załącznik do uchwały Nr IX/71/2015 Rady Gminy Telatyn z dnia 29 grudnia 2015 roku GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W GMINIE TELATYN NA ROK Telatyn 2015
Wstęp Uzależnienie od alkoholu to oprócz bezrobocia jeden z najczęściej występujących problemów współczesnych rodzin. To choroba niszcząca człowieka, prowadząca do degradacji życia rodzinnego, psychicznego, moralnego. To zaburzenie psychiczne i zaburzenie zachowania powodujące stopniową utratę wolności i odpowiedzialności, zaburzające więzi interpersonalne oraz uniemożliwiające normalne funkcjonowanie w społeczeństwie i rodzinie. Zwykle na końcu występuje degradacja fizyczna, która dla wielu może stać się motywem do zaprzestania picia i podjęcia specjalistycznego leczenia. Szkody wynikające z nadużywania alkoholu następują w różnych obszarach życia człowieka. Nie można ich uniknąć, ale można zmniejszyć ich rozmiary i dotkliwość. Zrealizowane w Polsce badania epidemiologiczne pozwalają szacować liczbę osób uzależnionych od alkoholu na ok. 600 tys., zaś osób pijących alkohol szkodliwie na ok. 2,5 mln. W związku z powyższym istnieje potrzeba podejmowania przez gminę szeregu działań mających na celu promowanie zdrowego stylu życia wśród dzieci, młodzieży i dorosłych bez konieczności sięgania po używki oraz podejmowanie działań naprawczych w stosunku do osób uzależnionych i ich rodzin. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych określa lokalną strategię w zakresie profilaktyki uzależnień oraz minimalizacji szkód społecznych i indywidualnych, wynikających z nadużywania alkoholu. Podstawą niniejszego dokumentu są zadania własne gminy wynikające z ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Dokument zawiera kontynuację szeregu działań, zgodnych zarówno z kierunkami zawartymi w tych ustawach, jak i z innymi dokumentami strategicznymi na poziomie ogólnopolskim, regionalnym i lokalnym: 1. Narodowym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2011-2015, opracowanym przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i przyjętym uchwałą Rady Ministrów w dniu 22 marca 2011 r. 2. Rekomendacjami PARPA do realizowania i finansowania gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w r. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok jest kontynuacją zadań realizowanych w Gminie Telatyn w latach poprzednich. Adresaci programu: Program skierowany jest do dzieci i młodzieży narażonej na problem uzależnienia od alkoholu oraz osób uzależnionych od alkoholu i ich rodzin. Realizatorzy programu: Realizatorem programu jest Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.
I. Cele, zadania, sposób realizacji programu Cel strategiczny: Zbudowanie skutecznego systemu zapobiegania i rozwiązywania problemów uzależnień. Celami szczegółowymi programu są: 1) zwiększenie dostępności i skuteczności pomocy terapeutycznej dla osób uzależnionych od alkoholu oraz członków ich rodzin, 2) udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, 3) wzrost wiedzy społeczeństwa (dzieci, młodzieży, rodziców, dorosłych mieszkańców gminy) na temat skutków nadużywania alkoholu, możliwości przeciwdziałania zjawisku, 4) ograniczanie skali zjawiska uzależnienia od alkoholu. Zadania, sposób realizacji programu: 1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i współuzależnionych od alkoholu: 1) szerokie informowanie społeczeństwa o możliwościach korzystania z pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i współuzależnionych od alkoholu poprzez upowszechnianie materiałów edukacyjnych (plakaty, ulotki, broszury), udział w kampaniach społecznych rekomendowanych przez PARPA, 2) finansowanie konsultacji psychologicznych, psychiatrycznych i programów terapeutycznych dla klientów Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej: 1) konsultacje zainteresowanych z członkami Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, 2) motywowanie osób uzależnionych do podjęcia leczenia odwykowego, 3) motywowanie osób pijących szkodliwie i ryzykownie do skorzystania z pomocy terapeuty.
3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej dla dzieci, młodzieży i rodziców: 1) współpraca z dyrektorami szkół w celu podejmowania wspólnych działań o charakterze profilaktyczno-naprawczym w sprawach indywidualnych uczniów, 2) dofinansowanie obozów, kolonii i zimowisk zawierających w programach elementy profilaktyki uzależnień lub program zdrowego stylu życia, 3) aktywny udział szkół w ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej dotyczącej profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych po hasłem Zachowaj Trzeźwy Umysł, 4) promocja wśród dorosłych mieszkańców gminy ogólnopolskiej kampanii posiadającej rekomendację PARPA, min. poprzez rozprowadzanie materiałów edukacyjnych, 5) wspieranie finansowe i merytoryczne zajęć warsztatowych dla dzieci i młodzieży pod kątem kształtowania ich umiejętności życiowych, np. radzenia sobie ze stresem, podejmowania decyzji, szukania pomocy, 6) motywowanie dzieci i młodzieży do osiągania bardzo dobrych wyników w nauce, promowanie szkolnych talentów, 7) inicjowanie szkolnych obchodów Dnia Profilaktyki, 8) wspieranie działań profilaktycznych polegających na promocji spędzania wolnego czasu bez używek poprzez organizowanie lokalnych imprez o charakterze rozrywkowym, sportowym, prozdrowotnym dla dzieci i młodzieży, np. Gminny Dzień Sportu, Dzień Dziecka, Andrzejki, Mikołajki, Choinka Noworoczna, festyny, turnieje sportowe, 9) dofinansowanie dzieciom i młodzieży spektakli profilaktycznych, wyjazdów do kina, teatru na widowiska i filmy z zakresu profilaktyki uzależnień, 10) organizowanie spotkań, prelekcji i szkoleń ze specjalistami w dziedzinie profilaktyki, 11) organizowanie i finansowanie szkoleń dla Komisji i innych podmiotów realizujących Gminny Program Profilaktyki Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii, 12) organizowanie warsztatów, seminariów dla nauczycieli z zakresu zachowań problemowych dzieci i młodzieży. 4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych: 1) współpraca z kuratorami wykonującymi nadzór nad osobami uzależnionymi i poddanymi leczeniu odwykowemu, 2) współpraca i współdziałanie z organizacjami sportowo-kulturalnymi działającymi na terenie gminy w ramach promocji zdrowego stylu życia,
II. Kontrola podmiotów prowadzących sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych 1. Kontroli podlegają wszystkie podmioty gospodarcze prowadzące sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu i poza miejscem sprzedaży. 2. Kontrolę przeprowadzają upoważnieni przez Wójta Gminy członkowie przy udziale Policji. 3. Kontrole przeprowadzają co najmniej trzy osoby. 4. Zakres kontroli obejmuje: - zgodność prowadzonej sprzedaży napojów alkoholowych z aktualnym zezwoleniem, - przestrzeganie warunków zawartych w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, - przestrzeganie warunków, zasad sprzedaży i podawania napojów alkoholowych określonych przez Radę Gminy. 5. Czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kontrolowanego, osoby zastępującej kontrolowanego lub przez niego zatrudnionej bądź wyznaczonej. 6. Z przeprowadzonej kontroli sporządza się protokół. 7. Na podstawie protokołu kontroli organ wydający zezwolenie wzywa przedsiębiorcę do usunięcia stwierdzonych uchybień w wyznaczonym terminie, a jeżeli mogą one stanowić podstawę do cofnięcia zezwolenia wszczyna postępowanie w przedmiocie cofnięcia zezwolenia. 8. Sprawdzenie wykonania wniosków pokontrolnych stanowi odrębne zadanie kontrolne. III. Kompetencje, zasady wynagradzania Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 1. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych działa na podstawie uchwalonego przez siebie Regulaminu, zatwierdzonego przez Wójta. 2. Do kompetencji Komisji należy: - opiniowanie projektu Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, - inicjowanie działań w zakresie realizacji zadań własnych gminy związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych, - motywowanie osób nadużywających i uzależnionych od alkoholu i ich rodzin do rozpoczęcia procesu leczenia, - udzielanie konsultacji członkom rodzin z problemem alkoholowym, - opiniowanie wydawania zezwoleń na sprzedaż lub podawanie napojów alkoholowych pod względem zgodności limitu i lokalizacji punktu sprzedaży zgodnie z uchwałą Rady Gminy, - kontrola przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwoleń na sprzedaż lub podawanie napojów alkoholowych. 3. Zasady wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych: - koszty funkcjonowania Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, w tym koszt wynagrodzeń członków, pokrywane są ze środków przeznaczonych na realizację Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
- wynagrodzenie członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych określa Rada Gminy, - Przewodniczącemu i członkom Komisji przysługuje wynagrodzenie w wysokości 50 złotych netto za udział w posiedzeniu lub kontroli. podstawę do wypłacenia wynagrodzenia stanowi podpis członka Komisji na liście obecności z posiedzenia lub kontroli placówek handlowych prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych. IV. Koordynacja realizacji programu, sposób monitorowania i sprawozdawczości 1. Realizacja Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Program Przeciwdziałania Narkomanii jest koordynowana przez Gminną Komisję Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Telatynie. 2. Zadania zawarte w programie zostaną powierzone instytucjom, organizacjom i osobom fizycznym ze środowisk trzeźwościowych. 3. Obsługę prawną i administracyjną realizacji Programu zapewnia Gminna Komisja Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych V. Przewidywane efekty realizacji Programu 1. Zmiana postaw wobec problemu uzależnienia wśród dzieci i młodzieży oraz ludzi z problemem alkoholowym i ich rodzin. 2. Wzrost poziomu wiedzy u osób profesjonalnie pomagających osobom uzależnionym od alkoholu i ich rodzinom. 3. Zwiększenie dostępności i skuteczności pomocy terapeutycznej dla osób uzależnionych od alkoholu oraz członków ich rodzin. 4. Promocja zdrowego stylu życia wolnego od alkoholu i innych środków uzależniających. 5. Edukowanie mieszkańców gminy na temat skutków nadużywania alkoholu, 6. Ograniczenie skali problemu uzależnienia od alkoholu. VI. Przewidywane skutki finansowe proponowanych rozwiązań 1. Środki finansowe na realizację programu pochodzą z opłat za wydawanie zezwoleń na sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych pobieranych przez gminę. 2. Przewidywany roczny budżet na realizację programu wynosi 30 000 zł. 3. Źródłem finansowania zadań Programu mogą być również dotacje celowe oraz środki pozabudżetowe, pozyskiwane z innych źródeł.
Harmonogram działań Cel strategiczny: Zbudowanie skutecznego systemu zapobiegania i rozwiązywania problemów uzależnień Cele szczegółowe Działania Realizatorzy Wskaźniki Czas realizacji Zwiększenie dostępności i skuteczności pomocy terapeutycznej dla osób uzależnionych od alkoholu oraz członków ich rodzin prowadzenie punktu konsultacyjnoinformacyjnego dla osób uzależnionych od alkoholu i ich rodzin szerokie informowanie społeczeństwa o możliwościach korzystania z pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i współuzależnionych od alkoholu finansowanie konsultacji psychologicznych, psychiatrycznych i programów terapeutycznych dla klientów punktu konsultacyjno informacyjnego i Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych GOPS GOPS, GOPS - liczba osób korzystających z pomocy terapeuty uzależnień, - liczba osób korzystających z pomocy trzeźwego alkoholika, - liczba rozprowadzonych ulotek, plakatów, broszur, - liczba realizowanych kampanii profilaktycznych konsultacji, - liczba osób objętych programem terapeutycznym
udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej wzrost wiedzy społeczeństwa (dzieci, młodzieży, rodziców, dorosłych mieszkańców gminy) na temat skutków nadużywania alkoholu, możliwości przeciwdziałania zjawisku konsultacje zainteresowanych z członkami Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych motywowanie osób uzależnionych do podjęcia leczenia odwykowego w szpitalu motywowanie osób pijących szkodliwie i ryzykownie do skorzystania z pomocy terapeuty współpraca z dyrektorami szkół w celu podejmowania wspólnych działań o charakterze profilaktycznonaprawczym w sprawach indywidualnych uczniów dofinansowanie obozów, kolonii i zimowisk zawierających w programach elementy profilaktyki uzależnień lub program zdrowego stylu życia aktywny udział szkół w ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej dotyczącej profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych po hasłem Zachowaj Trzeźwy Umysł - liczba wniosków skierowanych do rozmów motywujących do podjęcia leczenia, - liczba osób, które podjęły leczenie odwykowe w szpitalu - liczba osób korzystających z pomocy terapeuty uzależnień - liczba dzieci objętych wsparciem - liczba instytucji, organizacji objętych wsparciem - liczba placówek biorących udział w kampanii, - liczba rozprowadzonych ulotek, broszur, plakatów
wzrost wiedzy społeczeństwa (dzieci, młodzieży, rodziców, dorosłych mieszkańców gminy) na temat skutków nadużywania alkoholu, możliwości przeciwdziałania zjawisku promocja wśród dorosłych mieszkańców gminy ogólnopolskiej kampanii posiadającej rekomendację PARPA, min. poprzez rozprowadzanie materiałów edukacyjnych wspieranie finansowe i merytoryczne zajęć warsztatowych dla dzieci i młodzieży pod kątem kształtowania ich umiejętności życiowych, np. radzenia sobie ze stresem, podejmowania decyzji, szukania pomocy motywowanie dzieci i młodzieży do osiągania bardzo dobrych wyników w nauce, promowanie szkolnych talentów inicjowanie szkolnych obchodów Dnia Profilaktyki GOPS, - liczba rozprowadzonych materiałów edukacyjnych, kampanii warsztatów, - liczba uczniów biorących udział w warsztatach - liczba szkół, które wzięły udział w zdarzeniach, - liczba uczniów wyróżnionych, - ranking najlepszych upubliczniany na stronie UG - liczba placówek biorących udział w zdarzeniu wspieranie działań profilaktycznych polegających na promocji spędzania wolnego czasu bez używek poprzez organizowanie lokalnych imprez o charakterze - liczba zorganizowanych imprez lokalnych, - liczba osób biorących udział w wydarzeniach
rozrywkowym, sportowym, prozdrowotnym dla dzieci i młodzieży, np. Gminny Dzień Sportu, Dzień Dziecka, Andrzejki, Mikołajki, Choinka Noworoczna, festyny, turnieje sportowe, wzrost wiedzy społeczeństwa (dzieci, młodzieży, rodziców, dorosłych mieszkańców gminy) na temat skutków nadużywania alkoholu, możliwości przeciwdziałania zjawisku dofinansowanie dzieciom i młodzieży spektakli profilaktycznych, wyjazdów do kina, teatru na widowiska i filmy z zakresu profilaktyki uzależnień organizowanie spotkań, prelekcji i szkoleń ze specjalistami w dziedzinie profilaktyki, GOPS - liczba dzieci objętych wsparciem, - liczba zorganizowanych spektakli, wyjść do kina/teatru spotkań, prelekcji, szkoleń organizowanie i finansowanie szkoleń dla Komisji i innych podmiotów realizujących Gminny Program Profilaktyki Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, GOPS szkoleń, - liczba osób biorących udział w szkoleniach organizowanie warsztatów, seminariów dla nauczycieli z zakresu zachowań problemowych dzieci i młodzieży warsztatów, - liczba osób biorących udział w warsztatach
ograniczanie skali zjawiska uzależnienia od alkoholu współpraca z kuratorami wykonującymi nadzór nad osobami uzależnionymi i poddanymi leczeniu odwykowemu współpraca i współdziałanie z organizacjami sportowokulturalnymi działającymi na terenie gminy w ramach promocji zdrowego stylu życia GKPRA, GOPS - liczba osób uzależnionych objętych wsparciem kuratora i pracowników GOPS - liczba organizacji pozostających we współpracy