KRONIKA NAUKOWA CESLA (LIPIEC PAŹDZIERNIK) WYDARZENIA SPECJALNE 29.09.2016: w siedzibie CESLA odbyła się międzynarodowa debata nt. Desafíos para el desarrollo local: interpretaciones sectoriales ( Wyzwania dla rozwoju lokalnego: interpretacje sektorowe ). Wydarzenie było częścią Pierwszego Sympozjum Polsko-Kolumbijskiego: La sustentabilidad como vanguardia de nuevas ideas sobre el desarrollo o la crisis del paradigma ambientalista ( Rozwój zrównoważony jako awangarda nowych pomysłów na rozwój czy kryzys paradygmatu ekologicznego ), który odbył się na Uniwersytecie Warszawskim w dniach 22-30 września 2016 roku. Jego organizatorem był Zakład Geografii Rozwoju i Planowania Przestrzennego Instytutu Studiów Regionalnych i Globalnych Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych. 13.10.2016: odbyła się Gala Warszawskiej Nagrody Edukacji Kulturalnej, podczas której dr Joanna Gocłowska-Bolek i mgr Magdalena Szkwarek otrzymały II nagrodę za projekt Piaskownica Uniwersytecka: Ameryka Łacińska dla Najmłodszych przygotowany w ramach obchodów 200-lecia UW. Warszawska Nagroda Edukacji Kulturalnej przyznawana jest corocznie przez Kapitułę m.st. Warszawa za najlepszy projekt z zakresu edukacji kulturalnej. Celem konkursu jest promowanie ciekawych i oryginalnych dokonań w dziedzinie edukacji kulturalnej, a także rekomendowanie najlepszych praktyk. 25.10.2016: w siedzibie CESLA zorganizowano I Sympozjum Uniwersytetu Warszawskiego na temat Comunidade Polonesa no Exterior: Brasil (Polska diaspora za granicą: Brazylia). Sympozjum współorganizowały: Centrum Studiów Latynoamerykańskich UW, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich UW, Instytut Języka Polskiego UW, Towarzystwo Polsko-Brazylijskie, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego (Warszawa). Ameryka Łacińska, 3 (93) 2016, ss. 75-84 75
Program sympozjum: 9.00-9.40 Otwarcie i powitanie/abertura e boas-vindas dr hab. Mariusz Malinowski, dyrektor CESLA UW; Alfredo Leoni, ambasador Brazylii w Polsce; Stanisław Pawliszewski, prezes Towarzystwa Polsko-Brazylijskiego. Sesja I / Sessão I: História das comunidades polônicas no brasil 9.40-10.00 Zdzislaw Malczewski TChr (rektor Polskiej Misji Katolickiej w Brazylii), Esboço da pastoral polonesa em Porto Alegre ; 10.00-10.20 Nelsi Antonia Pabis (UNICENTRO), A legislação e o ensino nas escolas polonesas no Paraná no inicio do século XX ; 10.20-10.40 Inês Valéria Antoczecen (UNICENTRO) e Ancelmo Schörner (UNICENTRO), Fronteiras étnicas entre poloneses e ucranianos em Mallet: conflitos em torno da religião, lingual e casamentos (1930-1950) ; 10.40-11.00 Dyskusja/Debate. Sesja II / Sessão II: Língua como elemento da cultura polônica no brasil 11.00-11.20 Luciane Trennephol da Costa (UNICENTRO), Falares poloneses no sul do Paraná: descrição linguística e confluências com o português ; 11.20-11.40 Karolina Bielenin-Lenczowska (UW), Izabela Stąpor (UW), Língua como patrimônio cultural. Práticas linguísticas dos descendentes dos poloneses no sul do Brasil ; 11.40-12.00 Sonia Eliane Niewiadomski (UNICENTRO), O papel da língua polono-brasileira na identidade dos descendentem ; 12.00-12.20 Dyskusja/Debate. Sesja III / Sessão III: Relações históricas Brasil-Polônia 12.20-12.40 dr hab. Jerzy Mazurek (ISIiI UW i MHPRL), O Brasil e a questão da independência da Polônia em 1918 ; 12.40-13.00 Rhuan Trinidade (UFPR, Curitiba), Missões e Misiones: os poloneses na Argentina e no Brasil e suas relações através da experiência de Ceslau Biezanko no início da década de 1930 ; 13.00-13.20 Claudia Stefanetti (Universidad de Buenos Aires), Los inmigrantes polacos de la Argentina y Brasil que acudieron al llamado patriótico del general Sikorski en 1941 ; 13.10-13.30 Dyskusja/Debate. Sesja IV/ Sessão IV. Estudos polônicos e cooperação acadêmica Polônia-Brasil 15.00-15.20 Mariléia Gaertner (UNICENTRO), Extensão e ensino em contextos de imigração polonesa: núcleo de estudos eslavos ; 15.20-15.40 Bogumiła Lisocka-Jaegermann (WGiSR UW), La perspectiva transnacional como enfoque de estudios sobre las migraciones polacas contemporâneas a Brasil ; 76 Ameryka Łacińska, 3 (93) 2016, ss. 75-84
15.40-16.00 Renata Siuda-Ambroziak (CESLA UW), Cooperação acadêmica nos estudos da comunidade polono-brasileira desafios e perspetivas ; 16.00-16.20 Dyskusja/Debate. 16.20 Promocja książek/ Lançamento dos livros: Henryk Siewierski, Szkice brazylijskie, Biblioteka Iberyjska, Warszawa 2016; Sylwia Kmiecik, Polonia brazylijska w publicystyce ks. Zdzisława Malczewskiego / A Comunidade Polônica Brasileira na visão do padre Zdzisław Malczewski, Warszawa 2016; 17.00 Zamknięcie sympozjum / Encerramento do simpósio. OTWARTE ZEBRANIA NAUKOWE (odbywają się w środy w godz. 12.00-13.30 w siedzibie CESLA) 12.10.2016: spotkanie z Dariuszem Jaworskim, absolwentem CESLA nt. Lo Que Más Quiero relacja z podróży po Ameryce Łacińskiej. 26.10.2016: Claudia Stefanetti, dyrektor El Águila Blanca, Instituto de Investigaciones Históricos del Museo Roca, Secretaría de Cultura de la Presidencia de la Nación, wystąpiła z wykładem pt. Recuperación del patrimonio cultural polaco tangible en El departamento de Asóstoles (Argentina). 26.10.2016: dr Jan Mlcoch (Uniwersytet w Ostrawie) wygłosił wykład Mario Vargas Llosa y su mundo ideológico. WYJAZDY NAUKOWE, UDZIAŁ W KONFERENCJACH KRAJOWYCH I MIĘDZYNARODOWYCH 7-9.06.2016: dr Renata Siuda-Ambroziak była uczestnikiem międzynarodowej konferencji organizowanej przez UNICENTRO w Irati (Brazylia): Simpósio Internacional de Estudos Eslavos, Secção dos Estudos Polônicos, na zaproszenie organizatorów jako członek Komitetu Naukowego konferencji. Koordynowałą sympozjum Patrimônio cultural dos descendentes de poloneses no Brasil (wspólnie z Sonią Niewiadomski z Unicentro oraz dr hab. Karoliną Bielenin- -Lenczowską z UW). Wystąpiła z referatem A religião e religiosidade no patrimônio cultural dos descendentes dos poloneses no Brasil, który zamykał sympozjum História, Cultura e Identidade nos Estudos sobre a Imigração Polonesa no Brasil. Ameryka Łacińska, 3 (93) 2016, ss. 75-84 77
12-15.06.2016: dr Renata Siuda-Ambroziak wzięła udział w panelu eksperckim nt. migracji do Ameryki Łacińskiej i podczas otwarcia seminarium naukowego Vozes do Holocausto wygłosiła referat dotyczący badań nad imigracją polską pochodzenia żydowskiego w Brazylii Nova política histórica na Polônia e relações entre a Polônia e a Alemanha no contexto das memórias da II Guerra Mundial e do Holocausto. Dr Renata Siuda-Ambroziak zabrała głos w debacie na temat współczesnych migracji w Europie i w Ameryce Łacińskiej. Seminarium i debata odbyły się w São Paulo, a jego organizatorami był Universidade de São Paulo (USP) oraz LEER Laboratório dos Estudos da Etnicidade, Racismo e Discriminação. 28.06-1.07.2016: pracownicy CESLA: dr Katarzyna Dembicz, dr Joanna Gocłowska-Bolek, dr Magdalena Krysińska-Kałużna, dr Karol Kurowski i mgr Magdalena Szkwarek wzięli udział w zorganizowanym przez Uniwersytet w Salamance 8. Międzynarodowym Kongresie CEISAL nt. Tiempos posthegemónicos: sociedad, cultura y política en América Latina. Dr Joanna Gocłowska Bolek wygłosiła referat The World Geopolitical Chessboard: Changing Relations between Latin America and Central & Eastern Europe, uczestniczyła również w posiedzeniu Comisión Directiva CEISAL i Zgromadzeniu Ogólnym CEISAL. Dr Katarzyna Dembicz koordynowała sympozjum Fecundidad: tema de debate y conflicto en América Latina, wygłosiła dwa referaty Comportamientos procreativos entre la juventud universitaria latinoamericana i La retórica del diálogo y el conflicto social entorno a la construcción del Canal de Nicaragua oraz wzięła udział w Walnym Zgromadzeniu REDIAL jako członek rady wykonawczej tej organizacji. 8-12.08.2016: dr Renata Siuda-Ambroziak uczestniczyła w XV Międzynarodowym Kongresie Latynoamerykańskim o Religii i Etniczności Creencias religiosas y derechos humanos en América Latina y el Caribe (organizatorzy: ALER Asociación Latinoamericana de los Estudios de la Religión, Universidad Nacional de Costa Rica, Heredia). Koordynowała, wraz z prof. Cristine Fortes Lia (UCS, Brazylia), sympozjum Religião, memória e história: narrativas orais e literárias da sociedade brasileira oraz wygłosiła referat As peculiaridades da religiosidade popular brasileira no olhar de fora. 17.08.2016: dr Joanna Gocłowska-Bolek odbyła wyjazd organizacyjny i studyjny na uniwersytety argentyńskie (USAL, Universidad de Tres de Febrero, UBA, 78 Ameryka Łacińska, 3 (93) 2016, ss. 75-84
Universidad de Belgrano, Instituto Tecnológico de Buenos Aires) oraz CIN/CRUP i do MSZ Argentyny. Wygłosiła wykład na Universidad de Salvador, Buenos Aires, pt. La experiencia de Polonia en la Unión Europea y las relaciones económicas entre la Unión Europea y Argentina. 7-8.09.2016: dr Joanna Gocłowska-Bolek wygłosiła wykład Economic Innovation as an Important Determinant of Economic Development. The Cases of Poland and Brazil, inaugurujący, zorganizowaną w Warszawie przez Instytut Lotnictwa i Universidade de Brasilia, konferencję II International Poland-Brazil Conference on Science and Technology. 12-17.09.2016: dr Joanna Gocłowska-Bolek odbyła wyjazd organizacyjny do Meksyku (UNAM, ColMex, CIDE, ANUIES, AMEXID) oraz Hawany (Universidad de La Habana). 12-14.09.2016: dr Magdalena Krysińska-Kałużna uczestniczyła we Wrocławiu w międzynarodowym sympozjum: II International Symposium The Latest Results of American Studies. Understanding the Past to Create Future, gdzie wystąpiła z referatem Creando la realidad. Investigador ante el papel de demiurgo, Organizatorami byli Uniwersytet Wrocławski, Polska Akademia Nauk Oddział we Wrocławiu oraz Ośrodek Badań nad Kulturą Późnego Antyku i Wczesnego Średniowiecza Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. 5.09-15.10.2016: dr Katarzyna Dembicz przebywała na Uniwersytecie Panamskim jako stypendystka Programu Erasmus Mundus. W trakcie pobytu wygłosiła wykłady: Multidimencionalidad de América Latina, Relaciones Europa Centro- Oriental-América Latina: entre el pasado y futuro, zaprezentowała wydaną pod jej redakcją w 2013 roku książkę Cuba: quo vadis?, przeprowadziła kwerendę biblioteczną, uczestniczyła w tygodniowym seminarium Ampliación del Canal de Panamá: balance, perspectivas y retos para la República de Panamá, a także miała możliwość przeprowadzenia badań terenowych. 21-23.09.2016: dr Renata Siuda-Ambroziak przebywała w Brazylii na Uniwersytecie UNISINOS (Porto Alegre) na zaproszenie organizatorów Seminário Internacional Migrações: religiões e espiritualidades e XXII Simpósio de História da Imigração e Colonização i jako członek panelu eksperckiego Sincretismos e migra- Ameryka Łacińska, 3 (93) 2016, ss. 75-84 79
ções wygłosiła referat Sincretismos, igrejas e religiões frente as migrações e migrantes. 22-24.09.2016: dr Radosław Powęska, dr Joanna Gocłowska-Bolek wzięli udział w III Konferencji ESPAnet POLSKA Inwestycje społeczne a rozwój i wygłosili odpowiednio następujące referaty: Państwo kompensacyjne i polityka społeczna w Boliwii 2006-2016, Programy pomocy warunkowej w Ameryce Łacińskiej. Próba ewaluacji. Organizatorami wydarzenia były Instytut Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego oraz International Center for Research and Development (Warszawa). 29.09.2016: dr Joanna Gocłowska-Bolek wzięła udział w seminarium zorganizowanym w Warszawie przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP nt. Recommendations for Strengthening the Relationship Between Poland and Mexico z wystąpieniem Poland-Mexico. Potential for Academic and Scientific Cooperation. 4-7.10.2016: dr Renata Siuda-Ambroziak, jako członek Komitetu Naukowego oraz współorganizator międzynarodowego sympozjum w Rio de Janeiro, uczestniczyła w I Colóquio Internacional Movimentos: trânsitos e memórias, UNIVERSO (Universidade de Salgado Oliveira w Niterói, Rio de Janeiro) oraz w sympozjum E-Inmigración i wygłosiła referat pt. Deus entende só em polonês religião na construção da identidade dos imigrantes e descendentes dos imigrantes poloneses no Brasil. 5-11.10.2016. dr Joanna Gocłowska-Bolek odbyła wyjazd studyjny na Uniwersytet w Sztokholmie oraz Królewską Szwedzką Akademię Nauk. W trakcie pobytu sporządziła kwerendę biblioteczną, wzięła udział w III Preparatory Seminar for the III Academic Summit EU-LAC oraz w seminarium eksperckim Promotion of Regional Integration of the Research Systems of Science, Technology and Innovation. 17.10.2016: dr Joanna Gocłowska-Bolek wzięła udział w Międzynarodowej Konferencji Innowacyjność i konkurencyjność międzynarodowa. Nowe wyzwania dla przedsiębiorstw i państwa, z referatem Innowacyjność i konkurencyjność między- 80 Ameryka Łacińska, 3 (93) 2016, ss. 75-84
narodowa jako brakujące czynniki rozwoju gospodarek latynoamerykańskich. Wydarzenie organizowała w Warszawie Szkoła Główna Handlowa. 20-21.10.2016: dr Joanna Gocłowska-Bolek uczestniczyła w Rzeszowie w I Konferencji Narodowego Kongresu Nauki Umiędzynarodowienie szansa i wyzwanie dla polskich uczelni, gdzie wzięła udział w seminarium eksperckim Zwiększenie stopnia umiędzynarodowienia instytucji akademickich bariery, wyzwania i instrumenty polityki publicznej. Wydarzenie organizowało Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Uniwersytet Rzeszowski. 17-21.10.2016: dr Katarzyna Dembicz na zaproszenie organizatorów uczestniczyła w V Międzynarodowym Kongresie NUCLEAS nt. Américas: Processos Civilizatórios e Crises do Capitalismo Contemporâneo. Mudanças Globais Política Sociedade Imigração zorganizowanym przez Uniwersytet Stanowy Rio de Janeiro, Brazylia. 27-28.10.2016: dr Renata Siuda-Ambroziak, mgr Beata Bereza i mgr Teresa Sońta-Jaroszewicz wzięły udział w Międzynarodowej Konferencji Naukowej pt. Polacy i Polonia w Ameryce Łacińskiej: przeszłość i teraźniejszość zorganizowanej przez Muzeum Emigracji w Gdyni, pod patronatem Prezydenta RP. Wygłosiły odpowiednio następujące referaty: Problem przywództwa wśród Polonii brazylijskiej i Ludwik Margules: triumf pewnego stylu teatralnego a także Tułaczka uciekinierów polskiego pochodzenia z Marsylii do Ameryki Południowej podczas drugiej wojny światowej. EKSPOZYCJE CESLA 12.10.2016: w galerii CESLA otwarto wystawę fotograficzną pt. Lo que más quiero prezentującą zdjęcia autorstwa Dariusza Jaworskiego, absolwenta CESLA. Fotografie zostały zrobione podczas podróży po Ameryce Łacińskiej, które autor odbył w latach 2005-2011. WAŻNIEJSZE NABYTKI BIBLIOTEKI CESLA * Adilçon Campigoto José, Chicoski Regina (orgs.), Brasil-Ucrânia: linguagem, cultura e identidade = Braziliâ-Ukraïna, Paco Editorial, Jundiaí: cop. 2013. Ameryka Łacińska, 3 (93) 2016, ss. 75-84 81
* Barboza Lizano Óscar, Maerk Johannes (ed.), Pensamiento e identidad de la Gran Nación Centroamericana: ni eco ni sombra, Fundacja im. Profesora Andrzeja Dembicza, Warszawa 2016. * Buchowski Michał (wybór i red. nauk), Amerykańska antropologia postmodernistyczna, Instytut Kultury, Warszawa, 1999. * Czerny Mirosława, Córdova Aguilar Hildegardo (comp.), Desarrollo sustentable en regiones rurales y periféricas, Ediciones Abya-Yala, Quito 2015. * Czerny Mirosława, Kohlhepp Gerd (Hrsg.), Reestructuración económica y consecuencias regionales en América Latina, Selbstverlag des Geographischen Instituts der Universität Tübingen, Tübingen 1997. * Czerny Mirosława, Doroszewicz Wojciech (ed.), Sustainable Development in Peripheral Regions, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2015. * Glenny Misha, Nemezis: o człowieku z faweli i bitwie o Rio, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2016. * Manero Fernando, Donde los vientos nunca se detienen: andanzas y enseñanzas viajeras de un geográfico en la América austral, Ediciones Universidad de Valladolid, Valladolid 2015. * Martínez Reinosa Milagros, Laguardia Martínez Jacqueline (selección y compilación), El Caribe en el siglo XXI: coyunturas, perspectivas y desafíos, Editorial de Ciencias Sociales, La Habana 2011. * De Rezende Martins Estevão, Relações internacionais: cultura e poder, Fundação Alexandre de Gusmão, Instituto Brasileiro de Relações Internacionais, Brasília 2002. * Leminski Paulo, Powróciło moje polskie serce/meu coração de polaco voltou, Casa da Cultura Polônia Brasil, Curitiba 2015. * Lévi-Strauss Claude, Surowe i gotowane, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2010. * Pereira Carneiro Camilo, Fronteiras irmãs: transfronteirizações na Bacia do Prata, Editora Ideograf, Porto Alegre 2016. * Pérez García José Ángel, Tablada Carlos (comp.), América Latina: de la integración del capital a la integración de los pueblos, Editorial de Ciencias Sociales, La Habana 2011. 82 Ameryka Łacińska, 3 (93) 2016, ss. 75-84
* Pluta Aleksandra, Ten piekielny polski akcent: Ziembiński na brazylijskiej scenie, Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich UW, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Warszawa 2015. * Rastello Luca, Przemytnik doskonały: jak transportować tony kokainy i żyć szczęśliwie, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2013. * Rosero Evelio, Między frontami, W.A.B., Warszawa 2010. * Schuessler Michael K., Elenísima: ingenio y figura de Elena Poniatowska, Editorial Diana, México 2003. * Steinacher Gerald, Zbiegli naziści: jak hitlerowscy zbrodniarze uciekli przed sprawiedliwością, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2015. * Stemplowski Ryszard, Kultury polityczne naszych czasów: szkic latyno-euro-amerykanistyczny, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich UW, Warszawa 2016. * Varella Drauzio, Klawisze, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2016. * Vulliamy Ed, Ameksyka: wojna wzdłuż granicy, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2012. * Wierucka Aleksandra, Huaorani Zachodniego Skrawka: kultura, tradycje, współczesność, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2013. * Wójtowicz-Wcisło Marta, Dwie władze: studium z dziejów relacji państwo-kościół w Meksyku, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków cop. 2016, WYDAWNICTWA CESLA: * Ameryka Łacińska, nr 2/2016 (92), Centrum Studiów Latynoamerykańskich UW, Warszawa 2016. PERIODYKI: * América Latina Hoy, vol. 68, Ediciones Universidad Salamanca, Salamanca 2014. * Boletín de Estudios Geográficos, no. 104, Universidad Nacional de Cuyo, Instituto de Geografía, Facultad de Filosofía y Letras, Mendoza 2015. * Boletín de Estudios Geográficos, no. 105, Universidad Nacional de Cuyo, Instituto de Geografía, Facultad de Filosofía y Letras, Mendoza 2016. Ameryka Łacińska, 3 (93) 2016, ss. 75-84 83
* Casa de las Américas, no. 281, La Habana 2015. * Casa de las Américas, no. 282, La Habana 2016. * Casa de las Américas, no. 283, La Habana 2016. * Cuadernos Hispanoamericanos, no. 795, Solana e Hijos, Madrid 2016. * Iberoamérica, no. 1, Instituto de Latinoamérica, Academia de Ciencias de Rusia, Moscú 2016. * Iberoamérica, no. 2, Instituto de Latinoamérica, Academia de Ciencias de Rusia, Moscú 2016. * Iberoamericana, no. 62, Iberoamericana Editorial Vervuert, Madrid 2016. * Journal of Politics in Latin America, no. 2/2016, Institute of Latin American Studies, Hamburg 2016. * Nueva Sociedad, no. 264, Frierdich Ebert Stiftung, Buenos Aires 2016. * Nueva Sociedad, no. 265, Frierdich Ebert Stiftung, Buenos Aires 2016. * Polonicus. Revista de reflexão Brasil-Polônia, Missao Católica Polonesa no Brasil, 1-2 2015/2016, Curitiba 2016. * Revista de Indias, vol. 76, no. 267, Centro de Ciencias Humanas y Sociales, Madrid 2016. * Revista Europea de Estudios Latinoamericanos y del Caribe, no. 102, Centro de Estudios y Documentación Latinoamericanos, Amsterdam 2016. * Tareas, revista del Centro de Estudios Latinoamericanos (CELA), no. 154, Panamá 2016. Biblioteka CESLA składa podziękowania za przekazane dary książkowe: Fernando Manero Miguelowi (Departamento de Geografía Facultad de Letras, Universidad de Valladolid), ks. dr. Tomaszowi Szyszce, Camilo Pereirze Carneiro, prof. dr hab. Mirosławie Czerny, Wojciechowi Doroszewiczowi oraz Fundacji im. Profesora Andrzeja Dembicza. Dział opracowała: Katarzyna ROSSIENIK-CIOSMAK (CESLA UW) 84 Ameryka Łacińska, 3 (93) 2016, ss. 75-84