OA-I.0003.31.2011.AC Koszalin, dnia 12 lipca 2011 r. Pan Tomasz Czuczak Radny Rady Miejskiej w Koszalinie Odpowiadając na Pana zapytanie zgłoszone na sesji Rady Miejskiej w dniu 21 czerwca 2011 r. w sprawie Parku Technologicznego informuję: 1) Czy nastąpiło złamanie przez członka Rady Nadzorczej Spółki Park Technologiczny S.A. Artura Wezgraja zakazu wynikającego z art. 24f ustawy z dnia 8 marca o samorządzie gminnym? Spółka Park Technologiczny S.A. w Koszalinie została utworzona w dniu 4 września 2009r. jako spółka prawa handlowego z udziałem Gminy Miasta Koszalin. W dniu utworzenia Spółki została powołana Rada Nadzorcza. Jednym z członków Rady Nadzorczej został Artur Wezgraj. Członek Rady Nadzorczej Artur Wezgraj w dniu 2 grudnia 2010r. złożył ślubowanie jako radny Rady Miejskiej w Koszalinie. Zgodnie z przepisem art. 24f ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym radny nie może być członkiem władz zarządzających lub kontrolnych i rewizyjnych ani pełnomocnikiem spółek handlowych z udziałem gminnych osób prawnych. Jeżeli wybór lub powołanie nastąpiły przed rozpoczęciem wykonywania mandatu radnego, radny obowiązany jest się zrzec się stanowiska lub funkcji w terminie trzech miesięcy od dnia złożenia ślubowania. W razie niezrzeczenia się funkcji radny traci ją z mocy prawa po upływie terminu na jej zrzeczenie. Radny Artur Wezgraj w terminie trzech miesięcy od dnia złożenia ślubowania, to jest do dnia 2 marca 2011r., zobowiązany był zrzec się funkcji członka Rady Nadzorczej Spółki Park Technologiczny S.A. w Koszalinie. Z uwagi na brak zrzeczenia się sprawowanej funkcji, radny utracił ją z mocy prawa z dniem 3 marca 2011r.
2) Czy decyzje podjęte na posiedzeniach Rady Nadzorczej po dniu 3 marca br. są ważne? Statut Spółki Park Technologiczny S.A. w Koszalinie stanowi w 11, że Rada Nadzorcza składa się z co najmniej czterech członków. W dniu 4 września 2009r. została powołana Rada Nadzorcza w składzie czteroosobowym. Z uwagi na utratę funkcji członka Rady Nadzorczej Spółki przez Artura Wezgraja z dniem 3 marca 2011r., skład Rady zmniejszył się poniżej statutowego minimum. Zmniejszenie się liczby członków Rady Nadzorczej poniżej składu wymaganego przez Statut skutkuje tym, że Rada Nadzorcza jako organ Spółki przestała istnieć. Organ, w skład którego nie wchodzi wymagana liczba członków nazywany jest kadłubowym. Kadłubowa Rada Nadzorcza nie mogła skutecznie podejmować uchwał. Uchwały podjęte przez kadłubową Radę Nadzorczą Spółki Park Technologiczny S.A. w Koszalinie, tzn. uchwały podjęte po dniu 2 marca 2011r., są nieważne. 3) Jakie w zaistniałej sytuacji mogą wynikać konsekwencje prawne i finansowe dla Spółki? W dniu 13 maja 2011r. na posiedzeniu Rady Nadzorczej Spółki Park Technologiczny S.A. w Koszalinie zostały podjęte uchwały opiniujące projekty uchwał Walnego Zgromadzenia na podstawie postanowienia 13 pkt 5 Statutu Spółki oraz uchwała opiniująca sprawozdanie finansowe Spółki za 2010r. (uchwała nr 2/2011), sprawozdanie z działalności Zarządu Spółki za 2010r. (uchwała nr 3/2011) oraz uchwała opiniująca informację w sprawie pokrycia straty (uchwała nr 4/2011). Wskazane uchwały nr 2/2011; 3/2011; 3/2011 stanowiły opinie wymagane przez art. 395 1 pkt 1 i 2 k.s.h. w zw. z art. 382 3 k.s.h., konieczne przed podjęciem uchwał przez Walne Zgromadzenie. Na podstawie opinii Rady Nadzorczej w dniu 17 maja 2011r. Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Parku Technologicznego S.A. w Koszalinie zatwierdziło sprawozdanie finansowe Spółki Park Technologiczny S.A. w Koszalinie za rok obrotowy 2010r. (uchwała nr 4/2011), sprawozdanie Zarządu Spółki Park Technologiczny S.A. w Koszalinie z działalności Spółki za rok obrotowy 2010 (uchwała nr 5/2011) oraz podjęło uchwałę w sprawie pokrycia straty (uchwała 6/2011). Z uwagi na to, że uchwały opiniujące (nr 2/2011; nr 3/2011; nr 4/2011) podjęte przez Radę Nadzorczą w dniu 13 maja 2011r. są nieważne jako podjęte przez organ nieuprawniony do działania, uznać należy, że uchwały Walnego Zgromadzenia z dnia 17 maja 2011r. (nr 4/2011; nr 5/2011; nr 6/2011) zostały podjęte bez wymaganych przez ustawę uchwał opiniujących. Brak wymaganej
przepisami kodeksu spółek handlowych ważnej opinii Rady Nadzorczej przy podjęciu uchwały przez Walne Zgromadzenie powoduje podjęcie uchwały w sposób sprzeczny z ustawą. W tej sytuacji w sposób sprzeczny z ustawą zostały podjęte uchwały nr 4/2011; nr 5/2011; nr 6/2011. Skutek taki nie wystąpił w stosunku do pozostałych uchwał podjętych przez Walne Zgromadzenie w dniu 17 maja 2011r., co prawda bez ważnej opinii Rady Nadzorczej ale wymaganej wyłącznie na podstawie Statutu. W takim przypadku wskazać można wyłącznie na sprzeczność uchwały Walnego Zgromadzenia ze Statutem. Przepisy kodeksu spółek handlowych przewidują dwa rodzaje powództw prowadzących do podważenia ważności uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy: o stwierdzenie jej nieważności w stosunku do uchwał sprzecznych z ustawą (art. 425 1 k.s.h.) i o jej uchylenie w stosunku do uchwał sprzecznych ze statutem (art. 422 k.s.h.). Poza nimi uchwała podważana być nie może niezależnie od okoliczności jej podjęcia. Uchwała Walnego Zgromadzenia podjęta z naruszeniem postanowień statutu jest ważna i obowiązująca do chwili prawomocnego wyroku orzekającego jej uchylenie wydanego w sprawie z powództwa o uchylenie uchwały, wytoczonego na podstawie art. 422 k.s.h., wniesionego w terminie wskazanym w art. 424 1 k.s.h. Uchwała Walnego Zgromadzenia podjęta w sposób sprzeczny z ustawą może być kwestionowana jedynie na drodze powództwa o stwierdzenie jej nieważności w trybie i terminie przewidzianym przez art. 425 k.s.h oraz wyłącznie przez podmioty wymienione w art. 422 2 k.s.h. Brak jest jednak w doktrynie i orzecznictwie jednolitego stanowiska co do skutków, jakie wywołuje uchwała podjęta z naruszeniem ustawy. Prezentowany jest pogląd, że nawet w przypadku naruszenia ustawy przez uchwałę, wywołuje ona skutki prawne, aż do chwili prawomocnego stwierdzenia jej nieważności w procesie. Dopiero prawomocne stwierdzenie nieważności uchwały wywoła skutek nieważności ex tunc (wyrok Sadu Najwyższego z dnia 13 lutego 2004r. II CK 438/02, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 lipca 2006r. I ACa 188/06). Prezentowane jest stanowisko, że uchwały wpisane do księgi protokołów, nawet jeśli są rażąco sprzeczne z ustawą, są skuteczne do czasu stwierdzenia ich nieważności przez sąd. (J.Frąckowiak Uchwały zgromadzeń wspólników spółek kapitałowych sprzeczne z ustawą PPH 11/2007 str. 4 i nast.). Samo podniesienie zarzutu o nieważności uchwały walnego zgromadzenia, bez jej zaskarżenia w trybie przewidzianym w przepisach k.s.h. nie wpływa na prawidłowość uchwały, a w szczególności nie prowadzi do jej nieważności (postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia
25 listopada 2010r. sygn.akt XXIII Gz 746/10). W części podzielił to stanowisko także Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do uchwały z dnia 20 stycznia 2010r. sygn.akt III CZP 122/09, w którym stwierdził, że nie uzyskanie odpowiedniego orzeczenia sądowego nie pozwala uprawnionemu do korzystania z następstw nieważnej uchwały wskazał jednak, że także w innym postępowaniu sądowym możliwe jest podniesienie zarzutu nieważności uchwały do czego uprawnia art. 425 4 k.s.h. Odmienne stanowisko zakłada, że uchwała sprzeczna z ustawą jest od początku nieważna (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2002r. sygn.akt V CKN 1547/00, Magdalena Wróbel Aktualne problemy prawa handlowego, w szczególności prawa spółek handlowych, na tle najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego- dyskusja panelowa z udziałem twórców Kodeksu spółek handlowych: prof.dr.hab. S.Sołtysińskiego, prof.dr.hab.a.szajkowskiego, prof.dr.hab.a.szumańskiego oraz prof.dr.hab.j.szwaji., Monitor Prawniczy Nr 3/2008 ). W niniejszej sprawie zwrócić należy jeszcze uwagę na istotną okoliczność. W doktrynie został zaprezentowany pogląd prawny zmierzający do ratowania utrzymania w mocy uchwał podjętych przez kadłubową radę nadzorczą. Zgodnie z nim pełna rada nadzorcza może potwierdzić ex post uchwały podjęte przez kadłubową radę nadzorczą poprzez zastosowanie per analogiam przepisu art. 103 k.c. Przy takiej konstrukcji prawnej podjęta przez organ kadłubowy uchwała jest ważna, jednakże nie wywołuje skutków prawnych dopóki nie zbierze się nowa pełna rada nadzorcza, która potwierdzi taką uchwałę organu kadłubowego (Magdalena Wróbel Aktualne problemy prawa handlowego, w szczególności prawa spółek handlowych, na tle najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego- dyskusja panelowa z udziałem twórców Kodeksu spółek handlowych: prof.dr.hab. S.Sołtysińskiego, prof.dr.hab.a.szajkowskiego, prof.dr.hab.a.szumańskiego oraz prof.dr.hab.j.szwaji, Monitor Prawniczy Nr 3/2008). Podobne stanowisko zaprezentował Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 14 września 2007r. sygn.akt III CZP 31/07 w której odstąpił od wcześniejszej linii orzecznictwa i przyjął dopuszczalność stosowania w drodze analogii przepisu art. 103 k.c. do wadliwych działań organu osoby prawnej. Wprawdzie Sąd Najwyższy w powołanej uchwale rozstrzygnął problem dotyczący przekroczenia kompetencji przez zarząd spółdzielni, jednak z uzasadnienia uchwały wynika, że przyjął on stanowisko, o potrzebie ostrożnego stosowania sankcji bezwzględnej nieważności i ratyfikacji wadliwych działań organów. W opiniowanej sprawie, w przypadku potwierdzenia uchwał podjętych przez kadłubową Radę Nadzorczą Spółki przez Radę Nadzorczą w pełnym statutowym składzie, brak byłoby podstaw do podważania uchwał Walnego
Zgromadzenia z dnia 17 maja 2011 r. w trybie przepisów art. 422 1 k.s.h. oraz art. 425 1 k.s.h. Należy mieć jednakże na uwadze, że zarówno w doktrynie jak i w judykaturze szeroko prezentowany jest pogląd odmienny od przedstawionego, wskazujący na brak możliwości stosowania przepisów art. 103 k.c. do potwierdzania uchwał organów osoby prawnej. (Magdalena Wróbel Aktualne problemy prawa handlowego, w szczególności prawa spółek handlowych, na tle najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego- dyskusja panelowa z udziałem twórców Kodeksu spółek handlowych: prof.dr.hab. S.Sołtysińskiego, prof.dr.hab.a.szajkowskiego, prof.dr.hab.a.szumańskiego oraz prof.dr.hab.j.szwaji, Monitor Prawniczy Nr 3/2008). Z tego też względu nie sposób pominąć ryzyka przyjęcia w opiniowanej sprawie za właściwą odmiennej wykładni niż wykładnia zmierzająca do ratowania uchwał podjętych przez kadłubową Radę Nadzorczą na podstawie przepisu art. 103 k.c. 4) Czy w świetle przedstawionych faktów zachodzą przesłanki wygaszenia mandatu radnego Rady Miejskiej w Koszalinie? W opiniowanej sprawie nie zachodzą przesłanki wygaszenia mandatu Radnego Rady Miejskiej w Koszalinie Artura Wezgraja. Żaden przepis ustawy takiej sankcji nie przewiduje. Przepis art. 24f ust. 4 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym przewiduje wyłącznie sankcję w postaci utraty z mocy prawa zajmowanej przez Artura Wezgraja funkcji w Radzie Nadzorczej Spółki Park Technologiczny S.A. w Koszalinie. Prezydent Miasta Piotr Jedliński