Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 Celem utworzenia sieci Natura 2000 jest zachowanie zarówno zagrożonych wyginięciem siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt w skali Europy, jak też typowych, wciąż jeszcze powszechnie występujących siedlisk przyrodniczych, charakterystycznych dla 9 regionów biogeograficznych (tj. alpejskiego, atlantyckiego, borealnego, kontynentalnego, panońskiego, makaronezyjskiego, śródziemnomorskiego, stepowego i czarnomorskiego). W Polsce występują 2 regiony: kontynentalny (96 % powierzchni kraju) i alpejski (4 % powierzchni kraju). Dla każdego kraju określa się listę referencyjną siedlisk przyrodniczych i gatunków, dla których należy utworzyć obszary Natura 2000 w podziale na regiony biogeograficzne. Dlaczego Natura 2000 Przyroda w Unii Europejskiej narażona jest na szczególne niebezpieczeństwo. Jest to region dużego zaludnienia i wysokiej stopy życiowej. Negatywna presja społeczeństwa na środowisko jest tu wyjątkowo duża. Wciąż rozrastająca się infrastruktura nie tylko odbiera przyrodzie nowe tereny, ale także bezpowrotnie je niszczy. Według ekspertów szacuje się, że wciągu najbliższych 20-30 lat wyginie w Europie ok. 15% gatunków ptaków. Aby przeciwdziałać tym niebezpiecznym procesom już w latach 70 ubiegłego stulecia Unia Europejska podjęła szereg działań w celu zachowania bioróżnorodności Europy. Jednym z ważniejszych elementów tych działań jest system Natura 2000. Pod ochroną dyrektyw Obszary Natura 2000 są wyznaczane na podstawie dwóch różnych dokumentów, które noszą nazwę dyrektyw, a są czymś w rodzaju naszej ustawy. Dokumenty te to: Dyrektywa w sprawie ochrony dzikich ptaków (z 1979 r.) i Dyrektywa w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory (z 1992 r.). Obszary wyznaczane na podstawie przepisów Dyrektywy Ptasiej noszą nazwę obszarów szczególnej ochrony OSO. Do dyrektywy dołączona jest lista gatunków ptaków, których siedliska muszą być zachowane w celu zapewnienia przetrwania i rozrodu tych gatunków. Obszary wyznaczane na podstawie przepisów dyrektywy siedliskowej noszą nazwę szczególnych obszarów ochrony SOO. W tym przypadku kwalifikowane są miejsca zajmowane przez któryś z około 300 rodzajów siedlisk naturalnych oraz przez siedliska konkretnych gatunków (434 gatunków roślin i 200 gatunków zwierząt, bez ptaków
Obszary ochrony wybiera rząd każdego z krajów członkowskich z osobna, a organy Unii ostatecznie zatwierdzają listę obszarów wchodzących w skład ogólnoeuropejskiej sieci. Po zatwierdzeniu, można ubiegać się o finansowanie niektórych działań prowadzonych na obszarach znajdujących się na tej liście. Załączniki do dyrektyw W dyrektywie dotyczącej obszarów specjalnej ochrony ptaków, czyli w dyrektywie ptasiej, w załączniku I wymienione są gatunki ptaków, dla których państwa członkowskie Unii mają obowiązek wyznaczania obszarów ochrony. W załączniku tym znajdują się gatunki ptaków występujące tylko lub głównie w Europie i to właśnie Europa jest za nie odpowiedzialna, w przypadku ich wyginięcia. W dyrektywie dotyczącej specjalnych obszarów ochrony siedlisk, zwanej dyrektywą siedliskową, w załączniku I wymienione są typy siedlisk o znaczeniu wspólnotowym wymagające ochrony, zaś w załączniku II gatunki rzadkich i zagrożonych wyginięciem roślin i zwierząt, których miejsca występowania należy wyznaczyć jako specjalne obszary ochrony, natomiast załącznik III określa kryteria identyfikacji oraz wyboru obszaru Natura 2000.
Obszary Natura 2000 na Dolnym Śląsku Lp. Kod Nazwa obszaru Pow. 1 PLH020035 Biała Lądecka 73.1 2 PLH020065 Bierutów 223.5 3 PLB020005 Bory Dolnośląskie 172093.4 4 PLH080007 Buczyna Szprotawsko-Piotrowicka 1423.3 5 PLH020001 Chłodnia w Cieszkowie 18.7 6 PLH020033 Czarne Urwisko koło Lutyni 36.1 7 PLH020088 Dalkowskie Jary 40.1 8 PLH020002 Dębniańskie Mokradła 5233.3 9 PLH020034 Dobromierz 1162.1 10 PLB020001 Dolina Baryczy 55516.8 11 PLH020083 Dolina Bystrzycy Łomnickiej 951.7 12 PLH020084 Dolina Dolnej Baryczy 3165.8 13 PLH020050 Dolina Dolnej Kwisy 5972.2 14 PLH020091 Dolina Oleśnicy i Potoku Boguszyckiego 1118.8 15 PLH020036 Dolina Widawy 1310.2 16 PLH020003 Dolina Łachy 991.2 17 PLH020061 Dzika Orlica 539.7 18 PLH020089 Dąbrowy Janikowskie 15.6 19 PLH020090 Dąbrowy Kliczkowskie 552.9 20 PLH020087 Gałuszki w Chocianowie 29.5 21 PLH020095 Góra Wapienna 119.9 22 PLH020062 Góry Bardzkie 3379.7 23 PLH020016 Góry Bialskie i Grupa Śnieżnika 19038.5 24 PLH020037 Góry i Pogórze Kaczawskie 35005.3 25 PLH020038 Góry Kamienne 24098.9 26 PLH020060 Góry Orlickie 2798.1 27 PLH020004 Góry Stołowe 10983.6 28 PLB020006 Góry Stołowe 19816.7
29 PLH020096 Góry Złote 7128.9 30 PLH020039 Grodczyn i Homole koło Dusznik 287.9 31 PLB020002 Grądy Odrzańskie 19999.3 32 PLH020017 Grądy w Dolinie Odry 8348.9 33 PLH020051 Irysowy Zagon koło Gromadzynia 38.8 34 PLH020097 Jelonek Przemkowski 62.6 35 PLH020005 Kamionki 66.9 36 PLH020006 Karkonosze 18204.9 37 PLB020007 Karkonosze 18578.4 38 PLH020098 Karszówek 486.3 39 PLH020099 Kiełczyn 2.8 40 PLH020007 Kopalnie w Złotym Stoku 170.1 41 PLH020100 Kozioróg w Czernej 142.8 42 PLH020008 Kościół w Konradowie 906 43 PLH020078 Kumaki Dobrej 2094 44 PLH020069 Las Pilczycki 119.6 45 PLH020081 Lasy Grędzińskie 3087.5 46 PLH020101 Leśne Stawki koło Goszcza 111.9 47 PLH020073 Ludów Śląski 82.1 48 PLH020057 Masyw Chełmca 1432.4 49 PLH020040 Masyw Ślęży 5059.3 50 PLH020094 Modraszki koło Opoczki 31.4 51 PLH020068 Muszkowicki Las Bukowy 206.4 52 PLH080014 Nowosolska Dolina Odry 6040.3 53 PLH020041 Ostoja nad Baryczą 82026.4 54 PLH020054 Ostoja nad Bobrem 15373 55 PLH020071 Ostoja Nietoperzy Gór Sowich 21324.9 56 PLH020042 Ostrzyca Proboszczowicka 74 57 PLH020009 Panieńskie Skały 11.5 58 PLH020019 Pasmo Krowiarki 5423.2 59 PLH020010 Piekielna Dolina koło Polanicy 142.5
60 PLH020086 Pieńska Dolina Nysy Łużyckiej 2353.4 61 PLH020055 Przeplatki nad Bystrzycą 834.6 62 PLH020043 Przełom Nysy Kłodzkiej koło Morzyszowa 330.7 63 PLH020066 Przełomowa Dolina Nysy Łużyckiej 1661.7 64 PLH020020 Przełomy Pełcznicy pod Książem 240.3 65 PLH080055 Przygiełkowiska koło Gozdnicy 1767.5 66 PLH020052 Pątnów Legnicki 837.8 67 PLH020011 Rudawy Janowickie 6635 68 PLH020012 Skałki Stoleckie 6.3 69 PLH020093 Skoroszowskie Łąki 1359.7 70 PLH020075 Stawy Karpnickie 211.3 71 PLB020003 Stawy Przemkowskie 4605.4 72 PLH020044 Stawy Sobieszowskie 239.6 73 PLH020045 Stawy w Borowej 188.7 74 PLH020070 Sztolnia w Młotach 12.4 75 PLH020013 Sztolnie w Leśnej 3.8 76 PLH020047 Torfowiska Gór Izerskich 4984.9 77 PLH020014 Torfowisko Pod Zieleńcem 1514.8 78 PLH020105 Trzcińskie Mokradła 75.3 79 PLH020072 Uroczyska Borów Dolnośląskich 8039 80 PLH020063 Wrzosowiska Świętoszowsko-Ławszowskie 10141.6 81 PLH020015 Wrzosowisko Przemkowskie 6663.7 82 PLH020021 Wzgórza Kiełczyńskie 403.6 83 PLH020082 Wzgórza Niemczańskie 3237.2 84 PLH020074 Wzgórza Strzelińskie 3836.2 85 PLH020079 Wzgórza Warzęgowskie 660.9 86 PLH020053 Zagórzyckie Łąki 359.8 87 PLB020004 Zbiornik Mietkowski 1193.9 88 PLH020104 Łęgi koło Chałupek 127.2 89 PLH020103 Łęgi nad Bystrzycą 2084.4 90 PLH020018 Łęgi Odrzańskie 20223
91 PLB020008 Łęgi Odrzańskie 17999.4 92 PLH020102 Łąki Gór i Pogórza Izerskiego 6433.4 93 PLH020092 Źródliska koło Zimnej Wody 156 94 PLH020076 Źródła Pijawnika 157.4 95 PLH020077 Żerkowice-Skała 84.8 96 PLH020049 Żwirownie w Starej Olesznej 41.8 W celu uzyskania dokładnych informacji na temat wybranego obszaru należy wejść na stronę Ministerstwa Środowiska - http://natura2000.gdos.gov.pl/natura2000/pl/proste.php Monika Miniewska