GLOSARIUSZ (W PORZĄDKU ALFABETYCZNYM) LIMITE TERMINÓW TECHNICZNYCH ZWIĄZANYCH Z ZABEZPIECZENIAMI I, OGÓLNIE, DOKUMENTAMI ZABEZPIECZONYMI

Rada Unii Europejskiej Sekretariat Generalny PUBLICZNY REJESTR ON-LINE AUTENTYCZNYCH DOKUMENTÓW TOŻSAMOŚCI I DOKUMENTÓW PODRÓŻY PRADO 2017 pl GLOSARIUSZ TERMINÓW TECHNICZNYCH ZWIĄZANYCH Z ZABEZPIECZENIAMI I, OGÓLNIE, DOKUMENTAMI ZABEZPIECZONYMI (W PORZĄDKU ALFABETYCZNYM) v. 8269.pl.17+c1 LIMITE

Przedmowa Niniejszy dostępny publicznie glosariusz, którego pierwsze wydanie ukazało się w roku 2007, jest przykładem udanej współpracy między europejskimi ekspertami w dziedzinie dokumentów ze wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej oraz Islandii, Liechtensteinu, Norwegii i Szwajcarii, którzy spotykają się regularnie na posiedzeniach Grupy Roboczej ds. Granic i Komitetu Mieszanego ds. Dokumentów Fałszywych. Zadaniem niniejszego glosariusza jest nie tylko wyjaśnianie terminów technicznych używanych w opisach dokumentów w systemie PRADO (PUBLIC REGISTER OF AUTHENTIC TRAVEL AND IDENTITY DOCUMENTS ONLINE PUBLICZNY REJESTR ON-LINE AUTENTYCZNYCH DOKUMENTÓW TOŻSAMOŚCI I DOKUMENTÓW PODRÓŻY), ale również wspieranie stosowania spójnej terminologii oraz przyczynianie się do wzajemnego zrozumienia jako podstawy skutecznej komunikacji oraz współpracy policyjnej i administracyjnej w 24 językach urzędowych UE. Ma on również uwrażliwiać osoby, których funkcje obejmują obowiązek sprawdzania tożsamości i dokumentów tożsamości; eksperci od dokumentów będą mogli orzekać o autentyczności kwestionowanego dokumentu jedynie wówczas, gdy użytkownicy PRADO będą zgłaszali podejrzenia, za pośrednictwem miejscowej policji lub krajowego punktu kontaktowego, do dalszej analizy. Przyczynianie się do lepszej komunikacji i współpracy jest środkiem w walce z nielegalną imigracją i zorganizowaną przestępczością; wzmacnia ono również bezpieczeństwo na granicach zewnętrznych i gdzie indziej. Pragnę wyrazić podziękowania wszystkim tym, którzy umożliwili powstanie niniejszego glosariusza PRADO. Christine Roger Dyrektor Generalny Dyrekcja Generalna Wymiar Sprawiedliwości i Sprawy Wewnętrzne Sekretariat Generalny Rady Unii Europejskiej

Przedmowa Wstęp Barwne włókna zabezpieczające Broki Broki fluoryzujące Dane personalne / inne wpisy personalizacyjne Dokument podróży przeznaczony do odczytu maszynowego (MRTD) Druk atramentowy Druk igłowy Druk irysowy Druk laserowy / kopiowanie laserowe Druk offsetowy Druk szablonowy Druk termotransferowy Druk wklęsły (wklęsłodruk) Druk wypukły (typograficzny) Dyfrakcyjny element identyfikacyjny DID Efekt kątowy Element odczytywany maszynowo Element optycznie zmienny (OVD) FADO Farba fluoryzująca Farba fotochromatyczna Farba krwawiąca (penetrująca) Farba metalizowana Farba opalizująca Farba optycznie zmienna (OVI) Farba reaktywna typu fugitive Farba termochromowa Farby metameryczne Fluoryzująca nić introligatorska Fluoryzująca nić zabezpieczająca Fluoryzujący efekt rozgwieżdżonego nieba Fluoryzujący numer seryjny Folia opalizująca Foliowanie Gilosze / wzory z cienkich kresek Grawerowanie laserowe Hologram Identigram 3

Identyfikator biometryczny (biometria) E-paszport ifado Integracja danych personalnych / wizerunku / podpisu z podłożem Karta z polichlorku winylu (PCW) Kinegram Kod dokumentu Kod kreskowy / kod mozaikowy Laminat Nadruk na laminacie Wytłoczenia w laminacie Laminat zintegrowany z dokumentem przez przeszycie Laminat retrorefleksyjny Łączenie elementów dokumentu Metoda fototechniczna Metoda sublimacji Mikroprocesor bezstykowy Mikroprocesor (chip) stykowy Minidruk i mikrodruk Nadruk fluoryzujący Nić introligatorska Nić zabezpieczająca Niekończący się tekst Numer seryjny Numeracja Obraz (druk) zawierający niewidzialne informacje osobowe (IPI) lub zakodowane informacje dotyczące dokumentu Oszustwo dotyczące tożsamości i przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentu Oświetlenie kątowe Papier fotograficzny Pasek magnetyczny Pasek optyczny Perforacja igłowa Perforacja laserowa Perforowany laserowo numer seryjny Perforowane laserowo złożone struktury i wzory: sztancowanie - specjalnie zaprojektowane słabsze strefy laminatu Perforowany laserowo powtórzony wizerunek Perforacja laserowa połączona z zabezpieczeniami specjalnymi wykorzystującymi zmienne kąty osi optycznych (tilting effect) Pieczęć sucha Pieczęć tuszowa / stempel tuszowy 4

Podłoże pozbawione wybielacza optycznego Pole przeznaczone do odczytu maszynowego Polichlorek winylu (PCW) Poliwęglan (PC) Powtórzony wizerunek PRADO Promieniowanie UV (ultrafioletowe) Przezroczyste okienko Radełkowanie Rastrowanie Recto-verso Relief Rotograwiura Sitodruk Sygnatura grzbietowa / numeracja sekwencyjna Światło koaksjalne Światło przechodzące Tekst gotowy Tło / nadruk zabezpieczający Tło antykseryczne Wiza Wizerunek posiadacza metody zespolenia zdjęcia z podłożem Powierzchnia samoprzylepna Przyklejenie Izy (nity) Przymocowanie zszywkami Włókna barwne Włókna fluoryzujące Włókna syntetyczne Zabezpieczenie na laminacie widoczne w promieniowaniu UV Zabezpieczenia specjalne wykorzystujące zmienne kąty osi optycznych (tilting effect) Zakodowane informacje (zakodowany obraz) Zmienny obraz laserowy Znak wodny Znak wodny jednotonowy Znak wodny dwutonowy Znak wodny wielotonowy 5

Wstęp Niniejszy glosariusz ma pomóc czytelnikowi zorientować się w terminach, które występują w PRADO; glosariusz ten NIE podaje definicji naukowych jego głównym zadaniem jest pomóc wszystkim tym, którzy na co dzień nie sprawdzają dokumentów zabezpieczonych, w zrozumieniu sformułowań stosowanych w PRADO oraz rozpoznaniu niektórych ważnych pojęć związanych z elementami zabezpieczającymi stosowanymi w dokumentach tożsamości i dokumentach podróży. W tym celu przedstawiono proste, niewyczerpujące definicje, przykłady i wyjaśnienia. Aby znaleźć dany rozdział w innej wersji językowej niniejszego dokumentu, należy wyszukać go za pomocą szarego trzycyfrowego numeru znajdującego się obok tytułu rozdziału, po prawej stronie u góry. Propozycje usprawnień i uwagi o błędach prosimy kierować do: helpline.prado@consilium.europa.eu Jeżeli niniejszy glosariusz alfabetyczny ma być wykorzystywany np. do celów szkoleniowych, proponujemy na początek zapoznanie się z rozdziałem Oszustwo dotyczące tożsamości i przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentu. 6

Barwne włókna zabezpieczające 022 Stronę należy oglądać w OŚWIETLENIU NORMALNYM; można się również posługiwać szkłem powiększającym. Dzięki swoim kolorom barwne włókna zabezpieczające wyraźnie odróżniają się od podłoża; widać je łatwo gołym okiem. Barwne włókna zabezpieczające są to włókna o różnych barwach lub wielobarwne, dodane do masy papierniczej podczas produkcji papieru i zatopione w papierze w przypadkowych miejscach i na różnych głębokościach innych na każdej stronie. podłoże pozbawione wybielacza optycznego broki Czerwone włókna w podłożu papierowym (w powiększeniu) Światło przechodzące (w powiększeniu) Światło normalne 7

Włókna wielobarwne Czasem barwne włókna zabezpieczające są widoczne również w promieniowaniu ultrafioletowym: włókna fluoryzujące: Wielobarwne włókna fluoryzujące Włókien zabezpieczających nie należy mylić z właściwości mechaniczne podłoża). włóknami syntetycznymi, (które poprawiają 8

Broki 080 Broki są to niewielkie barwne krążki dodane do podłoża papierowego (lub rozproszone w nim) podczas jego produkcji. Broki są wprowadzane do papieru w podobny sposób jak barwne włókna zabezpieczające. Broki mogą być również metaliczne lub przezroczyste; mogą także fluoryzować w promieniowaniu UV lub być wykonane z opalizującej substancji wykazującej zmiany barwy. Barwne broki i włókna fluoryzujące Broki termochromowe broki fluoryzujące barwne włókna zabezpieczające włókna fluoryzujące podłoże pozbawione wybielacza optycznego 9

Broki fluoryzujące 134 Broki fluoryzujące są widoczne w promieniowaniu UV. W NORMALNYM OŚWIETLENIU broki fluoryzujące mogą być widoczne lub niewidoczne. Broki fluoryzujące (małe barwne krążki) o właściwościach fluorescencyjnych są dodawane do masy papierniczej podczas produkcji podłoża papierowego i służą jako zabezpieczenie. włókna fluoryzujące fluoryzujący efekt rozgwieżdżonego nieba Podłoże pozbawione wybielacza optycznego 10

Dane personalne / inne wpisy personalizacyjne 123 Personalizacja jest procesem, w którym do dokumentu są wprowadzane wizerunek, podpis i dane personalne posiadacza. Dane personalne posiadacza widnieją zarówno w polu przeznaczonym do oceny wizualnej, jak i w polu przeznaczonym do odczytu maszynowego w paszporcie (na stronie personalizacyjnej), dokumencie tożsamości lub wizie; w e-paszportach są one również zapisane w mikroprocesorze. holograficzna spersonalizowana nić zabezpieczająca Zintegrowana karta (strona) personalizacyjna w paszporcie Pole przeznaczone do oceny wizualnej Pole przeznaczone do odczytu maszynowego integracja danych personalnych / wizerunku / podpisu z podłożem 11

Dokument podróży przeznaczony do odczytu maszynowego (MRTD) 188 Specyfikacje dokumentów podróży przeznaczonych do odczytu maszynowego paszportów, wiz i dokumentów tożsamości zawarte są w dokumencie 9303 Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego (ICAO). Większość krajów stosuje te zasady w swoich przeznaczonych do odczytu maszynowego paszportach, wizach i dokumentach tożsamości używanych do przekraczania granic. Zgodnie z tymi standardami strona personalizacyjna takiego dokumentu podzielona jest na dwa odrębne pola: pole przeznaczone do badania wzrokowego zawierające nazwę dokumentu, wizerunek posiadacza, dane personalne oraz dane dotyczące wydania i ważności dokumentu; 082 pole przeznaczone do odczytu maszynowego zawierające niektóre informacje z pola przeznaczonego do badania wzrokowego. Format MRTD 2 (ID2): 01 Państwo wydające 02 Rodzaj dokumentu 03 Nazwisko identyfikator pierwszorzędny (VR) 04 Imię identyfikator drugorzędny (VR) 05 Płeć (3) 06 Obywatelstwo (3) 07 Data urodzenia (15) 13 Fotografia posiadacza 08 Fakultatywne elementy danych personalizacyjnych (VR) 09 Numer (seryjny) dokumentu (VR) 10 Data upływu ważności (15) 11 Fakultatywne elementy danych dokumentu (VR) Pole V 12 Podpis Górny wiersz przeznaczony do odczytu maszynowego Dolny wiersz przeznaczony do odczytu maszynowego 12

Przykład: wymagane elementy wizy przeznaczonej do odczytu maszynowego (MRV) zgodnej ze specyfikacjami ICAO Terytorium objęte wizą Liczba wjazdów Pole przeznaczone do badania wzrokowego: Okres ważności Długość pobytu Pole przeznaczone do odczytu maszynowego element odczytywany maszynowo mikroprocesor bezstykowy Ustanowienie Połączenia Uwierzytelnionego Hasłem 13

Druk atramentowy (196) 047 Druk atramentowy jest to metoda nanoszenia środka kryjącego wykorzystująca pewien rodzaj drukarki komputerowej, która działa na zasadzie natryskiwania drobnych kropelek tuszu bezpośrednio na podłoże, przy czym tusz wnika w podłoże. Może on być stosowany np. do integracji danych personalnych / wizerunku / podpisu z podłożem. dysza drukarki element grzewczy lub piezoelektryczny nabój atramentowy podłoże drukarskie (papier) Integracja danych personalnych / wizerunku z podłożem za pomocą druku atramentowego 14

Integracja danych personalnych i wizerunku z podłożem za pomocą druku atramentowego Druk atramentowy personalizacja barwna wewnątrz karty z poliwęglanu: Za pomocą specjalnej farby przeznaczonej do drukowania na poliwęglanie dane personalne są nanoszone na podłoże z poliwęglanu podczas produkcji karty z poliwęglanu (PC); np. technika Innosec Fusion, Polycore, PCC lub personalizacja barwna na poliwęglanie (PCP). 196 Integracja fotografii z kartą poliwęglanową (technika Innosec Fusion ) 15

Technika personalizacji barwnej na poliwęglanie (PCP) Druk igłowy 155 Drukarka igłowa lub mozaikowa to drukarka komputerowa, która drukuje przez mechaniczne uderzanie igieł w nasączoną tuszem taśmę i dociskanie jej w ten sposób do podłoża, podobnie jak w maszynie do pisania, ale w odróżnieniu od maszyny do pisania litery powstają z punktów odpowiadających uderzeniom pojedynczych igieł. Druk igłowy 16

Druk irysowy 045 Druk irysowy zwany jest również drukiem tęczowym. Ta metoda uzyskiwania efektów barwnych, stosowana w druku offsetowym, ma uniemożliwić dokonanie separacji barwnej lub kopiowanie dokumentów zabezpieczonych, gdyż subtelnie łączy z sobą barwy tak, że powstaje płynne przejście jednej barwy w drugą. 17

tło / nadruk zabezpieczający druk szablonowy 18

Druk laserowy / kopiowanie laserowe Drukarka laserowa jest drukarką cyfrową wykorzystującą procesy elektrofotograficzne. Obraz powstaje z tonera, który przenoszony jest na podłoże, podobnie jak w przypadku konwencjonalnych fotokopiarek. (044), (098) 046 044 098 Druk laserowy jest jedną z metod stosowanych do integracji danych personalnych / wizerunku / podpisu z podłożem. Technika integracji danych personalnych i wizerunku z podłożem: druk laserowy 19

Pole przeznaczone do odczytu maszynowego metoda integracji: druk laserowy 20

Druk offsetowy (199) 157 Druk offsetowy (czasem, zwany litografią lub offsetem wodnym) jest techniką drukowania pośredniego, w której tekst lub obraz są przenoszone z cylindra formowego (o gładkiej powierzchni) na cylinder pośredni (z gumowym obciągiem), a stamtąd nadrukowywane na podłoże. Charakteryzuje się równomiernym rozprowadzaniem środka kryjącego i dokładnymi konturami. 199 W drukach zabezpieczonych powszechnie stosowany jest inny proces drukarski, mianowicie druk typooffsetowy (czasem zwany suchym offsetem). Stosuje się w nim techniki laserowe lub fotograficzne (np. nyloprint fotopolimerowa klisza drukarska) oddziałując nimi na elastyczną kliszę drukarską, otrzymuje się powierzchnią reliefową. Jedynie jej wypukłe miejsca stykają się z obciągiem. Otrzymany wydruk jest bardzo podobny do wodnego offsetu (cechy charakterystyczne druku wypukłego nie zawsze są widoczne). druk irysowy 21

Druk szablonowy 170 Druk szablonowy czasem określany również drukiem Orłowa stosowany jest w druku wklęsłym; umożliwia on jednoczesne precyzyjne drukowanie więcej niż jednej barwy jedną płytą drukarską. Nowoczesna prasa drukarska często może drukować kilka barw (np. 3, 4 lub 5). Poszczególne barwy są nanoszone za pomocą osobnych szablonów, odpowiadających elementom lub częściom docelowego wzoru. Farby drukarskie mogą w niewielkim stopniu zachodzić na siebie, przez co w ostatecznym obrazie widoczne może być płynne przejście kolorystyczne. 2 colours 22

3 barwy To przejście kolorystyczne nie musi być równoległe do kierunku druku w maszynie drukarskiej, jak w druku irysowym (w technice druku offsetowego). tło / nadruk zabezpieczający 23

Druk termotransferowy 048 Druk termotransferowy: barwna taśma tuszowa jest podgrzewana na określonej powierzchni, i roztopiony tusz zostaje w całości przeniesiony z taśmy na podłoże. Półtony generowane są przez rastrowanie. Przeniesienie jednorodnej warstwy barwnej daje w wyniku punkty lub powierzchnie o ostrych konturach. Możliwe jest również stosowanie specjalnych taśm tuszowych, np. z pigmentami metalicznymi. Druk termotransferowy jest jedną z metod stosowanych do personalnych / wizerunku / podpisu z podłożem. integracji danych 24

Druk wklęsły (wklęsłodruk) 002 W procesie druku wklęsłego powstaje wypukły, wyczuwalny dotykowo relief (element wyczuwalny dotykowo), który można również dostrzec w oświetleniu kątowym. Ta cecha druku wklęsłego pozwala również uzyskiwać efekt kątowy. Druk wklęsły (wklęsłodruk) jest to technika nanoszenia środka kryjącego, w której drukowany obraz jest wytrawiany lub ryty w powierzchni płyty drukarskiej. Na płytę drukarską najpierw nakłada się gęstą i silnie zapigmentowaną farbę, którą następnie usuwa się z powierzchni niedrukujących (niewklęsłych). Farba, która pozostaje we wklęsłych miejscach płyty drukarskiej (obraz do wydrukowania) jest przenoszona na podłoże pod dużym naciskiem. Siła nacisku wtłacza podłoże we wklęsłe miejsca płyty drukarskiej. 25

Wypukła powierzchnia (= relief) Cienie rzucane w oświetleniu kątowym Nie należy mylić z rotograwiurą. Nie należy mylić z techniką PEAK stanowiącą połączenie druku offsetowego i wklęsłodruku: zmiany barw (lub inne zmiany) stają się widoczne w zależności od kąta patrzenia i kąta padania światła. 204 Nie należy mylić z wyczuwalnym dotykowo kartach z tworzywa sztucznego. grawerowaniem laserowym w laminatach lub Wklęsłodruk bez użycia farby powoduje odkształcenia papieru, a zatem może być wykorzystywany do uzyskiwania efektu tłoczenia (reliefu) za pomocą techniki litograficznej. Efekty kątowe bez użycia farby można również uzyskiwać w technice ślepego wklęsłodruku (tłoczenia wklęsłodrukowego). Druk szablonowy 198 26

Druk wypukły (typograficzny) 097 Technika nanoszenia środka kryjącego, w której miejsca drukujące są wypukłe, podobnie jak w pieczęci. Jest to jedna z najstarszych technik drukarskich. Zalicza się do technik druku bezpośredniego, podobnie jak (nieco nowsza) fleksografia; za jej pomocą można drukować na niemal każdym podłożu, w tym na przykład na foliach z tworzyw sztucznych. W dokumentach zabezpieczonych druk wypukły stosowany jest często do drukowania kolejno następujących po sobie numerów, np. numerów seryjnych. Numer seryjny wydrukowany drukiem wypukłym (typograficznym) Forma drukarska do druku tekstu techniką typograficzną Nie należy mylić z suchym offsetem typooffsetem. 27

Dyfrakcyjny element identyfikacyjny DID 190 Należy wykonać obrót o 90º w tej samej płaszczyźnie: widoczna jest wyraźna zmiana barwy. DID zawiera dwie barwy dyfrakcyjne widoczne pod kątem bezpośredniego odbicia. Ułatwia to inspekcję wzrokową. Można włączać dodatkowe efekty stosując inne (DOVID). elementy dyfrakcyjne optycznie zmienne DID Hologram.Industries Zobacz: element optycznie zmienny (OVD) 28

Efekt kątowy 043 Motyw wykonany techniką druku wklęsłego, widoczny po odchyleniu w oświetleniu kątowym. W zależności od kierunku padania oświetlenia kątowego obraz widoczny jest jako jasny na ciemnym tle lub odwrotnie. W zależności od kąta padania oświetlenia kątowego litery RP widoczne są jako jasne lub ciemne. Struktura utworzona z linii (90º) w motywie wykonanym z użyciem efektu kątowego 29

Efekt kątowy uwidoczniony przez odchylenie dokumentu tło / nadruk zabezpieczający oświetlenie kątowe element optycznie zmienny (OVD) farba optycznie zmienna (OVI) efekt kątowy zmienny obraz laserowy 30

Element odczytywany maszynowo Elementy odczytywane maszynowo (elementy do wspomaganej maszynowo weryfikacji zabezpieczeń dokumentów) są to zabezpieczenia, które mogą być odczytywane i weryfikowane przez maszyny (czytniki dokumentów); służą do uwierzytelniania dokumentu podróży lub tożsamości przez wykrywanie lub pomiar szczególnych fizycznych właściwości elementów lub struktur dokumentu, pomagają również uwierzytelnić posiadacza dokumentu. Zob.: dokument podróży przeznaczony do odczytu maszynowego (MRTD) kod kreskowy / kod mozaikowy numer dostępu karty (CAN) i Ustanowienie Połączenia Uwierzytelnionego Hasłem (PACE) Pole przeznaczone do odczytu maszynowego mikroprocesor (chip) stykowy mikroprocesor bezstykowy pasek magnetyczny pasek optyczny Inne (opcjonalne) elementy odczytywane maszynowo obejmują: 1. elementy zabezpieczające związane ze strukturą jak np. elementy optycznie zmienne (OVD), laminaty retrorefleksyjne i przezroczyste okienka 2. elementy zabezpieczające związane z substancją, takie jak pigmenty dodawane np. do farb zabezpieczających oraz barwne i/lub fluoryzujące włókna i oraz broki dodawane do podłoża 3. elementy zabezpieczające związane z danymi, jak np. holograficzne lub magnetyczne nici zabezpieczające, na których mogą być zapisane zakodowane dane, lub obraz (druk) zawierający niewidzialne informacje osobowe (IPI) lub zakodowane informacje dotyczące dokumentu. 150 Pole szare, w którym ICAO zaleca umieszczanie informacji o elementach związanych ze strukturą Nominalny środek elementu związanego ze strukturą Pole przeznaczone do odczytu maszynowego Pole szare, w którym ICAO zaleca umieszczanie informacji o elementach związanych z substancją Nominalny środek elementu związanego z substancją (Wymiary w mm) 31

Element optycznie zmienny (OVD) (079), (115), (177), (178), (206) 011 Elementy optycznie zmienne (OVD) są to zabezpieczenia ukazujące różne informacje w zależności od kąta obserwacji lub warunków oświetlenia. oświetlenie kątowe Te zmiany wyglądu wskutek obracania i odchylania są odwracalne, przewidywalne i powtarzalne. Rozróżniamy następujące rodzaje OVD: 1. Elementy zmieniające barwę w wyniku interferencji cienkich warstw: OVI: farba optycznie zmienna folia opalizująca farba opalizująca 2. Materiały/struktury o zmiennej charakterystyce odbijania: laminat retrorefleksyjny zabezpieczenia specjalne wykorzystujące zmienne kąty osi optycznych (tilting effect) 115 3. Elementy dyfrakcyjne optycznie zmienne DOVID: Elementy typu DOVID zawierają siatki (zwykle w postaci reliefów powierzchniowych), które modyfikują światło przez dyfrakcję. W ten sposób tworzy się różne efekty, jak np. obrazy dwu- lub trójwymiarowe, efekty kinematyczne bądź zmiany barw. Poszczególne elementy typu DOVID różnią się między sobą rozdzielczością obrazu, jasnością i możliwościami animacji. Zwykle są znane pod nazwami handlowymi, jak np.: hologram DOVID generowane komputerowo: Kinegram, Identigram, Dyfrakcyjny element identyfikacyjny DID 177, 079, 178 Hologram punktowy, Exelgram, Movigram (177), Pixelgram (079), Stereogram (178). 32

206 Element dyfrakcyjny optycznie zmienny (DOVID ) może zawierać: mikrodruk, mikrotekst kinetyczny lub zmienny mikroelement graficzny do odczytu laserowego, niewidzialny w powiększeniu w oświetleniu normalnym. Element dyfrakcyjny optycznie zmienny (DOVID ) może być zintegrowany z laminatem. efekt kątowy zabezpieczenia specjalne wykorzystujące zmienne kąty osi optycznych (tilting effect) zmienny obraz laserowy 183 Rada Unii Europejskiej Sekretariat Generalny FADO System FADO (Fałszywe i Autentyczne Dokumenty Online) został utworzony na mocy wspólnego działania Rady nr 98/7000/WSiSW. 1. Expert FADO, akredytowany system służący wymianie informacji niejawnych ("RESTREINT UE / EU RESTRICTED") na temat fałszywych i autentycznych dokumentów podróży oraz dokumentów tożsamości między ekspertami od dokumentów, którzy spotykają się regularnie w ramach Grupy Roboczej ds. Granic - Komitetu Mieszanego, w gronie ekspertów od dokumentów fałszywych. 2. System ifado (Intranet FADO), o ograniczonym dostępie, stanowi drugi poziom FADO. Zawiera on najważniejsze informacje dotyczące sprawdzania tożsamości i dokumentów, zaczerpnięte z systemu Expert FADO. Przeznaczony jest on do użytku organów państwowych i organów ścigania. 33

3. System PRADO zawiera jeszcze bardziej ograniczony zestaw informacji na temat dokumentów autentycznych i został udostępniony ogółowi społeczeństwa przez Sekretariat Generalny Rady Unii Europejskiej pod adresem: www.consilium.europa.eu/prado Informacje w nim zawarte zostały wyselekcjonowane i dostarczone przez ekspertów od dokumentów z państw członkowskich UE, Islandii, Norwegii i Szwajcarii. Informacje we wszystkich trzech systemach są obecnie dostępne w 24 językach urzędowych Unii Europejskiej. Wysoka jakość i rzetelność Dokumenty są wprowadzane do systemu przez wyspecjalizowanych ekspertów z całej Europy. Podawane informacje są weryfikowane przez wszystkich uczestniczących ekspertów. Weryfikacja i zapewnienie jakości odbywa się w kilku etapach, co zapewnia spójność i wysoką standaryzację informacji. Wysokiej jakości tłumaczenia są wykonywane automatycznie przez system oraz przez wyspecjalizowanych tłumaczy w Sekretariacie Generalnym Rady. Rodzina systemów FADO jest prowadzona na serwerach Rady Unii Europejskiej Dyrekcji Generalnej ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, Directorate-General Justice and Home Affairs, Directorate Home Affairs - Unit Schengen, Visas and Borders (DGD 1A). Realizacja techniczna i obsługa są w gestii Dyrekcji Generalnej A5. helpline.prado@consilium.europa.eu 34

Farba fluoryzująca Farba fluoryzująca jest widoczna w normalnym oświetleniu, ale w fluoryzuje. promieniowaniu UV 133 Farba fluoryzująca zawiera nie tylko pigmenty barwne, ale także substancje (pigmenty) fluoryzujące; stosowana jest do drukowania zarówno tekstów, jak i motywów. Fluorescencja jest krótkotrwałą emisją światła, która ustaje praktycznie natychmiast po wygaszeniu źródła światła w ciągu 10-8 sekund. Tło w oświetleniu normalnym Ta sama strona w promieniowaniu UV: farba fluoryzująca barwa brązowa w tle fluoryzuje na zielono Nie należy mylić z: nadrukiem fluoryzującym tło / nadruk zabezpieczający 35

Farba fotochromatyczna 160 Farby fotochromatyczne zmieniają barwę pod wpływem promieniowania UV. Po usunięciu źródła promieniowania UV zmiana barwy utrzymuje się jeszcze przez jakiś czas, po czym obraz wraca do barwy pierwotnej. Nadruk na laminacie wykonany farbą opalizującą fotochromatyczną Po ekspozycji na promieniowanie UV zielonkawy opalizujący nadruk przez pewien czas pozostaje niebieski 36

Farba krwawiąca (penetrująca) 124 Farba krwawiąca (penetrująca) jest farbą zabezpieczającą zawierającą pigmenty, które wraz z zastosowanym rozpuszczalnikiem wnikają ( rozpływają się lub przebijają na drugą stronę ) w papierowe podłoże tak, że wszelkie próby mechanicznego usunięcia spowodują widoczne uszkodzenie dokumentu. Numer seryjny wydrukowany farbą krwawiącą (penetrującą) Farba zastosowana do druku numeracji częściowo przeniknęła przez podłoże papierowe i jest widoczna na odwrocie druk wypukły (typograficzny) Nie należy mylić z farbą reaktywną typu fugitive". 37

Farba metalizowana 151 Należy odchylić stronę i oglądać farbę metalizowaną w OŚWIETLENIU NORMALNYM lub w oświetleniu kątowym. Obrócić o 90. Pigmenty metaliczne, takie jak aluminium lub brąz, są stosowane jako składniki farb drukarskich do tworzenia powierzchni o połysku metalicznym. Farba metalizowana nie jest farbą zabezpieczającą w ścisłym tego słowa znaczeniu, ponieważ wszystkie drukarnie komercyjne mają do niej swobodny dostęp. Niemniej jednak farba metalizowana jest typową farbą antykseryczną, ponieważ kopia (w tym również wykonana za pomocą drukarki biurowej) nie jest w stanie oddać oryginalnego efektu metalicznego. Srebrna farba metalizowana 38

Farba opalizująca 052 Należy odchylić stronę i oglądać farbę opalizującą w OŚWIETLENIU NORMALNYM lub w oświetleniu kątowym. Na ogół farby opalizujące (np. farby perłowe, farby o połysku perłowym lub farby z efektem macicy perłowej) zawierają półprzezroczyste pigmenty tworzące cienką warstwę zawierającą drobne płatki miki. Płatki te powodują interferencję światła rozproszonego. Tworzy to połyskliwe, perłowe efekty, które się uwidaczniają lub znikają bądź zmieniają barwę przy zmianie kąta patrzenia lub oświetlenia. 39

folia opalizująca 40

Farba optycznie zmienna (OVI) (207) 092 Należy odchylić stronę i zajdzie zmiana koloru. Farba optycznie zmienna (OVI) jest to farba drukarska, która zawiera mikroskopijne pigmenty działające jak filtry interferencyjne dające w efekcie dużą zmienność barwy w zależności od kąta obserwacji lub oświetlenia. oświetlenie kątowe Farby optycznie zmienne są stosowane w i w sitodruku. druku wklęsłym (wklęsłodruku) 41

Farba optycznie zmienna zastosowana we wklęsłodruku Farba optycznie zmienna: (zob. zmianę barwy w przykładzie po prawej) Farba optycznie zmienna naniesiona sitodrukiem na banknocie 50 euro Podrobiony Farba metalizowana zamiast OVI (nie ma zmiany koloru) Autentyczny Użyto OVI Autentyczny OVI: zmiana koloru Oesterreichische Nationalbank (OeNB.at) Oesterreichische Nationalbank (OeNB.at) 207 42

farba opalizująca element optycznie zmienny (OVD) 43

Farba reaktywna typu fugitive 093 Należy oglądać stronę w OŚWIETLENIU NORMALNYM, ewentualnie z użyciem szkła powiększającego. Farba reaktywna typu fugitive jest jednym z typów farby rozpuszczalnej. Rozpuszcza się w niektórych rozpuszczalnikach lub wodzie. Zastosowanie tej farby powoduje, że określone fragmenty druku zabezpieczającego / tła znikają lub blakną w kontakcie z rozpuszczalnikami (np. kiedy fałszerz próbuje usuwać lub zmieniać nadrukowany na nim tekst personalizacyjny). Nie należy mylić z farbą krwawiącą (penetrującą). 44

Farba termochromowa 094 Farba termochromowa jest to specjalna farba, która zmienia barwę w sposób odwracalny w zależności od temperatury. 45

Farby metameryczne (197) 187 Farby metameryczne są to pary (chemicznie) różnych farb, które w danym oświetleniu są niemal nie do odróżnienia (zwykle w jasnym świetle dziennym), ale wykazują zauważalne różnice kontrastu barwnego w innym świetle (często w promieniowaniu podczerwonym) lub pod specjalnym czerwonym filtrem optycznym. Specjalnym efektem metamerycznym może być np. znikanie w podczerwieni: farba widoczna w normalnych warunkach nie jest widoczna w części widma podczerwieni. 197 Farby metameryczne zostały zastosowane na przykład na banknotach euro. W oświetleniu normalnym W promieniowaniu podczerwonym widać tylko szmaragdowe cyfry, prawą część motywu głównego i srebrny pasek. European Central Bank (https://www.ecb.europa.eu) O innych efektach metamerycznych mówi się czasem (nieco myląco) jako o metameryzmie w ultrafiolecie, w podczerwieni, pod czerwonym filtrem itd. 46

Do pewnego stopnia postrzeganie dwu farb metamerycznych jako identycznych w jasnym świetle dziennym może zależeć również od obserwatora. Fluoryzująca nić introligatorska 137 Fluoryzująca nić introligatorska pod wpływem promieniowania UV fluoryzuje jednobarwnie lub wielobarwnie. Ta nić introligatorska jest stosowana do zszywania stron książeczki; może składać się z kilku pojedynczych splecionych ze sobą nici, reagujących różnie, także w różnych kolorach. W oświetleniu normalnym W promieniowaniu UV nić introligatorska 47

Fluoryzująca nić zabezpieczająca 135 Fluoryzująca nić zabezpieczająca fluoryzuje pod wpływem promieniowania UV. Cienki pasek z tworzywa sztucznego, metalu lub innego materiału zatopiony częściowo lub całkowicie w podłożu podczas produkcji podłoża papierowego. Reakcja ta może być również wielobarwna. Zobacz: nić zabezpieczająca podłoże 48

Fluoryzujący efekt rozgwieżdżonego nieba 111 Fluoryzujący efekt rozgwieżdżonego nieba staje się widoczny w promieniowaniu UV). Fluoryzujący efekt rozgwieżdżonego nieba powstaje dzięki bardzo małym fluoryzującym drobinom w podłożu; drobiny te są dodawane do masy papierniczej podczas produkcji podłoża papierowego i służą jako zabezpieczenie. włókna fluoryzujące broki fluoryzujące podłoże pozbawione wybielacza optycznego 49

Fluoryzujący numer seryjny 136 Fluoryzujący numer seryjny fluoryzuje pod wpływem promieniowania UV. Niepowtarzalny numer dokumentu wydrukowany na dokumencie i przypisany mu jako dodatkowy element zabezpieczający w celu jego identyfikacji. numeracja 50

Folia opalizująca Należy odchylić stronę i oglądać folię w OŚWIETLENIU NORMALNYM lub w kątowym. oświetleniu 143 Folia opalizująca daje połyskliwe, perłowe efekty zmieniające barwę przy zmianie kąta patrzenia lub oświetlenia. farba opalizująca laminat element optycznie zmienny (OVD) 51

Foliowanie (019,020) 140 Należy odchylić stronę i oglądać lekko wypukłą/wklęsła powierzchnię w OŚWIETLENIU NORMALNYM lub w oświetleniu kątowym. Foliowanie polega na naniesieniu folii za pomocą rozgrzanej matrycy. Można je traktować jako pewną formę druku wypukłego (typograficznego). Podstawowe różnice między foliodrukiem a drukiem wypukłym polegają na zastosowaniu folii zamiast lepkiej farby drukarskiej jako środka kryjącego oraz na pośrednim podgrzaniu formy drukarskiej. Pod wpływem łącznego oddziaływania temperatury i ciśnienia w miejscach wypukłości matrycy warstwa folii oddziela się od nośnika i zostaje przeniesiona na podłoże, w którym zostaje trwale zatopiona w sposób uniemożliwiający usunięcie. 52

Foliowanie stosuje się często do drukowania tekstu i motywów na obwolucie paszportu np. foliowanie na złoto 019 lub foliowanie na srebrno 020. 019 020 Foliowanie stosuje się również jako metodę nakładania hologramów i kinegramów itd. 53

Gilosze / wzory z cienkich kresek (110) 028 Misterne ornamenty składające się ze splecionych linii ciągłych tworzących wzory geometryczne. W druku zabezpieczającym wykorzystuje się ornamenty giloszowe lub inne wzory z cienkich kresek, aby utrudnić ponowne wykonanie i reprodukcję. Gilosze i inne wzory z cienkich kresek czasami łączy się z drukiem irysowym. Pozytywowe i negatywowe wzory giloszowe 110 Relief cienkokreskowy 110 54

Grawerowanie laserowe (215) 030 Obrazy i tekst są grawerowane w laminatach z tworzywa sztucznego lub kartach za pomocą lasera. W procesie grawerowania laserowego dane są zapisywane przez zaczernianie (zwęglanie) folii czułych na promieniowanie laserowe (folii z polichlorku winylu (PCW) lub z uczulanego poliwęglanu (PC)). Przy zastosowaniu różnych materiałów światłoczułych można uzyskać również kolory. Głębokość grawerowania laserowego można regulować; stosowane są następujące warianty techniczne: Grawerowanie płaskie (w określonej warstwie): zaczernianie warstw leżących pod przezroczystymi (nieczułymi na promieniowanie laserowe) foliami okrywowymi, jak w poniższych przykładach: Niemcy prawo jazdy (imię, data i miejsce wydania, podpis): 55

Laserowo grawerowane oznaczenia na brzegu karty poliwęglanowej, np. laserowo grawerowany numer na górnym brzegu holenderskiego prawa jazdy: technika Sealys Edge Sealer : 56

215 Grawerowanie laserowe wypukłe (wyczuwalne dotykowo) Przykłady: Niemcy prawo jazdy (nazwisko, data i miejsce urodzenia, numer seryjny, kategorie prawa jazdy) Szwajcaria dowód tożsamości (np. data urodzenia na awersie): Laserowo wygrawerowany numer wyczuwalny dotykiem Wyczuwalna dotykiem laserowo wygrawerowana data urodzenia Nie należy mylić z wyczuwalnym dotykowo na podłożach tradycyjnych. drukiem wklęsłym (wklęsłodrukiem) zmienny obraz laserowy 57

Hologram 039 Należy odchylić stronę i oglądać hologram w OŚWIETLENIU NORMALNYM lub w oświetleniu kątowym. Hologram jest najczęściej stosowanym jako element zabezpieczający tradycyjnym rodzajem elementu dyfrakcyjnego optycznie zmiennego (DOVID). Możliwe są różne efekty, np. hologramy 2D (hologramy dwuwymiarowe) w których zmieniają się struktura i barwy, hologramy 3D (trójwymiarowe) z obrazami, hologramy z efektami kinematycznymi itd. Hologram dwuwymiarowy Hologram trójwymiarowy element optycznie zmienny (OVD) 58

Identigram 176 179 Należy odchylić stronę i oglądać Identigram w OŚWIETLENIU NORMALNYM lub w oświetleniu kątowym. Identigram jest holograficznym elementem zabezpieczającym stosowanym na przykład w paszportach i dowodach tożsamości, łączącym kilka różnych elementów: holograficzny wizerunek posiadacza ( powtórzony wizerunek) pole przeznaczone do odczytu maszynowego z elementami, które są identyczne we wszystkich dokumentach, np. poniżej, z: trójwymiarowym niemieckim orłem strukturami kinematycznymi makrodrukiem mikrodrukiem elementami odczytywanymi maszynowo. element optycznie zmienny (OVD) identigram (obraz złożony!) 59

(182) 181 Identyfikator biometryczny (dane biometryczne) Identyfikator biometryczny jest to charakterystyczna cecha osobowa biologiczna (anatomiczna lub fizjologiczna) lub odnosząca się do zachowania dzięki której można ustalić tożsamość osoby przez porównanie z posiadanymi danymi referencyjnymi. Tradycyjnie najpopularniejszymi identyfikatorami biometrycznymi są: odbitka linii papilarnych i wizerunek. Inne często stosowane identyfikatory biometryczne obejmują obraz tęczówki i geometrię ręki. Identyfikatory biometryczne mogą być wykorzystywane do rozpoznawania biometrycznego, np. do rozpoznawania twarzy i tęczówki. Dziedzina zajmująca się mierzeniem znaków biometrycznych znana jest jako biometria. e-paszport 182 W e-paszportach nośnikiem danych osobowych (identyfikacyjnych) jest wbudowany mikroprocesor (układ scalony). Specyfikacje ICAO (Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego) przewidują, że mikroprocesor bezstykowy przechowuje co najmniej dane widoczne w polu przeznaczonym do odczytu maszynowego na stronie personalizacyjnej paszportu oraz wizerunek twarzy jako powszechnie stosowany identyfikator biometryczny. Inne identyfikatory biometryczne, jak np. podpis, obraz odbitki linii papilarnych lub obraz tęczówki, można dodawać fakultatywnie. Dane biometryczne zapisane w mikroprocesorze można porównywać z cechami biometrycznymi posiadacza dokumentu oraz danymi na stronie personalizacyjnej dokumentu. Można to np. robić ręcznie, za pomocą czytnika dokumentów, lub automatycznie, za pomocą bramki elektronicznej. Zabezpieczeniem chroniącym autentyczność i integralność zapisanych danych jest podpis cyfrowy. Stosowana w tym celu technologia zwana jest infrastrukturą klucza publicznego ICAO. Organy kontrolujące mogą wykorzystywać podpis elektroniczny, aby sprawdzić, czy dane w mikroprocesorze e-paszportu zostały wprowadzone przez odpowiedni, godny zaufania organ i czy nie zostały zmienione. E-paszport zgodny ze specyfikacjami ICAO ma na zewnętrznej przedniej obwolucie symbol e-paszportu: dane personalne / inne wpisy personalizacyjne integracja danych personalnych / wizerunku / podpisu z podłożem dokument podróży przeznaczony do odczytu maszynowego (MRTD) element odczytywany maszynowo 60

184 Rada Unii Europejskiej Sekretariat Generalny ifado Fałszywe i Autentyczne Dokumenty Online w intranecie ifado, czyli drugi poziom FADO, zawiera wyłącznie informacje jawne, ale o ograniczonym obiegu. Nie są one przeznaczone dla ogółu społeczeństwa i noszą oznaczenie: LIMITE/LIMITED WYŁĄCZNIE DO UŻYTKU ORGANÓW KONTROLI. Docelową grupę odbiorców stanowią wszystkie krajowe i europejskie władze i organy ścigania dokonujące kontroli tożsamości. Jeżeli sprawdza się tożsamość, należy sprawdzać również dokumenty tożsamości i dokumenty podróży. Zob: Oszustwo dotyczące tożsamości i przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentu Żeby to móc robić, trzeba wiedzieć, jak powinny wyglądać te dokumenty; oprócz specyfikacji technicznych (w tym elementów zabezpieczających) dotyczących dokumentów autentycznych ifado dostarcza informacji na temat najbardziej powszechnie występujących cech umożliwiających wykrycie dokumentów fałszywych. Przy analizie dokumentu należy znać jego szczegóły techniczne. ifado ma służyć podnoszeniu świadomości i pomagać w ustalaniu autentyczności dokumentów; wszelkie powstałe wątpliwości mogą zostać rozstrzygnięte przez ekspertów od dokumentów. ifado zawiera informacje o krajowych punktach kontaktowych (ekspertach od dokumentów i innych). ifado zawiera również informacje na temat typowych fałszerstw i technik fałszerskich oraz wskazówki dotyczące wykrywania przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów. ifado zawiera główne informacje na temat ważności i innych aspektów prawnych dokumentów, a także opisy techniczne (w tym opisy najważniejszych elementów zabezpieczeń). Opisane są w nim autentyczne dokumenty podróży i inne dokumenty tożsamości, wizy, stemple i niektóre dokumenty stanu cywilnego państw członkowskich Unii Europejskiej i wielu krajów niebędących członkami UE. 61

Ponieważ ifado opisuje wzory autentycznych dokumentów podróży, wiz i stempli, a także typowe przypadki fałszerstw (w których dane osobowe zostały zanonimizowane), nie dochodzi do powielania informacji między ifado a, na przykład, SIS. Informacje zawarte w systemie ifado pochodzą z systemu Expert FADO, niejawnego i opatrzonego klauzulą tajności RESTREINT UE / EU RESTRICTED. Informacje zawarte w systemie zostały wyselekcjonowane i dostarczone przez ekspertów ds. dokumentów z państw członkowskich Unii Europejskiej oraz z Islandii, Norwegii i Szwajcarii (partnerzy Expert FADO). Funkcję komitetu sterującego w Radzie UE pełni Grupa Robocza ds. Granic, a konkretnie jej sekcja złożona z ekspertów ds. dokumentów fałszywych. System ifado jest prowadzony na serwerach Sekretariatu Generalnego Rady UE (SGR), w Dyrekcji Generalnej D Wymiar Sprawiedliwości i Sprawy Wewnętrzne. Wdrożeniem technicznym i utrzymaniem FADO zajmuje się Dyrekcja Generalna A CIS. Oprócz systemu centralnego i centralnego punktu dostępu (centralnego proxy), które znajdują się na serwerach SGR, utworzono również krajowe serwery proxy eksploatowane przez kilku partnerów FADO. Zapewnia to użytkownikom z organów państwowych i organów ścigania w tych krajach szybszy i łatwiejszy dostęp do dokumentów. Użytkownicy docelowi Organy krajowe, które sprawdzają tożsamość oraz dokumenty tożsamości i dokumenty podróży, a także inne europejskie podmioty wykonawcze lub organy ścigania, np.: Straż graniczna Ambasady i konsulaty Policja Służby zabezpieczenia społecznego Europol Frontex Większość wpisów w dokumentach ifado ma charakter tekstu ustandaryzowanego, który jest tłumaczony automatycznie na 24 obsługiwane obecnie języki urzędowe UE. Zapewnia to natychmiastową dostępność, a opisy są bardziej jednolite. Opisy tekstowe są tłumaczone przez wyspecjalizowanych lingwistów w Sekretariacie Generalnym Rady. Misja Głównym celem ifado jest udostępnianie informacji tym organom krajowym, które (z urzędu) sprawdzają tożsamość. ifado ma na celu służyć podnoszeniu świadomości i pomagać w ustalaniu autentyczności dokumentów; wszelkie powstałe wątpliwości muszą być rozstrzygane przez ekspertów od dokumentów. Motywacja Informacje na temat dokumentów tożsamości i dokumentów podróży i ich typowych fałszerstw są ważne nie tylko w kontekście nieprzepisowej i nielegalnej imigracji, ale także w postępowaniu wobec wszelkich form przestępczości zorganizowanej, jak terroryzm, handel narkotykami, przemyt uzbrojenia i handel ludźmi. ifado jest zatem istotnym narzędziem w walce z tymi zjawiskami, które stanowią problem dla państw członkowskich UE, i przyczynia się do tworzenia bezpiecznego otoczenia i dalszego rozwoju Europy jako przestrzeni pokoju, bezpieczeństwa i stabilności w świecie. 62

Dalsze działania w praktyce Niezależnie od kraju pochodzenia dokumentu użytkownicy ifado powinni kierować wszelkie ewentualne pytania (w tym dotyczące szczegółowych informacji o dokumentach zagranicznych) do krajowego punktu kontaktowego ds. dokumentów tożsamości i dokumentów podróży (dane kontaktowe są dostępne w ifado). Dostęp osób uprawnionych jest zawsze możliwy za pośrednictwem centralnego serwera proxy w Sekretariacie Generalnym Rady lub, w odpowiednich przypadkach, także za pośrednictwem krajowych serwerów proxy (intranet krajowe sieci rządowe). Prowadzeniem kont użytkowników końcowych i wsparciem dla użytkowników końcowych zajmują się zawsze organy krajowe. Dostęp do informacji na temat możliwości uzyskania konta ifado: http://www.consilium.europa.eu/ifado/ifadocontacts.htm FADO PRADO 63

Integracja danych personalnych / wizerunku / podpisu z podłożem 122 Integracja danych personalnych / wizerunku / podpisu z podłożem odnosi się do czynności wykorzystującej technikę drukarską, technikę grawerowania (laserowego) lub technikę fotograficzną (w odróżnieniu od pisania maszynowego czy odręcznego) do bezpośredniego połączenia obrazu (wizerunku posiadacza), podpisu lub danych personalnych z podłożem lub laminatem podczas personalizacji dokumentu. Integracja fotografii: wizerunek nie stanowi odrębnego (np. naklejonego) elementu dokumentu, ale jest jego integralną częścią: fotografia jest drukowana w polu przeznaczonym do badania wzrokowego na stronie personalizacyjnej (czasem stosuje się również, dodatkowo, wizerunek wtórny np. przekształcony w perforowany wzór). Integracja jest w tym przypadku niezależna od tego, czy wpisy personalizacyjne/wizerunek są laminowane czy nie, ale fotografie cyfrowe na stronie personalizacyjnej paszportu są najczęściej chronione laminatem. Ponadto często stosuje się inne widoczne środki zabezpieczające: laminat Należy szukać oznak dokonywania nieuprawnionych zmian! dane personalne / inne wpisy personalizacyjne Techniki integracji: druk atramentowy grawerowanie laserowe druk laserowy metoda fototechniczna metoda sublimacji metoda termotransferu Wizerunek zintegrowany za pomocą grawerowania laserowego 64

Integracja danych personalizacyjnych, wizerunku i podpisu za pomocą metody fototechnicznej Karta z polichlorku winylu (PCW) 099 166 PCW polimer termoplastyczny (transparentny (099) ) stosowany jako podłoże w licznych dokumentach. poliwęglan (PC) jest często preferowany jako podłoże w druku zabezpieczającym i w dokumentach wymagających większej trwałości (długie okresy ważności). 65

Kinegram 054 Należy odchylić stronę, by dostrzec różne obrazy dwuwymiarowe. Kinegram należy oglądać w OŚWIETLENIU NORMALNYM lub w oświetleniu kątowym. Kinegram jest to komputerowo generowany hologram ( element dyfrakcyjny optycznie zmienny DOVID ), mogący tworzyć wiele obrazów o wysokiej rozdzielczości. Zawiera on szczególnego rodzaju komputerowo generowane dyfrakcyjne elementy optyczne. Mogą one być różnie projektowane, aby tworzyły efekty kinematyczne, efekty zmiany barwy, odwrócenia kontrastów i inne efekty specjalne. Kinegram transparentny Kinegram 66

Kinegram częściowo demetalizowany Kinegram metalizowany element optycznie zmienny (OVD) 67

Kod dokumentu 128 Kody dokumentów stosowane w niniejszej bazie danych w odniesieniu do DOKUMENTÓW AUTENTYCZNYCH (RZECZYWISTYCH) są złożone z następujących elementów: na przykład kod FRA-AO-01001 zawiera: litery FRA oznaczające Francję, państwo wystawienia dokumentu literę A oznaczającą Paszport (krajowy) = trzyliterowy kod państwa = kategoria dokumentu (lewa kolumna) literę O oznaczającą Zwykły = rodzaj dokumentu (prawa kolumna) 01001 (5 cyfr), z których pierwsze dwie cyfry ( 01 ) ostatnie trzy cyfry ( 001 ) = numer dokumentu = numer wersji W PRADO opisywane są następujące dokumenty: Kategorie dokumentów: Rodzaje dokumentów: A Paszport * O (Dokument zwykły) T Dokument podróży D Dyplomatyczny E Dokument uprawniający do wjazdu S Służbowy / urzędowy I Książeczka żeglarska F Wojskowy B Dowód tożsamości P Tymczasowy Y Dokument powiązany J Dokument podróży dla cudzoziemca O (Dokument zwykły) C Wiza ( ) D Stempel/pieczęć E Stempel wjazdowy H Dokument pobytu F Prawo jazdy ( ) G Dokument rejestracyjny pojazdu / książeczka pojazdu *) Wszystkie rodzaje paszportów krajowych X Stempel wyjazdowy 68

W PRADO opisano również niektóre z poniższych dokumentów: K Licencja maszynisty L Świadectwo kwalifikacji członka personelu lotniczego / licencja pilota M Świadectwo operatora pływającej jednostki rekreacyjnej / patent kapitana S Karta pozwolenia specjalnego V Upoważnienie do reprezentowania przedsiębiorstwa W Zezwolenie na pracę X Inny dokument P Dokument stanu cywilnego / inny dokument urzędowy B Urodzenie N Obywatelstwo / narodowość I Karta ubezpieczenia społecznego / karta podatnika A Adopcja M Małżeństwo U Zarejestrowany związek partnerski R Rozwód T Odpis aktu zgonu Pole Kategoria dokumentu jest polem obowiązkowym w kodzie dokumentu w odniesieniu do każdego dokumentu Pole Rodzaj dokumentu nie jest polem obowiązkowym kodu dokumentu 69

Kod kreskowy / kod mozaikowy 004 Informacje przeznaczone do odczytu maszynowego. element odczytywany maszynowo Dane w kodzie kreskowym (jednowymiarowym) zapisywane są w postaci zmiennej szerokości wydrukowanych równoległych kresek i odstępów między nimi; informacje te są następnie odczytywane maszynowo metodą optyczną. Kod kreskowy (jednowymiarowy) przedstawiający numer seryjny Kod mozaikowy (czyli kod kreskowy dwuwymiarowy) służy do zapisu danych z wykorzystaniem dwu wymiarów i dlatego może zawierać znacznie więcej informacji: 70

Laminat (018), (056), (057), (144), (145) 025 057 Laminująca folia zabezpieczająca jest to folia nałożona, jako dodatkowe zabezpieczenie, na dokument lub stronę personalizacyjną przez zastosowanie: siły nacisku: Laminat aplikowany na zimno i/lub ciepła: Laminat aplikowany na gorąco (laminat tłoczony na gorąco) 056 w celu lepszego zabezpieczenia wpisanych danych przed sfałszowaniem. 053 Laminaty zabezpieczające często zawierają specyficzne zabezpieczenia, jak elementy wyczuwalne dotykiem lub elementy DOVID (elementy dyfrakcyjne optycznie zmienne), które na ogół nie są swobodnie dostępne na rynku. Przykłady: Sealys Secure Surface, laminat CFI (z pływającym obrazem barwnym), folia TKO (z nakładką zawierającą przezroczysty Kinegram ), Kinefilm aplikowany na gorąco laminat z integralną wkładką Kinegram, istniejący w wersji zarówno metalizowanej, jak i przezroczystej. Laminaty mogą zawierać specjalnie wprowadzone (zaprojektowane) słabe punkty. Stosowane są laminaty od ultracienkich do grubych. Nadruk na laminacie 144 Nadruk na laminacie jest to element zabezpieczający nadrukowywany zwykle na spodniej (= wewnętrznej) stronie laminatu lub między warstwą środka klejącego a laminatem. To chroni przed ścieraniem i ingerencją. W oświetleniu normalnym nadruk na laminacie może być widoczny lub niewidoczny. Zob.: zabezpieczenie na laminacie widoczne w promieniowaniu UV Nadruki na laminacie najczęściej są wykonywane metodą sitodruku, rotograwiury lub fleksografii. 71

72

Wytłoczenia w laminacie 018 Należy odchylić stronę i oglądać wytłoczenia w laminacie w OŚWIETLENIU NORMALNYM lub w oświetleniu kątowym; należy wyczuć dotykiem wypukłość/wgłębienie. Wytłoczenia w laminacie są to wyczuwalne dotykowo zabezpieczenia laminatu, takie jak skomplikowane wzory z cienkich kresek lub mikrodruki, wykonane w laminatach zabezpieczających przez wytłaczanie. Źródło światła: oświetlenie kątowe Wytłoczenia w laminacie elementy wizualne i wyczuwalne dotykowo, z efektami odbicia światła i ruchu 73

Mikrodrukowe wytłoczenia na laminacie relief Laminat zintegrowany z dokumentem przez przeszycie 145 W wielu paszportach zawierających tradycyjne strony personalizacyjne wizerunek posiadacza i dane personalne są zabezpieczone za pomocą przezroczystego laminatu. Aby utrudnić manipulacje, laminat można zintegrować z książeczką paszportu przez przeszycie. Po tym zabiegu część laminatu na ogół przechodzi na przeciwległą stronę, tworząc wąski margines przy grzbiecie dokumentu. 74

Laminat zintegrowany z dokumentem przez przeszycie, tworzący margines na przeciwległej stronie łączenie elementów dokumentu zabezpieczenie na laminacie widoczne w promieniowaniu UV 75

Laminat retrorefleksyjny 055 Laminat retrorefleksyjny: w laminacie umieszczony jest niewidoczny obraz, który widać dopiero przy zastosowaniu światła koaksjalnego i specjalnego urządzenia optycznego lub sprzętu technicznego. W oświetleniu normalnym (po lewej) i w świetle koaksjalnym (po prawej) oświetlenie kątowe element optycznie zmienny (OVD) 76

Metoda fototechniczna 161 Metoda fototechniczna: procesy, w których materiały światłoczułe tworzą obraz na papierze fotograficznym. Metoda fototechniczna jest jedną z metod stosowanych do integracji danych personalnych / wizerunku / podpisu z podłożem. Integracja danych personalnych metodą fototechniczną 77

Metoda sublimacji 089 Metoda sublimacji: podobnie jak urządzenia do druku termotransferowego, drukarki sublimacyjne wykorzystują taśmę tuszową. Barwnik na folii jest podgrzewany do określonej temperatury, w której odparowuje, i wnika w podłoże w procesie dyfuzji. Aby proces ten mógł zajść, konieczne jest specjalnie powlekane podłoże. W zależności od zastosowanej temperatury w podłoże wtapiają się różne ilości barwnika. Ułatwia to produkcję wizerunków o barwach płynnie zmieniających tonację. Metoda sublimacji jest jedną z metod stosowanych do integracji danych personalnych / wizerunku / podpisu z podłożem. 78

Mikroprocesor bezstykowy 153 Bezstykowy układ scalony (mikroprocesor) jest przeznaczony do zapisu i przetwarzania danych i zatopiony np. w paszportach, dowodach tożsamości i biometrycznych dokumentach pobytu. W większości dokumentów mikroprocesor jest niewidoczny w oświetleniu normalnym. Na obecność takiego mikroprocesora wskazuje zwykle symbol e-paszportu. Na karcie z poliwęglanu (PC) położenie mikroprocesora bezkontaktowego często staje się widoczne w oświetleniu kątowym: w korpusie karty niemal zawsze występuje lekkie wgłębienie, na ok. 0,01mm, i o średnicy 3 5mm ponad samym chipem. Wgłębienia tego nie daje się wyczuć dotykiem, ponieważ jest to raczej stopniowa zmiana wysokości powierzchni, ale ludzkie oko może je dostrzec, jeżeli karta zostanie odchylona przy silnym oświetleniu (kątowym). Mikroprocesor jest połączony z (pętlową elektromagnetyczną) anteną, co umożliwia komunikację z czytnikiem kart za pośrednictwem fal elektromagnetycznych (identyfikacja za pomocą częstotliwości radiowej - RFID). Aby zasilić kartę energią i rozpocząć transmisję, niezbędna jest bliskość czytnika. Chronioną zawartość mikroprocesora można odczytać z odległości 0 10 cm. Paszporty biometryczne lub e-paszporty zawierają mikroprocesory bezstykowe (lub zbliżeniowe). Taki mikroprocesor może być wbudowany w dokument podróży na różne sposoby. Może być zatopiony w grubym przezroczystym laminacie, w obwolucie dokumentu lub w stronie personalizacyjnej z poliwęglanu. oko może je dostrzec, jeżeli karta zostanie odchylona i oświetlona silnym oświetleniem (kątowym). Aby utrzymać odpowiedni poziom bezpieczeństwa danych w paszportach elektronicznych, stosuje się jeden z kilku standardowych protokołów kontroli dostępu: podstawowa kontrola dostępu zapewnia, by mikroprocesor bezstykowy mógł być odczytywany przez urządzenie kontrolne, dopiero gdy zostanie odblokowany przy pomocy zweryfikowanego klucza dostępu. rozszerzona kontrola dostępu daje wyższy poziom ochrony, ponieważ wymaga wymiany kluczy publicznych miedzy mikroprocesorem a urządzeniem kontrolnym (uwierzytelnianie 79

w terminalu): podpis cyfrowy chroni autentyczność i integralność przechowywanych danych, zwykle z użyciem infrastruktury klucza publicznego ICAO. Aby umożliwić kontrolę, państwa wydające muszą jednak wcześniej wymienić się certyfikatami kontroli lub opublikować je. 202 dodatkowa kontrola dostępu wykorzystuje protokół kryptograficzny znany jako Ustanowienie Połączenia Uwierzytelnionego Hasłem (PACE). Dane z pola przeznaczonego do odczytu maszynowego lub numer dostępu karty (CAN), wydrukowany w polu przeznaczonym do badania wzrokowego na stronie personalizacyjnej są wykorzystywane do celów uwierzytelniania miedzy terminalem kontrolnym a mikroprocesorem. Od 1 stycznia 2018 r. elektroniczne dokumenty podróży przeznaczone do odczytu maszynowego (MRTD) obsługujące wyłącznie Ustanowienie Połączenia Uwierzytelnionego Hasłem (PACE) będą uznawane za zgodne z wymogami ICAO. Mikroprocesor stykowy Mikroprocesor stykowy i mikroprocesor bezstykowy oraz specjalnie ukształtowana antena pętlowa w karcie z poliwęglanu widoczne w świetle przechodzącym 80

Tu, w drodze wyjątku od reguły, mikroprocesor i antena są widoczne w oświetleniu normalnym Identyfikator biometryczny element odczytywany maszynowo mikroprocesor (chip) stykowy 81

Mikroprocesor (chip) stykowy 152 Układ scalony (mikroprocesor) przeznaczony do zapisu i przetwarzania danych, zatopiony np. w dowodach tożsamości. Zabezpieczony nośnik elektroniczny, zawierający np. dane osobowe: imię, nazwisko, datę urodzenia, miejsce urodzenia, jednostkę wydającą i cyfrową wersję wizerunku posiadacza. Dowód tożsamości z mikroprocesorem stykowym należy umieścić w czytniku, aby po przyłożeniu go do styków elektrycznych móc odczytać zapisane w nim informacje. Widocznymi częściami mikroprocesora są zwykle typowe styki ze złota (choć istnieją również styki w kolorze srebrnym, z powierzchniami z palladu (Pd)). Często używany mikroprocesor ma widoczne nieznaczne (jaśniejsze) poziome zarysowania. Elementy wyczuwalne dotykiem: płytkie wgłębienia na ok. 0,01 mm (nigdy wypukłości!) oddzielają poszczególne metalowe powierzchnie stykowe. Wokół modułu stykowego można na ogół wyczuć, np. paznokciem, szczelinę głęboką na ok. 0,1 mm. Karty z mikroprocesorem stykowym mogą dodatkowo być zaopatrzone w: bezstykowy. mikroprocesor element odczytywany maszynowo 82

Minidruk (067) i mikrodruk (068) 067 068 Minidruk i mikrodruk są to linie lub motywy składające się z bardzo drobnych liter, cyfr lub elementów graficznych, które są niemal niewidoczne dla gołego oka, ale stają się widoczne w powiększeniu; w tradycyjnych dokumentach mogą one tworzyć linie ułatwiające wprowadzanie tekstu pisanego. Minidruk i mikrodruk są również stosowane jako elementy zabezpieczeń tła / nadruku zabezpieczającego oraz w niciach zabezpieczających. niekończący się tekst Minidruk (067) można dostrzec gołym okiem (choć wyraźniej w powiększeniu). Mikrodruk (068) często wymaga niewielkiego powiększenia, np. za pomocą lupy zegarmistrzowskiej. Proste metody reprodukcji często nie pozwalają na odtworzenie szczegółów mikrodruku. Z tego powodu dokumenty sfałszowane często zawierają nieczytelny mikrodruk. Przy pomocy zaawansowanej techniki możliwe jest jednak reprodukowanie minidruku i mikrodruku przy zachowaniu wysokiej jakości. Minidruk (tekst niebieski) i mikrodruk (mniejsze fioletowe litery) 83

Nadruk fluoryzujący Nadruk fluoryzujący jest niewidoczny (051) (bezbarwny) w OŚWIETLENIU NORMALNYM, ale fluoryzuje (tzn. jest widoczny) w promieniowaniu UV. (051) 024 051 W oświetleniu normalnym W promieniowaniu UV 84

Wysokiej rozdzielczości obrazy o barwach rzeczywistych w promieniowaniu UV na dokumentach z podłożem poliwęglanowym: True Vision (365 nm) Nadruk fluoryzujący widoczny jest tylko w promieniowaniu UV Nie należy mylić z farbą fluoryzującą. zabezpieczenie na laminacie widoczne w promieniowaniu UV 85

Nić introligatorska 035 Zobacz: łączenie elementów dokumentu fluoryzująca nić introligatorska Nić zabezpieczająca (037) 036 Należy oglądać stronę pod światło nić zabezpieczająca będzie widoczna jako ciemna linia. Nić zabezpieczająca jest to cienki pasek (tworzywa sztucznego, metalu lub innego materiału) umieszczony w podłożu podczas produkcji, służący jako dodatkowe zabezpieczenie. Istnieje wiele różnych rodzajów nici zabezpieczających: od polimerowych, przez metalizowane, kolorowe paski laminatu z mikrodrukiem do bardzo skomplikowanych nici. 86

Nić zabezpieczająca z negatywowym mikrodrukiem (w świetle przechodzącym) mikrodruk Nici zabezpieczające mogą być przeznaczone do odczytu maszynowego, np. magnetyczne lub holograficzne spersonalizowane nici zabezpieczające. 037 Nić zabezpieczająca może być całkowicie zatopiona w podłożu lub może częściowo wychodzić na powierzchnię tworząc okienka; wtedy jest nazywana okienkową nicią zabezpieczającą lub nicią okienkową: pasek okienkowy (wstążka okienkowa) z efektem ruchu dane personalne / inne wpisy personalizacyjne niekończący się tekst fluoryzująca nić zabezpieczająca 87

Niekończący się tekst (090), (091) 129 Niekończący się tekst oznacza powtarzające się, czasem bez spacji, wiersze tekstu w tle / nadruku zabezpieczającym lub w nici zabezpieczającej. Niekończący się tekst może być wydrukowany czcionką pozytywową: 091 88

lub czcionką negatywową: 090 Niekończący się tekst może być nanoszony drukiem normalnym, a także mikrodrukiem minidrukiem lub 89

Numer seryjny 169 Zob.: Zob.: druk wypukły (typograficzny) perforowany laserowo numer seryjny Numery seryjne są w naszych dokumentach opisane pod hasłem numeracja, ponieważ w wielu nowo wydawanych dokumentach zabezpieczonych numeracja nie zawsze ma charakter seryjny. 90

Numeracja Aby przedstawić w tekście opisowym strukturę znaki alfanumeryczne: (193) 070 numeru seryjnego, stosuje się następujące A: dowolna litera N: dowolna cyfra R: dowolna litera lub cyfra (w kolejności losowej) np. AA-NNNNN, AAA NNN, AANNNN lub A RRRRRRRR. Inne litery stosowane są wyłącznie wtedy, kiedy są one rzeczywiście wydrukowane w każdym dokumencie tej samej serii (wersji), ale wtedy są one ujęte, jako cytat, w cudzysłów: np.: "Nr EE" NNNNNN : Numer seryjny lub numer dokumentu jest to niepowtarzalny numer wykonany drukiem i/lub perforacją na dokumencie (lub jego częściach); dzięki swojej niepowtarzalności pozwala zidentyfikować dokument np. w procesie produkcji lub w przypadku zagubienia bądź kradzieży. fluoryzujący numer seryjny perforowany laserowo numer seryjny perforacja igłowa druk wypukły (typograficzny) Nie należy mylić z numerami stron 193 wydrukowanymi np. na stronach wewnętrznych dokumentu mającego postać książeczki (paszport). 91

042 Obraz (druk) zawierający niewidzialne informacje osobowe (IPI) lub zakodowane informacje dotyczące dokumentu Informacje te są niewidoczne dla ludzkiego oka, ponieważ są wydrukowane w sposób zakodowany, i mogą być odczytane jedynie za pomocą specjalnej soczewki dekodującej (specjalnego urządzenia optycznego) lub specjalnego sprzętu technicznego (w tym skanera lub kamery i oprogramowania do obróbki obrazu). Za pomocą specjalistycznego oprogramowania koduje się niewidoczny obraz w obrazie (druku) widocznym. Na przykład: w wizerunku posiadacza zakodowuje się niewidocznie informacje indywidualne, takie jak numer paszportu, lub informacje personalizacyjne, takie jak nazwisko posiadacza (IPI niewidzialne informacje osobowe), lub w: tle / nadruku zabezpieczającym dokumentów podróży zakodowuje się informacje dotyczące dokumentu (niezmienne), takie jak nazwę kraju (niewidoczne informacje zakodowane). W tym przypadku karta z przezroczystego tworzywa sztucznego zintegrowana z paszportem (!) przed stroną personalizacyjną zawiera soczewkę dekodującą, która znajduje się nad wizerunkiem i umożliwia zobaczenie niewidzialnych informacji osobowych (IPI) 92

Nie należy mylić z efektem kątowym ani z zabezpieczeniami specjalnymi wykorzystującymi zmienne kąty osi optycznych (tilting effect). Oszustwo dotyczące tożsamości i przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentu Oszustwo dotyczące tożsamości i przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów 192 Dokument autentyczny (rzeczywisty) Dokument fałszywy Bezprawne posługiwanie się Nieprzepisowe posługiwanie się Podszywanie się Dokument uzyskany w sposób oszukańczy Dokument nieważny Dokument używany niezgodnie z przeznaczeniem Dokument przerobiony Dokument podrobiony Pseudodokument Skradziony blankiet (bezprawnie spersonalizowany) W wykryciu nadużycia mogą być pomocne informacje zawarte w PRADO. Niniejszy model oszustw dotyczących tożsamości i przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów został przyjęty przez unijną sieć analizy ryzyka związanego z przestępstwami przeciwko wiarygodności dokumentów (EDF-ARA 2012 Ref R023); jest również stosowany przez FRONTEX. Podszywanie się: Osoba podszywająca się dokonuje oszustw, udając pewną inną postać, przyjmując nazwisko lub tożsamość. Oszuści tacy zawsze posługują się rzeczywistymi dokumentami, a zatem podszywanie się ma również zastosowanie np. do autentycznego paszportu zawierającego fałszywą wizę lub stempel lub do prawdziwej wizy w przerobionym paszporcie. Dokument uzyskany w sposób oszukańczy: ten termin ogólny obejmuje zarówno dokumenty autentyczne, o które wystąpiono na podstawie oszukańczych dokumentów towarzyszących, jak i dokumenty autentyczne wydane w oszukańczych okolicznościach. 93

Dokument nieważny: Sprawdzić datę ważności ( Ważny do ) w danym dokumencie. Następnie sprawdzić, czy, zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami, dany dokument jest jeszcze ważny do celu, w jakim jest używany. Dokument używany niezgodnie z przeznaczeniem: obejmuje podejrzenia o używanie niezgodne z przeznaczeniem, np. imigracja następuje na podstawie wizy studenckiej, ale wjeżdżający na jej podstawie posiadacz od początku ma zamiar pracować w kraju docelowym; tego rodzaju nieprzepisowe posługiwanie się dokumentem obejmuje również sytuacje, kiedy posiadacz posługuje się zamiast wizy pozwoleniem na pobyt krótkoterminowy, podczas gdy jedynie posiadacz zezwolenia kategorii REZYDENT DŁUGOTERMINOWY WE (dyrektywa Rady 2003/109/WE) lub na przykład posiadacz dyplomatycznej karty pobytu może zgodnie z przepisami posługiwać się tego rodzaju zezwoleniem zamiast wizy (w przypadku gdy wiza jest wymagana). Oświetlenie kątowe 156 Oświetlenie kątowe: oświetlenie boczne, padające pod ostrym kątem, ujawniające strukturę powierzchni przedmiotu przez kontrasty światła i cienia. Oświetlenie kątowe stosowane jest w szczególności do oglądu pieczęci suchych, druku wklęsłego, efektu kątowego i miejsc, z których mechanicznie usunięto informacje. źródło światła weryfikator dokumentu kąt padania światła kąt patrzenia strona dokumentu światło koaksjalne światło przechodzące promieniowanie UV (ultrafioletowe) efekt kątowy element optycznie zmienny (OVD) farba optycznie zmienna (OVI) zabezpieczenia specjalne wykorzystujące zmienne kąty osi optycznych (tilting effect) zmienny obraz laserowy 94

Papier fotograficzny 088 Papier fotograficzny: podłoże papierowe jest pokryte światłoczułymi substancjami chemicznymi. (Nie należy mylić ze specjalnie pokrywanym papierem do druku atramentowego lub laserowego wysokiej jakości (do fotografii cyfrowych), który w języku potocznym również określa się jako papier fotograficzny). Zob.: metoda fototechniczna Pasek magnetyczny 119 Cienki pasek materiału magnetycznego przymocowany do karty z tworzywa sztucznego, wykorzystywany do zapisu danych. Pasek magnetyczny element odczytywany maszynowo pasek optyczny 95

Pasek optyczny 118 Pasek optyczny jest to nośnik pamięci przeznaczony do odczytu laserowego, posiadający pojemność do 4 MB. Umożliwia przechowywanie wielu plików danych, w tym obrazów; na potrzeby szybkiego uwierzytelnienia karty możliwe jest ponadto oglądanie elementów wizualnych, jak np. mikroobrazów, wzorów zabezpieczających i elementów optycznie zmiennych (OVD). element odczytywany maszynowo pasek magnetyczny 96

Perforacja igłowa 101 Perforacja igłowa jest to wykonywanie otworów sposobem mechanicznym (przez przebijanie lub dziurkowanie) w celu wprowadzenia liczby lub motywu do dokumentu. Numery seryjne są wykonywane jako regularne, schematyczne układy okrągłych, jednakowej wielkości otworów, zawsze przebijanych w tym samym kierunku. Perforacja igłowa jest rozpoznawalna po wypukłych brzegach ( tarka ), które można wyczuć dotykiem na odwrocie podłoża. Nie należy mylić z perforacją laserową. Zob.: numeracja 97

Perforacja laserowa (102), (107), (148) 147 Wykorzystując technologię laserową, można wykonywać perforacje różnych typów i wielkości: Perforowany laserowo numer seryjny 102 Numer seryjny dowodu tożsamości powstaje przez perforowanie podłoża za pomocą lasera. Powstają typowe cechy wyróżniające: brzegi otworów noszą ślady opalenia w podłożu (papierze) na brzegach otworów na odwrotnej stronie perforacji nie ma wypukłych śladów przebicia perforowane otwory zmniejszają się stożkowo od przodu ku tyłowi książeczki i mogą mieć różne kształty: Pierwsza strona dokumentu w postaci książeczki Ostatnia strona tego samego dokumentu w postaci książeczki Nie należy mylić z: perforacją igłową numeracja powtórzony wizerunek 98

Perforowane laserowo złożone struktury i wzory (sztancowanie specjalnie zaprojektowane słabsze strefy laminatu) 148 Laserowo perforowane struktury/wzory: Destri Perf Sztancowanie ma służyć (celowemu) tworzeniu słabych punktów w materiale. 99

Perforowany laserowo powtórzony wizerunek 107 Perforacja tworzy powtórzony wizerunek posiadacza dokumentu, widoczny w świetle przechodzącym. Przykłady: Image Perf, paszporty holenderskie i belgijskie. Perforowany laserowo powtórzony wizerunek powtórzony wizerunek 100

Perforacja laserowa połączona z zabezpieczeniami specjalnymi wykorzystującymi zmienne kąty osi optycznych (tilting effect) Poszczególne litery tworzące TLI (Tilted Laser Image kątowy obraz laserowy) są wynikiem perforacji pod różnymi kątami. Obraz widoczny w świetle przechodzącym zmienia się zatem w zależności od kąta patrzenia. 107a ImagePerf z TLI (kątowym obrazem laserowym) w postaci liter NLD 101

084 Pieczęć sucha Należy odchylić oglądaną stronę, przyglądać się tłoczeniu w OŚWIETLENIEU NORMALYM lub w : oświetleniu kątowym; wyczuwać dotykiem wypukłości/wgłębienia powierzchni. Tłoczenie jest to odcisk reliefowy wykonany przy pomocy pieczęci lub stempla, np. w celu uwierzytelnienia dokumentu lub przymocowanego w dokumencie w sposób konwencjonalny (np. przyklejonego) wizerunku posiadacza. Uwierzytelnianie: relief pieczęć tuszowa / stempel tuszowy wizerunek posiadacza metody zespolenia zdjęcia z podłożem foliowanie 102

Pieczęć tuszowa / stempel tuszowy 083 Ciekły tusz jest nanoszony na podłoże za pomocą pieczęci lub stempla, np. w celu uwierzytelnienia dokumentu lub konwencjonalnie przymocowanego (np. przyklejonego) wizerunku posiadacza. Uwierzytelnianie: pieczęć sucha relief wizerunek posiadacza metody zespolenia zdjęcia z podłożem Potwierdzenie wjazdu do strefy Schengen na granicy zewnętrznej 103

087 001 074 Podłoże (087) pozbawione wybielacza optycznego (001) Papier zabezpieczony nie zawiera wybielaczy optycznych i z tego powodu jest martwy optycznie (074) w promieniowaniu UV (ultrafioletowym). Tradycyjny papier zabezpieczony (np. wyprodukowany w 25% do 100% z włókna bawełnianego) jest używany w dalszym ciągu, np. w niektórych paszportach i banknotach. W paszportach i innych dokumentach zabezpieczonych można jednak stosować również podłoża papierowe z wybielaczami optycznymi (choć nie jest to powszechne). Wybielacze optyczne są substancjami wprowadzonymi podczas produkcji do masy papierniczej która składa się głównie z włókien drzewnych aby podłoże papierowe wydawało się bielsze. Obecność wybielaczy optycznych można wykryć w promieniowaniu UV, ponieważ fluoryzują na niebieskawo. Dodatkowe elementy zabezpieczające, które mogą być zawarte w podłożu, obejmują: barwne włókna zabezpieczające włókna fluoryzujące mikrocząstki metaliczne o zmiennych optycznie właściwościach dyfrakcyjnych broki 074 Podłoże bez wybielaczy optycznych Podłoże z wybielaczami optycznymi 104

Podłoża syntetyczne: zob.: włókna syntetyczne oraz: poliwęglan (PC) Pole przeznaczone do odczytu maszynowego (082) 149 W dokumencie podróży przeznaczonym do odczytu maszynowego pole przeznaczone do odczytu maszynowego zawiera niektóre informacje z pola przeznaczonego do badania wzrokowego; mają one postać ciągu znaków alfanumerycznych i symbolu <, ułożonych w dwa lub trzy wiersze. Ten ciąg znaków może być odczytywany czytnikami dokumentów dla łatwiejszej kontroli dokumentów podróży (czcionki umożliwiające optyczne rozpoznawanie znaków (082) OCR). Forma pola przeznaczonego do odczytu maszynowego: format ID1 / td1: 86(85,6) x 54 (53,98) mm. Trzy wiersze po 30 znaków umieszczone na odwrocie dokumentu. format ID2 / td2: 105 x 74 mm. Dwa wiersze po 36 znaków umieszczone u dołu strony personalizacyjnej lub wizy. format ID3 / td3 (MRP paszport przeznaczony do odczytu maszynowego): 125 x 88 mm. Dwa wiersze po 44 znaki umieszczone u dołu strony personalizacyjnej. Zintegrowana karta (strona) personalizacyjna przeznaczona do odczytu maszynowego, format ID3: Pole przeznaczone do badania wzrokowego Dwuwierszowe pole przeznaczone do odczytu maszynowego Zob.: Document 9303 Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego (ICAO) element odczytywany maszynowo 105

Poliwęglan (PC) 159 Jako podłoże w dokumentach (np. kartach personalizacyjnych z poliwęglanu, zintegrowanych kartach personalizacyjnych w paszportach, dowodach tożsamości z poliwęglanu lub na banknotach) można stosować układ kilku warstw poliwęglanu spojonych w wysokiej temperaturze i pod wysokim ciśnieniem. W odróżnieniu od np. wydają metaliczny brzęk. kart z PCW, karty z poliwęglanu upuszczone na twardą powierzchnię Użycie poliwęglanu jako podłoża w dokumentach zabezpieczonych pozwala zastosować wiele zabezpieczeń, jak np. tło / nadruk zabezpieczający nadruk fluoryzujący: obrazy o barwach rzeczywistych w promieniowaniu UV, np. True Vision Personalizacja za pomocą druku atramentowego personalizacji barwnej wewnątrz wielowarstwowego laminatu na karcie z poliwęglanu grawerowania laserowego lub np.: wizerunku wtórnego perforowanego laserowo zmiennego obrazu laserowego i przezroczystego okienka. Powierzchnia karty z poliwęglanu może zawierać elementy wyczuwalne dotykowo i można na niej umieścić: wypukły (wyczuwalny dotykiem) grawerunek laserowy wytłoczenia w laminacie oraz elementy optycznie zmienne (OVD). Można również umieścić: mikroprocesor pasek magnetyczny 106

pasek optyczny łączenie elementów dokumentu zawias Powtórzony wizerunek 168 Na stronie personalizacyjnej lub na drugiej stronie dokumentu tożsamości zawierającej dane personalne można umieścić drugi (powtórzony) wizerunek posiadacza. Powtórzony wizerunek może być wykonywany tą samą techniką nanoszenia środka kryjącego co wizerunek podstawowy lub inną, np. przez zastosowanie nadruku fluoryzującego, perforacji laserowej, przezroczystego okienka lub Identigramu. Perforowany laserowo powtórzony wizerunek oglądany w świetle przechodzącym (po stronie prawej) integracja danych personalnych / wizerunku / podpisu z podłożem 107

185 Rada Unii Europejskiej Sekretariat Generalny PRADO PRADO ("PUBLIC REGISTER OF AUTHENTIC TRAVEL AND IDENTITY DOCUMENTS ONLINE" - prowadzony przez Radę Unii Europejskiej Publiczny Rejestr On-line Autentycznych Dokumentów Tożsamości i Dokumentów Podróży) jest wielojęzycznym portalem zawierającym informacje o autentycznych dokumentach tożsamości i dokumentach podróży. Opisy dokumentów zawierają opisy techniczne najważniejszych elementów zabezpieczeń tych dokumentów, a z reguły zawierają także (orientacyjne) informacje na temat maksymalnego okresu ważności opisywanego dokumentu, jak i informacje na temat jego głównych zastosowań. Eksperci od dokumentów we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz w Islandii, Norwegii i Szwajcarii dostarczają i selekcjonują informacje, które mogą być udostępnione ogółowi społeczeństwa za pośrednictwem systemu PRADO. Informacje te pochodzą z systemu niejawnego Expert FADO. Funkcję komitetu sterującego w Sekretariacie Generalnym Rady Unii Europejskiej pełni Grupa Robocza ds. Granic, a konkretnie jej sekcja złożona z ekspertów ds. dokumentów fałszywych. Organizacją i hostingiem PRADO zajmuje się Sekretariat Generalny Rady UE (SGR), w Dyrekcji Generalnej D Wymiar Sprawiedliwości i Sprawy Wewnętrzne. Realizacja techniczna i obsługa są w gestii DG A CIS. Większość wpisów w dokumentach PRADO ma charakter tekstu ustandaryzowanego, który jest tłumaczony automatycznie na obsługiwane obecnie 24 języki urzędowe UE. W ten sposób zapewnia się natychmiastową dostępność. Opisy tekstowe są tłumaczone przez wyspecjalizowanych lingwistów w Sekretariacie Generalnym Rady UE (SGR). http://www.consilium.europa.eu/prado/pl/ Użytkownicy docelowi: System PRADO jest przeznaczony dla ogółu społeczeństwa, w tym organizacji pozarządowych, ale również podmiotów rządowych, które nie maja dostępu do ifado, jak np.: Pracodawcy Służby pocztowe Banki, instytucje kredytowe Przedsiębiorstwa zajmujące się ochroną Wypożyczalnie samochodów 108

Przy kontroli dokumentu należy znać jego szczegóły techniczne PRADO daje łatwy dostęp do oficjalnych informacji na temat wielu dokumentów podróży i dokumentów tożsamości PRADO jest również dostępne w wersji zoptymalizowanej do użytku na urządzeniach kieszonkowych Misja Głównym celem PRADO jest dostarczanie poprzez internet bezpłatnych i rzetelnych informacji wszystkim tym, którzy (z urzędu) sprawdzają tożsamość. Sprawdzanie tożsamości ma miejsce nie tylko na zewnętrznych granicach obszaru objętego układem z Schengen, ale również regularnie w życiu codziennym. PRADO ma uświadamiać oraz pomagać przy stwierdzaniu autentyczności dokumentów. Wątpliwości są rozstrzygane przez ekspertów ds. dokumentów. Procedura Niezależnie od kraju pochodzenia dokumentu pytania (w tym dotyczące szczegółowych informacji o dokumentach zagranicznych) należy kierować do krajowego punktu kontaktowego ds. dokumentów tożsamości i dokumentów podróży. Propozycje usprawnień lub uwagi o błędach prosimy kierować do: helpline.prado@consilium.europa.eu General Secretariat of the Council of the European Union (GSC) General Directorate for Justice and Home Affairs, DGD 1A Rue de la Loi 175 1048 Brussels, Belgium. FADO ifado 109

211 Prawo jazdy Z zasady prawa jazdy mogą być wykorzystywane jako dokumenty tożsamości jedynie w państwie wydającym. Nie są to dokumenty podróży. Wszystkie prawa jazdy wydawane w Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) są wzajemnie uznawane. Okresy ważności są różne w różnych państwach i zależą od kategorii pojazdów, a mogą także zależeć od wieku posiadacza. System numeracji: 1 Nazwisko posiadacza 2 Imię/imiona posiadacza 3 Data i miejsce urodzenia 4 Organ wydający 4a Data wydania prawa jazdy 4b Data ważności prawa jazdy 4c Nazwa organu wydającego 5 Numer prawa jazdy 6 Fotografia posiadacza 7 Podpis posiadacza 8 Adres stałego miejsca zamieszkania 9 Kategoria/kategorie pojazdów, do których prowadzenia jest uprawniony posiadacz (10) Data pierwszego wydania dla każdej kategorii (11) Data ważności dla każdej kategorii (12) Informacje dodatkowe / ograniczenia 110

Kategorie: AM A1 A2 A B1 B Wiek minimalny: 16 lat Wiek minimalny: 14 / 16 / 17 / 18 lat Wiek minimalny: 18 lat Wiek minimalny: 18 / 20 / 21 / 22 lat Wiek minimalny: 16 / 18 lat Wiek minimalny: (17) 18 lat C1 C Wiek minimalny: 18 lat Wiek minimalny: (18) 21 lat D1 D Wiek minimalny: 21 lat Wiek minimalny: (21) 24 lat(-a) E BE C1E CE D1E DE Wiek minimalny: 21 lat Wiek minimalny: 17 / 18 lat Wiek minimalny: 18 lat Wiek minimalny: 21 lat Wiek minimalny: 21 lat Wiek minimalny: 24 lata Powyższy wykaz nie jest wyczerpujący, a jedynie orientacyjny. kategoria dokumentu 111

Promieniowanie UV (ultrafioletowe) 103 Promieniowanie UV (ultrafioletowe) należy do fal elektromagnetycznych położonych przy dolnej granicy światła widzialnego (200 400nm). Źródło tego promieniowania jest często wykorzystywane przy weryfikacji dokumentów do analizy białości papieru, farb fluoryzujących i innych zabezpieczeń, a także do wykrywania ingerencji. O ile nie podaje się inaczej, stosowane jest promieniowanie ultrafioletowe o długości fali 365 nm. Promieniowanie UV samo w sobie nie jest widzialne widzialny jest jedynie jego efekt, tj. fluorescencja wzbudzona przez promieniowanie UV. Należy się przyjrzeć fluorescencji (jasności) podłoża w PROMIENIOWANIU UV: dokumenty zabezpieczone zwykle reagują mniej jaskrawo: Dokument autentyczny Podłoże pozbawione wybielacza optycznego Dokument podrobiony Kwestionowane dokumenty lub dokumenty wyblakłe można poddawać oględzinom w promieniowaniu UV, które poprawia ostrość i rozdzielczość. Wiele farb wykazuje zróżnicowane poziomy widzialnej fluorescencji ( farba fluoryzująca). Fluoryzujące włókna zabezpieczające mogą jasno fluoryzować. Ponadto, kiedy włókna takie zostaną usunięte lub uszkodzone przez fałszerza podczas usuwania wpisów oryginalnych, różnica jest widoczna w promieniowaniu UV. źródło promieniowania UV weryfikator dokumentu strona dokumentu 112

Prosta, ręczna lampa UV do weryfikacji dokumentów farba fluoryzująca nadruk fluoryzujący światło koaksjalne oświetlenie kątowe światło przechodzące 113

Przezroczyste okienko 189 Należy oglądać stronę z poliwęglanu lub kartę z poliwęglanu (PC) pod światło wówczas okienko stanie się przezroczyste. Przezroczyste okienko w podłożu jest wykonywane podczas produkcji podłoża. W świetle przechodzącym i przy zastosowaniu urządzenia powiększającego można zobaczyć np. wizerunek posiadacza lub zmienny obraz laserowy. powtórzony wizerunek poliwęglan (PC) światło przechodzące 114

Radełkowanie 131 Metoda zabezpieczania (uwierzytelniania) konwencjonalnie przymocowanego (np. przyklejonego) wizerunku posiadacza: za pomocą (ręcznej) prasy tłoczy się wzór z powtarzających się kresek; często między kreskami są perforowane otwory. Metody uwierzytelniania: pieczęć sucha pieczęć tuszowa / stempel tuszowy wizerunek posiadacza metody zespolenia zdjęcia z podłożem 115

Rastrowanie 214 Rastrowanie (nazwa pochodząca od płytki szklanej z naniesioną drobną siatką wstawianej między ilustracją a źródłem światła na kamerze fotograficznej) przekształca odcienie barw w elementach graficznych / obrazach w drobne punkty w formacie rastrowym, aby je można było wydrukować. Ponieważ te punkty są bardzo małe, oko ludzkie ich nie rozróżnia. Zmieniając ich wielkość lub zagęszczenie można uzyskać różne odcienie. Punkty rastrowe mogą mieć różne kształty. Obrazy bitmapowe (pliki graficzne utworzone z pikseli) są czasem również zwane obrazami rastrowymi. Praktycznie wszystkie techniki drukarskie oddają odcienie barw za pomocą punktów rastrowych. 116

117

Recto-verso 069 Stronę należy oglądać pod światło. Recto-verso: obrazy umiejscowione na przedniej i tylnej stronie tej samej karty w taki sposób, żeby się dokładnie uzupełniać. Wzory lub częściowe motywy wydrukowane są pozornie bezładnie na awersie i rewersie podłoża, jednak pasują do siebie dokładnie lub tworzą nowy kompletny motyw, kiedy są oglądane w świetle przechodzącym. Niedokładne dopasowanie w dokumentach fałszywych da w wyniku zamazany obraz w świetle przechodzącym. Motyw na awersie Motyw na rewersie Recto-verso 118

119

Relief 029 Relief należy oglądać w OŚWIETLENIU NORMALNYM lub w dotykiem wyczuć wypukłość/wklęsłość powierzchni. oświetleniu kątowym; Relief jest czasem również zwany ślepym tłoczeniem: jest to wytłaczanie obrazów lub tekstu bez użycia farby. Polega on na wytłaczaniu pod dużym naciskiem liter, motywów i innych wzorów. Awers Rewers foliowanie wytłoczenia w laminacie poliwęglan (PC) 120

Uwierzytelnianie: pieczęć sucha pieczęć tuszowa / stempel tuszowy radełkowanie wizerunek posiadacza metody zespolenia zdjęcia z podłożem Rotograwiura 139 W tej technice nanoszenia środka kryjącego, podobnej do druku wklęsłego, wykorzystuje się płyty drukarskie z wklęsłymi obszarami lub komórkami, które tworzą drukowany obraz. Płyta drukarska wchodzi w bezpośredni kontakt z podłożem. Głębokość i wielkość wklęsłych komórek decyduje o tym, ile farby zostanie przeniesione na podłoże. Stosowane są bardzo płynne i szybkoschnące farby. Dzięki temu można nakładać na siebie kolejne warstwy farby. Czasami widoczna jest komórkowa struktura matrycy. Rotograwiura: forma drukarska służąca do druku tekstu. W przypadku druku zabezpieczającego rotograwiura stosowana jest na przykład do wykonywania nadruku na laminacie: Zbliżenie nadruku na laminacie 121

Sitodruk 085 Należy odchylić stronę i oglądać sitodruk w OŚWIETLENIU NORMALNYM lub w kątowym oświetleniu Sitodruk jest to technika nanoszenia środka kryjącego, znana również jako serigrafia, w której druk uzyskiwany jest przez przeciskanie farby drukarskiej za pomocą tzw. rakla przez przepuszczalne powierzchnie sita (siatki) na znajdujące się poniżej podłoże. Sitodruk pozwala nanieść w jednej operacji grubszą warstwę farby niż jakakolwiek inna technika nanoszenia środka kryjącego. Cechy charakterystyczne: na ogół dokładne pokrycie grubą warstwą farby oraz ślad struktury sita o ząbkowanych brzegach. W drukach zabezpieczonych sitodruk stosowany jest głównie do wykonywania na laminacie lub drukowania farbą optycznie zmienną (OVI). nadruków Farba optycznie zmienna zastosowana w sitodruku 122

112 Sygnatura grzbietowa / numeracja sekwencyjna (Słupy Giedymina) ( LTU ) Sygnatura grzbietowa jest terminem zapożyczonym z introligatorstwa. Zanim powstanie gotowy produkt (broszura, książka, czasopismo itd.) należy połączyć we właściwym porządku poszczególne jego części (przycięte arkusze pojedyncze i złożone, składki). W tym celu sygnatury grzbietowe, jako znaki kontrolne (w przypadku książek zwykle na grzbiecie), umieszcza się schodkowo od góry do dołu. W paszportach tego rodzaju znak spasowania lub pozycji jest dodatkowym elementem zabezpieczającym. Dzięki niemu łatwiej jest zauważyć, czy któraś ze stron została podmieniona lub usunięta. Może to być niewidoczny w normalnym oświetleniu nadruk fluoryzujący lub element widoczny (naniesiony farbą normalną lub farbą fluoryzującą). Połączenie sygnatury grzbietowej i numeracji stron jest określane czasem jako numeracja sekwencyjna. 123

Światło koaksjalne 126 Światło koaksjalne jest to światło przechodzące przez układ optyczny równoległy do osi optycznej (np. urządzenie do kontroli folii retrorefleksyjnej) lub oświetlenie padające w kierunku równoległym do kierunku obserwacji. W świetle koaksjalnym uwidaczniają się motywy ukryte w laminacie retrorefleksyjnym (np. laminacie 3M Confirm ). Oś wzroku pokrywa się z (przekierowaną) wiązką światła: Zwierciadło półprzepuszczalne Strona dokumentu (laminat zabezpieczający) Weryfikator dokumentu Źródło światła / kąt padania światła Nie należy mylić z: Nie należy mylić ze: oświetleniem kątowym światłem przechodzącym promieniowanie UV (ultrafioletowe) 124

Światło przechodzące 173 Światło przechodzące jest to światło przenikające przez oglądany przedmiot (tu: stronę dokumentu). Oglądany przedmiot umieszcza się między okiem (lub kamerą) a źródłem światła. źródło światła weryfikator dokumentu strona dokumentu przezroczyste okienko znak wodny powtórzony wizerunek światło koaksjalne oświetlenie kątowe promieniowanie UV (ultrafioletowe) 125

(003), (058), (059), (175), (180) 005 Łączenie elementów dokumentu Łączenie elementów dokumentu jest aktem łączenia pojedynczych arkuszy w książkę, książeczkę lub broszurę. Techniki łączenia elementów dokumentu najczęściej stosowane w dokumentach tożsamości: Zszycie nicią zszycie wieloskładkowe (zszycie grzbietowe nicią introligatorską). 059 126

Zszycie boczne nicią 175 Rozróżnia się łączenie kartek pojedynczych i kartek podwójnych. 180 Kartki pojedyncze Kartki podwójne 058 Postać ogólna: książeczka może być jednoskładkowa lub wieloskładkowa. Książeczka jednoskładkowa Książeczka wieloskładkowa 127

Taśma wzmacniająca: dzięki niej budowa dokumentu jest mocniejsza. 003 212 Zawias: pasek elastycznej tkaniny stosowany do łączenia poliwęglanowej karty personalizacyjnej z dokumentem w postaci książeczki, wtopiony w korpus poliwęglanowej karty personalizacyjnej. Np.: VisiFab TM PRINT: zawias z nadrukowanymi wzorami, aby uwidocznić próby jego nacinania; VisiFab TM UV: wykorzystuje się farbę fluoryzującą i włókna fluoryzujące jako część tkaniny. karta z poliwęglanu (PC) Zobacz również: laminat zintegrowany z dokumentem przez przeszycie 128

Tekst gotowy 086 W dokumencie zabezpieczonym tekst gotowy jest wydrukowany na powierzchni tła / nadruku zabezpieczającego. Nie należy mylić z Nie należy mylić z danymi osobowymi / innymi wpisami personalizacyjnymi. tłem / nadrukiem zabezpieczającym 129

Tło / nadruk zabezpieczający 026 Tło / nadruk zabezpieczający stanowi ochronę przed podrobieniem i manipulowaniem danymi. Tło / nadruk zabezpieczający zawiera drukowane wzory i elementy zabezpieczające, jak np. gilosze / wzory z cienkich kresek mikrodruk druk irysowy recto-verso efekt kątowy Inne procesy i techniki zabezpieczające związane z nanoszeniem środka kryjącego obejmują m.in. druk wklęsły (wklęsłodruk) a także np. farby zabezpieczające (np. farba optycznie zmienna (OVI), farba reaktywna). Pojęcie tło oznacza (zazwyczaj) barwny druk offsetowy stosowany jako tło pod inne techniki zabezpieczające związane z nanoszeniem środka kryjącego i elementy zabezpieczające, jak np. druk wklęsły (wklęsłodruk), tekst gotowy oraz dane personalne / inne wpisy personalizacyjne w dokumentach zabezpieczonych. 130

Tło / nadruk zabezpieczający zawierające różne elementy, tu: gilosze / wzory z cienkich kresek struktura siatki mikrodruk apla relief cienkokreskowy Nie należy mylić z tekstem gotowym Tło antykseryczne 120 Tła antykseryczne są to drukowane zabezpieczenia zintegrowane z tłem / nadrukiem zabezpieczającym chroniące przed imitacjami tworzonymi przez kopiowanie. Drukowane obrazy i wzory zawierają wkomponowane w tło (ukryte) informacje (np. w postaci cienkich kresek), które są niewidoczne gołym okiem podczas oglądania w normalnych warunkach, ale stają się czytelne lub widoczne albo powodują skazy (błędy) w kopiach lub reprodukcjach wykonywanych za pomocą skanera. 131

Oryginał Kopia (widoczny wyraz COPIE ) 132

Drugi przykład: Struktury cienkoliniowe o zmiennej orientacji i zmiennym kącie (SAM = modulacja kątowa) Tło antykseryczne 133

Wiza 213 Wiza Schengen (pozwolenie na wjazd) może zostać wydana osobie, która planuje czasowo udać się do któregoś z państw strefy Schengen. Pobyt nie może przekraczać sześciu miesięcy (w większości przypadków), a posiadacz nie może podejmować żadnego zatrudnienia. Ogólnie, pozwolenie na wjazd (wiza) nie jest zezwoleniem na pracę. Od tej zasady istnieją jednak pewne wyjątki na przykład dotyczące pewnych zleceń na czas określony. Wymogi wizowe dla obywateli państw spoza strefy Schengen Rozporządzenie Rady (WE) nr 539/2001 z dnia 15 marca 2001 r. Rozporządzenie zawiera wspólną listę państw, których obywatele mają obowiązek posiadać wizę, przekraczając granice zewnętrzne państwa członkowskiego UE (załącznik I lub wykaz negatywny).oraz Rozporządzenie zawiera również listę państw, których obywatele są zwolnieni z obowiązku wizowego (załącznik II wykaz pozytywny): http://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/all/?uri=celex:32001r0539 All consolidated versions. Ogólnie wiza krótkoterminowa wydana przez którekolwiek państwo w strefie Schengen upoważnia jej posiadacza do przemieszczanie się w państwach Schengen i pobytów nie przekraczających 90 dni w dowolnym okresie 180 dni. Wizy na pobyty przekraczające te terminy podlegają procedurom krajowym. Z obowiązku wizowego zwolnieni są obywatele państw spoza UE, którzy posiadają zezwolenie na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego. 134

Z obowiązku wizowego zwolnieni są uczniowie spoza UE przebywający stale w jednym z państw członkowskich i podróżujący wraz ze szkołą do celów wycieczki szkolnej. Z obowiązku wizowego zwolnione są osoby uznane za uchodźców i bezpaństwowców posiadające dokument podróży państwa członkowskiego, w którym stale przebywają. Państwa członkowskie mogą przyznawać odstępstwa od obowiązku wizowego lub zwolnienia z obowiązku wizowego wobec pewnych kategorii osób, takich jak np. posiadacze paszportów dyplomatycznych, służbowych i specjalnych. cywilne załogi lotnicze i morskie lub personel pokładowy w lotach awaryjnych/ratowniczych. inne szczegółowe przypadki zwolnień są wymienione w rozporządzeniu; Przy zachowaniu ściśle określonych warunków i po ocenie dokonanej przez Komisję, inny mechanizm umożliwia tymczasowe ponowne wprowadzenie obowiązku wizowego wobec obywateli państwa spoza strefy Schengen, w przypadku gdy dochodzi do sytuacji nadzwyczajnej wskutek nadużywania systemu bezwizowego przez obywateli państwa spoza strefy Schengen wymienionego w wykazie pozytywnym, co prowadzi do znacznego i gwałtownego wzrostu liczby 1) nieuzasadnionych wniosków o azyl, 2) migrantów o nieuregulowanym statusie lub 3) rozpatrywanych odmownie wniosków o readmisję. 135

(073), (076), (032) 130 Wizerunek posiadacza metody zespolenia zdjęcia z podłożem Powierzchnia samoprzylepna Metoda zespolenia z podłożem stosowana w przypadku zdjęć konwencjonalnych. 136

Przyklejenie Metoda zespolenia z podłożem stosowana w przypadku zdjęć konwencjonalnych. 076 Izy (nity) Metoda zespolenia z podłożem stosowana w przypadku zdjęć konwencjonalnych. 073 137

Przymocowanie zszywkami 032 Uwierzytelnianie: pieczęć sucha pieczęć tuszowa / stempel tuszowy relief Radełkowanie 138

Włókna fluoryzujące Włókna o właściwościach fluorescencyjnych,które stają się widoczne w promieniowaniu UV. Są dodawane do masy papierniczej podczas produkcji podłoża papierowego i służą jako zabezpieczenie. Włókna fluoryzujące pojawiają się w przypadkowych różnych na każdej stronie miejscach i na różnych głębokościach. W NORMALNYM OŚWIETLENIU mogą one być widoczne ( zabezpieczające) lub niewidoczne. barwne włókna 132 W promieniowaniu UV włókna fluoryzujące mogą przybierać jedną barwę lub więcej barw Niewidoczne (w normalnym oświetleniu) włókna fluoryzują na czerwono, żółto i zielono w promieniowaniu UV fluoryzujący efekt rozgwieżdżonego nieba 139

broki fluoryzujące podłoże pozbawione wybielacza optycznego Włókna syntetyczne 171 Włókna syntetyczne są stosowane jako główny składnik w niektórych tradycyjnych specjalnych papierach zabezpieczonych: dzięki nim papier jest bardzo trwały i odporny. Przykłady syntetycznych podłoży drukarskich: Neobond (np. stare, różowe, składane niemieckie prawo jazdy), Teslin (ponieważ Teslin jest dostępny w handlu, materiał ten jest często wykorzystywany do podrabiania dowodów tożsamości) Włókien syntetycznych nie należy mylić z barwnymi włóknami zabezpieczającymi, które nie mają wpływu na właściwości mechaniczne podłoża papierowego. podłoże 140

Zabezpieczenie na laminacie widoczne w promieniowaniu UV 146 farba fluoryzująca (farba widoczna w oświetleniu normalnym), Nadruk fluoryzujący lub nadruk fluoryzujący, (niewidoczny w oświetleniu normalnym) stanowią drukowane zabezpieczenia na laminacie. Umieszczane są zwykle na odwrotnej (= wewnętrznej) stronie laminatu lub między warstwą środka klejącego a laminatem. To chroni je przed ścieraniem i ingerencją. 141

Zabezpieczenie na laminacie widoczne w promieniowaniu UV: wielobarwny nadruk fluoryzujący laminat nadruk na laminacie 142

Zabezpieczenia specjalne wykorzystujące zmienne kąty osi optycznych (tilting effect) (205) 172 Zabezpieczenia specjalne wykorzystujące zmienne kąty osi optycznych (tilting effect): obraz lub znak można dostrzec lub dostrzec jego zmianę, gdy dokument ustawi się pod innym kątem, na przykład przy zastosowaniu techniki Sealys Latent Filter Image lub zabezpieczenia Dynaprint.. oświetlenie kątowe Technika LFI Latent Filter Image. Chaber może być widoczny w pozytywie lub w negatywie, zależnie od kąta patrzenia. Pasek okienkowy (wstążka okienkowa) z efektem ruchu 205 (MOTION TM ) Inne rodzaje zabezpieczeń specjalnych wykorzystujących zmienne kąty osi optycznych (tilting effect) zobacz: efekt kątowy perforacja laserowa połączona z zabezpieczeniami specjalnymi wykorzystującymi zmienne kąty osi optycznych (tilting effect) zmienny obraz laserowy okienkowa nić zabezpieczająca element optycznie zmienny (OVD) farba optycznie zmienna (OVI) 143

Zmienny obraz laserowy (113), (114) 158 Widziany obraz zmienia się w zależności od kąta patrzenia. oświetlenie kątowe Zmienny obraz laserowy jest to grawerowany laserowo obraz z zabezpieczeniem specjalnym wykorzystującym zmienne kąty osi optycznych umieszczany na kartach z tworzywa sztucznego: obrazy są grawerowane pod różnymi kątami przez zestaw soczewek cylindrycznych wytłoczonych w powierzchni karty. Przykłady: CLI - zmienny obraz laserowy MLI - wielokrotny obraz laserowy 113 114 MLI : w zależności od kąta patrzenia widać numer seryjny lub rok utraty ważności 144

CLI zmienny mikroelement graficzny do odczytu laserowego grawerowanie laserowe powtórzony wizerunek efekt kątowy element optycznie zmienny (OVD) farba optycznie zmienna (OVI) zabezpieczenia specjalne wykorzystujące zmienne kąty osi optycznych (tilting effect) 145

Znak wodny (062), (063), (064), (174), (210) 061 Znak wodny należy oglądać pod światło i obserwować go przede wszystkim z zastosowaniem światła przechodzącego. W miejscach, w których podłoże jest grubsze, widać obraz ciemniejszy. W miejscach, w których podłoże jest cieńsze, widać więcej światła i obraz jest jaśniejszy. Jeżeli jednak położyć stronę na ciemnej powierzchni, miejsca jasne stają się ciemniejsze. Następnie należy obejrzeć znak w powiększeniu. Można również oglądać wypukłe i wklęsłe struktury na powierzchni podłoża papierowego w oświetleniu kątowym. Tradycyjne znaki wodne są motywami graficznymi lub wzorami umieszczonymi w papierze podczas jego produkcji: obrazy, tekst lub znaki uzyskane poprzez zastosowanie nacisku na podłoże w procesie produkcyjnym, co prowadzi do ukształtowania się różnych grubości papieru. Są one czasem zwane znakami wodnymi Fourdriniera. Ponieważ obraz lub wzór powstaje wskutek różnicy grubości lub gęstości podłoża papierowego, tradycyjny znak wodny, w przeciwieństwie do drukowanej imitacji, nie uwidacznia się w promieniowaniu UV. Tradycyjnego znaku wodnego nie należy mylić z cyfrowym znakiem wodnym, który jest drukowany, często na materiale drukowanym komputerowo, i stosowany do zaznaczenia własności, lub kiedy cyfra identyfikująca jest zakodowywana w plikach muzycznych, wideo lub graficznych. 146

Wyróżniamy następujące rodzaje znaków wodnych: Znak wodny jednotonowy 064 Znak wodny jednotonowy może być pozytywowy (jaśniejszy od podłoża) lub negatywowy (ciemniejszy od podłoża). Znak wodny jednotonowy (negatywowy) Znak wodny jednotonowy (pozytywowy) 062 Znak wodny wykonany techniką elektrodruku 147

Znak wodny dwutonowy 174 Znak wodny dwutonowy zawiera jednocześnie elementy pozytywowe i negatywowe. 148

Znak wodny wielotonowy 063 Nazwa angielska: cylinder mould watermark, czasem zwany znakiem wodnym cieniowanym. Przez branżę druków zabezpieczonych stosowany na ogół tylko na banknotach, w paszportach i innych dokumentach wartościowych. 149

Znak wodny wielotonowy łączony 210 Znaki wodne wielotonowe mogą być łączone ze znacznie jaśniejszymi, okrągłymi, umiejscowionymi znakami wodnymi typu SkyLight (bardzo cienki papier) lub ze znakami wodnymi wykonanymi techniką elektrodruku (062 ): Znak wodny wielotonowy Znak wodny Cornerstone i znak wodny Edgestone są również znakami wodnymi umiejscowionymi. 150