Zasady udzielania dofinansowania w ramach priorytetowych programów NFOŚiGW w roku 2011

Zasady udzielania dofinansowania w ramach priorytetowych programów NFOŚiGW w roku 2011 (Wyciąg) Aktualizacja, lipiec 2011r. Opracowanie: Jerzy Ignaszak Jadwiga Haudek Beata Fiedorowicz

Strona 2 z 30

1. OCHRONA WÓD 1.1. Gospodarka ściekowa w ramach KPOŚK Poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych do 2015r. zgodnie z wymogami Dyrektywy 91/271/EWG. Program nie dotyczy przedsięwzięć uzyskujących wsparcie w ramach POIiŚ dla osi I. Dotyczy następujących przedsięwzięć: budowa, rozbudowa lub modernizacja oczyszczalni ścieków komunalnych; budowa, rozbudowa lub modernizacja zbiorczych systemów kanalizacji sanitarnej (zakres przedsięwzięć zgodny z rozp. MŚ z dnia 1 lipca 2010r. w sprawie sposobu wyznaczenia obszaru i granic aglomeracji Dz. U. z 2010r. Nr 137, poz 922) oraz "Metodyką wyznaczania w ramach aglomeracji zakresu sieci kanalizacyjnej, która może być objęta finansowaniem z Funduszu Spójności". W ramach programu udzielane jest wsparcie dla przedsięwzięć, których realizacja nie została zakończona przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie oraz zakończy się przed 31 grudnia 2015r. - minimalna wartość zadania - forma dofinansowania - okres dopłat 30 mln zł 2010-2025 wdrażanie programu 2010-2015 Alokacja (okres zawierania umów) do 31.12.2025 wydatkowanie środków Nabór wniosków w trybie ciągłym od 1 stycznia każdego roku do wyczerpania środków na dany rok. jednostki samorządu terytorialnego (jst) i ich związki, podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego. Dopłata do oprocentowania kredytu bankowego służącego pokryciu kosztów kwalifikowanych. Wysokość kredytu nie może być niższa niż 2,0 mln zł Dopłata do oprocentowania kredytu nie wyższa niż 300 pkt bazowych w skali roku (punkt bazowy to 1/100 pkt procentowego) i nie może przekroczyć oprocentowania kredytu. Łączna kwota dopłat nie może przekroczyć 15% wykorzystanej kwoty kredytu. nie dłuższy niż 10 lat, licząc od daty wypłaty I transzy kredytu. Karencja w spłacie rat kapitałowych kredytu liczona od daty wypłaty ostatniej transzy kredytu i nie może być dłuższa niż 6 miesięcy od daty zakończenia inwestycji. W przypadku kredytu udzielonego przez organizację międzynarodową lub międzynarodową instytucję finansową karencja ustalona indywidualnie, zgodnie z warunkami kredytu. Dopłata do ceny wykupu obligacji - minimalna wartość zadania Wartość emisji obligacji nie może być niższa niż 2,0 mln zł - forma dofinansowania Dopłata do ceny wykupu obligacji nie może przekroczyć 15% wartości objętej emisji obligacji przeznaczonej na realizację przedsięwzięcia. Dopłaty do ceny wykupu obligacji dokonywane są do obligacji kuponowych. Dopłata do ceny wykupu obligacji dotyczy ceny równej wartości nominalnej obligacji. Dopłata do ceny wykupu obligacji dokonywane są proporcjonalnie przy wykupie każdej serii w ramach emisji. Dopłaty do ceny wykupu obligacji - możliwe od roku 2012. Pierwsza dopłata może nastąpić po zakończeniu inwestycji. Strona 3 z 30

1. OCHRONA WÓD 1.2. Zagospodarowanie osadów ściekowych Cel - przetworzenie osadów ściekowych powstających w procesie oczyszczania ścieków komunalnych w stopniu umożliwiającym ich zagospodarowanie w sposób inny niż gromadzenie na wysypiskach odpadów stałych. Budowa nowych, rozbudowa oraz modernizacja istniejących instalacji. Instalacje mogą obejmować linie technologiczne do: 1. termicznej utylizacji osadów ściekowych poprzez ich spalanie lub suszenie i spalanie, 2. suszenia osadów ściekowych, przy wykorzystaniu konwencjonalnych źródeł energii, w celu ich spalania lub współspalania w instalacjach zlokalizowanych poza terenem oczyszczalni ścieków, 3. suszenia osadów ściekowych, przy wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii oraz źródeł ciepła odpadowego, w celu ich spalania lub współspalania w instalacjach zlokalizowanych poza terenem oczyszczalni ścieków, 4. kompostowania lub do głębokiej stabilizacji prowadzonej w warunkach zapewniających pełną higienizację przetworzonych osadów w celu ich przygotowania do wykorzystywania zgodnie z wymogami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie komunalnych osadów ściekowych. W ramach wymienionych w pkt. 1-4 możliwe będzie wsparcie budowy instalacji do wysokosprawnego odwadniania osadów ściekowych. 400 mln zł Pożyczka maksymalny limit dofinansowania - do 75% kosztów kwalifikowanych oprocentowanie - 3,5% w skali roku, okres finansowania - do 15 lat licząc od daty I planowanej wypłaty transzy pożyczki. 1. OCHRONA WÓD 1.3. Współfinansowanie I osi priorytetowej POIiŚ - gospodarka wodno-ściekowa Część 1) - Dla beneficjentów POIiŚ Dotyczy przedsięwzięć uzyskujących wsparcie ze środków FS w ramach I osi priorytetowej POIiŚ dla aglomeracji powyżej 15 tys. RLM. Rodzaje przedsięwzięć w ramach I osi priorytetowej: budowa i modernizacja systemów kanalizacji zbiorczej, budowa, rozbudowa lub modernizacja oczyszczalni ścieków komunalnych, dodatkowo w przypadku projektów kompleksowych w zakres projektu może być włączona budowa i modernizacja systemów zaopatrzenia w wodę oraz budowa kanalizacji deszczowej pod warunkiem przyczynienia się do wypełnienia dyrektywy 91/271/EWG oraz spełniania warunków, iż co najmniej 50% kosztów całkowitych projektu dot. kanalizacji sanitarnej i oczyszczania ścieków. W trybie ciągłym od 1 stycznia każdego roku do wyczerpania środków na dany rok. jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji zadań własnych jst. - intensywność dofinansowania Wysokość kredytu, kwota pożyczki albo wartość emisji obligacji nie może być wyższa niż różnica między wysokością kosztów kwalifikowanych, a kwotą dofinansowania ze środków FS. Dopłata do oprocentowania nie wyższa niż 300 pkt bazowych (punkt bazowy to 1/100 pkt procentowego). Wysokość dopłat nie może przekroczyć oprocentowania kredytu. Łączna kwota dopłat nie może przekroczyć 15% wykorzystanej kwoty kredytu. Dopłata do ceny wykupu obligacji nie może przekroczyć 15% wartości objętej emisji obligacji przeznaczonej na realizację przedsięwzięcia. Dopłaty do ceny wykupu obligacji - możliwe od roku 2012. - minimalna wartość zadania - okres dopłat - okres pożyczki 2011-2017 wdrażanie programu 2011-2016 alokacja środków do 31.12.2017 wydatkowanie środków Nabór ciągły w każdym roku do wyczerpania środków przeznaczonych na dany rok. jednostki samorządu terytorialnego (jst) i ich związki, podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego. 734,14 mln zł 2010-2025 wdrażanie programu Dopłaty: alokacja środków (okres zawierania umów) do 31.12.2015r. wydatkowanie środków do 31.12.2025r. Pożyczki: alokacja środków (okres zawierania umów) 31.12.2011r. wydatkowanie środków do 31.12.2015r. wysokość kredytu nie niższa niż 2,0 mln zł wartość emisji obligacji nie niższa niż 2,0 mln zł nie dłuższy niż 10 lat, licząc od daty wypłaty I transzy kredytu do 15 lat licząc od daty wypłaty I transzy środków, w uzasadnionych przypadkach wynikających z analizy sytuacji finansowej Wnioskodawcy okres finansowania może ulec wydłużeniu do 25 lat. Oprocentowanie pożyczki: zmienna stopa oprocentowania WIBOR 3M + 50 pkt bazowych w skali roku. Uwaga: nie podlegają dofinansowaniu przedsięwzięcia, które uzyskały wsparcie z wfosigw pochodzące ze środków udostępnionych tej instytucji z NFOŚiGW w ramach programu priorytetowego "Współfinansowanie poprzez wfosigw przedsięwzięć inwestycyjnych, które uzyskały wsparcie ze środków UE". Strona 4 z 30

- intensywność dofinansowania 1. OCHRONA WÓD 1.3. Współfinansowanie I osi priorytetowej POIiŚ - gospodarka wodno-ściekowa Część 2) - Dla potencjalnych beneficjentów POIiŚ Dotyczy przedsięwzięć oczekujących na decyzję o wsparciu ze środków FS w ramach I osi priorytetowej POIiŚ dla aglomeracji powyżej 15 tys. RLM. Rodzaje przedsięwzięć w ramach I osi priorytetowej: budowa i modernizacja systemów kanalizacji zbiorczej, budowa, rozbudowa lub modernizacja oczyszczalni ścieków komunalnych, dodatkowo w przypadku projektów kompleksowych w zakres projektu może być włączona budowa i modernizacja systemów zaopatrzenia w wodę i budowa kanalizacji deszczowej pod warunkiem przyczynienia się do wypełnienia dyrektywy 91/271/EWG oraz spełnienia warunków, iż co najmniej 50% kosztów całkowitych projektu dot. kanalizacji sanitarnej i oczyszczania ścieków. 378 mln zł 2010-2025 wdrażanie programu Dopłaty: alokacja środków (okres zawierania umów) do 31.12.2013r. wydatkowanie środków do 31.12.2025r. Pożyczki: alokacja środków (okres zawierania umów) do 31.12.2013r. wydatkowanie środków do 30.06.2014r. Nabór w trybie ciągłym do dnia 30.06.2013r. Podmioty, które złożyły wniosek o dofinansowanie w ramach konkursu 6/POIiŚ/1.1/11/2009 oraz uzyskały pozytywną ocenę merytoryczną II stopnia: jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji zadań własnych jst. Kwota pożyczki nie może być wyższa niż planowany wkład środków europejskich. Wysokość kredytu albo wartość emisji obligacji nie może być wyższa niż różnica między wysokością kosztów kwalifikowanych, a planowaną kwotą dofinansowania ze środków FS. Dopłata w skali roku nie wyższa niż 300 pkt bazowych (punkt bazowy to 1/100 pkt procentowego), i nie może przekroczyć oprocentowania kredytu. Łączna kwota dopłat nie może przekroczyć 15% wykorzystanej kwoty kredytu. Dopłata do ceny wykupu obligacji nie może przekroczyć 15% wartości objętej emisji obligacji przeznaczonej na realizację przedsięwzięcia. Dopłaty do ceny wykupu obligacji możliwe od roku 2012. - minimalna wartość zadania - okres dopłat - okres pożyczki wysokość kredytu nie niższa niż 2,0 mln zł wartość emisji obligacji nie niższa niż 2,0 mln zł nie dłuższy niż 10 lat, licząc od daty wypłaty I transzy kredytu okres finansowania do 30.06.2014r., oprocentowanie pożyczki w skali roku wynosi WIBOR 3M + 50 pkt bazowych. W przypadku przedsięwzięć, dla których potencjalną Instytucją Wdrażającą jest wfosigw, przedsięwzięcie uzyskujące dofinansowanie zostanie przekazane do realizacji do NFOŚiGW. Strona 5 z 30

1. OCHRONA WÓD 1.4. Dofinansowanie przydomowych oczyszczalni ścieków oraz podłączeń budynków do zbiorczego systemu kanalizacyjnego Cel - poprawa stanu wód powierzchniowych i podziemnych poprzez zapewnienie dofinansowania przedsięwzięć mających na celu wypełnienie wymogów Dyrektywy 91/271/EWG w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych. Zagospodarowanie ścieków bytowo-gospodarczych powstających w gospodarstwach domowych (w tym również zarządzanych przez wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie mieszkaniowe), w gospodarstwach agroturystycznych oraz w obiektach użyteczności publicznej, z wyłączeniem niezabudowanych działek oraz budynków, które nie są użytkowane. Finansowane będzie: 1. Wykonanie przydomowych biologicznych oczyszczalni ścieków (PBOŚ) o przepustowości do 50 RLM, oczyszczających ścieki bytowo-gospodarcze z gospodarstw domowych, gospodarstw agroturystycznych i obiektów użyteczności publicznej. Z zakresu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków wyłącza się obszary: dla których budowa zbiorczych systemów odprowadzenia ścieków jest ekonomicznie uzasadniona zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1 lipca 2010r. w sprawie sposobu wyznaczania obszaru i granic aglomeracji, na których istnieje możliwość podłączenia się do istniejącego zbiorczego systemu kanalizacyjnego, dla których przed 2020 rokiem został przez jednostkę samorządu terytorialnego lub podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji jej zadań własnych, zaplanowany i będzie wykonany zbiorczy system odprowadzania ścieków. 2. Wykonanie podłączeń budynków do kanalizacji sanitarnej w systemie kanalizacji grawitacyjnej, ciśnieniowej, podciśnieniowej. 300 mln zł 2011-2015 wdrażanie programu 01.07.2011-30.06.2015 alokacja środków do 31.12.2015 wydatkowanie środków Nabór ciągły w każdym roku do wyczerpania środków przeznaczonych na dany rok. jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji zadań własnych jst. Pożyczka i dotacja do 90% kosztów kwalifikowanych, w tym*: - do 45% w formie pożyczki, - do 45% w formie dotacji. *) istnieje możliwość skorzystania w maksymalnej intensywności dofinansowania po 45% z każdej z przewidzianych form, dopuszcza się też, że beneficjent skorzysta wyłącznie z dofinansowania w formie pożyczki, jak również wyłącznie w formie dotacji, ale w przypadku ubiegania się wyłącznie o dotację po jego stronie jest zabezpieczenie pozostałych 55% środków niezbędnych do zrealizowania całości działania objętego wnioskiem aplikacyjnym. oprocentowanie pożyczki - 3,5% w skali roku okres finansowania - do 15 lat licząc od daty pierwszej planowanej wypłaty transzy pożyczki Wniosek obejmuje budowę systemu oczyszczalni przydomowych obsługujących minimum 50 gospodarstw lub budowę minimum 50 szt. podłączeń do sieci kanalizacyjnej. Strona 6 z 30

- minimalna wartość zadania - wysokość dofinansowania 2. GOSPODARKA WODNA 2.1. Budowa, przebudowa i odbudowa obiektów hydrotechnicznych Część 1) - Obiekty zgłaszane przez Prezesa KZGW Cel programy - realizacja Strategii Gospodarki Wodnej w zakresie bezpieczeństwa powodziowego, ograniczenia zjawiska suszy oraz retencjonowania wody. Rodzaje przedsięwzięć - budowa, odbudowa i rekonstrukcja obiektów gospodarki wodnej: zbiorników, stopni wodnych, jazów, śluz, kanałów, itp. 478,4 mln zł 2011-2013 Nabór w trybie ciągłym. Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej Kryterium wyboru jest pozytywna opinia Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. Przekazanie środków finansowych na rachunek bieżący dochodów budżetowych Ministra Środowiska w celu dofinansowania zadań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej realizowanych przez państwowe jednostki budżetowe. Kwota przekazanych środków nie może przekroczyć 100% kosztów kwalifikowanych. Strona 7 z 30

- forma dofinansowania - forma dofinansowania 3. OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI 3.1. Gospodarowanie odpadami komunalnymi Część 1) - Rozwój systemów służących zagospodarowaniu odpadów komunalnych. Część 2) - Rozwój selektywnej zbiórki odpadów. Cel - Realizacja Krajowego Planu Gospodarki Odpadami w zakresie zmniejszenia ilości nieprzetworzonych odpadów komunalnych, w tym ulegających biodegradacji, unieszkodliwianych przez składowanie oraz upowszechnianie wzorcowych rozwiązań w zakresie selektywnego zbierania odpadów. Część 1) budowa nowych oraz modernizacja i rozbudowa istniejących instalacji: 1) przygotowania odpadów komunalnych do procesu odzysku, w tym recyklingu; 2) odzysku, w tym recyklingu odpadów komunalnych; 3) termicznego przekształcania odpadów komunalnych, z odzyskiem energii, unieszkodliwiania odpadów komunalnych w procesach innych niż składowanie; wraz z towarzyszącą infrastrukturą służącą selektywnemu zbieraniu odpadów komunalnych. budowa lub dostosowanie istniejącego składowiska od wymogów obowiązującego prawa, jeżeli zadania te stanowią elementy funkcjonalnie powiązane z przedsięwzięciami ww. minimalna wydajność instalacji przetwarzania odpadów - 20 tys. Mg/rok, minimalna wydajność instalacji kompostowania - 5 tys. Mg/rok. Pożyczka - do 75% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia oprocentowanie 3,5%, okres finansowania do 15 lat liczonych od daty wypłaty pierwszej transzy pożyczki. Część 2) budowa wzorcowego centrum selektywnego zbierania odpadów, w którym możliwe będzie prowadzenie działań demonstracyjno-edukacyjnych w zakresie m.in. technologii odbioru odpadów, sortowania i dalszego ich przygotowania do transportu, odzysku i recyklingu Wnioskodawca posiada wskazanie (rekomendację) właściwego marszałka województwa Dotacja - do 60% kosztów kwalifikowanych 148 mln zł 2010-2014 wdrażanie programu 2011-2013 alokacja środków do 31.12.2014 wydatkowanie środków Nabór ciągły Jednostki samorządu terytorialnego i ich związki oraz przedsiębiorcy 3. OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI 3.2. Zamykanie i rekultywacja składowisk odpadów komunalnych Cel - Zamknięcie i rekultywacja składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne niespełniających standardów określonych prawem lub uciążliwych dla środowiska. 87 mln zł 2010-2014 wdrażanie programu 2011-2013 alokacja środków do 31.12.2014 wydatkowanie środków Nabór wniosków w formie dotacji w trybie konkursowym każdego roku do końca lutego do końca maja do końca sierpnia W przypadku wykorzystania alokacji środków kolejno ostatnie terminy naboru wniosków mogą zostać W przypadku pożyczki nabór odbywa się w trybie ciągłym do wyczerpania środków. Jednostki samorządu terytorialnego i ich związki oraz przedsiębiorcy Dotacja Do 50% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia, nie więcej niż 500 tys. zł na 1 ha rekultywowanego obszaru. Dla podmiotów, które nie będą kontynuowały działalności związanej ze składowiskiem odpadów komunalnych na zamknięcie i rekultywację składowisk, dla których wydano decyzję o ich zamknięciu określając datę zaprzestania przyjmowania odpadów do składowania na nie później niż do dnia 31-12-2009r. Pożyczka - do 75% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. oprocentowanie 3,5%, okres finansowania do 15 lat liczony od daty wypłaty pierwszej transzy pożyczki. Dla pozostałych podmiotów. Strona 8 z 30

Budowa nowych, rozbudowa oraz modernizacja istniejących instalacji: 1) przygotowania odpadów innych niż komunalne do procesu odzysku, w tym recyklingu, 2) odzysku, w tym recyklingu odpadów innych niż komunalne, 3) termicznego przekształcania odpadów innych niż komunalne, z odzyskiem energii, 4) unieszkodliwiania odpadów innych niż komunalne w procesach innych niż składowanie wraz z towarzyszącą infrastrukturą służącą selektywnemu zbieraniu odpadów innych niż komunalne, 5) zadania związane ze zbiórką odpadów zawierających substancje kontrolowane oraz z ich odzyskiem, gromadzeniem oraz unieszkodliwianiem. Pomoc może być udzielana wyłącznie na nowe inwestycje - w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2006r. w sprawie ustanowienia programu pomocowego w zakresie regionalnej pomocy publicznej na niektóre inwestycje w ochronie środowiska (Dz.U. Nr 246, poz. 1795 z późn. zm.). 135 mln zł 2010-2014 wdrażanie programu 2011-2013 alokacja środków do 31.12.2014 wydatkowanie środków Nabór w trybie ciągłym. 3. OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI 3.3. Gospodarowanie odpadami innymi niż komunalne Część 1) - Rozwój systemów gospodarowania odpadami innymi niż komunalne, w szczególności niebezpiecznymi. Celem programu jest racjonalizacja gospodarki zasobami naturalnymi i odpadami, w tym zwiększenie udziału odpadów innych niż komunalne podlegających odzyskowi i prawidłowemu unieszkodliwianiu. Jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki oraz przedsiębiorcy. Pożyczka - do 75% kosztów kwalifikowanych, oprocentowanie 3,5%, okres finansowania 15 lat - od daty pierwszej planowanej wypłaty transzy pożyczki. 3. OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI 3.3. Gospodarowanie odpadami innymi niż komunalne Część 2) - Usuwanie wyrobów zawierających azbest Cele - wzrost ilości unieszkodliwianych oraz zabezpieczonych odpadów zawierających azbest. Demontaż, zbieranie, transport oraz unieszkodliwianie lub zabezpieczanie odpadów zawierających azbest, zgodne z gminnymi programami usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest. 38 mln zł 2010-2013 wdrażanie programu 2011- alokacja środków do 31.12.2013 wydatkowanie środków Terminy składania wniosków dla wnioskodawców określają indywidualnie WFOŚiGW i umieszczają na swojej stronie internetowej. Jednostki samorządu terytorialnego za pośrednictwem wfośigw. Dotacja udzielana przez wfośigw z udziałem środków udostępnionych przez NFOŚiGW. Kwota dofinansowania wynosi do 100% kosztów kwalifikowanych, w tym do 50% kosztów kwalifikowanych ze środków udostępnionych przez NFOŚiGW. Minimalne łączne zaangażowanie środków WFOŚiGW stanowi 35% kosztów kwalifikowanych. Strona 9 z 30

3.4. Dofinansowanie systemu recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji Część 1) - Dofinansowanie demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji Cel - zwiększenie liczby pojazdów wycofanych z eksploatacji poddanych demontażowi zgodnie z obowiązującym prawem. Rodzaje przedsięwzięć - demontaż pojazdów wycofanych z eksploatacji. 270 mln zł 2010-2015 wdrażanie programu 2011-2013 alokacja środków do 31.12.2015 wydatkowanie środków Nabór w trybie ciągłym do 31 marca w każdym roku obowiązywania programu priorytetowego. Przedsiębiorcy prowadzący stacje demontażu pojazdów Dotacja - dopłata do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Wysokość dopłaty - 500 zł za każdą tonę pojazdów wycofanych z eksploatacji przyjętych do stacji demontażu, dla przedsiębiorcy który spełnia następujące warunki: a) uzyskał wymagane poziomy odzysku i recyklingu, o których mowa w art. 28 ustawy z dnia 20 stycznia 2005r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji; b) posiada decyzje wymagane w związku z prowadzeniem stacji demontażu; c) złożył w terminie (tj. do dnia 15 lutego roku następnego) sprawozdanie, o którym mowa w art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 20 stycznia 2005r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Sprawozdanie należy złożyć w formie pisemnej i elektronicznej. d) przedsiębiorcy prowadzącemu więcej niż jedną stację demontażu pojazdów wysokość dopłaty wylicza się łącznie dla stacji demontażu, w których przedsiębiorca uzyskał wymagane poziomy odzysku i recyklingu. 3. OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI 3.4. Dofinansowanie systemu recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji Część 2) Dofinansowanie zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji Cel - upowszechnianie zbierania i przekazywania do demontażu porzuconych pojazdów wycofanych z eksploatacji. Rodzaje przedsięwzięć - zbieranie i przekazywanie do demontażu porzuconych pojazdów wycofanych z eksploatacji. 22 mln zł 2010-2015 wdrażanie programu 2011-2013 alokacja środków do 31.12.2015 wydatkowanie środków 3. OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI Nabór w trybie ciągłym do 31 lipca w każdym roku obowiązywania programu priorytetowego. Gminy oraz powiaty, które przekazały do demontażu zebrane pojazdy wycofane z eksploatacji. Dotacja Dofinansowanie zbierania porzuconych pojazdów wycofanych z eksploatacji następuje proporcjonalnie do liczby porzuconych pojazdów wycofanych z eksploatacji zebranych i przekazanych przez Wnioskodawcę do stacji demontażu, wykazanych we wniosku o udzielenie dofinansowania. Wysokość dofinansowania - 4000 zł za każdy pojazd przekazany do stacji demontażu w roku poprzedzającym złożenie wniosku o udzielenie dofinansowania. Strona 10 z 30

3. OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI 3.4. Dofinansowanie recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji Część 3) Dofinansowanie działań inwestycyjnych w zakresie demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz gospodarowania odpadami powstałymi w wyniku demontażu pojazdów Cel - Tworzenie możliwości technicznych demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji, przetwarzania oraz zagospodarowania odpadów powstałych w wyniku demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji. 1) budowa, rozbudowa lub modernizacja stacji demontażu pojazdów. 2) budowa, rozbudowa lub modernizacja instalacji przetwarzania, odzysku lub recyklingu odpadów pochodzących z pojazdów wycofanych z eksploatacji, w tym strzępiarki. 44 mln zł 2010-2015 wdrażanie programu 2011-2013 alokacja środków do 31.12.2015 wydatkowanie środków Nabór ciągły Przedsiębiorcy, w tym przedsiębiorcy prowadzący stacje demontażu pojazdów, strzępiarkę lub inną instalację odzysku lub recyklingu odpadów pochodzących z pojazdów wycofanych z eksploatacji. Pożyczka - do 75% kosztów kwalifikowanych z uwzględnieniem przepisów dot. dopuszczalności pomocy publicznej. Oprocentowanie - 1% Okres finansowania - nie dłuższy niż 15 lat licząc od daty I planowanej wypłaty transzy pożyczki. 3. OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI 3.5. Rekultywacja terenów zdegradowanych i likwidacja źródeł szczególnie negatywnego oddziaływania na środowisko Część 1) - Przedsięwzięcia wskazane przez GIOŚ - "bomby ekologiczne" Cel - likwidacja negatywnego oddziaływania na środowisko odpadów niebezpiecznych określonych przez GIOŚ, jako "bomby ekologiczne" stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska. Projekty dot. unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych oraz rekultywacji skażonego gruntu, likwidujące zagrożenie dla środowiska naturalnego o zasięgu regionalnym lub ponadregionalnym, które uzyskają rekomendację GIOŚ, jako stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska. 71 mln zł 2010-2015 wdrażanie programu 2011-2013 alokacja środków do 31.12.2015 wydatkowanie środków Nabór ciągły Jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, podmioty publiczne działające w imieniu Skarbu Państwa oraz przedsiębiorcy. Dotacja - do 80% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia udzielana wyłącznie jst i ich związkom oraz podmiotom publicznym działającym w imieniu Skarbu Państwa. Pożyczka - do 80% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. Oprocentowanie 3,5% Okres finansowania nie dłuższy niż 15 lat licząc od daty I planowanej wypłaty transzy pożyczki. Strona 11 z 30

Cel - rekultywacja terenów zdegradowanych, w tym zdegradowanych przez przemysł. Przedsięwzięcia polegające na oczyszczaniu i rekultywacji terenów zdegradowanych, w tym terenów zanieczyszczonych przez przemysł. 33 mln zł 2010-2014 wdrażanie programu 2011-2013 alokacja środków do 31.12.2014 wydatkowanie środków Nabór ciągły do wyczerpania środków 3. OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI 3.5. Rekultywacja terenów zdegradowanych i likwidacja źródeł szczególnie negatywnego oddziaływania Część 2) - Rekultywacja terenów zdegradowanych Jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, podmioty publiczne działające w imieniu Skarbu Państwa oraz przedsiębiorcy. Dotacja - do 80% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia udzielana wyłącznie jst i ich związkom oraz podmiotom publicznym działającym w imieniu Skarbu Państwa. Pożyczka - do 80% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. Oprocentowanie 3,5% Okres finansowania nie dłuższy niż 15 lat licząc od daty I planowanej wypłaty transzy pożyczki. 3. OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI 3.6. Współfinansowanie II osi priorytetowej POIiŚ - gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi Część 1) Uzupełnienie dofinansowania II osi POIiŚ Cel - Umożliwienie unieszkodliwienia odpadów komunalnych poprzez zapewnienie części krajowego wkładu publicznego na dofinansowanie przedsięwzięć uzyskujących wsparcie ze środków Funduszu Spójności w ramach II osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiS), dla których NFOŚiGW pełni funkcje Instytucji Wdrażającej. Przedsięwzięcia w ramach II osi priorytetowej wyszczególnione w Szczegółowym opisie priorytetów POIiŚ. 641,5 mln zł 2010-2015 wdrażanie programu do 31.12.2012 alokacja środków 2011-2015 wydatkowanie środków Nabór w trybie ciągłym II osi priorytetowej POIiŚ, dla których funkcję Instytucji Wdrażającej pełni NFOŚiGW. Pożyczka - maksymalna wartość pożyczki jest równa różnicy między wysokością kosztów kwalifikowanych a kwotą dofinansowania ze środków Funduszu Spójności. Oprocentowanie 3,5% w skali roku Okres finansowania nie dłuższy niż 25 lat licząc od daty I planowanej wypłaty transzy pożyczki. Strona 12 z 30

4. GEOLOGIA I GÓRNICTWO 4.1. Poznanie budowy geologicznej kraju oraz gospodarka zasobami złóż kopalin i wód podziemnych Cel programu: 1. Badania i prace geologiczne dla ochrony środowiska. 2. Kartografia geologiczna, hydrogeologiczna i geośrodowiskowa. 3. Dokumentowanie zasobów wód podziemnych oraz głównych zbiorników wód podziemnych. 4. Rozpoznawanie możliwości wykorzystania energii geotermalnej oraz wód mineralnych i leczniczych. 5. Regionalne badania budowy geologicznej kraju. 6. Ocena perspektyw surowcowych kraju i gospodarka zasobami złóż kopalin. 7. Zadania Państwowej Służby Geologicznej i Państwowej Służby Hydrogeologicznej. 140,5 mln zł 2010-2015 wdrażanie programu do 31.12.2013 alokacja środków do 31.12.2015 wydatkowanie środków Przedsięwzięcia zgłoszone przez Ministra Środowiska-zgodnie z zawartym porozumieniem dot. finansowania ze środków NFOŚiGW przedsięwzięć z dziedziny geologii. Przedsięwzięcia zgłoszone przez Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej zgodnie z porozumieniem dot. finansowania ze środków NFOŚiGW zadań państwowej służby hydrogeologicznej. Przedsięwzięcia zgłoszone przez pozostałych beneficjentów - cały rok. 1. Minister Środowiska, 2. Minister Gospodarki, 3. Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, 4. Główny Inspektor Ochrony Środowiska, 5. organy administracji geologicznej, 6. państwowe jednostki budżetowe. W ramach celu 1 oraz 3 dodatkowo: 1. jednostki samorządu terytorialnego, 2. związki jednostek samorządu terytorialnego. Dotacja, przekazanie środków Maksymalny dopuszczalny limit dofinansowania wynosi do 100% kosztów kwalifikowanych, przy uwzględnieniu przepisów dotyczących dopuszczalności pomocy publicznej. Uwaga: Wnioski przedsiębiorców dot. rozpoznawania możliwości wykorzystania energii geotermalnej nie będą rozpatrywane w ramach tego programu. 4. GEOLOGIA I GÓRNICTWO 4.2. Energetyczne wykorzystanie zasobów geotermalnych Badania środowiskowe związane z poszukiwaniem i rozpoznawaniem złóż wód termalnych, w celu wykorzystania tych wód do produkcji energii. 103,1 mln zł 2010-2016 wdrażanie programu do 31.12.2013 alokacja środków do 31.12.2016 wydatkowanie środków Nabór w trybie konkursowym. Ogłoszenia będą zamieszczane na stronie NFOŚiGW Podmioty uprawnione do realizacji przedsięwzięć z zakresu poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005r. Nr 228, poz. 1947 z późn. zm.). Dotacja - do 50% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia, jednak nie więcej niż 12 mln zł Intensywność dofinansowania może być podwyższona o: 10 pkt procentowych dla średnich przedsiębiorstw, 20 pkt procentowych dla małych przedsiębiorstw i mikroprzedsiębiorstw. Strona 13 z 30

4. GEOLOGIA I GÓRNICTWO 4.3. Zmniejszenie uciążliwości wynikających z wydobywania kopalin Część 1) - Przedsięwzięcia zmierzające do zmniejszenia uciążliwości wynikających z wydobywania kopalin i ich wzbogacania oraz ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko procesów likwidacji zakładów górniczych. 1. Rekultywacja powierzchni ziemi na terenach zdegradowanych działalnością wydobywczą. 2. Eliminowanie zagrożeń wynikających z zakresu budowy i użytkowania obiektów budowlanych i wyrobisk zakładów górniczych: wprowadzanie technologii ograniczających powstawanie odpadów w trakcie wydobycia i przeróbki surowców. ochrona powierzchni ziemi przed skutkami eksploatacji podziemnej i otworowej między innymi poprzez podsadzanie i lokowanie odpadów mineralnych. ujmowanie i uzdatnianie wód kopalnianych i wód zasolonych. 3. Monitoring stanu środowiska i przeciwdziałanie poważnym awariom w górnictwie: doposażenie jednostek powołanych do prowadzenia działań ratowniczych w górnictwie w aparaturę i sprzęt ratowniczy. wspieranie działalności wydawniczej Wyższego Urzędu Górniczego z zakresu ochrony środowiska. doposażenie organów nadzoru górniczego w sprzęt służący do monitorowania eksploatacji kopalin. badania i prace dla ochrony środowiska w górnictwie. 86,68 mln zł 2010-2015 wdrażanie programu do 31.12.2013 alokacja środków do 31.12.2015 wydatkowanie środków Nabór ciągły 1. podmioty i instytucje, których działalność regulują przepisy Prawa geologicznego i górniczego, ustaw restrukturyzacyjnych dotyczących górnictwa, ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. 2. jednostki administracji rządowej. 3. jednostki samorządu terytorialnego i ich związki. 4. jednostki powołane do prowadzenia działań ratowniczych w górnictwie. 5. Wyższy Urząd Górniczy. 6. państwowe jednostki budżetowe. 7. inne podmioty. Dotacja, przekazanie środków - do 100% kosztów kwalifikowanych przy uwzględnieniu przepisów dot. dopuszczalności pomocy publicznej. Pożyczka - do 80% kosztów kwalifikowanych, przy uwzględnieniu przepisów dot. dopuszczalności pomocy publicznej. Oprocentowanie w skali roku - 0,8 s.r.w. Okres finansowania - do 15 lat. Część 2) - Przedsięwzięcia zmierzające do zakończenia prac likwidacyjnych i rekultywacyjnych na terenach zdegradowanych górnictwem siarki. Rekultywacja powierzchni ziemi na terenach zdegradowanych działalnością górnictwa siarki. 148,75 mln zł 2010-2015 wdrażanie programu 4. GEOLOGIA I GÓRNICTWO 4.3. Zmniejszenie uciążliwości wynikających z wydobywania kopalin Nabór ciągły Podmioty uprawnione do realizacji przedsięwzięć z zakresu likwidacji i rekultywacji terenów pogórniczych, na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 lipca 2000r. o restrukturyzacji finansowej górnictwa siarki (Dz.U. z 2000r. nr 74, poz. 856 z późn. zm.) Dotacja - do 100% kosztów kwalifikowanych przy uwzględnieniu przepisów dot. dopuszczalności pomocy publicznej. Strona 14 z 30

5. OCHRONA KLIMATU I ATMOSFERY 5.1 Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji. Część 1) - Dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji. Cel - Zwiększenie produkcji energii z odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji. 1. wytwarzanie energii cieplnej przy użyciu biomasy (źródła rozproszone o mocy nie wyższej niż 20 MWt) wytwarzanie energii elektrycznej w skojarzeniu przy użyciu biomasy (źródła rozproszone o mocy nie wyższej niż 3 MWe) wytwarzanie energii elektrycznej i/lub ciepła z wykorzystaniem biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu szczątek roślinnych i zwierzęcych budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej. 2. elektrownie wiatrowe o mocy nie wyższej niż 10 MWe (moc musi być potwierdzona zapisami w pozwoleniu na budowę, decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, promesie koncesji oraz w warunkach przyłączenia). 3. pozyskiwanie energii z wód geotermalnych elektrownie wodne o mocy nie wyższej niż 5 MWe. 4. Wysokosprawna kogeneracja bez użycia biomasy. 1.400 mln zł 2009-2015 wdrażanie programu 2009-2012 alokacja środków do 31.12.2015 płatności NFOŚiGW ogłosi przynajmniej 3 konkursy w latach 2009-2012. Ogłoszenia będą zamieszczone na stronie NFOŚiGW i w prasie ogólnokrajowej Podmioty podejmujące realizację przedsięwzięć z zakresu odnawialnych źródeł energii i wysokosprawnej kogeneracji. Pożyczka - do 75% kosztów kwalifikowanych minimalny koszt całkowity przedsięwzięcia - 10 mln zł, kwota pożyczki - 4 mln zł - 50 mln zł, oprocentowanie pożyczki w skali roku wynosi WIBOR 3M + 50 pkt bazowych, okres finansowania nie dłuższy niż 15 lat liczony od daty I planowanej wypłaty transzy pożyczki. Strona 15 z 30

udzielonego przez WFOŚiGW 5. OCHRONA KLIMATU I ATMOSFERY 5.1 Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji. Część 2) - Wdrażana przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Cel - Zwiększenie produkcji energii z odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji. 1. wytwarzanie energii cieplnej przy użyciu biomasy (źródła rozproszone o mocy poniżej 20 MWt) wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu przy użyciu biomasy (źródła rozproszone o mocy poniżej 3 MWe) wytwarzanie energii elektrycznej i/lub ciepła z wykorzystaniem biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu szczątek roślinnych i zwierzęcych 2. elektrownie wiatrowe o mocy poniżej 10 MWe 3. pozyskiwanie energii z wód geotermalnych elektrownie wodne o mocy poniżej 5 MWe. 4. Wysokosprawna kogeneracja bez użycia biomasy. 5. Wytwarzanie energii cieplnej w pompach ciepła. 6. Wytwarzanie energii elektrycznej w instalacjach fotowoltaicznych. 7. Wytwarzanie energii cieplnej w instalacjach solarnych. 322 mln zł do 31.12.2014 wdrażanie programu do 31.12.2014 płatności na rzecz WFOŚiGW 60 dni od daty ogłoszenia naboru wniosków o udzielenie promesy dofinansowania. 1. beneficjenci bezpośredni: wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej 2. beneficjenci ostateczni: podmioty podejmujące realizację przedsięwzięć z zakresu odnawialnych źródeł energii i wysokosprawnej kogeneracji. Pożyczka kwota pożyczki - do 35 mln zł dla jednego WFOŚiGW, W przypadku niewykorzystania całości alokacji, kwota pożyczki na rzecz WFOŚiGW może ulec zwiększeniu, w ramach ustalonego na realizację niniejszego Programu budżetu. oprocentowanie stałe w wysokości 1% w skali roku, okres finansowania do 12 lat liczony od I wypłaty na rzecz WFOŚiGW. minimalny koszt całkowity przedsięwzięcia - 0,5 mln zł, maksymalny koszt całkowity przedsięwzięcia - 10 mln zł, stałe oprocentowanie - 3% okres finansowania do 10 lat liczony od daty I planowanej wypłaty transzy pożyczki. Strona 16 z 30

5.1 Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kongregacji. Część 3) - Dopłaty na częściowe spłaty kapitału kredytów bankowych przeznaczonych na zakup i montaż kolektorów słonecznych dla osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych. Cel - Ograniczenie lub uniknięcie emisji CO 2 poprzez zwiększenie produkcji energii cieplnej ze źródeł odnawialnych. Zakup i montaż kolektorów słonecznych do ogrzewania wody użytkowej albo do ogrzewania wody użytkowej i wspomagania zasilania w energię innych odbiorników ciepła w budynkach przeznaczonych lub wykorzystywanych na cele mieszkaniowe. Efekty realizowanych przedsięwzięć nie mogą być wykorzystywane w działalności gospodarczej. 300 mln zł na lata 2010-2014 2010-2014 wdrażanie programu Alokacja środków (kwota dotacji w planowanych do zawarcia umowach kredytu): 200 mln zł - w latach 2010-2012 100 mln zł - w latach 2013-2014 do 31.12.2015 wydatkowanie środków Nabór wniosków o dotację NFOŚiGW wraz z wnioskami o kredyt prowadzony jest w trybie ciągłym. Wnioski składane są w bankach, które zawarły umowy o współpracy z NFOŚiGW. Wykaz banków publikowany na stronie internetowej NFOŚiGW. osoby fizyczne posiadające prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym albo prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym w budowie, wspólnoty mieszkaniowe instalujące kolektory słoneczne na własnych budynkach wielolokalowych (wielorodzinnych). 5.2. Współfinansowanie opracowania programów ochrony powietrza i planów działania Cel - realizacja obowiązków nałożonych przez Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (CAFE) oraz ustawę Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001r. 6,8 mln zł 2009-2013 wdrażanie programu 2011-2013 alokacja środków do 31.12.2013 wydatkowanie środków Nabór ciągły Jednostki samorządu terytorialnego - województwa. 5. OCHRONA KLIMATU I ATMOSFERY Dotacja w wysokości 45% kapitału kredytu bankowego wykorzystanego na sfinansowanie kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. wysokość kredytu z dotacją wynosi do 100% kosztów kwalifikowanych, jednostkowy koszt kwalifikowany nie może przekroczyć 2 500 zł/m 2 powierzchni całkowitej kolektora. 5. OCHRONA KLIMATU I ATMOSFERY Dotacja - do 50% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. Strona 17 z 30

5. OCHRONA KLIMATU I ATMOSFERY 5.3. System Zielonych Inwestycji (GIS - Green Investment Scheme) Część 1) - Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej Cel - ograniczenie lub uniknięcie emisji dwutlenku węgla poprzez dofinansowanie przedsięwzięć poprawiających efektywność wykorzystania energii przez budynki użyteczności publicznej. 1. Dofinansowanie na realizację przedsięwzięć w budynkach użyteczności publicznej, przeznaczonych do pełnienia funkcji: administracji samorządowej ochrony przeciwpożarowej realizowanej przez OSP, kultury, kultu religijnego, oświaty, nauki służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej, internaty, domy studenckie, domy rencistów lub emerytów, domy dziecka, domy opieki, domy zakonne i klasztory. 2. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej, w tym zmiany wyposażenia obiektów w urządzenia o najwyższych, uzasadnionych ekonomicznie standardach efektywności energetycznej związanych bezpośrednio z prowadzoną termomodernizacją obiektów w szczególności: a) ocieplenie obiektu, b) wymiana okien, drzwi zewnętrznych, c) przebudowa systemów grzewczych (wraz z wymianą źródła ciepła), d) wymiana systemów wentylacji i klimatyzacji, e) przygotowanie dokumentacji technicznej dla przedsięwzięcia, f) zastosowanie systemów zarządzania energią w budynkach, g) wykorzystanie technologii odnawialnych źródeł energii. 3. Wymiana oświetlenia na energooszczędne (jako dodatkowe zadania realizowane równolegle z termomodernizacją obiektów). 1.565 mln zł 2010-2014 wdrażanie programu 2010-2013 alokacja środków do 31.12.2014 wydatkowanie środków Nabór wniosków w trybie konkursowym ogłoszenia naboru będą zamieszczane na stronie NFOŚiGW. jst oraz ich związki, podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji zadań własnych jst nie będące przedsiębiorcami, Ochotnicza Straż Pożarna, szkoły wyższe w rozumieniu ustawy o szkolnictwie wyższym oraz instytuty naukowo-badawcze, samodzielne publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, organizacje pozarządowe, kościoły, inne związki wyznaniowe, kościelne osoby prawne prowadzące działalność w zakresie ochrony zdrowia, profilaktyki zdrowotnej, rehabilitacji lub pomocy społecznej. Minimalny koszy całkowity przedsięwzięcia powyżej 2 mln zł. W przypadku projektów grupowych łączny koszt całkowity wyższy niż 5 mln zł. Dotacja - do 30% kosztów kwalifikowanych Pożyczka - do 60% kosztów kwalifikowanych Oprocentowanie - WIBOR 3M+50 pkt bazowych (w skali roku) Okres finansowania nie dłuższy niż 15 lat liczony od daty I planowanej wypłaty transzy pożyczki. Strona 18 z 30

5.3. System Zielonych Inwestycji (GIS) Część 2) - Biogazownie rolnicze. Cel - ograniczenie lub uniknięcie emisji dwutlenku węgla z energetycznego spalania paliw kopalnych poprzez dofinansowanie budowy biogazowni rolniczych wykorzystujących surowce odnawialne. 1. budowa, rozbudowa lub przebudowa obiektów wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła z wykorzystaniem biogazu rolniczego, 2. budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej. 500 mln zł 2010-2013 wdrażanie programu 2010-2012 alokacja środków do 31.12.2013 wydatkowanie środków Nabór wniosków w trybie konkursowym ogłoszenia naboru będą zamieszczane na stronie NFOŚiGW. Podmioty podejmujące realizację przedsięwzięć w zakresie wytwarzania energii elektrycznej lub cieplnej z wykorzystaniem biogazu powstałego w procesach rozkładu szczątek roślinnych i zwierzęcych oraz wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej. Minimalny koszy całkowity przedsięwzięcia powyżej 10 mln zł Dotacja - do 30% kosztów kwalifikowanych Pożyczka - do 45% kosztów kwalifikowanych Oprocentowanie - WIBOR 3M+50 pkt bazowych (w skali roku) Okres finansowania nie dłuższy niż 15 lat liczony od daty I planowanej wypłaty transzy pożyczki. 5.3. System Zielonych Inwestycji (GIS) 125 mln zł 2010-2013 wdrażanie programu 2011-2012 alokacja środków do 31.12.2013 wydatkowanie środków 5. OCHRONA KLIMATU I ATMOSFERY 5. OCHRONA KLIMATU I ATMOSFERY Część 3) - Elektrociepłownie i ciepłownie na biomasę. Cel - ograniczenie lub uniknięcie emisji dwutlenku węgla z energetycznego spalania paliw kopalnych poprzez dofinansowanie budowy ciepłowni i elektrociepłowni opalanych biomasą. Budowa, przebudowa lub rozbudowa obiektów wytwarzania energii elektrycznej lub cieplnej z zastosowaniem wyłącznie biomasy (źródła rozproszone o nominalnej mocy cieplnej powyżej 20MW t ). Nabór wniosków w trybie konkursowym, ogłoszenia będą zamieszczane na stronie NFOŚiGW. Podmioty podejmujące realizację przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów kogeneracji z zastosowaniem wyłącznie biomasy. Minimalny koszy całkowity przedsięwzięcia powyżej 2 mln zł Dotacja - do 30% kosztów kwalifikowanych Pożyczka - do 45% kosztów kwalifikowanych Oprocentowanie - WIBOR 3M+50 pkt bazowych (w skali roku) Okres finansowania nie dłuższy niż 15 lat liczony od daty I planowanej wypłaty transzy pożyczki. Strona 19 z 30

5.3. System Zielonych Inwestycji (GIS) Część 4) - Budowa i przebudowa sieci elektroenergetycznych w celu podłączenia odnawialnych źródeł energii wiatrowej. Cel - umożliwienie podłączenia do Krajowej Sieci Elektroenergetycznej i wprowadzenia do niej produkowanej energii przez nowe źródła odnawialnej energii wiatrowej. Projekty dotyczące budowy lub przebudowy sieci energetycznej w celu umożliwienia przyłączenia niepodłączonych podmiotów wytwarzających energię odnawialną wiatrową do KSE, w tym: a) zapewnienie przyłączy źródeł wiatrowej energii odnawialnej, b) rozbudowa jednostek rozdzielnicy mocy WN 110 kv poprzez dodatkowe pola (pola linowe, pola transformatorowe, pola łączników szyn, pola sprzęgła, pola pomiarowe, pola potrzeb własnych, pola odgromnikowe i inne) z przyłączami, ogólna poprawa systemu nadzoru i sterowania (w tym monitoring), c) rozbudowa sieci WN 110 kv - linie napowietrzne lub wzmocnienie linii istniejących poprzez zmianę przewodów i dodanie dodatkowego obwodu, d) połączenie między stacjami transformatorowo-rozdzielczymi WN 110 kv oraz pomiędzy nimi, a siecią przesyłową (220 kv lub 400 kv), e) budowa nowych odcinków sieci napowietrznej i sieci kablowych, f) budowa nowej w pełni wyposażonej stacji transformatorowo-rozdzielczej WN 110 kv, g) budowa rezerwowych źródeł energii elektrycznej celem ustabilizowania sieci zasilanych okresowo z odnawialnych źródeł energii. 400 mln zł 2010-2013 wdrażanie programu 2010-2012 alokacja środków do 31.12.2013 wydatkowanie środków 5. OCHRONA KLIMATU I ATMOSFERY Nabór wniosków w trybie konkursowym, ogłoszenia będą zamieszczane na stronie NFOŚiGW. Podmioty podejmujący realizację przedsięwzięć w zakresie efektywnego przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej dla umożliwienia podłączenia podmiotów wytwarzających energię odnawialną wiatrową do KSE. Dotacja - 200 zł za każdy kw przyłączonej mocy ze źródeł wiatrowej energii odnawialnej, lecz nie więcej niż 20% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. Minimalny koszy całkowity przedsięwzięcia powyżej 50 mln zł Termin zakończenia realizacji przedsięwzięć do 31.12.2012r. 5.3. System Zielonych Inwestycji (GIS) 1. Termomodernizacja budynków, w tym zmiany wyposażenia obiektów w urządzenia o najwyższych, uzasadnionych ekonomicznie standardach efektywności energetycznej związanych bezpośrednio z prowadzoną termomodernizacją obiektów w szczególności: a) ocieplenie obiektu, b) wymiana okien, drzwi zewnętrznych, c) przebudowa systemów grzewczych (wraz z wymianą źródła ciepła), d) wymiana systemów wentylacji i klimatyzacji, e) przygotowanie dokumentacji technicznej dla przedsięwzięcia, f) zastosowanie systemów zarządzania energią w budynkach, g) wykorzystanie technologii odnawialnych źródeł energii. 2. Wymiana oświetlenia wewnętrznego na energooszczędne (jako dodatkowe zadania realizowane równolegle z termomodernizacją obiektów). 500 mln zł 2010-2015 wdrażanie programu 2010-2014 alokacja środków do 31.12.2015 wydatkowanie środków 5. OCHRONA KLIMATU I ATMOSFERY Część 5) - Zarządzanie energią w budynkach wybranych podmiotów sektora finansów publicznych. Cel - ograniczenie lub uniknięcie emisji dwutlenku węgla poprzez dofinansowanie przedsięwzięć poprawiających efektywność wykorzystania energii w budynkach wybranych podmiotów sektora finansów publicznych. Nabór wniosków w trybie konkursowym ogłoszenia naboru będą zamieszczane na stronie NFOŚiGW. Polska Akademia Nauk oraz utworzone przez nią instytuty naukowe, państwowe instytucje kultury, instytucje gospodarki budżetowej, państwowe jednostki budżetowe. Dotacja, przekazanie środków Minimalny koszy całkowity przedsięwzięcia powyżej 2 mln zł Maksymalny dopuszczalny limit dofinansowania do 100% kosztów kwalifikowanych Strona 20 z 30

5.4. Efektywne wykorzystanie energii 1. audyty energetyczne procesów technologicznych; 2. audyty elektroenergetyczne budynków i wewnętrznych sieci przemysłowych; 3. audyty energetyczne źródeł energii ciepła, energii elektrycznej i chłodu; 4. audyty energetyczne wewnętrznych sieci ciepłowniczych i budynków. 40 mln zł 01.01.2011-31.12.2014 wdrażanie programu 2011-2014 alokacja środków do 31.12.2014 wydatkowanie środków 1. wdrażanie systemów zarządzania energią i jej jakością oraz wdrażanie systemów Smart Grid dla zarządzania sieciami elektroenergetycznymi w obiektach przedsiębiorstw, 2. racjonalizację zużycia energii elektrycznej, 3. racjonalizację zużycia energii cieplnej i gazu, 4. modernizacja procesów przemysłowych. 780 mln zł 5. OCHRONA KLIMATU I ATMOSFERY Część 1) - Dofinansowanie audytów energetycznych i elektroenergetycznych w przedsiębiorstwach. Cel - Przeprowadzenie audytów energetycznych oraz elektroenergetycznych w przedsiębiorstwach dla określenia możliwości oszczędności energii, przeliczanej na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych oraz przeprowadzenie działań inwestycyjnych służących poprawie efektywności energetycznej. Audyty energetyczne i elektroenergetyczne w podmiotach, w których minimalna wielkość przeciętnego zużycia energii, w roku poprzedzającym złożenie wniosku o dofinansowanie audytu, wynosiła 50 000MWh/rok, w tym: Nabór wniosków w trybie konkursu otwartego, ogłoszenia będą zamieszczane na stronie NFOŚiGW i w gazecie o zasięgu ogólnopolskim. Przedsiębiorcy w rozumieniu Ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej podejmujący realizację przedsięwzięć mających na celu oszczędzanie energii. Dotacja - wysokość dotacji do 70% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. Dofinansowanie udzielane będzie na warunkach określonych w rozporządzeniu w sprawie pomocy de minimis. 5. OCHRONA KLIMATU I ATMOSFERY 5.4. Efektywne wykorzystanie energii Część 2) - Dofinansowanie zadań inwestycyjnych prowadzących do oszczędności energii lub wzrostu efektywności energetycznej przedsiębiorstw. Cel-Wzrost efektywności energetycznej przedsiębiorstw. Przedsięwzięcia w zakresie inwestycji, modernizacji i ulepszeń wprowadzających do zakładu nowe obiekty, systemy sterowania, instalacje i urządzenia techniczne, mające na celu poprawę efektywności energetycznej, a także zmierzające ku temu zmiany technologiczne w istniejących obiektach, instalacjach i urządzeniach technicznych w szczególności: 01.07.2011-31.12.2015 wdrażanie programu 2011-2015 alokacja środków do 31.12.2015 wydatkowanie środków Nabór wniosków w trybie konkursowym, ogłoszenia będą zamieszczane na stronie NFOŚiGW i w gazecie o zasięgu ogólnopolskim. Przedsiębiorcy w rozumieniu Ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej podejmujący realizację przedsięwzięć mających na celu oszczędzanie energii. Pożyczka - wysokość pożyczki do 70% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. Minimalny koszt kwalifikowany - 5 mln zł. Kwota pożyczki - od 3,5 mln zł do 42 mln zł Oprocentowanie - WIBOR 3M+50 pkt bazowych (w skali roku) Dofinansowanie udzielane jest jako pomoc regionalna -zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu w sprawie pomocy regionalnej lub jako pomoc horyzontalna - zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu w sprawie pomocy horyzontalnej na oszczędność energii lub rozporządzeniu w sprawie pomocy horyzontalnej na odnawialne źródła energii. Strona 21 z 30