SOŁECKA STRATEGIA ROZWOJU WSI WRZĄCA WIELKA w gminie Koło Dokument sporządzony przez przedstawicieli Grupy Odnowy Wsi: Elżbieta Szarecka, Bolesław Bieńkowski, Stanisław Główczyński, Paweł Woszczyński z udziałem moderatora: Marii Nowak PAŹDZIERNIK 2016
SPIS TREŚCI 1. Charakterystyka miejscowości...3 2. Karta diagnozy zaawansowania Odnowy Wsi wraz ze sprawozdaniem z wizji w terenie...4 3. Analiza zasobów...7 4. Analiza SWOT...11 5. Analiza potencjału rozwojowego wsi...12 6. Wizja wsi...13 7. Program długoterminowy Odnowy Wsi...14 8. Program krótkoterminowy Odnowy Wsi na okres 2016-2018... 16
CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOSCI WRZĄCA WIELKA Wrząca Wielka to miejscowość w gminie Koło w powiecie kolskim, położona 7 km na północny wschód od Koła przy drodze wojewódzkiej nr 270 do Włocławka. Najwcześniejsza wzmianka o wsi pochodzi z 1394 r. Była własnością szlachecką. Należała do rodziny Sokołowskich herbu Pomian. We wsi mieści się obecnie klasycystyczny pałac, który został wybudowany zapewne na przełomie VIII i I wieku. Jest to zwrócony frontem ku zachodowi budynek murowany, otynkowany kryty dachem czterospadowym. Jest on parterowy z użytkowym poddaszem, czterokolumnowym portykiem zwieńczonym trójkątnym frontonem od frontu i pozornym trzyosiowym ryzalitem z tarasem od ogrodu. W tym samym czasie powstały stojące obok zabudowania gospodarcze. Od 1945 roku w pałacu mieściła się Szkoła Podstawowa. W niedużym parku, położonym przy pałacu, wznoszą się niewielkie ruiny późnośredniowiecznego rycerskiego dworu obronnego. Powstał on zapewne w V wieku. Do dziś zachowały się dwie kondygnacje budowli, której przyziemie posiada bardzo grube mury (do 2 metrów). Na terenie wsi znajduje się również neoromański kościół św. Jakuba Apostoła wybudowany w 1888 roku. Poprzedni kościół drewniany pochodził z 1777 r. z fundacji Rocha i Agnieszki Śliwickich. Wewnątrz dzisiejszej świątyni znajdują się trzy wczesnobarokowe ołtarze z początku VII wieku, przeniesione tutaj z kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego w Kole. Ołtarz główny z rzeźbami świętych Piotra i Pawła i aniołów oraz obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem w sukienkach drewnianych, zapewne z VII wieku. Chrzcielnica barokowa z marmuru. Obecnie we Wrzący Wielkiej funkcjonuje Szkoła Podstawowa, Przedszkole, Ochotnicza Straż Pożarna, oraz Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej.
B Początkowa A Inicjalna KARTA DIAGNOZY ZAAWANSOWANIA ODNOWY WSI wraz ze sprawozdaniem z wizji w terenie Gmina: Koło Sołectwo: Wrząca Wielka Liczba mieszkańców: 502 Faza odnowy Zakres działań * Rozwój organizacyjny * Sterowanie rozwojem * brak działań działania fragment. lub dotyczące wąskiej grupy istnieje tylko rada sołecka rozproszone działanie organizacji brak planowania działań w wymiarze całej wsi działania spontaniczne porządkowanie wsi zawiązana grupa odnowy wsi opracowanie planu i programu odnowy dla całej wsi projekty startowe (z programu krótkoterminowego) przekonywanie mieszkańców do idei odnowy wsi i integrowanie wokół pierwszych przedsięwzięć podejmuje się kroki na rzecz skoordynowania działań organizacji we wsi planowanie w krótkim horyzoncie czasowym różnorodne projekty (z programu długoterminowego) nastawione na usunięcie podstawowych barier i zaspokojenie głównych potrzeb liczna grupa odnowy wsi (skupia przedstawicieli organizacji i instytucji) zawiązane stowarzyszenie na rzecz rozwoju (odnowy) wsi systematyczne planowanie działań, (np. roczne plany rzeczowo-finansowe, kalendarze imprez) wykorzystywanie gminnych instrumentów wsparcia
D Całościowa C Zaawansowana pobudzenie mieszkańców do odnowy własnych posesji skoordynowane działanie organizacji obecnych we wsi proste instrumenty komunikacji wewnętrznej projekty jakościowo zmieniające kluczowe obszary życia oraz kształtujące strukturę wsi projekty wyróżniające wieś, kształtuje się centrum wiejskie koalicja organizacji i instytucji na rzecz odnowy wsi liczne stowarzyszenie odnowy wsi projektowanie działań (projekty) pozyskiwanie środków zewnętrznych systematyczne planowanie rozwoju (aktualizowanie planu i programu odnowy wsi) powszechne zaangażowanie mieszkańców w projekty publiczne powszechna odnowa prywatnych posesji animacja aktywności poszczególnych grup mieszkańców rozwinięta komunikacja wewnętrzna promocja wsi lokalnie oraz regionalnie powiązane ze sobą projekty wywołujące efekt synergiczny (nacisk na tworzenie miejsc pracy) stowarzyszenie odnowy wsi instytucją rozwoju lokalnego (Centrum Aktywności Lokalnej) kompleksowe i szczegółowe planowanie przestrzenne ukształtowane centrum wiejskie świadome kształtowanie czynników rozwoju (np. wykorzystania odnawialnych energii) rozwój wsi oparty na aktywności kluczowych grup mieszkańców (rolników, przedsiębiorców, młodzieży, kobiet) i stowarzyszeń powszechny udział grup mieszkańców w strategicznym planowaniu rozwoju rozwinięta promocja oraz komunikacja z otoczeniem
projekty kreujące wieś tematyczną dostosowanie projektów prywatnych do programu odnowy wsi instrumenty wsparcia działań prywatnych Wstaw gdy spełnia warunek Sprawozdanie z wizji w terenie Miejsce i data przeprowadzenia wizji: Wrząca Wielka 19.10.2016 Uczestnicy: Bolesław Bieńkowski Krótka charakterystyka wsi: Wrząca Wielka to miejscowość w gminie Koło, w powiecie kolskim. We Wrzący Wielkiej aktywnie działa Ochotnicza Straż Pożarna. Infrastruktura publiczna to budynek Szkoły Podstawowej, przedszkola, wielofunkcyjne boisko sportowe "Orlik", remiza OSP, plac zabaw i amfiteatr przy szkole oraz tereny zielone. Zabudowa jest dość skupiona. Na terenie wsi znajduje się kościół. Z przeprowadzonej wizji w terenie sporządzono dokumentację fotograficzną (płyta CD). Data: 19.10.2016. Sporządziła: Maria Nowak
KULTUROWY PRZYRODNICZY ANALIZA ZOSOBÓW ANALIZA ZASOBÓW część I RODZAJ ZASOBU* Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw ) MA- ŁE DUŻE walory krajobrazu, rzeźby terenu teren równinny, pola i łąki stan środowiska względny spokój, środowisko czyste walory klimatu umiarkowany walory szaty roślinnej lasek, łąki i pola cenne przyrodniczo obszary lub obiekty świat zwierzęcy (ostoje, siedliska) bociany, sarny, zające wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy) staw wody podziemne gleby średniej klasy III-VI kopaliny walory geotechniczne walory architektury walory przestrzeni wiejskiej publicznej częściowo zwarta zabudowa przy drodze wojewódzkiej szkoła, plac zabaw, boisko, remiza, tereny zielone WYRÓŻNIA- JĄCE walory przestrzeni wiejskiej prywatnej zabudowa ulicówka, zadbane posesje zabytki i pamiątki historyczne klasycystyczny pałac, ruiny dworu obronnego osobliwości kulturowe festyny rodzinne miejsca, osoby i przedmioty kultu kościół, krzyże przydrożne, kapliczki, cmentarz święta, odpusty, pielgrzymki odpust Matki Boskiej Miodnej tradycje, obrzędy, gwara nabożeństwa majowe, różańcowe legendy, podania i fakty historyczne kronika OSP, kroniki szkolne przekazy literackie ważne postacie i przekazy historyczne specyficzne nazwy specyficzne potrawy historia miejscowości, sztandar szkoły i OSP
INFRASTRUKTURA TECHNICZNA INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA OBIEKTY I TERENY dawne zawody pszczelarz zespoły artystyczne, twórcy Gminna Orkiestra Dęta ANALIZA ZASOBÓW część II RODZAJ ZASOBU Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw ) MAŁ E działki pod zabudowę mieszkaniową działki gminne działki pod domy letniskowe działki pod zakłady usługowe i przemysł pustostany mieszkaniowe pustostany poprzemysłowe POM-budynek po biurach tradycyjne nieużytkowane obiekty gospodarskie (stodoły, spichlerze, kuźnie, młyny, itp.) place publicznych spotkań, festynów młyn teren przy szkole, amfiteatr, teren przy remizie DUŻE sale spotkań, świetlice, kluby remiza strażacka miejsca uprawiania sportu boisko Orlik, sala gimnastyczna miejsca rekreacji plac zabaw, boisko ścieżki rowerowe, szlaki turystyczne ścieżka rowerowa WYRÓŻNIAJ ĄCE szkoły Szkoła Podstawowa przedszkola Przedszkole biblioteki Biblioteka szkolna placówki opieki społecznej placówki służby zdrowia Ośrodek Zdrowia wodociąg, kanalizacja wodociąg drogi (nawierzchnia, oznakowanie oświetlenie) chodniki, parkingi, przystanki sieć telefoniczna i dostępność Internetu telefonia komórkowa droga wojewódzka i drogi gminne, częściowo oświetlone chodnik w centrum, parkingi, 2 przystanki sieć telefoniczna i dostęp do internetu sieciowy i bezprzewodowy dostęp do sieci komórkowych
MIESZKAŃCY ( KAPITAŁ SPOŁECZNY I LUDZKI) ŚRODKI FINANSOWE I POZYSKIWANIE FUNDUSZY GOSPODARKA, ROLNICTWO linia autobusowa PKS inne ANALIZA ZASOBÓW część III RODZAJ ZASOBU Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje MAŁ E Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw ) DUŻE WYRÓŻNIAJĄ CE Szkoła, Przedszkole, miejsca pracy (gdzie, ile? ) POM, Ośrodek Zdrowia znane firmy produkcyjne i zakłady POM, sklepy, stacja usługowe i ich produkty kontroli pojazdów gastronomia bar miejsca noclegowe gospodarstwa rolne agroturystyka "Zbyszko" gospodarstwa rolneuprawy roślin uprawy hodowle możliwe do wykorzystania odpady produkcyjne zasoby odnawialnych energii środki udostępniane przez gminę Zboża, kukurydza, bydło, trzoda chlewna Fundusz sołecki środki wypracowywane nagrody w konkursach, praca mieszkańców jako wkład do projektów autorytety i znane postacie we wsi krajanie znani w regionie, w kraju i zagranicą osoby o specyficznej lub ważnej dla wiedzy i umiejętnościach, m.in. studenci przedsiębiorcy, sponsorzy Radny, sołtys, prezes straży, proboszcz nauczyciele, przedsiębiorcy, technicy Sklepy
INFORMACJE DOSTĘPNE O WSI osoby z dostępem do Internetu i umiejętnościach informatycznych powszechny dostęp do internetu pracownicy nauki związki i stowarzyszenia OSP, KGW kontakty zewnętrzne (np. z mediami) współpraca zagraniczna i krajowa publikatory, lokalna prasa "Przegląd Kolski" książki, przewodniki strony www Ziemia konińskaprzewodnik turystyczny Urzędu Gminy-zakładka OSP, strona szkolna Zasoby wszelkie elementy materialne i niematerialne wsi i związanego z nią obszaru, które mogą być wykorzystane obecnie bądź w przyszłości w realizacji publicznych bądź prywatnych przedsięwzięć odnowy wsi. Zwrócić uwagę na elementy specyficzne i rzadkie (wyróżniające wieś). Opracowanie: Ryszard Wilczyński
ANALIZA SWOT SILNE STRONY (atuty wewnętrzne) 1. Dogodne położenie z dala od dużych aglomeracji. 2. Czyste środowisko naturalne, piękny krajobraz. 3. Tereny przeznaczone pod budowę jednorodzinną. 4. Niewielka odległość od miasta. 5. Dobra współpraca z Gminą. 6. Silne organizacje społeczne - OSP należące do krajowego systemu ratownictwa, KGW. 7. Plac zabaw. 8. Boisko sportowe "Orlik". 9. Amfiteatr. 10. Sieć wodociągowa oraz hydrofornia. 11. Sieć energetyczna. 12. Aktywna i zintegrowana społeczność. 13. Sieć światłowodowa. 14. Szkoła Podstawowa. 15. Przedszkole. 16. Sklepy spożywcze. 17. Zabytkowy pałac ruiny dworu. 18. Gminna Orkiestra Dęta. 19. Dobra współpraca sąsiedzka. 20. Kościół. 21. Bar i miejsca noclegowe. SŁABE STRONY (słabości wewnętrzne) 1. Brak pomieszczeń na spotkania mieszkańców wsi. 2. Brak siłowni zewnętrznej. 3. Brak kanalizacji. 4. Słaba jakość dróg. 5. Uboga oferta zagospodarowania wolnego czasu dla różnych grup wiekowych. 6. Brak strony internetowej sołectwa. 7. Niewystarczająca promocja wsi. 8. Konieczność wymiany części sieci wodociągowej wykonanej z wykorzystaniem azbestu. 9. Brak lokalnych sponsorów. 10. Brak miejsc pracy na terenie sołectwa. 11. Częściowy brak chodników. SZANSE (okazje zewnętrzne płynące z otoczenia) 1. Moda na mieszkanie "za miastem". 2. Rozwój infrastruktury gazociągowej na terenie gminy. 3. Rozwój działalności gospodarczej na obszarach wiejskich. 4. Dostępność środków unijnych. 5. Programy Wielkopolskiego Urzędu Marszałkowskiego. ZAGROŻENIA (zagrożenie płynące z otoczenia) 1. Niska dochodowość z pracy w rolnictwie. 2. Migracja młodzieży do miast i za granicę. 3. Brak miejsc pracy w okolicy. 4. Brak dostatecznych środków finansowych na inwestycje w gminie.
Analiza potencjału rozwojowego wsi 3,7,8,9,10,11 13,14,15 2 1,2,4,5,6,12,19,21 1 2,3,4,8,11 4 1,5 - (+) ( +) Standard życia (warunki materialne) Jakość życia (warunki niematerialne) Tożsamość wsi i wartości życia wiejskiego Byt (warunki ekonomiczne) 17,18,20-16 3,4,5 - - 6,7,9,10 1,2,3 ( +) ( -) silne strony słabe strony szanse zagrożenia
WIZJA WSI : Wrząca Wielka - wieś przyszłości, w której warto zamieszkać.. Wrząca Wielka to bezpieczna wieś o rozwiniętej infrastrukturze społecznej, w której chętnie osiedlają się nowi mieszkańcy. Działające tutaj organizacje zapewniają bogatą ofertę kulturalną, edukacyjną i rekreacyjną. Nad naszym bezpieczeństwem czuwa prężnie działająca jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej. Mieszkańcy są zintegrowani i zaangażowani w rozwój społeczny i gospodarczy, dbają o środowisko przyrodnicze. Dzięki temu nasza wieś wciąż pięknieje, a my spędzamy wolny czas kultywując tradycje naszych przodków, rozwijając się kulturalnie oraz uczestnicząc w różnych zajęciach i turniejach sportowych. Plan ten jest ambitny Trudny, my to wiemy, Lecz my też ambitni, Więc go zrealizujemy. Małymi kroczkami Tip topem do celu, Bo takim sposobem Dochodziło wielu. Mamy chęć, to podstawa Wiemy jak i co, I jak w tej piosence "Bo jak nie my to kto".
PROGRAM DŁUGOTERMINOWY ODNOWY WSI Wizja wsi: Wrząca Wielka. 1. CELE Co trzeba osiągnąć by urzeczywistnić wizję naszej wsi? a 2. Co nam pomoże osiągnąć cele? (zasoby, silne strony, szanse) ZASOBY których użyjemy ATUTY silne strony i szanse jakie wykorzystamy 3. Co nam może przeszkodzić? (słabe strony, zagrożenia) BARIERY Słabe strony jakie wyeliminujemy Zagrożenia jakich unikniemy A. TOŻSAMOŚĆ WSI I WARTOŚCI ŻYCIA WIEJSKIEGO II. Program rozwoju Projekty, przedsięwzięcia jakie wykonamy? 1. Budowa tożsamości i kultywowanie tradycji chrześcijańskich. 2. Podtrzymywanie integracji międzypokoleniowej - budynek szkoły - remiza strażacka - kościół - Ochot. Straż Poż. - Koło Gospodyń Wiejskich - dostępność środków unijnych. - programy WUM. - Szkoła Podstawowa - brak pomieszczeń na spotkania mieszkańców wsi - migracja młodzieży do miast i za granicę - uboga oferta zagospodarowania wolnego czasu dla różnych grup wiekowych 1.1. Organizacja obchodów świąt parafialnych. 1.2. Organizacja dożynek. 1.3. Organizacja jasełek. 2.1. Organizacja festynów rodzinnych "Mama, Tata i Ja" 2.2. Organizacja imprez z okazji "Dnia Babci i Dziadka, Dnia Matki B. STANDARD ŻYCIA 1. Poprawa infrastruktury społecznej. - drogi gminne - remiza OSP - dobra współpraca z Gminą - dostępność środków unijnych - programy Wielkopolskiego Urzędu Marszałk. - brak siłowni zewnętrznej - brak kanalizacji - słaba jakość dróg - częściowy brak chodników - brak dostatecznych środków finansowych na inwestycje w gminie 1. Modernizacja budynku remizy OSP. 2. Remont i budowa dróg gminnych. 3. Budowa ścieżek rowerowych. 4. Budowa chodników. 5. Budowa siłowni zewnętrznej. 6. Pogłębienie i utrzymanie rowów przydrożnych. 7. Budowa kanalizacji
C. JAKOŚĆ ŻYCIA 1. Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców. 2. Zwiększenie oferty kulturalnosportowej. 3. Poprawa estetyki wsi. 4. Wzmocnienie relacji międzypokoleniowych. - budynek szkoły - boisko sportowe - remiza strażacka - dobra współpraca z Gminą - Ochotnicza Straż Pożarna - Koło Gospodyń Wiejskich - plac zabaw - boisko sportowe "Orlik". - amfiteatr - dostępność środków unijnych - brak pomieszczeń na spotkania mieszkańców wsi - uboga oferta zagospodarowania wolnego czasu dla różnych grup wiekowych - brak lokalnych sponsorów - migracja młodzieży do miast i za granicę D. BYT 1.1. Zakup wozu strażackiego z wyposażeniem 1.2. Szkolenia dla członków OSP. 1.3. Oznakowanie dróg i nazw ulic. 2.1. Organizacja wyjazdów do kina, teatru. 2.2. Organizacja rajdów rowerowych o Puchar Wójta. 3.1. Postawienie tablic informacyjnych z opisem wsi i zabytków. 3.2. Organizacja konkursów na najładniejszą zagrodę. 4.1. Adaptacja pomieszczenia na spotkania mieszkańców. 4.2. Organizacja turniejów sportowych dla różnych grup wiekowych. 1. Wsparcie rozwoju rolnictwa ekologicznego. 2.Promocja wsi. - budynek szkoły - remiza strażacka - Koło Gospodyń Wiejskich - dostępność środków unijnych - programy Wielk. Urzędu Marszałk. - dobra współpraca z Gminą - brak strony internetowej sołectwa - niewystarczająca promocja wsi - brak lokalnych sponsorów - brak miejsc pracy na terenie sołectwa - niska dochodowość z pracy w rolnictwie - migracja młodzieży do miast i za granicę - brak miejsc pracy w okolicy 1.1. Utworzenie lokalnych grup producentów rolnych. 2.1. Organizacja szkoleń podnoszących wiedzę i umiejętności rolników w zakresie pozyskiwania środków zewnętrznych. 2.1. Uruchomienie strony internetowej 2.2. Organizacja stoisk promocyjnych wsi na festynach, wystawach, kiermaszach.
PROGRAM KRÓTKOTERMINOWY ODNOWY WSI na OKRES październik 2016 - październik 2018 Kluczowy problem Odpowiedź Propozycja projektu Czy nas stać na realizację? (tak/nie) Organizacyjnie Finansowo Punktacja Hierarchia Co nas najbardziej zintegruje? Na czy nam najbardziej zależy? Spotkania integracyjne Poprawa wizerunku wsi Festyn rodzinny "Mama, Tata i Ja" Tak Tak 12 3 Utworzenie strony internetowej Tak Tak 15 2 Co nam najbardziej przeszkadza? Brak bezpieczeństwa na drogach Oznakowanie wsi tablicami informacyjnymi i nazwami ulic Tak Nie 20 1 Co najbardziej zmieni nasze życie? Zaangażowanie większej liczby mieszkańców Rozgrywki sportowe o puchar Wójta Gminy Tak Tak 4 5 Co nam przyjdzie najłatwiej? Wspólne przedsięwzięcie Rajd rowerowy Tak Tak 9 4 Na realizację jakiego projektu planujemy pozyskać środki zewnętrzne? Z jakich źródeł? Oznakowanie wsi tablicami informacyjnymi i nazwami ulic - UMWW
Podpisy przedstawicieli Grupy Odnowy Wsi: uczestniczących w przygotowaniu dokumentu: Elżbieta Szarecka, Bolesław Bieńkowski, Stanisław Główczyński, Paweł Woszczyński Podpis moderatorów odnowy wsi: Maria Nowak Załączniki: 1. Listy obecności na warsztatach sołeckich 2. Dokumentacja zdjęciowa z przeprowadzonej wizji terenowej (płyta CD).