Sektor budowlany w Polsce 2017 Analiza regionalna Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata 2017-2022 MARZEC 2017
SPIS TREŚCI Metodologia...6 Rynek budowlany ogółem... 11 Produkcja budowlano-montażowa... 11 Poziom zatrudnienia... 15 Wynagrodzenia w branży budowlanej... 16 Koniunktura w budownictwie w ujęciu regionalnym... 18 Regionalne Programy Operacyjne... 25 Wydatki inwestycyjne samorządów lokalnych... 31 Prognozy makroekonomiczne na lata 2017-2022... 35 Prognozy produkcji budowlanej w latach 2017-2022... 41 Budownictwo inżynieryjne... 47 Budownictwo drogowe... 47 Budownictwo kolejowe... 54 Budownictwo energetyczne... 59 Prognozy dla budownictwa inżynieryjnego na lata 2017-2022... 63 4 www.pmrpublications.com
Budownictwo niemieszkaniowe... 68 Budownictwo hotelowe... 68 Budownictwo handlowo-usługowe... 72 Budownictwo biurowe... 76 Budownictwo przemysłowo-magazynowe... 80 Budownictwo obiektów użyteczności publicznej... 83 Prognozy dla budownictwa niemieszkaniowego na lata 2017-2022... 85 Budownictwo mieszkaniowe... 93 Zasoby mieszkaniowe... 93 Inwestycje rozpoczęte... 95 Inwestorzy mieszkaniowi ogółem... 95 Inwestorzy indywidualni budynki jednorodzinne... 97 Deweloperzy i pozostali inwestorzy budynki wielomieszkaniowe...100 Kredyty mieszkaniowe i ceny mieszkań...103 Remonty zasobów mieszkaniowych...106 Prognozy dla budownictwa mieszkaniowego na lata 2017-2022...111 Spis grafik...117 Spis tabel...120 Informacja o PMR...124 www.pmrpublications.com 5
SPIS GRAFIK 1. Wartość produkcji budowlano-montażowej w Polsce (mld zł), według województw, w podziale na wielkości firm budowlanych, 2015... 13 2. Udział poszczególnych województw w produkcji budowlano-montażowej w Polsce (%), 2015... 14 3. Średnioroczna wartość wskaźnika koniunktury w budownictwie w Polsce (pkt), według województw, 2015-2016... 19 4. Prognoza krótkoterminowa w zakresie portfela zamówień oraz produkcji firm budowlanych w Polsce (pkt), według województw, dane średnioroczne, 2016... 20 5. Wykorzystanie mocy produkcyjnych przedsiębiorstw budowlanych w Polsce (%), według województw, 2015-2016... 21 6. Konkurencja na rynku jako jedna z najważniejszych barier w branży budowlanej w Polsce (pkt), według województw, dane średnioroczne, 2015-2016... 22 7. Niedostateczny popyt jako jedna z najważniejszych barier w branży budowlanej w Polsce (pkt), według województw, dane średnioroczne, 2015-2016... 23 8. Niedobór wykwalifikowanych pracowników jako jedna z najważniejszych barier w branży budowlanej w Polsce (pkt), według województw, dane średnioroczne, 2015-2016... 24 9. Przyznane Polsce środki w ramach Polityki Spójności z budżetu UE w podziale na programy (mld ), 2007-2013 i 2014-2020... 25 10. Stopień kontraktacji funduszy w ramach RPO w Polsce dla osi priorytetowych, w których skupiają się inwestycje budowlane (%), stan na 30 czerwca i 31 grudnia 2016... 27 11. Wartość dofinansowania unijnego w ramach RPO w przeliczeniu na mieszkańca w Polsce (zł), 2014-2020... 28 12. Rozkład inwestycji budowlanych w ramach RPO w Polsce w ujęciu regionalnym na tle struktury rynku budowlanego (%), 2014-2020... 29 13. Wartość dofinansowania unijnego w ramach RPO w Polsce (mld zł), 2014-2020... 30 14. Wartość (mld zł) i dynamika (%, r/r) wydatków inwestycyjnych samorządów lokalnych w Polsce, 2003-2016... 33 www.pmrpublications.com 117
15. Średnioroczna dynamika liczby ludności w wieku produkcyjnym w Polsce (%, r/r), w ujęciu regionalnym, 2005-2010 2017-2022... 39 16. Średnioroczna stopa bezrobocia w Polsce według BAEL (%), 2005-2010 2017-2022... 40 17. Średnia wartość produkcji budowlanej w Polsce (mld zł), według województw, 2005-2010, 2011-2016 i 2017-2022... 43 18. Średnia dynamika nominalna produkcji budowlanej w Polsce (%, r/r), według województw, 2005-2010, 2011-2016 i 2017-2022... 44 19. Średni udział województw w produkcji budowlanej w Polsce (%), 2005-2010, 2011-2016 i 2017-2022... 45 20. Znaczące inwestycje drogowe znajdujące się w fazie budowy lub na etapie przetargu w Polsce (km), luty 2017... 49 21. Rozkład realizowanych i planowanych inwestycji drogowych w Polsce (%), w ujęciu regionalnym, na tle danych historycznych... 51 22. Infrastruktura drogowa w Polsce, stan na marzec 2017... 53 23. Znaczące inwestycje kolejowe znajdujące się w fazie budowy lub na etapie przetargu w Polsce (km), luty 2017... 56 24. Rozkład realizowanych i planowanych inwestycji kolejowych w Polsce (%), w ujęciu regionalnym, na tle danych historycznych... 57 25. Planowane inwestycje kolejowe w Polsce, 2014-2020... 58 26. Znaczące inwestycje energetyczne znajdujące się w fazie budowy lub na etapie przetargu w Polsce (mln zł), luty 2017... 60 27. Rozkład realizowanych i planowanych inwestycji energetycznych w Polsce (%), w ujęciu regionalnym, na tle danych historycznych... 61 28. Mapa inwestycji energetycznych w Polsce, stan na marzec 2017... 62 29. Średnia wartość produkcji w budownictwie inżynieryjnym w Polsce (mld zł), według województw, 2005-2010, 2011-2016 i 2017-2022... 65 30. Średnia dynamika nominalna produkcji w budownictwie inżynieryjnym w Polsce (%, r/r), według województw, 2005-2010, 2011-2016 i 2017-2022... 66 31. Średni udział województw w produkcji w budownictwie inżynieryjnym w Polsce (%), 2005-2010, 2011-2016 i 2017-2022... 67 32. Podaż nowych hoteli w Polsce, według województw, 2015-2016... 71 33. Wskaźnik nasycenia powierzchnią handlową w Warszawie i miastach regionalnych (m² GLA na 1 tys. mieszkańców), 2014-2016... 75 34. Całkowita podaż nowoczesnej powierzchni handlowej w Polsce w ujęciu regionalnym (tys. m²), 2016... 76 35. Całkowita podaż nowoczesnej powierzchni biurowej w Polsce w ujęciu regionalnym (tys. m²), 2016... 79 36. Całkowita podaż nowoczesnej powierzchni magazynowej w Polsce w ujęciu regionalnym (tys. m²), 2016... 83 37. Średnia wartość produkcji w budownictwie niemieszkaniowym w Polsce (mld zł), według województw, 2005-2010, 2011-2016 i 2017-2022... 90 38. Średnia dynamika nominalna produkcji w budownictwie niemieszkaniowym w Polsce (%, r/r), według województw, 2005-2010, 2011-2016 i 2017-2022... 91 118 www.pmrpublications.com
39. Średni udział województw w produkcji w budownictwie niemieszkaniowym w Polsce (%), 2005-2010, 2011-2016 i 2017-2022... 92 40. Liczba mieszkań (%), których budowę rozpoczęto w Polsce w latach 2015-2016 w stosunku do lat 2007-2008... 96 41. Odsetek liczby mieszkań, których budowę rozpoczęto w Polsce w budownictwie jednorodzinnym (%), według województw, 2016... 98 42. Liczba mieszkań (%), których budowę rozpoczęto w Polsce w budownictwie jednorodzinnym w latach 2015-2016 w stosunku do lat 2007-2008... 99 43. Odsetek liczby mieszkań, których budowę rozpoczęto w Polsce w budownictwie wielomieszkaniowym (%), według województw, 2016... 101 44. Liczba mieszkań (%), których budowę rozpoczęto w Polsce w budownictwie wielomieszkaniowym w latach 2015-2016 w stosunku do lat 2007-2008... 102 45. Średnioroczna dynamika remontów zasobów mieszkaniowych w Polsce (%, r/r), według województw, 2005-2009 i 2011-2015... 107 46. Średnioroczna dynamika remontów zasobów mieszkaniowych w Polsce, według województw i typów robót (%, r/r), 2005-2015... 110 47. Średnia wartość produkcji w budownictwie mieszkaniowym w Polsce (mld zł), według województw, 2005-2010, 2011-2016 i 2017-2022... 114 48. Średnia dynamika nominalna produkcji w budownictwie mieszkaniowym w Polsce (%, r/r), według województw, 2005-2010, 2011-2016 i 2017-2022... 115 49. Średni udział województw w produkcji w budownictwie mieszkaniowym w Polsce (%), 2005-2010, 2011-2016 i 2017-2022... 116 www.pmrpublications.com 119
SPIS TABEL 1. Wartość produkcji budowlano-montażowej w Polsce (mld zł), według województw, 2010-2015... 12 2. Wartość produkcji budowlano-montażowej w Polsce, według województw, w przeliczeniu na jednego zatrudnionego (tys. zł), 2010-2016... 15 3. Przeciętne zatrudnienie w budownictwie w Polsce (tys.), w podziale na województwa, 2007, 2012 i 2016... 16 4. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w budownictwie w Polsce (zł), w podziale na województwa, 2007, 2012 i 2016... 17 5. Dynamika nominalna przeciętnego miesięcznego wynagrodzenie brutto w budownictwie w Polsce (%), w podziale na województwa, 2015-2016... 17 6. Alokacja środków unijnych w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych w Polsce (mld ), 2007-2013 i 2014-2020... 26 7. Wydatki inwestycyjne samorządów lokalnych w Polsce (mld zł), według województw, 2003-2015...32 8. Wydatki inwestycyjne samorządów lokalnych w Polsce (mld zł), według typu JST, 2003-2016... 33 9. Dynamika wydatków inwestycyjnych samorządów lokalnych w Polsce (%, r/r), według typu JST, 2004-2016... 33 10. Planowane wydatki majątkowe samorządów wojewódzkich w Polsce (mln zł), 2017... 34 11. Planowane wydatki majątkowe miast wojewódzkich w Polsce (mln zł), 2017... 34 12. Wartość PKB w Polsce w ujęciu regionalnym (mld zł), 2014-2022... 36 13. Dynamika realna PKB w Polsce w ujęciu regionalnym (%, r/r), 2014-2022... 36 14. PKB per capita w Polsce w ujęciu regionalnym (zł), 2014-2022... 37 15. PKB per capita w Polsce w ujęciu regionalnym (Polska=100%), 2014-2022... 37 16. Wysokość wynagrodzeń brutto w gospodarce narodowej w Polsce w ujęciu regionalnym (zł), 2014-2022... 38 17. Produkcja budowlano-montażowa w Polsce w ujęciu regionalnym (mld zł), 2014-2022... 42 120 www.pmrpublications.com
18. Dynamika nominalna produkcji budowlano-montażowej w Polsce w ujęciu regionalnym (%, r/r), 2014-2022... 42 19. Ranking województw w Polsce według wartości produkcji budowlano-montażowej, 2012-2022... 46 20. Długość dróg ekspresowych oraz autostrad w budowie oraz na etapie przetargu w poszczególnych województwach w Polsce (km), luty 2016-luty 2017... 50 21. Zezwolenia na realizację inwestycji drogowych w Polsce, liczba obiektów infrastrukturalnych, według województw, 2010-2016... 52 22. Rozkład inwestycji w poszczególnych segmentach inżynieryjnych w Polsce (%), w ujęciu regionalnym, na tle budownictwa inżynieryjnego ogółem, 2017... 63 23. Produkcja budowlano-montażowa z tytułu budownictwa inżynieryjnego w Polsce (mld zł), w podziale na województwa, 2014-2022... 64 24. Dynamika nominalna produkcji budowlano-montażowej z tytułu budownictwa inżynieryjnego w Polsce (%), w podziale na województwa, 2014-2022... 64 25. Powierzchnia hoteli i budynków zakwaterowania turystycznego, na budowę których wydano pozwolenia w Polsce (tys. m²), według województw, 2012-2016... 70 26. Powierzchnia hoteli i budynków zakwaterowania turystycznego oddanych do użytkowania w Polsce (tys. m²), według województw, 2012-2015... 70 27. Powierzchnia budynków handlowo-usługowych, na budowę których wydano pozwolenia w Polsce (tys. m²), według województw, 2012-2016... 73 28. Powierzchnia budynków handlowo-usługowych oddanych do użytkowania w Polsce (tys. m²), według województw, 2012-2015... 74 29. Roczna podaż nowoczesnej powierzchni handlowej w Polsce w ujęciu regionalnym (tys. m²), 2013-2016... 74 30. Nowoczesna powierzchnia handlowa w fazie budowy w Polsce w ujęciu regionalnym (tys. m²), stan na koniec okresu, 2013-2016... 75 31. Powierzchnia budynków biurowych, na budowę których wydano pozwolenia w Polsce (tys. m²), według województw, 2012-2016... 77 32. Powierzchnia budynków biurowych oddanych do użytkowania w Polsce (tys. m²), według województw, 2012-2015... 78 33. Roczna podaż nowoczesnej powierzchni biurowej w Polsce w ujęciu regionalnym (tys. m²), 2013-2016... 78 34. Powierzchnia biurowa w fazie budowy w Warszawie i miastach regionalnych (m²), stan na koniec okresu, 2013-2016... 79 35. Wskaźnik pustostanów na rynku biurowym w Warszawie i miastach regionalnych (%), stan na koniec okresu, 2013-2016... 79 36. Powierzchnia budynków przemysłowych i magazynowych, na budowę których wydano pozwolenia w Polsce (tys. m²), według województw, 2012-2016... 81 37. Powierzchnia budynków przemysłowych i magazynowych oddanych do użytkowania w Polsce (tys. m²), według województw, 2012-2015... 82 38. Roczna podaż nowoczesnej powierzchni magazynowej w Polsce w ujęciu regionalnym (tys. m²), 2013-2016... 82 www.pmrpublications.com 121
39. Nowoczesna powierzchnia magazynowa w fazie budowy w Polsce w ujęciu regionalnym (tys. m²), 2013-2016... 83 40. Powierzchnia budynków użyteczności publicznej, na budowę których wydano pozwolenia w Polsce (tys. m²), według województw, 2012-2016... 84 41. Powierzchnia budynków użyteczności publicznej oddanych do użytkowania w Polsce (tys. m²), według województw, 2012-2015... 85 42. Zasoby nowoczesnej powierzchni komercyjnej w Polsce w ujęciu regionalnym, 2016... 86 43. Dynamika powierzchni budynków niemieszkaniowych, na budowę których wydano pozwolenia w Polsce (%, r/r), według województw i segmentów, 2016... 87 44. Struktura powierzchni pozwoleń niemieszkaniowych według typu budynku w poszczególnych województwach w Polsce (%), I-III kw. 2016... 88 45. Produkcja budowlano-montażowa z tytułu budownictwa niemieszkaniowego w Polsce w podziale na województwa (mld zł), 2014-2022... 89 46. Dynamika nominalna produkcji budowlano-montażowej z tytułu budownictwa niemieszkaniowego w Polsce w podziale na województwa (%), 2014-2022... 89 47. Podstawowe dane o zasobach mieszkaniowych w Polsce, według województw, 2015... 94 48. Liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto w Polsce, 2013-2016... 95 49. Liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto w Polsce inwestorzy indywidualni, 2013-2016... 97 50. Liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto w Polsce deweloperzy i pozostali inwestorzy, 2013-2016... 100 51. Liczba mieszkań deweloperskich, których budowę rozpoczęto w największych miastach w Polsce, 2013-2016... 103 52. Struktura nowo udzielonych kredytów hipotecznych według miejscowości w Polsce (%), 2010-2016... 104 53. Wartość nowo udzielonych kredytów hipotecznych według miejscowości w Polsce (mld zł), 2010-2016... 104 54. Dynamika wartości nowo udzielonych kredytów hipotecznych według miejscowości w Polsce (%), 2014-2016... 105 55. Średnie ceny transakcyjne metra kwadratowego mieszkania w wybranych miastach w Polsce (zł), 2012-2016... 105 56. Zmiana średnich cen transakcyjnych metra kwadratowego mieszkania w wybranych miastach w Polsce (%, r/r), 2013-2016... 105 57. Remonty zasobów mieszkaniowych w Polsce (liczba mieszkań, których remont bezpośrednio dotyczył), według województw, 2005-2015... 106 58. Remonty zasobów mieszkaniowych w Polsce, wymiana instalacji (liczba mieszkań, których remont bezpośrednio dotyczył), według województw, 2005-2015... 108 59. Remonty zasobów mieszkaniowych w Polsce, remont dachu (liczba mieszkań, których remont bezpośrednio dotyczył), według województw, 2005-2015... 108 60. Remonty zasobów mieszkaniowych w Polsce, wymiana stolarki budowlanej (liczba mieszkań, których remont bezpośrednio dotyczył), według województw, 2005-2015... 109 122 www.pmrpublications.com
61. Remonty zasobów mieszkaniowych w Polsce, według województw i typów robót (liczba mieszkań, których remont bezpośrednio dotyczył), 2015... 111 62. Produkcja budowlano-montażowa z tytułu budownictwa mieszkaniowego w Polsce w podziale na województwa (mld zł), 2014-2022... 112 63. Dynamika nominalna produkcji budowlano-montażowej z tytułu budownictwa mieszkaniowego w Polsce w podziale na województwa (%), 2014-2022... 113 www.pmrpublications.com 123
INFORMACJA O PMR PMR (www.pmrpublications.com) to zespół ekspertów w dziedzinie badań i analizy rynków krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Specjalizujemy się w sektorach: Budowlanym, Handlu Detalicznego i FMCG, Farmaceutycznym, Ochrony Zdrowia, IT i Telekomunikacyjnym. Przygotowujemy raporty rynkowe, autorskie prognozy, insighty, bazy statystyk, produktów, inwestycji i firm. Organizujemy spotkania biznesowe dla kadry zarządzającej, realizujemy projekty dedykowane dla firm i instytucji oraz tworzymy narzędzia do analizy danych. W ciągu 20 lat działalności PMR pomógł już ponad 500 globalnym korporacjom oraz wielu lokalnym firmom w zbudowaniu, wdrożeniu i monitorowaniu swojej strategii biznesowej. Efektem naszej pracy są unikalne dane, prognozy i analizy. Dzięki wiedzy i wieloletniemu doświadczeniu zespołów analitycznych nasi klienci zwiększają udziały w rynku, poprawiają wskaźniki sprzedaży i z sukcesem wchodzą na nowe rynki. DANE KONTAKTOWE PMR Ltd. Sp. z o.o., ul. Mogilska 65, 31-545 Kraków, Polska tel.: /48/ 12 340 51 00, fax: /48/ 12 340 51 08, www.pmrcorporate.com Obsługa klientów tel.: /48/ 12 340 51 30 e-mail: moreinfo@pmrcorporate.com Marketing tel.: /48/ 12 340 51 29 e-mail: marketing@pmrcorporate.com Zapraszamy do kontaktu z autorem raportu: Bartłomiej Sosna, Główny analityk rynku budowlanego tel.: /48/ 12 340 51 55 e-mail: bartek.sosna@pmrcorporate.com 124 www.pmrpublications.com