Przewodnik po najciekawszych miejscach przyrodniczych w mojej okolicy

Pracę wykonał Paweł Halaba Uczeń Gimnazjum nr 8 w Płocku, klasa 2D Przewodnik po najciekawszych miejscach przyrodniczych w mojej okolicy Spis treści 1. Miasto Płock Wzgórze Tumskie Pomniki przyrody i zespoły przyrodniczo-krajobrazowe oraz płockie ZOO 2. Brudzeński Park Krajobrazowy 3. Pojezierze Gostynińskie - Jeziora Ziemi Płockiej herb Płocka wykonany z kwiatów u podnóża Wzgórza Tumskiego 1

Miasto Płock Wzgórze Tumskie (załącznik nr 1, pozycja na mapie 1 ) Powiat płocki to atrakcyjnie położona kraina na Mazowszu. Czternaście rezerwatów przyrody i kompleksy leśne w Gostynińsko-Włocławskim i Brudzeńskim Parku Krajobrazowy to pozostałość puszcz porastających Mazowsze w przeszłości. Płock to najstarsze miasto Mazowsza położone na wysokiej skarpie ( 40 m) nad Wisłą. Wielkim atutem Płocka jest przepiękny widok rozciągający się ze Wzgórza Tumskiego na pradolinę Wisły. widok na skarpę i pradolinę Wisły Wzgórze Tumskie od strony Wisły 2

Atrakcyjność Wzgórza Tumskiego podnosi ładnie zagospodarowany park na szczycie i rozpościerająca się w dole panorama lewego brzegu Wisły. Miasto Płock charakteryzuje się dużą atrakcyjnością turystyczną i rekreacyjną walorami przyrodniczymi i kulturowymi. Dominującym elementem roślinności jest kasztanowiec biały ( załącznik nr 1, pozycja na mapie 2 ). kwiaty,owoce i liście kasztanowca 3

Pomniki przyrody i zespoły przyrodniczo-krajobrazowe oraz Płockie ZOO Na szczególna uwagę w Płocku zasługują pomniki przyrody. W Płocku mamy 9 zarejestrowanych pomników przyrody ożywionej oraz dwa zespoły przyrodniczo-krajobrazowe (jar rzeki Brzeźnicy i rzeki Rosicy), które zostały wyznaczone w celu ochrony wyjątkowo cennych fragmentów krajobrazu naturalnego i kulturowego. Trasę zwiedzania osobliwości przyrodniczych rozpoczynamy od miejscowości Borowiczki gdzie znajduje się okazały dąb szypułkowy Wojciech (ul. Zarzeczna nr 6). Dąb szypułkowy Wojciech ( załącznik nr 3, pozycja na mapie 3 ). Najokazalszy z płockich dębów pomnikowych, znajdujący się na terenie posesji prywatnej państwa Goszczyńskich przy ul. Zarzecznej 6 w Borowiczkach. Wyróżnia się imponującą grubością pnia dochodzącą do 500 cm przy wysokości 22 m. Zatwierdzony orzeczeniem nr 278 PWRN z dn.15.02.73 r. 4

Po drodze mijamy zespół przyrodniczo-krajobrazowy Jaru Rzeki Rosicy ( załącznik nr 3, pozycja na mapie 4 ). Zespół Jaru Rzeki Rosicy został utworzony na mocy uchwały Rady Miasta Płocka 29 stycznia 2002 r. Koło młyńskie na rzece Rosicy 5

Szata roślinna Jaru Rosicy Wzdłuż brzegów cieku na uwagę zasługuje zespól łęgu olszowego z dominacją olszy czarnej w drzewostanie. W warstwie krzewów gatunkami towarzyszącymi jest bez czarny, czeremcha zwyczajna oraz trzmielina europejska. Gatunki dominujące w tym zbiorowisku to wierzba biała, topola czarna i topola biała. Częstym zbiorowiskiem roślinnym jest zbiorowisko z klonem jesionolistnym. Zbiorowiska trawiaste i ziołoroślowe występują poza krawędzią jaru, na polanach i osłoniętych zboczach. olsza czarna 6

łąki wzdłuż biegu rzeki Rosicy zbiorowiska trawiaste wijąca się rzeka Rosica 7

rzeka Rosica w górnym biegu wierzba jest częstym elementem krajobrazu rzeki Rosicy 8

Rzeka Rosica wpadająca do Wisły 9

Tablica na terenie przystani w Borowiczkach z zaznaczoną rzeką Rosicą Świat zwierząt Doliny Rosicy Dobrze natleniona woda stwarza dobre warunki bytowania dla wielu gatunków bezkręgowców i kręgowców wodnych. Skraj lasu jest typowym miejscem występowania trznadla i ortolana. Gęste krzewy kryją w sobie gniazda piecucha i pokrzewek. Z ptaków możemy spotkać kulczyka, barwną ziębę, dzięcioła duży, kowaliki, pełzacze, kukułki. 10

Wisła-prawy brzeg Wisły od strony Borowiczek k/ Płocka Na uwagę zasługuje tu malowniczy krajobraz Wisły dzięki występującym tu wyspom oraz piaszczystym łachom na Wiśle Wyspy, piaszczyste łachy na Wiśle 11

Wyspy, piaszczyste łachy na Wiśle Rzeka Słupianka ( załącznik nr 3, pozycja na mapie 5 ). 12

Widok na Wisłę od strony Borowiczek 13

Kierując się do centrum Płocka mijamy kolejny okaz. Jest nim - Miłorząb chiński dwuklapowy(ginko Biloba L.) Miłorząb dwuklapowy przy ul. Jesiennej 3 (załącznik nr 3, pozycja na mapie 6 ). Niepozorne drzewo wysokości 10 m o obwodzie 78 cm na terenie placu zabaw Mazowieckiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Ustanowiony rozporządzeniem nr 1/87 Wojewody Płockiego z dnia 09.01.2987 r. Kolejnym ciekawym okazem jest magnolia (magnolia sp.) przy ul.gwardii Ludowej na terenie Ogródków Działkowych Kościuszki. Magnolia przy ul.gwardii Ludowej : Niskie drzewo o wysokości 4 metrów, obwodzie pnia 31 cm.posiada rozłożystą koronę. Wpisana na listę pomników przyrody rozporządzeniem nr 8 Wojewody Płockiego z dnia 21.05.1992 r. 14

Kolejnym ciekawym okazem jest magnolia (magnolia sp.) przy ul.gwardii Ludowej na terenie Ogródków Działkowych Kościuszki. Magnolia przy ul.gwardii Ludowej ( załącznik nr 5, pozycja na mapie 7 ). Niskie drzewo o wysokości 4 metrów, obwodzie pnia 31 cm.posiada rozłożystą koronę. Wpisana na listę pomników przyrody rozporządzeniem nr 8 Wojewody Płockiego z dnia 21.05.1992 r. 15

W samym centrum Płocka podziwiamy kolejne dwa okazy : Robinia akacjowa przy ul. Sienkiewicza (Robinia pseudoacacia L.) ( załącznik nr 1, pozycja na mapie 8 ). Pomnik zlokalizowany na terenie Liceum przy ul.sienkiewicza 26.Wysokośc 17 m i obwód 390 cm.. Kora ciemna, silnie spękana. Korona drzewa o nieregularnym kształcie. Ustanowiona pomnikiem przyrody zarządzeniem nr 8 Wojewody Płockiego z dnia 21.05.1992 r. 16

Katalpa żółtokwiatowa ( załącznik nr 1, pozycja na mapie 9). Katalpa żółtokwiatowa zlokalizowana przy ul.sienkiewicza 26. Siedemnastoletnie drzewo o prostym i smukłym pniu( 134 cm obwodu ).Posiada nieregularną koronę. Pień drzewa na wysokości 3 m tworzy dwa główne konary. Ustanowiona pomnikiem przyrody zarządzeniem nr 8 Wojewody Płockiego z dnia 21.05.1992 r. 17

Płock bogaty jest w dęby szypułkowe.oto kilka z nich. Dąb szypułkowy Broniewskiego ( ul. Kościuszki 24) ( załącznik nr 4, pozycja na mapie 10 ). Sędziwe drzewo za domem w którym mieszkał i tworzył Władysław Broniewski. Wysokość drzewa 30 m,odwód 260 cm. Ustanowiony pomnikiem przyrody rozporządzeniem Wojewody Płockiego nr 8/92 z dnia 21.05.1992. 18

Dąb szypułkowy ul. Kościuszki 3 ( załącznik nr 13, pozycja na mapie 11 ). Należy on do Księżnicy Płockiej. Obwód drzewa wynosi 2,6 m, wysokość 30m. 19

Dąb szypułkowy za budynkiem sądu ( załącznik nr 4, pozycja na mapie 12 ). Rosnie on w parku na tyłach Sądu Okręgowego w Płocku, w pobliżu ul.teatralnej. Obwód drzewa wynosi 3,01 m a wysokość 20m. 20

Będąc na Wzgórzu Tumskim podziwiamy platana klonolistnego ( załącznik nr 4, pozycja na mapie 13). Jedyny przedstawiciel tego gatunku zlokalizowany jest na Wzgórzu Tumskim przy Katedrze a Muzeum Diecezjalnym. Pień o charakterystycznym żółtobrązowym zabarwieniu na wysokości pierścienicy osiąga obwód 200 cm przy 20 m wysokości. Drzewo zostało wpisane na listę pomników przyrody rozporządzeniem Wojewody Płockiego nr 8/92 z dnia 21.05.1992 r. 21

Płockie ZOO ( załącznik nr 4, pozycja na mapie 14 ). Należy wspomnieć również o płockim ZOO położonym na wysokiej skarpie wiślanej. Miejski Ogród Zoologiczny w Płocku został założony w 1951 roku, na powierzchni 12 ha. Obecnie znajduje się w nim ponad 3000 zwierząt reprezentujących ponad 344 gatunki. W ogrodzie zoologicznym w Płocku można oglądać m.in.: pantery śnieżne (irbisy), lwy, lamparty perskie, małpy: patasy i gibbony ungko, słonie indyjskie, kangury rude, oryksy szablorogie, zebry, żyrafy, osły somalijskie, żółwie, kaczki, pingwiny przylądkowe, pelikany, ibisy, żurawie mandżurskie. W budynku Herpentarium znajduje się spora kolekcja węży, krokodyli i jaszczurek, w tym jedyne w Polsce jadowite jaszczurki - helodermy meksykańskie, a także małych małpek: tamaryn i marmozet. Płockie zoo słynie także z pięknych akwariów. Możemy podziwiać ptaki wodne, żółwie czerwonolice, insektarium, wyspę gibbonów, wybieg makaków japońskich, wybieg kangurów, wybieg dla lwów, wybieg pingwinów przylądkowych z basenem z oknem widokowym do obserwacji pingwinów pod wodą. W wyremontowanym i zmodernizowanym w 2003 r. budynku starej małpiarni prezentowana jest największa w Polsce i jedna z największych w Europie, unikalna kolekcja tamaryn i marmozet - najmniejszych małp świata, zamieszkujących dżunglę Ameryki Południowej. W ZOO występują również zebry Hartmanna, osły somalijskich oraz cietrzewie. żółw czerwonolicy 22

paw wąż boa 23

Drugim zespołem przyrodniczo-krajobrazowym jest Jar Rzeki Brzeźnicy ( załącznik nr 1, pozycja na mapie 15 ). Ochroną objęto powierzchnię około 80 ha, w granicach obejmujących linie krawędzi skarpy doliny. W odcinku górnym i środkowym jaru rozciąga się drzewostan olszy czarnej, wierzby białej z domieszką jesionu wyniosłego. 24

las olszowy 25

drzewostan olszy czarnej, wierzby białej z domieszką jesionu wyniosłego. 26

Odcinek ujściowy Wzdłuż cieku występują zadrzewienia wierzby białej, a na łachach piaskowych można zaobserwować zbiorowiska pałki wodnej oraz pojedyncze egzemplarze irysa. Masowo występuje robinia biała. 27

Brudzeński Park Krajobrazowy Brudzeński Park Krajobrazowy - park krajobrazowy, który leży na prawym brzegu Wisły na północny zachód od Płocka i obejmuje przyujściowy odcinek Skrwy Prawej (pow.215,87 ha).leży w gminie Brudzeń Duży. Rezerwat przyrody wyróżnia się ciekawym ukształtowaniem terenu. Występują tu potężne skarpy ograniczające dolinę rzeki, o nachyleniu 30-45 stopni, o wysokości do 50m w stosunku do rzeki. Zbocza skarp są silnie zróżnicowane.występują obrywy i osuwiska a także nawisy. Skarpę rzeki przecinają jary, których dnem spływają strumienie. Charakterystyczna jest roślinność lasów łęgowych i gradowych. W skład grądów wchodzą graby, klony, dęby, lipy. Warstwę krzewów tworzą podrosty drzew oraz leszczyna, trzmielina, czeremcha. 28

Krajobraz doliny jest urozmaicony malowniczymi wąwozami i wysokimi stromymi skarpami. W krajobrazie parku dominują lasy grądowe z dużymi obszarami starodrzewia. Lasy stanowią 50% obszaru, przeważa dąb bezszypułkowy i grab oraz występuje wiele innych gatunków, zarówno roślin, jak i zwierząt 29

Wejście do Rezerwatu Przyrody Sikórz ( załącznik, pozycja na mapie 16 ). graby 30

bez czarny Rezerwat Przyrody Sikórz zawilec gajowy 31

Malownicza dolina Skrwy Prawej- Rezerwat Przyrody Sikórz 32

Rezerwat Przyrody Sikórz malownicza Skrwa malownicza wysepka na rzece Skrze - Rezerwat Przyrody Sikórz Kierując się w stronę wsi Radotki można zobaczyć wspaniały widok na Brudzeński Park Krajoznawczy ( mapa na str.36, pozycja na mapie 17 ). Rzeka Skrwa w miejscowości Rado Tki 33

34

Dalszy bieg rzeki Skrwy w miejscowości Radotki Po drodze do Murzynowa możemy spotkać bażanta malowniczy krajobraz okolic Murzynowa ( nad Wisłą) wierzby ( mapa na str.36, pozycja na mapie 18 ). 35

17 16 18 20 20 19 Mapa Brudzeńskiego Parku Krajoznawczego 36

widok na Wisłę zarośla i szuwary nad Wisłą (mapa na str.36, pozycja na mapie 19 ). 37

malownicze zakątki nad Wisłą 38

Skrwa wpadająca do Wisły (mapa na str.36, pozycja na mapie 20 ). Skarpa Wiślana na wysokości Murzynowa 39

Kolejnym malowniczym miejscem jest Sobótka w Płocku ( załącznik nr 1, pozycja na mapie 21 ). Można spotkać pływające łabędzie. 40

widok na Wzgórze Tumskie w Płocku Po lewej stronie mijamy jaskinię ( załącznik nr 1, pozycja na mapie 22). 41

Wisła Płock ( załącznik nr 4, pozycja na mapie 23 ). 42

Pojezierze Gostynińskie Jeziora Ziemi Płockiej Płock jest otoczony jeziorami. Największe skupisko jezior występuje na Pojezierzu Gostynińskim. Gostyniński Park krajobrazowy charakteryzuje się pejzażem charakterystycznym dla pojezierzy. Wzdłuż drogi Płock Łąck rozciągają się lasy sosnowe, które możemy podziwiać po obu stronach drogi. Na Pojezierzu Gostynińskim występuje największe skupiska lasów. Lasy gostynińskie to zielone płuca dla całego Mazowsza. las sosnowy ( załącznik nr 2, pozycja na mapie 24 ). 43

zawilec gajowy W drodze do Łącka mijamy Jezioro Górskie chronione za swój zespół przyrodniczokrajobrazowy. ( załącznik nr 2, pozycja na mapie 25 ). 44

Przy drodze Płock-Łąck można podziwiać trzy wspaniałe dęby szypułkowe-pomniki przyrody. ( załącznik nr 2, pozycja na mapie 26 ). 45

Idąc żółtym szlakiem wzdłuż Jeziora Górskiego mijamy dęby, klony oraz sosny ( załącznik nr 2, pozycja na mapie 27 ). Podziwiamy korzenie drzew, które straszą a zarazem zachwycają swym wyglądem. 46

Idąc ścieżką wśród drzew podziwiamy po prawej stronie Jezioro Górskie, które urzeka nas swoją malowniczością 47

widok na drugi brzeg Jeziora Górskiego 48

Na drugim brzegu Jeziora Górskiego: Skręcamy z głównej trasy Płock Łąck na miejscowość Nowe Rumunki.. po prawej stronie stronach drogi rozpościerają się duże połacie krzaczków jagodzin. 49

Na trasie występują głównie lasy liściaste Spotyka się również drzewa iglaste,głównie sosny. 50

Jak widać, jadąc dalej brzeg jeziora staje się coraz wyższy skąd można podziwiać malownicze Jezioro Górskie. 51

Na drodze zwiedzania można napotkać grzyby - kurki. 52

W miejscowości Zaździerz podziwiamy wspaniałe wierzby ( załącznik nr 2, pozycja na mapie 28 ). oraz malownicze pola zbóż-żyta z makami i chabrami. 53

malownicze pola Ziemi Płockiej usłane chabrami i makami 54

Kolejnym jeziorem które mijamy na trasie jest jezioro Ciechomickie ( załącznik nr 2, pozycja na mapie 29 ). Jezioro można podziwiać z wysokiej skarpy. 55

Nieodłącznym elementem krajobrazu terenów wokół jeziora jest bez czarny oraz z licznymi trawami łąki 56

Jezioro Ciechomickie połączone jest z kolejnym jeziorem Łąckim kanałem wodnym, który przekraczamy mijając mostek. 57

wierzby oraz maki nad kanałem wodnym 58

Dojeżdżamy do miejscowości Matyldów skąd możemy podziwiać Jezioro Łąckie Małe ( załącznik nr.2, pozycja na mapie 30 ). Paprotniki są nieodłącznym elementem krajobrazu otaczającego jezioro 59

Jadąc trasa w kierunku Łącka mija się piękne pola usłane makami 60

Na trasie do Łącka można spotkać bociana 61

szyszki sosnowe lasy grabowe 62

Po prawej stronie mijamy Jezioro Łąckie Duże ( załącznik nr 2, pozycja na mapie 31). 63

Dąb szypułkowy nad Jeziorem Łąckim Dużym pomnik przyrody 64

Jezioro Łąckie Duże i Małe połączone są malowniczym kanałem wodnym 65

kanał wodny 66

Na szczególna uwagę zasługuje jezioro Białe ( 150 ha), które jest jednym z polodowcowych jezior w tym regionie. ( załącznik nr 2, pozycja na mapie 32 ). Drzewa olszowe nad Jeziorem Białym 67

malownicze łąki nad Jeziorem Białym Łąki wzdłuż jeziora Białego (wieś Gorzewo) 68

irys wodny Malownicze oczka wodne wzdłuż Jeziora Białego oraz otaczające je irysy wodne. Na łąkach okalających jezioro Białe można spotkać ciekawy gatunki motyli oraz roślinność np.wodne irysy oraz kaczeńce 69

kaczeńce Nad jeziorem Białym we wsi Gorzewo znajdują się dwa pomniki przyrody dąb szypułkowy 70

oraz lipa szerokolistna 71

Wierzby oraz brzozy znad Jeziora Białego wprowadzają nas w nastrój zadumy Na podmokłych terenach Ziemi Płockiej zamieszkuje wiele gatunków ptaków. Do najszlachetniejszych należą łabędzie i bociany. 72

Łabędzie na terenie oczek wodnych zlokalizowanych niedaleko Jeziora Białego ( we wsi Gorzewo). 73

32 mapa z zaznaczonym Jeziorem Białym Mam nadzieję, że przedstawione przeze mnie ciekawe przyrodniczo miejsca zachęcą wszystkich do zwiedzenia Płocka i jego okolic. Zwiedzając osobliwości przyrody powinniśmy zachować szczególną ostrożność. Powinniśmy pamiętać, że ponieważ pomnik przyrody jest chroniony prawnie i nie może być niszczony i przekształcony. Wszystkie prace ingerujące w obiekt, niezwiązane z jego konserwacją są zakazane. Chroniąc przyrodę i odpowiednio ją użytkując przyczyniamy się do odtwarzanie zasobów przyrody tak żywej, jak i nieożywionej. Bibliografia: Imiela.J., Kaźmierczak B. Atlas pomników przyrody i zespołów przyrodniczokrajobrazowych Miasta Płocka 74

15 21 22 2 1 8,9 Załącznik nr 1 75

32 31 26 30 24 25 27 28 29 Załącznik nr 2 76

6 4 5 3 Załącznik nr 3 77

23 12 11 13 10 14 3 Załącznik nr 4 78

7 Załącznik nr 5 79

80