Systemy Logistyczne Wojsk nr 39/2013 WŁAŚCIWOŚCI WSPÓŁCZESNYCH OPERACJI MILITARNYCH I ICH WPŁYW NA ORGANIZACJĘ ZABEZPIECZENIA LOGISTYCZNEGO WOJSK Zdzisław KURASIŃSKI Instytut Logistyki, Wydział Mechaniczny Wojskowa Akademia Techniczna Streszczenie. W artykule przedstawiono charakterystykę współczesnych operacji militarnych i ich wpływ na realizację zadań zabezpieczenia logistycznego wojsk. Wskazano na możliwe tendencje i zmiany w ich prowadzeniu. Podkreślono rosnącą rolę i znaczenie zabezpieczenia logistycznego wojsk w operacjach, konstatując konieczność jego rozwoju i reorganizacji w wymiarze wielonarodowym. Słowa kluczowe: operacja militarna, zabezpieczenie logistyczne wojsk. Dowódca operacji nie ma możliwości wykorzystania ok. 30-40% sił będących na teatrze działań, ponieważ należą one do Narodowych Elementów Wsparcia, które nie są przekazane pod dowództwo NATO. Gen. James L. Jones Doświadczenia historyczne oraz wnioski z ćwiczeń wskazują, że współczesne siły zbrojne niezależnie od posiadania zdolności przewidywania rozwoju sytuacji, tworzenia z posiadanych sił ugrupowania operacyjnego (zgrupowań operacyjnych), szybkiej reakcji na zmieniającą się sytuację operacyjno-taktyczną oraz płynnego przechodzenia od działań o charakterze defensywnym (obronnym) do ofensywnych (zaczepnych) i na odwrót, powinny dysponować określoną samodzielnością
Zdzisław KURASIŃSKI i niezależnością logistyczną. Stawia to przed SZ RP wymóg utrzymania wszechstronności i elastyczności wydzielanych komponentów oraz ich pełnego zabezpieczenia logistycznego. Powyższe wymogi dotyczą w równym stopniu działań prowadzonych podczas wojny (konfliktu zbrojnego), jak i działań prowadzonych w ramach operacji innych niż wojna (operacji pokojowych). Jak jednoznacznie wykazały wnioski z prowadzonych badań oraz doświadczenia działań prowadzonych przez Sojusz na terenie Bałkanów, w Operacji Irackiej czy Afganistanie, we wszystkich tych działaniach problemy związane z logistyką zajmowały znaczące miejsce i były traktowane priorytetowo przez organy dowodzenia na poziomie zarówno strategicznym, jak i operacyjnym czy taktycznym. Wskazuje to jednoznacznie, że wsparcie logistyczne wojsk powinno być zorganizowane w taki sposób, aby zapewniać im warunki realizacji zadań i osiągnięcia celu operacji w każdych uwarunkowaniach. Tendencje i kierunki zmian dotyczące charakteru przyszłej wojny oraz wynikających z niej zadań do wykonania przez SZ RP w ocenie autora nie stanowią stałych i niezmiennych punktów odniesienia, do których powinien dostosowywać się system zabezpieczenia logistycznego. Mając to na względzie, należy podejmować wysiłki, równolegle zapewniając harmonijny rozwój całych Sił Zbrojnych. Zmieniające się środowisko bezpieczeństwa międzynarodowego generuje wyzwania adresowane również do systemu logistycznego. Zachodzi zatem potrzeba zdefiniowania przyszłych zasadniczych zdolności pozwalających skutecznie realizować zadania zabezpieczenia logistycznego. Określenie zdolności powinno pozwolić na określenie zasadniczych kierunków rozwoju systemu logistycznego, a także pozwolić na sprecyzowanie wymagań odnoszących się do szkolenia logistycznego profesjonalnej armii. Do niedawna uważano, że operacje militarne mogą być prowadzone odrębnie przez poszczególne rodzaje wojsk (RW), jako lądowe, morskie i powietrzne, a współdziałanie rodzajów sił zbrojnych (RSZ) polegało przeważnie na wzajemnym wspieraniu się. Standardem przyszłych operacji będzie użycie sił połączonych składających się z jednostek wojsk lądowych, sił powietrznych, marynarki wojennej a także sił specjalnych. Zgrupowania takie będą posiadać niezbędne struktury zapewniające wsparcie i zabezpieczenie na wymaganym poziomie. Dla zapewnienia skutecznej realizacji zadań wymagane będzie posiadanie niezawodnego systemu informacyjnego umożliwiającego przepływ informacji w czasie rzeczywistym nie tylko wewnątrz struktur stricte wojskowych, lecz również w relacjach logistyka wojskowa zaplecze gospodarcze. Istotnym elementem środowiska operacyjnego sił zbrojnych mogą być komercyjne, ponadnarodowe organizacje paramilitarne ukierunkowane na zaspokajanie różnorodnych potrzeb generowanych przez Siły Zbrojne. Tak postrzegane środowisko i warunki możliwego użycia operacyjnego zgrupowań wojsk w operacjach połączonych stwarzają przesłanki do określenia misji i zasadniczych zadań stojących przed logistyką. Współcześnie dominuje opinia, że prowadzenie operacji możliwe jest tylko połączonym wysiłkiem RSZ. Zakłada się 144
Właściwości współczesnych operacji militarnych i ich wpływ na organizację jednak nadal, że wojska lądowe w dalszym ciągu będą odgrywać główną rolę, ponieważ rozstrzygnięcie zapada najczęściej wówczas, gdy przeciwnik zostanie pokonany na lądzie i zostanie zajęte jego terytorium. Dynamika rozwoju środków walki, wprowadzanie do wyposażenia wojsk coraz nowocześniejszego UiSW powoduje większe zazębianie się obszarów zainteresowania, oddziaływania i działania RSZ. Powoduje to potrzebę szerszej niż dotychczas koordynacji działań, przy czym znaczne jej obszary dotyczyć będą problemów wsparcia logistycznego wojsk we wspólnie prowadzonych operacjach. Jeżeli w operacji biorą udział wyłącznie narodowe komponenty wojskowe, to nosi ona nazwę operacji połączonej (Joint Operation). Jeżeli operacja prowadzona jest w wymiarze sojuszniczym, przez wojska dwóch lub więcej państw, nazywa się operacją wielonarodową (Combined Operation). Natomiast jeśli biorą w niej udział wojska co najmniej dwóch rodzajów sił zbrojnych z co najmniej dwóch państw, to nazywa się ją wielonarodową operacją połączoną (Combined Joint Operation) 1. Współczesne wojska lądowe są w stanie zajmować, utrzymywać i osłaniać znaczne obszary, długotrwale w nich przebywać i demonstrować swą obecność, mogą także wydajnie wspierać inne RSZ w operacjach poprzez niszczenie naziemnej infrastruktury sił powietrznych i morskich przeciwnika. Będą z pewnością coraz częściej brać udział nie tylko w operacjach tzw. czysto wojennych, ale także w konfliktach o ograniczonym zasięgu oraz w operacjach pokojowych prowadzonych pod egidami ONZ, NATO i UE, mających na celu utrzymanie lub przywracanie pokoju. Powszechnie uważa się, że prowadzenie operacji militarnych na obszarze własnego kraju powinno opierać się na dwóch podstawowych zasadach 2 : pierwszej zakładającej minimalizację niszczącego wpływu działań zbrojnych na środowisko walki i jego otoczenie bliższe i dalsze, drugiej zmierzającej do maksymalizacji efektów operacyjnych, wyrażającej się bądź to szybkością likwidacji lokalnego konfliktu zbrojnego, sytuacji kryzysowej, bądź określoną długotrwałością zorganizowanego przeciwstawiania się przeważającemu przeciwnikowi. W ocenie autora należałoby uwzględnić także trzecią zasadę, jaką jest zasada gospodarności. Powinna ona zmierzać przede wszystkim do osiągania celu operacyjnego lub taktycznego przy danym nakładzie sił lub osiągać określony efekt operacyjny bądź taktyczny przy minimalnym nakładzie sił i środków. O charakterze współczesnych operacji, w tym prowadzonych w ramach nich bitew, przesądzają środki walki stosowane przez obie walczące ze sobą strony. Z analizy współczesnych i perspektywicznych tendencji rozwoju środków walki wynika, że następuje wzrost znaczenia: śmigłowców (bojowych i transportowych), 1 Por. Doktryna Narodowa Operacje Połączone OP/01, MON, Szkol. 800/2002, s. 5, 14. 2 J. Zieliński, Współczesna polska sztuka operacyjna, Zeszyty Naukowe AON 4(17)/1994, s. 68. 145
Zdzisław KURASIŃSKI czołgów i transporterów opancerzonych; środków walki radioelektronicznej oraz środków optoelektronicznych wspomagających fizyczne i intelektualne możliwości żołnierzy. Środki te zwykle powodują, że operacje WLąd charakteryzują się: dużą manewrowością (zarówno operacje zaczepne, jak i obronne), w tym możliwością toczenia częstych bojów i bitew spotkaniowych; prowadzeniem działań bojowych i operacyjnych zarówno w dzień, jak i w nocy; powietrzno-lądowym wymiarem prowadzonych działań oraz dużym ich dynamizmem powodującym częste zmiany w sytuacji bojowej, operacyjnej i logistycznej; prowadzeniem działań na samodzielnych kierunkach oraz ich ogniskowością, w związku z możliwością oddziaływania na całą głębokość ugrupowania operacyjnego 3. Operacje prowadzone przez wydzielone z SZ komponenty w wymiarze sojuszniczym i koalicyjnym poza obszarem RP charakteryzuje ponadto: 1. Bezpośredni kontakt wojsk z przeciwnikiem lub stronami konfliktu i ludnością cywilną, przez co ponosić mogą one znaczne straty w UiSW, stanach osobowych oraz zużywać znaczne ilości środków bojowych i materiałowych. Bezpośrednia obecność wydzielonych z SZ kontyngentów (ZT, oddziałów, pododdziałów) na obszarze prowadzenia operacji, która wymaga ustaleń prawnych i politycznych, jeszcze przed ich rozpoczęciem (dotyczyć to będzie m.in. korzystania ze wsparcia udzielanego przez państwo-gospodarza, na terenie którego będą przebywać wojska sojusznicze i koalicyjne). 2. Potrzeba ciągłego zabezpieczenia logistycznego wojsk w celu utrzymania zdolności do działania i zachowania żywotności (przez macierzysty kraj lub w ramach porozumień wielonarodowych). 3. Występowanie z reguły wielu szczebli dowodzenia o różnym zakresie podległości służbowej. 4. Zróżnicowany stopień zaangażowania w nich wydzielanych z SZ kontyngentów (w tym również jednostek logistycznych). Zgodnie z doktrynami AJP-01(A) 4 i ATP-35(B) 5 operacja składa się z wielu czasowo i przestrzennie skoordynowanych faz, takich jak: planowanie i przygotowanie operacji; przegrupowanie i rozwinięcie operacyjne wojsk; działania operacyjne wojsk; zakończenie konfliktu i powrót (przegrupowanie) do rejonów wyjściowych oraz odtworzenie stanu pierwotnego, tzn. przyjęcie struktur pokojowych (demobilizacja) i odtworzenie zapasów. Z powyższych definicji wynika, że wszystkie fazy operacji, poza działaniami operacyjnymi wojsk, realizowane będą w systemie odpowiedzialności narodowej. We wszystkich fazach operacji szczególny udział przypada logistyce, bowiem jej możliwości (przygotowanie w tych zakresach specjalistów) niejednokrotnie, jak 3 M. Huzarski, Działania taktyczne, AON, Warszawa 2000, s. 41. 4 AJP-01(A) Allied Joint Operations Doctrine, September 1998. 5 ATP-35(B) Land Forces Tactical Doctrine. 146
Właściwości współczesnych operacji militarnych i ich wpływ na organizację wykazują doświadczenia ostatnich konfliktów militarnych i operacji pokojowych, w znaczny sposób wpływają na czas trwania poszczególnych faz operacji i często stanowią duże ograniczenia w ich realizacji. W operacjach połączonych, operacjach sojuszniczych i wielonarodowych operacjach połączonych dowództwo komponentu sił lądowych występuje przeważnie na poziomie operacyjnym (operation level of war), a jego zasadniczym zadaniem jest koordynowanie działań różnych rodzajów wojsk w taki sposób, aby osiągnąć zakładany cel strategiczny. Poziom taktyczny (tactical level of war) obejmuje wszystkie działania związków taktycznych (ZT, a niekiedy także związków operacyjnych), oddziałów i pododdziałów w celu optymalnego wykorzystania ich możliwości bojowych. Niezależnie od posiadanych kompetencji oraz sposobów ich realizacji, w zakresie dowodzenia i kierowania, dowódcy RW na wszystkich szczeblach organizacyjnych powinni posiadać zdolność do: przewidywania rozwoju sytuacji; tworzenia z posiadanych sił zgrupowania operacyjnego (zgrupowań operacyjnych); szybkiej reakcji na zmieniającą się sytuację operacyjno-taktyczną oraz płynnego przechodzenia od działań defensywnych do ofensywnych i na odwrót. Sformułowanie takich wymagań wobec dowódców oznacza postawienie zwłaszcza przed WLąd wymogów wszechstronności i elastyczności, które pozwolą na realizację wszelkich zadań na poziomie taktycznym i operacyjnym. Takie same wymogi dotyczą logistyki RW, w tym przede wszystkim specjalistów logistyki WLąd, którzy powinni być przygotowani do realizowania różnorodnych zadań, nie zawsze możliwych do przewidzenia, a ich treść i zakres zależeć będą bardzo często od sytuacji polityczno-militarnej i operacyjno-taktycznej. Ocenia się, że podstawowymi częściami składowymi zapewniającymi realizację powyższych zadań nadal pozostaną WLąd, w tym przede wszystkim ogólnowojskowe ZT, w których skład wchodzą jednostki zmechanizowane, pancerne i aeromobilne (desantowo-szturmowe, kawalerii pancernej, lotnictwa wojsk lądowych) oraz jednostki rodzajów wojsk i służb. Zakłada się, że oddziały i pododdziały WLąd mogą zostać użyte do obrony przed agresją potencjalnego przeciwnika w operacjach prowadzonych w ramach wojny globalnej, ale również do wykonywania zadań związanych z bezpieczeństwem lokalnym oraz w operacjach wymuszania, utrzymania i przywracania pokoju. W większości przypadków będą one prowadzić operacje lądowe w ramach operacji połączonych, rozłożone w czasie i przestrzeni (nawet znacznie od siebie oddalonych). Mogą one być również prowadzone samodzielnie, nie łączyć się ze sobą i toczyć ze zmienną intensywnością. W operacjach połączonych prowadzonych wyłącznie siłami narodowymi na obszarze kraju generalne zadania rozstrzygające o operacji będą spoczywały na wojskach operacyjnych. Przewiduje się, że w znacznej większości dotyczyć to będzie nie tylko działania operacyjnego, ale również zabezpieczenia logistycznego wojsk w zakresie dostaw i usług realizowanych przez podsystem logistyki stacjonarnej systemu logistycznego SZ na rzecz wojsk operacyjnych. W nowych uwarunkowaniach 147
Zdzisław KURASIŃSKI doktrynalnych RP przyjmuje się powszechnie, że operacje militarne w ewentualnych działaniach wojennych prowadzone będą na własnym terytorium. Wojska znajdować się będą w defensywie strategicznej, a główną treścią ich zadań będą operacje obronne. Zakłada się jednak wykonywanie w toku ich prowadzenia zwrotów zaczepnych mających na celu odcinanie przeciwnikowi linii komunikacyjnych i wychodzenia na jego tyły 6. W wielonarodowych (sojuszniczych i koalicyjnych) operacjach połączonych siły zadaniowe mogą składać się z jednostek różnych kontyngentów narodowych. Stopień wyszkolenia i przygotowania jednostek wydzielanych z SZ RP, w tym poziom ich zabezpieczenia logistycznego, nie powinien różnić się od innych wojsk sojuszniczych uczestniczących w realizacji danego zadania tak, aby mogły one prowadzić wspólne działania. Osiąga się to przez prowadzenie wspólnych ćwiczeń, szkoleń i treningów, zakładając, że podstawą przygotowania i prowadzenia efektywnych operacji przez tworzony komponent jest osiągnięcie wysokiego poziomu interoperacyjności. Współczesne operacje mogą być prowadzone przez wojska różnymi sposobami. Mogą być rozgrywane sekwencyjnie (kolejno), przy jednoczesnym realizowaniu określonych zadań, a szczególnie podczas prowadzenia działań zaczepnych. Zakłada się, że w wielu sytuacjach działania wojsk mogą mieć charakter liniowy z jasno określonymi pod względem geograficznym liniami rozgraniczenia (boundaries), operacjami głębokimi (deep operations), bezpośrednimi (close operations) i tyłowymi (rear operations). Operacje prowadzone przez wojska mogą także przybierać charakter nieliniowy wówczas skupiać będą one wysiłki na zniszczeniu sił przeciwnika, opanowaniu oraz kontroli ważnych strategicznie obszarów. W takich sytuacjach nie zawsze będzie możliwe określenie pasów (obszarów) działania własnych wojsk. Doprowadzi to także do zmniejszenia ich liczebności na innych kierunkach i świadomego założenia, że będą występowały luki. Powodować to będzie konieczność przemieszczania wojsk na duże odległości i w konsekwencji znaczne utrudnienie ich zabezpieczenia logistycznego. Ocena teoretyków i praktyków sztuki operacyjnej jest zgodna co do tego, że przyszłe operacje militarne będą 7 : wysoce manewrowe i nie da się wcześniej określić czasu ich trwania, a główną rolę odgrywaćw nich będą mobilne zgrupowania i siły powietrzno-zmechanizowane operacjami, w których mniejsze siły będą działać na dużych obszarach w nie zawsze klarownej sytuacji operacyjnej i podczas przygotowywania których w pierwszej kolejności trzeba będzie przeciwdziałać działaniom przeciwnika, a dopiero później zajmować się wydzielaniem sił odpowiednio do zadań i sytuacji 6 M. Wiatr, Charakterystyka współczesnych operacji wojsk lądowych, Myśl Wojskowa, nr 5/1998, s. 49. 7 K. Hofeditz, Zasady prowadzenia operacji, Myśl Wojskowa, nr 5/1998, s. 90. 148
Właściwości współczesnych operacji militarnych i ich wpływ na organizację operacjami charakteryzującymi się walką broni połączonych na szczeblu taktycznym oraz tym, że prowadzone będą na wielu kierunkach, w szybkim tempie; z dużą precyzją i znacznym zasięgiem systemów uzbrojenia operacjami prowadzonymi pod ciągłą obserwacją mediów, co spowoduje, że trzeba będzie uwzględniać oddziaływanie m.in. przekazu telewizyjnego na opinię publiczną. Międzynarodowa współpraca w ramach NATO realizowana jest w różnych formach przez wydzielanie wspólnych sił, a wielonarodowe komponenty (związki operacyjne) organizowane będą zgodnie z zasadami Lead Nation (państwo wiodące), Framework Nation (państwo określające ogólne ramy działania) i Integration (integracja). Komponent operacyjny (ZO) utworzony zgodnie z zasadą Lead Nation to związek wielonarodowy kierowany przez przedstawicieli jednego państwa. Sztab związku składa się z osób funkcyjnych tego państwa, a tylko pojedyncze stanowiska mogą być zajmowane przez przedstawicieli sił zbrojnych wydzielających swoje kontyngenty do danego związku. W związku z tym obowiązują procedury dowodzenia stosowane w państwie wiodącym, a jednostki innych państw podporządkowywane są tylko na okres działań. Komponenet operacyjny (ZO) utworzony zgodnie z zasadą Framework Nation to związek wielonarodowy, w którym jedno z państw odgrywa decydującą rolę. Z reguły jest ono odpowiedzialne za dowodzenie, administrację i wsparcie logistyczne sztabu. Przedstawiciele tego państwa stanowią większość pracowników sztabu i zajmują większość kierowniczych stanowisk. Sposoby planowania działań, dowodzenia i organizowania wsparcia logistycznego wojsk odpowiadają procedurom narodowym lub też, o ile zostanie to uzgodnione, procedurom stosowanym w NATO. Przedstawiciele państw wydzielających narodowe kontyngenty do takiego związku zajmują stanowiska w sztabie według ustalonego klucza. Wojska podporządkowywane są tylko na okres działania i obowiązują je procedury narodowe lub ogólne procedury NATO. Komponent operacyjny (ZO) utworzony zgodnie z zasadą Integration to związek wielonarodowy z wielonarodowym sztabem, przy czym liczba stanowisk w sztabie odpowiada udziałowi danego kontyngentu w związku. Stanowiska kierownicze w związku podlegają rotacji, a zasady dowodzenia i prowadzenia działań oraz niekiedy szkolenia odpowiadają procedurom NATO. Jednostki wojskowe wchodzące w skład takiego związku mogą zostać podporządkowane dowództwu związku już w czasie pokoju. Najczęściej ma to miejsce w toku działań na zasadzie Operational Control lub Operational Command. Jednostki te pozostają jednak w narodowej podległości służbowej i dyscyplinarnej, a zasady działania są zgodne z procedurami NATO 8. Zakresy dowodzenia i podporządkowania na okres działań przedstawia rysunek 1. 8 Zgodnie z tą zasadą tworzony jest np. Korpus Północ-Wschód (polsko-niemiecko-duński). 149
Zdzisław KURASIŃSKI Rys. 1. Zakresy dowodzenia i podporządkowania na okres działań Źródło: Opracowanie własne na podstawie: J. Kręcikij, Ustalenia standaryzacyjne Sojuszu Północnoatlantyckiego w wybranych obszarach dowodzenia, AON, Warszawa 2001 oraz AAP-6 i ATP-35B Stopień podporządkowania na okres działań może być zróżnicowany, w zależności od wymogów sytuacji. Wyróżnia się: pełne dowodzenie, ang. Full Command (FULLCOM); dowodzenie operacyjne, ang. Operational Command (OPCOM); kontrolę operacyjną, ang. Operational Control (OPCON); dowodzenie taktyczne, ang. Tactical Command (TACOM); kontrolę taktyczną, ang. Tactical Control (TACON); upoważnienie do koordynacji, ang. Coordinating Authority. Wielonarodowe działania wojsk, jakkolwiek bazujące na wspólnych celach operacyjnych, będą zawsze uwarunkowane narodowymi interesami i ograniczeniami, a skala użycia narodowych ZT (oddziałów, pododdziałów) w ramach Sojuszu może wynikać z: ograniczonej politycznej i wojskowej swobody działania; wydłużenia i skomplikowanych procedur podejmowania decyzji; konieczności dokonywania wielu uzgodnień dotyczących zabezpieczenia logistycznego wojsk; przeciągania się czasu przygotowania działań, m.in. na skutek potrzeby dostarczania w rejon działania dużych ilości ŚBiM oraz konieczności realizacji dodatkowych zadań i uwzględniania narodowych interesów partnerów (ich potencjału logistycznego). 150
Właściwości współczesnych operacji militarnych i ich wpływ na organizację W związku z tym, że tylko kilka państw na świecie stać na samodzielne prowadzenie operacji militarnych, konieczna jest współpraca międzynarodowa i tworzenie sił wielonarodowych, co stwarza tym samym warunki m.in. do efektywniejszego wykorzystania zasobów logistycznych i możliwości operacyjnych poszczególnych kontyngentów, wzrostu sprawności zabezpieczenia logistycznego wojsk oraz unikania dublowania struktur. Mimo że logistyka w działaniach sojuszniczych z reguły przyporządkowana jest elementom narodowym, to coraz częściej w miarę osiągania przez wojska wydzielane do Sojuszu interoperacyjności i kompatybilności staje się ona logistyką wielonarodową. Z logistycznego punktu widzenia przedstawiony powyżej charakter współczesnych i przyszłych operacji militarnych stawia przed organizatorami systemu zabezpieczenia logistycznego walczących wojsk nowe jakościowo zadania do wykonania. Chodzi przede wszystkim o: a) zapewnienie jednostkom logistycznym wysokiej mobilności (w wymiarze lądowym i powietrznym) umożliwiającej świadczenie usług specjalistycznych (w tym przede wszystkim dostaw ŚBiM, remontowych, transportowych i gospodarczo-bytowych) na najwyższym poziomie oraz w wyznaczonych terminach; b) przygotowanie do zaspokajania coraz większych (asortymentowo, jakościowo i wagowo) potrzeb wojsk prowadzących operacje; c) przygotowanie dużej liczby specjalistów logistyki będących w stanie zrealizować powyższe zadania. Sprawna organizacja i realizacja świadczenia usług na rzecz komponentów uczestniczących we współczesnych operacjach wymaga nowych rozwiązań w zakresie kierowania i realizowania zadań zabezpieczania logistycznego wojsk wydzielonych do ich prowadzenia. Nowość tych rozwiązań w ocenie autora powinna wyrażać się w: 1. Wysokiej profesjonalizacji logistycznych organów kierowania zabezpieczeniem logistycznym wojsk. 2. Dostosowaniu ich struktury organizacyjnej do pracy przez całą dobę w systemie dwuzmianowym 9, kompetencyjnej do struktury ogólnowojskowych organów dowodzenia, a struktury przestrzennej do ugrupowania operacyjnego wojsk, w tym jednostek i urządzeń logistycznych. 3. Szerokim wspomaganiu informatycznym wszystkich procesów logistycznych w zakresie planowania zabezpieczenia logistycznego wojsk. 4. Stawianiu zadań logistycznych bezpośrednio wojskom i jednostkom logistycznym. 5. Modyfikacji procesu oceny sytuacji, w tym sytuacji logistycznej. 6. Nadzorowaniu i kontrolowaniu realizacji zadań logistycznych. 9 Powoduje to konieczność utrzymywania podwójnych obsad specjalistów logistyki w centrach, zespołach, grupach i sekcjach zabezpieczenia logistycznego i tym samym znacznego zwiększenia ich stanów osobowych. 151
Zdzisław KURASIŃSKI Poruszone w artykule uwarunkowania dotyczące właściwości współczesnych operacji militarnych prowadzonych zarówno siłami narodowymi, jak i siłami sojuszniczymi jednoznacznie wskazują na coraz większe zazębianie się obszarów zainteresowania i potrzeb koordynacji specyficznych poczynań oraz współpracy pomiędzy nimi, przy czym znaczne jej obszary dotyczyć będą problemów zabezpieczenia logistycznego wojsk we wspólnie prowadzonych operacjach. Prowadzenie operacji militarnych siłami narodowymi, sojuszniczymi i koalicyjnymi zarówno na obszarze kraju, jak i poza jego terytorium wymaga racjonalnego dysponowania (rozporządzania) posiadanym wojskowym potencjałem logistycznym. Racjonalność ta powinna wyrażać się przede wszystkim w dążeniu do jego utrzymania w dyspozycyjności przez jak najdłuższy okres prowadzonych operacji. Można to osiągnąć między innymi przez szerokie i umiejętne zarządzanie zasobami osobowymi (specjalistami logistyki), efektywne wykorzystanie zasobów terenowej infrastruktury logistycznej (materiałowej, technicznej i transportowej) oraz określenie tych rodzajów ŚBiM, które powinny być wykorzystywane przez wojska w pierwszej kolejności. Wymaga to realizacji wielu przedsięwzięć mających na celu racjonalną dystrybucję tych zasobów, a także ich ochronę przed zniszczeniem. Literatura [1] Allied Joint Operations Doctrine, AJP-01(B), September 1998. [2] Doktryna Narodowa Operacje Połączone OP/01, MON, Szkol. 800/2002. [3] Hofeditz K., Zasady prowadzenia operacji, Myśl Wojskowa, nr 5/1998. [4] Huzarski M., Działania taktyczne, AON, Warszawa 2000. [5] Kręcikij J., Ustalenia standaryzacyjne Sojuszu Północnoatlantyckiego w wybranych obszarach dowodzenia, AON, Warszawa 2001 Land Forces Tactical Doctrine ATP-35(B). [6] NATO Principles and Policies for Logistics, MC 319/2. [7] Wiatr M., Charakterystyka współczesnych operacji wojsk lądowych, Myśl Wojskowa, nr 5/1998. [8] Wiatr M., Zasady i procedury przygotowania i prowadzenia kampanii/operacji wielonarodowych połączonych sił Sojuszu, AON, Warszawa 2000. [9] Zieliński J., Współczesna polska sztuka operacyjna, Zeszyty Naukowe AON, nr 4(17)/1994. CHARACTERISTICS OF CONTEMPORARY MILITARY OPERATIONS AND THEIR IMPACT ON THE ARMY COMBAT SERVICE SAPPORT Abstract. The article presents the characteristics of contemporary military operations and their effect on the performance of the tasks of the Army combat service support. Indicating a possible trends and changes in their driving. Stresses the growing role and importance of CSS troops in operations, the need for its development and the reorganization of the multinational dimension. Keywords: military operation, logistics security forces. 152