Katalog wymagań programowych na poszczególne stopnie Język polski klasa 5 Stopień Dopuszczający Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji Wymagania szczegółowe Uczeń: czyta poprawnie tekst, wyznaczając głosowo granice zdań, zwracając uwagę na znaki interpunkcyjne słucha uwaz nie wypowiedzi nauczyciela i uczniów okres la temat oraz kategorie dotyczące podstawowych elementów s wiata przedstawionego tekstu zna pojęcia: autor, narrator, czytelnik, słuchacz, nadawca, odbiorca wypowiedzi rozpoznaje tekst literacki oraz tekst informacyjny rozpoznaje formy gatunkowe wypowiedzi (zaproszenie, z yczenia, gratulacje, zawiadomienie, ogłoszenie, instrukcję porządkuje informacje z tekstu wyszukuje w teks cie informacje wyraz one wprost rozumie tres pytań, poleceń oraz prostych informacji zna pojęcia prawda i fałsz zna pojęcia: tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie, akapity korzysta ze słownika ortograficznego wyszukuje hasła w encyklopedii rozpoznaje podmiot i orzeczenie w zdaniu odróz nia zdanie pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte, zna pojęcia zdanie pojedyncze i zdanie złoz one rozpoznaje w wypowiedziach
Dostateczny rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki, przysłówki oraz niektóre liczebniki i przyimki rozpoznaje w teks cie formy liczb, rodzajów gramatycznych, czasów odmiennych częs ci mowy odczytuje proste znaki, w tym emotikony czyta poprawnie tekst, podkres lając głosem waz ne słowa słucha uwaz nie wszystkich wypowiedzi nauczyciela i uczniów wydobywa istotne informacje z tekstu odróz nia autora od narratora oraz nadawcę od odbiorcy wypowiedzi odróz nia tekst literacki od informacyjnego odróz nia formy gatunkowe wypowiedzi odróz nia informacje waz ne od drugorzędnych dostrzega w teks cie tres ci wyraz one wprost i pos rednio rozumie dosłowne i niektóre przenos ne znaczenia wyrazów w wypowiedzi okres la prawdziwos informacji dotyczącej tekstu wyodrębnia w teks cie cząstki kompozycyjne zna budowę słownika języka polskiego oraz słownika wyrazów obcych zna budowę hasła encyklopedycznego zna pojęcia: przydawka, dopełnienie, okolicznik sposobu, okolicznik czasu, okolicznik miejsca rozpoznaje w teks cie zdanie pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte, zdanie pojedyncze i złoz one, odróz nia zdanie i wypowiedzenie bez osobowej formy
Dobry czasownika rozpoznaje w teks cie liczebniki oraz przyimki odróz nia czasowniki w formie osobowej i nieosobowej oraz niektóre czasowniki dokonane i niedokonane rozpoznaje emocje na podstawie wyrazu twarzy czyta płynnie tekst, podkres lając odpowiednią modulacją nastrój i emocje bohaterów nawiązuje do wypowiedzi innych we własnej pracy samodzielnie wydobywa z tekstu wiele informacji okres la relacje autor narrator czytelnik (słuchacz oraz nadawca odbiorca wypowiedzi porównuje wybrane elementy tekstów literackich i informacyjnych zna funkcje róz nych form gatunkowych wypowiedzi hierarchizuje informacje wyszukuje w teks cie tres ci wyraz one pos rednio rozumie przenos ne znaczenia wyrazów w wypowiedzi wyodrębnia przesłanki w teks cie okres la relacje między częs ciami składowymi wypowiedzi korzysta ze słownika wyrazów bliskoznacznych, słownika języka polskiego oraz słownika wyrazów obcych korzysta z informacji zawartych w encyklopedii rozpoznaje podmiot gramatyczny, szeregowy, towarzyszący oraz orzeczenie czasownikowe i orzeczenie wyraz one wyrazami typu moz na, warto z bezokolicznikiem rozpoznaje równowaz nik zdania, okres la typy zdań złoz onych
Bardzo dobry współrzędnie wskazuje róz nice między róz nymi częs ciami mowy rozpoznaje rzeczowniki z ywotne i niez ywotne, osobowe i nieosobowe oraz formy przypadków rzeczownika i przymiotnika czyta tekst, stosując odpowiednie tempo i intonację w zalez nos ci od tres ci wykorzystuje wysłuchane wypowiedzi we własnej pracy twórczo wykorzystuje informacje z tekstu wyjas nia funkcję nadawcy i odbiorcy w odniesieniu do róz nego typu wypowiedzi okres la funkcje tekstu literackiego i informacyjnego wyodrębnia elementy charakterystyczne dla róz nych form gatunkowych ocenia wpływ porządkowania informacji na proces zapamiętywania odczytuje tres ci wyraz one wprost i pos rednio odróz nia znaczenia dosłowne wyrazów od przenos nych w wypowiedzi wyciąga wnioski z tekstu okres la funkcje częs ci składowych wypowiedzi okres la funkcje róz nych słowników korzysta z róz nych ródeł informacji wyjas nia funkcję orzeczenia, podmiotu, przydawki, dopełnienia i okolicznika w zdaniu okres la funkcję zdań współrzędnie złoz onych róz nego typu okres la funkcje róz nych częs ci mowy w wypowiedzeniu
Celujący Stopień Dopuszczający okres la funkcje róz nych form gramatycznych odmiennych częs ci mowy w wypowiedzeniu nazywa emocje wyraz ane za pomocą róz nych form ekspresji Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego osiągnięcia w znacznym stopniu wykraczają poza wymagania dopełniające i sytuują się na poziomie ponadprogramowym. Jego praca cechuje się aktywnos cią, samodzielnos cią i kreatywnos cią. Prezentuje wysoki poziom wiedzy i umiejętnos ci. Ma szerokie kompetencje w zakresie odbioru tekstów kultury. Chętnie czyta i zna wiele tekstów ponadprogramowych. Analiza i interpretacja tekstów kultury Wymagania szczegółowe Uczeń: nazywa reakcje czytelnicze wypowiada się na temat sytuacji bohatera literackiego i filmowego wypowiada się na temat postaci literackiej, wskazuje pozytywne i negatywne cechy bohatera odróz nia dzieło literackie od innych tekstów kultury zna pojęcie fikcja literacka wymienia prawdopodobne (realistyczne elementy s wiata przedstawionego zna pojęcia: epitet, porównanie, przenos nia (w tym uosobienie i oz ywienie, wyraz d więkonas ladowczy, neologizm rozpoznaje wers, zwrotkę i refren, wskazuje rymy w wierszu, zna pojęcie rytm posługuje się terminami: lalki, kostium, rekwizyty, dekoracja w konteks cie widowiska teatralnego posługuje się pojęciami związanymi
Dostateczny z filmem: aktor, rez yser, scenariusz filmowy odróz nia film od programu informacyjnego wyodrębnia wydarzenia w teks cie prezentuje najistotniejsze informacje o bohaterze identyfikuje opowiadanie, powies podróz niczą, bas ń, legendę, podanie, klechdę, mit, fraszkę, wiersz, przysłowie, komiks odbiera teksty literackie na poziomie dosłownym uz ywa pojęcia przesłanie w odniesieniu do legendy i mitu posługuje się pojęciami: dobro zło, przyja ń wrogos, prawda kłamstwo, pokój wojna w odniesieniu do tres ci omawianych utworów czyta większos wymaganych lektur przynajmniej we fragmentach i analizuje podstawowe elementy ich s wiata przedstawionego opisuje wraz enia towarzyszące odbiorowi tekstów literackich okres la sytuację bohatera literackiego i filmowego prezentuje swój pogląd na temat bohatera rozpoznaje róz ne teksty kultur odróz nia fikcję literacką od rzeczywistos ci wymienia nieprawdopodobne (fantastyczne elementy s wiata przedstawionego rozpoznaje w teks cie niektóre epitety, porównania, przenos nie (w tym uosobienie i oz ywienie, wyrazy d więkonas ladowcze, neologizmy odróz nia wiersz ciągły od stroficznego i rymowy od wiersza bez rymów posługuje się terminami
Dobry związanymi z teatrem lalkowym, zna pojęcie znaki teatru wie, jak zbudowany jest scenariusz filmowy wymienia cechy programu telewizyjnego o charakterze konkursowym omawia wydarzenia w teks cie, uz ywa poję wątek i akcja wypowiada się na temat uczu i przez y bohatera odróz nia mit i legendę od bas ni odbiera niektóre teksty kultury na poziomie metaforycznym odczytuje przesłanie niektórych legend i mitów rozróz nia pozytywne i negatywne zachowania bohaterów literackich czyta większos wymaganych lektur w całos ci i analizuje ich s wiat przedstawiony rozpoznaje emocje wyraz ane gestami i postawą opisuje wraz enia towarzyszące odbiorowi róz nych tekstów kultury zestawia sytuację bohatera z własnymi dos wiadczeniami ocenia bohatera literackiego odróz nia prozę od poezji odróz nia fikcję filmową od rzeczywistos ci wypowiada się na temat fantastyki w mitach i legendach wskazuje w teks cie literackim epitety, porównania, przenos nie (w tym uosobienia i oz ywienia, wyrazy d więkonas ladowcze, neologizmy rozpoznaje wiersz wolny, zna pojęcia: rymy męskie i z eńskie oraz dokładne i niedokładne wyodrębnia róz ne elementy składające się na widowisko teatralne, okres la funkcje znaków teatralnych posługuje się ze zrozumieniem
Bardzo dobry terminem uje cie wyraz a opinię na temat programów telewizyjnych o charakterze konkursowym analizuje przebieg zdarzeń w ujęciu przyczynowo-skutkowym przedstawia opinię na temat bohatera wymienia cechy charakterystyczne róz nych gatunków literackich odczytuje przenos ne sensy utworów opartych na nieskomplikowanych konstrukcjach metaforycznych odczytuje przesłania legend i mitów zestawia wartos ci i ich przeciwieństwa na zasadzie kontrastu czyta wszystkie wymagane lektury w całos ci i interpretuje wybrane wątki opisuje emocje towarzyszące odbiorowi tekstów kultury komentuje sytuację bohatera posługuje się argumentami, wyraz ając swój stosunek do postaci wskazuje s rodki artystycznego wyrazu charakterystyczne dla róz nych tekstów kultury okres la rolę autora tekstu w kreowaniu fikcji literackiej wskazuje róz nice między elementami s wiata przedstawionego mitu, legendy, bas ni objas nia funkcje językowych s rodków stylistycznych uz ywa funkcjonalnie poję : wiersz ciągły, stroficzny, rymowy, bezrymowy, wolny oraz rymy i rytm podczas analizy wiersza rozpoznaje znaki teatru i s rodki wyrazu charakterystyczne dla teatru lalkowego okres la włas ciwos ci i funkcje róz nych elementów dzieła filmowego nazywa tworzywo przekazów
Celujący Stopień audiowizualnych (ruchome obrazy, d więk stosuje bogate słownictwo okres lające następstwo zdarzeń okres la motywy działania bohatera omawia funkcję mitów i legend odczytuje proste symbole i alegorie formułuje samodzielnie przesłanie legendy i mitu odczytuje wartos ci i antywartos ci wpisane w teksty kultury czyta wszystkie wymagane lektury w całos ci i interpretuje je w połączeniu z kontekstami Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego osiągnięcia w znacznym stopniu wykraczają poza wymagania dopełniające i sytuują się na poziomie ponadprogramowym. Twórczo i samodzielnie rozwija swoje zainteresowania. Podejmuje działalnos literacką i kulturalną. Swobodnie korzysta z wielu ródeł w docieraniu do informacji, wykorzystuje funkcjonalnie nowoczesne technologie informacyjno-komunikacyjne. Tworzenie wypowiedzi Wymagania szczegółowe Uczeń: Dopuszczający udziela poprawnych i logicznych odpowiedzi na pytania rozpoznaje oficjalną i nieoficjalną sytuację komunikacyjną formułuje poprawnie pytania podczas rozmowy tworzy wypowiedzi wyraz ające róz ne intencje, np. pros bę, polecenie, radę, podziękowanie, przeprosiny redaguje według podanego wzoru uz ytkowe formy wypowiedzi: list, kartkę z pozdrowieniami, ogłoszenie,
zawiadomienie, zaproszenie, z yczenia, gratulacje, instrukcję, proste notatki w róz nych formach redaguje według podanego wzoru opowiadanie z elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie wydziela margines i dba o estetykę tekstu sporządza według podanego wzoru odtwórczy plan ramowy i szczegółowy wypowiedzi słucha z uwagą uczestników rozmowy, mówi na temat, uczestnicząc w rozmowie czytając głos no, uwzględnia kropkę, znak zapytania lub wykrzyknik na końcu wypowiedzeń wygłasza tekst z pamięci odróz nia wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące redaguje według podanego wzoru opowiadanie z elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie wydziela margines i dba o estetykę tekstu sporządza według podanego wzoru odtwórczy plan ramowy i szczegółowy wypowiedzi słucha z uwagą uczestników rozmowy, mówi na temat, uczestnicząc w rozmowie czytając głos no, uwzględnia kropkę, znak zapytania lub wykrzyknik na końcu wypowiedzeń wygłasza tekst z pamięci odróz nia wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące buduje logiczne wypowiedzenia pojedyncze i złoz one stara się przestrzega poprawnos ci
Dostateczny gramatycznej wyrazów odmiennych tworzy przysłówki od przymiotników zna zasady pisowni: rz, z, ó, u, h, ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami, przysłówkamii liczebnikami wielką i małą literą, ą i ę, i po spółgłoskach, końcówek -i, -ii, -ji, końcówek -em, -om, przyimków złoz onych i wyraz eń przyimkowych zna wybrane zasady dotyczące oznaczania spółgłosek d więcznych i bezd więcznych zamyka wypowiedzenia oznajmujące kropką, znakiem zapytania lub wykrzyknikiem krótko wypowiada się na podany temat związany z otaczającą rzeczywistos cią dostosowuje sposób wyraz ania się do sytuacji komunikacyjnej formułuje logiczne pytania do tekstu stosuje róz ne typy wypowiedzeń w zalez nos ci od zamierzonego celu redaguje samodzielnie uz ytkowe formy wypowiedzi redaguje samodzielnie opowiadanie z elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie wyróz nia istotne tres ci w tekstach uz ytkowych sporządza samodzielnie odtwórczy plan ramowy i szczegółowy wypowiedzi włącza się do rozmowy w
kulturalny sposób czytając głos no, uwzględnia przecinki w wypowiedzeniach recytuje tekst poetycki uz ywa s wiadomie wypowiedzeń oznajmujących, pytających i rozkazujących redaguje samodzielnie opowiadanie z elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie wyróz nia istotne tres ci w tekstach uz ytkowych sporządza samodzielnie odtwórczy plan ramowy i szczegółowy wypowiedzi włącza się do rozmowy w kulturalny sposób czytając głos no, uwzględnia przecinki w wypowiedzeniach recytuje tekst poetycki uz ywa s wiadomie wypowiedzeń oznajmujących, pytających i rozkazujących tworzy poprawne wypowiedzenia pojedyncze i złoz one przestrzega poprawnos ci gramatycznej wyrazów odmiennych, tworząc wypowiedzi o nieskomplikowanej strukturze językowej uz ywa przymiotników i przysłówków we włas ciwych kontekstach stara się przestrzega poprawnos ci ortograficznej w zakresie pisowni: rz, z, ó, u, h, ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami, przysłówkami i liczebnikami, wielką i małą literą, ą i ę,
Dobry i po spółgłoskach, końcówek -i, -ii, -ji, końcówek -em, -om, przyimków złoz onych i wyraz eń przyimkowych w zestawie ortogramów zawartych w wiczeniach stara się przestrzega zasad dotyczących oznaczania spółgłosek d więcznych i bezd więcznych w zestawie ortogramów zawartych w wiczeniach stosuje poprawnie kropkę, znak zapytania lub wykrzyknik na końcu wypowiedzeń, zna zasady dotyczące uz ycia przecinka w zdaniach pojedynczych i złoz onych wypowiada się logicznie na podany temat związany z poznanymi tekstami kultury stosuje formy grzecznos ciowe w wypowiedzi ustnej i pisemnej (pozdrowienia, list, z yczenia, gratulacje formułuje pytania o zróz nicowanej budowie posługuje się pozawerbalnymi s rodkami komunikowania się stosownie do okolicznos ci redaguje uz ytkowe formy wypowiedzi, stosuje odpowiednie słownictwo redaguje rozwinięte, poprawne stylistycznie opowiadanie z elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie tworzy wypowiedzi zgodne z cechami kompozycyjnymi danej formy stosuje jednolitą formę wypowiedzeń (bez czasownika w zapisie planu ramowego i
szczegółowego reaguje na wypowiedzi innych rozmówców czytając głos no, uwzględnia róz ne znaki interpunkcyjne artykułuje prawidłowo głoski podczas recytacji uz ywa wypowiedzeń wykrzyknikowych ze s wiadomos cią ich funkcji redaguje rozwinięte, poprawne stylistycznie opowiadanie z elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie tworzy wypowiedzi zgodne z cechami kompozycyjnymi danej formy stosuje jednolitą formę wypowiedzeń (bez czasownika w zapisie planu ramowego i szczegółowego reaguje na wypowiedzi innych rozmówców czytając głos no, uwzględnia róz ne znaki interpunkcyjne artykułuje prawidłowo głoski podczas recytacji uz ywa wypowiedzeń wykrzyknikowych ze s wiadomos cią ich funkcji przekształca wypowiedzenia bez osobowej formy czasownika w zdania i odwrotnie stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych uwzględnia w wypowiedziach róz ne natęz enie cech i włas ciwos ci stosuje w większos ci wyrazów zasady pisowni: rz, z, ó, u, h, ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami,
Bardzo dobry czasownikami, przysłówkami i liczebnikami, wielką i małą literą, ą i ę, i po spółgłoskach, końcówek -i, -ii, -ji, końcówek -em, -om, przyimków złoz onych i wyraz eń przyimkowych w zestawie ortogramów zawartych w wiczeniach stosuje w większos ci wyrazów zasady oznaczania spółgłosek d więcznych i bezd więcznych w zestawie ortogramów zawartych w wiczeniach stosuje w większos ci wypowiedzeń poznane zasady uz ycia przecinka w zdaniu pojedynczym i złoz onym s wiadomie porządkuje i komponuje tres swoich wypowiedzi dostosowuje sposób wyraz ania się do zamierzonego celu formułuje pytania o charakterze uogólniającym podkres la intencje wypowiedzi pozawerbalnymi s rodkami porozumiewania sie redaguje uz ytkowe formy wypowiedzi, stosując s rodki językowe podkres lające intencję wypowiedzi redaguje poprawne, charakteryzujące się bogactwem językowym, opowiadanie z elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie rozplanowuje kompozycję układu tres ci w róz nych formach wypowiedzi dba o zwięzłos wypowiedzi w zapisie planu ramowego i
szczegółowego prezentuje własne stanowisko w rozmowie czytając głos no, przekazuje intencję tekstu głosowo interpretuje tekst zapisuje poprawnie wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe redaguje poprawne, charakteryzujące się bogactwem językowym, opowiadanie z elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie rozplanowuje kompozycję układu tres ci w róz nych formach wypowiedzi dba o zwięzłos wypowiedzi w zapisie planu ramowego i szczegółowego prezentuje własne stanowisko w rozmowie czytając głos no, przekazuje intencję tekstu głosowo interpretuje tekst zapisuje poprawnie wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe przekształca zdanie pojedyncze w równowaz nik zdania i odwrotnie ze s wiadomos cią celu poprawnie stosuje w wypowiedzi wyrazy o trudnej odmianie uz ywa we włas ciwych kontekstach przymiotników i przysłówków o róz nych natęz eniach cechy stosuje we wszystkich wyrazach zasady pisowni: rz, z, ó, u, h, ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami, przysłówkami i liczebnikami, wielką i małą
Celujący literą, ą i ę, i po spółgłoskach, końcówek -i, -ii, -ji, końcówek -em, -om, przyimków złoz onych i wyraz eń przyimkowych w zestawie ortogramów zawartych w wiczeniach stosuje we wszystkich wyrazach zasady oznaczania spółgłosek d więcznych i bezd więcznych w zestawie ortogramów zawartych w wiczeniach stosuje we wszystkich wypowiedzeniach poznane zasady uz ycia przecinka w zdaniu pojedynczym i złoz onym Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego osiągnięcia w znacznym stopniu wykraczają poza wymagania dopełniające i sytuują się na poziomie ponadprogramowym. Tworzy bezbłędne pod kaz dym względem wypowiedzi ustne i pisemne.