Spis treści Wstęp 9 I. METALE I ICH STOPY 1. Wprowadzenie nowoczesnych metod do badań odlewów i materiałów odlewniczych z wykorzystaniem nowej aparatury, będącej na wyposażeniu Zespołu Laboratoriów Badawczych. Etap II 15 2. Opracowanie metodyki badań zmęczeniowych z zastosowaniem zmodernizowanej maszyny wytrzymałościowej 24 3. Zbadanie wpływu zawartości azotu na mikrostrukturę i właściwości mechaniczne wybranych stopów żelaza 25 4. Opracowanie kompleksowej technologii przygotowania ciekłego metalu, odlewania (formy piaskowe i metalowe) oraz obróbki cieplnej stopów magnezu i ich kompozytów 29 5. Dobór tworzywa metalowego i pokrycia ochronnego w aspekcie zwiększenia odporności odlewów na szoki cieplne 31 6. Określenie parametrów warunkujących powstanie grafitu wermikularnego (CGI) w żeliwie w formie odlewniczej z pionowym podziałem zawierającej układy modyfikująco-sferoidyzująco-filtrujące 35 7. Optymalizacja technologii otrzymywania stopów na bazie niklu 39 8. Nowoczesne techniki pomiarowe kompleksowych badań ciekłego metalu i wysokotemperaturowego oddziaływania w kontakcie z materiałami stałymi 43 9. Wpływ obróbki cieplnej typu betatyzacji na strukturę i właściwości brązu aluminiowego CuAl10Fe5Ni4 44 10. Technika wykonywania i badań wytrzymałościowych miniaturowych próbek ze stopów metali nieżelaznych 45 11. Dobór, technologia i badania stopów żelaza na elementy o podwyższonej trwałości maszyny drogowej do mieszania asfaltu 45 12. Modelowanie procesów powstawania struktur. Symulacyjny model zjawisk w procesie powstawania struktury reokast dla metody SCP. (Slope Cooling Plate). Część III 48 13. Nowa generacja ciekłych preparatów smarnych do tłoków maszyn ciśnieniowych zawierających stałe nanododatki smarne w postaci BN i MoS 2 48 3
14. Badania nad opracowaniem metody zwiększenia wytrzymałości wielofazowego, wysokofosforowego żeliwa przeznaczonego na odlewy wstawek hamulcowych o wysokich właściwościach eksploatacyjnych 49 15. Mikrostrumieniowe stanowisko do kierunkowego chłodzenia form ceramicznych zalanych stopem Al oraz obróbki cieplnej stopów metali nieżelaznych 51 16. Badanie wpływu siły Lorentza na układy dwufazowe w stopach metali nieżelaznych 52 17. Badanie ochronnych warstw nanometrycznych nakładanych na powierzchnie odlewów z żeliwa sferoidalnego narażonych na działanie czynników agresywnych 52 18. Ocena możliwości wykorzystania odpadów wiórowych i ścinków blach ocynkowanych w procesie topienia stopów żelaza w piecu indukcyjnym 53 19. Opracowanie procedury usuwania nanopowłoki tlenkowej z próbki metalowej oraz wykonanie prób wpływu pierwotnego utleniania na napięcie powierzchniowe czystej cyny 56 20. Wirtualne muzeum - metal w historii człowieka 57 21. Wpływ obróbki cieplnej na strukturę i właściwości brązu aluminiowoniklowego 60 1. Próba zastosowania metody pomiaru emisji akustycznej w laboratoryjnych metodach badawczych 105 2. Opracowanie procedur badawczych oznaczania ciężkich metali (arsen, kadm, bizmut, ołów) w żeliwie i innych materiałach odlewniczych metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej z atomizacją elektrotermiczną (GFAAS) 109 3. Opracowanie spektrometrycznej metody oznaczania składu chemicznego niektórych stopów aluminium (siluminów) na nowym spektrometrze optycznym GDS850A (LECO) 113 4. Badanie zjawisk fizykochemicznych w procesie wytapiania oraz odlewania stopów na bazie niklu i żelaza, zachodzących w wyniku wprowadzania mikrododatków i dodatków stopowych 116 5. Utylizacja odpadowych i poprodukcyjnych materiałów hutniczych i odlewniczych w procesie wytapiania metali i stopów 129 6. Zbadanie wpływu siły Lorentza na układ ciekły metal-ceramika 135 7. Badania związane z opracowaniem nowych materiałów odlewniczych oraz nowych technologii 137 4
8. Opracowanie fizykochemicznych podstaw sterowania oddziaływaniem w reaktywnym układzie ciekły metal/ciało stałe w praktycznych aspektach wytwarzania materiałów zaawansowanych metodami ciekłofazowymi 142 9. Innowacyjna technologia kształtowania złożonych konstrukcyjnie, o wysokich eksploatacyjnych właściwościach, odlewów ze stopów aluminium i magnezu, otrzymywanych w kierunkowo stygnących formach ceramicznych 143 10. Opracowanie kompleksowej technologii przygotowania ciekłego metalu, odlewania (formy ceramiczne i metalowe) oraz obróbki cieplnej stopów magnezu i ich kompozytów 147 11. Opracowanie metodyki badań i określenie przewodnictwa cieplnego wybranych materiałów odlewniczych 151 12. Wpływ ultraszybkiej obróbki cieplnej na strukturę i właściwości stopów na przykładzie brązów aluminiowych 153 13. Badania metalograficzne materiałów wielofazowych z wykorzystaniem komplementarnych technik mikroskopowych 154 14. Zastosowanie pola magnetycznego do szacowania struktury żeliwa i stopów niklu przy użyciu czujników opartych na efekcie Halla 159 II. MATERIAŁY FORMIERSKIE 1. Doskonalenie technologii mas formierskich ze spoiwami nieorganicznymi i ich regeneracji w aspekcie poprawy ekonomiczności i jakości wytwarzanych odlewów ze stopów żelaza i metali nieżelaznych - etap 2008 71 2. Porównawcze badania struktury modyfikowanych i niemodyfikowanych uwodnionych krzemianów sodu wykonywanych w warunkach laboratoryjnych i przemysłowych 74 3. Stabilizacja właściwości fizykochemicznych i technologicznych ekologicznych spoiw nieorganicznych przez modyfikację ich składu 76 1. Ocena możliwości poprawy jakości odlewów staliwnych w wyniku zastosowania w masach bentonitu zmodyfikowanego nośnikami węgla błyszczącego 165 2. Prace nad identyfikacją i zagospodarowaniem odpadów poregeneracyjnych, w szczególności z technologii mas ze spoiwami organicznymi 168 3. Nowa generacja materiałów formierskich stosowanych w szybkim prototypowaniu oraz w specjalnych technologiach odlewania 172 5
III. RAPID PROTOTYPING SYSTEMS 1. Prognozowanie właściwości odlewów z wykorzystaniem modułu MAGMAnon-ferrous 81 2. Innowacyjna technologia wykonywania prototypowych odlewów przy zastosowaniu specjalnych technik odlewania 82 1. Projektowanie i optymalizacja technologii wytwarzania odlewów żeliwnych z wykorzystaniem algorytmów genetycznych w programie MAGMAfrontier 177 2. Ocena możliwości wykorzystania techniki szybkiego prototypowania w odlewnictwie oraz opracowanie założeń i wykonanie serii modeli i odlewów artystycznych 181 IV. EKOLOGIA W ODLEWNICTWIE 1. Próba określenia zasięgu oddziaływania na środowisko odlewni piaskowych na podstawie identyfikacji odmian polimorfizycznych kwarcu występujących w pyłach emitowanych z procesów odlewniczych 85 1. Opracowanie metodyki identyfikacji odorów emitowanych z procesów odlewniczych przy użyciu elektronicznego nosa 187 2. Synteza nanomateriałów (nanokompozytów) z wykorzystaniem mechanicznego stopowania w warunkach minimalizujących zagrożenia dla środowiska naturalnego 190 V. DZIAŁALNOŚĆ WSPOMAGAJĄCA BADANIA 1. Utrzymanie i doskonalenie systemu zarządzania jakością w Instytucie Odlewnictwa w zakresie działań wymaganych systemem oraz zmianą organizacyjną 89 2. Rzecznictwo Patentowe 89 3. Opracowywanie i upowszechnianie informacji naukowo-technicznej oraz działalność wydawnicza 90 4. Doskonalenie i utrzymanie systemu jakości w Biurze Certyfikacji i Normalizacji dla spełnienia wymagań normy PN-EN 45011 oraz umowy akredytacyjnej 92 5. Działalność normalizacyjna w odlewnictwie 93 6
6. Opracowanie interaktywnej mapy rozmieszczenia odlewni i charakterystyka polskich odlewni 95 7. Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Instytutu Odlewnictwa (e-biio) 95 8. Analiza produkcji odlewów w świecie 96 9. Prace Branżowego Punktu Kontaktowego w 2008 roku 97 1. Analiza produkcji odlewów w świecie 195 2. Opracowywanie i upowszechnianie informacji naukowo-technicznej oraz działalność wydawnicza 196 3. Rzecznictwo Patentowe 199 4. Doskonalenie i rozwój metod organizacji i zarządzania w Instytucie Odlewnictwa w zakresie systemu zarządzania jakością, systemu ochrony informacji niejawnych oraz metod związanych z wymaganiami zadań obronnych 200 5. Doskonalenie i utrzymanie systemu jakości w Biurze Certyfikacji i Normalizacji dla spełnienia wymagań normy PN-EN 45011 oraz umowy akredytacyjnej 201 6. Działalność normalizacyjna w odlewnictwie 204 7. Zabezpieczenie techniczne funkcjonowania Zespołów Laboratoriów Badawczych oraz utrzymanie, rozwój i zarządzanie systemami jakości dla spełnienia standardów zgodnie z PN EN ISO/IEC17025:2005 207 8. Zarządzanie systemem informatycznym Instytutu. Funkcjonalna optymalizacja organizacji sieci LAN w IOd oraz rozkładu zasobów serwerów w związku z zakupem nowego serwera 209 9. Prace Branżowego Punktu Kontaktowego w 2009 roku 212 7