Zespół Szkół Poligraficznych im. Marszałka Józefa Piłsudskiego ZESTAW TEMATÓW Z JĘZYKA POLSKIEGO NA WEWNĘTRZNY EGZAMIN MATURALNY 2014 Strona 1 z 5
TEMATY LITERACKIE 1. Człowiek wobec losu. Omów różnorodność kreacji bohaterów literackich wybranych epok i ukaż ich związek z duchem epoki, w której żyli. 2. Człowiek wobec presji historii. Ukaż różnorodność ujęć tego zagadnienia w wybranych epokach literackich. 3. Stereotyp życia szczęśliwego. Ukaż różne ujęcia tego motywu w literaturze. 4. Ideał aktywności życiowej i odpowiedzialności moralnej w wybranych utworach literackich. Ukaż różne ujęcia tych zagadnień. 5. Literatura w służbie idei. Przedstaw epoki, które narzucały tekstom literackim służebną rolę i oceń, jak wpłynęło to na ich wartość artystyczną. 6. Przemijanie jako motyw obecny w literaturze XX wieku. Ukaż na wybranych przykładach funkcjonowanie tego motywu. 7. Lekarz jako bohater literacki. Scharakteryzuj różne portrety i omów funkcje tego typu postaci w wybranych tekstach prozatorskich. 8. Wartości humanistyczne w twórczości współczesnych poetów. Ukaż ich różnorodność na przykładach wybranych tekstów. 9. Przeanalizuj kreacje postaci Żydów w literaturze polskiej XIX i XX wieku. 10. Portret polskiego inteligenta w literaturze XIX i XX wieku. Dokonaj analizy wybranych przykładów, zaprezentuj wnioski. 11. Porównaj różne sposoby funkcjonowania motywu winy i kary w literaturze. Omów problem na wybranych przykładach. 12. Twórczość płynie z różnych źródeł. Odwołując się do wybranych tekstów literackich, wskaż różne źródła inspiracji artystycznej. 13. Przeanalizuj ewolucję wybranego gatunku literackiego, odwołując się do wybranych epok. 14. Mit i jego literackie przetworzenia. Porównaj różne realizacje w wybranych utworach. 15. Jednostka w zderzeniu z historią. Przeanalizuj na wybranych przykładach literackich z różnych epok wpływ dziejów na indywidualny los ludzki. 16. Wyjaśnij pojęcie książki kultowej i wskaż na wybranych przykładach przyczyny tego zjawiska. 17. Kreacja bohatera negatywnego, czarnego charakteru. Przedstaw różne typy tych postaci, odnosząc się do kontekstu literackiego, sformułuj wnioski. 18. Dydaktyka, walka i praca porównaj różne koncepcje patriotyzmu zaprezentowane w literaturze XVIII i XIX wieku. Strona 2 z 5
19. Omów motyw pracy w wybranych utworach literackich (od pozytywizmu do literatury współczesnej). 20. Zanalizuj literackie obrazy rewolucji, odwołując się do wybranych przykładów. 21. Omów literackie obrazy zniewolenia człowieka w systemie totalitarnym, odwołując się do wybranych przykładów. 22. Romantyzm i pozytywizm (ew. Młoda Polska) wobec problemu wsi. Omów zagadnienie, uwzględniając wybrane przykłady. 23. Literackie kreacje władców dobrych i tyranów. Skonfrontuj wizerunki z XX wieku i z epok wcześniejszych. 24. Tytuł, motto, ostatnia scena jako klucze do interpretacji dzieła literackiego. Omów temat, uwzględniając wybrane przykłady. 25. Dojrzewanie jako motyw literacki różnych epok. Na podstawie wybranych przykładów ukaż różne aspekty tego zagadnienia. 26. Zinterpretuj topos dworku szlacheckiego i jego funkcje w literaturze polskiej XIX i XX wieku. 27. Macierzyństwo jako motyw literacki. Omów na wybranych przykładach. 28. Przedstaw relację między rodzicami a dziećmi w wybranych utworach XIX i XX wieku. Omów znaczenie tego typu wątków w budowaniu świata przedstawionego w różnych utworach. 29. Stary człowiek w literaturze. Omów na wybranych przykładach, jak w poszczególnych epokach postrzegano starość. 30. Artysta jako bohater literacki. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych przykładów (co najmniej trzech) ze starożytności i epok późniejszych. 31. Jakie znane w kulturze motywy, wątki, toposy wykorzystuje literatura fantasty? Omów problem, analizując twórczość wybranego pisarza. 32. Wędrówka w poszukiwaniu celu i sensu życia. Rozważ problem, wykorzystując wybrane utwory literackie różnych epok. 33. Samotność przyjemność czy męka? Rozważ problem, odwołując się do postaw wybranych bohaterów literackich różnych epok. 34. Omów różne realizacje toposu ogrodu, analizując teksty literackie z wybranych epok. 35. Literatura faktu. Przeanalizuj i zinterpretuj to zjawisko kulturowe XX wieku, odwołując się do wybranych przykładów literackich 36. Kwestia wolności i wierności zasadom. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literatury polskiej i obcej. Strona 3 z 5
37. Nauczyciel, mistrz, mentor Analizując wybrane utwory literackie wyjaśnij, jaką rolę odgrywali oni w społeczeństwie i w życiu indywidualnych bohaterów. 38. Bohaterowie niepogodzeni ze światem. Porównaj przyczyny i formy buntu w literaturze dwóch wybranych epok. 39. Przemiana wewnętrzna jako motyw określający osobowość bohatera literackiego. Omów temat na wybranych przykładach. KORESPONDENCJA SZTUK 40. Bitwa jako temat literacki, malarski i filmowy. Analizując wybrane dzieła, omów funkcje scen batalistycznych oraz wskaż, jakimi środkami artystycznymi posługują się artyści w ukazywaniu walki. 41. Idealizacja i deheroizacja jako zabiegi artystyczne w literaturze i filmie o tematyce wojennej. Omów środki, którymi posługują się twórcy obu dziedzin kultury. 42. Najnowsze adaptacje klasyki polskiej: wierność wobec literackiego pierwowzoru, próba odniesienia do współczesności... Dokonaj analizy wybranych przedstawień teatralnych lub filmów. 43. Współczesne interpretacje dramatów Szekspira teatr żywego planu, teatr telewizji, film. Przeanalizuj zagadnienie odwołując się do wybranych przykładów. 44. Różne obrazy wsi polskiej i jej mieszkańców w literaturze i malarstwie. Rozważ zagadnienie na wybranych przykładach. 45. Hagiografia w literaturze i sztukach plastycznych. Omów temat na podstawie wybranych dzieł kultury. 46. Pejzaż górski w liryce a krajobrazy gór w malarstwie lub fotografii. Porównaj wybrane teksty kultury. 47. Totalitaryzm w literaturze, filmie, sztukach plastycznych. Przeanalizuj sposoby jego przedstawiania w wybranych tekstach kultury. 48. Surrealizm w literaturze, malarstwie i filmie. Porównaj środki artystycznego wyrazu w wybranych przykładach. 49. Kochaj bliźniego swego rozważania o tolerancji. Rozwiń temat, odwołując się do różnych sytuacji z wybranych utworów literackich i filmów. 50. Brzydota jako kategoria estetyczna. Omów jej funkcje w literaturze i sztukach plastycznych wybranej epoki lub różnych epok. 51. Przedstaw i porównaj wybrane literackie i filmowe obrazy getta i holocaustu. 52. Porównaj różne interpretacje powstania styczniowego, jakie wypływają z tekstów literackich i dzieł sztuki. Strona 4 z 5
53. Filmy Andrzeja Wajdy a ich pierwowzory literackie. Omów wybrane przykłady. 54. Impresjonizm jako zjawisko malarskie i literackie. Omów, odwołując się do wybranych przykładów. Porównaj środki wyrazu właściwe dla każdej z tych sztuk. 55. Motyw drogi w literaturze i w filmie. Omów na wybranych przykładach różne ujęcia tego zagadnienia. 56. Obraz Powstania Warszawskiego w literaturze i w filmie. Dokonaj interpretacji wybranych przykładów. 57. Omów, jak zmienił się ideał kobiety w wybranych epokach, odwołując się do tekstów literackich i portretów malarskich. 58. Mitotwórcze funkcje dzieł J. Matejki i H. Sienkiewicza. Omów zagadnienie, odwołując się dzieł obu twórców. 59. Przyroda jako temat, motyw, źródło inspiracji artystycznej. Omów zjawisko na wybranych przykładach z literatury i sztuki.. 60. Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie. Porównaj ujęcie i wymowę, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 61. Zdanie Anny Kamieńskiej: Są takie motywy, które poeci podają sobie przez wieki jakby z rąk do rąk - uczyń myślą przewodnią rozważań poświęconych funkcjonowaniu wybranego motywu biblijnego lub mitologicznego w literaturze i sztukach plastycznych. TEMATY PROPONOWANE PRZEZ UCZNIÓW 62. Różne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego. Odwołaj się do wybranych przykładów w literaturze i sztuce 63. Portrety kochanków. Omów wybrane przykłady z różnych epok. 64. Teksty sprawozdań sportowych przykładem różnorodnych funkcji spełnianych przez język. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do relacji wybranych dziennikarzy. 65. Omów twórczość współczesnego polskiego pisarza, który - Twoim zdaniemzasługuje na literacką Nagrodę Nobla. Warszawa, 1.03.2013 r. Opracował zespół nauczycieli języka polskiego: Elżbieta Pyrka Wojtyś, Aleksandra Krawczyk, Regina Kaźmierczak Strona 5 z 5