Sołecka Strategia Rozwoju Wsi SMARDZÓW Gmina Jerzmanowa
Spis treści 1. Analiza zasobów 3 2. Analiza SWOT 8 3. Analiza potencjału rozwojowego wsi 10 4. Wizja 11 5. Program krótkoterminowy 12 6. Program długoterminowy 13 7. Fotografie 15 2
Przyrodniczy 1. Analiza zasobów sołectwo Smardzów ANALIZA ZASOBÓW CZ I Znaczenie zasobu Rodzaj zasobu Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś (odpowiednio wstaw X) dysponuje Małe Duże Wyróżniające 1 2 3 4 5 -walory krajobrazu, rzeźby terenu... wieś położona na terenie Wzgórz Dalkowskich, teren pagórkowaty, w pobliżu lasy X -stan środowiska... -walory klimatu... -walory szaty roślinnej... jedno z najczystszych środowisk w gminie, pomimo położenia w rejonie górniczym i silnie uprzemysłowionym (15kl od huty) łagodny klimat o jednym z najdłuższych okresów wegetacji, korzystny dla rolnictwa, dużo dni słonecznych, powyżej 1 550 godz rocznie Skupiska lasów liściastych i mieszanych wokół wsi, grzyby; wzdłuż cieku Sępolno siedlisko unikatowych roślinnych podmokłych: kokorycz pełna, kokorycz pusta -cenne przyrodniczo obszary lub obiekty... Strumień Sępolno wokół którego tworzą się podmokłe tereny z charakterystyczna roślinnością -świat zwierzęcy (ostoje, siedliska)... sarny, lisy, dziki, borsuki -wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy)... strumień Sępolno, stawy prywatne, teren zabagniony na cieku wodnym Sępolno, wysoki poziom wód gruntowych -wody podziemne... -gleby... klas średnich, pszenno-buraczane -kopaliny... piaskownie, żwirownie -walory geotechniczne...... Kulturowy -walory architektury... zabudowa wiejska z XIX w. i początku XXw., centrum wsi w zabudowie starej, domy wyremontowane i dobrze utrzymane; nowa zabudowa wokół starej wsi, stare i nowe budownictwo dobrze ze sobą komponuje 3
-walory przestrzeni wiejskiej publicznej... boisko, plac zabaw, wiaty piknikowe przy boisku, charakterystyczny placrondo w centrum, z kapliczką na środku placu -walory przestrzeni wiejskiej prywatnej... zadrzewienie i ogrody na posesjach prywatnych, zadbane posesje prywatne, ogródki kwiatowe przed domami -zabytki i pamiątki historyczne... 12 obiektów umieszczonych w ewidencji zabytków 1.Kapliczka w centrum wsi, mur., XIXw. 2. Kapliczka-krzyż pokutny przy drodze Smardzów-Jaczów, mur., pocz. XIXw. 3.Dom mieszkalno-gospodarczy nr 1, mur., 3 ćw. XIXw. 4.Budynek gospodarczy przy nr 1, mur., 3 ćw. XIXw. 5.Dom mieszkalny nr 2, mur.,4 ćw. XIXw. 6 Dom mieszkalny nr 6, mur.,3 ćw. XIXw. 7. Budynek gospodarczy przy nr 9, mur., k. XIXw. 8. Dom mieszkalny nr 16(dawne sołectwo)- tabliczka J.Gollieb 1897r.,mur., 9. Budynek gospodarczy przy 16, mur., ok. 1910r. 10. Ogrodzenie przy nr 16, mur., ok. 1910r. 11. Dom mieszkalny nr 17,mur., ok. 1930r. 12. Budynek gospodarczy przy 18, mur., k. XIXw. -osobliwości kulturowe... Kapliczka i kapliczka pokutna -miejsca, osoby i przedmioty kultu... -święta, odpusty, pielgrzymki... Wieś znajduje się na trasie nowej pielgrzymki parafialnej dla młodzieży (organizowanej przez parafię Jaczów) z Jerzmanowej do Grodowca -tradycje, obrzędy, gwara... dożynki wiejskie i gminne -legendy, podania i fakty historyczne... -przekazy literackie... -ważne postacie i przekazy historyczne... Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1507r., nosiła wtedy nazwę Smarzewo (Księstwo Głogowskie); dawna niemiecka nazwa wsi Schmarsau, zmieniona przed II wojna światową na Vogtshagen; po wojnie Szwedów -specyficzne nazwy... -specyficzne potrawy... Szwedów dawna nazwa miejscowości - dawne zawody...... Przed rokiem 1990 wieś typowo rolnicza (rolnictwo towarowe, uprawa roślin przemysłowych, hodowla zwierząt), obecnie działalność rolnicza znacznie zmniejszona, część dawnych rolników pracuje w przemyśle, nowi mieszkańcy nie związani z rolnictwem 4
- zespoły artystyczne, twórcy......... ANALIZA ZASOBÓW CZ II Rodzaj zasobu Opis (nazwanie) zasobu jakim Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X) wieś dysponuje Małe Duże Wyróżniające 1 2 3 4 5 Obiekty i tereny -działki pod zabudowę mieszkaniową... tak, działki o powierzchni ok.10-17 ar -działki pod domy letniskowe... j.w. -działki pod zakłady usługowe i przemysł... -pustostany mieszkaniowe... -pustostany poprzemysłowe... -tradycyjne nie użytkowane obiekty gospodarskie (stodoły, spichlerze, kuźnie, młyny, itp.)... - inne obiekty... remiza strażacka, basen przeciw pożarowy Infrastruktura społeczna -place publicznych spotkań, festynów... boisko i wiaty piknikowe -sale spotkań, świetlice, kluby... -miejsca uprawiania sportu... świetlica w centrum wsi w złym stanie techniczny Boisko trawiaste, siatka oddzielająca od drogi -miejsca rekreacji... plac zabaw, wiaty piknikowe przy boisku -ścieżki rowerowe, szlaki turyst.... -szkoły... -przedszkola... -biblioteki... -placówki opieki społecznej... -placówki służby zdrowia...... Infrastruktura techniczna -wodociąg, kanalizacja...... kanalizacja i wodociągi w całej wsi z możliwością rozbudowy 5
-drogi (nawierzchnia, oznakowanie oświetlenie)...... chodniki, parkingi, przystanki...... sieć telefoniczna.i dostępność internetu... telefonia komórkowa... inne...... drogi główne w b.dobrym stanie; drogi osiedlowe nieutwardzone; dojazd do pól-drogi częściowo utwardzone i częściowo nie; złe oznakowanie, niezbyt dobre oświetlenie chodnik w centralnej części wsi, brak parkingu, jeden przystanek w centrum wsi sieć telefoniczna jest, ale bez możliwości rozbudowy, brak dostępu do sieci szerokopasmowego internetu Położenie wsi na pagórkowatym ternie sprawia, że zasięg telefonii komórkowej jest znacznie zróżnicowany Basen przeciwpożarowy Rodzaj zasobu ANALIZA ZASOBÓW CZ III Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje Znaczenie zasobu ( odpowiednio wstaw X) Małe Duże Wyró ż- niając e 1 2 3 4 5 Gospodarka, rolnictwo - Miejsca pracy (gdzie, ile? )... sklep 1 osoba -znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe... i ich produkty... -gastronomia... -miejsca noclegowe... -gospodarstwa rolne... około 20 gospodarstw rolnych -uprawy hodowle,... -możliwe do wykorzystania odpady produkcyjne -zasoby odnawialnych energii... ziemniaki, zboża, buraki cukrowe, trzoda chlewna Środki finansowe i pozyskiwanie funduszy -środki udostępniane przez gminę... fundusz sołecki - środki wypracowywane... praca własna mieszkańców Mieszkańcy (kapitał społeczny i ludzki) -Autorytety i znane postacie we wsi... -Krajanie znani w regionie, w kraju i zagranicą... 6
-Osoby o specyficznej lub ważnej dla wiedzy i umiejętnościach, m.in. studenci... -Przedsiębiorcy, sponsorzy... -Osoby z dostępem do Internetu i umiejętnościach informatycznych... -Pracownicy nauki... -Związki i stowarzyszenia... -Kontakty zewnętrzne (np. z mediami)... -Współpraca zagraniczna i krajowa... operator koparki, informatyk, budowlaniec, transport, księgowość, elektryk, nauczyciel, spawacz, rękodzieło i inne trzech przedsiębiorców (prowadzą działalność poza wsią) informatyk Ochotnicza Straż Pożarna, Koło Gospodyń Wiejskich Informacje dostępne o wsi -Publikatory, lokalna prasa... -Książki, przewodniki, strony www... 7
2. Analiza SWOT SILNE SŁABE (ATUTY WEWNETRZNE) (SŁABOSCI WEWNĘTRZNE) (CZYNNIKI WEWNĘTRZNE) 1. Duża ilość działek pod zabudowę mieszkaniową B 2. Zadowalający stan infrastruktury technicznej Istniejące wodociągi, kanalizacja i drogi pozwalają na dalszy rozwój budownictwa mieszkaniowego S 3. Korzystne połączenia z pobliskimi miastami i gminą ( krótki czas dojazdu) S 4. Dobry stan dróg głównych, S 5. Unikatowe walory krajobrazowe i przyrodnicze, teren pagórkowaty, ciek wodny, bliskość lasów i zwierząt T 6. Korzystne warunki do wypoczynku i relaksu - CISZA i SPOKÓJ T 7. Wieś posiada tereny do zagospodarowania na cele publiczne S 8. Specjalistyczna produkcja rolna,,zagłębie ziemniaczane B 9. Charakterystyczne zabytki T 10. Szerokie spektrum zawodów mieszkańców B 11. Rozwijająca się infrastruktura społeczna : boisko, plac zabaw, nowe wiaty piknikowe S 12. Specyficznie ukształtowane centrum wsi: rondo, sklep, świetlica, kapliczka, przystanek T 1. Zły stan świetlicy wiejskiej nie pozwalający na jej szersze użytkowanie S 2. Słaba integracja pomiędzy starszymi i nowymi mieszkańcami wsi J 3. Niewykorzystane możliwości rekreacji- brak wyznaczonych ścieżek rowerowych i szlaków dla pieszych J 4. Niedostateczna ilość dróg utwardzonych na nowych osiedlach S 5. Znikome możliwości rozbudowy sieci telefonicznej S 6. Brak miejsc pracy i zakładów prod. na miejscu, B 7. Brak małych punktów usługowych. B 8. Niedostateczne oświetlenia ulic S 9. Brak osobliwości kultury: gwary, legend, przekazów literackich i historycznych, przedmiotów kultu, dużej architektury. T 10. Ograniczone pozyskiwanie środków od sponsorów. B 11. Słaba współpraca między organizacjami działającymi we wsi. J 8
SZANSE ZAGROŻENIA (OKAZJE ZEWNETRZNE PŁYNACE Z OTOCZENIA) (ZAGROŻENIA PŁYNĄCE Z OTOCZENIA) (CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE) 1. Napływ nowych mieszkańców B 2. Wzrost kapitału ludzkiego: wzrost różnorodności zawodów mieszkańców, poziomu wykształcenia. J 3. Pobliskie aglomeracje(głogów, Polkowice, Lubin) zapewniają mieszkańcom pracę, rynki zbytu, opiekę medyczną, szkolnictwo średnie i wyższe itp..j 4. Korzystne rozwiązania komunikacyjne ( dobry dojazd komunikacją publiczną i prywatną)j 5. Świadczenia finansowe ze strony KGHM na rzecz mieszkańców wsi w związku z budową infrastruktury technicznej na ich terenach prywatnych. B 6. Korzyści płynące z udziału gminy w Związku Gmin Zagłębia Miedziowego przez pozyskiwanie środków finansowych na cele publiczne B 7. Walory krajobrazowe i przyrodnicze okolicznych miejscowości T 8. Możliwość współpracy z sąsiednimi miejscowościami J 9. Możliwość uczestnictwa w programach i szkoleniach organizowanych min. przez Urząd Marszałkowski i inne instytucje B 10. Środki finansowe pozyskiwane z :UE, Fundacji Polska Miedź B 11. Udostępnienie Internetu szerokopasmowego J 12. Rozbudowa sieci telefonicznej S 13. Pomoc finansowa i merytoryczna sponsorów B 14. Wypromowanie miejscowości B 1. Ograniczone środki gminy w stosunku do potrzeb mieszkańców związanych z możliwościami rozbudowy i funkcjonowaniem miejscowości B 2. Niebezpieczeństwa związane z położeniem na terenie szkód górniczych J 3. Utrata funduszu sołeckiego B 4. Ograniczenie liczby miejsc pracy dla kobiet B 5. Niekorzystne warunki atmosferyczne w zimie. J 9
Analiza potencjału rozwojowego wsi SILNE STRONY SŁABE STRONY SZANSE ZAGROŻENIA ( ) 5 4 1 0 ( + ) + Obszar silny Otoczenie zewnętrzne będzie sprzyjac Standard życia (warunki materialne) 2,3,4,7,11 1,4,5,8 12 Tożsamość wsi i wartości życia wiejskiego 5,6,9,12 9, 7 Obszar słaby, otoczenie zewnętrzne będzie sprzyjać Jakość życia (warunki niematerialne) 2,3,11, 2,3,4,8,11 2,5 4 1 1 0 ( +) + 0 5 3 2 ( -) + Byt (warunki ekonomiczne) Obszar silny, otoczenie zewnętrzne będzie sprzyjać 3 3 7 3 1,8,10,6,7,10 1,5,6,9,10,13,14 1,3,4 ( =) + Obszar przeciętny Otoczenie zewnętrzne będzie sprzyjać 10
4. Wizja miejscowości Wizja hasłowa SMARDZÓW - INWESTUJ W SIEBIE U NAS! Wizja opisowa Smardzów wieś, która daje możliwość wypoczynku i relaksu po ciężkim dniu. Spacery wśród okolicznych lasów, cisza i spokój przywracają siły. W ekologicznych gospodarstwach można kupić zdrową żywność. Aktywni znajdą dobrze rozwiniętą infrastrukturę sportową i rekreacyjną oraz zróżnicowaną oferta zajęć w nowoczesnej świetlicy przez cały rok dla całej rodziny. Znajdujące się nieopodal miejscowości przedsiębiorstwa zapewniają miejsca pracy. Nasza społeczność jest zintegrowana, sąsiedzi wzajemnie sobie pomagają. Swoje plany rozwoju realizują aktywnie uczestnicząc w szkoleniach i programach, pozyskując środki finansowe z różnych źródeł. 11
3. Program krótkoterminowy odnowy wsi na okres styczeń 2011/ styczeń 2012 Kluczowy problem Odpowiedź Propozycja projektu (nazwa) Czy nas stać na realizację? (tak/nie) Punktacj a Hierarch ia Co nas najbardziej zintegruje? Wspólne zabawy Festyn Poznajmy się (maj 2011) Organiz Finanso acyjnie wo tak tak 11 III Na czy nam najbardziej zależy? Co nam najbardziej przeszkadza? Co najbardziej zmieni nasze życie? Co nam przyjdzie najłatwiej? Zwiększenie integracji i poczucia wspólnoty Niedostateczna przejezdność wszystkich dróg w czasie zimy Zorganizowanie się mieszkańców w celu wspólnego działania na rzecz rozwoju wsi Promocja miejscowości / przekaz informacji o,,życiu wsi Wspólne zagospodarowanie skweru koło sklepu (kwiecień-maj 2011) Rozmowy mieszkańców z zarządcami dróg i wspólne wypracowanie skutecznych sposobów odśnieżania - teraz i przed następną zimą Założenie stowarzyszenia - styczeń 2011 Stworzenie strony internetowa wsi Smardzów I kw. 2011r. tak Nie (?) 13 II tak Nie 7 V tak tak 19 I tak tak 10 IV 12
6. Plan i program odnowy wsi Smardzów 1. Cele Co trzeba osiągnąć by urzeczywistnić wizję wsi? I. Plan rozwoju II. Program odnowy wsi na lata 2010-2025 2. Co pomoże osiągnąć cele? 3. Co może przeszkodzić? Zasoby Czego użyjemy? A. TOŻSAMOŚĆ WSI I WARTOŚCI ŻYCIA WIEJSKIEGO 1 Dbanie o krajobraz kulturowy i przyrodniczy 2. Ochrona zabytków 3. Wyeksponowanie charakterystycznych elementów architektury - OSP, KGW -Rada Sołecka, fundusz sołecki - małe zabytki architektury ATUTY Silne strony i Szanse Co wykorzystamy? -walory krajobrazu, położenie miejscowości + okolica - cisza, spokój - zabytki BARIERY Słabe strony Co wyeliminujemy? Zagrożenia Czego unikniemy? - brak osobliwości kultury Projekty Co wykonamy? 1. Postawienie kamienia pamiątkowego. 2. Wyeksponowanie kapliczki pokutnej. 3.Oznakowanie cennych przyrodniczo obszarów, konkurs fotograficzny. 4.Oznakowanie zabytków. 5.Utworzenie i oznakowanie ronda w centrum wsi. 6.Stworzenie kroniki wsi. B. STANDARD ŻYCIA 1.Poprawa stanu przestrzeni publicznej 2.Poprawa dostępu do infrastruktury technicznej i społecznej 3. Upiększenie miejscowości C. JAKOŚĆ ŻYCIA - praca społeczna - boisko - plac zabaw - wiaty piknikowe - skwer koło sklepu - teren koło boiska pod budowę świetlicy - dobry dojazd - drogi - chodniki - rowy melioracyjne - dobry stan dróg - wodociągi i kanalizacja - świetlica w złym stanie technicznym - brak utwardzonych dróg dojazdowych - ograniczony dojazd w zimie - brak możliwości rozbudowy sieci telekomunikacyjnej - brak dostatecznego oświetlenia. 1. Budowa i wyposażenie świetlicy. 2.Rozmowy z operatorami na temat wzmocnienia sygnału internetowego i zwiększenia zasięgu. 3.Utrzymanie placu zabaw i wiat piknikowych. 4. Budowa chodnika i poszerzenie drogi wjazdowej do wsi. 5.Utrzymanie rowów melioracyjnych przy drodze. 6. Dodanie nowych punktów świetlnych. 13
1.Wzmocnienie integracji 2.Polepszenie relacji sąsiedzkich, poprawa komunikacji międzyludzkiej 3.Poprawa bezpieczeństwa 4. Zwiększenie oferty kulturalno-edukacyjnej D. BYT 1.Promocja wsi 2.Wsparcie rolników 3.Stworzenie warunków dla drobnej przedsiębiorczości 4.Zdobycie wiedzy o pozyskiwaniu środków finansowych 5. Wzrost atrakcyjności turystycznej wsi - praca społeczna - boisko, plac zabaw - wiaty piknikowe -obecna świetlica -tereny wzdłuż dróg - remiza strażacka - basen przeciwpożarowy - posiadane grunty mieszkańców - prace społeczne - dobra lokalizacja dla ścieżek rowerowych - mieszkańcy wsi - drogi dojazdowe do pól - tereny wokół wsi - bliskość dużych aglomeracji - korzystne rozwiązania komunikacyjne -wzrost kapitału ludzkiego -współpraca z innymi miejscowościami - napływ nowych mieszkańców - rozwój małej przedsiębiorczości - szerokie spektrum zawodów - możliwość uczestnictwa w szkoleniach i programach - wstrząsy górnicze - brak odpowiedniego miejsca do integracji - słaba integracja między mieszkańcami - ograniczone możliwości finansowe gminy w stosunku do potrzeb mieszkańców - brak miejsc pracy na miejscu - brak lokalnych sponsorów - możliwość utraty funduszu sołeckiego 1. Cykliczny Festyn Poznajmy się spotkania z nowymi mieszkańcami wsi, uroczyste przyjęcie do wspólnoty. 2.Wykonanie zielonych skwerków, zieleń. 3.Wykonanie i postawienie ławek w centrum wsi. 4. Postawienie tablice ogłoszeń. 5.Aktualizacja strony internetowej. 6. Organizacja zabaw dla dzieci i imprez okolicznościowych. 7. Organizacja imprez na szlakach rowerowych i pieszych we współpracy z sąsiednimi sołectwami i proboszczem. 8. Drugi przystanek dla dzieci szkolnych. 9. Postawienie tablicy informacyjna i tablica z mapą wsi. 10. Pozyskanie wozu do przewozu sprzętu dla OSP. 11. Cykliczne rozmowy w sprawie odśnieżania bocznych dróg we wsi 12. Aktywizacja działalności stowarzyszenia. 13. Rozbudowa i utrzymanie plenerowego miejsca spotkań. 1. Przekształcenie gruntów rolnych pod zabudowę mieszkaniową i mieszkaniowo-użytkową. 2. Udział w szkoleniach i projektach podnoszących wiedzę i umiejętności w pozyskiwaniu śr. finansowych. 3. Dbałość o jakość dróg dojazdowych do pól. 4. Wyznaczenia ścieżek rowerowych i pieszych oraz ich oznakowanie 5. Oznakowanie atrakcji turystycznych 6. Przygotowanie oferty turystycznej dla przyjezdnych/wykreowanie produktu turystycznego 7. Wydanie mapek z szlakami i ścieżkami turystycznymi 8. Wydanie pocztówki wsi 14
7.Fotografie 15
16