OD REPPHANA DO DĄBROWSKIEJ Przeszłość jak ogród zaczarowany Historia szkoły w świetle kronik
W 1919 roku powstała ufundowana przez kaliskiego fabrykanta Emila Repphana szkoła, która przyjęła imię swojego fundatora. Sam Repphan zapisał się w pamięci kaliszan jako społecznik i dobroczyńca. Fot. 1. Pierwsza strona kroniki szkolnej mówiąca o powstaniu szkoły
Fot.2. Emil Repphan Szkoła nosiła nazwę Miejska Szkoła im. Emila Repphana i taki tytuł widniał na frontowej elewacji budynku. Fot. 3. Szkoła Powszechna im. Emila Repphana z widoczną nazwą. Duży wpływ na decyzję Repphana dotyczącą powstania szkoły miała osoba ks. Prałata Sobczyńskiego, który w dniu 3 września 1919 roku poświęcił gmach szkoły i oddał go do użytku. Po uroczystości ówczesny Prezydent Miasta Kalisza pan Jan Michalski przejął gmach pod opiekę miasta. Na pierwszego kierownika szkoły wyznaczono pana Stefana Jakubowskiego.
Fot.4. Wspomnienia Stefana Jakubowskiego o nominacji na kierownika szkoły Fot.5. Stefan Jakubowski w swoim gabinecie
Fot.6. Pierwsze władze szkoły. Fot.7. Pierwsze grono pedagogiczne Szkoły Powszechnej im. Emila Repphana
Pierwsze grono pedagogiczne składało się z następujących osób: Fot. 8. Fragment drugiej strony kroniki szkolnej. Fot. 9. Grono nauczycielskie przed gmachem szkoły w 1920 roku.
W 1921 roku przy istniejącej już szkole podstawowej przy ulicy Polnej wzniesiono dom dla nauczycieli. Fot. 10. Gmach szkoły podstawowej z widocznym domem nauczyciela. Jak na ówczesne czasy szkoła była nowoczesna, dobrze wyposażona w pomoce naukowe. Do II wojny światowej szkoła wzbogaciła się o gabinet przyrodniczy i inne specjalistyczne pracownie, była zradiofonizowana, miała dobrze wyposażoną salę gimnastyczną i liczący ponad 1800 tomów księgozbiór biblioteczny. W szkole uczyło się na koniec czerwca 1939 roku 679 uczniów. Klas zasadniczych było siedem, a równoległych dziesięć. W szkole stosowany był program dla szkół siedmioklasowych III stopnia. Fot. 11. Dawne dzieje naszej szkoły.
Poniższe zdjęcia przedstawiają wydarzenia z życia szkoły. Fot. 12. Nauczycielki prowadzą uczniów do kościoła na nabożeństwa szkolne. Fot. 13. Nauczycielka Janina Wacowska z dziećmi na wycieczce szkolnej.
Fot. 14. Janina Wacowska nauczycielka szkoły Repphana Fot. 15. Młodzież szkolna w okresie międzywojennym
Zawierucha wojenna przerwała działalność doskonale rozwijającej się szkoły. Kierownik szkoły Stefan Jakubowski został w 1939 roku osadzony w kaliskim więzieniu a następnie wraz z rodziną wysiedlony. Podczas okupacji budynek szkoły służył jako punkt zborny dla ewakuowanych z Litwy i Łotwy Niemców. Spełniał też funkcję ośrodka wychowawczego dla Hitlerjugend. Bogate wyposażenie szkoły zostało kompletnie zniszczone przez opuszczających Kalisz Niemców. W dniu 23 stycznia Armia Czerwona wkroczyła do Kalisza, który wcześniej opuścili Niemcy. Gmach szkoły został uszkodzony przez pocisk artyleryjski. Jednak już 28 stycznia przystąpiono do zabezpieczenia i porządkowania gmachu, a 25 lutego tegoż roku zajęcia szkolne rozpoczęło tu 660 uczniów. Fot. 16. Klasa VI b w dzień zakończenia roku szkolnego ( 28.06.1946)
Fot.17. Grono nauczycielskie i komitet rodzicielski z czerwca 1946 r. Fot. 18. W szkole w sezonie letnim odbywały się kolonie i półkolonie.
W czerwcu 1949 roku szkoła obchodziła jubileusz 30-lecia istnienia, podczas którego otrzymała nowy sztandar. W ciągu 30-letniej działalności szkołę opuściło wielu wybitnych absolwentów. Wśród grona pedagogicznego byli i tacy, którzy po latach pracy w Szkole Podstawowej im. Emila Repphana zajęli czołowe stanowiska w powojennej administracji państwowej. Jedną z takich osób był, pełniący w 1949 roku funkcję Ministra Kultury i Sztuki, Stefan Dybowski. Jubileusz 30-lecia szkoły w 1949 roku zbiegł się z jubileuszem pracy dydaktycznej kierownika szkoły - Stefana Jakubowskiego. Fot. 19. Odręczny list Ministra Kultury i Sztuki Pana Stefana Dybowskiego
Fot. 20. Odręczny list Ministra Kultury i Sztuki Pana Stefana Dybowskiego
Fot. 21. Wycinki z prasy dotyczące jubileuszu szkoły.
W 1962 roku po przepracowaniu 43 lat w zawodzie nauczyciela odchodzi na emeryturę pierwszy zasłużony kierownik szkoły - Stefan Jakubowski. Fot.22. Pożegnanie kierownika Stefana Jakubowskiego w świetle kroniki ( cz.1.)
Fot.23. Pożegnanie kierownika Stefana Jakubowskiego w świetle kroniki ( cz.2.) 1 września 1962 roku stanowisko dyrektora szkoły obejmuje Bronisław Mały. Fot. 24. Objęcie kierownictwa szkoły przez Bronisława Małego.
Fot. 25. Bronisław Mały jako kierownik szkoły. Fot. 26. Bronisław Mały w czasie zakończenia roku szkolnego
Podczas kadencji dyrektora Małego już w 1965 roku przeprowadzono gruntowną modernizację szkoły: założono centralne ogrzewanie, stare drewniane klatki schodowe zastąpiono nowymi - betonowymi, wymieniono także oświetlenie klas, założono natryski, wydzielono szatnię oraz zbudowano mieszkanie dla woźnego. Fot. 27. Informacje o remoncie szkoły z kroniki
Fot. 28. Informacje o remoncie szkoły z kroniki W związku ze stale rosnącą liczbą uczniów oraz brakiem sali gimnastycznej dyrektor Bronisław Mały czyni starania o możliwość budowy sali gimnastycznej, którą ostatecznie oddano do użytku w 1983 roku. Szkole przybyła duża sala gimnastyczna oraz siedem izb lekcyjnych, co w znacznym stopniu poprawiło warunki pracy uczniów i nauczycieli. 22 stycznia 1970 roku działający przy szkole podstawowej Szczep Harcerski otrzymał ufundowany przez Zarząd Powiatowy ZBOWiD, Komitet Rodzicielski i Samorząd Szkolny własny sztandar oraz imię Kaliskich Obrońców Warszawy".
Fot.29. Grono nauczycielskie w czerwcu 1972 roku. W 1984 roku po przepracowaniu 40 lat w zawodzie nauczyciela na emeryturę przechodzi Bronisław Mały. Fot. 30. Informacja z kroniki o odejściu Bronisława Małego na emeryturę.
W tym samym roku stanowisko dyrektora obejmuje pełniąca wcześniej funkcję wicedyrektora szkoły Maria Nowakowska. To właśnie podczas jej kadencji rozpoczęto w prace zmierzające do nadania szkole imienia. Wśród licznych kandydatów na patrona szkoły największą aprobatę zdobyła postać kaliskiej pisarki i honorowego obywatela Miasta Kalisza - Marii Dąbrowskiej. Na wyborze właśnie tego patrona zaważył fakt usytuowania szkoły w pobliżu osiedla Kaliniec", którego nazwa nawiązuje do najbardziej znanej powieści Dąbrowskiej Noce i dnie". Fot. 31. Prace wokół nadania szkole imienia- zaproszenie na sesję popularnonaukową poświęconą Marii Dąbrowskiej
W dniu 16 maja 1987 roku odbyła się uroczystość nadania szkole imienia oraz wręczenia sztandaru. Szkoła otrzymała imię Marii Dąbrowskiej. Fot.32. Scenariusz przebiegu uroczystości nadania Szkole Podstawowej nr 5
Fot. 33. Informacja w kronice o nadaniu szkole im. Marii Dąbrowskiej.
Fot. 34. Wpisy do kroniki szkolnej z okazji nadania Szkole Podstawowej nr 5 imienia Marii Dąbrowskiej
Fot. 35. Uroczystości nadania imienia na boisku szkolnym
Fot. 36. Uroczystości nadania imienia na boisku szkolnym
Fot. 37. Okolicznościowe przemówienie dyrektora Pani Marii Nowakowskiej.
Fot. 38. Wycinki z gazet dotyczące nadania imienia Marii Dąbrowskiej Szkole Podstawowej nr 5
Już w lutym tego samego roku rozpoczęto zbiórkę pieniędzy na budowę pomnika Marii Dąbrowskiej. Ostatecznie zebrane pieniądze przeznaczono na tablicę pamiątkową, którą wmurowano na parterze budynku szkoły w dniu 28 października 1989 roku. Fot.39. Informacja o odsłonięciu tablicy pamiątkowej poświęconej Patronce
Fot.40. Uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej Marii Dąbrowskiej
Fot.41. Uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej Marii Dąbrowskiej
Fot.42. Tablica pamiątkowa poświęcona Patronce. Od 1 września 1990 roku funkcję dyrektora szkoły pełni Wojciech Olszyna, który pracę w Szkole Podstawowej nr 5 rozpoczął w 1978 r.
Fot. 43. Informacja o Wojciechu Olszynie nowym dyrektorze szkoły
W 1994 roku w sposób uroczysty obchodzona była 75-rocznica istnienia szkoły. Fot. 44. Okolicznościowe wpisy do kroniki szkoły
Fot. 45. Okolicznościowe wpisy do kroniki szkoły
Fot. 46. Okolicznościowe pismo Kuratora Oświaty
Fot.47. Gabloty z korytarza na II piętrze obrazujące historię Szkoły Podstawowej nr 5
Za kadencji dyrektora Olszyny szkoła została gruntownie odnowiona i zmodernizowana. Wyremontowano cały budynek szkolny wraz z salą gimnastyczną. Powstały dwie pracownie komputerowe i stanowiska multimedialne w szkolnej bibliotece. W tym samym czasie w szkole powstaje Salonik Marii Dąbrowskiej" - patronki szkoły. Fot.48. Tablica informacyjna o Saloniku Marii Dąbrowskiej.
Fot. 49.Gablota na korytarzu informująca o otwarciu Saloniku Marii Dąbrowskiej.
W ciągu całego tego okresu szkoła była systematycznie doposażana w pomoce dydaktyczne i meble. 1 września 1999 roku wprowadzona została reforma ustroju szkolnego. Szkoła Podstawowa nr 5 i powołane w tym samym roku Gimnazjum nr 4 tworzą Zespół Szkół nr 4 w Kaliszu. Fot. 50.Informacja o powołaniu Zespołu Szkół nr 4
Decyzją Rady Miasta Kalisza z dnia 29 kwietnia 2004 roku Szkoła Podstawowa nr 5 funkcjonuje aż do jej wygaśnięcia, tj. do czerwca 2009 roku. Jej miejsce zajęło samodzielne Gimnazjum nr 4, które 2009 roku przejęło imię patrona dawnej Szkoły Podstawowej nr 5 - Marii Dąbrowskiej. Fot.51. Gablota informująca o nadaniu imienia Marii Dąbrowskiej Gimnazjum nr 4 w Kaliszu
W tym samym roku Dyrektorem Gimnazjum nr 4 im. Marii Dąbrowskiej została pani Izabela Kurek nauczycielka historii tejże szkoły, wcześniej wicedyrektor Zespołu Szkół nr 4. Fot. 52. Pani Izabela Kurek odbiera nominację na Dyrektora Gimnazjum nr 4 im. Marii Dąbrowskiej z rak Prezydenta Janusz Pęcherza.
W albumie wykorzystano materiały z kronik szkolnych, gablot zawierających prywatne zbiory szkoły dotyczące jej historii.
Praca zbiorowa pod kierunkiem Alicji Tomczyk, nauczyciela Gimnazjum nr im. Marii Dąbrowskiej w Kaliszu. - Kalisz, 2016-