Wymagania edukacyjne z historii w klasie 4

Wymagania edukacyjne z historii w klasie 4 Podczas nauki przedmiotu historia w naturalny sposób kształtowane są takie wartości jak: ojczyzna, naród, państwo, symbole narodowe i państwowe, patriotyzm, pamięć historyczna, prawda, sprawiedliwość, dobro, piękno, wolność, solidarność, odpowiedzialność, odwaga, krytycyzm, tolerancja, tożsamość, kultura. Ocenie podlegają wszystkie niżej wymienione aktywności: - sprawdzian - kartkówka - odpowiedź ustna - praca w grupie - aktywność (np. konkurs, projekt, prezentacja, dłuższa praca pisemna) - zadanie domowe Szczegółowe kryteria oceniania: Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - opanował w pełni zakres wiadomości podstawowych i ponadpodstawowych przewidziany programem nauczania dla klasy IV, - biegle wykorzystuje zdobytą wiedzę w rozwiązywaniu problemów, - potrafi samodzielnie dotrzeć do różnych źródeł oraz informacji i w oparciu o nie rozszerzyć swą wiedzę historyczną, - potrafi umiejętnie posługiwać się mapą, odczytywać wiadomości z wykresów i tabel, - zna i rozumie podstawowe pojęcia historyczne, - jest inicjatorem rozwiązywania problemów na lekcji jak i poza nią, potrafi na forum klasy zaprezentować wyniki swojej pracy, chętnie podejmuje działania w zadaniach dodatkowych. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: - w stopniu bardzo dobrym opanował wymagania podstawowe i ponadpodstawowe, - dociera do źródeł informacji wskazanych przez nauczyciela, - aktywnie uczestniczy w lekcji, postawione problemy i zadania rozwiązuje samodzielnie; - poprawnie posługuje się poznanymi pojęciami, dostrzegając przy tym przyczyny i skutki wydarzeń historycznych, - potrafi umiejętnie posługiwać się mapą, odczytywać wiadomości z wykresów i tabel. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: - w stopniu zadowalającym opanował wymagania podstawowe i ponadpodstawowe, powinien opanować wiedzę faktograficzną, wykazywać się aktywnością na lekcjach, wyrażać własną opinię, - dostrzegać ciągłość rozwoju kulturalnego i cywilizacyjnego, 1

- integrować wiedzę uzyskaną z różnych źródeł, - samodzielnie poszukiwać informacji o swoim regionie i rodzinnej miejscowości, umiejętnie posługiwać się mapą, odczytywać wiadomości z wykresów i tabel. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: opanował podstawowe elementy wymagań, powinien posiadać podstawową wiedzę faktograficzną, czytać teksty ze zrozumieniem, dostrzegać związki teraźniejszości z przeszłością, opanować najprostsze umiejętności przedmiotowe, takie jak: dokonywanie oceny zdarzenia, opis, porównanie, określanie, w którym wieku rozegrało się dane wydarzenie, porządkowanie zdarzeń w kolejności chronologicznej - samodzielnie wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności, a zadania trudniejsze pod kierunkiem nauczyciela. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który opanował zakres wymagań w stopniu elementarnym, potrafi wyjaśnić z pomocą nauczyciela znaczenie podstawowych terminów historycznych, potrafi budować krótkie wypowiedzi ustne i pisemne., dokonywać opisów przeszłości i porównywać ją z teraźniejszością na podstawie materiałów ilustracyjnych. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował podstawowych umiejętności, nie potrafi nawet przy pomocy nauczyciela wykonać nawet najprostszych zadań 1. Historia nauka o przeszłości Wczoraj i dziś Rozkład materiału do historii dla klasy 4 szkoły podstawowej Temat Materiał nauczania Odniesienia do podstawy programowej. Uczeń: Rozdział I: Z historią na Ty 2. Historia wokół nas historia jako nauka o przeszłości historia a baśnie i legendy efekty pracy historyków i archeologów źródła historyczne, ich przykłady oraz podział znaczenie pamiątek rodzinnych drzewo genealogiczne sposób przedstawienia historii rodziny wyjaśnia, na czym polega praca historyka (III.1) rozpoznaje rodzaje źródeł historycznych (III.3) odróżnia historię od dziejów legendarnych (III.4) zbiera informacje na temat historii swojej rodziny, gromadzi pamiątki rodzinne i opowiada o CEL: Wiem co to są źródła historyczne i potrafię wymienić ich rodzaje 1. Umiem wskazać różnice między małą a wielką ojczyzną oraz przedstawić UWAGI 2

wielka i mała ojczyzna patriotyzm jako miłość do ojczyzny sposoby wyrażania patriotyzmu małe ojczyzny i ich tradycje znaczenie terminów: tradycja, drzewo genealogiczne, ojczyzna, mała ojczyzna, patriotyzm 3. Mieszkamy w państwo polskie i jego regiony Polsce mój region częścią Polski naród polski jako zbiorowość posługująca się tym samym językiem, mająca wspólną przeszłość i zamieszkująca to samo terytorium dziedzictwo narodowe polskie symbole narodowe polskie święta państwowe znaczenie terminów: państwo, region, naród, mniejszość narodowa, społeczeństwo, symbole narodowe, Polonia 4. Czas w historii chronologia i przedmiot jej badań oś czasu i sposób umieszczania na niej dat podstawowe określenia czasu historycznego (data, okres p.n.e. i n.e., tysiąclecie, wiek) cyfry rzymskie oraz ich arabskie odpowiedniki epoki historyczne: starożytność, średniowiecze, nowożytność, współczesność oraz ich daty graniczne nich (I.1) poznaje historię i tradycje swojej okolicy i ludzi dla niej szczególnie zasłużonych; zna lokalne zabytki i opisuje ich dzieje (I.2) wiąże najważniejsze zabytki i symbole kultury polskiej z właściwymi regionami (II.3) zna symbole narodowe (barwy, godło, hymn narodowy), najważniejsze święta narodowe i państwowe, potrafi wytłumaczyć ich znaczenie (II.1) wiąże najważniejsze zabytki i symbole kultury polskiej z właściwymi regionami (II.3) wskazuje sposoby mierzenia czasu w historii i posługuje się pojęciami chronologicznymi (III.2) 3 sposoby wyrażania patriotyzmu. 2. Potrafię przedstawić drzewo genealogiczne najbliższych członków rodziny Potrafię przedstawić regiony Polski i wskazać je na mapie 1. Potrafię umieścić na osi czasu poszczególne daty historyczne. 2. Znam epoki historyczne i potrafię je wymienić w kolejności chronologicznej.

5. Obliczanie czasu w historii 6. Czytamy mapę i plan obliczanie upływu czasu między poszczególnymi wydarzeniami określanie, w którym wieku doszło do danego wydarzenia podział czasu na wieki i półwiecza podobieństwa i różnice między mapą a planem znaczenie mapy w pracy historyka odczytywanie informacji z planu i mapy historycznej najstarsze mapy świata wskazuje sposoby mierzenia czasu w historii i posługuje się pojęciami chronologicznymi (III.2) rozpoznaje rodzaje źródeł historycznych (III.3) 1. Wiem jak określić wiek, w którym miało miejsce dane wydarzenie. 2. Umiem obliczyć ile lat upłynęło między podanymi wyrażeniami. Potrafię podać przynajmniej 3 różnice i 3 podobieństwa między mapą a planem 4

1. Mieszko I i chrzest Polski 2. Bolesław Chrobry pierwszy król Polski 3. Polska Kazimierza Wielkiego 4. Jadwiga i Jagiełło unia polskolitewska słowiańskie pochodzenie Polaków legendarne początki państwa polskiego książę Mieszko I pierwszym historycznym władcą Polski małżeństwo Mieszka I z Dobrawą chrzest Mieszka I i jego znaczenie znaczenie terminów: plemię, Słowianie, Piastowie * propozycja dla uczniów plemiona na ziemiach polskich. misja świętego Wojciecha w Prusach zjazd gnieźnieński i pielgrzymka cesarza Ottona III wojny Bolesława Chrobrego z sąsiadami i przyłączenie nowych ziem koronacja Bolesława Chrobrego na króla Polski znaczenie terminów: misja, relikwie, cesarz, arcybiskupstwo, koronacja, gród, wojowie Kazimierz Wielki ostatnim królem z dynastii Piastów reformy Kazimierza Wielkiego zjazd monarchów w Krakowie uczta u Wierzynka umocnienie granic państwa zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną utworzenie Akademii Krakowskiej znaczenie terminu uniwersytet objęcie władzy przez Jadwigę zasługi Jadwigi dla polskiej kultury, nauki i sztuki przyczyny zawarcia unii polsko-litewskiej w Krewie Rozdział II: Od Piastów do Jagiellonów zna legendy o początkach państwa polskiego (I.2) księciu Mieszku i Dobrawie chrzcie Polski (IV.1) Piastowie. [ ] Ród Piastów legendy związane z rodem (treści dodatkowe 1) chrzest Polski (treści dodatkowe 2) Bolesławie Chrobrym pierwszym królu i zjeździe w Gnieźnie (IV.2) misja św. Wojciecha (treści dodatkowe 2) ostatnim z Piastów Kazimierzu Wielkim (IV.3) [ ] krakowskich żakach (IV.5) zamki (treści dodatkowe 5) królowej Jadwidze, Władysławie Jagielle, [ ] unii polsko-litewskiej [ ] (IV.4) 1. Potrafię przedstawić przynajmniej jedną legendę dot. początków Polski. 2. Znam skutki chrztu Mieszka I dla Polski Potrafię przedstawić sytuację Polski za czasów panowania Bolesława Chrobrego Wiem jak uzasadnić, że Kazimierz Wielki zasłużył na swój przydomek Znam przyczyny i skutki unii polsko - litewskiej 5

5. Zawisza Czarny i bitwa pod Grunwaldem 6. Mikołaj Kopernik i jego odkrycie 1. Jan Zamojski kanclerz i hetman 2. XVII wiek stulecie wojen okoliczności objęcia władzy w Polsce przez Władysława Jagiełłę skutki zawarcia unii polsko-litewskiej zagrożenie ze strony Krzyżaków znaczenie terminów: unia, Jagiellonowie rycerz cechy charakterystyczne postać Zawiszy Czarnego bitwa pod Grunwaldem i biorący w niej udział rycerze znaczenie terminów: rycerz, miecz, kopia, herb, kodeks honorowy Mikołaj Kopernik i jego życie odkrycie Mikołaja Kopernika i powiedzenie wstrzymał Słońce i ruszył Ziemię dokonania Kopernika spoza dziedziny astronomii znaczenie terminu astronomia kariera polityczna Jana Zamojskiego kariera wojskowa Jana Zamojskiego Zamość miasto renesansowe Akademia Zamojska Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie znaczenie terminów: szlachta, kanclerz, hetman potop szwedzki, rola Stefana Czarnieckiego obrona Jasnej Góry i rola przeora Augustyna Kordeckiego król Jan III Sobieski i jego zwycięstwa nad Turkami [ ] Zawiszy Czarnym [ ] (IV.1) [ ] rycerze. Znaczenie, uzbrojenie, obyczaje (treści dodatkowe 5) Mikołaju Koperniku [ ] (IV.5) Rozdział III: Wojny i upadek Rzeczypospolitej Janie Zamojskim wodzu i mężu stanu (IV.6) Złoty wiek kultury polskiej [ ] (treści dodatkowe 6) bohaterach wojen XVII wieku przeorze Augustynie Kordeckim, hetmanie Stefanie Czarnieckim i królu Janie III Sobieskim (IV.7) Potrafię umieścić datę Bitwy pod Grunwaldem na osi czasu i opowiedzieć o znaczeniu rycerzy na przykładzie Zawiszy Czarnego Potrafię przedstawić dokonania Mikołaja Kopernika 1. Przedstawiam rolę szlachty w Rzeczypospolitej 2. Umiem wytłumaczyć: co to jest złoty wiek 1. Umiem przedstawić na osi czasu wydarzenia potopu szwedzkiego 2. Dowiem się dlaczego polska husaria była potęgą. 6

rola husarii w polskich sukcesach militarnych znaczenie terminów: potop szwedzki, husaria, wielki wezyr, odsiecz sytuacja Rzeczypospolitej w XVIII w. Konstytucja 3 maja rozbiory Rzeczypospolitej przez Rosję, Prusy i Austrię dowództwo Tadeusza Kościuszki w powstaniu w 1794 r. bitwa pod Racławicami, rola kosynierów klęska powstania i III rozbiór znaczenie terminów: rozbiory, konstytucja, powstanie, kosynierzy losy Polaków po upadku Rzeczypospolitej Legiony Polskie we Włoszech i panujące w nich zasady generał Jan Henryk Dąbrowski i jego rola w stworzeniu Legionów Polskich Józef Wybicki autor Mazurka Dąbrowskiego znaczenie słów Mazurka Dąbrowskiego Mazurek Dąbrowskiego hymnem Polski znaczenie terminów: emigracja, legiony, hymn państwowy Romuald Traugutt życie przed wybuchem powstania styczniowego branka i wybuch powstania wojna partyzancka funkcjonowanie państwa powstańczego Romuald Traugutt dyktatorem powstania represje po upadku powstania znaczenie terminów: zabór rosyjski, działalność konspiracyjna, branka, wojna 3. Tadeusz Kościuszko i kosynierzy Tadeuszu Kościuszce i kosynierach spod Racławic (IV.8) zna [ ] najważniejsze święta narodowe i państwowe, potrafi wytłumaczyć ich znaczenie (II.1.) 1.Znam rolę Tadeusza Kościuszki w bitwie pod Racławicami. 2.Potrafię umieścić w czasie daty rozbiorów Polski 3.Wiem dlaczego konstytucja 3 maja była ważna dla Polski 4. Józef Wybicki i hymn Polski Janie Henryku Dąbrowskim i Józefie Wybickim oraz polskim hymnie (IV.9) zna symbole narodowe ([ ] hymn narodowy) [ ] (II.1) 1. Umiem opowiedzieć o Legionach Polskich we Włoszech 2. Znam polskie symbole narodowe 5. Romuald Traugutt i powstańcze państwo Romualdzie Traugutcie i powstańczym państwie (IV.10) 1. Umiem opowiedzieć o przyczynach i skutkach powstania styczniowego 7

partyzancka, dyktator, zesłanie 6. Maria Skłodowska-Curie polska noblistka edukacja M. Skłodowskiej-Curie na ziemiach polskich tajne nauczanie i Latający Uniwersytet kariera naukowa M. Skłodowskiej- Curie Nagrody Nobla przyznane M. Skłodowskiej-Curie polscy nobliści znaczenie terminów: tajne nauczanie, Nagroda Nobla, laureat laureatce Nagrody Nobla Marii Skłodowskiej-Curie (IV.11) 1. Znam postać Marii Skłodowskiej Curie i jej zasługi dla nauki Rozdział IV: Ku współczesnej Polsce Józefie Piłsudskim i jego żołnierzach (IV.12) Bitwa Warszawska. Ocalenie Polski przed najazdem bolszewickim (treści dod. 11) zna [ ] najważniejsze święta narodowe i państwowe, potrafi wytłumaczyć ich znaczenie (II.1.) 1. Józef Piłsudski i jego żołnierze działalność Józefa Piłsudskiego przed I wojną światową udział Legionów Polskich i Józefa Piłsudskiego w działaniach zbrojnych podczas I wojny światowej odzyskanie niepodległości przez Polskę walki o ustalenie granic II Rzeczypospolitej i bitwa warszawska Józef Piłsudski naczelnikiem państwa Narodowe Święto Niepodległości znaczenie terminów: II Rzeczpospolita, naczelnik państwa problemy odrodzonej Polski zaślubiny Polski z morzem zasługi Eugeniusza Kwiatkowskiego na polu gospodarczym budowa portu w Gdyni, Centralny Okręg Przemysłowy Gdynia polskim oknem na świat znaczenie terminów: eksport, okręg przemysłowy 1. Znam okoliczności odzyskania przez Polskę niepodległości oraz potrafię opowiedzieć przebieg bitwy warszawskiej 2. Eugeniusz Kwiatkowski i budowa Gdyni Eugeniuszu Kwiatkowskim i budowie Gdyni (IV.13) 1. Wiem jak Polska odbudowywała swoją pozycję po okresie zaborów 8

3. Szare Szeregi bohaterscy harcerze wybuch II wojny światowej sytuacja społeczeństwa polskiego pod niemiecką okupacją Szare Szeregi (Zośka, Alek, Rudy) akcja pod Arsenałem batalion Zośka w powstaniu warszawskim powstanie warszawskie jako wyraz patriotyzmu młodego pokolenia znaczenie terminów: okupacja, łapanki, Armia Krajowa, Szare Szeregi polityka nazistów wobec ludności żydowskiej obozy koncentracyjne raporty W. Pileckiego represje komunistów i śmierć W. Pileckiego polityka komunistów wobec polskiego podziemia postawa Danuty Siedzikówny, ps. Inka znaczenie terminów: obozy koncentracyjne, holocaust, opozycja antykomunistyczna, żołnierze niezłomni opozycyjna rola Kościoła w czasach komunizmu wybór Karola Wojtyły na papieża pielgrzymki papieża do ojczyzny Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi! wsparcie Kościoła dla opozycji Jan Paweł II jako papież pielgrzym znaczenie terminów: papież, konklawe, kardynał, pontyfikat Zośce, Alku, Rudym i Szarych Szeregach (IV.14) 1. Potrafię przedstawić sytuację Polaków podczas II wojny światowej. 4. Żołnierze niezłomni Pilecki i Inka żołnierzach niezłomnych Witoldzie Pileckim i Danucie Siedzikównie - Ince (IV.15) Potrafię wyjaśnić pojęcie obozy koncentracyjne i wskazać poszczególne na mapie. 5. Jan Paweł II papież Polak papieżu Janie Pawle II (IV.16) 1. Dowiem się jakie znaczenie dla Polaków miał wybór Karola Wojtyły na papieża. 9

6. Solidarność i jej bohaterowie kryzys PRL w latach 70. XX w. działalność opozycyjna strajki robotnicze i powstanie NSZZ Solidarność bohaterowie Solidarności L. Wałęsa, A. Walentynowicz, A. Gwiazda wprowadzenie stanu wojennego i represje przeciwko opozycji przełom 1989 r. i upadek komunizmu znaczenie terminów: strajk, związek zawodowy, NSZZ Solidarność, stan wojenny, Okrągły Stół Solidarności i jej bohaterach (IV.17) Znam bohaterów Solidarności oraz okoliczności wprowadzenia stanu wojennego Treści dodatkowe, nieobowiązkowe, do wyboru przez nauczyciela w porozumieniu z uczniem. 1) Piastowie. Plemiona słowiańskie i ich warunki życia na terenie dzisiejszej Polski. 2) Chrzest Polski. Chrystianizacja i przemiany kulturowe na ziemiach polskich. Misja św. Wojciecha. Nowe słowa i nowe znaczenie starych słów w języku polskim. 3) Wojny z Niemcami. Obrona kraju, wojowie. Obrona Głogowa. 4) Zakony w Polsce. Rozwój piśmiennictwa i rolnictwa. 5) Zamki i rycerze. Znaczenie, uzbrojenie, obyczaje. 6) Złoty wiek kultury polskiej. Osiągnięcia architektury i sztuki Wawel. 7) Gdańsk Polska spichlerzem Europy. Miasto, port, rozwój handlu zbożem.koła podstawowa historia 8) Zygmunt III Waza. Warszawa stolicą Polski. 9) Obiady czwartkowe króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Rozkwit kultury za ostatniego króla. 10) Strajk dzieci we Wrześni. Udręki niewoli, germanizacja, rusyfikacja. 11) Bitwa Warszawska. Ocalenie Polski przed najazdem bolszewickim 10