1) w art. 8 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:

Ustawa z dnia...2007 r. o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw 1 Art. 1. W ustawie z dnia 12 kwietnia 2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2001 r., Nr 46, poz. 499, z późn. zm. 2 ) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 8 dodaje się ust. 3 w brzmieniu: 3. Bierne prawo wyborcze nie przysługuje osobie, która została skazana prawomocnym wyrokiem sądu za ścigane z oskarŝenia publicznego umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, jeŝeli czyn objęty wyrokiem jest ustawowo zagroŝony karą pozbawienia wolności ; 2) w art. 144 wprowadza się następujące zmiany: a) w ust. 5 dodaje pkt 4 w brzmieniu: 4. oświadczenie kandydata o posiadaniu prawa wybieralności, o którym mowa w art. 8; oświadczenie kandydat opatruje datą i własnoręcznym podpisem. b) po ust. 5 dodaje się ust. 5a w brzmieniu: 5a. Podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w oświadczeniu, o którym mowa w ust. 5 pkt 4 powoduje odpowiedzialność karną na podstawie art. 233 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks karny. 3) w art. 152 ust. 1 po wyrazach w zakresie określonym w art. 13 tej ustawy, dodaje się po przecinku wyrazy: a takŝe oświadczenie kandydata o prawie wybieralności, o którym mowa w art. 8. 1 Niniejszą ustawą zmienia się ustawę z dnia ustawę z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików, ustawę z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta, ustawę z dnia 23 stycznia 2004 r. Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego, ustawę z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym. 2 Zmiany tekstu jednolitego ogłoszone w: Dz. U. z 2001 r., Nr 7, poz. 786; Nr 154, poz. 1802; Dz. U. z 2002 r., Nr 14, poz. 128; Nr 127, poz. 1089; Nr, 113, poz. 984; Nr 153, poz. 1271; Dz. U. z 2003 r., Nr 57, poz. 507; Nr 130, poz. 1188; Dz. U. z 2004 r., Nr 25, poz. 219; Dz. U. z 2005, Nr 140, poz. 1173; Dz. U. z 2006, Nr 218, poz.1592. 1

4) w art. 153 ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Okręgowa komisja wyborcza skreśla z zarejestrowanej listy okręgowej nazwisko kandydata na posła, który zmarł, utracił prawo wybieralności lub nie posiadał go w dniu rejestracji listy albo złoŝył komisji oświadczenie na piśmie o wycofaniu zgody na kandydowanie. 5) w art. 177 wprowadza się następujące zmiany: a) ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie: 1) utraty prawa wybieralności lub braku tego prawa w dniu wyborów,. b) po ust. 3 dodaje się ust. 3a i 3b w brzmieniu: 3a. Mandat posła wygasa z przyczyny, o której mowa w ust. 1 pkt 1 z dniem uprawomocnienia się wyroku skazującego za ścigane z oskarŝenia publicznego umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, jeŝeli czyn objęty wyrokiem jest ustawowo zagroŝony karą pozbawienia wolności albo z chwilą złoŝenia Marszałkowi Sejmu przez Państwową Komisję Wyborczą zawiadomienia, Ŝe osoba wybrana na posła nie posiadała prawa wybieralności w dniu wyborów. 3b. Właściwy sąd bezzwłocznie powiadamia Marszałka Sejmu o uprawomocnieniu się wyroku skazującego posła za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, o których mowa w ust. 3a, 6) w art. 213 wprowadza się następujące zmiany a) ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie: 1) utraty prawa wybieralności lub braku tego prawa w dniu wyborów,. b) po ust. 3 dodaje się ust. 3a i 3b w brzmieniu: 3a. Mandat senatora wygasa z przyczyny, o której mowa w ust. 1 pkt 1 z dniem uprawomocnienia się wyroku skazującego za ścigane z oskarŝenia publicznego umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, jeŝeli czyn objęty wyrokiem jest ustawowo zagroŝony karą pozbawienia wolności albo z chwilą złoŝenia Marszałkowi Sejmu przez Państwową Komisję Wyborczą zawiadomienia, Ŝe osoba wybrana na posła nie posiadała prawa wybieralności w dniu wyborów. 3b. Właściwy sąd bezzwłocznie powiadamia Marszałka Sejmu o uprawomocnieniu się wyroku skazującego posła za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, o których mowa w ust. 3a. 2

Art. 2. W ustawie z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. z 2003 r. Nr 159 poz. 1547 z póź. zm. 3 ) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 7 ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Nie mają prawa wybieralności osoby: 1) skazane prawomocnym wyrokiem sądu za ścigane z oskarŝenia publicznego umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, jeŝeli czyn objęty wyrokiem jest ustawowo zagroŝony karą pozbawienia wolności. 2) wobec których wydano prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające utratę prawa wybieralności, o którym mowa w art. 21a ust. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów ( Dz. U. 218, poz. 1592 i Nr 249, poz. 1832 oraz z 2007 r. Nr 25, poz. 162). 2) w art. 99 po ust. 2b dodaje się ust. 2 c w brzmieniu: 2c. Podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w oświadczeniu o posiadaniu prawa wybieralności, o którym mowa w ust. 2 powoduje odpowiedzialność karną na podstawie art. 233 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks karny. 3) w art. 190 po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu: 1a.Właściwy sąd powiadamia przewodniczącego właściwej rady i komisarza wyborczego o uprawomocnieniu się wyroku skazującego radnego za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, o których mowa w art. 7 ust. 2. Art. 3. W ustawie z dnia 20 czerwca 2002 roku o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U z 2002 r., Nr 113, poz. 984 z póź. zm. 4 ) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 3 dodaje się ust. 2a w brzmieniu: 2a. Prawo wybieralności nie przysługuje osobie, która została skazana prawomocnym wyrokiem sądu za ścigane z oskarŝenia publicznego umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, jeŝeli czyn objęty wyrokiem jest ustawowo zagroŝony karą pozbawienia wolności. 3 Zmiany tekstu jednolitego ustawy ogłoszone w: Dz. U. z 2004 r., Nr 25, poz. 219; Nr 102, poz. 1055; Nr 167, poz. 1760; Dz. U. 2005 r., Nr 175, poz. 1457; Dz. U. z 2006 r., Nr 17, poz. 128; Nr 34, poz. 242; Nr 146, poz. 1055; Nr 159, poz. 1127; Nr 218, poz. 1592. 4 Zmiany tekstu jednolitego ustawy ogłoszone w: Dz. U. z 2002, Nr 127, poz. 1089; Nr 214, poz. 1806; Dz. U. z 2004 r., Nr 102, poz. 1055; Dz. U. z 2005 r., Nr 175, poz. 1457; Dz. U. 2006 r., Nr 218, poz. 1592. 3

2) w art. 8 dodaje się ust. 4 w brzmieniu: 4. Podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w oświadczeniu o posiadaniu prawa wybieralności, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 powoduje odpowiedzialność karną na podstawie art. 233 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks karny. 3) w art. 26 po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu: 1a. Właściwy sąd bezzwłocznie powiadamia przewodniczącego właściwej rady i komisarza wyborczego o uprawomocnieniu się wyroku skazującego wójta za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, o których mowa w art. 3 ust. 2a. Art. 4. W ustawie z dnia 23 stycznia 2004 roku - Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego (Dz. U. z 2004 r., Nr 25, poz. 219 z póź. zm. 5 ) wprowadza się następujące zmiany: 1) art. 9 ust. 1 otrzymuje brzmienie: Art.9.1. Prawo wybieralności (bierne prawo wyborcze) do Parlamentu Europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej przysługuje osobie, która: 1) ma prawo wybierania posłów do Parlamentu Europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, 2) najpóźniej w dniu głosowania kończy 21 lat, 3) nie została skazana prawomocnym wyrokiem sądu za ścigane z oskarŝenia publicznego umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, jeŝeli czyn objęty wyrokiem jest ustawowo zagroŝony karą pozbawienia wolności; 4) od co najmniej 5 lat stale zamieszkuje w Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej. 2) w art. 64 wprowadza się następujące zmiany: a) ust.1 otrzymuje brzmienie: 1. Zgłoszenie listy okręgowej powinno spełniać warunki wynikające z przepisów art. 144 ust. 1-5 Ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu, z wyłączeniem art. 144 ust. 5 pkt 4. Przepis art. 144 ust. 5 pkt 3 Ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu nie ma zastosowania do kandydata niebędącego obywatelem polskim. b) w ust. 2 po wyrazach o którym mowa w art. 9 dodaje się po średniku wyrazy: oświadczenie kandydat opatruje datą i własnoręcznym podpisem. 5 Zmiany tekstu jednolitego ustawy ogłoszone w Dz. U. z 2006 r., Nr 218, poz. 1592. 4

c) po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu: 3a. Podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w oświadczeniu, o którym mowa w ust. 2, powoduje odpowiedzialność karną na podstawie art. 233 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks karny. 3) w art. 142 po ust. 1 dodaje się ust. 1a i 1b w brzmieniu: 1a. W przypadku zaistnienia przyczyny, o której mowa w ust. 1 pkt 1 utrata mandatu posła do Parlamentu Europejskiego następuje z dniem uprawomocnienia się wyroku skazującego za przestępstwo umyślne ścigane z oskarŝenia publicznego lub przestępstwa skarbowego jeŝeli czyn objęty wyrokiem jest ustawowo zagroŝony karą pozbawienia wolności albo z chwilą złoŝenia Marszałkowi Sejmu przez Państwową Komisję Wyborczą zawiadomienia, Ŝe osoba wybrana na posła do Parlamentu Europejskiego nie posiadała prawa wybieralności w dniu wyborów. 1b. Właściwy sąd bezzwłocznie powiadamia Marszałka Sejmu o uprawomocnieniu się wyroku skazującego posła do Parlamentu Europejskiego za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 3.. Art. 5. W ustawie z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz.U. z 2000 r., Nr 50, poz. 580 z póź. zm. 6 ) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 6 w ust. 1 po pkt 6 dodaje się pkt 6a w brzmieniu 6a) organom wyborczym, w zakresie, w jakim jest to niezbędne dla wykonania nałoŝonych na nie zadań, określonych w ustawie,. Art. 6. Ustawa wchodzi w Ŝycie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z tym Ŝe: 1) art. 8 ust. 3, art. 144 ust. 5 pkt 4 i ust. 5a, art. 152 ust. 1, art. 153 ust. 1, art. 177 ust. 1 pkt 1 i ust. 3a-3b oraz art. 213 ustawy, o której mowa w art. 1, stosuje się do wyborów do Sejmu i Senatu kadencji rozpoczynających się po wejściu w Ŝycie niniejszej ustawy oraz do posłów i senatorów tych kadencji; 2) art. 7 ust. 2 pkt 1, art. 99 ust. 2c i art. 190 ust. 1a ustawy, o której mowa w art. 2, stosuje się do wyborów do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw kadencji rozpoczynających się po wejściu w Ŝycie niniejszej ustawy oraz do radnych tych kadencji; 3) art. 3 ust. 2a, art. 8 ust. 4 oraz art. 26 ust. 1a ustawy, o której mowa w art. 3, stosuje do wyborów na wójta kadencji rozpoczynających się po wejściu w Ŝycie niniejszej ustawy oraz do wójtów tych kadencji; 6 Zmiany tekstu jednolitego ustawy ogłoszone w: Dz. U. z 2001 r., Nr 56, poz. 579; Dz. U. z 2002 r., Nr 74, poz. 676; Nr 197, poz. 1661; Dz. U. z 2003 r., Nr 137, poz. 1302; Dz. U. z 2005 r., Nr 183, poz. 1537; Dz. U. z 2006, Nr 104, poz. 708; Nr 157, poz. 1119; Nr 104, poz. 711. 5

4) art. 9 ust. 1, art. 64 ust. 1 i 3a, oraz art. 142 ust. 1a-1b ustawy, o której mowa w art. 4 stosuje się do wyborów do Parlamentu Europejskiego kadencji rozpoczynających się po wejściu w Ŝycie niniejszej ustawy oraz do posłów tych kadencji. 6

Uzasadnienie Sejm i Senat Rzeczypospolitej Polskiej powinny być organami, w skład których wchodzą jedynie osoby o nieposzlakowanej opinii, hołdujące w Ŝyciu społecznym postawie legalizmu. SłuŜba Rzeczypospolitej Polskiej w ramach sprawowanego mandatu posła lub senatora winna bezwzględnie opierać się na poszanowaniu obowiązującego porządku prawnego. Zachowanie parlamentarzysty nie moŝe w Ŝaden sposób godzić w dobre imię Sejmu i Senatu, jak równieŝ w prawa osób trzecich. Rzetelne i sumienne wykonywanie obowiązków wobec Narodu oraz przestrzeganie Konstytucji i innych praw Rzeczypospolitej Polskiej powinno być determinantem postępowania kaŝdego parlamentarzysty, a nie jedynie słowami wchodzącymi w rotę ślubowania i formalny warunek objęcia mandatu posła lub senatora. Tolerowanie sytuacji, w której do Sejmu i Senatu kandydują osoby skazane za przestępstwo, jak równieŝ brak właściwej normatywnej reakcji na skutek prawomocnego skazania parlamentarzysty pogłębia stopień patologizacji Ŝycia publicznego i obniŝa autorytet nie tylko polskiego parlamentu, ale i całego Państwa. Trudno pogodzić się z sytuacją, w której twórcami prawa mają być lub są osoby o kryminalnej przeszłości. Jako wątpliwą z moralnego punktu widzenia naleŝy takŝe uznać sytuację, w której parlamentarzyści skazani za przestępstwo, często o duŝym cięŝarze gatunkowym, na forum parlamentu lub w środkach masowego przekazu, mając na uwadze swoją sytuację, krytykują Rząd Rzeczypospolitej Polskiej za bezwzględne ściganie i karanie innych przestępców. Kwestia zakazu kandydowania do Sejmu i Senatu RP osób prawomocnie skazanych za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe, jak równieŝ sprawa wygaśnięcia mandatu parlamentarnego, w sytuacji prawomocnego skazania, jest od dłuŝszego czasu przedmiotem intensywnej debaty publicznej i oczekiwania na stosowne rozstrzygnięcia legislacyjne. PrzemoŜny wpływ na intensyfikację nastroju oczekiwania niewątpliwie wywarło powstanie gorszącej sytuacji, w której głosami stronnictw opozycyjnych, wnioski Prokuratora Generalnego o wyraŝenie przez Sejm 7

zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posłów, wbrew faktom i dowodom zebranym w toku postępowania karnego w pełni uzasadniającym podejrzenie popełnienia przestępstwa, są bezzasadnie odrzucane. Takie zachowanie prowadzi do powstania w społeczeństwie przekonania o braku równości wszystkich obywateli wobec prawa i traktowanie immunitetu formalnego parlamentarzysty jako okoliczności wyłączającej bezprawność zachowania. Obywatele Rzeczypospolitej Polskiej, co potwierdzają badania opinii społecznej, bezwzględnie domagają się, aby mandat posła lub senatora wykonywały wyłącznie osoby niekarane za przestępstwo umyślne ścigane z oskarŝenia publicznego lub przestępstwo skarbowe, a jeŝeli poseł lub senator zostanie prawomocnie skazany za takie przestępstwo to sprawowany mandat winien bezwzględnie wygasnąć. PowyŜsze skłania posłów Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość do przedłoŝenia projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, której celem jest stworzenie konstytucyjnych podstaw do wprowadzenia w ustawodawstwie zwykłym, na gruncie ordynacji do Sejmu RP i Senatu RP, ograniczenia prawa wybieralności z powodu skazania prawomocnym wyrokiem za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Dalszą konsekwencją przedłoŝenia noweli konstytucyjnej jest równoległe wniesienie niniejszego projektu ustawy. Wnoszony przez posłów Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedmiotowy projekt ustawy jest nowelizacją pięciu ustaw: ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 roku Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, a takŝe ustawy z dnia 23 stycznia 2004 roku Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego, ustawy z dnia 16 lipca 1998 roku Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województwa, ustawy z dnia 20 czerwca 2002 roku o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta oraz ustawy z dnia 24 maja 2000 roku o Krajowym Rejestrze Karnym. Zasadniczym celem niniejszego projektu ustawy jest stworzenie w polskim prawie wyborczym skutecznych barier prawnych, które uniemoŝliwią udział w Ŝyciu publicznym osób skazanych prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe. Kolejnym zaś jest chęć zharmonizowania i wprowadzenia spójnego kształtu przepisów prawa wyborczego. OtóŜ waŝne jest, aby zapisy 8

wykluczające moŝliwość kandydowania oraz uczestniczenia w Ŝyciu publicznym osób skazanych za przestępstwa umyślne ścigane z oskarŝenia publicznego lub przestępstwa skarbowego, były podobne w obrębie polskiego prawa wyborczego: na gruncie ordynacji do Sejmu RP i Senatu RP, do Parlamentu Europejskiego, do rad gmin, rad powiatów i sejmików województwa, a takŝe w ustawie regulującej bezpośredni wybór wójtów, burmistrzów i prezydentów. W ustawie z dnia 12 kwietnia 2001 - Ordynacja wyborcza do Sejmu RP i Senatu RP projektodawcy proponują przede wszystkim wprowadzenie przepisów zawierających zakaz kandydowania i posiadania prawa wybieralności, a tym samym moŝliwości sprawowania mandatu, dla osób skazanych za przestępstwo umyślne ścigane z oskarŝenia publicznego lub przestępstwo skarbowe. Uzasadnione wydaje się takŝe uwzględnienie w projektowanej ustawie czynów mających charakter przestępstw lub przestępstw skarbowych o obiektywnie większym cięŝarze gatunkowym. Wydaje się, Ŝe racjonalnym kryterium delimitacji jest w tym wypadku to, czy dany czyn jest ustawowo zagroŝony (wyłącznie lub alternatywnie) karą pozbawienia wolności. Jeśli zatem mamy do czynienia z umyślnym przestępstwem ściganym z urzędu lub przestępstwem skarbowym, a popełniony czyn jest zagroŝony karą pozbawienia wolności bez względu na to, czy w wyroku skazującym zastosowano tą karę (ewentualnie zastosowanie innej kary moŝe wynikać ze szczególnych okoliczności przypadku, nie mających wpływu na ocenę zdolności do sprawowania mandatu) to w takiej sytuacji prawomocne skazanie powinno skutkować pozbawieniem biernego prawa wyborczego albo wygaśnięciem juŝ uzyskanego mandatu. NaleŜy wyraźnie zaznaczyć, Ŝe utrata prawa wybieralności nie będzie natomiast następowała w stosunku do osób skazanych prawomocnie za popełnienie przestępstw nieumyślnych lub ściganych z oskarŝenia prywatnego. Nie będzie ona grozić równieŝ osobom ukaranym za popełnienie wykroczenia lub wykroczenia skarbowe. Ponadto, projektodawcy wprowadzają toŝsamy zakaz kandydowania takich osób w ustawie - Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego, w ustawie z dnia 16 lipca 1998 roku Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województwa. W art. 3 projektu, w zmianie 1 proponuje się, aby podobny zakaz został 9

wprowadzony do obowiązującego art. 3 ustawy o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta, a nie jak ma to miejsce obecnie poprzez odesłanie w tej materii do ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. Uwzględniając powyŝsze zmiany, projektodawcy proponują równieŝ uregulowanie sytuacji, w której kandydat na posła lub senatora został skazany prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarŝenia publicznego lub przestępstwo skarbowe, a nastąpi to w okresie następującym po zarejestrowaniu listy, a dniem wyborów. Projektodawcy proponują w tym zakresie nowelizację art. 177 i art. 213 poprzez przyjęcie rozwiązania, w myśl którego mandat posła lub senatora wygasłby w przypadku braku posiadania prawa wybieralności w dniu wyborów, a stwierdzenie wygaśnięcia mandatu (pod warunkiem jego skutecznego objęcia) następowałoby z chwilą złoŝenia przez Państwową Komisję wyborczą odpowiednio Marszałkowi Sejmu lub Marszałkowi Senatu zawiadomienia, iŝ dana osoba nie posiadała prawa wybieralności w dniu wyborów. Projektodawcy proponują w zmianie 3 w art. 6 projektu ustawy odnoszącej się do art. 142 ustawy z dnia 23 stycznia 2004 roku Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego, aby podobny tryb postępowania istniał w przypadku stwierdzenia wygaśnięcia mandatu posła do Parlamentu Europejskiego z powodu braku posiadania prawa wybieralności przez kandydata w dniu wyborów. W wyŝej wymienionych przepisach projektodawcy proponują równieŝ usprawnienie trybu informowania przez sąd odpowiednio marszałków obu izb o uprawomocnieniu się wyroku skazującego za przestępstwo umyślne ścigane z oskarŝenia publicznego lub przestępstwo skarbowe, jeŝeli czyn objęty wyrokiem jest ustawowo zagroŝony karą pozbawienia wolności, który jest podstawą do wygaśnięcia mandatu posła i senatora. Podobne rozwiązania zostały zawarte na gruncie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województwa oraz ustawy o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta. Ponadto projektodawcy w zmianie 5 lit. b i 6 lit. b w art. 1 i zmianie 3 pkt 3 w art. 4 proponują sprecyzowanie terminu wygaśnięcia posła lub senatora oraz posła do Parlamentu Europejskiego, wskazując, iŝ jest nim dzień uprawomocnienia się wyroku 10

skazującego mandatariusza za przestępstwo umyślne ścigane z oskarŝenia publicznego, jeŝeli czyn objęty wyrokiem jest ustawowo zagroŝony karą pozbawienia wolności. Na gruncie ordynacji wyborczej do Sejmu RP i Senatu RP projektodawcy ustanawiają obowiązek składania w fazie zgłaszania listy oświadczeń o prawie wybieralności, w którym mieścić się będzie równieŝ o oświadczenie o niekaralności karalności kandydat za przestępstwo umyślne ścigane z oskarŝenia publicznego lub przestępstwo skarbowe, w zakresie określonym w projekcie w art. 8 ust. 3. NaleŜy wyraźnie podkreślić, Ŝe to rozwiązanie moŝe być z powodzeniem wprowadzone do ordynacji wyborczej, bez potrzeby dokonywania zmian w Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Stosownie bowiem do art. 100 ust. 3 Konstytucji zasady i tryb zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz warunki waŝności wyborów określa ustawa. Projektodawcy, korzystając z wyŝej wymienionego upowaŝnienia, wprowadzają więc przedmiotowy obowiązek. Dodatkowo, nowelizując obowiązujący przepis art. 152 ust. 1 poprzez wprowadzenie obowiązku publikacji przez okręgową komisję wyborczą w obwieszczeniu oświadczenia o prawie wybieralności oraz mieszczącą się w nim informację o niekaralności. PowyŜsze rozwiązanie niewątpliwie mieści się w konstytucyjnym prawie obywatela do informacji o działalności osób pełniących funkcje publiczne (art. 61 ust. 1 Konstytucji). Projekt przewiduje równieŝ skorelowanie obowiązku złoŝenia oświadczenia o prawie wybieralności i mieszczącym się w nim informacji o niekaralności, z obowiązkiem okręgowych komisji wyborczych do sprawdzania prawdziwości tych informacji. Niezgodne z prawdą oświadczenie kandydata będzie rodziło obowiązek skreślenia kandydata z listy przez właściwą komisję. Dodatkowo będzie rodziło odpowiedzialność karną albowiem składanie oświadczenia przez kandydata o prawie wybieralności będzie zagroŝone odpowiedzialnością za składanie fałszywych zeznań, tj. za popełnienie czynu zabronionego określonego w art. 233 1 k.k. Rezygnacja z sankcji karnej za złoŝenie nieprawdziwego oświadczenia o prawie wybieralności, w szczególności w zakresie niekaralności prowadzić mogłoby do wprowadzania 11

wyborców w błąd, niekiedy istotnie wpłynąć na ich decyzje, a w konsekwencji, do czasu ujawnienia faktu skazania, na jakość reprezentacji w parlamencie i sposób jej wykonywania. W celu umoŝliwienia sprawnego uzyskiwania informacji o fakcie skazania kandydata ubiegającego się o mandat lub funkcję pochodzącą z wyboru określoną w wyŝej wymienionych ustawach, projektodawcy zaproponowali nowelizację ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym. W art. 4 projektu ustawy projektodawcy proponują, aby prawo do uzyskiwania informacji o osobach, których dane osobowe zostały zgromadzone w rejestrze przysługiwały organom wyborczym w celu weryfikacji prawdziwości oświadczeń składanych przez kandydatów ubiegających się o wybór w przedmiocie posiadania przez nich prawa do wybieralności. Reasumując ratio legis proponowanych zmian zasługuje na powszechną akceptację. Stoi za nim troska o autorytet Sejmu i Senatu, o autorytet władzy ustawodawczej i wykonawczej, o autorytet Rzeczypospolitej. Projekt ten, jak wcześniej zostało wskazane, wychodzi teŝ naprzeciw zapotrzebowaniu społecznemu i słusznym Ŝądaniom, aby zwłaszcza posłowie i senatorowie, byli osobami o nieposzlakowanej opinii. Wprowadzenie projektowanych zmian nie pociągnie za sobą znaczących wydatków o charakterze budŝetowym. Projekt ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. 12