Projekt obsługi zabytkowych i szczególnie cennych pod względem przyrodniczym rejonów m.st. Warszawy - Traktu Królewskiego i Lasku Bielańskiego

Projekt obsługi zabytkowych i szczególnie cennych pod względem przyrodniczym rejonów m.st. Warszawy - Traktu Królewskiego i Lasku Bielańskiego autobusami elektrycznymi GRUDZIEŃ 2014

Zespół autorski ------------------------- Łukasz Franek Grzegorz Sapoń Paulina Struska Mateusz Szpórnóg Grzegorz Amirowicz Adam Piotr Zając VIA VISTULA FRANEK I SAPOŃ SP. J. ul. Gen. Fieldorfa-Nila 15/78, 31-209 Kraków tel. 502 325 545, 607 941 718 NIP 945 215 35 11 Kontakt: lfranek@pk.edu.pl Zamawiający ---------------------- Urząd m.st. Warszawy Biuro Drogownictwa i Komunikacji ul. Marszałkowska 77/79 00-683 Warszawa S t r o n a 2

SPIS TREŚCI 1. Identyfikacja i opis linii autobusowych poruszających się ulicami: Belwederską, Alejami Ujazdowskimi, Nowym Światem, Krakowskim Przedmieściem oraz Miodową...4 2. Opis ciągów komunikacyjnych obsługiwanych przez wskazane linie autobusowe...23 3. Opis ciągu komunikacyjnego ulic: Dewajtis, Lindego, Kasprowicza...23 4. Wyniki pomiarów natężenia ruchu oraz napełnień pojazdów transportu zbiorowego...27 5. Analiza dostępności nowych autobusów elektrycznych...50 6. Opis pętli autobusowych obsługujących wskazane linie autobusowe...68 7. Analiza możliwości zamontowania na pętlach autobusowych obsługujących linie, systemów szybkiego ładowania, w tym kosztorysy szacunkowe wybudowania przyłączy energetycznych i podłączenia ładowarek...86 8. Porównanie pod względem z funkcjonalnym oraz ekonomicznym systemów autobusów elektrycznych...102 9. Rekomendacje systemu autobusów elektrycznych dla Warszawy...115 Zestawienie literatury...127 S t r o n a 3

1. Identyfikacja i opis linii autobusowych poruszających się ulicami: Belwederską, Alejami Ujazdowskimi, Nowym Światem, Krakowskim Przedmieściem oraz Miodową Na wskazanych ulicach, przy założeniu zatrzymywania się przynajmniej na dwóch przystankach autobusowych, zidentyfikowano następujące linie: E-2 Nowe Bemowo - Wilanów 111 Gocław Esperanto 116 Wilanów - Chomiczówka 128 Szczęśliwice Pl. Piłsudskiego 166 Kabaty STP Pl. Hallera 175 Lotnisko Chopina Pl. Piłsudskiego 178 PKP Ursus - Konwiktorska 180 Chomiczówka - Wilanów 222 Spartańska - Bielańska 503 Natolin Północny - Spartańska 518 Nowodwory - Emilii Plater W trakcie wykonywania opracowania zmienione zostały trasy linii 503 oraz 518. 503 Natolin Północny - Konwiktorska 518 Nowodwory - Dw. Centralny Szczegółowe zestawienie linii z wyszczególnieniem: długości trasy, liczby przystanków oraz klasy taboru przedstawiono poniżej. E-2 Nowe Bemowo - Wilanów Długość trasy: 21,9 km Liczba przystanków: 20/21 Tabor: 18m E2 jest ekspresową linią autobusową łączącą pętle Nowe Bemowo oraz Wilanów. Linia kursuje jedynie w dni powszednie i jest obsługiwana taborem 18 metrowym. W kierunku pętli Nowe Bemowo linia E-2 posiada 21 przystanków, natomiast w kierunku pętli Wilanów jest to 20 przystanków. Długość linii wynosi 21,9 km. S t r o n a 4

Trasa: Kierunek: Nowe Bemowo Kierunek: Wilanów LP Ulica Przystanek LP Ulica Przystanek 1 Przyczółkowa Wilanów 12 1 Powstańców Śląskich Nowe Bemowo 10 2 Al. Wilanowska Wilanów 2 2 Powstańców Śląskich Nowe Bemowo 2 3 Al. Wilanowska Królowej Marysieńki 3 Powstańców Śląskich Wrocławska 2 2 4 Sobieskiego Instytut Neurologii 2 4 Powstańców Śląskich Radiowa 1 5 Sobieskiego Nałęczowska 2 5 Górczewska Bemowo-Ratusz 1 6 Sobieskiego Truskawiecka 2 6 Górczewska Jana Olbrachta 1 7 Sobieskiego Św. Bonifacego 2 7 Młynarska - - 8 Sobieskiego Czarnomorska 2 8 Al. Solidarności Kino Femina 3 9 Sobieskiego Mangalia 2 9 Pl. Bankowy Pl. Bankowy 3 10 Belwederska Dolna 2 10 Marszałkowska - - 11 Al. Ujazdowskie - - 11 Królewska - - 12 Pl. Na Rozdrożu Pl. Na Rozdrożu 2 12 Krakowskie Uniwersytet 1 Przedmieście 13 Al. Ujazdowskie - - 13 Nowy Świat Foksal 1 14 Pl. Trzech Krzyży Pl. Trzech Krzyży 2 14 Rondo de Gaulle'a - - 15 Nowy Świat - - 15 Nowy Świat - - 16 Rondo de Gaulle'a - - 16 Pl. Trzech Krzyży - - 17 Nowy Świat Foksal 2 17 Al. Ujazdowskie Pl. Trzech Krzyży 3 18 Krakowskie Uniwersytet 2 18 Al. Ujazdowskie Pl. Na Rozdrożu 1 Przedmieście 19 Królewska - - 19 Pl. Na Rozdrożu - - 20 Marszałkowska - - 20 Al. Ujazdowskie - - 21 Pl. Bankowy Pl. Bankowy 4 21 Belwederska - - 22 Al. Solidarności Kino Femina 2 22 Sobieskiego Dolna 1 23 Leszno - - 23 Sobieskiego Mangalia 1 24 Górczewska Ciołka 2 24 Sobieskiego Czarnomorska 1 25 Powstańców Bemowo-Ratusz 4 25 Sobieskiego Św. Bonifacego 1 Śląskich 26 Powstańców Radiowa 2 26 Sobieskiego Truskawiecka 1 Śląskich 27 Powstańców Wrocławska 1 27 Sobieskiego Nałęczowska 1 Śląskich 28 Powstańców Śląskich Nowe Bemowo 1 28 Sobieskiego Instytut Neurologii 1 29 Al. Wilanowska Królowej Marysieńki 1 30 Przyczółkowa Wilanów 12 S t r o n a 5

111 Gocław Esperanto Długość trasy: 13,4 km Liczba przystanków: 29/31 Tabor: 18m / 15m 111 jest linią autobusową zwykłą łączącą pętle Gocław oraz Esperanto. Linia kursuje 7 dni w tygodniu i jest obsługiwana taborem 18 metrowym. W kierunku krańca Esperanto linia 111 posiada 31 przystanków, natomiast w kierunku pętli Gocław jest to 29 przystanków. Długość linii wynosi 13,4 km. Trasa: Kierunek: Esperanto Kierunek: Gocław LP Ulica Przystanek LP Ulica Przystanek 1 Bora-Komorowskiego Gocław 1 1 Anielewicza Esperanto 6 2 Umińskiego Gocław 8 2 Anielewicza Smocza 3 3 Umińskiego Os. Wilga 2 3 Anielewicza Anielewicza 3 4 Abrahama Umińskiego 4 4 Anielewicza Nalewki-Muzeum 1 5 Abrahama Os. Orlik 2 5 Anielewicza Muranów 3 6 Bora-Komorowskiego Abrahama 2 6 Andersa Metro Ratusz Arsenał 1 7 Bora-Komorowskiego Wał Gocławski 2 7 Pl. Bankowy Pl. Bankowy 3 8 Egipska Afrykańska 2 8 Senatorska - - 9 Saska Saska 4 9 Wierzbowa Pl. Teatralny 1 10 Brazylijska Brazylijska 2 10 Pl. Piłsudskiego - - 11 Międzynarodowa Zwycięzców 2 11 Królewska - - 12 Zwycięzców - - 12 Krakowskie Przedmieście Uniwersytet 1 13 Saska Stacja Krwiodawstwa 4 13 Nowy Świat Ordynacka 1 14 Saska Walecznych 2 14 Nowy Świat Foksal 1 15 Saska Adampolska 2 15 Rondo de Gaulle'a - - 16 Al. Waszyngtona - - 16 Al. Jerozolimskie Muzeum Narodowe 1 17 Rondo Waszyngtona - - 17 Al. Jerozolimskie PKP Powiśle 1 18 Al. Poniatowskiego Rondo Wiadukt Mostu Most 18 Waszyngtona 1 Poniatowskiego Poniatowskiego 1 19 Most Poniatowskiego - - 19 Most - - S t r o n a 6

20 Wiadukt Mostu Poniatowskiego Most Poniatowskiego 2 20 Poniatowskiego Al. Poniatowskiego Rondo Waszyngtona 2 21 Al. Jerozolimskie PKP Powiśle 2 21 Rondo Waszyngtona - - 22 Al. Jerozolimskie Muzeum Narodowe 2 22 Al. Waszyngtona - - 23 Rondo de Gaulle'a - - 23 Saska Adampolska 1 24 Nowy Świat Foksal 2 24 Saska Walecznych 1 25 Nowy Świat Ordynacka 2 25 Zwycięzców Stacja Krwiodawstwa 3 26 Krakowskie Przedmieście Uniwersytet 2 26 Międzynarodowa Zwycięzców 1 27 Królewska - - 27 Brazylijska Brazylijska 1 28 Pl. Piłsudskiego - - 28 Saska Saska 3 29 Marszałka F. Focha Pl. Piłsudskiego 2 29 Saska Ateńska 3 30 Moliera - - 30 Bora- Komorowskiego Afrykańska 1 31 Pl. Teatralny Pl. Teatralny 2 31 Bora- Komorowskiego Wał Gocławski 1 32 Senatorska - - 32 Abrahama Abrahama 3 33 Pl. Bankowy Pl. Bankowy 2 33 Abrahama Os. Orlik 1 34 Andersa Metro Ratusz Arsenał 2 34 Umińskiego Umińskiego 3 35 Nowolipki Zamenhofa 2 35 Umińskiego Os. Wilga 1 36 Zamenhofa Esperanto 2 36 Bora- Komorowskiego Gocław 1 37 Anielewicza Anielewicza 4 38 Anielewicza Smocza 4 39 Anielewicza Esperanto 6 40 Anielewicza Nalewki- Muzeum 2 116 Wilanów - Chomiczówka Długość trasy: 21,1 km Liczba przystanków: 43/45 Tabor: 18m S t r o n a 7

116 jest linią autobusową zwykłą łączącą pętle Chomiczówka oraz Wilanów. Linia kursuje 7 dni w tygodniu i jest obsługiwana taborem 18 metrowym. W kierunku krańca Chomiczówka linia 118 posiada 45 przystanków, natomiast w kierunku krańca Wilanów są to 43 przystanki. Długość linii wynosi 21,1 km. Trasa: Kierunek: Chomiczówka Kierunek: Wilanów LP Ulica Przystanek LP Ulica Przystanek 1 Przyczółkowa Wilanów 7 1 Conrada Chomiczówka 3 2 Al. Wilanów 2 2 Conrada Chomiczówka 2 Wilanowska 3 Al. Królowej Marysieńki 2 3 Conrada Kwitnąca 2 Wilanowska 4 Sobieskiego Sobieskiego 4 4 Conrada Bogusławskiego 6 5 Sobieskiego Instytut Neurologii 2 5 Wólczyńska Cm.Wawrzyszewski 1 6 Sobieskiego Nałęczowska 2 6 Wólczyńska Aspekt 1 7 Sobieskiego Truskawiecka 2 7 Wólczyńska Przybyszewskiego 1 8 Sobieskiego Św. Bonifacego 2 8 Żeromskiego Bielany-Ratusz 1 9 Sobieskiego Czarnomorska 2 9 Żeromskiego Perzyńskiego 1 10 Sobieskiego Mangalia 2 10 Żeromskiego Żeromskiego 3 11 Sobieskiego Tor Stegny 2 11 Żeromskiego Park Kaskada 1 12 Sobieskiego Kostrzewskiego 2 12 Słowackiego Metro Marymont 1 13 Belwederska Dolna 2 13 Słowackiego Teatr Komedia 1 14 Belwederska Spacerowa 2 14 Słowackiego Pl. Wilsona 1 15 Al. Łazienki Królewskie 2 15 Pl. Wilsona Pl. Wilsona 7 Ujazdowskie 16 Pl. Na Pl. Na Rozdrożu 2 16 Mickiewicza Pl. Inwalidów 1 Rozdrożu 17 Al. Piękna 2 17 Pl. Inwalidów Gen.Zajączka 1 Ujazdowskie 18 Pl. Trzech Pl. Trzech Krzyży 2 18 Mickiewicza Dw.Gdański 1 Krzyży 19 Nowy Świat - - 19 Andersa - - 20 Rondo de - - 20 Muranowska Muranowska 5 Gaulle'a 21 Nowy Świat Foksal 2 21 Bonifraterska Pl. Krasińskich 1 22 Nowy Świat Ordynacka 2 22 Pl. Krasińskich Kapitulna 1 23 Krakowskie Uniwersytet 2 23 Miodowa Pl. Zamkowy 1 Przedmieście 24 Krakowskie Hotel Bristol 2 24 Krakowskie Hotel Bristol 1 Przedmieście Przedmieście 25 Krakowskie Pl. Zamkowy 2 25 Krakowskie Uniwersytet 1 S t r o n a 8

Przedmieście Przedmieście 26 Miodowa Kapitulna 2 26 Krakowskie Ordynacka 1 Przedmieście 27 Pl. Pl. Krasińskich 2 27 Nowy Świat Foksal 1 Krasińskich 28 Bonifraterska Franciszkańska 2 28 Rondo de Gaulle'a - - 29 Muranowska Muranowska 4 29 Nowy Świat - - 30 Andersa Dw.Gdański 2 30 Pl. Trzech Krzyży Pl. Trzech Krzyży 3 31 Mickiewicza Gen.Zajączka 2 31 Al. Ujazdowskie Pl. Na Rozdrożu 1 32 Pl. Inwalidów - - 32 Pl. Na Rozdrożu Łazienki Królewskie 1 33 Mickiewicza Pl. Inwalidów 2 33 Al. Ujazdowskie Spacerowa 1 34 Mickiewicza Pl. Wilsona 8 34 Belwederska Dolna 1 35 Pl. Wilsona - - 35 Sobieskiego Kostrzewskiego 1 36 Słowackiego Pl. Wilsona 2 36 Sobieskiego Tor Stegny 5 37 Słowackiego Teatr Komedia 2 37 Sobieskiego Tor Stegny 1 38 Słowackiego Metro Marymont 2 38 Sobieskiego Mangalia 1 39 Słowackiego Park Kaskada 2 39 Sobieskiego Czarnomorska 1 40 Żeromskiego Żeromskiego 4 40 Sobieskiego Św. Bonifacego 1 41 Żeromskiego Perzyńskiego 2 41 Sobieskiego Truskawiecka 1 42 Żeromskiego Bielany-Ratusz 2 42 Sobieskiego Nałęczowska 1 43 Żeromskiego Przybyszewskiego 2 43 Sobieskiego Instytut Neurologii 1 44 Wólczyńska Andersena 2 44 Sobieskiego Sobieskiego 1 45 Wólczyńska Aspekt 2 45 Al. Wilanowska Królowej Marysieńki 1 46 Wólczyńska Cm.Wawrzyszewski 2 46 Przyczółkowa Wilanów 7 47 Conrada Bogusławskiego 5 48 Conrada Kwitnąca 1 49 Conrada Chomiczówka 3 128 Szczęśliwice Pl. Piłsudskiego Długość trasy: 9,3 km Liczba przystanków: 20/22 Tabor: 18m / 15m 128 jest linią autobusową zwykłą łączącą pętle Szczęśliwice oraz Plac Piłsudskiego. Linia kursuje 7 dni w tygodniu i jest obsługiwana taborem 18 metrowym. W kierunku krańca Plac Piłsudskiego linia 128 posiada 22 przystanków, natomiast w kierunku krańca Szczęśliwice jest to 20 przystanków. Długość linii wynosi 9,3 km. S t r o n a 9

Trasa: Kierunek: Pl. Piłsudskiego Kierunek: Szczęśliwice LP Ulica Przystanek LP Ulica Przystanek 1 Dickensa Szczęśliwice 5 1 Marszałka F. Focha Pl. Piłsudskiego 4 2 Dickensa Dickensa 6 2 Moliera - - 3 Dickensa Skorochód-Majewskiego 3 Senatorska - - 1 4 Pawińskiego Siemieńskiego 2 4 Miodowa - - 5 Korotyńskiego Mołdawska 2 5 Krakowskie Pl. Zamkowy 1 Przedmieście 6 Mołdawska - - 6 Krakowskie Hotel Bristol 1 Przedmieście 7 Racławicka Jasielska 1 7 Krakowskie Uniwersytet 1 Przedmieście 8 Żwirki i Wigury Rakowiec 2 8 Nowy Świat Ordynacka 1 9 Żwirki i Wigury Pruszkowska 2 9 Nowy Świat Foksal 1 10 Żwirki i Wigury Uniwersytet Medyczny 2 10 Rondo de - - Gaulle'a 11 Żwirki i Wigury Banacha-Szpital 2 11 Al. Jerozolimskie Krucza 2 12 Krzyckiego Pomnik Lotnika 2 12 Al. Jerozolimskie Centrum 6 13 Raszyńska Raszyńska 2 13 Al. Jerozolimskie Dw.Centralny 2 14 Pl. Zawiszy - - 14 Al. Jerozolimskie Pl. Starynkiewicza 2 15 Al. Jerozolimskie Pl. Zawiszy 3 15 Pl. Zawiszy - - 16 Al. Jerozolimskie Pl. Starynkiewicza 1 16 Raszyńska Pl. Zawiszy 15 17 Al. Jerozolimskie Dw.Centralny 1 17 Raszyńska Raszyńska 1 18 Al. Jerozolimskie Centrum 5 18 Żwirki i Wigury Pomnik Lotnika 1 19 Al. Jerozolimskie Krucza 1 19 Żwirki i Wigury Banacha-Szpital 1 20 Rondo de Gaulle'a - - 20 Żwirki i Wigury Uniwersytet Medyczny 1 21 Nowy Świat Foksal 2 21 Pruszkowska Pruszkowska 4 22 Nowy Świat Ordynacka 2 22 Pruszkowska Mołdawska 1 23 Krakowskie Uniwersytet 2 23 Pawińskiego Wiślicka 1 Przedmieście 24 Królewska - - 24 Dickensa Dickensa 5 25 Marszałka F. - - 25 Dickensa Szczęśliwice 5 Focha 26 Marszałka F. Focha Pl. Piłsudskiego 4 S t r o n a 10

166 Kabaty STP Pl. Hallera Długość trasy: 21,9 km Liczba przystanków: 42/43 Tabor: 12m 166 jest linią autobusową zwykłą łączącą pętle Kabaty STP oraz Plac Hallera. Linia kursuje 7 dni w tygodniu i jest obsługiwana taborem 12 metrowym. W kierunku krańca Plac Hallera linia 166 posiada 43 przystanki, natomiast w kierunku krańca Szczęśliwice są to 42 przystanki. Długość linii wynosi 21,9 km. Linia kursuje częściowo objazdem, który w tabeli poniżej oznaczono kursywą. Trasa: Kierunek: Pl. Hallera Kierunek: Kabaty STP LP Ulica Przystanek LP Ulica Przystanek 1 parking przy STP Kabaty-STP 1 1 Pl. Hallera Pl. Hallera 9 2 Wilczy Dół - - 2 Pl. Hallera Dąbrowszczaków 2 3 Al. KEN Os. Kabaty 4 3 Dąbrowszczaków - - 4 Wąwozowa Metro Kabaty 3 4 Inżynierska Inżynierska 1 5 Wąwozowa Zaruby 2 5 Wileńska - - 6 Rosoła Wąwozowa 2 6 Targowa Dw.Wileński 1 7 Rosoła Kiepury 2 7 Targowa Ząbkowska 1 8 Przy Bażantarni Lokajskiego 1 8 Targowa Kijowska 1 9 Al. KEN Raabego 3 9 Targowa Al. Zieleniecka 1 10 Belgradzka Metro Natolin 1 10 Al. Zieleniecka - - 11 Belgradzka Lanciego 1 11 Rondo - - Waszyngtona 12 Rosoła Belgradzka 2 12 Al. Poniatowskiego Rondo Waszyngtona 1 13 Rosoła Mandarynki 2 13 Most - - Poniatowskiego 14 Rosoła Płaskowickiej 2 14 Wioślarska - - 15 Rosoła Grzegorzewskiej 2 15 Ludna Solec 2 16 Rosoła Teligi 2 16 Książęca Książęca 4 17 Ciszewskiego Strzeleckiego 3 17 Pl. Trzech Krzyży - - 18 Ciszewskiego Ciszewskiego 6 18 Al. Ujazdowskie Pl. Trzech Krzyży 3 19 Nowoursynowska Ciszewskiego 4 19 Al. Ujazdowskie Pl. Na Rozdrożu 1 20 Nowoursynowska SGGW-Klinika 2 20 Pl. Na Rozdrożu - - 21 Nowoursynowska SGGW-Rektorat 2 21 Al. Ujazdowskie Łazienki Królewskie 1 22 Nowoursynowska SGGW-Biblioteka 2 22 Belwederska Spacerowa 1 S t r o n a 11

23 Nowoursynowska Arbuzowa 2 23 Sobieskiego Dolna 1 24 Dolina Nowoursynowska 2 24 Sobieskiego Kostrzewskiego 1 Służewiecka 25 Al. Sikorskiego Dolina Służewiecka 25 Sobieskiego Tor Stegny 5 2 26 Al. Sikorskiego Warneńska 2 26 Al. Sikorskiego Tor Stegny 3 27 Sobieskiego Tor Stegny 2 27 Al. Sikorskiego Warneńska 1 28 Sobieskiego Kostrzewskiego 2 28 Dolina Służewiecka Dolina Służewiecka 1 29 Belwederska Dolna 2 29 Nowoursynowska Nowoursynowska 3 30 Belwederska Spacerowa 2 30 Nowoursynowska Arbuzowa 1 31 Al. Ujazdowskie Łazienki Królewskie 31 Nowoursynowska SGGW-Biblioteka 1 2 32 Pl. Na Rozdrożu Pl. Na Rozdrożu 2 32 Nowoursynowska SGGW-Rektorat 1 33 Al. Ujazdowskie Piękna 2 33 Nowoursynowska SGGW-Klinika 1 34 Pl. Trzech Krzyży Pl. Trzech Krzyży 4 34 Ciszewskiego Ciszewskiego 1 35 Książęca - - 35 Rosoła Strzeleckiego 1 36 Ludna Czerniakowska 1 36 Rosoła Teligi 3 37 Ludna Solec 1 37 Rosoła Grzegorzewskiej 1 38 Wioślarska - - 38 Rosoła Płaskowickiej 1 39 Most - - 39 Rosoła Mandarynki 1 Poniatowskiego 40 Al. - - 40 Belgradzka Belgradzka 4 Poniatowskiego 41 Rondo - - 41 Belgradzka Lanciego 2 Waszyngtona 42 Al. Zieleniecka Rondo 42 Al. KEN Metro Natolin 4 Waszyngtona 4 43 Dąbrowszczaków - - 43 Przy Bażantarni Raabego 2 44 Pl. Hallera Dąbrowszczaków 1 44 Rosoła Lokajskiego 3 45 Ratuszowa Inżynierska 6 45 Rosoła Kiepury 1 46 Targowa Kijowska 2 46 Wąwozowa Wąwozowa 1 47 Targowa Al. Zieleniecka 2 47 Al. KEN Metro Kabaty 2 48 Targowa Ząbkowska 2 48 parking przy STP Kabaty-STP 1 49 Targowa Dw.Wileński 2 49 Wilczy Dół Zaruby 1 50 Pl. Hallera Pl. Hallera 9 50 Wilczy Dół Os. Kabaty 3 175 Lotnisko Chopina Pl. Piłsudskiego Długość trasy: 13,9 km Liczba przystanków: 26/27 Tabor: 18m S t r o n a 12

175 jest linią autobusową zwykłą łączącą pętle Lotnisko Chopina oraz Plac Piłsudskiego. Linia kursuje 7 dni w tygodniu i jest obsługiwana taborem 18 metrowym. W kierunku krańca Plac Piłsudskiego linia 175 posiada 26 przystanków, natomiast w kierunku krańca Lotnisko Chopina jest to 27 przystanków. Długość linii wynosi 13,9 km. Trasa: Kierunek: Pl. Piłsudskiego Kierunek: Lotnisko Chopina LP Ulica Przystanek LP Ulica Przystanek 1 Lotnisko - - 1 Marszałka F. Pl. Piłsudskiego 6 Chopina Focha 2 Żwirki i Wigury Lotnisko Chopina 73 2 Moliera - - 3 Żwirki i Wigury Lotnisko-Sektory CDE 3 Senatorska - - 2 4 Żwirki i Wigury Lotnisko-Sektory AB 4 Miodowa - - 2 5 Żwirki i Wigury Terminal 5 Krakowskie Pl. Zamkowy 1 Autobusowy 2 Przedmieście 6 Bennetta Bennetta 2 6 Krakowskie Hotel Bristol 1 Przedmieście 7 Żwirki i Wigury Ośrodek Wojskowy 2 7 Krakowskie Uniwersytet 1 Przedmieście 8 Żwirki i Wigury 17 Stycznia 2 8 Nowy Świat Ordynacka 1 9 Żwirki i Wigury Sasanki 2 9 Nowy Świat Foksal 1 10 Żwirki i Wigury Leżajska 2 10 Rondo de - - Gaulle'a 11 Żwirki i Wigury Novotel 2 11 Al. Krucza 2 Jerozolimskie 12 Żwirki i Wigury Baleya 2 12 Al. Centrum 6 Jerozolimskie 13 Żwirki i Wigury Rakowiec 2 13 Al. Dw.Centralny 2 Jerozolimskie 14 Żwirki i Wigury Pruszkowska 2 14 Al. Pl. Starynkiewicza 2 Jerozolimskie 15 Żwirki i Wigury Uniwersytet 15 Pl. Zawiszy - - Medyczny 2 16 Żwirki i Wigury Banacha-Szpital 2 16 Raszyńska Pl. Zawiszy 15 17 Krzyckiego Pomnik Lotnika 2 17 Raszyńska Raszyńska 1 18 Raszyńska Raszyńska 2 18 Żwirki i Wigury Pomnik Lotnika 1 19 Pl. Zawiszy - - 19 Żwirki i Wigury Banacha-Szpital 1 20 Al. Jerozolimskie Pl. Zawiszy 3 20 Żwirki i Wigury Uniwersytet Medyczny 1 S t r o n a 13

21 Al. Pl. Starynkiewicza 1 21 Żwirki i Wigury Pruszkowska 1 Jerozolimskie 22 Al. Dw.Centralny 1 22 Żwirki i Wigury Rakowiec 1 Jerozolimskie 23 Al. Centrum 5 23 Żwirki i Wigury Baleya 1 Jerozolimskie 24 Al. Krucza 1 24 Żwirki i Wigury Novotel 1 Jerozolimskie 25 Rondo de - - 25 Żwirki i Wigury Leżajska 1 Gaulle'a 26 Nowy Świat Foksal 2 26 Żwirki i Wigury Sasanki 1 27 Nowy Świat Ordynacka 2 27 Żwirki i Wigury 17 Stycznia 1 28 Krakowskie Uniwersytet 2 28 Żwirki i Wigury Ośrodek Wojskowy 1 Przedmieście 29 Królewska - - 29 Lotnisko - - Chopina 30 Pl. - - 30 Żwirki i Wigury Lotnisko-Sektory CDE 1 Piłsudskiego 31 Marszałka F. - - 31 Żwirki i Wigury Lotnisko-Sektory AB 1 Focha 32 Marszałka F. Pl. Piłsudskiego 6 32 Żwirki i Wigury Terminal Autobusowy 1 Focha 33 Żwirki i Wigury Lotnisko Chopina 73 178 PKP Ursus - Konwiktorska Długość trasy: 19,7 km Liczba przystanków: 37/39 Tabor: 12m 178 jest linią autobusową zwykłą łączącą pętle PKP Ursus oraz Konwiktorska. Linia kursuje 7 dni w tygodniu i jest obsługiwana taborem 12 metrowym. W kierunku krańca Konwiktorska linia 178 posiada 39 przystanków, natomiast w kierunku krańca PKP Ursus jest to 37 przystanków. Długość linii wynosi 19,7 km. Linia kursuje częściowo objazdem, który w tabeli oznaczono kursywą. S t r o n a 14

Trasa: Kierunek: Konwiktorska Kierunek: PKP Ursus LP Ulica Przystanek LP Ulica Przystanek 1 Regulska PKP Ursus 10 1 Konwiktorska Konwiktorska 3 2 Regulska Prażmowska 1 2 Bonifraterska Muranowska 5 3 Kompanii Kordian Kuźnicy Kołłątajowskiej 1 3 Pl. Krasińskich Pl. Krasińskich 1 4 Spisaka Spisaka 3 4 Miodowa Kapitulna 1 5 Spisaka Suchy Las 1 5 Krakowskie Pl. Zamkowy 1 Przedmieście 6 Spisaka Melcera 1 6 Krakowskie Hotel Bristol 1 Przedmieście 7 Al. Jerozolimskie - - 7 Krakowskie Uniwersytet 1 Przedmieście 8 Starodęby Starodęby 4 8 Świętokrzyska Nowy Świat 2 9 Skoroszewska Skorosze 1 9 Świętokrzyska Metro Świętokrzyska 4 10 Skoroszewska Hassa 1 10 Prosta Rondo ONZ 6 11 Prystora Prystora 1 11 Prosta Norblin 2 12 Ryżowa Dzieci Warszawy 1 12 Prosta Rondo Daszyńskiego 2 13 Ryżowa Zapustna 1 13 Prosta Karolkowa 2 14 Bolesława Ryżowa 2 14 Kasprzaka Szpital Wolski 2 Chrobrego 15 Bolesława Chrobrego PKP Włochy 2 15 Al. Prymasa Tysiąclecia PKP Kasprzaka 5 16 Popularna Mikołajska 3 16 Al. Prymasa Tysiąclecia Prądzyńskiego 1 17 Al. Jerozolimskie Popularna 1 17 Al. Prymasa Armatnia 1 Tysiąclecia 18 Al. Jerozolimskie PKP WKD Al. Jerozolimskie 18 Rondo Zesłańców - - 1 Syberyjskich 19 Al. Jerozolimskie Śmigłowca 1 19 Al. Jerozolimskie Rondo Zesłańców Syberyjskich 2 20 Al. Jerozolimskie Berestecka 1 20 Al. Jerozolimskie Berestecka 2 21 Rondo Zesłańców - - 21 Al. Jerozolimskie Śmigłowca 2 Syberyjskich 22 Al. Prymasa Tysiąclecia Rondo Zesłańców Syberyjskich 6 22 Al. Jerozolimskie PKP WKD Al. Jerozolimskie 2 23 Al. Prymasa Armatnia 2 23 Al. Jerozolimskie Popularna 2 Tysiąclecia 24 Al. Prymasa Tysiąclecia Prądzyńskiego 2 24 Al. Jerozolimskie Łopuszańska 2 S t r o n a 15

25 Kasprzaka PKP Kasprzaka 1 25 4 Czerwca 1989 r. Salomea 54 26 Kasprzaka Szpital Wolski 1 26 Ryżowa Zapustna 2 27 Prosta Karolkowa 1 27 Ryżowa Dzieci Warszawy 2 28 Prosta Rondo Daszyńskiego 1 28 Prystora Prystora 2 29 Prosta Norblin 1 29 Skoroszewska Składkowskiego 4 30 Świętokrzyska Rondo ONZ 5 30 Skoroszewska Hassa 2 31 Świętokrzyska Metro Świętokrzyska 3 31 Al. Jerozolimskie Starodęby 2 32 Świętokrzyska Nowy Świat 1 32 Bodycha Bodycha 2 33 Krakowskie Uniwersytet 2 33 Spisaka Melcera 2 Przedmieście 34 Krakowskie Hotel Bristol 2 34 Spisaka Suchy Las 2 Przedmieście 35 Krakowskie Pl. Zamkowy 2 35 Kompanii Kordian Spisaka 2 Przedmieście 36 Miodowa Kapitulna 2 36 Kompanii Kordian Kuźnicy Kołłątajowskiej 2 37 Pl. Krasińskich Pl. Krasińskich 2 37 Regulska Prażmowska 2 38 Bonifraterska Franciszkańska 2 38 Regulska PKP Ursus 7 39 Bonifraterska Muranowska 6 40 Międzyparkowa - - 41 Słomińskiego Park Traugutta 3 42 Zakroczymska - - 43 Konwiktorska - - 44 Bonifraterska Konwiktorska 3 180 Chomiczówka - Wilanów Długość trasy: 21,1 km Liczba przystanków: 42/44 Tabor: 18m / 15m 180 jest linią autobusową zwykłą łączącą pętle Chomiczówka oraz Wilanów. Linia kursuje 7 dni w tygodniu i jest obsługiwana taborem 18 metrowym. W kierunku krańca Chomiczówka linia 180 posiada 44 przystanki, natomiast w kierunku krańca Wilanów są to 42 przystanki. Długość linii wynosi 21,1 km. S t r o n a 16

Trasa: Kierunek: Chomiczówka Kierunek: Wilanów LP Ulica Przystanek LP Ulica Przystanek 1 Przyczółkowa Wilanów 5 1 Conrada Chomiczówka 6 2 Wiertnicza Kosiarzy 2 2 Kochanowskiego Conrada 3 3 Wiertnicza Łowcza 2 3 Kochanowskiego Galla Anonima 1 4 Powsińska Wiertnicza 2 4 Rudnickiego Kochanowskiego 1 5 Powsińska Sadyba 2 5 Gen.Maczka Obrońców Tobruku 1 6 Powsińska Goraszewska 2 6 Powązkowska Gen.Maczka 1 7 Powsińska Limanowskiego 2 7 Powązkowska Powązki-Cm.Wojskowy 1 8 Czerniakowska Pl. Bernardyński 2 8 Powązkowska Elbląska 1 9 Czerniakowska Al. Witosa 2 9 Powązkowska Duchnicka 1 10 Czerniakowska Chełmska 2 10 Powązkowska Powązki-IV Brama 1 11 Gagarina Sielce 4 11 Powązkowska Powązkowska 1 12 Gagarina Iwicka 2 12 Okopowa Niska 1 13 Gagarina Stępińska 2 13 Anielewicza Esperanto 1 14 Belwederska Spacerowa 2 14 Anielewicza Smocza 3 15 Al. Ujazdowskie Łazienki 15 Anielewicza Anielewicza 3 Królewskie 2 16 Pl. Na Rozdrożu Pl. Na Rozdrożu 2 16 Anielewicza Nalewki-Muzeum 1 17 Al. Ujazdowskie Piękna 2 17 Anielewicza Muranów 3 18 Pl. Trzech Krzyży Pl. Trzech Krzyży 2 18 Świętojerska Świętojerska 1 19 Nowy Świat - - 19 Pl. Krasińskich Pl. Krasińskich 1 20 Rondo de Gaulle'a - - 20 Miodowa Kapitulna 1 21 Nowy Świat Foksal 2 21 Krakowskie Pl. Zamkowy 1 Przedmieście 22 Nowy Świat Ordynacka 2 22 Krakowskie Hotel Bristol 1 Przedmieście 23 Krakowskie Uniwersytet 2 23 Krakowskie Uniwersytet 1 Przedmieście Przedmieście 24 Krakowskie Hotel Bristol 2 24 Nowy Świat Ordynacka 1 Przedmieście 25 Krakowskie Pl. Zamkowy 2 25 Nowy Świat Foksal 1 Przedmieście 26 Miodowa Kapitulna 2 26 Rondo de Gaulle'a - - 27 Pl. Krasińskich Pl. Krasińskich 2 27 Nowy Świat - - 28 Świętojerska Świętojerska 2 28 Pl. Trzech Krzyży - - 29 Anielewicza Muranów 4 29 Al. Ujazdowskie Pl. Trzech Krzyży 3 30 Anielewicza Nalewki-Muzeum 30 Al. Ujazdowskie Pl. Na Rozdrożu 1 2 31 Anielewicza Anielewicza 4 31 Pl. Na Rozdrożu - - 32 Anielewicza Smocza 4 32 Al. Ujazdowskie Łazienki Królewskie 1 33 Anielewicza Esperanto 2 33 Belwederska - - 34 Okopowa Cm.Żydowski 2 34 Gagarina Spacerowa 3 S t r o n a 17

35 Okopowa Niska 2 35 Gagarina Stępińska 1 36 Powązkowska Powązkowska 2 36 Gagarina Iwicka 1 37 Powązkowska Powązki-IV Brama 37 Czerniakowska Sielce 1 2 38 Powązkowska Duchnicka 2 38 Czerniakowska Chełmska 1 39 Powązkowska Powązki- 39 Czerniakowska Al. Witosa 1 Cm.Wojskowy 2 40 Kochanowskiego Kochanowskiego 2 40 Powsińska Gołkowska 1 41 Gen.Maczka Gen.Maczka 2 41 Powsińska Limanowskiego 1 42 Gen.Maczka Galla Anonima 2 42 Powsińska Goraszewska 1 43 Rudnickiego Obrońców 43 Powsińska Sadyba 1 Tobruku 3 44 Rudnickiego Elbląska 2 44 Wiertnicza Wiertnicza 1 45 Conrada Conrada 4 45 Wiertnicza Łowcza 1 46 Conrada Chomiczówka 6 46 Wiertnicza Kosiarzy 1 47 Przyczółkowa - - 48 Przyczółkowa Wilanów 5 222 Bielańska - Spartańska Długość trasy: 11,1 km Liczba przystanków: 21/23 Tabor: 12m 222 jest linią autobusową zwykłą łączącą pętle Spartańska oraz Bielańska. Linia kursuje 7 dni w tygodniu i jest obsługiwana taborem 12 metrowym. W kierunku krańca Bielańska linia 222 posiada 23 przystanki, natomiast w kierunku krańca Spartańska jest to 21 przystanków. Długość linii wynosi 11,1 km. Trasa: Kierunek: Bielańska Kierunek: Spartańska LP Ulica Przystanek LP Ulica Przystanek 1 Spartańska Spartańska 1 1 Bielańska Bielańska 1 2 Woronicza Zajezdnia Woronicza 2 Pl. Teatralny - - 1 3 Woronicza Woronicza 5 3 Senatorska - - 4 Joliot-Curie Samochodowa 6 4 Miodowa - - 5 Malczewskiego Joliot-Curie 1 5 Krakowskie Przedmieście Pl. Zamkowy 1 S t r o n a 18

6 Malczewskiego Polskie Radio 3 6 Krakowskie Hotel Bristol 1 Przedmieście 7 Puławska Malczewskiego 2 7 Krakowskie Uniwersytet 1 Przedmieście 8 Puławska Park Dreszera 2 8 Nowy Świat Ordynacka 1 9 Puławska Morskie Oko 2 9 Nowy Świat Foksal 1 10 Puławska Dworkowa 2 10 Rondo de - - Gaulle'a 11 Puławska Rakowiecka 2 11 Nowy Świat - - 12 Puławska Pl. Unii Lubelskiej 4 12 Pl. Trzech Krzyży - - 13 Pl. Unii Lubelskiej - - 13 Al. Ujazdowskie Pl. Trzech Krzyży 3 14 Al. Szucha - - 14 Pl. Na Rozdrożu Pl. Na Rozdrożu 3 15 Pl. Na Rozdrożu Pl. Na Rozdrożu 2 15 Al. Szucha - - 16 Al. Ujazdowskie Piękna 2 16 Pl. Unii - - Lubelskiej 17 Pl. Trzech Krzyży Pl. Trzech Krzyży 2 17 Boya-Żeleńskiego - - 18 Nowy Świat - - 18 Waryńskiego Pl. Unii Lubelskiej 1 19 Rondo de Gaulle'a - - 19 Puławska Rakowiecka 1 20 Nowy Świat Foksal 2 20 Puławska Dworkowa 1 21 Nowy Świat Ordynacka 2 21 Puławska Morskie Oko 1 22 Krakowskie Uniwersytet 2 22 Puławska Park Dreszera 1 Przedmieście 23 Krakowskie Hotel Bristol 2 23 Malczewskiego Malczewskiego 4 Przedmieście 24 Krakowskie Pl. Zamkowy 2 24 Malczewskiego Polskie Radio 4 Przedmieście 25 Miodowa - - 25 Malczewskiego Joliot-Curie 2 26 Senatorska - - 26 Joliot-Curie - - 27 Pl. Teatralny Pl. Teatralny 2 27 Woronicza Samochodowa 2 28 Senatorska - - 28 Woronicza Woronicza 6 29 Pl. Bankowy Pl. Bankowy 2 29 Woronicza Zajezdnia Woronicza 2 30 Al. Solidarności - - 30 Spartańska Instytut Reumatologii 1 31 Bielańska - - 31 Spartańska Spartańska 2 32 Bielańska Bielańska 1 503 Konwiktorska - Natolin Północny Długość trasy: 17,3 km Liczba przystanków: 22/23 S t r o n a 19

Tabor: 18m 503 jest linią autobusową przyspieszoną łączącą pętle Konwiktorska oraz Natolin Północny. Linia kursuje 7 dni w tygodniu i jest obsługiwana taborem 18 metrowym. W kierunku pętli Konwiktorska linia 503 posiada 23 przystanki, natomiast w kierunku krańca Natolin Północny są to 22 przystanki. Długość linii wynosi 17,3 km. Trasa: Kierunek: Konwiktorska Kierunek: Natolin Północny LP Ulica Przystanek LP Ulica Przystanek 1 Płaskowickiej Natolin Płn. 6 1 Konwiktorska Konwiktorska 2 2 Płaskowickiej Natolin Płn. 14 2 Bonifraterska Muranowska 5 3 Płaskowickiej Braci Wagów 2 3 Pl. Krasińskich Pl. Krasińskich 1 4 Dereniowa Stryjeńskich 2 4 Miodowa - - 5 Dereniowa Warchałowskiego 5 Krakowskie Pl. Zamkowy 1 2 Przedmieście 6 Indiry Gandhi Miklaszewskiego 6 Krakowskie Uniwersytet 1 3 Przedmieście 7 Indiry Gandhi Metro Imielin 1 7 Nowy Świat - - 8 Indiry Gandhi Polinezyjska 3 8 Nowy Świat Foksal 1 9 Rosoła Teligi 2 9 Rondo de - - Gaulle'a 10 al. Rodowicza "Anody" Strzeleckiego 2 10 Nowy Świat - - 11 al. Rodowicza "Anody" Ursynów Płn. 2 11 Pl. Trzech - - Krzyży 12 Dolina Służewiecka - - 12 Al. Ujazdowskie Pl. Trzech Krzyży 3 13 Al. Sikorskiego Dolina 13 Al. Ujazdowskie Pl. Na Rozdrożu 1 Służewiecka 2 14 Al. Sikorskiego Warneńska 2 14 Pl. Na Rozdrożu - - 15 Sobieskiego - - 15 Al. Ujazdowskie - - 16 Belwederska Dolna 2 16 Belwederska Spacerowa 1 17 Belwederska Spacerowa 2 17 Sobieskiego Dolna 1 18 Al. Ujazdowskie - - 18 Al. Sikorskiego - - 19 Pl. Na Rozdrożu Pl. Na Rozdrożu 2 19 Al. Sikorskiego Warneńska 1 20 Al. Ujazdowskie - - 20 Dolina Służewiecka Dolina Służewiecka 1 21 Pl. Trzech Krzyży Pl. Trzech Krzyży 21 Al. Rodowicza Ursynów Płn. 1 2 "Anody" 22 Nowy Świat - - 22 Rosoła Strzeleckiego 1 23 Rondo de Gaulle'a - - 23 Indiry Gandhi Teligi 1 24 Nowy Świat Foksal 2 24 Indiry Gandhi Polinezyjska 4 25 Krakowskie Przedmieście Uniwersytet 2 25 Indiry Gandhi Metro Imielin 2 26 Krakowskie Przedmieście Pl. Zamkowy 2 26 Dereniowa Miklaszewskiego S t r o n a 20

1 27 Miodowa - - 27 Dereniowa Warchałowskiego 1 28 Pl. Krasińskich Pl. Krasińskich 2 28 Płaskowickiej Stryjeńskich 3 29 Bonifraterska - - 29 Płaskowickiej Braci Wagów 1 30 Bonifraterska Muranowska 6 30 Płaskowickiej Natolin Płn. 6 31 Słomińskiego Park Traugutta 3 518 Nowodwory -Dworzec Centralny Długość trasy: 19,9 km Liczba przystanków: 45 Tabor: 18m 518 jest linią autobusową przyspieszoną łączącą pętle Nowodwory oraz Dworzec Centralny. Linia kursuje 7 dni w tygodniu i jest obsługiwana taborem 18 metrowym. W kierunku krańca Nowodwory linia 518 posiada 25 przystanków, a w kierunku krańca Dworzec Centralny jest to 26 przystanków. Długość linii wynosi 19,9 km. Linia kursuje częściowo objazdem, który w tabeli poniżej oznaczono kursywą. Trasa: Kierunek: Nowodwory Kierunek: Dworzec.Centralny LP Ulica Przystanek LP Ulica Przystanek 1 Al. Jana Pawła II Dw.Centralny 18 1 Światowida Nowodwory 13 2 Świętokrzyska Rondo ONZ 5 2 Światowida Nowodwory 1 3 Świętokrzyska Metro 3 Światowida Stefanika 1 Świętokrzyska 3 4 Świętokrzyska Nowy Świat 1 4 Mehoffera Mehoffera 3 5 Krakowskie Uniwersytet 2 5 Świderska Pancera 1 Przedmieście 6 Krakowskie Pl. Zamkowy 2 6 Świderska Tarchomin 11 Przedmieście 7 Miodowa - - 7 Porajów Picassa 1 8 Pl. Krasińskich Pl. Krasińskich 2 8 Myśliborska Porajów 2 9 Bonifraterska Muranowska 6 9 Światowida Myśliborska 1 10 Międzyparkowa - - 10 Modlińska Białołęka-Ratusz 1 11 Słomińskiego - - 11 Modlińska Ekspresowa 1 12 Most Gdański - - 12 Modlińska Płochocińska 1 S t r o n a 21

13 Starzyńskiego - - 13 Modlińska Konwaliowa 1 14 Starzyńskiego Rondo 14 Jagiellońska Żerań FSO 1 Starzyńskiego 2 15 Jagiellońska Śliwice 2 15 Jagiellońska Śliwice 1 16 Jagiellońska Żerań FSO 54 16 Rondo - - Starzyńskiego 17 Modlińska Żerań FSO 52 17 Starzyńskiego Rondo Starzyńskiego 1 18 Modlińska Konwaliowa 2 18 Most Gdański - - 19 Modlińska Płochocińska 2 19 Słomińskiego - - 20 Modlińska Ekspresowa 2 20 Międzyparkowa - - 21 Światowida Białołęka-Ratusz 3 21 Bonifraterska - - 22 Myśliborska Myśliborska 3 22 Bonifraterska Muranowska 5 23 Porajów Porajów 4 23 Pl. Krasińskich Pl. Krasińskich 1 24 Świderska Picassa 2 24 Miodowa Miodowa - 25 Świderska Tarchomin 8 25 Krakowskie Pl. Zamkowy 1 Przedmieście 26 Świderska Pancera 2 26 Krakowskie Uniwersytet 1 Przedmieście 27 Mehoffera - - 27 Świętokrzyska Nowy Świat 2 28 Światowida Mehoffera 2 28 Świętokrzyska Metro Świętokrzyska 4 29 Światowida Stefanika 2 29 Emilii Plater Emilii Plater 1 30 Światowida Nowodwory 2 30 Emilii Plater Dw.Centralny 11 31 Światowida Nowodwory 13 31 Al. Jerozolimskie - - 32 Al. Jana Pawła II Dw.Centralny 18 Wszystkie linie autobusowe zostały przedstawione na rysunku 1.1. S t r o n a 22

2. Opis ciągów komunikacyjnych obsługiwanych przez wskazane w pkt. 1 linie autobusowe Szczegółowy opis ciągów komunikacyjnych został zestawiony w załączniku 1 do opracowania. 3. Opis ciągu komunikacyjnego ulic: Dewajtis, Lindego oraz Kasprowicza Opis ciągu komunikacyjnego ulic Dewajtis, Lindego oraz Kasprowicza przedstawiono w ujęciu odcinkowym w tabelach poniżej. Tabela 3.1 Charakterystyka ulicy Dewajtis, odcinek Pergamonów-Kamedulska Ulica Dewajtis Odcinek Pergamonów Kamedulska Dystans (m) 450 Kategoria Gminna Klasa L Przekrój 1x2 Szerokość jezdni 1x6m Szerokość pasa jezdni 3 Rodzaj nawierzchni Jezdnia asfaltowa/trylinka Urządzenia infrastruktury Progi zwalniające wykonane z kostki brukowej drogowej Skrzyżowanie I - ulice Skrzyżowanie Dewajtis Pergamonów Skrzyżowanie I rodzaj Zwykłe, bez pierwszeństwa przejazdu. Skrzyżowanie II ulice Skrzyżowanie Dewajtis Kamedulska Skrzyżowanie II rodzaj Zwykłe, bez pierwszeństwa przejazdu. Tabela 3.2 Charakterystyka ulicy Dewajtis, odcinek Kamedulska-Marymoncka Ulica Dewajtis Odcinek Kamedulska Marymoncka Dystans (m) 850 Kategoria Gminna Klasa L Przekrój 1x2 Szerokość jezdni 1x6m Szerokość pasa jezdni 3m Rodzaj nawierzchni Jezdnia asfaltowa Urządzenia infrastruktury drogowej Progi zwalniające wykonane z kostki brukowej na ulicy Dewajtis. Skrzyżowanie I - ulice Skrzyżowanie Dewajtis Kamedulska Skrzyżowanie I rodzaj Zwykłe, bez pierwszeństwa przejazdu. S t r o n a 23

Skrzyżowanie II ulice Skrzyżowanie II rodzaj Skrzyżowanie Dewajtis Marymoncka Skanalizowane, wyposażone w sygnalizację świetlną. Ul. Marymoncka z pierwszeństwem pierwszeństwem. Tabela 3.3 Charakterystyka ulicy Lindego, odcinek Marymoncka-Wrzeciono Ulica Samuela Lindego Odcinek Marymocnka Wrzeciono Dystans (m) 190 Kategoria Gminna Klasa L Przekrój 1x2 Szerokość jezdni 1x9m Szerokość pasa jezdni 4,5m Rodzaj nawierzchni Jezdnia asfaltowa Urządzenia infrastruktury - drogowej Skrzyżowanie I - ulice Skrzyżowanie Dewajtis Marymoncka Skrzyżowanie I rodzaj Skanalizowane, wyposażone w sygnalizację świetlną. Ul. Marymoncka z pierwszeństwem przejazdu. Skrzyżowanie II ulice Skrzyżowanie Samuela Lindego Wrzeciono I Skrzyżowanie II rodzaj Zwykłe, bez pierwszeństwa przejazdu. Tabela 3.4 Charakterystyka ulicy Lindego, odcinek Wrzeciono I - Szubińska Ulica Samuela Lindego Odcinek Wrzeciono Szubińska I Dystans (m) 200 Kategoria Gminna Klasa L Przekrój 1x2 Szerokość jezdni 1x9m Szerokość pasa jezdni 4,5m Rodzaj nawierzchni Jezdnia asfaltowa Urządzenia infrastruktury - drogowej Skrzyżowanie I - ulice Skrzyżowanie Samuela Lindego Wrzeciono I Skrzyżowanie I rodzaj Zwykłe, bez pierwszeństwa przejazdu. Skrzyżowanie II ulice Skrzyżowanie Samuela Lindego Szubińska Skrzyżowanie II rodzaj Zwykłe, bez pierwszeństwa przejazdu. Tabela 3.5 Charakterystyka ulicy Lindego, odcinek Szubińska-Wrzeciono Ulica Samuela Lindego Odcinek Szubińska - wrzeciono Dystans (m) 240 Kategoria Gminna Klasa L S t r o n a 24

Przekrój Szerokość jezdni Szerokość pasa jezdni Rodzaj nawierzchni Urządzenia infrastruktury drogowej Skrzyżowanie I - ulice Skrzyżowanie I rodzaj Skrzyżowanie II ulice Skrzyżowanie II rodzaj 1x2 1x6m 3m Jezdnia asfaltowa - Skrzyżowanie Samuela Lindego Szubińska Zwykłe, bez pierwszeństwa przejazdu. Skrzyżowanie Samuela Lindego Wrzeciono II Zwykłe, bez pierwszeństwa przejazdu. Ulica Odcinek Tabela 3.6 Charakterystyka ulicy Lindego, odcinek Wrzeciono II - Kasprowicza Samuela Lindego Dystans (m) 160 Kategoria Gminna Klasa Przekrój Szerokość jezdni Szerokość pasa jezdni Rodzaj nawierzchni Urządzenia infrastruktury drogowej Wrzeciono - Jana Kasprowicza L 1x2->2x2 1x6m->2x7m 3->3,5m Jezdnia asfaltowa Przystanek autobusowy z zatoką o nawierzchni betonowej na zachodniej jezdni przy skrzyżowaniu z ulicą Jana Kasprowicza. Przystanek autobusowy z zatoką o nawierzchni betonowej na wschodniej jezdni przy skrzyżowaniu z ulicą Jana Kasprowicza. Skrzyżowanie I - ulice Skrzyżowanie I rodzaj Skrzyżowanie II ulice Skrzyżowanie II rodzaj Skrzyżowanie Samuela Lindego Wrzeciono II Skrzyżowanie z wyspą centralną, wyposażone w sygnalizację świetlną. Skrzyżowanie Jana Kasprowicza Samuela Lindego Skrzyżowanie o ruchu okrężnym, wyposażone w sygnalizację świetlną. Tabela 3.7 Charakterystyka ulicy Kasprowicza, odcinek Lindego - Przytyk Ulica Jana Kasprowicza Odcinek Samuela Lindego Przytyk Dystans (m) 350 Kategoria Powiatowa Klasa Zbiorcze Przekrój 2x2 S t r o n a 25

Szerokość jezdni 2x7m Szerokość pasa jezdni 3,5m Rodzaj nawierzchni Jezdnia asfaltowa Urządzenia infrastruktury Przystanek autobusowy z zatoką o nawierzchni drogowej betonowej na południowej jezdni przy Skrzyżowanie I - ulice Skrzyżowanie I rodzaj Skrzyżowanie II ulice Skrzyżowanie II rodzaj Ulica skrzyżowaniu z ulicą Lindego Przystanek autobusowy z zatoką o nawierzchni betonowej na północnej jezdni przy skrzyżowaniu z ulicą Przytyk Południowa jezdnia posiada skrzyżowanie wyłącznie na prawe skręty z ulicą Wrzeciono. Przy skrzyżowaniu umieszczone dodatkowe przejście dla pieszych przez obie jezdnie ulicy Kasprowicza wyposażone w sygnalizację świetlną. Skrzyżowanie Jana Kasprowicza Samuela Lindego Skrzyżowanie z wyspą centralną, wyposażone w sygnalizację świetlną. Skrzyżowanie Jana Kasprowicza Przytyk Skanalizowane, wyposażone w sygnalizację świetlną. Ul. Jana Kasprowicza posiada pierwszeństwo przejazdu. Tabela 3.8 Charakterystyka ulicy Kasprowicza, odcinek Przytyk - Przy Agorze Jana Kasprowicza Odcinek Przytyk Przy Agorze Dystans (m) 230 Kategoria Powiatowa Klasa Zbiorcze Przekrój 2x2 Szerokość jezdni 2x7m Szerokość pasa jezdni 3,5 Rodzaj nawierzchni Jezdnia asfaltowa Urządzenia infrastruktury drogowej Przystanek autobusowy na południowej jezdni przy skrzyżowaniu z ulicą Przy Agorze. z zatoką o nawierzchni betonowej Skrzyżowanie I - ulice Skrzyżowanie Jana Kasprowicza Przytyk Skrzyżowanie I rodzaj Skanalizowane, wyposażone w sygnalizację świetlną. Ul. Jana Kasprowicza posiada pierwszeństwo przejazdu. Skrzyżowanie II ulice Skrzyżowanie Jana Kasprowicza Przy Agorze Skrzyżowanie II rodzaj Skanalizowane, wyposażone w sygnalizację świetlną. Ul. Jana Kasprowicza posiada pierwszeństwo przejazdu. S t r o n a 26

Tabela 3.9 Charakterystyka ulicy Kasprowicza, odcinek Przy Agorze - Nocznickiego Ulica Jana Kasprowicza Odcinek Przy Agorze Tomasza Nocznickiego Dystans (m) 350 Kategoria Powiatowa Klasa Zbiorcze Przekrój 2x2 Szerokość jezdni 2x7m Szerokość pasa jezdni 3,5 Rodzaj nawierzchni Jezdnia asfaltowa Urządzenia infrastruktury Przystanek autobusowy z zatoką o nawierzchni drogowej betonowej na południowej jezdni przy skrzyżowaniu z ulicą Tomasza Nocznickiego. Przystanek autobusowy z zatoką o nawierzchni betonowej na północnej jezdni przy skrzyżowaniu z ulicą Przytyk. Skrzyżowanie I - ulice Skrzyżowanie Jana Kasprowicza Przytyk Skrzyżowanie I rodzaj Skanalizowane, wyposażone w sygnalizację świetlną. Skrzyżowanie II ulice Skrzyżowanie Jana Kasprowicza Tomasza Nocznickiego Skrzyżowanie II rodzaj Skrzyżowanie z wyspą centralną, wyposażone w sygnalizację świetlną. 4. Wyniki pomiarów natężenia ruchu oraz napełnień pojazdów transportu zbiorowego W ramach analizy dla przedmiotowego zadania wykonane zostały badania napełnień i wymiany pasażerów w pojazdach transportu zbiorowego oraz pomiary natężenia ruchu samochodowego w przekrojach. Pomiary prowadzone były przez przeszkolonych obserwatorów, którzy podczas pomiaru ręcznego zapisywali: dla pomiarów w środkach transportu zbiorowego Numer obserwowanej linii, Numer boczny pojazdu, Kierunek w którym pojazd się poruszał, Godzinę przyjazdu na przystanek i rozpoczęcie wymiany pasażerów, Godzinę zakończenia wymiany pasażerów i odjazd z przystanku, Liczbę osób wsiadających do pojazdu, Liczbę osób wysiadających z pojazdu, Napełnienie odjeżdżającego autobusu. dla pomiarów natężenia ruchu w przekroju ulicznym S t r o n a 27

Liczbę pojazdów poruszającą się w danym kierunku z rozróżnieniem 10 grup rodzajowych Pomiary odbyły się w dniach 21 października (badanie transportu zbiorowego) oraz 22 października (badanie natężenia ruchu drogowego). Pomiary napełnień w transporcie zbiorowym prowadzone były na 13 parach przystanków w ciągu ulic Krakowskie Przedmieście, Nowy Świat, Plac Trzech Krzyży, Aleje Ujazdowskie oraz Belwederskiej. W tabeli 4.1 przedstawione zostały przystanki, na których prowadzony był pomiar napełnienia. Tabela 4.2 Przystanki na których prowadzony był pomiar 1 Plac Krasińskich 2 Kapitulna 3 Plac Zamkowy 4 Hotel Bristol 6 Uniwersytet 5 Piękna 7 Ordynacka 8 Foksal 9 Plac Trzech Krzyży 10 Plac na Rozdrożu 11 Łazienki Królewskie 12 Spacerowa 13 Dolna Pomiary natężenia ruchu drogowego prowadzone były na dwóch ciągach drogowych, odpowiednio w 7 oraz 5 punktach pomiarowych. Pomiary realizowane były w przekrojach ulic: Miodowej Krakowskie Przedmieście (2 punkty pomiarowe) Nowy Świat (2 punkty pomiarowe) Aleje Ujazdowskie (3 punkty pomiarowe) Belwederska Kasprowicza (2 punkty pomiarowe) Lindego (2 punkty pomiarowe) Dewajtis S t r o n a 28

4.1. Napełnienia autobusów transportu zbiorowego Na przedstawionych wcześniej przystankach przeprowadzone były badania dla linii autobusowych 111, 116, 128, 166, 175, 178, 180, 222, 503, 518, E-2. Pomiary prowadzone były w godzinach 7:00 9:00 oraz 15:00 18:00. Szczegółowe analizy dla każdej z linii przedstawione zostały w poniższych tabelach. Zestawienia pomiarów przedstawione są dla porannego i popołudniowego okresu szczytowego. Pomiary dla linii 111, obserwowane na przystankach Uniwersytet Ordynacka, Foksal. Linia Nr Przystanek Tabela 4.3 Zestawienie pomiarów dla linii 111, kierunek: Południe Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 111 1 Plac Krasińskich - - - - - - - - 111 2 Kapitulna - - - - - - - - 111 3 Plac Zamkowy - - - - - - - - 111 4 Hotel Bristol - - - - - - - - 111 6 Uniwersytet 250 272 97,7 29 21 25 167 2832 111 7 Ordynacka 251 153 98,4 29 24 10 155 2854 111 8 Foksal 693 450 96,7 58 45 20 155 5610 111 9 Plac Trzech Krzyży - - - - - - - - 111 10 Plac na Rozdrożu - - - - - - - - 111 11 Łazienki Królewskie - - - - - - - - 111 12 Spacerowa - - - - - - - - 111 13 Dolna - - - - - - - - Linia Nr Przystanek Tabela 4.4 Zestawienie pomiarów dla linii 111, kierunek: Północ Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 111 1 Dolna - - - - - - - - 111 2 Spacerowa - - - - - - - - 111 3 Łazienki Królewskie - - - - - - - - 111 4 Plac na Rozdrożu - - - - - - - - 111 5 Piękna - - - - - - - - 111 6 Plac Trzech Krzyży - - - - - - - - S t r o n a 29

111 7 Foksal 469 179 91,5 33 35 15 135 3525 111 8 Ordynacka 205 188 92,0 33 25 15 145 3770 111 9 Uniwersytet 380 260 95,6 33 27 20 135 981 111 10 Hotel Bristol - - - - - - - - 111 11 Plac Zamkowy - - - - - - - - 111 12 Kapitulna - - - - - - - - 111 13 Plac Krasińskich - - - - - - - - Pomiary dla linii 116. Linia 116 jest jedyną linią, która w całości przejeżdża przez badany odcinek. Linia Nr Przystanek Tabela 4.5 Zestawienie pomiarów dla linii 116, kierunek: Południe Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 116 1 Plac Krasińskich 240 235 65,7 34 21 25 90 2167 116 2 Kapitulna 127 141 65,4 34 12 11 91 2159 116 3 Plac Zamkowy 456 231 72,0 34 50 15 128 2377 116 4 Hotel Bristol 71 110 71,1 34 9 11 125 2419 116 6 Uniwersytet 453 500 70,1 34 40 60 110 2385 116 7 Ordynacka 256 264 69,2 34 28 15 114 2353 116 8 Foksal 463 457 69,7 34 37 30 121 2370 116 9 Plac Trzech Krzyży 254 264 69,3 34 20 20 116 2357 116 10 Plac na Rozdrożu 315 332 68,9 34 22 25 118 2342 116 11 Łazienki Królewskie 69 127 67,2 34 9 9 117 2285 116 12 Spacerowa 103 261 62,6 34 12 22 114 2127 116 13 Dolna 255 347 59,9 34 15 20 112 2035 Linia Nr Przystanek Tabela 4.6 Zestawienie pomiarów dla linii 116, kierunek: Północ Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 116 1 Dolna 286 280 78,3 30 20 27 104 2350 116 2 Spacerowa 187 95 81,4 30 18 10 110 2442 116 3 Łazienki Królewskie 146 65 84,1 30 19 21 118 2523 116 4 Plac na Rozdrożu 592 479 87,9 30 40 40 115 2636 116 5 Piękna 95 154 85,9 30 12 16 116 2577 116 6 Plac Trzech Krzyży 511 413 89,2 30 42 40 116 2675 116 7 Foksal 706 293 102,9 30 60 36 150 3088 116 8 Ordynacka 251 220 104,0 30 40 15 161 3119 116 9 Uniwersytet 408 332 106,5 30 31 26 163 3195 116 10 Hotel Bristol 142 188 105,0 30 25 45 166 3149 S t r o n a 30

116 11 Plac Zamkowy 253 574 94,3 30 29 67 154 2828 116 12 Kapitulna 239 378 89,6 30 30 30 143 2689 116 13 Plac Krasińskich 142 217 87,1 30 15 25 142 2614 Pomiary dla linii 128, obserwowane na przystankach Plac Zamkowy, Hotel Bristol, Uniwersytet, Ordynacka, Foksal. Linia Nr Przystanek Tabela 4.7 Zestawienie pomiarów dla linii 128, kierunek: Południe Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 128 1 Plac Krasińskich - - - - - - - - 128 2 Kapitulna - - - - - - - - 128 3 Plac Zamkowy 212 181 59,3 36 11 9 93 2136 128 4 Hotel Bristol 236 60 64,2 36 15 9 104 2312 128 6 Uniwersytet 424 307 67,5 36 35 20 94 2429 128 7 Ordynacka 380 232 71,6 36 24 17 104 2577 128 8 Foksal 265 351 69,2 36 20 22 98 2491 128 9 Plac Trzech Krzyży - - - - - - - - 128 10 Plac na Rozdrożu - - - - - - - - 128 11 Łazienki Królewskie - - - - - - - - 128 12 Spacerowa - - - - - - - - 128 13 Dolna - - - - - - - - Linia Nr Przystanek Tabela 4.8 Zestawienie pomiarów dla linii 128, kierunek: Północ Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 128 1 Dolna - - - - - - - - 128 2 Spacerowa - - - - - - - - 128 3 Łazienki Królewskie - - - - - - - - 128 4 Plac na Rozdrożu - - - - - - - - 128 5 Piękna - - - - - - - - 128 6 Plac Trzech Krzyży - - - - - - - - 128 7 Foksal 629 251 78,2 38 40 20 110 2973 128 8 Ordynacka 147 333 73,3 38 15 20 102 2787 128 9 Uniwersytet 487 450 74,3 38 32 25 109 2824 128 10 Hotel Bristol - - - - - - - - 128 11 Plac Zamkowy - - - - - - - - 128 12 Kapitulna - - - - - - - - 128 13 Plac Krasińskich - - - - - - - - S t r o n a 31

Pomiary dla linii 166, obserwowane na przystankach Plac Trzech Krzyży, Plac na Rozdróżu, Łazienki Królewskie, Spacerowa oraz Dolna. Linia Nr Przystanek Tabela 4.9 Zestawienie pomiarów dla linii 166, kierunek: Południe Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 166 1 Plac Krasińskich - - - - - - - - 166 2 Kapitulna - - - - - - - - 166 3 Plac Zamkowy - - - - - - - - 166 4 Hotel Bristol - - - - - - - - 166 6 Uniwersytet - - - - - - - - 166 7 Ordynacka - - - - - - - - 166 8 Foksal - - - - - - - - 166 9 166 10 166 11 Plac Trzech Krzyży 113 82 40,3 19 16 13 65 766 Plac na Rozdrożu 148 79 43,9 19 20 10 72 835 Łazienki Królewskie 37 58 42,8 19 6 9 76 814 166 12 Spacerowa 62 98 40,9 19 10 11 78 778 166 13 Dolna 139 158 39,9 19 16 16 82 759 Linia Nr Przystanek Tabela 4.10 Zestawienie pomiarów dla linii 166, kierunek: Północ Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 166 1 Dolna 186 210 60,9 21 15 20 85 1278 166 2 Spacerowa 89 87 61,0 21 11 17 84 1280 166 3 Łazienki Królewskie 75 62 61,6 21 15 14 83 1293 166 4 Plac na Rozdrożu 137 169 60,0 21 21 20 78 1261 166 5 Piękna 41 83 58,0 21 9 16 76 1219 166 6 Plac Trzech Krzyży - - - - - - - - 166 7 Foksal - - - - - - - - 166 8 Ordynacka - - - - - - - - 166 9 Uniwersytet - - - - - - - - 166 10 Hotel Bristol - - - - - - - - 166 11 Plac Zamkowy - - - - - - - - 166 12 Kapitulna - - - - - - - - 166 13 Plac Krasińskich - - - - - - - - Pomiary dla linii 175, obserwowane na przystankach Plac Zamkowy, Hotel Bristol, Uniwersytet, Ordynacka, Foksal. S t r o n a 32

Linia Nr Przystanek Tabela 4.11 Zestawienie pomiarów dla linii 175, kierunek: Południe Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 175 1 Plac Krasińskich - - - - - - - - 175 2 Kapitulna - - - - - - - - 175 3 Plac Zamkowy 137 66 45,7 21 9 9 71 959 175 4 Hotel Bristol 104 21 49,6 21 11 8 74 1042 175 6 Uniwersytet 251 159 54,0 21 35 20 91 1134 175 7 Ordynacka 213 98 59,5 21 22 17 103 1249 175 8 Foksal 141 252 54,2 21 15 20 93 1138 175 9 Plac Trzech Krzyży - - - - - - - - 175 10 Plac na Rozdrożu - - - - - - - - 175 11 Łazienki Królewskie - - - - - - - - 175 12 Spacerowa - - - - - - - - 175 13 Dolna - - - - - - - - Linia Nr Przystanek Tabela 4.12 Zestawienie pomiarów dla linii 175, kierunek: Północ Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 175 1 Dolna - - - - - - - - 175 2 Spacerowa - - - - - - - - 175 3 Łazienki Królewskie - - - - - - - - 175 4 Plac na Rozdrożu - - - - - - - - 175 5 Piękna - - - - - - - - 175 6 Plac Trzech Krzyży - - - - - - - - 175 7 Foksal 342 134 80,6 21 40 16 100 1693 175 8 Ordynacka 86 200 75,2 21 15 20 100 1579 175 9 Uniwersytet 233 172 78,1 21 31 20 110 1640 175 10 Hotel Bristol - - - - - - - - 175 11 Plac Zamkowy - - - - - - - - 175 12 Kapitulna - - - - - - - - 175 13 Plac Krasińskich - - - - - - - - Pomiary dla linii 178, obserwowane na przystankach Plac Krasińskich, Kapitulna, Plac Zamkowy, Hotel Bristol, Uniwersytet Linia Nr Przystanek Tabela 4.13 Zestawienie pomiarów dla linii 178, kierunek: Południe Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma S t r o n a 33

178 1 Plac Krasińskich 91 30 70,7 15 13 9 90 1061 178 2 Kapitulna 84 49 73,1 15 14 6 94 1096 178 3 Plac Zamkowy 173 48 81,4 15 30 11 124 1221 178 4 Hotel Bristol 45 37 81,9 15 11 9 126 1229 178 6 Uniwersytet 134 88 85,0 15 30 12 127 1275 178 7 Ordynacka - - - - - - - - 178 8 Foksal - - - - - - - - 178 9 Plac Trzech Krzyży - - - - - - - - 178 10 Plac na Rozdrożu - - - - - - - - 178 11 Łazienki Królewskie - - - - - - - - 178 12 Spacerowa - - - - - - - - 178 13 Dolna - - - - - - - - Linia Nr Przystanek Tabela 4.14 Zestawienie pomiarów dla linii 178, kierunek: Północ Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 178 1 Dolna - - - - - - - - 178 2 Spacerowa - - - - - - - - 178 3 178 4 Łazienki Królewskie Plac na Rozdrożu - - - - - - - - - - - - - - - - 178 5 Piękna - - - - - - - - 178 6 Plac Trzech Krzyży - - - - - - - - 178 7 Foksal - - - - - - - - 178 8 Ordynacka - - - - - - - - 178 9 Uniwersytet 146 152 30,0 15 20 25 50 450 178 10 Hotel Bristol 31 42 29,3 15 11 10 49 439 178 11 Plac Zamkowy 29 153 19,6 15 5 35 40 275 178 12 Kapitulna 70 102 17,4 15 10 16 35 243 178 13 Plac Krasińskich 53 79 15,5 15 9 9 33 217 Pomiary dla linii 180, obserwowane na większości przystanków z pomięciem przystanków Spacerowa i Dolna. Linia Nr Przystanek Tabela 4.15 Zestawienie pomiarów dla linii 180, kierunek: Południe Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 180 1 Plac Krasińskich 156 144 55,6 29 25 14 90 1556 180 2 Kapitulna 150 118 56,7 29 12 11 94 1588 180 3 Plac Zamkowy 290 125 62,6 29 20 10 98 1753 180 4 Hotel Bristol 107 87 63,6 28 13 9 90 1782 S t r o n a 34

180 6 Uniwersytet 363 298 66,0 28 30 30 85 1847 180 7 Ordynacka 224 208 66,5 28 18 28 93 1863 180 8 Foksal 351 380 65,5 28 25 35 100 1834 180 9 Plac Trzech Krzyży 202 185 67,6 28 20 16 104 1824 180 10 Plac na Rozdrożu 212 204 67,9 28 17 18 102 1832 180 11 Łazienki Królewskie 66 96 66,7 28 7 12 106 1802 180 12 Spacerowa - - - - - - - - 180 13 Dolna - - - - - - - - Linia Nr Przystanek Tabela 4.16 Zestawienie pomiarów dla linii 180, kierunek: Północ Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 180 1 Dolna - - - - - - - - 180 2 Spacerowa 185 123 75,9 32 15 12 95 2430 180 3 Łazienki Królewskie 116 82 77,0 32 10 9 99 2464 180 4 Plac na Rozdrożu 398 293 80,3 32 50 20 108 2569 180 5 Piękna 92 120 79,4 32 22 15 110 2541 180 6 Plac Trzech Krzyży 641 477 84,5 32 36 28 131 2705 180 7 Foksal 608 287 94,6 32 50 20 136 3026 180 8 Ordynacka 236 265 93,7 32 30 15 144 2997 180 9 Uniwersytet 478 378 96,8 32 25 25 164 3097 180 10 Hotel Bristol 116 134 96,2 32 19 20 170 3079 180 11 Plac Zamkowy 206 546 85,6 32 23 47 131 2739 180 12 Kapitulna 217 399 79,9 32 20 35 128 2557 180 13 Plac Krasińskich 116 105 80,3 32 7 13 132 2568 Pomiary dla linii 222, obserwowane na przystankach Plac Zamkowy, Hotel Bristol, Uniwersytet, Ordynacka, Foksal, Plac Trzech Krzyży, Plac na Rozdrożu Linia Nr Przystanek Tabela 4.17 Zestawienie pomiarów dla linii 222, kierunek: Południe Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 222 1 Plac Krasińskich - - - - - - - - 222 2 Kapitulna - - - - - - - - 222 3 Plac Zamkowy 183 54 58,3 18 30 7 75 1049 222 4 Hotel Bristol 80 44 59,9 18 13 8 79 1079 222 6 Uniwersytet 201 134 63,9 18 20 20 84 1151 222 7 Ordynacka 149 100 66,7 18 15 17 82 1200 222 8 Foksal 146 170 65,3 18 15 25 87 1176 Plac Trzech 222 9 Krzyży 143 116 67,1 18 17 15 96 1208 S t r o n a 35

222 10 222 11 Plac na Rozdrożu 162 139 68,3 18 16 16 92 1229 Łazienki Królewskie - - - - - - - - 222 12 Spacerowa - - - - - - - - 222 13 Dolna - - - - - - - - Linia Nr Przystanek Tabela 4.18 Zestawienie pomiarów dla linii 222, kierunek: Północ Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 222 1 Dolna - - - - - - - - 222 2 Spacerowa - - - - - - - - 222 3 Łazienki Królewskie - - - - - - - - 222 4 Plac na Rozdrożu 126 129 57,1 17 25 15 90 970 222 5 Piękna 19 54 54,8 17 7 11 82 931 222 6 Plac Trzech Krzyży 63 138 49,9 17 13 13 79 848 222 7 Foksal 210 127 53,9 17 40 20 84 916 222 8 Ordynacka 51 95 53,8 15 8 15 84 807 222 9 Uniwersytet 115 144 51,9 15 20 21 79 778 222 10 Hotel Bristol 16 28 51,1 15 5 5 76 766 222 11 Plac Zamkowy 4 172 39,9 15 1 28 72 598 222 12 Kapitulna - - - - - - - - 222 13 Plac Krasińskich - - - - - - - - Pomiary dla linii 503, obserwowane na przystankach Plac Krasińskich, Plac Zamkowy, Uniwersytet, Foksal, Plac Trzech Krzyży, Plac na Rozdrożu, Spacerowa, Dolna Linia Nr Przystanek Tabela 4.19 Zestawienie pomiarów dla linii 503, kierunek: Południe Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 503 1 Plac Krasińskich 226 66 68,6 28 18 10 81 1988 503 2 Kapitulna - - - - - - - - 503 3 Plac Zamkowy 289 92 75,3 29 19 8 88 2185 503 4 Hotel Bristol - - - - - - - - 503 6 Uniwersytet 400 295 79,0 29 36 40 107 2290 503 7 Ordynacka - - - - - - - - 503 8 Foksal 416 395 79,3 28 30 30 105 2219 503 9 Plac Trzech Krzyży 305 197 83,4 28 24 25 117 2335 503 10 Plac na Rozdrożu 303 275 84,3 28 21 20 112 2360 503 11 Łazienki Królewskie - - - - - - - - 503 12 Spacerowa 101 214 81,1 28 12 21 110 2190 S t r o n a 36

503 13 Dolna 286 350 78,7 28 17 26 109 2126 Linia Nr Przystanek Tabela 4.20 Zestawienie pomiarów dla linii 503, kierunek: Północ Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 503 1 Dolna 309 374 69,4 32 30 30 140 2082 503 2 Spacerowa 194 103 72,4 32 14 15 145 2173 503 3 Łazienki Królewskie - - - - - - - - 503 4 Plac na Rozdrożu 351 393 71,0 32 50 30 138 2201 503 5 Piękna - - - - - - - - 503 6 Plac Trzech Krzyży 226 266 69,7 32 17 25 132 2161 503 7 Foksal 660 320 80,5 32 40 25 147 2576 503 8 Ordynacka - - - - - - - - 503 9 Uniwersytet 297 304 78,6 32 30 20 148 2358 503 10 Hotel Bristol - - - - - - - - 503 11 Plac Zamkowy 59 794 54,9 32 5 67 139 1591 503 12 Kapitulna - - - - - - - - 503 13 Plac Krasińskich 102 263 49,3 32 7 20 121 1430 Pomiary dla linii 518, obserwowane na przystankach Plac Krasińskich, Plac Zamkowy, Uniwersytet Linia Nr Przystanek Tabela 4.21 Zestawienie pomiarów dla linii 518, kierunek: Południe Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 518 1 Plac Krasińskich 199 132 72,0 26 27 14 110 1873 518 2 Kapitulna - - - - - - - - 518 3 Plac Zamkowy 292 140 77,9 26 40 30 145 2025 518 4 Hotel Bristol - - - - - - - - 518 6 Uniwersytet 339 346 77,6 26 40 40 148 2018 518 7 Ordynacka - - - - - - - - 518 8 Foksal - - - - - - - - 518 9 518 10 518 11 Plac Trzech Krzyży Plac na Rozdrożu Łazienki Królewskie - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 518 12 Spacerowa - - - - - - - - 518 13 Dolna - - - - - - - - S t r o n a 37

Linia Nr Przystanek Tabela 4.22 Zestawienie pomiarów dla linii 518, kierunek: Północ Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma 518 1 Dolna - - - - - - - - 518 2 Spacerowa - - - - - - - - 518 3 518 4 Łazienki Królewskie Plac na Rozdrożu - - - - - - - - - - - - - - - - 518 5 Piękna - - - - - - - - 518 6 Plac Trzech Krzyży - - - - - - - - 518 7 Foksal - - - - - - - - 518 8 Ordynacka - - - - - - - - 518 9 Uniwersytet 38 42 52,8 10 7 10 67 528 518 10 Hotel Bristol - - - - - - - - 518 11 Plac Zamkowy 7 27 50,8 10 4 8 64 508 518 12 Kapitulna - - - - - - - - 518 13 Plac Krasińskich 41 44 50,5 10 8 12 68 505 Pomiary dla linii E-2, obserwowane na przystankach Uniwersytet, Foksal, Plac Trzech Krzyży, Plac na Rozdrożu, Dolna Linia Nr Przystanek Tabela 4.23 Zestawienie pomiarów dla linii E-2, kierunek: Południe Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma E-2 1 Plac Krasińskich - - - - - - - - E-2 2 Kapitulna - - - - - - - - E-2 3 Plac Zamkowy - - - - - - - - E-2 4 Hotel Bristol - - - - - - - - E-2 6 Uniwersytet 360 368 73,6 29 30 60 180 2135 E-2 7 Ordynacka - - - - - - - - E-2 8 Foksal 1021 229 72,6 29 52 17 140 1959 E-2 9 Plac Trzech Krzyży 189 134 54,4 29 18 13 105 1468 E-2 10 Plac na Rozdrożu 187 203 65,0 29 14 20 120 1950 E-2 11 Łazienki Królewskie - - - - - - - - E-2 12 Spacerowa - - - - - - - - E-2 13 Dolna 228 299 50,7 29 30 20 120 1317 S t r o n a 38

Linia Nr Przystanek Tabela 4.24 Zestawienie pomiarów dla linii 518, kierunek: Północ Wsiadło Ogólne wartości Wartość max Napełnienie Wysiadło Średnie Napełnienie Liczba kursów Wsiadło Wysiadło Max Suma E-2 1 Dolna 329 296 77,8 27 29 25 151 1945 E-2 2 Spacerowa - - - - - - - - E-2 3 Łazienki Królewskie - - - - - - - - E-2 4 Plac na Rozdrożu 276 320 76,0 27 25 35 128 1901 E-2 5 Piękna - - - - - - - - E-2 6 Plac Trzech Krzyży 228 224 76,2 27 28 22 122 1905 E-2 7 Foksal 483 251 87,0 27 35 25 147 2349 E-2 8 Ordynacka - - - - - - - - E-2 9 Uniwersytet 272 319 85,3 27 20 40 132 2302 E-2 10 Hotel Bristol - - - - - - - - E-2 11 Plac Zamkowy - - - - - - - - E-2 12 Kapitulna - - - - - - - - E-2 13 Plac Krasińskich - - - - - - - - Pozostałe z przejeżdżających w tym ciągu linii obsługują nie więcej niż 2 przystanki, a następnie ich trasa odbiega od analizowanej. W związku z tym linie te nie zostały ujęte w zestawieniu. 4.2. Badanie natężenia ruchu drogowego Badania natężenia ruchu prowadzone były w środę 22 października. Zostały one podzielone na 3 okresy badawcze uwzględniające poranny szczyt komunikacyjny w godzinach 7:00 9:00, okres międzyszczytowy w godzinach 11:00 13:00 oraz popołudniowy szczyt komunikacyjny w godzinach 15:00 18:00. Na rysunkach 4.1-4.3 przedstawiono lokalizację punktów pomiarowych. S t r o n a 39

Rysunek 0.1 Lokalizacja punktów pomiarowych 1-4 Źródło: opracowanie własne na podstawie: autorzy OpenStreetMap Rysunek 0.2 Lokalizacja punktów pomiarowych 5-9 Źródło: opracowanie własne na podstawie: autorzy OpenStreetMap S t r o n a 40

Rysunek 0.3 Lokalizacja punktów pomiarowych 1-5 (w północnej części) Źródło: opracowanie własne na podstawie: autorzy OpenStreetMap Na wykresach 4.1-4.14. przedstawione zostały histogramy rozkładu ruchu w poszczególnych przekrojach pomiarowych. Wartości wyrażone są w pojazdach rzeczywistych dla poszczególnych godzin pomiarowych. Wykres 4.1 Natężenie ruchu na ulicy Miodowej odpowiednio w kierunku na północ i na południe W przekroju ulicy Miodowej w kierunku północnym największe natężenie ruchu występuje w godzinach popołudniowych, największą wartość osiąga w godzinach 16:00 17:00 i wynosi 568 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach szczytu porannego, tj. pomiędzy 07:00 a 08:00, i wyniosło 209 pojazdów. W przekroju ulicy Miodowej w kierunku południowym największe natężenie ruchu występuje w godzinach szczytu porannego, największą wartość osiąga w godzinach 08:00 09:00 i wynosi 867 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach szczytu popołudniowego, tj. pomiędzy 17:00 a 18:00, i wyniosło 416 pojazdów. S t r o n a 41

Wykres 4.2 Natężenie ruchu na ulicy Krakowskie Przedmieście (punkt 1) w kierunku na północ W przekroju ulicy Krakowskie Przedmieście (punkt 1) w kierunku północnym największe natężenie ruchu występuje w godzinach popołudniowych, największą wartość osiąga w godzinach 16:00 17:00 i wynosi 219 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach międzyszczytowych, tj. pomiędzy 12:00 a 13:00, i wyniosło 127 pojazdów. Wykres 4.3 Natężenie ruchu na ulicy Krakowskie Przedmieście (punkt 2) odpowiednio w kierunku na północ i na południe W przekroju ulicy Krakowskie Przedmieście (punkt 2) w kierunku północnym największe natężenie ruchu występuje w godzinach popołudniowych, największą wartość osiąga w godzinach 16:00 17:00 i wynosi 68 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach międzyszczytowych, tj. pomiędzy 11:00 a 12:00, i wyniosło 31 pojazdów. W przekroju ulicy Krakowskie Przedmieście (punkt 2) w kierunku południowym największe natężenie ruchu występuje w godzinach szczytu porannego, największą wartość osiąga w godzinach 08:00 09:00 i wynosi 255 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach szczytu popołudniowego, tj. pomiędzy 16:00 a 17:00, i wyniosło 160 pojazdów. S t r o n a 42

Wykres 4.4 Natężenie ruchu na ulicy Nowy Świat (punkt 1) odpowiednio w kierunku na północ i na południe W przekroju ulicy Nowy Świat (punkt 1) w kierunku północnym największe natężenie ruchu występuje w godzinach porannych, największą wartość osiąga w godzinach 08:00 09:00 i wynosi 249 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu również odnotowano w godzinach porannych, tj. pomiędzy 07:00 a 08:00, i wyniosło 161 pojazdów. W przekroju ulicy Nowy Świat (punkt 1) w kierunku południowym największe natężenie ruchu występuje w godzinach szczytu popołudniowego, największą wartość osiąga w godzinach 16:00 17:00 i wynosi 198 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach szczytu porannego, tj. pomiędzy 08:00 a 09:00, i wyniosło 123 pojazdy. Wykres 4.5 Natężenie ruchu na ulicy Nowy Świat (punkt 2) odpowiednio w kierunku na północ i na południe W przekroju ulicy Nowy Świat (punkt 2) w kierunku północnym największe natężenie ruchu występuje w godzinach porannych, największą wartość osiąga w godzinach 08:00 09:00 i wynosi 990 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu również odnotowano w godzinach porannych, tj. pomiędzy 07:00 a 08:00, i wynosi ono 805 pojazdów. W przekroju ulicy Nowy Świat (punkt 2) w kierunku południowym największe natężenie ruchu występuje w godzinach międzyszczytowych, największą wartość osiąga w godzinach 12:00 13:00 i wynosi 553 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach szczytu popołudniowego, tj. pomiędzy 15:00 a 16:00, i wyniosło 361 pojazdy. S t r o n a 43

Wykres 4.6 Natężenie ruchu na ulicy Aleje Ujazdowskie (punkt 1) odpowiednio w kierunku na północ i na południe W przekroju Alei Ujazdowskich (punkt 1) w kierunku północnym największe natężenie ruchu występuje w godzinach popołudniowych, największą wartość osiąga w godzinach 17:00 18:00 i wynosi 1172 pojazdy. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach międzyszczytowych, tj. pomiędzy 11:00 a 12:00, i wyniosło 605 pojazdów. W przekroju Alei Ujazdowskich (punkt 1) w kierunku południowym największe natężenie ruchu występuje w godzinach popołudniowych, największą wartość osiąga w godzinach 16:00 17:00 i wynosi 1130 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach szczytu porannego, tj. pomiędzy 07:00 a 08:00, i wyniosło 497 pojazdów. Wykres 4.7 Natężenie ruchu na ulicy Aleje Ujazdowskie (punkt 2) odpowiednio w kierunku na północ i na południe W przekroju Alei Ujazdowskich (punkt 2) w kierunku północnym największe natężenie ruchu występuje w godzinach porannych, największą wartość osiąga w godzinach 08:00 09:00 i wynosi 1380 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach międzyszczytowych, tj. pomiędzy 12:00 a 13:00, i wyniosło 1031 pojazdów. W przekroju Alei Ujazdowskich (punkt 2) w kierunku południowym największe natężenie ruchu występuje w godzinach popołudniowych, największą wartość osiąga w godzinach 17:00 18:00 i wynosi 1321 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach szczytu porannego, tj. pomiędzy 07:00 a 08:00, i wyniosło 491 pojazdów. S t r o n a 44

Wykres 4.8 Natężenie ruchu na ulicy Aleje Ujazdowskie (punkt 3) odpowiednio w kierunku na północ i na południe W przekroju Alei Ujazdowskich (punkt 3) w kierunku północnym największe natężenie ruchu występuje w godzinach międzyszczytowych, największą wartość osiąga w godzinach 11:00 12:00 i wynosi 667 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach popołudniowych, tj. pomiędzy 15:00 a 16:00, i wyniosło 527 pojazdów. W przekroju Alei Ujazdowskich (punkt 3) w kierunku południowym największe natężenie ruchu występuje w godzinach porannych, największą wartość osiąga w godzinach 08:00 09:00 i wynosi 752 pojazdy. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach międzyszczytowych, tj. pomiędzy 11:00 a 12:00, i wyniosło 548 pojazdów. Wykres 4.9 Natężenie ruchu na ulicy Belwederskiej odpowiednio w kierunku na północ i na południe W przekroju ulicy Belwederskiej w kierunku północnym największe natężenie ruchu występuje w godzinach porannych, największą wartość osiąga w godzinach 08:00 09:00 i wynosi 1155 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano również w godzinach porannych, tj. pomiędzy 07:00 a 08:00, i wyniosło 883 pojazdy. W przekroju ulicy Belwederskiej w kierunku południowym największe natężenie ruchu występuje w godzinach popołudniowych, największą wartość osiąga w godzinach 16:00 17:00 i wynosi 1065 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach porannych, tj. pomiędzy 07:00 a 08:00, i wyniosło 559 pojazdów. Na wykresach 4.10 4.14 przedstawione zostały wyniki natężenia ruchu dla ciągu ulic Kasprowicza Lindego Dewajtis. S t r o n a 45

Wykres 4.10 Natężenie ruchu na ulicy Kasprowicza (punkt 1) odpowiednio w kierunku na południe i na północ W przekroju ulicy Kasprowicza (punkt 1) w kierunku południowym największe natężenie ruchu występuje w godzinach popołudniowych, największą wartość osiąga w godzinach 16:00 17:00 i wynosi 821 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach międzyszczytowych, tj. pomiędzy 12:00 a 13:00, i wyniosło 599 pojazdów. W przekroju ulicy Kasprowicza (punkt 1) w kierunku północnym największe natężenie ruchu występuje w godzinach popołudniowych, największą wartość osiąga w godzinach 17:00 8:00 i wynosi 756 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach międzyszczytowych, tj. pomiędzy 11:00 a 12:00, i wyniosło 437 pojazdów. Wykres 4.11 Natężenie ruchu na ulicy Kasprowicza (punkt 2) odpowiednio w kierunku na południe i na północ W przekroju ulicy Kasprowicza (punkt 2) w kierunku południowym największe natężenie ruchu występuje w godzinach popołudniowych, największą wartość osiąga w godzinach 16:00 17:00 i wynosi 1151 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach międzyszczytowych, tj. pomiędzy 12:00 a 13:00, i wyniosło 542 pojazdy. W przekroju ulicy Kasprowicza (punkt 2) w kierunku północnym największe natężenie ruchu występuje w godzinach popołudniowych, największą wartość osiąga w godzinach 17:00 18:00 i wynosi 1050 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach międzyszczytowych, tj. pomiędzy 11:00 a 12:00, i wyniosło 468 pojazdów. S t r o n a 46

Wykres 4.12 Natężenie ruchu na ulicy Lindego (punkt 1) odpowiednio w kierunku na wschód i na zachód W przekroju ulicy Lindego (punkt 1) w kierunku wschodnim największe natężenie ruchu występuje w godzinach popołudniowych, największą wartość osiąga w godzinach 17:00 18:00 i wynosi 360 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach międzyszczytowych, tj. pomiędzy 12:00 a 13:00, i wyniosło 119 pojazdów. W przekroju ulicy Lindego (punkt 1) w kierunku zachodnim największe natężenie ruchu występuje w godzinach porannych, największą wartość osiąga w godzinach 08:00 09:00 i wynosi 1050 pojazdów. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach międzyszczytowych, tj. pomiędzy 12:00 a 13:00, i wyniosło 136 pojazdów. Wykres 4.13 Natężenie ruchu na ulicy Lindego (punkt 2) odpowiednio w kierunku na wschód i na zachód W przekroju ulicy Lindego (punkt 2) w kierunku wschodnim największe natężenie ruchu występuje w godzinach popołudniowych, największą wartość osiąga w godzinach 16:00 17:00 i wynosi 332 pojazdy. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach międzyszczytowych, tj. pomiędzy 12:00 a 13:00, i wyniosło 163 pojazdy. W przekroju ulicy Lindego (punkt 2) w kierunku zachodnim największe natężenie ruchu występuje w godzinach porannych, największą wartość osiąga w godzinach 08:00 09:00 i wynosi 153 pojazdy. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach międzyszczytowych, tj. pomiędzy 12:00 a 13:00, i wyniosło 61 pojazdów. S t r o n a 47

Wykres 4.14 Natężenie ruchu na ulicy Dewajtis odpowiednio w kierunku na wschód i na zachód W przekroju ulicy Dewajtis w kierunku wschodnim największe natężenie ruchu występuje w godzinach popołudniowych, największą wartość osiąga w godzinach 16:00 17:00 i wynosi 332 pojazdy. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach międzyszczytowych, tj. pomiędzy 12:00 a 13:00, i wyniosło 163 pojazdy. W przekroju ulicy Lindego (punkt 2) w kierunku południowym największe natężenie ruchu występuje w godzinach porannych, największą wartość osiąga w godzinach 08:00 09:00 i wynosi 153 pojazdy. Najmniejsze godzinne natężenie ruchu odnotowano w godzinach międzyszczytowych, tj. pomiędzy 12:00 a 13:00, i wyniosło 61 pojazdów. 4.3. Czas przejazdu odcinka transportem indywidualnym oraz transportem zbiorowym W ramach realizacji pomiarów ruchu drogowego określono średnie czasy przejazdów oraz średnie prędkości odcinków transportem indywidualnym oraz zbiorowym (badania wykonano 21.10.2014r. oraz 22.10.2014r.). Ze względu na ograniczenia w ruchu dla pojazdów indywidualnych po trasie badanych linii autobusowych (wzdłuż trasy linii autobusowej np. 116 odcinek Dolna Plac Krasińskich) czas przejazdu został wyznaczony na podstawie przejazdu od punktu początkowego (Miodowa) do punktu końcowego (Belwederska) po najkrótszej możliwej trasie wzdłuż ciągu ulic: Miodowa, Krakowskie Przedmieście, Nowy Świat, Aleje Ujazdowskie, Belwederska. Pomiar w przypadku drugiej lokalizacji został zrealizowany wzdłuż ulic Dewajtis, Lindego, Kasprowicza (odcinek pomiędzy ulicą Lindego a węzłem Młociny) Wyniki zostały przedstawione w tabeli 4.24. (transport indywidualny) oraz 4.25. (transport zbiorowy). S t r o n a 48

Tabela 0.25 Średnie czasy przejazdu oraz średnie prędkości przejazdu transportem indywidualnym odcinki nr pomiaru Miodowa - Belwederska Miodowa - Belwederska Miodowa - Belwederska Miodowa - Belwederska Miodowa - Belwederska pomiar 1 pomiar 2 pomiar 3 pomiar 4 pomiar 5 średnia prędkość przejazdu Kasprowicza - Dewajtis Kasprowicza - Dewajtis Kasprowicza - Dewajtis Kasprowicza - Dewajtis Kasprowicza - Dewajtis pomiar 1 pomiar 2 pomiar 3 pomiar 4 pomiar 5 średnia prędkość pojazdu 07:00-09:00 11:00-13:00 15:00-18:00 07:00-09:00 11:00-13:00 15:00-18:00 odcinki km/h km/h km/h min min min 16,4 17,3 14,9 Miodowa - Belwederska 19 18 21 17,3 16,4 15,6 Miodowa - Belwederska 18 19 20 14,2 17,3 16,4 Miodowa - Belwederska 22 18 19 16,4 18,4 14,2 Miodowa - Belwederska 19 17 22 18,4 16,4 16,4 Miodowa - Belwederska 17 19 19 16,5 17,2 15,5 średni czas przejazdu 20,4 25,5 20,4 17,0 14,6 17,0 25,5 25,5 20,4 17,0 17,0 14,6 12,8 20,4 17,0 Kasprowicza - Dewajtis Kasprowicza - Dewajtis Kasprowicza - Dewajtis Kasprowicza - Dewajtis Kasprowicza - Dewajtis 19,6 21,1 16,3 średni czas przejazdu 19,0 18,2 20,2 5 4 5 6 7 6 4 4 5 6 6 7 8 5 6 5,4 5,0 6,4 Największa średnia prędkość na odcinku Miodowa Belwederska została zarejestrowana w godzinach międzyszczytu komunikacyjnego tj. 11:00-13:00 i wyniosła 17,2 km/h (w czasie 18,2 min). Najmniejsza średnia prędkość na odcinku Miodowa Belwederska została zarejestrowana w godzinach szczytu popołudniowego tj. 15:00-18:00 i wyniosła 15,5 km/h (w czasie 20,2 min). Największa średnia prędkość na odcinku Kasprowicza Dewajtis została zarejestrowana w godzinach międzyszczytu komunikacyjnego tj. 11:00-13:00 i wyniosła 21,1 km/h (w czasie 5,0 min). Najmniejsza średnia prędkość na odcinku Kasprowicza Dewajtis została zarejestrowana w godzinach szczytu popołudniowego tj. 15:00-18:00 i wyniosła 16,3 km/h (w czasie 6,4 min). Na podstawie pomiarów i notowanych rzeczywistych czasów pojawienia się autobusów na przystankach oraz momentu zakończenia wymiany i odjazdu z przystanku wyznaczone zostały średnie czasy przejazdu na badanym odcinku. Wyniki tych badań przedstawione zostały w poniższej tabeli. Tabela 0.26 Średnie czasy przejazdu i prędkości transportem zbiorowym odcinki nr pomiaru Miodowa - Belwederska Miodowa - Belwederska Miodowa - Belwederska Miodowa - Belwederska Miodowa - Belwederska pomiar 1 pomiar 2 pomiar 3 pomiar 4 pomiar 5 średni czas przejazdu 07:00-09:00 11:00-13:00 15:00-18:00 07:00-09:00 11:00-13:00 15:00-18:00 km/h km/h km/h min min min 12,6 13,9 13,9 21 19 19 13,9 13,9 12,6 19 19 21 12,6 13,2 13,9 21 20 19 12,6 13,2 13,9 21 20 19 13,2 13,9 13,9 20 19 19 13,0 13,6 13,6 20,4 19,4 19,4 Największa średnia prędkość na odcinku Miodowa Belwederska transportem zbiorowym została zarejestrowana w godzinach międzyszczytu komunikacyjnego tj. 11:00-13:00 oraz w godzinach szczytu popołudniowego i wyniosła 13,6 km/h (w czasie 19,4 min). Najmniejszą średnia prędkość na odcinku Miodowa Belwederska transportem zbiorowym została zarejestrowana w godzinach porannego szczytu komunikacyjnego tj. 07:00-09:00 i wyniosła 13,0 km/h (w czasie 20,4 min). S t r o n a 49

5. Analiza dostępności nowych autobusów elektrycznych W niniejszym zestawieniu zostały uwzględnione pojazdy następujących producentów: autobusy ładowane przez kabel (plug-in) o Siemens Rampini ALE; o BYD K9; o AMZ CS10E; o SOR EBN; o Solaris Urbino electric; o Skoda Perun o VDL Citea Electric; o EBUSCO 2.0; o Bozankaya TCV SILEO; autobusy ładowane za pomocą pantografu o Siemens Rampini ALE; o Solaris Urbino electric; o VDL Citea electric; autobusy ładowane indukcyjnie o Solaris Urbino. Podane poniżej zużycie energii podawane przez producentów traktowane jest jako zużycie w korzystnych warunkach, tj. pojazdu próżnego bez dodatkowych instalacji. Siemens Rampini Autobusy Siemens Rampini ALE w wersji z ładowaniem za pomocą pantografu wykorzystywane są od 2012 r. w ruchu regularnym liniowym we Wiedniu jak również były i są testowane w kilku miastach europejskich, m.in. przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Krakowie. S t r o n a 50

Rys. 5.1 Autobus Siemens Rampini ALE z pantografem w czasie ładowania. Źródło: materiały firmy Siemens (http://www.siemens.com/press/photo/soicrl201309-01e) Długość: Szerokość: Wysokość: Rozstaw osi Zwis przedni Zwis tylny Masa własna Masa całkowita Miejsc siedzących Miejsc stojących Rodzaj akumulatorów Energia akumulatorów trakcyjnych Ogrzewanie/klimatyzacja: Moc: Prędkość maksymalna Czas ładowania Koszt jednostkowy wersja z pantografem1 7,720 m 2,200 m 3,050 m 3,675 m 1,170 m 2,345 m 8.250 kg 12.000 kg 13 26 litowo-żelazowe 96 kwh wersja bez pantografu1 7,720 m 2,200 m 3,050 m 3,675 m 1,170 m 2,345 m 8.250 kg 12.000 kg 9 33 litowo-żelazowe 180 kwh przestrzeń pasażerska; elektryczne 85/150 kw 62 km/h 10-15 Min co 1 godz. 1 672 200,00 PLN 2 tylko kabina kierowcy 85/150 kw 62 km/h co najmniej 2 godz. BYD 1 Źródło: Elektrobusse von Siemens Rampini, materiały firmy Siemens, 2013 źródło: cleanfleets.eu, Innovative Electric Buses in Vienna. Clean Fleets case study, 2014; podana cena w EUR została przeliczona na PLN wg średniego kursu NBP na dzień 12.12.2014 2 S t r o n a 51

Firma BYD oferuje obecnie jeden model autobusu 12 metrowy K9C. Model ten oferowany był w przetargu dla MZA Warszawa (w wersji z akumulatorami o pojemności 210 kwh) jak również testowany przez MPK Kraków (w wersji z akumulatorami o pojemności 324 kwh). Autobusy te testowane były również w innych miastach europejskich. Długość Szerokość Wysokość Rozstaw osi Zwis przedni Zwis tylni Masa własna autobusu Energia akumulatorów trakcyjnych Zużycie energii Koszt jednostkowy wersja K9C01; testowany w Krakowie w 2013 21 12,000 m 2,550 m 3,360 m 5,950 m 2,450 m 3,350 m 13.875 kg przetarg dla MZA Warszawa 3 324 kwh 240 kwh gwarantowane nie większe, niż 108 kwh/100 km 1.255.479,05 PLN netto Zużycie energii: na podstawie testów przeprowadzonych w Quebecu przy średniej prędkości 23 km/h uzyskano zasięg 250 km co odpowiada zużyciu 1,3 kwh bez klimatyzacji oraz 1,5 kwh z klimatyzacją oraz pełnym obciążeniem pasażerami 4. Autobus w Quebecu dysponował akumulatorami trakcyjnymi o pojemności 324 kwh oraz 31 miejscami siedzącymi 5. W Nowym Jorku uzyskano średni zasięg rzędu 225 km pomiędzy ładowaniami przy średniej prędkości wynoszącej 6 km/h (duże natężenie ruchu), maksymalny średni zasięg wyniósł 250 km 6. Na targach w Houston w październiku 2014 BYD zaprezentował 18 m autobus przegubowy o pojemności 120 pasażerów i zasięgu ponad 170 mil (ok. 270 km) wg zapewnień producenta 7 oraz 12 m autobus należący do przewoźnika AVTA, który w ciągu 3 dni pokonywał z 3 źródło: Przetarg nieograniczony na: Dostawę 10 sztuk fabrycznie nowych autobusów miejskich elektrycznych, materiały MZA Warszawa, czerwiec 2014 4 źródło: http://www.greencarcongress.com/2014/01/20140125-byd.html 5 źródło: http://www.businesswire.com/news/home/20130718005039/en/zero-emissions-12-meter-all- Electric-Bus-Launches-Passenger 6 źródło: http://articles.sae.org/12804/ 7 źródło: http://www.byd.com/news/news-256.html S t r o n a 52

obciążeniem 5.250 funtów (ok. 2.381 kg odpowiada 34 pasażerom o wadze 70 kg) pomiędzy 240 a 256 mil (386 412 km) pomiędzy ładowaniami z działającą klimatyzacją 8. AMZ Kutno Rys. Wyniki testów zużycia energii w Quebecu 9. AMZ CS10E Autobus AMZ CS10E posiada ładowanie typu plug-in oraz baterię o pojemności 230 kwh. Model ten testowany jest obecnie przez MPK Kraków. 8 źródło: http://www.byd.com/news/news-247.html 9 źródło: http://www.greencarcongress.com/2014/01/20140125-byd.html S t r o n a 53

Rys. 5.2 Autobus MZ CS10E. Źródło: materiały firmy AMZ Kutno konfiguracja wg producenta10 Długość: Szerokość: Wysokość: Rozstaw osi Zwis przedni Zwis tylny Masa własna Masa całkowita Miejsc ogółem Miejsc siedzących Miejsc stojących Układ drzwi Rodzaj akumulatorów Energia akumulatorów trakcyjnych Zasięg 2,250 m 3,100 mm 4,700 m 2,300 m 3,000 m 11.500 kg 18.000kg 83 +1 24+ wózek 59 1+2+2 litowo-jonowe 230 kwh testowany w Krakowie w 201311 10,360 m 2,550 m 3,126 m 4,700 m 2,300 m 3,000 m 11.500 kg 230 kwh ok. 240 km 10 źródło: materiały producenta, prezentacja firmy AMZ Kutno źródło: Testy eksploatacyjne autobusów elektrycznych w rzeczywistych warunkach komunikacji miejskiej ; materiały MPK S.A. w Krakowie, czerwiec 2014 11 S t r o n a 54

AMZ CS8,5E Długość: Szerokość: Wysokość: Masa całkowita Miejsc siedzących Miejsc stojących 38 konfiguracja wg producenta 12 9,800 m 2,250 m 3,100 m Miejsc ogółem 60 +1 Układ drzwi 1+2 Producent napędu 18.000kg 22 + wózek ENIKA SOR Firma SOR oferuje autobusy zasilane metodą plug-in w kilku długościach. Autobusy te wykorzystywane są w ruchu liniowym w Ostravie w Czechach jak również oferowane były w przetargu na dostawę autobusu dla MZK Ostrołęka. Model EBN 10,5 testowany jest również przez MPK Kraków. SOR EBN 8 Długość Szerokość Wysokość Rozstaw osi Zwis przedni Zwis tylny Masa własna Masa całkowita konfiguracja wg producenta 13 8,000 m 2,525 m 2,920 m 3,950 m 2,350 m 1,700 m 9.100 kg 12.700 kg Dopuszczalna masa całkowita 16.500 kg Miejsc siedzących 16 (+ 2) + 1 Miejsc stojących 35 Miejsc ogółem 51 + 1 Liczba drzwi 2 Szerokość drzwi Wysokość podłogi w drzwiach Wysokość podłogi Rodzaj akumulatorów 800 mm (przód), 1200 mm (tył) 320 mm 360 mm (przód), 800 mm (tył) LiFeYPO4 12 źródło: materiały producenta, prezentacja firmy AMZ Kutno 13 źródło: Elektrobus SOR EBN 8 SOR EBN 10,5 Městský; materiały producenta, 2014 S t r o n a 55

Moc ciągła 120 kw, szczytowa 180 kw Prędkość maksymalna 80 km/h Zużycie energii 0,7-0,9 kwh/km Zasięg 150-180 km (2-3 przystanki na 1 km); 300 km (próżny pojazd) Koszt jednostkowy 1.900.000 zł 14 SOR EBN 9,5 konfiguracja wg producenta 15 Długość 9,790 m Szerokość 2,525 m Wysokość 2,920 m Rozstaw osi 5,740 m Promień zawracania 11 m Masa własna 9.300 kg (w zależności od wyposażenia) Dopuszczalna masa całkowita 16.500 kg Miejsc siedzących 26 + 1 (w zależności od wyposażenia) Miejsc ogółem 69 + 1 (w zależności od wyposażenia) Liczba drzwi 2 Szerokość drzwi 800 mm (przód), 1200 mm (tył) Wysokość podłogi w drzwiach 325 mm Wysokość podłogi 360 mm (przód), 800 mm (tył) Typ baterii litowo-jonowe Energia akumulatorów trakcyjnych 172 kwh Moc maksymalna 120 kw Maksymalny moment obrotowy 958 Nm Prędkość maksymalna 80 km/h SOR EBN 10,5 dwudrzwiowy konfiguracja wg producenta 16 Długość 10,370 m 10,370 m Szerokość 2,525 m 2,525 m Wysokość 2,920 m 2,920 m trzydrzwiowy konfiguracja wg producenta 17 14 złożona oferta dla MZK Ostrołęka: 3.800.000 zł za dwie sztuki + tablice SIP 15 źródło: Elektrobus SOR EBN 8 SOR EBN 10,5 Městský; materiały producenta, 2013 16 źródło: Elektrobus SOR EBN 8 SOR EBN 10,5 Městský; materiały producenta, 2014 17 źródło: Elektrobus SOR EBN 8 SOR EBN 10,5 Městský; materiały producenta, 2014 S t r o n a 56

Rozstaw osi 6,320 m 6,320 m Zwis przedni 2,350 m 2,350 m Zwis tylny 1,700 m 1,700 m Masa własna 10.000 kg 9.800 kg Masa całkowita 15.000 kg 15.700 kg Dopuszczalna masa 16.500 kg 16.500 kg całkowita Miejsc siedzących 28 (+ 2) + 1 19 (+ 6) + 1 Miejsc stojących 44 66 Miejsc ogółem 72 + 1 85 + 1 Liczba drzwi 2 3 Szerokość drzwi 800 mm (przód), 1200 mm (tył) 800 mm (przód), 1200 mm (środek), 1200 mm (tył) Wysokość podłogi w 320 mm 320 mm drzwiach Wysokość podłogi 360 mm (przód), 800 mm (tył) 360 mm (przód), 800 mm (tył) Typ baterii LiFeYPO4 LiFeYPO4 Moc ciągła 120 kw, szczytowa 180 kw Prędkość maksymalna 80 km/h 80 km/h ciągła 120 kw, szczytowa 180 kw Zużycie energii 0,8-1,0 kwh/km 0,8-1,0 kwh/km Zasięg 130-150 km (2-3 przystanki na 1 km); 290 km (próżny pojazd) 130-150 km (2-3 przystanki na 1 km); 250 km (próżny pojazd) Koszt jednostkowy 1 881 225,00 PLN 18 ; 1 665 742,50 PLN 19 SOR EBN 11 Długość Szerokość Wysokość Rozstaw osi Masa własna Dopuszczalna masa całkowita Promień zawracania Miejsc siedzących konfiguracja wg producenta 20 11,100 m 2,525 m 2,920 m 6,320 m 10.000 kg (w zależności od wyposażenia) 16.500 kg 12 m 29 + 1 (w zależności od wyposażenia) 18 źródło: informacja prasowa przedsiębiorstw miejskich Landshut, http://www.stadtwerkelandshut.de/news/aktuelles/article/3070/3638.html, 2012; podana cena w EUR została przeliczona na PLN wg średniego kursu NBP na dzień 12.12.2014 19 zwycięzka oferta dla Ostravy w 2010, https://www.publictenders.net/tender/1593046; podana cena w CZK została przeliczona na PLN wg średniego kursu NBP na dzień 12.12.2014 20 źródło: Elektrobus SOR EBN 8 SOR EBN 10,5 Městský; materiały producenta, 2013 S t r o n a 57

Miejsc ogółem 92 + 1 (w zależności od wyposażenia) Liczba drzwi 3 (2) Szerokość drzwi 800 mm (przód), 1200 mm (tył) Wysokość podłogi w drzwiach 325 mm Wysokość podłogi 360 mm (przód), 800 mm (tył) Rodzaj akumulatorów litowo-jonowe Energia akumulatorów trakcyjnych 172 kwh Moc maksymalna 120 kw Maksymalny moment obrotowy 958 Nm Prędkość maksymalna 80 km/h Solaris Firma Solaris oferuje autobusy elektryczne w 4 długościach: 8,9 m, 12 m, 18 m oraz 18,75 m. Solaris Urbino 8,9 LE electric Autobus Solaris Urbino 8,9 LE electric oferowany jest z ładowaniem plug-in oraz za pomocą pantografu. Pojazdy tego typu zakupione zostały przez MZK Ostrołęka oraz przez przewoźnika miejskiego z Klagenfurtu. Autobusy tego typu testowane były również przez MPK Kraków. Rys. 5.3 Autobus Solaris Urbino 8,9 LE electric. Źródło: materiały firmy Solaris S t r o n a 58

konfiguracja wg materiałów producenta Długość 8,950 m 8,950 m Szerokość 2,400 m 2,400 m Wysokość 3,250 m 3,250 m Rozstaw osi 4,380 m 4,380 m Zwis przedni 2,080 m 2,080 m Zwis tylny 2,490 m 2,490 m Masa własna Miejsc siedzących maks. 29 Możliwy układ drzwi 1-2 Wysokość podłogi w 320 mm (I i II drzwi) drzwiach Energia akumulatorów trakcyjnych Moc 120 kw (standard; opcjonalnie 160 kw) Rodzaj ładowania Producent napędu testowany w Krakowie w 2013 21 10.200 kg zamówiony przez Stadtwerke Klagenfurt 22 121 kwh 121 kwh plug-in Vossloh Kiepe Koszt: zwycięska oferta dla MZK Ostrołęka: 3.199.000 zł za dwie sztuki + tablice SIP = 1.599.000 za sztukę, moc: 160 kw, pojemność akumulatorów: 160 kwh 23 Solaris Urbino 12 electric Autobusy Solaris Urbino 12 electric wykonywane są z ładowaniem typu plug-in, przez pantograf oraz indukcyjnym. Autobusy tego typu zostały zamówione przez szereg miast europejskich, w tym w Polsce przez miejskich przewoźników z Warszawy oraz Jaworzna. 21 źródło: Testy eksploatacyjne autobusów elektrycznych w rzeczywistych warunkach komunikacji miejskiej ; materiały MPK S.A. w Krakowie, czerwiec 2014 22 źródło: materiały informacyjne firmy Solaris 23 źródło: http://infobus.pl/text.php?from=tag&id=66648 S t r o n a 59

Rys. 5.4 Autobus Solaris Urbino 12 electric. Źródło: materiały firmy Solaris Długość Szerokość Wysokość Rozstaw osi Zwis przedni Zwis tylny Masa własna Miejsc siedzących Miejsc stojących Miejsc ogółem Możliwy układ drzwi Wysokość podłogi w drzwiach Energia akumulatorów trakcyjnych konfiguracja wg materiałów producenta 12,000 m 2,550 m 3,250 m 5,900 m 2,700 m 3,400 m przetarg dla MZA Warszawa24 zam. przez Düsseldorf25 208,0429 kwh 210 kwh maks. 41 1-2, 2-2, 1-2-2, 2-2-2 320 mm (I i II drzwi), 340 mm (III drzwi) 24 źródło: Przetarg nieograniczony na: Dostawę 10 sztuk fabrycznie nowych autobusów miejskich elektrycznych, materiały MZA Warszawa, czerwiec 2014 25 źródło: materiały informacyjne firmy Solaris S t r o n a 60

Moc silnika Rodzaj ładowania 160 kw (standard; opcjonalnie silniki w osi 2x60 kw) Producent napędu Zużycie energii gwarantowane 84 kwh/100 km Koszt jednostkowy 160 kw 26 plug-in (przygotowani e do ładowania pantografem) Vossloh Kiepe 1,5 kwh/1 km 27 1.702.000,00 PLN (netto) 2 654 617,50 PLN 27 Długość Szerokość Wysokość Rozstaw osi Zwis przedni Zwis tylny Masa własna Miejsc siedzących zam. przez Brunszwik 28 12,000 m 2,550 m 3,350 m 5,900 m 13.000 kg zam. przez Drezno 2930 zam. przez Berlin 31 34 ok. 34 Miejsc stojących 41 ok. 40 Miejsc ogółem 75 Możliwy układ drzwi 2-2-0 3 pary drzwi zam. przez Jaworzno 32 26 źródło: omnibusrevue.de 27 źródło: RHEINBAHN: Test auf zwei Linien, Der Rote Renner, 2014; podana cena w EUR została przeliczona na PLN wg średniego kursu NBP na dzień 12.12.2014 28 źródło: Braunschweig fährt induktiv! Der erste emil-elektrobus ist auf der M19 unterwegs. Materiały przewoźnika, 2014 (Newsletter_4) 29 źródło: http://www.busfahrermagazin.de/solaris-urbino-12-electric-fuer-dvb-1378289.html 30 źródło: http://www.dnn-online.de/dresden/web/dresden-nachrichten/detail/-/specific/dresdner- Verkehrsbetriebe-fahren-Elektrobus-1798586854; podana cena w EUR została przeliczona na PLN wg średniego kursu NBP na dzień 12.12.2014 31 źródło: Schaufenster Elektromobilität Berlin Brandenburg, materiały BVG Berlin, 2014 32 źródło: http://infobus.pl/text.php?from=tag&id=67057 S t r o n a 61

Energia 60 kwh akumulatorów trakcyjnych Moc silnika 160 kw Rodzaj ładowania Producent napędu Zużycie energii 200 kwh 90 kwh 160 kwh 160 kw pantograf, na pętlach końcowych, ok 34 min 120 kw indukcyjne Bombardier PRIMOVE 200 160 kw ładowanie plug-in, przystosowani e do ładowania z pantografu Vossloh Kiepe 1 1,3 kw/km33 Koszt jednostkowy 1,3 1,8 (zakładane) 1 964 835,00 PLN bez baterii ok. 1.780.000 zł34 Solaris Urbino 18 electric Autobusy przegubowe Solaris Urbino 18 electric oferowane są z ładowaniem typu plug-in, za pomocą pantografu oraz indukcyjnym. Rys. 5.5 Autobus Solaris Urbino 18 electric. Źródło: materiały firmy Solaris 33 34 źródło: Studientour Aachen emil in Braunschweig 09. September 2014, materiały projektu źródło: http://infobus.pl/text.php?from=main&id=66849 S t r o n a 62

Długość Szerokość Wysokość Rozstaw osi Zwis przedni Zwis tylny konfiguracja wg materiałów producenta 18,000 m 2,550 m 3,250 m 5,130 m (między 1. a 2. osią); 6,770 m (między 2. a 3. osią) 2,700 m 3,400 m Masa własna Miejsc siedzących maks. 54 Możliwy układ drzwi 1-2-2, 2-2-2, 1-2-2-2, 2-2-2-2 Wysokość podłogi w drzwiach Energia akumulatorów trakcyjnych 320 mm (I i II drzwi), 340 mm (III i IV drzwi) zamówiony przez Brunszwik 35 17.000 kg 80, 90, 240 kwh 90 kwh Moc silnika 240 kw 240 kw Rodzaj ładowania ładowanie indukcyjne Producent napędu napęd Vossloh Kiepe, ładowanie indukcyjne Bombardiera Solaris Urbino 18,75 electric Autobusy Solaris Urbino 18,75 electric oferowane są z ładowaniem typu plug-in oraz za pomocą pantografu. Długość Szerokość Wysokość konfiguracja wg materiałów producenta 18,750 m 2,550 m 3,250 m zamówiony przez Hamburg 36 35 źródło: Baustart der induktiven Ladestationen im Busdepot und am Hauptbahnhof, Materiały przewoźnika, 2013 (Newsletter_1_06.09.13) 36 źródło: materiały informacyjne firmy Solaris S t r o n a 63

Rozstaw osi Zwis przedni Zwis tylny 5,870 m (między 1. a 2. osią); 6,780 m (między 2. a 3. osią) 2,700 m 3,400 m Miejsc siedzących maks. 53 51 (maks. 52 możliwych) + siedzenia składane Miejsc ogółem 140 miejsc (siedzących oraz stojących) zależy od konfiguracji napędu i baterii trakcyjnych Możliwy układ drzwi 1-2-2, 2-2-2, 1-2-2-2, 2-2-2-2 Wysokość podłogi w drzwiach Energia akumulatorów trakcyjnych Rodzaj ładowania 320 mm (I i II drzwi), 340 mm (III i IV drzwi) 240 kw 120 kwh plug-in; ogniwo paliwowe (range extender) Producent napędu Vossloh Kiepe Škoda Electric Škoda Perun Autobus Škoda Perun wykorzystuje pudło autobusu Solaris Urbino 12. Wersja HE jest wersją z ładowaniem typu plug-in (COMBO). Wersja HP posiada akumulatory trakcyjnej o mniejszej pojemności, przystosowana jest jednak do współpracy z automatycznym systemem szybkiego ładowania produkcji firmy Škoda. Autobus Škoda Perun testowany jest przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Krakowie. wersja HE 37 wersja HP 37 Długość 12,000 m 12,000 m Szerokość 2,550 m 2,550 m Wysokość 3,250 m 3,250 m 37 źródło: strona internetowa producenta, 2014 S t r o n a 64

Rozstaw osi 5,900 m 38 Masa własna 12.505 kg 38 Dopuszczalna masa całkowita 18.000 kg Miejsc siedzących 27 + 1 27 + 1 Miejsc ogółem 82 82 Rodzaj akumulatorów litowo polimerowe litowo jonowe Energia akumulatorów trakcyjnych 221 kwh 78 kwh Moc 160 kw 160 kw Prędkość maksymalna 70 km/h 70 km/h Zasięg 150 km (SORT 2, do 90% 30 km rozładowania akumulatorów); maks. 200 km Czas ładowania do 6 h do 8 min. przy ładowaniu szybkim VDL VDL Citea SLF-120 Electric Autobusy VDL Citea Electric zakupione zostały dwukrotnie przez miasto Münster w wersji z ładowaniem plug-in. konfiguracja wg materiałów producenta Zamówiony przez Münster dane wg Busmagazin 6/2014 Długość Szerokość Wysokość Rozstaw osi Zwis przedni Zwis tylny Masa własna Dopuszczalna masa całkowita 12,000 m 2,550 m 3,120 m 6,000 m 2,600 m 3,400 m 11.355 kg (zależy od wyposażenia) 19.000 kg Miejsc siedzących 56 Miejsc stojących 28 Miejsc ogółem ok. 100 38 źródło: dokumenty rejestracyjne pojazdu S t r o n a 65

Energia akumulatorów trakcyjnych 85 kwh Moc ciągła 226 kw (2x113 kw), szczytowa 368 kw Moment obrotowy ciągły 2700 Nm Średnie zużycie energii 0,9-1,3 kwh/km 39 Zasięg 70-80 km (wykorzystanie w 90 % zgromadzonej energii) Czas ładowania 50 kwh w ciągu 5 minut 40 Ogrzewanie/klimatyzacja elektryczne Cena pojazdu 2 299 275,00 PLN 41 zamówienie 1; 2 194 762,50 PLN zamówienie 2 42 VDL Citea Electric przegubowy Autobus VDL Citea Elecric przegubowy zamówiony został przez KVB Köln w wersji z ładowaniem za pomocą pantografu. Obecnie pojazd znajduje się w fazie produkcji. Długość Masa całkowita Miejsc siedzących 48 Miejsc stojących 110 konfiguracja wg Nahverkehrs-praxis 2014/3 18,000 m 18 t Rodzaj ładowania szybkie ładowanie przy pomocy pantografu Koszt pojazdu 2 909 628,00 PLN 43 39 źródło: Schläfke E., Lautlos in Münster. ZeEUS: Innerstädtisches Nullemissions-Bussystem, Sonnenenergie 3/2014 40 wg auto-medienportal.net 41 podana cena w EUR została przeliczona na PLN wg średniego kursu NBP na dzień 12.12.2014 42 źródło: Schläfke E., Lautlos in Münster. ZeEUS: Innerstädtisches Nullemissions-Bussystem, Sonnenenergie 3/2014; podana cena w EUR została przeliczona na PLN wg średniego kursu NBP na dzień 12.12.2014 43 podana cena w EUR została przeliczona na PLN wg średniego kursu NBP na dzień 12.12.2014 S t r o n a 66

EBUSCO 2.0 Autobus EBUSCO 2.0 zaprezentowany został na targach IAA w Hanowerze w 2014 roku. Długość Szerokość Wysokość Masa własna konfiguracja wg producenta 44 11,480 m 2,500 m 3,200 m 11.800 kg Dopuszczalna masa całkowita 18.000 kg Miejsc ogółem 90 Liczba drzwi 2 lub 3 Energia akumulatorów trakcyjnych 311 kwh Moc maksymalna Maksymalny moment obrotowy Zasięg Czas ładowania 150 kw 2.500 Nm deklarowany ponad 300 km 1,6 godziny do pełnego naładowania TCV SILEO Autobus TCV Sileo testowany jest przez operatora transportu publicznego w Bonn. 45 Długość Szerokość Wysokość konfiguracja wg producenta 46 10,700 m 2,550 m 3,350 m Rozstaw osi 4,584 m Masa własna ok. 12.000 kg (wg 45 ) Dopuszczalna masa całkowita 18.000 kg Miejsc siedzących 25 Miejsc stojących 65 Liczba drzwi 3 Wysokość podłogi w drzwiach Typ baterii Energia akumulatorów trakcyjnych Moc maksymalna Maksymalny moment obrotowy 340 mm litowo żelazowo fosforanowe 200 kwh 240 kw 21.000 Nm 44 źródło: Ebusco; materiały producenta; http://www.ebusco.eu/ 45 źródło: Elektrobus knackt die 200-Kilometer-Marke informacje prasowe; http://griin.de/serienreifes/elektrobus-bozankaya-tcv-sileo-mit-mehr-als-200-kilometer-reichweite 46 źródło: Sileo; materiały producenta S t r o n a 67

Prędkość maksymalna Zasięg deklarowany 75 km/h powyżej 200 km Szacunkowy koszt pojazdu deklarowany przez producenta wynosi ok. 1 672 200,00 PLN 47. 6. Opis pętli autobusowych obsługujących wskazane linie autobusowe Zidentyfikowano następujące pętle autobusowe obsługujące linie wskazane w punkcie 1: Bielańska Chomiczówka Dworzec Centralny Esperanto Gocław Kabaty STP Konwiktorska Lotnisko Chopina Natolin Północny Nowe Bemowo Nowodwory PKP Ursus Plac Hallera Plac Piłsudskiego Spartańska Szczęśliwice Wilanów Szczegółowe opisy pętli autobusowych z wyszczególnieniem: własności terenu, liczby stanowisk, czasu postoju autobusów obsługujących poszczególne linie oraz parametrów technicznych przedstawiono poniżej. 47 Energiewunder. Bozankaya Elektrobus Sileo Omnibusspiegel, dodatek do zeszytów 2014/7 i 2014/8; podana cena w EUR została przeliczona na PLN wg średniego kursu NBP na dzień 12.12.2014 S t r o n a 68

Bielańska Nazwa przystanku krańcowego Bielańska Linie autobusowe analizowane 222 Linie autobusowe ogółem 222 Sposób zawracania autobusów Kryterium uliczne Własność terenu Miasto st. Warszawa Liczba stanowisk 1 Średnia liczba oczekujących pojazdów poszczególnych linii Średni czas postoju autobusów obsługujących Długość peronów Szerokość pasa postojowego Rodzaj nawierzchni Uzbrojenie terenu - linie napięcia Inne urządzenia infrastruktury technicznej Dodatkowe miejsca postojowe Najbliższa stacja energetyczna Napięcie stacji 1 15min 48 m 3,25 m Jezdnia asfaltowa Linia niskiego napięcia przebiega pod stanowiskiem postojowym autobusów Kanalizacja w osi jezdni, wodociąg, sieć telekomunikacyjna NIE Bankowy Rozdzielnia sieciowa miejska (RSM) 17,5 i 24 kv S t r o n a 69

Chomiczówka Nazwa przystanku krańcowego Chomiczówka Linie autobusowe analizowane 116, 180 Linie autobusowe ogółem 116, 121, 167, 180 Sposób zawracania autobusów Plac Własność terenu Miasto st. Warszawa Liczba stanowisk 3 Średnia liczba oczekujących pojazdów 1+1 poszczególnych linii Średni czas postoju autobusów obsługujących 23min, 19min Długość peronów 2x42m 1x36m Szerokość pasa postojowego 4m Rodzaj nawierzchni Bauma Uzbrojenie terenu - linie napięcia Linia niskiego napięcia przebiega 14m od stanowisk postojowych autobusów Inne urządzenia infrastruktury technicznej Kanalizacja, gaz Wyposażenie krańca Budynek socjalny Dodatkowe miejsca postojowe TAK Najbliższa stacja energetyczna Kaliszówka - odległość ok. 1000m Napięcie stacji 110/15 kv S t r o n a 70

Dworzec Centralny Nazwa przystanku krańcowego Dworzec Centralny Linie autobusowe analizowane 518 Linie autobusowe ogółem 227, 518 Sposób zawracania autobusów Plac + kryterium uliczne Własność terenu Miasto st. Warszawa/ Skarb Państwa Liczba stanowisk 6 stanowisk na placu przy dworcu 2 stanowiska na ul. Emilii Plater 1 stanowisko w al. Jana Pawła II Średnia liczba oczekujących pojazdów 2 poszczególnych linii Średni czas postoju autobusów obsługujących 15 min Długość peronów 2x120m 1x60m (al. Jana Pawła II) 1x32m (ul. Emilii Plater) 1x26m (ul. Emilii Plater) Szerokość pasa postojowego 3m w Al. Jana Pawła II 3,25m przy Dworcu Centralnym 3,50m na ul. Emilii Plater Rodzaj nawierzchni Jezdnia betonowa Urządzenia infrastruktury technicznej brak danych Wyposażenie krańca Budynek socjalny, toalety przenośne Uzbrojenie terenu brak danych Dodatkowe miejsca postojowe TAK Najbliższa stacja energetyczna Emilii Plater - odległość ok. 200m Napięcie stacji Rozdzielnia sieciowa miejska (RSM) 17,5 i 24 kv S t r o n a 71

Esperanto Nazwa przystanku krańcowego Esperanto Linie autobusowe analizowane 111 Linie autobusowe ogółem 107, 111, 512 Sposób zawracania autobusów Plac Własność terenu Miasto st. Warszawa/Skarb Państwa Liczba stanowisk 4 Liczba oczekujących pojazdów poszczególnych 1 linii Czas postoju autobusów obsługujących 14 min Długość peronów 2x60m Szerokość pasa postojowego 4m Rodzaj nawierzchni Jezdnia betonowa Uzbrojenie terenu - linie napięcia Linia niskiego napięcia w odległości 63m od stanowisk Inne urządzenia infrastruktury technicznej Kanalizacja Wyposażenie Budynek socjalny Dodatkowe miejsca postojowe NIE Najbliższa stacja energetyczna Młynów - odległość ok. 800m Napięcie stacji 110/15 kv S t r o n a 72

Gocław Nazwa przystanku krańcowego Gocław Linie autobusowe analizowane 111 Linie autobusowe ogółem 111, 117, 213, 311, 411, 219, 507, 509 Sposób zawracania autobusów Plac + kryterium uliczne Własność terenu Pozostałe Liczba stanowisk 4 Liczba oczekujących pojazdów poszczególnych 1 linii Czas postoju autobusów obsługujących 17 min Długość peronów 4x42m Szerokość pasa postojowego 4m Rodzaj nawierzchni 3x Bauma 1x Jezdnia betonowa Uzbrojenie terenu - linie napięcia Linia niskiego napięcia w odległości 32m od stanowisk Inne urządzenia infrastruktury technicznej Kanalizacja, Gazociąg, Ciepłociąg Wyposażenie krańca Budynek socjalny S t r o n a 73

Dodatkowe miejsca postojowe Najbliższa stacja energetyczna Napięcie stacji TAK Gocław odległość ok. 1800m 110/15 kv Kabaty STP Kabaty STP Nazwa przystanku krańcowego Linie autobusowe analizowane 166 Linie autobusowe ogółem 166 Sposób zawracania autobusów Jezdnia zawracająca Własność terenu Miasto st. Warszawa Liczba stanowisk 1 Średnia liczba oczekujących pojazdów 1 poszczególnych linii Średni czas postoju autobusów obsługujących 19 min Długość peronów 1x20m Szerokość pasa postojowego 2,5m Rodzaj nawierzchni Bauma + jezdnia asfaltowa Uzbrojenie terenu - linie napięcia Linia niskiego napięcia przebiega przez stanowiska postojowe Inne urządzenia infrastruktury technicznej Kanalizacja, woda, telekomunikacja Dodatkowe miejsca postojowe TAK S t r o n a 74

Najbliższa stacja energetyczna Napięcie stacji Natolin - odległość ok. 1500m 110/15 kv Konwiktorska Nazwa przystanku krańcowego Konwiktorska Linie autobusowe analizowane 178, 503 Linie autobusowe ogółem 178, 503 Sposób zawracania autobusów Kryterium uliczne Własność terenu Skarb Państwa Liczba stanowisk 2 Średnia liczba oczekujących pojazdów 1+1 poszczególnych linii Średni czas postoju autobusów obsługujących 25min, 14min Długość peronów 2x50m Szerokość pasa postojowego 3m Rodzaj nawierzchni Jezdnia asfaltowa Uzbrojenie terenu - linie napięcia Linia niskiego napięcia w odległości 3m od stanowiska postojowego Inne urządzenia infrastruktury technicznej Kanalizacja pod stanowiskiem, telekomunikacja Wyposażenie Toaleta przenośna S t r o n a 75

Dodatkowe miejsca postojowe Najbliższa stacja energetyczna Napięcie stacji TAK Pl. Krasińskich - odległość ok. 800m Rozdzielnia sieciowa miejska (RSM) 17,5 i 24 kv Lotnisko Chopina Nazwa przystanku krańcowego Lotnisko Chopina Linie autobusowe analizowane 175 Linie autobusowe ogółem 148, 175, 188, 331 Sposób zawracania autobusów Kryterium uliczne Własność terenu Skarb Państwa Liczba stanowisk 3 Liczba oczekujących pojazdów poszczególnych 1 linii Czas postoju autobusów obsługujących 19 min Długość peronów 90m 3x20m Szerokość pasa postojowego 3m Rodzaj nawierzchni Jezdnia betonowa Uzbrojenie terenu - linie napięcia Linia niskiego napięcia S t r o n a 76

Inne urządzenia infrastruktury technicznej Wyposażenie Dodatkowe miejsca postojowe Najbliższa stacja energetyczna Napięcie stacji Kanalizacja Toalety przenośne TAK Cybernetyki lub Krakowska - odległość ok. 2000m Rozdzielnia sieciowa miejska (RSM) 17,5 i 24 kv Natolin Północny Nazwa przystanku krańcowego Natolin Północny Linie autobusowe analizowane 503 Linie autobusowe ogółem 136, 195, 503 Sposób zawracania autobusów Plac Własność terenu Skarb Państwa Liczba stanowisk 7 Średnia liczba oczekujących pojazdów 2 poszczególnych linii Średni czas postoju autobusów obsługujących 21 min Długość peronów 2x92m 1x12m Rodzaj nawierzchni 2xbruk S t r o n a 77

Uzbrojenie terenu - linie napięcia Inne urządzenia infrastruktury technicznej Dodatkowe miejsca postojowe Najbliższa stacja energetyczna Napięcie stacji 1xJezdnia asfaltowa Linia niskiego napięcia przebiega 42m od stanowisk postojowych Kanalizacja, woda TAK Migdałowa Rozdzielnia sieciowa miejska (RSM) 17,5 i 24 kv Nowe Bemowo Nazwa przystanku krańcowego Nowe Bemowo Linie autobusowe analizowane E-2 Linie autobusowe ogółem E-2, Z-2, 171, 201 Sposób zawracania autobusów Plac Własność terenu Miasto st. Warszawa Liczba stanowisk 4 Średnia liczba oczekujących pojazdów 1 poszczególnych linii Średni czas postoju autobusów obsługujących 14 min Długość peronów 1x62m S t r o n a 78

2x52m Szerokość pasa postojowego 3,5m Rodzaj nawierzchni Jezdnia betonowa Uzbrojenie terenu - linie napięcia Linia niskiego napięcia przebiega przez stanowiska postojowe Inne urządzenia infrastruktury technicznej Kanalizacja Wyposażenie Budynek socjalny Dodatkowe miejsca postojowe TAK Najbliższa stacja energetyczna Bemowo - odległość ok. 100m Napięcie stacji Rozdzielnia sieciowa miejska (RSM) 17,5 i 24 kv Nowodwory Nazwa przystanku krańcowego Nowodwory Linie autobusowe analizowane 518 Linie autobusowe ogółem 101, 126, 186, 314, 516, 509, 518, 741, E-6, E- 8, Sposób zawracania autobusów Plac Własność terenu Miasto st. Warszawa Liczba stanowisk 7 S t r o n a 79

Średnia liczba oczekujących pojazdów 1 poszczególnych linii Średni czas postoju autobusów 24 min obsługujących Długość peronów 1x120m 1x170m Szerokość pasa postojowego 3,5m Rodzaj nawierzchni Jezdnia betonowa Uzbrojenie terenu - linie napięcia Linia niskiego napięcia przebiega 70m od stanowisk postojowych Inne urządzenia infrastruktury technicznej Kanalizacja Wyposażenie Toalety przenośne Dodatkowe miejsca postojowe TAK Najbliższa stacja energetyczna Henryków lub Płudy - odległość ok. 2500m Napięcie stacji 110/15 kv PKP Ursus Nazwa przystanku krańcowego PKP Ursus Linie autobusowe analizowane 178 Linie autobusowe ogółem 129, 178, 207 Sposób zawracania autobusów Jezdnia zawracająca Własność terenu Miasto st. Warszawa/pozostałe S t r o n a 80

Liczba stanowisk 3 Średnia liczba oczekujących pojazdów 1 poszczególnych linii Średni czas postoju autobusów obsługujących 15 min Długość peronów 1x66m 1x22m Uzbrojenie terenu - linie napięcia Linia niskiego napięcia przebiega 15m od stanowisk postojowych Inne urządzenia infrastruktury technicznej Kanalizacja Rodzaj nawierzchni Jezdnia asfaltowa Wyposażenie Toalety przenośne Dodatkowe miejsca postojowe TAK Najbliższa stacja energetyczna Ursus GSZ-1 lub Ursus GSZ-2 - odległość ok. 2000m Napięcie stacji 110/15 kv Plac Hallera Nazwa przystanku krańcowego Plac Hallera Linie autobusowe analizowane 166 Linie autobusowe ogółem 125, 135, 166, 176, 212, 338 S t r o n a 81

Sposób zawracania autobusów Plac Własność terenu Skarb Państwa Liczba stanowisk 4 Średnia liczba oczekujących pojazdów 2 poszczególnych linii Średni czas postoju autobusów obsługujących 27 min Długość peronów 4x 50m Szerokość pasa postojowego 3,5m Rodzaj nawierzchni Jezdnia betonowa Uzbrojenie terenu - linie napięcia Linia niskiego napięcia przebiega 5m od stanowisk postojowych Inne urządzenia infrastruktury technicznej brak Wyposażenie Budynek socjalny Dodatkowe miejsca postojowe TAK Najbliższa stacja energetyczna Wileńska - odległość ok. 900m Napięcie stacji Rozdzielnia sieciowa miejska (RSM) 17,5 i 24 kv Plac Piłsudskiego S t r o n a 82

Nazwa przystanku krańcowego Plac Piłsudskiego Linie autobusowe analizowane 128, 175 Linie autobusowe ogółem Plac Sposób zawracania autobusów 128, 175 Własność terenu Miasto st. Warszawa Liczba stanowisk 2 Średnia liczba oczekujących pojazdów 1 + 1 poszczególnych linii Średni czas postoju autobusów obsługujących 14 min, 17 min Długość peronów 1x42m 1x26m Szerokość pasa postojowego 1x3,5m 1x3m Rodzaj nawierzchni Jezdnia betonowa + Jezdnia asfaltowa Uzbrojenie terenu - linie napięcia Linia niskiego napięcia przebiega 16m od stanowisk postojowych Inne urządzenia infrastruktury technicznej Kanalizacja Dodatkowe miejsca postojowe NIE Najbliższa stacja energetyczna Bankowy - odległość ok. 1000m Napięcie stacji Rozdzielnia sieciowa miejska (RSM) 17,5 i 24 kv Spartańska S t r o n a 83

Nazwa przystanku krańcowego Spartańska Linie autobusowe analizowane 222 Linie autobusowe ogółem 168, 222 Sposób zawracania autobusów Jezdnia zawracająca Własność terenu Miasto st. Warszawa Liczba stanowisk 2 Średnia liczba oczekujących pojazdów 1 poszczególnych linii Średni czas postoju autobusów obsługujących 11 min Długość peronów 2x 32m Szerokość pasa postojowego 3m Rodzaj nawierzchni Jezdnia betonowa Uzbrojenie terenu - linie napięcia Linia niskiego napięcia przebiega 14m od stanowisk postojowych Inne urządzenia infrastruktury technicznej Kanalizacja Wyposażenie Toalety przenośne Dodatkowe miejsca postojowe TAK Najbliższa stacja energetyczna Południowa - odległość ok. 500m Napięcie stacji 110/15 kv Szczęśliwice S t r o n a 84

Nazwa przystanku krańcowego Szczęśliwice Linie autobusowe analizowane 128 Linie autobusowe ogółem 128, 157, 184, 186, 414, 512 Sposób zawracania autobusów Plac Własność terenu Skarb Państwa Liczba stanowisk 6 Średnia liczba oczekujących pojazdów 1 poszczególnych linii Średni czas postoju autobusów 18 min obsługujących Długość peronów 5x42m 1x30m Szerokość pasa postojowego 3,5m Rodzaj nawierzchni Jezdnia betonowa Uzbrojenie terenu - linie napięcia Linia niskiego napięcia przebiega 30m od stanowisk postojowych Inne urządzenia infrastruktury technicznej Kanalizacja Wyposażenie Budynek socjalny Najbliższa stacja energetyczna Ochota lub Orzeszkowej - odległość ok. 1400m Napięcie stacji 110/15 kv lub RSM Wilanów S t r o n a 85

Nazwa przystanku krańcowego Wilanów Linie autobusowe analizowane E-2, 116, 180 Linie autobusowe ogółem E-2, 116, 163, 164, 180, 317, 379, 725, 742 Sposób zawracania autobusów Plac + kryterium uliczne Własność terenu Skarb Państwa Liczba stanowisk 4+2 Średnia liczba oczekujących pojazdów 1+2+1 poszczególnych linii Średni czas postoju autobusów 14min, 7 min, 14 min obsługujących Długość peronów 2x72m 1x42m 1x50m Szerokość pasa postojowego - Rodzaj nawierzchni Kostka bazaltowa Uzbrojenie terenu - linie napięcia Linia niskiego napięcia przebiega 3m od stanowisk postojowych Inne urządzenia infrastruktury technicznej Kanalizacja, woda Wyposażenie Budynek socjalny Najbliższa stacja energetyczna Ursynów - 4000m Napięcie stacji 110/15 kv 7. Analiza możliwości zamontowania na pętlach autobusowych obsługujących linie, systemów szybkiego ładowania wraz z szacowanymi kosztorysami W chwili obecnej stacje do ładowania dla autobusów dostarczane są razem z konkretnym modelem autobusu jako element zamówienia. Należy również zwrócić uwagę na niekompatybilność poszczególnych rozwiązań wykorzystujących ładowanie poprzez pantograf. W związku z tym, dostawcy autobusów uczestniczą w procesie instalacji stacji ładowania. Wkład poszczególnych stron w powstanie stacji ładowania może być w takiej sytuacji następujący 48 : klient (nabywca autobusów) zapewnia: działkę, na której ma się znaleźć stacja ładowania, wykonanie fundamentu, wykonanie przyłącza energetycznego; 48 informacje uzyskane od firmy Solaris S t r o n a 86

dostawca autobusów zapewnia: okablowanie, montaż stacji ładowania, uruchomienie stacji ładowania. Projekt stacji ładowania powstaje na drodze współpracy producenta oraz nabywcy autobusów lub dostawcy prądu. Z punktu widzenia możliwości technicznych zamontowania systemów szybkiego ładowania na poszczególnych pętlach, zidentyfikowano na podstawie kopii mapy zasadniczej następujące warunki: Bielańska Przystanek zlokalizowany jest w pasie ruchu ogólnodostępnej jezdni. Po obu jej stronach, pod chodnikami znajdują się linie energetyczne. Po południowej stronie jezdni, po której znajduje się również przystanek końcowy, umieszczone są następujące linie kablowe podziemne: 2 przewody wysokiego napięcia, 1 przewód średniego napięcia, 2 przewody trakcyjne, 1 przewód niskiego napięcia, 1 przewód oświetleniowy. Po przeciwnej (północnej) stronie jezdni znajdują się następujące linie kablowe podziemne: 4 przewody wysokiego napięcia, 1 przewód oświetleniowy. Możliwość zamontowania poszczególnych systemów szybkiego ładowania: możliwość zamontowania systemu ładowania plug-in: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna, możliwość zamontowania systemu ładownia wykorzystującego pantograf: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna, możliwość zamontowania systemu ładowania indukcyjnego: NIE stanowisko postojowe zlokalizowane jest na drodze publicznej, na ogólnodostępnym pasie ruchu, Chomiczówka Przystanki końcowe zlokalizowane są na pętli, w obrębie której znajdują się trzy przewody oświetleniowe. Pozostałe linie elektroenergetyczne znajdują się poza obrębem pętli i są to: 1 przewód niskiego napięcia zlokalizowany na południowy zachód od terenu pętli, 5 przewodów wysokiego napięcia po północnej stronie jezdni ul. Conrada, S t r o n a 87

1 przewód niskiego napięcia po północnej stronie jezdni ul. Conrada, przewody oświetleniowe (odpowiednio po 1) po obu stronach jezdni ul. Conrada. Możliwość zamontowania poszczególnych systemów szybkiego ładowania: możliwość zamontowania systemu ładowania plug-in: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładownia wykorzystującego pantograf: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładowania indukcyjnego: TAK stanowiska postojowe zlokalizowane są poza drogą publiczną. Dworzec Centralny Przystanki końcowe zlokalizowane są na osobnych pasach ruchu ogólnodostępnej jezdni. W bezpośrednim sąsiedztwie proponowanych stanowisk ładowania występuje duża liczba linii elektroenergetycznych, przy czym po zachodniej stronie ulicy Emilii Plater (tj. od strony proponowanych stanowisk ładowania) są to: 4 przewody niskiego napięcia, 3 przewody oświetleniowe. Po wschodniej stronie ulicy Emilii Plater, w bezpośredniej bliskości jezdni zlokalizowane są: 1 przewód wysokiego napięcia, 2 przewody niskiego napięcia. W pasie dzielącym ulicy Emilii Plater zlokalizowany jest ponadto przewód niskiego napięcia. Możliwość zamontowania poszczególnych systemów szybkiego ładowania: możliwość zamontowania systemu ładowania plug-in: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładownia wykorzystującego pantograf: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładowania indukcyjnego: NIE proponowane stanowiska postojowe zlokalizowane są na pasie ruchu jezdni ogólnodostępnej. Ponadto, pod proponowanymi stanowiskami postojowymi znajdują się instalacje kanalizacyjne. S t r o n a 88

Esperanto Przystanki końcowe zlokalizowane są na pętli, w obrębie której znajdują się 2 przewody oświetleniowe oraz 1 przewód wysokiego napięcia. W bezpośredniej bliskości proponowanego stanowiska ładowania znajdują się następujące linie elektroenergetyczne podziemne: 6 przewodów wysokiego napięcia, 8 przewodów trakcyjnych, 2 przewody niskiego napięcia, 1 przewód oświetleniowy. Po północnej stronie jezdni ul. Anielewicza znajdują się ponadto: 2 przewody niskiego napięcia, 1 przewód oświetleniowy. Możliwość zamontowania poszczególnych systemów szybkiego ładowania: możliwość zamontowania systemu ładowania plug-in: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładownia wykorzystującego pantograf: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładowania indukcyjnego: TAK stanowiska postojowe zlokalizowane jest poza drogą publiczną. Gocław Przystanki końcowe zlokalizowane są na pętli, w obrębie której znajdują się 2 przewody oświetleniowe. W sąsiedztwie pętli znajdują się następujące linie elektroenergetyczne: 1 przewód niskiego napięcia po południowo-wschodniej stronie pętli, 1 przewód niskiego napięcia po północno-zachodniej stronie pętli, 2 przewody oświetleniowe po północnej stronie pętli. Możliwość zamontowania poszczególnych systemów szybkiego ładowania: możliwość zamontowania systemu ładowania plug-in: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładownia wykorzystującego pantograf: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna S t r o n a 89

możliwość zamontowania systemu ładowania indukcyjnego: TAK stanowiska postojowe zlokalizowane jest poza drogą publiczną. Kabaty STP Przystanek zlokalizowany jest w pasie ruchu jezdni parkingu dla pracowników Metra Warszawskiego. Po obu jej stronach, pod chodnikami znajdują się linie energetyczne. W sąsiedztwie przystanku zlokalizowane są następujące linie kablowe: 1 przewód niskiego napięcia, 1 przewód oświetleniowy. Możliwość zamontowania poszczególnych systemów szybkiego ładowania: możliwość zamontowania systemu ładowania plug-in: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładownia wykorzystującego pantograf: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna; w sąsiedztwie przystanku zlokalizowana jest również infrastruktura metra. możliwość zamontowania systemu ładowania indukcyjnego: NIE stanowisko postojowe zlokalizowane jest na ogólnodostępnym pasie ruchu, ponadto pod stanowiskiem jest zlokalizowana infrastruktura kanalizacyjna. Konwiktorska Przystanek zlokalizowany jest w pasie ruchu ogólnodostępnej jezdni. Po obu jej stronach, w sąsiedztwie proponowanych stanowisk ładowania znajdują się następujące linie elektroenergetyczne: 5 przewodów wysokiego napięcia 3 przewody niskiego napięcia, 2 przewody oświetleniowy (po obydwu stronach jezdni ul. Konwiktorskiej). Możliwość zamontowania poszczególnych systemów szybkiego ładowania: możliwość zamontowania systemu ładowania plug-in: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładownia wykorzystującego pantograf: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna S t r o n a 90

możliwość zamontowania systemu ładowania indukcyjnego: NIE stanowisko postojowe zlokalizowane jest na drodze publicznej, na ogólnodostępnym pasie ruchu Natolin Północny Przystanki końcowe zlokalizowane są na pętli, w obrębie której znajdują się następujące linie elektroenergetyczne: 4 przewody wysokiego napięcia, 2 przewody oświetleniowe. Ponadto, w sąsiedztwie pętli, po jej północno-zachodniej stronie, znajdują się 4 przewody niskiego napięcia. Możliwość zamontowania poszczególnych systemów szybkiego ładowania: możliwość zamontowania systemu ładowania plug-in: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładownia wykorzystującego pantograf: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładowania indukcyjnego: TAK stanowiska postojowe zlokalizowane jest poza drogą publiczną. Nowe Bemowo Przystanki końcowe zlokalizowane są w obrębie autobusowo-tramwajowego węzła przesiadkowego. W obrębie pętli autobusowej znajduje się: 1 przewód niskiego napięcia, 1 przewód oświetleniowy. W sąsiedztwie pętli znajdują się następujące linie elektroenergetyczne: 8 przewodów wysokiego napięcia po północnej stronie piętli, 1 przewód oświetleniowy po południowo-wschodniej stronie pętli. Możliwość zamontowania poszczególnych systemów szybkiego ładowania: możliwość zamontowania systemu ładowania plug-in: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładownia wykorzystującego pantograf: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć S t r o n a 91

elektroenergetyczna; w bezpośrednim sąsiedztwie pętli autobusowej znajduje się również pętla tramwajowa, istnieje zatem możliwość ewentualnego wykorzystania tramwajowej sieci trakcyjnej; możliwość zamontowania systemu ładowania indukcyjnego: TAK stanowiska postojowe zlokalizowane jest poza drogą publiczną. Nowodwory Przystanki końcowe zlokalizowane są na pętli, w obrębie której znajdują się 2 przewody oświetleniowe. Pozostałe linie elektroenergetyczne znajdują się poza obrębem pętli i są to: 2 przewody wysokiego napięcia po północnej stronie pętli, 3 przewody niskiego napięcia w rejonie zabudowań po zachodniej stronie pętli, przewody oświetleniowe po wschodniej stronie pętli. Możliwość zamontowania poszczególnych systemów szybkiego ładowania: możliwość zamontowania systemu ładowania plug-in: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładownia wykorzystującego pantograf: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładowania indukcyjnego: TAK stanowiska postojowe zlokalizowane są poza drogą publiczną. PKP Ursus Przystanek zlokalizowany jest w pasie ruchu jezdni ogólnodostępnego parkingu. W sąsiedztwie przystanku zlokalizowane są następujące linie kablowe podziemne: 3 przewody wysokiego napięcia, 1 przewód niskiego napięcia. Możliwość zamontowania poszczególnych systemów szybkiego ładowania: możliwość zamontowania systemu ładowania plug-in: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładownia wykorzystującego pantograf: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna; w sąsiedztwie przystanku zlokalizowana jest również infrastruktura metra. możliwość zamontowania systemu ładowania indukcyjnego: NIE stanowisko postojowe zlokalizowane jest na ogólnodostępnym pasie ruchu. S t r o n a 92

Plac Hallera Przystanki końcowe zlokalizowane są na pętli, w bezpośredniej bliskości której znajdują się następujące linie elektroenergetyczne: 2 przewody wysokiego napięcia, 2 przewody oświetleniowe. Ponadto, po południowej stronie jezdni ul. Hallera znajdują się: 2 przewody wysokiego napięcia, 3 przewody niskiego napięcia. Możliwość zamontowania poszczególnych systemów szybkiego ładowania: możliwość zamontowania systemu ładowania plug-in: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładownia wykorzystującego pantograf: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładowania indukcyjnego: TAK stanowiska postojowe zlokalizowane są poza drogą publiczną. Plac Piłsudskiego Przystanki końcowe zlokalizowane są na pętli, w obrębie której znajdują się 2. W bezpośredniej bliskości proponowanych stanowisk ładowania, po ich północnej stronie, znajdują się następujące linie elektroenergetyczne podziemne: 3 przewody wysokiego napięcia, 1 przewód niskiego napięcia. Po północnej stronie jezdni ul. Trębackiej znajdują się ponadto: 5 przewodów wysokiego napięcia 1 przewód niskiego napięcia, 1 przewód oświetleniowy. Ponadto, po wschodniej stronie pętli znajdują się przewody wysokiego, średniego oraz niskiego napięcia. Możliwość zamontowania poszczególnych systemów szybkiego ładowania: możliwość zamontowania systemu ładowania plug-in: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna S t r o n a 93

możliwość zamontowania systemu ładownia wykorzystującego pantograf: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładowania indukcyjnego: NIE pod proponowanymi stanowiskami postojowymi znajduje się infrastruktura wodociągowa oraz kanalizacyjna. Spartańska Proponowane stanowisko ładowania zlokalizowane jest na pętli, w oddaleniu od przystanków końcowych. W obrębie pętli przebiegają 3 przewody oświetleniowe. W sąsiedztwie proponowanego stanowiska ładowania zlokalizowane są następujące linie elektroenergetyczne podziemne: 1 przewód wysokiego napięcia, na południowy zachód od pętli, przebiegający w ciągu ul. Spartańskiej oraz Olimpijskiej, 1 przewód niskiego napięcia po południowej stronie jezdni ul. Olimpijskiej, przewody oświetleniowe w ciągu ulic Olimpijskiej oraz Spartańskiej. Możliwość zamontowania poszczególnych systemów szybkiego ładowania: możliwość zamontowania systemu ładowania plug-in: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładownia wykorzystującego pantograf: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładowania indukcyjnego: TAK stanowiska postojowe zlokalizowane są poza drogą publiczną. Szczęśliwice Przystanki końcowe zlokalizowane są na pętli, w obrębie której znajdują się 3 przewody oświetleniowe. W bliskim sąsiedztwie proponowanego stanowiska ładowania, po jego południowo-wschodniej stronie, znajdują się następujące linie elektroenergetyczne podziemne: 2 przewody wysokiego napięcia, 4 przewody niskiego napięcia, przewody oświetleniowe. Ponadto, w obszarze wyjazdu z pętli, znajduje się przewód niskiego napięcia. Możliwość zamontowania poszczególnych systemów szybkiego ładowania: S t r o n a 94

możliwość zamontowania systemu ładowania plug-in: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładownia wykorzystującego pantograf: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładowania indukcyjnego: TAK stanowiska postojowe zlokalizowane jest poza drogą publiczną. Wilanów Przystanki końcowe zlokalizowane są na pętli, w obrębie której znajdują się 3 przewody oświetleniowe. W sąsiedztwie proponowanych stanowisk ładowania znajduje się ponadto przewód niskiego napięcia (po zachodniej stronie stanowisk). W sąsiedztwie pętli znajdują się następujące linie podziemne wysokiego napięcia: 3 przewody po południowej stronie jezdni ul. Obornickiej, 2 przewody po wschodniej stronie jezdni ul. Wiertniczej. Możliwość zamontowania poszczególnych systemów szybkiego ładowania: możliwość zamontowania systemu ładowania plug-in: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładownia wykorzystującego pantograf: TAK w bezpośrednim sąsiedztwie przystanku dostępna jest sieć elektroenergetyczna możliwość zamontowania systemu ładowania indukcyjnego: TAK stanowiska postojowe zlokalizowane są poza drogą publiczną, przy czym dwa proponowane stanowiska znajdują się nad linią ciepłowniczą, zaś pod dwoma pozostałymi nie są zlokalizowane żadne inne sieci uzbrojenia terenu. Mapy zasadnicze dla wymienionych powyżej pętli autobusowych oraz zajezdni Woronicza zostały przedstawione w załączniku 2. 7.1 Koszty stacji szybkiego ładowania Koszty stacji ładowania instalowanych na przystankach końcowych zależne są zarówno od metody podłączenia pojazdu (wtyczka bądź pantograf), jak również od sposobu zasilania samej stacji ładowania. Porównanie przykładowych kosztów pokazane zostało w tabelach poniżej. S t r o n a 95

Tabela 7.1 Zestawienie orientacyjnych kosztów stacji ładowania instalowanych na przystankach 49 końcowych. Źródło: Sposób ładowania Wtyczka Wtyczka Pantograf Pantograf Napięcie wejściowe 3x400V 250A AC 600V DC 3x400V 250A AC 600V DC Energia 25 kwh/10 min przekazywana w czasie ładowania 17 kwh/10 min 30 kwh/10 min 30 kwh/10 min Koszt 15.000 125.000 32.000 9.000 Tabela 7.2 Porównanie kosztów stacji ładowania Lokalizacja Sposób ładowania Koszt Düsseldorf plug-in 135.000 za sztukę50 Münster szybkie ładowanie na dachu pojazdu 340.000 51 Kolonia pantograf 700.000 za 3 sztuki52 Wiedeń stacja ładowania na przystanku końcowym pantograf 90.000 za 1 sztukę53 Wiedeń stacja ładowania w zajezdni pantograf 320.000 2 Stanowisko ładowania w zajezdni Wola Duchacka w Krakowie Na terenie zajezdni Wola Duchacka zostały wykonane 4 stanowiska do ładowania autobusów w niewielkiej odległości (kilkanaście metrów) od stacji transformatorowej. W skład robót weszło54: 49 Spousta J., Electric Bus Development in the Czech Republic and Slovakia, materiały konferencyjne: TROLLEY EU Project Final Conference, Szeged, 2013 50 źródło: RHEINBAHN: Test auf zwei Linien, Der Rote Renner, 2014 51 źródło: Schläfke E., Lautlos in Münster. ZeEUS: Innerstädtisches Nullemissions-Bussystem, Sonnenenergie 3/2014 52 źródło: Kölnische Rundschau, informacje prasowe; http://www.rundschau-online.de/koeln/pilotprojektelektrobus-soll-2016-fahren,15185496,26218970.html 53 źródło: cleanfleets.eu, Innovative Electric Buses in Vienna. Clean Fleets case study, 2014 S t r o n a 96

wykonanie fundamentu, wykonanie zadaszenia, doprowadzenie okablowania, szafa sterująca, zawierająca bezpieczniki oraz licznik energii. Roboty zostały wykonane przez zewnętrznego wykonawcę, zaś ich koszt wyniósł 43.000 zł. W te koszty nie jest wliczony zakup samych stacji ładowania, które dostarczone zostały wraz z testowanymi autobusami. Wszystkie stacje są stacjami ładowania typu plug-in. Do ich zasilania została wykorzystana rezerwa mocy na transformatorze w zajezdni wynosząca 250 kw. Stanowisko ładowania na ul. Pawiej w Krakowie Stanowisko ładowania autobusów na przystanku końcowym Dworzec Główny Zachód przygotowane jest do ładowania pojazdów wyposażonych w pantografy. Wykonane ono zostało jako odgałęzienie od tramwajowej sieci trakcyjnej. Odległość stanowiska ładowania od toru tramwajowego wynosi w przybliżeniu 5 m. Stanowisko ładowania wyposażone jest w dwa przewody, współpracuje z dwubiegunowym pantografem, w jaki zaopatrzone są testowane przez MPK w Krakowie autobusy Siemens Rampini ALE. Stanowisko zostało wykonane przez zewnętrznego wykonawcę, koszt wyniósł 35.000 zł 55. Suma ta obejmuje zarówno koszt robót jak i dokumentacji. 7.2 Wykonanie przyłącza Przyłącze energetyczne na terenie miasta st. Warszawy wykonywane jest przez podmiot RWE Stoen Operator. Dokładne koszty wykonania przyłącza są trudne do oszacowania i znane są po wydaniu tzw. warunków przyłączenia. Do otrzymania warunków przyłączenia konieczne jest przedstawienie 56 : tytułu prawnego do dysponowania obiektem, na którym wykonywane będzie przyłącze, którym mogą być: akt własności, umowa najmu, umowa dzierżawy; w przypadku do występowania w imieniu podmiotu dysponującego powyższym tytułem prawnym pełnomocnictwa do działania w jego imieniu; mapy sytuacyjno wysokościowej zawierającej plan zabudowy; Koncepcji Programowo Przestrzennej w zakresie sieci niskiego napięcia lub innych wytycznych niezbędnych do opracowania warunków przyłączenia; dokładnej mocy przyłączeniowej obiektu. 54 informacje uzyskane od MPK S.A. w Krakowie 55 informacje uzyskane od MPK S.A. w Krakowie 56 informacje uzyskane od RWE Stoen Operator S t r o n a 97

Bez dysponowania tytułem prawnym do dysponowania działką nie jest możliwe uzyskanie warunków przyłączenia, zarówno w przypadku inwestorów prywatnych jak i publicznych. Bez przedstawienia takiego tytułu możliwe jest jedynie uzyskanie informacji o możliwości wykonania przyłącza, które nie zawierają jednak szczegółowych wskazań, a są jedynie informacją czy wykonanie przyłącza o danej mocy na wskazanej działce jest możliwe bądź nie. Do jej uzyskania wystarczy wskazanie miejsca wykonania planowanego przyłącza na planie sytuacyjnym oraz przybliżonej mocy przyłączeniowej. Warunki przyłączenia zgodnie z rozporządzeniem w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu energetycznego 57 określają (wyciąg z ww Rozporządzenia): 1) miejsce przyłączenia; 2) miejsce dostarczania energii elektrycznej; 3) moc przyłączeniową; 4) rodzaj przyłącza; 5) zakres niezbędnych zmian w sieci związanych z przyłączeniem; 6) dane znamionowe urządzeń, instalacji i sieci oraz dopuszczalne graniczne parametry ich pracy; 7) dopuszczalny poziom zmienności parametrów technicznych energii elektrycznej; 8) miejsce zainstalowania układu pomiarowo-rozliczeniowego; 9) wymagania dotyczące układu pomiarowo-rozliczeniowego i systemu pomiaroworozliczeniowego; 10) rodzaj i usytuowanie zabezpieczenia głównego, dane znamionowe oraz niezbędne wymagania w zakresie elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej i systemowej; 11) dane umożliwiające określenie w miejscu przyłączenia wartości prądów: a. zwarć wielofazowych i czasów ich wyłączenia, b. zwarcia doziemnego i czasów ich wyłączenia lub trwania; 12) wymagany stopień skompensowania mocy biernej; 13) wymagania w zakresie: a. dostosowania przyłączanych urządzeń, instalacji lub sieci do systemów sterowania dyspozytorskiego, b. przystosowania układu pomiarowo-rozliczeniowego do systemów zdalnego odczytu danych pomiarowych, c. zabezpieczenia sieci przed zakłóceniami elektrycznymi powodowanymi przez urządzenia, instalacje lub sieci wnioskodawcy, d. wyposażenia urządzeń, instalacji lub sieci, niezbędnego do współpracy z siecią, do której ma nastąpić przyłączenie; 14) możliwości dostarczania energii elektrycznej w warunkach odmiennych od standardowych; 57 Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz. U. 2007 nr 93 poz. 623 z późn zm.) S t r o n a 98

15) dane i informacje dotyczące sieci niezbędne w celu doboru systemu ochrony przed porażeniami w instalacji lub sieci podmiotu, którego instalacje lub sieci będą przyłączane. 7.3 Przyłącza na analizowanych przystankach końcowych Zakładając zastosowanie stacji ładowania zasilanych napięciem 3x400 V AC, w przypadku gdy możliwe jest wykonanie przyłącza do istniejącej linii niskiego napięcia, koszt wykonania przyłącza określony jest w Taryfie dla dystrybucji energii elektrycznej RWE Stoen Operator. Koszt ten zależny jest od rodzaju przyłącza, tj. kablowego bądź napowietrznego oraz mocy przyłączeniowej. W przypadku, gdy możliwe byłoby przyłączenie stacji ładowania bezpośrednio do sieci o napięciu nie wyższym, niż 1 kv oraz przy założeniu długości przyłącza nie przekraczającej 200 m, orientacyjny koszt wykonania przyłączy prezentowałby się jak w tabeli niżej. Przyjęte tu zostały konieczne moce stacji ładowania obliczone dla niekorzystnego wariantu zużycia energii dla pojazdów o największej analizowanej pojemności akumulatorów trakcyjnych (odpowiednio autobus 12 m o akumulatorach o pojemności 210 kwh oraz autobus 18 m o akumulatorach o pojemności 240 kwh). W przypadku korzystania z przystanku końcowego przez więcej niż jedną linię obsługiwaną taborem tego samego rodzaju i uzyskanych różnych koniecznych mocy stacji ładowania, przyjmowana była najwyższa moc. Tabela 7.3 Koszt wykonania przyłącza bez opłaty dodatkowej w sytuacji zakwalifikowania odbiorników do IV grupy przyłączeniowej przy założeniu długości przyłącza nie przekraczającej 200 m wg taryfy RWE STOEN Operator Przystanek końcowy Moc przyłącza [kw] Koszt przyłącza Przystanki końcowe obsługujące autobusy 18 m Wilanów 370 51 592,80 zł Nowe Bemowo 260 36 254,40 zł Gocław 240 33 465,60 zł Esperanto 240 33 465,60 zł Chomiczówka 370 51 592,80 zł Szczęśliwice 200 27 888,00 zł Pl. Piłsudskiego 245 34 162,80 zł Lotnisko Chopina 245 34 162,80 zł Konwiktorska* 310 43 226,40 zł S t r o n a 99

Natolin północny 310 43 226,40 zł Nowodwory 285 39 740,40 zł Dworzec Centralny 285 39 740,40 zł Przystanki końcowe obsługujące autobusy 12 m Kabaty STP 190 26 493,60 zł Pl. Hallera 190 26 493,60 zł PKP Ursus 185 25 796,40 zł Konwiktorska* 185 25 796,40 zł Bielańska 130 18 127,20 zł Spartańska 130 18 127,20 zł * przystanek końcowy Konwiktorska obsługiwany jest zarówno przez tabor 12 m jak i 18 m Dokładny koszt wykonania przyłącza znany jest dopiero w sytuacji otrzymania od operatora sieci dystrybucyjnej energii elektrycznej warunków przyłączenia. Na potrzeby opracowania wykonane zostały kosztorysy szacunkowe wybudowania przyłączy energetycznych i podłączenia ładowarek na poszczególnych pętlach oraz zajezdni autobusowej Woronicza wskazanej przez MZK do obsługi krótkich autobusów elektrycznych, na podstawie oprogramowania i cennika FORTE 13. Zbiorcze zestawienie przedstawiono w tabeli 7.4, natomiast szczegółowe w załączniku 3. Tabela 7.3 Koszt wykonania przyłącza wg własnych kosztorysów szacunkowych Przystanek końcowy Moc przyłącza [kw] Koszt przyłącza Przystanki końcowe obsługujące autobusy 18 m Wilanów 370 104 784,69 zł Nowe Bemowo 260 16 239,81 zł Gocław 240 48 574,02 zł Esperanto 240 58 233,38 zł Chomiczówka 370 47 073,42 zł Szczęśliwice 200 30 116,57 zł S t r o n a 100

Pl. Piłsudskiego 245 36 569,08 zł Konwiktorska* 310 83 245,54 zł Natolin północny 310 112 235,86 zł Nowodwory 285 73 464,89 zł Dworzec Centralny 285 62 217,04 zł Przystanki końcowe obsługujące autobusy 12 m Kabaty STP 190 16 239,81 zł Pl. Hallera 190 50 865,97 zł PKP Ursus 185 15 293,15 zł Bielańska 130 19 874,16 zł Spartańska 130 14 912,54 zł Zajezdnie autobusowe Zajezdnia Woronicza 30 ładowarek 65 953 609,74 zł 7.4 Współpraca podmiotów zaangażowanych Należy rozważyć następujące warianty współpracy podmiotów zaangażowanych w tworzenie stacji szybkiego ładowania: 1) Udzielenie przez Miasto Stołeczne przewoźnikowi wykorzystującemu tabor elektryczny tytułu do dysponowania terenem, na którym zlokalizowana ma być stacja ładowania pojazdów. W takiej sytuacji stacje ładowania do pojazdów byłyby własnością przewoźnika i on ponosiłby koszty ich instalacji oraz utrzymania; 2) Zainstalowanie stacji ładowania przez Miasto Stołeczne na terenie, którym dysponuje oraz udostępnianie energii elektrycznej przewoźnikowi, co wchodziłoby w skład rozliczenia pracy przewozowej na liniach przewidzianych do obsługi taborem elektrycznym. 3) Współpraca z operatorem sieci dystrybucyjnej energii elektrycznej zmierzająca do stworzenia przez niego należących do niego stacji ładowania pojazdów transportu zbiorowego, podobnie jak ma to miejsce w przypadku już funkcjonujących stacji ładowania pojazdów osobowych. S t r o n a 101

8. Porównanie pod względem funkcjonalnym oraz ekonomicznym systemów autobusów elektrycznych Analizę zużycia energii na poszczególnych liniach objętych analizą wykonano z uwzględnieniem następujących założeń: rozważono dwa warianty zużycia energii: korzystne 1,5 kwh dla taboru SOLO, 2,12 kwh dla taboru przegubowego, niekorzystne 2,5 kwh dla taboru SOLO, 3,53 kwh dla taboru przegubowego; zużycie dla autobusów przegubowych obliczono jako 55/39 zużycia autobusów SOLO (proporcja wynikająca z doświadczeń MZA dla autobusów z napędem Diesla); liczba obiegów konieczna do wykonania na danej linii przyjęto najbardziej obciążoną pracą brygadę na danej linii. Szczególny przypadek stanowi tutaj linia E-2, kursująca jedynie w okresie szczytu porannego oraz popołudniowego, gdzie liczbę koniecznych do wykonania obiegów stanowiła liczba obiegów wykonywana na pojedynczej zmianie; czas postoju na przystankach końcowych ze względu na spore różnice w czasach postoju na przystankach końcowych (zarówno w ciągu dnia jak i pomiędzy brygadami) wybierano 3 bądź 4 brygady całodzienne wykonujące największą liczbę obiegów na danej linii. Dla tych danych wyliczana była średnia oraz najczęstsza wartość pod uwagę brana była mniejsza z nich, zaokrągloną w dół do liczby całkowitej; czas ładowania (patrz Tabela ) przyjęto jako czas postoju skrócony o 5 minut (na podstawie doświadczeń MPK Kraków); jako poziom graniczny energii akumulatorów trakcyjnych przyjęto 20 % (na podstawie informacji uzyskanych od MZA). W obliczeniach był to najmniejszy możliwy poziom, który mógł być uzyskany w momencie powrotu do zajezdni; przyjęto, że wyjazdy taboru SOLO realizowane są z zajezdni Woronicza, zaś przegubowego z zajezdni Redutowa (na podstawie informacji uzyskanych od MZA). Długości poszczególnych linii zostały pobrane z rozkładów jazdy, zaś długości dojazdów i zjazdów do zajezdni nie realizowanych obecnie obliczone zostały w sposób przybliżony. Tabela 8.1 Czas ładowania na przystankach końcowych wynikający z przyjętych założeń Linia Przystanek końc. Czas ładowania Przystanek końc. Czas ładowania 111 Esperanto 8 Gocław 12 116 Chomiczówka 17 Wilanów 7 128 Szczęśliwice 8 Pl. Piłsudskiego 8 166 Kabaty STP 9 Pl. Hallera 22 175 Pl. Piłsudskiego 5 Lotnisko Chopina 14 178 Konwiktorska 19 PKP Ursus 10 180 Chomiczówka 13 Wilanów 14 222 Spartańska 6 Bielańska 13 S t r o n a 102

503 Konwiktorska 6 Natolin Płn. 16 518 Dw. Centralny 9 Nowodwory 19 E-2 Nowe Bemowo 9 Wilanów 14 Autobusy ładowane w zajezdni Analizę funkcjonowania linii obsługiwanych taborem ładowanym w zajezdni przygotowano dla linii obsługiwanych taborem SOLO (charakteryzującego się relatywnie wyższą pojemnością akumulatorów trakcyjnych do zużycia energii od taboru przegubowego), w wariantach zakładających pojazdy wyposażone w akumulatory trakcyjne o pojemności 210 oraz 324 kwh. W tabeli poniżej przedstawiono uzyskaną liczbę możliwych do wykonania obiegów. Tabela 8.2 Maksymalna liczba obiegów możliwa do wykonania taborem o dł. 12 m bez doładowywania na przystankach końcowych akumulator 324 kwh akumulator 210 kwh Linia war. war. korzystne war. war. korzystne niekorzystne niekorzystne 166 1 3 1 2 178 2 3 1 2 222 4 7 3 5 Wniosek: Realizacja całodziennej pracy na analizowanych liniach bez doładowywania akumulatorów pojazdu na pętlach końcowych nie jest możliwa, zarówno w wariancie niekorzystnego jak i korzystnego zużycia energii. Autobusy ładowane na przystankach końcowych Dla przedstawionych wyżej założeń została obliczona minimalna moc ładowarek koniecznych do zainstalowania na przystankach końcowych. Rozpatrzono następujące wersje autobusów, różniące się pojemnością akumulatorów trakcyjnych: SOLO: 90, 160, 210; przegubowe: 90, 160, 240 kwh. Wnioski (dla zużycia energii w wariancie niekorzystnym): zastosowanie akumulatorów 90 kwh na liniach o długości rzędu 20 km w jedną stronę jest niezasadne zarówno dla autobusów SOLO jak i przegubowych; jedyną linią, na S t r o n a 103

której możliwa jest wykonywanie pracy takim taborem w niekorzystnych warunkach jest linia 222; wobec przedstawionych wcześniej założeń uzyskano wymagane wartości mocy ładowarek na poszczególnych końcówkach: Tabela 8.3 Minimalna moc ładowarek (w kw) konieczna do zainstalowania na przystankach końcowych przy założeniu niekorzystnego wariantu zużycia energii dla poszczególnych typów taboru SOLO 210 SOLO 160 SOLO 90 przegub. przegub. kwh kwh kwh 240 kwh 160 kwh Kabaty STP 190 200 brak możl. Pl. Hallera 190 200 brak możl. Wilanów 370, 310, 260** 330, 360, brak możl.** Nowe Bemowo 260 360 Gocław 240 260 Esperanto 240 260 Chomiczówka 370, 310* 330, brak możl.* Szczęśliwice 200 225 Plac Piłsudskiego 200, 245* 225, 270* Lotnisko Chopina 245 270 PKP Ursus 185 200 brak możl. Konwiktorska 185 200 brak możl. 310 185 Bielańska 130 145 165 Spartańska 130 145 165 Natolin Północny 310 185 Nowodwory 285 300 Dworzec Centralny 285 300 * przystanek wykorzystywany przez dwie różne linie ** przystanek wykorzystywany przez trzy różne linie w powyższej tabeli widoczne są dwie wartości mocy ładowarek dla końcówek Chomiczówka oraz Wilanów wyższe z nich są właściwe dla linii 116, niższe dla linii 180. Obie te linie charakteryzują się bardzo zbliżoną długością, jednakże linia 116 posiada krótszy łączny średni czas postoju na końcówkach od linii 180 (o 4 minuty). Zrównanie tego czasu oraz równomierne jego rozłożenie na obie końcówki (jako 18 i 19 minut) daje identyczne efekty, jak w przypadku linii 180 (tzn. ładowarka o mocy 310 kw); biorąc pod uwagę przyjęte założenia co do zużycia energii, długość poszczególnych tras oraz ich plan obsługi należy rozważyć zasilanie na przystankach końcowych przy użyciu następujących ładowarek: w przypadku zastosowania taboru 18 m o pojemności akumulatorów trakcyjnych 240 kwh ładowarki o mocy rzędu 300 kw; S t r o n a 104

w przypadku zastosowania taboru 12 m o pojemności akumulatorów trakcyjnych 210 kwh oraz 160 kwh ładowarki o mocy nieprzekraczającej 200 kw; w przypadku zastosowania taboru 12 m o pojemności akumulatorów trakcyjnych 90 kwh ładowarki o mocy rzędu 250 kw; obsługa analizowanych linii wykorzystujących tabor przegubowy wyposażony w akumulatory trakcyjne o pojemności 90 kwh przy założeniu niekorzystnych warunków eksploatacji nie jest możliwa; obsługa linii 166 oraz 178 z wykorzystaniem taboru z akumulatorami trakcyjnymi o pojemności 90 kwh przy założeniu niekorzystnego wariantu zużycia energii nie jest możliwa; obsługa przedmiotowych linii przez dostępny obecnie tabor bez doładowywania akumulatorów na przystankach końcowych przy założeniu wykonywania przez brygadę całodziennej pracy w niekorzystnych warunkach nie jest możliwe; wydłużenie czasu postoju na przystankach końcowych (wraz z ewentualnym zwiększeniem liczby brygad) może przynieść efekt w postaci zmniejszenia koniecznej minimalnej mocy ładowarek na przystankach końcowych. Rysunek 8.4: szacowane zużycie energii na linii 111 (autobus przegubowy, akumulator 240 kwh, warunki niekorzystne, ładowanie na przystankach końcowych ładowarkami 240 kw) S t r o n a 105

Rysunek 8.5 szacowane zużycie energii na linii 116 (autobus przegubowy, akumulator 240 kwh, warunki niekorzystne, ładowanie na przystankach końcowych ładowarkami 370 kw) Rysunek 8.3 szacowane zużycie energii na linii 128 (autobus przegubowy, akumulator 240 kwh, warunki niekorzystne, ładowanie na przystankach końcowych ładowarkami 200 kw) S t r o n a 106

Rysunek 8.4 szacowane zużycie energii na linii 166 (autobus SOLO, akumulator 160 kwh, warunki niekorzystne, ładowanie na przystankach końcowych ładowarkami 190 kw) Rysunek 8.5szacowane zużycie energii na linii 175 (autobus przegubowy, akumulator 240 kwh, warunki niekorzystne, ładowanie na przystankach końcowych ładowarkami 245 kw) S t r o n a 107

Rysunek 8.6szacowane zużycie energii na linii 178 (autobus SOLO, akumulator 160 kwh, warunki niekorzystne, ładowanie na przystankach końcowych ładowarkami 185 kw) Rysunek 8.7 szacowane zużycie energii na linii 180 (autobus przegubowy, akumulator 240 kwh, warunki niekorzystne, ładowanie na przystankach końcowych ładowarkami 310 kw) S t r o n a 108

Rysunek 8.8 szacowane zużycie energii na linii 222 (autobus SOLO, akumulator 210 kwh, warunki niekorzystne, ładowanie na przystankach końcowych ładowarkami 130 kw) Rysunek 8.9 Szacowane zużycie energii na linii 503 (autobus przegubowy, akumulator 240 kwh, warunki niekorzystne, ładowanie na przystankach końcowych ładowarkami 310 kw) S t r o n a 109

Rysunek 8.10 Szacowane zużycie energii na linii 518 (autobus przegubowy, akumulator 240 kwh, warunki niekorzystne, ładowanie na przystankach końcowych ładowarkami 285 kw) Rysunek 8.6 Szacowane zużycie energii na linii E-2 (autobus przegubowy, akumulator 240 kwh, warunki niekorzystne, ładowanie na przystankach końcowych ładowarkami 285 kw) Obserwacje (dla zużycia energii w wariancie korzystnym): obniżenie zużycia energii do poziomu przyjętego w wariancie korzystnym pozwala na zastosowanie ładowarek o mniejszej mocy; obniżenie zużycia energii do poziomu przyjętego w wariancie korzystnym (przykładowo poprzez ograniczenie liczby odbiorników prądu oraz ich zużycia energii S t r o n a 110

do niezbędnego minimum) pozwala na zastosowanie taboru przegubowego wyposażonego w akumulatory trakcyjne o pojemności 90 kwh Tabela 8.4 Minimalna moc ładowarek (w kw) konieczna do zainstalowania na przystankach końcowych przy założeniu korzystnego wariantu zużycia energii dla poszczególnych typów taboru SOLO 210 SOLO 160 SOLO 90 przegub. przegub. przegub. kwh kwh kwh 240 kwh 160 kwh 90 kwh Kabaty STP 90 105 125 Pl. Hallera 90 105 125 Wilanów 190, 160, 215, 185, 300, 200, 40** 150** 230* Nowe Bemowo 40 150 230 Gocław 120 140 160 Esperanto 120 140 160 Chomiczówka 190, 160* 215, 185* 300, 200* Szczęśliwice 90 115 140 Plac Piłsudskiego 90, 120* 115, 145* 140, 165* Lotnisko Chopina 120 145 165 PKP Ursus 85 100 120 Konwiktorska 85 100 120 165 185 200 Bielańska 60 70 90 Spartańska 60 70 90 Natolin Północny 165 185 200 Nowodwory 150 170 185 Dworzec Centralny 150 170 185 * przystanek wykorzystywany przez dwie różne linie ** przystanek wykorzystywany przez trzy różne linie Porównanie pod względem ekonomicznym systemów autobusów elektrycznych ładowanych na pętlach oraz autobusów, których akumulatory umożliwiają obsługę tras przy jednorazowym naładowaniu wykonano na przykładzie analizowanej linii 178. Linia ta obsługiwana jest taborem 12 m, w przypadku którego są dostępne autobusy obydwu rodzajów. W porównaniu założono obsługę autobusami o następującej konfiguracji: autobus ładowany na przystankach końcowych jest ładowany obydwu pętlach; autobus obsługujący trasę przy jednorazowym naładowaniu dysponuje akumulatorami trakcyjnymi o pojemności 324 kwh. Liczba obiegów możliwych do wykonania przez autobusy poszczególnych rodzajów jest taka, jak w części dotyczącej porównania pod względem funkcjonalno-technicznym i wynosi: S t r o n a 111

6 dla autobusu ładowanego na przystankach końcowych oraz 2 dla autobusu wykonującego pracę przy jednokrotnym naładowaniu. Przyjmując obecnie wykonywaną pracę przewozową netto (zawierającą jedynie kursy wykonywane na linii) jako wyjściową, dokonano obliczenia liczby brygad koniecznych do obsługi linii, które zamieszczono w tabeli niżej. Tabela 8.5 Liczba brygad na linii 178 konieczna do wykonania pracy w wariancie z ładowaniem na przystankach końcowych i bez Z ładowaniem na Bez ładowania na przystankach przystankach końcowych końcowych dzień powszedni 8 24 soboty 5 13 święta 4 9 Za względu na większą liczbę brygad w wariancie zakładającym obsługę linii bez ładowania na przystankach końcowych (24), które wykonują taką samą pracę przewozową netto, w tym wariancie zwiększeniu ulega wielkość pracy przewozowej brutto (zawierającej wyjazdy na linię oraz zjazdy do zajezdni). Założono konieczność ładowania akumulatorów w zajezdni (wynoszącą 5 godz.), czas potrzebny na zjazd do zajezdni i wyjazd na linię oraz przesunięcia brygad umożliwiające obsługę pracy wykonywanej przez te 24 brygady za pomocą 20 pojazdów (4 pojazdy po naładowaniu w zajezdni powracają w takiej sytuacji na linię). Tabela 8.6 Praca przewozowa brutto w wozokilometrach na linii 178 wykonywana w wariancie z ładowaniem na przystankach końcowych i bez Z ładowaniem na Bez ładowania na przystankach przystankach końcowych końcowych dzień powszedni 2029,36 2363,76 soboty 1113,17 1280,37 święta 781,91 886,41 roczna praca przewozowa 614 485,17 713 363,07 S t r o n a 112

Do porównania kosztów inwestycyjnych oraz funkcjonowania obu systemów na linii 178 przyjęto następujące założenia dotyczące cen: koszt 1 wkm brutto jako 5,43 PLN; całkowity koszt budowy 1 stacji ładowania na przystanku końcowym jako 522 562,50 PLN58; koszt autobusu ładowanego na pętlach: 2 654 617,50 PLN (Solaris Urbino 12 zamówiony przez Düsseldorf, charakteryzujący się akumulatorami trakcyjnymi o pojemności powyżej 200 kwh oraz przystosowaniem do ładowania za pomocą pantografu)59; koszt autobusu wykonującego pracę przy jednokrotnym ładowaniu: 1 630 395,00 PLN (BYD K9 wyposażony w akumulatory trakcyjne o pojemności 324 kwh)60. Tabela 8.7 nakłady inwestycyjne oraz koszty eksploatacji w wariancie z ładowaniem na przystankach końcowych i bez dla linii 178 Z ładowaniem na przystankach Bez ładowania na przystankach końcowych końcowych Koszty zakupu autobusów Koszt jednostkowy autobusu 2.654.617,50 PLN 1.630.395,00 PLN 8 20 21.236.940,00 PLN 32.607.900,00 PLN Liczba koniecznych autobusów Łączny koszt zakupu taboru Koszty infrastruktury na pętlach Koszt jednostkowy stacji ładowania 522.562,50 PLN brak 2 0 1.045.125,00 PLN brak Liczba stacji ładowania Łączny koszt infrastruktury ŁĄCZNIE KOSZTY INWESTYCJI 22.282.065,00 PLN 32.607.900,00 PLN 58 na podstawie: Spousta J., Electric Bus Development in the Czech Republic and Slovakia, materiały konferencyjne: TROLLEY EU Project Final Conference, Szeged, 2013; podany tam szcunkowy koszt 120.000 EUR za stację ładowania dla autobusów z pantografem zasilaną z sieci 3x400 V AC został przeliczony na PLN na podstawie średniego kursu NBP na dzień 12.12.2014 wynoszącego 1 EUR = 4,1805 PLN 59 źródło: RHEINBAHN: Test auf zwei Linien, Der Rote Renner, 2014; podana cena w EUR została przeliczona na PLN wg średniego kursu NBP na dzień 12.12.2014 60 źródło: http://samochodyelektryczne.org/byd_ebus_kosztuje_okolo_390_tys_eur_akumulatory_wytrzymaja_tysiace_cykli.htm; podana cena w EUR została przeliczona na PLN wg średniego kursu NBP na dzień 12.12.2014 S t r o n a 113

Roczne koszty eksploatacji Praca przewozowa netto w wkm Praca przewozowa brutto w wkm 562.993,04 565.411,41 620.606,14 734.630,41 Koszt brutto 3.369.891,34 zł 3.989.043,13 zł Koszty inwestycji oraz eksploatacji porównano w perspektywie 10 lat, przyjmując w wariancie z ładowaniem na przystankach końcowych, że całkowite koszty inwestycji w infrastrukturę zostaną poniesione w pierwszym roku funkcjonowania systemu. Do obliczeń przyjęto stopę dyskontową wynoszącą 5,00 %. Tabela 8.8 porównanie zdyskontowanych kosztów inwestycji i eksploatacji systemów z ładowaniem na przystankach końcowych i bez dla linii 178 w okresie 10-letnim Autobusy ładowane na pętlach Autobusy ładowane tylko w zajezdni Rok analizy Czynnik dysk. Nakłady inwestycyjne [PLN] Koszty eksploatacji [PLN] Łączne koszty zdysk. [PLN] Nakłady inwestycyjne [PLN] Koszty eksploatacji [PLN] Łączne koszty zdysk. [PLN] 0 1,0000 22.282.065,00 3.369.891,34 25.651.956,34 32.607.900,00 3.989.043,13 36.596.943,13 1 0,9524 0,00 3.369.891,34 3.209.420,32 0,00 3.989.043,13 3.799.088,69 2 0,9070 0,00 3.369.891,34 3.056.590,78 0,00 3.989.043,13 3.618.179,71 3 0,8638 0,00 3.369.891,34 2.911.038,84 0,00 3.989.043,13 3.445.885,43 4 0,8227 0,00 3.369.891,34 2.772.417,95 0,00 3.989.043,13 3.281.795,65 5 0,7835 0,00 3.369.891,34 2.640.398,04 0,00 3.989.043,13 3.125.519,67 6 0,7462 0,00 3.369.891,34 2.514.664,80 0,00 3.989.043,13 2.976.685,40 7 0,7107 0,00 3.369.891,34 2.394.918,86 0,00 3.989.043,13 2.834.938,47 8 0,6768 0,00 3.369.891,34 2.280.875,10 0,00 3.989.043,13 2.699.941,40 9 0,6446 0,00 3.369.891,34 2.172.262,00 0,00 3.989.043,13 2.571.372,77 10 0,6139 0,00 3.369.891,34 2.068.820,96 0,00 3.989.043,13 2.448.926,44 SUMA 51.673.364,01 SUMA 67.399.276,77 S t r o n a 114

9. Rekomendacje systemu autobusów elektrycznych dla Warszawy Rozważania w kwestii rekomendacji systemu autobusów elektrycznych dla m. st. Warszawy podzielono na dwa korytarze: połączenie węzła Młociny lub Marymont z Kampusem Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Lasku Bielańskim, Trakt Królewski. 9.1 Obsługa autobusami elektrycznymi Lasku Bielańskiego i UKSW W przypadku linii do UKSW, przyjęto dwie możliwe trasy nowej linii autobusowej (rys. 9.1): Metro Młociny - Kasprowicza - Lindego - Dewajtis - UKSW, Metro Marymont - Marymoncka - Dewajtis - UKSW przy założeniu operowania pojazdu 9 lub 12 metrowego, z częstotliwością 30min w szczycie oraz 45 min poza szczytem. Rysunek 9.7 Wariantowy przebieg autobusowych linii elektrycznych do UKSW Długość trasy pomiędzy Metrem Młociny, a UKSW wynosi około 2,7km w jednym kierunku, czyli pełny obieg wynosi 5,4km. Długość trasy pomiędzy przystankiem Metro Marymont, a UKSW wynosi około 3,4km, w jednym kierunku, czyli pełny obieg wynosi 6,8km. Przy założeniu obsługi typowo akademickiej, kursy powinny zostać dostosowane do rozkładu zajęć na Uczelni. Zakłada się maksymalnie 7 kursów w szczycie porannym (co 30 min od 7:00 S t r o n a 115

do 10:00) oraz tyle samo w szczycie popołudniowym (14:15-17:15). W okresie pomiędzy szczytowym liczba kursów wyniosłaby maksymalnie 5 (co 45 min od 10:45 do 13:45). Wskazana częstotliwość z punktu widzenia czasu przejazdu pełnego obiegu (ok. 20min z Metra Młociny oraz 25 min z Metra Marymont) umożliwiałaby wykonywanie operacji jednym autobusem. Założono sumę liczby pełnych obiegów w liczbie 19. Dla trasy Metro Młociny - UKSW, zakładając zużycie około 2kWh/km, przy warunkach średnio niekorzystnych (nie jest wymagany bardzo rozbudowany system informacyjny na tak krótkiej trasie), dla pełnej obsługi linii wyłącznie na zajezdni autobusowej, bez zjazdów pomiędzy szczytowych, wymagany byłby pojazd 12m z akumulatorem umożliwiającym zużycie minimum 324kWh (19 kursów *2kWh *5,4km = ok. 205kWh). Taki pojazd posiada niestety dużo mniejszą pojemność od konwencjonalnego, jednak mniejsza bateria nie jest możliwa z uwagi na konieczność wyjazdu i zjazdu do najbliższej zajezdni przy ul. Włościańskiej (10km od węzła Młociny) oraz konieczność zachowania około 20% wartości zgromadzonej energii. W przypadku wprowadzenia krótkiej przerwy międzyszczytowej (około 1,5h, np. rezygnacja z kursów 11:30 oraz 12:15) pojazd mógłby być wyposażony w baterię umożliwiającą zużycie energii 210kWh, ponieważ przy średniej wielkości ładowarce (100kW) zamontowanej na zajezdni przy ul. Włościańskiej możliwe jest doładowanie w czasie przerwy baterii o około 100kWh (rys. 9.2). Rysunek 9.2 Szacowane zużycie energii na elektrycznej linii autobusowej Metro Młociny - UKSW (akumulator 210 kwh, warunki niekorzystne, doładowanie na zajezdni Włościańska ładowarką 100 kw) Zakładając podobne zużycie dla pełnej obsługi linii elektrycznej operującej pomiędzy przystankiem Metro Marymont a UKSW, bez zjazdów pomiędzy szczytowych, wymagany byłby identyczny pojazd 12m z akumulatorem umożliwiającym zużycie minimum 324kWh (19 kursów *2kWh *6,8km = ok. 259kWh). S t r o n a 116

Podobnie jak w przypadku operowania z węzła Młociny, w celu zredukowania wielkości baterii do 210kWh niezbędne byłoby doładowanie autobusu na zajezdni Włościańska w okresie międzyszczytowym, gdy możliwe jest wygenerowanie postoju w ciągu około 1,5h (np. rezygnacja z kursów 11:30 oraz 12:15). Przy średniej wielkości ładowarce (100kW) zamontowanej na zajezdni przy ul. Włościańskiej możliwe jest doładowanie w czasie przerwy baterii o około 100kWh (rys. 9.3). Rysunek 9.3 Szacowane zużycie energii na elektrycznej linii autobusowej Metro Marymont - UKSW (akumulator 210 kwh, warunki niekorzystne, doładowanie na zajezdni Włościańska ładowarką 100 kw) Jak widać na rysunkach 9.2 oraz 9.3 istnieje jeszcze rezerwa na dodatkowy kurs w szczycie porannym oraz popołudniowym. Nie jest możliwe doładowanie uzupełniające na krańcach między kursami w okresie szczytowym, z uwagi na zbyt krótkie postoje na pętlach (około 5 min na węźle Metro Marymont i 7-10 min na węźle Młociny). Możliwe jest jednak doładowywanie w okresach międzyszczytowych. Dla trasy Metro Młociny - UKSW, przy założeniu pięciu 15-sto minutowych doładowań po kursach międzyszczytowych ładowarką o mocy 100kW, możliwe będzie wykonanie wszystkich obiegów w ciągu doby, w tym dwóch usuniętych w wariancie doładowania na zajezdni (rys. 9.4). S t r o n a 117

Rysunek 9.4 Szacowane zużycie energii na elektrycznej linii autobusowej Metro Młociny - UKSW (akumulator 210 kwh, warunki niekorzystne, ładowanie na węźle Młociny ładowarką 100 kw) Podobnie sytuacja wygląda dla trasy Metro Marymont - UKSW, jednak baterie są zużywane do niższego poziomu, z uwagi na przyjęty krótszy czas doładowania (12 min) wynikający z dłuższej trasy i krótszego postoju między kursami (rys. 9.5). Rysunek 9.5 Szacowane zużycie energii na elektrycznej linii autobusowej Metro Marymont - UKSW (akumulator 210 kwh, warunki niekorzystne, ładowanie na zajezdni Włościańska ładowarką 100 kw) Z punktu widzenia możliwości infrastrukturalnych, ulica Dewajtis posiada wystarczającą szerokość 6m do prowadzenia ruchu autobusów, jednak niezbędne byłoby usunięcie zwykłych progów zwalniających i montaż wyspowych. Istotnym mankamentem jest kwestia zawracania autobusu w rejonie UKSW. Możliwe są w zasadzie dwa warianty polegające na zezwoleniu na wjazd autobusu w układ wewnętrzny kampusu i zawracanie przez pierwszy parking po prawej stronie od wjazdu lub na budowie utwardzonej pętli po lewej stronie ul. Dewajtis pięćdziesiąt metrów przed bramą wjazdową. S t r o n a 118

W obu przypadkach organizacja zawracania jest w gestii władz UKSW. Nie jest konieczne zaplecze techniczne, z punktu widzenia funkcjonalności linii jedynym przystankiem postojowym powinien być węzeł Młociny lub Marymont. Szacunkowe koszty inwestycyjne uruchomienia linii elektrycznej pomiędzy Metrem Marymont i UKSW wynoszą około 50 tys. złotych i obejmują koszt zakupu ładowarki dla zajezdni Włościańska (wg ceny SOLARIS) oraz zrobienia przyłącza standardowego. Zakłada się wykorzystanie do obsługi jednego z autobusów zakupionych już przez MZA Warszawa. 9.2 Obsługa autobusami elektrycznymi Traktu Królewskiego W przypadku Traktu Królewskiego konieczne byłoby przyjęcie założeń dla rozwoju systemu autobusów elektrycznych. Trend wymiany floty na czystą ekologicznie jest wyraźny i prawdopodobnie w ciągu najbliższych dwudziestu lat nieunikniony. Jednak konwersja tak licznego parku pojazdów jaki jest na przykład w Warszawie będzie procesem długotrwałym, w trakcie którego postęp technologiczny może wymusić wprowadzenia kolejnych zmian, w tym źródła zasilania. Jak wykazano w rozdziale 8, z punktu widzenia funkcjonalnego możliwa jest obsługa praktycznie każdej linii autobusowej spośród wybranych do analizy taborem elektrycznym, jednak będzie to bardzo trudne przede wszystkim z uwagi na średnie napełnienia autobusów sięgające ponad 150 pasażerów, które oznaczają konieczność zwiększenia częstotliwości. Jest to niemal niemożliwe bez wprowadzenia remarszrutyzacji, ponieważ w szczycie najbardziej newralgicznym odcinkiem Krakowskiego Przedmieścia przejeżdża nawet 60 autobusów na godzinę. Wdrażając system autobusu elektrycznego należy zatem określić cel dla fazy pilotażowej, oprócz oczywistej potrzeby testowania oraz innowacyjnego wizerunku transportu zbiorowego. Przedstawiony w opisie przedmiotu zamówienia pomysł obsługi autobusami elektrycznymi, czyli zero-emisyjnymi, odcinków Traktu Królewskiego, w całości wypełnia taki cel. W niektórych miastach, gdzie linie obsługiwane zero-emisyjnym taborem są testowane, wskazano na chęć stworzenia korytarza zero-emisyjnego dla transportu drogowego. W takim przypadku wprowadzenie autobusów elektrycznych jest pierwszym krokiem i stanowi zachętę do wprowadzenia zakazu wjazdu innych pojazdów zasilanych konwencjonalnym paliwem. W przypadku Warszawy istnieją trzy odcinki Traktu Królewskiego, które mogłyby zostać wskazane jako korytarz zero-emisyjny (rys. 9.6): S t r o n a 119

ul. Nowy Świat, odcinek od Al. Jerozolimskich do ul. Świętokrzyskiej, ul. Krakowskie Przedmieście/Nowy Świat, odcinek od ul. Świętokrzyskiej do ul. Królewskiej, ul. Krakowskie Przedmieście, odcinek od ul. Królewskiej do ul. Miodowej. Rysunek 9.5 Wariantowa propozycja korytarza zero-emisyjnego na ul. Nowy Świat i Krakowskie Przedmieście S t r o n a 120

Wybór i podział ten wynika z charakteru funkcjonalnego odcinków oraz różnego przebiegu tras linii wjeżdżających w korytarz. Stworzenie korytarza zero-emisyjnego w ciągu głównej, szczególnie cennej zabytkowo i reprezentacyjnej ulicy podniosłoby jej prestiż, ale i poprawiło jakość użytkowania jej przez pieszych, dzięki znacznej redukcji hałasu i spalin. Ulica Nowy Świat obsługiwana jest przez osiem linii (spośród analizowanych): E-2, 111, 116, 128 175, 180, 222, 503 Pierwszy odcinek ul. Krakowskie Przedmieście obsługiwany jest przez dziesięć linii: E-2, 111, 116, 128, 175, 178, 180, 222, 503, 518 Drugi odcinek ul. Krakowskie Przedmieście obsługiwany jest przez osiem linii: 116, 128, 175, 178, 180, 222, 503, 518 Z punktu widzenia wymogów liczebności taborowej, przy założeniu utrzymania obecnej obsługi, mamy następujące ilości: Korytarz Nowy Świat: Tabela 9.1 Orientacyjne zapotrzebowanie na tabor elektryczny dla obsługi korytarza zero-emisyjnego w Warszawie Obecna Korytarz Krakowskie liczba brygad Przedmieście II E-2 16 116 17 111 10 128 15 116 17 175 6 128 15 178 8 175 6 180 14 180 14 222 5 222 5 503 12 503 12 518 9 SUMA 95 SUMA 86 Obecna liczba brygad S t r o n a 121

Z punktu widzenia czynników społecznych, optymalnym wyborem dla stworzenia pierwszego w Polsce korytarza ulicznego zero-emisyjnego byłaby ulica Nowy Świat, ponieważ: stanowi reprezentacyjną ulicę miasta, posiada funkcję handlową, usługową i rekreacyjną, występują na niej bardzo duże potoki pieszych. Rys. 9.6 Odcinek ulicy Nowy Świat optymalny dla wyznaczenia korytarza zero-emisyjnego źródło: Łukasz Franek Stworzenie korytarza zero-emisyjnego na odcinku ulicy Nowy Świat jest nieco trudniejsze funkcjonalnie, z uwagi na niezbędną liczbę autobusów do obsługi. Nie jest możliwe obecnie wyliczenie dokładnej liczby pojazdów niezbędnych do zakupienia, aby w pełni pokryć zapotrzebowanie linii, ponieważ brygady są dopasowane do systemu konwencjonalnego, z czego wynika na przykład rotacja pomiędzy trasami w ciągu dnia. Możliwe jest jedynie podanie liczby szacunkowej. Podstawowym problemem jest fakt, iż wszystkie linie, poza 222, przebiegające przez odcinek ulicy Nowy Świat są obsługiwane taborem wysokopojemnym, a napełnienia wielu kursów w godzinie szczytu osiągają górne wartości graniczne dla autobusów konwencjonalnych. Oznacza to, że niezbędne byłoby szczytowe wzmocnienie liczby brygad w odniesieniu do stanu obecnego dla najbardziej zatłoczonych linii: S t r o n a 122