Wózek inwalidzki jako pomoc techniczna w lokomocji biernej Romuald Będziński Wrocław 2008
Plan prezentacji Niepełnosprawność w Polsce i na Świecie Definicje podstawowych pojęć Klasyfikacja wózków inwalidzkich Biomechanika ręcznego napędzania wózka inwalidzkiego Zasady projektowania wózka inwalidzkiego ergonomia! Współczesne rozwiązania
Wprowadzenie Rosnąca liczba osób niepełnosprawnych: Świat - 650 milionów (WHO 2008) Unia Europejska 37 milionów (Komisja Europejska 2005) Polska - 6,2 miliona (19%) (GUS 2006) Uszkodzenia i choroby narządu ruchu aż 46% (GUS) Przyczyny: Wypadki komunikacyjne Sporty ekstremalne Coraz dłuższe życie (cukrzyca, choroby układu krążenia etc.) Rok 2003 Europejski rok Osób Niepełnosprawnych Wózek inwalidzki- pomoc techniczna w lokomocji biernej liczba użytkowników w UE 3,3 miliona (Woude 2006)
Definicje podstawowych pojęć Wózek inwalidzki to pojazd konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się osoby niepełnosprawnej, napędzany siłą mięśni lub za pomocą silnika, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do prędkości pieszego ustawa Prawo o ruchu drogowym z dnia 20 czerwca 1997
Definicje podstawowych pojęć Norma PN-ISO 6440:2001 dopełnia definicji i opisuje podstawowe podzespoły: układ podparcia ciała elementy bezpośrednio stykające się z ciałem użytkownika, układ jezdno-napędowy elementy wózka konieczne do poruszania się, koła- dzielą się na napędowe oraz samonastawne, rama element łączący i podtrzymujący pozostałe części wózka.
Klasyfikacja Kryterium - rodzaj zastosowanego napędu 1. wózki napędzane ręcznie (poprzez obręcze, dźwignie itp.) 2. wózki napędzane silnikiem elektrycznym / spalinowym 3. wózki napędzane przez osobę trzecią
Klasyfikacja Kryterium - miejsce użytkowania wózki pokojowe leżakowe z wysokim i odchylanym oparciem fotelowe spotykane najczęściej, przeznaczone dla osób z porażeniami, niedowładami, amputacjami itd. wózki terenowe o napędzie ręcznym korbowym lub dźwigniowym o napędzie elektrycznym
Klasyfikacja Kryterium - przeznaczenie 1. wózki do doraźnego transportu osób niepełnosprawnych 2. do użytku w pomieszczeniach 3. sportowe 4. rekreacyjne
Klasyfikacja 1. wózki do doraźnego transportu osób niepełnosprawnych napędzane są przez osobę trzecią siedzisko o prostych kształtach, wykonane z materiałów zapewniających łatwą higienę zazwyczaj przystosowane do załatwiania potrzeb fizjologicznych Wyposażone w lite gumowe koła
Klasyfikacja 2. Wózki do użytku w pomieszczeniach własny napęd (ręczny lub elektryczny) układ jezdny oraz koła pneumatyczne zapewniające odpowiednią zwrotność i amortyzację Zwarta konstrukcja zapewniająca użytkownikowi możliwość jak najlepszego poruszania się w pomieszczeniach
Klasyfikacja 3. Wózki sportowe Ciekawa budowa dostosowana do konkretnego sportu zwarta konstrukcja materiały lekkie i wytrzymałe np. stopy tytanu czy włókno węglowe pochylone koła (tak zwany camber) siedzisko zapewniające kąt ostry ud z tułowiem dodatkowe elementy odpowiednie do uprawianego sportu
Klasyfikacja 3. Wózki sportowe RUGBY
Klasyfikacja 3. Wózki sportowe PARAGLIDING
Klasyfikacja 3. Wózki sportowe MOUNTAIN HANDBIKE ROWER GÓRSKI
Klasyfikacja Wózki rekreacyjne do pokonywania dużych odległości (30-40km) napędzane są silnikiem elektrycznym lub spalinowym w wyposażeniu zawierają elementy konieczne do poruszania się po drogach publicznych takie jak światła, migacze itp.
Wózki elektryczne niecały 1% osób korzystających z wózków bardziej złożone posiadają aktywno-pasywne zawieszenie, niezliczoną ilość dodatkowych opcji, które potencjalnie umożliwiają osobie niepełnosprawnej jeszcze lepszą integrację ze światem jednak, ponieważ poruszanie się na wózku ręcznym pozwala na przedłużenie okresu aktywności, wózek elektryczny dla wielu użytkowników to ostateczność
Biomechanika ręcznego napędzania wózka inwalidzkiego cykl napędzania wózka dzieli się na fazy: czystego napędzania rozpoczyna się w momencie kontaktu ręki z obręczą, a kończy się wraz z oderwaniem rąk od obręczy tylko 25% czasu trwania całego cyklu Powrotu polega na odpowiednim przesunięciu kończyn górnych do pozycji początkowej pozwalającej na rozpoczęcie kolejnego cyklu
Biomechanika ręcznego napędzania wózka inwalidzkiego Faza czystego napędzania - krzywa 1-6 Faza powrotu - linia 6-7 Punkt nr 1 odpowiada za pierwszy kontakt ręki z obręczą odcinek 1-2 to czas przystosowania, potrzebny do sprzężenia ręki i obręczy punkt 3 odpowiada impulsowi przyłożonej siły linia 5-6 opisuje opóźnienie wynikłe z odrywania ręki od obręczy
Biomechanika ręcznego napędzania wózka inwalidzkiego Ręczne napędzanie wózka jest bardzo niewydajne. Sprawność: - 10% dla standardowych wózków, - 38% dla sportowych, - 20% dla wózków aktywnych, co odpowiada sprawności podczas zwykłego chodzenia. Niska sprawność napędzania spowodowana jest głównie: - Nieciągłym ruchem z jałową fazą podczas powrotu kończyny górnej, - Skomplikowanym ruchem ręka-ramię, wymagającym skoordynowanej pracy mięśni, - Złożonym mechanizmem sprzęgania ręki z obręczą, prowadzącym do ujemnej wartości momentu na początku każdego cyklu napędzania, - Koniecznością stabilizacji obręczy barkowej względem tułowia.
Biomechanika ręcznego napędzania wózka inwalidzkiego System wspomagania napędzania wózka inwalidzkiego e-motion silniki elektryczne umieszczone są w kołach czujniki połączone z obręczami kół określają energię potrzebną użytkownikowi w danym momencie dotknięcie obręczy uruchamia wspomaganie podczas jazdy w dół lekki dotyk obręczy spowoduje hamowanie
Zasady projektowania wózka inwalidzkiego Wymagania wygodny dostosowany do użytkownika ułatwiający rehabilitację zwrotny, ale stabilny lekki, ale wytrzymały niezawodny i efektywny łatwy do transportu przystępna cena http://www.marcocioffi.com/archives/2005/04/requirements-engineering/
Zasady projektowania wózka inwalidzkiego ERGONOMIA SIEDZISKA!!! 8h -> 365 dni w roku szerokość siedziska szerokość ud + 2 cm Głębokość siedziska 3 cm + długość ud Wysokość oparcia zależy od stopnia porażenia, zazwyczaj 25cm
Współczesne rozwiązania Wózki z funkcją pionizacji
Współczesne rozwiązania Mechanizm pionizujący Oparcie Siedzisko Rama Układ jezdno-napędowy Koła samonastawne Podnóżek
Współczesne rozwiązania
Współczesne rozwiązania
Współczesne rozwiązania
Współczesne rozwiązania
Współczesne rozwiązania Wózki z funkcją wchodzenia po schodach
Współczesne rozwiązania Alternatywne sposoby sterowania wózka elektrycznego Głową Językiem Podbródkiem
Dziękuję za uwagę