JĘZYK POLSKI DAWNYCH KRESÓW WSCHODNICH T. 5 POLSKIE DZIEDZICTWO JĘZYKOWE NA DAWNYCH KRESACH Prace ofiarowane Profesorowi Januszowi Riegerowi pod redakcją Ewy Dzięgiel, Katarzyny Czarneckiej i Doroty A. Kowalskiej Warszawa 2012
SPIS TREŚCI PRZEDMOWA 9 JANUSZ RIEGER, Na jubileusz naszych badań nad polszczyzną kresową 11 EWA WOLNICZ-PAWŁOWSKA, Tematyka kresowa w działalności naukowej Profesora Janusza Riegera 19 NATALIA ANANIEWA, Nomina personalia w polskiej gwarze wyspowej i na dawnych Kresach Wschodnich. Próba konfrontacji 29 GABRIELA AUGUSTYNIAK-ŻMUDA, Uwagi o języku osób wysiedlonych z Kresów południowo-wschodnich zamieszkałych w gminie Krzeszyce w województwie lubuskim 39 ALINA BURYSZ, Ukrainizmy w mowie polskojęzycznych mieszkańców Drohobycza 47 JULIA DOMITRAK, Glosa do słownika dawnej polskiej terminologii chrześcijańskiej (na podstawie wybranych dzieł Joannicjusza Galatowskiego) 55 EWA DZIĘGIEL, Polskie gwary mazurskie" na Ukrainie 65 EWA GOLACHOWSKA, Funkcjonowanie polszczyzny w środowisku młodzieży z rodzin katolickich na Białorusi 75 IRYDA GREK-PABISOWA, MAŁGORZATA OSTRÓWKA, Badania współczesnej polszczyzny kresowej w Instytucie Slawistyki PAN 83 LUDMIŁA JANUSZEWSKA, OKSANA ZAKHUTSKA, Obrzędowa leksyka weselna wybranych wsi szlacheckich i chłopskich za Zbruczem (na przykładzie wsi Siaberka i Hreczany) 93 HALINA KARAŚ, Sytuacja języka polskiego w okolicach Wiłkomierza na Litwie 103 MARIA KARPLUK, Podhorce - historycznie, onomastycznie i wspomnieniowo 115
JOLANTA KLIMEK, O języku Kochanka Wielkiej Niedźwiedzicy Sergiusza Piaseckiego. Rekonesans badawczy 123 KATARZYNA KONCZEWSKA, Sytuacja języka polskiego na Grodzieńszczyźnie 133 JÓZEF KOŚĆ, Struktura tekstowa skarg w XVII-wiecznych lustracjach ziemi chełmskiej i halickiej 143 JADWIGA KOZŁOWSKA-DODA, Kategoria rodzaju gramatycznego w polszczyźnie mieszkańców rejonu woronowskiego na Białorusi (wybrane zagadnienia) 153 AŁŁA KOŻYNOWA, Dwie Biblie XVI-wieczne wydane na Kresach Wschodnich 163 HELENA KRASOWSKA, Zakres użycia języka polskiego i jego funkcje w Czerniowcach i w Zaporożu na Ukrainie 169 ALEKSANDRA KRAWCZYK-WIECZOREK, O zróżnicowaniu leksykalnym w wypowiedziach mieszkańców jednej wsi (na materiale z Maćkowiec na Podolu) 177 WIKTORIA LICZKIEWICZ, Pamięć oficjalna, pamięć zbiorowa uciskanej mniejszości a pamięć biograficzna: wspomnienia o represjach najstarszego pokolenia Polaków w Kamieńcu Podolskim 187 OLESIA ŁAZARENKO, Uwagi o słownictwie polskim.w gwarze wsi Stepanówka na Podolu (z nieopublikowanych źródeł archiwalnych z XIX wieku) 199 MICHAŁ LESIÓW, Kresowizmy w języku listów repatriantki z powiatu buczackiego pisanych w latach 1951-1976 207 OLGA MAKAROWA, Język inskrypcji nagrobnych polskiego cmentarza w Żytomierzu 219 IRENA MASOIĆ, Imiona własne w formach adresatywnych (na przykładzie zachowań językowych młodych Polaków z Wilna) 227 JOANNA OKONIOWA, Ze studiów nad polszczyzną kresową. Józef Trypućko (1910-1983) 239
OKSANA OSTAPCZUK, Przemiany statusu polszczyzny kresowej w świadomości jej nosicieli na Ukrainie Prawobrzeżnej w XIX-XX w.....249 HALINA PELCOWA, Słownictwo kresowe jako element tożsamości pogranicza (na materiale gwar Lubelszczyzny) 257 TERESA PLUSKOTA, Imiona chrześcijańskie w toponimii XIX wieku przedstawionej w Atlasie ziem ruskich Rzeczypospolitej Aleksandra Jabłonowskiego 265 ELŻBIETA RUDOLF-ZIÓŁKOWSKA, Czy Bartholomaeus Liepiasz (1600 r.) ze Lwowa był garncarzem? O nazwach odzawodowych w antroponimii lwowskiej 273 KRYSTYNA RUTKOWSKA, Polska wyspa językowa w okolicy Merecza na Litwie 279 ZOFIA SAWANIEWSKA-MOCHOWA, Językowy obraz ziemian Litwy Kowieńskiej (na podstawie tekstów mówionych i zapisanych) 289 JANUSZ SIATKOWSKI, O kilku polonizmach wśród wsch'odniosłowiańskich nazw części ciała 301 OLEKSANDR SKYDAN, Uwagi o sowietyzmach w kijowskim Sierpie" z lat 1922-1925 311 ELŻBIETA SMUŁKOWA, Sytuacja socjolingwistyczna Brasławszczyzny ze szczególnym uwzględnieniem języka polskiego 325 INES STEGER, Jedna rodzina - jeden język, jedna tożsamość? 335 HENRYK STROŃSKI, Język a polityka na Marchlewszczyźnie - w polskim rejonie autonomicznym na Ukrainie Sowieckiej 1925-1935 345 KRYSTYNA SYRNICKA, Ojczyzna to ziemia i groby". Polskie oblicze cmentarzy katolickich na Wileńszczyźnie 361 ANNA TYRPA, Polski i inne języki na Ukrainie we wspomnieniach Henryka Ułaszyna 369 SERHIJ WAKUŁENKO, Zaprawa grammatyczna z 1782 roku: przyczynek kresowy do polskiej myśli językoznawczej 379
KATARZYNA WĘGOROWSKA, Językowo-obyczajowe świadectwa północnokresowe utrwalone w noweli Heleny Romer-Ochenkowskiej Śnił sen 387 ANNA ZIELIŃSKA, Pogranicze wschodnie i zachodnie. Wspólnota doświadczeń 395 JADWIGA ZIENIUKOWA, Język polski na północnym obrzeżu polskiego obszaru językowego (oglądany w perspektywie historycznej) 405 BIBLIOGRAFIA PRAC NAUKOWYCH PROFESORA JANUSZA RIEGERA OD ROKU 2000 415 SPIS SKRÓTÓW 425