KULTURA FIZYCZNA XII nr 1
RADA NAUKOWA Ryszard ASIENKIEWICZ (Uniwersytet Zielonogórski) Tomáš DOHNAL (Uniwersytet Techniczny w Libercu) Karol FE (Uniwersytet Pavla Jozefa Šafárika w Koszycach) Elena GODINA (Rosyjski Pa stwowy Uniwersytet Wychowania Fizycznego, Sportu i Turystyki) Wiktor W adimirowicz GRIGORIEWICZ (Grodzie ski Uniwersytet Pa stwowy im. Janki Kupa y) Jerzy KOSIEWICZ (Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie) Wojciech LIPO SKI (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu) Andrzej MALINOWSKI (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) Eligiusz MA OLEPSZY (Akademia im. Jana D ugosza w Cz stochowie) Josef OBORNÝ (Uniwersytet Kome skiego w Bratys awie) Miros aw PONCZEK (Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach) Joanna RODZIEWICZ-GRUHN (Akademia im. Jana D ugosza w Cz stochowie) Lidia TEHAKO (Narodowa Akademia Nauk Bia orusi) Bernard WOLTMANN (Zamiejscowy Wydzia Kultury Fizycznej w Gorzowie Wielkopolskim, Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu) Barbara WOYNAROWSKA (Uniwersytet Warszawski) LISTA RECENZENTÓW dr hab. prof. UZ Piotr GODLEWSKI prof. dr hab. Karol FE dr hab. prof. AWF Tomasz JUREK dr hab. prof. AJD Eligiusz MA OLEPSZY dr hab. prof. AWF Leonard NOWAK prof. dr hab. Marek ORDY OWSKI dr hab. Artur PASKO prof. dr hab. Bernard WOLTMANN prof. dr hab. Stanis aw ZABORNIAK dr hab. prof. AJD Klaudia ZUSKOVA Nades ane do redakcji artyku y s oceniane anonimowo przez dwóch Recenzentów
PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana D ugosza w Cz stochowie KULTURA FIZYCZNA tom XII nr 1 pod redakcj Joanny Rodziewicz-Gruhn Eligiusza Ma olepszego Cz stochowa 2013
Redaktorzy naukowi Joanna RODZIEWICZ-GRUHN, Eligiusz MA OLEPSZY Sekretarz redakcji Arkadiusz P OMI SKI Redaktor statystyczny Paulina UCIEKLAK-JE Redaktor j zykowy Dariusz JAWORSKI Redaktor naczelny wydawnictwa Andrzej MISZCZAK Korekta Dariusz JAWORSKI Redaktor techniczny Piotr GOSPODAREK Projekt ok adki S awomir SADOWSKI PISMO RECENZOWANE Pierwotn wersj periodyku jest publikacja papierowa Strona internetowa czasopisma http://www.wp.ajd.czest.pl/kultura-fizyczna Copyright by Akademia im. Jana D ugosza w Cz stochowie Cz stochowa 2013 ISBN 978-83-7455-338-4 ISSN 1505-4241 Wydawnictwo im. Stanis awa Podobi skiego Akademii im. Jana D ugosza w Cz stochowie 42-200 Cz stochowa, ul. Waszyngtona 4/8 tel. (34) 378-43-29, faks (34) 378-43-19. www.ajd.czest.pl e-mail: wydawnictwo@ajd.czest.pl
SPIS TRE CI Wst p... 9 CZ I DZIEJE KULTURY FIZYCZNEJ NA L SKU Marek ORDY OWSKI Stan bada nad dziejami kultury fizycznej na l sku. Postulaty badawcze... 13 Tomasz JUREK Polska, niemiecka, czeska czy l ska kultura fizyczna? Próba podsumowania refleksje nad wspólnymi badaniami... 21 Norbert URBAINSKY Die Rolle der Körperkultur im Versöhnungsprozess zwischen Deutschland und Polen... 33 Stanis aw ZABORNIAK, Pawe KRÓL Pogranicze mniejszo ci narodowych: niemieckiej, ukrai skiej i ydowskiej w kulturze fizycznej w Polsce przed 1939 r.... 41 Miros aw PONCZEK Pocz tki i rozwój polskiej kultury fizycznej na Górnym l sku do 1945 r.... 59 Eligiusz MA OLEPSZY, Teresa DROZDEK-MA OLEPSZA Z dziejów ruchu sportowego na l sku w latach 1945 1989... 93 CZ II VARIA Ma gorzata WOLTMANN- EBROWSKA P etwonurkowanie w Polsce w latach 1970 2005. Rozwój organizacyjny i najwi ksze osi gni cia sportowe... 113
Micha KLISI SKI, Marcin SZWAJA Sport w polityce w adz partyjnych i pa stwowych w schy kowym okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (1980 1989)... 123 CZ III RECENZJE, DYSKUSJE, POLEMIKI Daniel BAKOTA [rec.] Julian Jaroszewski, Kultura fizyczna na Ziemi Kaliskiej w latach 1945 1998, Konin 2012, ss. 274... 135 Arkadiusz P OMI SKI [rec.] Artur Kita, Pi ka no na kobiet w dzia alno ci Uczniowskiego Klubu Sportowego Victoria SP nr 2 Sianów w latach 1997 2012, Cz stochowa 2013, ss. 272... 139
CONTENTS Introduction... 9 PART I HISTORY OF PHYSICAL CULTURE IN SILESIA Marek ORDY OWSKI The condition of the work on physical culture in Silesia. Research postulates... 13 Tomasz JUREK Polish, German, Czech or Silesian physical culture? An attempt of summary reflections about mutual studies... 21 Norbert URBAINSKY The role of the physical culture in the reconciliation between Germany and Poland... 33 Stanis aw ZABORNIAK, Pawe KRÓL Ethnic minorities borderland of German, Ukrainian and Jewish in physical culture in Poland before 1939... 41 Miros aw PONCZEK Origins and development of physical education in Upper Silesia before 1945... 59 Eligiusz MA OLEPSZY, Teresa DROZDEK-MA OLEPSZA From the history of sport movement in Silesia between the years 1945 1989... 93 PART II VARIA Ma gorzata WOLTMANN- EBROWSKA Scuba diving in Poland 1970 2005. Organizational development and the greatest sporting achievements... 113
Micha KLISI SKI, Marcin SZWAJA Sport in politics system and government authorities in the final period of Polish People s Republic (1980 1989)... 123 PART III REVIEWS, DISCUSSIONS, POLEMICS Daniel BAKOTA [rev.] Julian Jaroszewski, Kultura fizyczna na Ziemi Kaliskiej w latach 1945 1998, Konin 2012, pp. 274... 135 Arkadiusz P OMI SKI [rev.] Artur Kita, Pi ka no na kobiet w dzia alno ci Uczniowskiego Klubu Sportowego Victoria SP nr 2 Sianów w latach 1997 2012, Cz stochowa 2013, pp. 272... 139
WST P XII tom Prac Naukowych Akademii im. Jana D ugosza w Cz stochowie serii: Kultura Fizyczna rozpoczyna ukazywanie si periodyku jako pó rocznika. W pierwszym numerze zosta y zaprezentowane prace Autorów z ró nych o rodków naukowych krajowych i zagranicznych. W cz ci I pracy Dzieje kultury fizycznej na l sku zosta y ukazane nast puj ce problemy: stan bada nad dziejami kultury fizycznej na l sku; Polska, niemiecka, czeska czy l ska kultura fizyczna? Próba podsumowania refleksje nad wspólnymi badaniami; rola kultury fizycznej w procesie pojednania mi dzy Niemcami a Polsk ; pogranicze mniejszo ci narodowych niemieckiej, ukrai skiej i ydowskiej w kulturze fizycznej w Polsce przed 1939 r.; pocz tki i rozwój polskiej kultury fizycznej na Górnym l sku do 1945 r.; z dziejów ruchu sportowego na l sku w latach 1945 1989; komentarz dla projektu ksi ki Historia gimnastyki i sportu na l sku 1812 1989. Problematyka II cz ci Varia odnosi si do nast puj cych aspektów: p etwonurkowania w Polsce w latach 1970 2005; sport w polityce w adz partyjnych i pa stwowych w schy kowym okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (1980 1989). W ko cowej cz ci pracy zatytu owanej Recenzje przedstawiono opinie i informacje o wydawnictwach, g ównie z zakresu najnowszych dziejów kultury fizycznej w Polsce po 1945 r. Pragniemy z o y bardzo serdeczne podzi kowania Recenzentom za cenne uwagi i spostrze enia podnosz ce warto niniejszej pracy. Dzi kujemy za wspó prac dotychczasowym Autorom, jak równie wyra amy nadziej, e liczba osób zainteresowanych publikowaniem w asnych osi gni naukowych w kolejnych wydaniach Prac Naukowych Akademii im. Jana D ugosza w Cz stochowie, serii Kultura Fizyczna si poszerzy. Redaktorzy