CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Rivastigmine Mylan, 1,5 mg, kapsułki, twarde Rivastigmine Mylan, 3 mg, kapsułki, twarde Rivastigmine Mylan, 4,5 mg, kapsułki, twarde Rivastigmine Mylan, 6 mg, kapsułki, twarde 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Każda kapsułka zawiera 1,5 mg rywastygminy (Rivastigminum) w postaci wodorowinianu rywastygminy. Każda kapsułka zawiera 3mg rywastygminy (Rivastigminum) w postaci wodorowinianu rywastygminy. Każda kapsułka zawiera 4,5mg rywastygminy (Rivastigminum) w postaci wodorowinianu rywastygminy. Każda kapsułka zawiera 6 mg rywastygminy (Rivastigminum) w postaci wodorowinianu rywastygminy. Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1. 3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA Kapsułka, twarda Żelatynowa kapsułka twarda, składająca się z żółtego korpusu z czerwonym napisem RG 15 i żółtego wieczka z czerwonym napisem G. Zawiera biały proszek. Żelatynowa kapsułka twarda, składająca się z pomarańczowego korpusu z czerwonym napisem RG 30 i pomarańczowego wieczka z czerwonym napisem G. Zawiera biały proszek. Żelatynowa kapsułka twarda, składająca się z czerwonawo-brązowego korpusu z czerwonym napisem RG 45 i czerwonawo-brązowego wieczka z czerwonym napisem G. Zawiera biały proszek. Żelatynowa kapsułka twarda, składająca się z pomarańczowego korpusu z białym napisem RG 60 i czerwonawo-brązowego wieczka z białym napisem G. Zawiera biały proszek. 4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE 4.1 Wskazania do stosowania Leczenie objawowe łagodnej do średnio zaawansowanej postaci otępienia typu alzheimerowskiego. Leczenie objawowe łagodnej do średnio zaawansowanej postaci otępienia u pacjentów z idiopatyczną chorobą Parkinsona. 4.2 Dawkowanie i sposób podawania Leczenie powinno być rozpoczęte i nadzorowane przez lekarza z doświadczeniem w diagnozowaniu i leczeniu otępienia typu alzheimerowskiego lub otępienia związanego z chorobą Parkinsona. Rozpoznanie należy postawić na podstawie aktualnych wytycznych. Leczenie rywastygminą można
rozpocząć jedynie wtedy, gdy zapewniona jest opieka osoby odpowiedzialnej za regularne przyjmowanie produktu przez pacjenta. Dawkowanie Dawka początkowa 1,5 mg dwa razy na dobę. Ustalanie optymalnej dawki Dawka początkowa wynosi 1,5 mg dwa razy na dobę. Jeśli dawka ta jest dobrze tolerowana przez pacjenta, po co najmniej dwóch tygodniach leczenia można ją zwiększyć do 3 mg dwa razy na dobę. Kolejne zwiększanie dawki do 4,5 mg, a następnie do 6 mg dwa razy na dobę jest możliwe w przypadku dobrej tolerancji obecnie stosowanej dawki i może być rozważane po co najmniej dwutygodniowym okresie leczenia poprzednią dawką. Działania niepożądane (np. nudności, wymioty, bóle brzucha lub utrata apetytu), zmniejszenie masy ciała lub nasilenie objawów pozapiramidowych (np. drżenia) u pacjentów z otępieniem związanym z chorobą Parkinsona, występujące podczas leczenia, mogą ustąpić w przypadku pominięcia jednej lub kilku dawek. W razie utrzymywania się działań niepożądanych należy zmniejszyć dawkę dobową do poprzedniej dobrze tolerowanej dawki lub przerwać leczenie. Dawka podtrzymująca Dawka terapeutyczna to 3 do 6 mg dwa razy na dobę; w celu uzyskania maksymalnego działania terapeutycznego pacjenci powinni kontynuować leczenie, przyjmując produkt w największej, dobrze tolerowanej dawce. Zalecana maksymalna dawka dobowa wynosi 6 mg dwa razy na dobę. Leczenie podtrzymujące może być kontynuowane tak długo, jak długo utrzymuje się działanie terapeutyczne. Z tego względu należy regularnie oceniać działanie terapeutyczne rywastygminy, szczególnie u pacjentów leczonych dawkami mniejszymi niż 3 mg dwa razy na dobę. Jeśli po 3 miesiącach leczenia dawką podtrzymującą nie nastąpi korzystna zmiana dotycząca złagodzenia objawów otępienia, leczenie należy przerwać. Przerwanie leczenia należy również rozważyć, gdy brak oznak działania terapeutycznego. Nie można przewidzieć indywidualnej reakcji pacjenta na leczenie rywastygminą. Jednak lepsze wyniki leczenia obserwowano u pacjentów z chorobą Parkinsona i umiarkowanym otępieniem. Podobnie lepsze działanie obserwowano u pacjentów z chorobą Parkinsona i omamami wzrokowymi (patrz punkt 5.1). Nie badano działania terapeutycznego w badaniach klinicznych kontrolowanych placebo, trwających dłużej niż 6 miesięcy. Wznowienie leczenia Jeżeli przerwano podawanie produktu na dłużej niż trzy dni, należy wznawiać leczenie, stosując dawkę 1,5 mg dwa razy na dobę. Ustalenie optymalnej dawki powinno wówczas odbywać się tak, jak opisano powyżej. Zaburzenia czynności nerek i wątroby U pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek lub wątroby nie jest konieczne dostosowanie dawki. Jednakże ze względu na zwiększenie ekspozycji w tej grupie pacjentów, należy starannie ustalić wielkość dawki, w zależności do indywidualnej tolerancji, ponieważ u pacjentów z klinicznie istotnymi zaburzeniami czynności nerek lub wątroby może wystąpić więcej zależnych od dawki działań niepożądanych. Nie przeprowadzono badań u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby, jednakże produkt leczniczyrivastigmine Mylan w postaci kapsułek może być stosowany u tej grupy pacjentów, pod warunkiem ścisłego monitorowania (patrz punkt 4.4 i 5.2).
Dzieci i młodzież Nie ma wskazań do stosowania rywastygminy u dzieci w leczeniu choroby Alzheimera. Sposób podania Rywastygminę należy podawać 2 razy na dobę z porannym i wieczornym posiłkiem. Kapsułki należy połykać w całości. 4.3 Przeciwskazania Stosowanie produktu jest przeciwwskazane u pacjentów: z nadwrażliwością na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą produktu wymienioną w punkcie 6.1 lub inne karbaminiany, u których wystąpiły wcześniej reakcje w miejscu podania, wskazujące na alergiczne kontaktowe zapalenie skóry po zastosowaniu plastra z rywastygminą (patrz punkt 4.4). 4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania ść występowania i nasilenie działań niepożądanych zwiększa się wraz ze zwiększaniem dawki. Jeżeli leczenie przerwano na dłużej niż trzy dni, należy wznawiać podawanie produktu stosując dawkę 1,5 mg dwa razy na dobę, aby zmniejszyć możliwość wystąpienia działań niepożądanych (np. wymiotów). Reakcje skórne w miejscu podania mogą wystąpić przy stosowaniu rywastygminy w postaci systemów transdermalnych i ich nasilenie jest zwykle łagodne lub umiarkowane. Reakcje te same w sobie nie wskazują na uczulenie. Jednak korzystanie z rywastygminy w postaci systemów transdermalnych może doprowadzić do alergicznego kontaktowego zapalenia skóry. Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry należy podejrzewać jeśli odczyny w miejscu podania rozszerzyły się poza obszar skóry zajmowany przez plaster (system transdermalny), jeżeli istnieją dowody bardziej intensywnej reakcji miejscowej (np. zwiększenie rumienia, obrzęk, grudki, pęcherzyki), i jeśli objawy nie ulegają poprawie w ciągu 48 godzin po usunięciu plastra. W tych przypadkach należy przerwać leczenie (patrz punkt 4.3). U pacjentów, u których reakcje w miejscu podania wskazują na alergiczne kontaktowe zapalenie skóry wywołane stosowaniem rywastygminy w postaci plastra i którzy nadal wymagają leczenia rywastygminą, terapia powinna być zmieniona na rywastygminę w postaci doustnej dopiero po ujemnych wynikach testów alergicznych i pod ścisłym nadzorem lekarza. Jest możliwe, że niektórzy pacjenci, którzy uczulili się na rywastygminę przez kontakt z plastrami z rywastygminą, nie będą mogli stosować jej w żadnej postaci. Po wprowadzeniu rywastygminy do obrotu zgłaszano rzadkie przypadki (rozsianego) zapalenia skóry podczas stosowania rywastygminy, niezależnie od drogi jej podania (doustnie lub przezskórnie), W takich przypadkach należy przerwać leczenie (patrz punkt 4.3). Należy odpowiednio przeszkolić w tym zakresie pacjentów i ich opiekunów. Ustalanie optymalnej dawki: działania niepożądane (np. nadciśnienie tętnicze i omamy u pacjentów z otępieniem typu alzheimerowskiego oraz nasilenie objawów pozapiramidowych, zwłaszcza drżenia u pacjentów z otępieniem związanym z chorobą Parkinsona) obserwowano krótko po zwiększeniu dawki. Działania te mogą ustąpić po zmniejszeniu dawki. W pozostałych przypadkach przerywano podawanie rywastygminy (patrz punkt 4.8).
Zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności, wymioty i biegunka są zależne od dawki i mogą wystąpić szczególnie w początkowym okresie leczenia i (lub) w okresie zwiększania dawki (patrz punkt 4.8). Wymienione działania niepożądane częściej występują u kobiet. Jeżeli wystąpią przedmiotowe i podmiotowe objawy odwodnienia, wynikające z długotrwałych wymiotów lub biegunki, pacjentowi należy podać dożylnie płyny i zmniejszyć dawkę lub przerwać podawania leku. Odwodnienie może mieć poważne następstwa. U pacjentów z chorobą Alzheimera może dojść do utraty masy ciała. Stosowanie inhibitorów cholinoesterazy, w tym rywastygminy, było związane z utratą masy ciała u tych pacjentów. W czasie leczenia rywastygminą, należy kontrolować masę ciała pacjenta. W razie nasilonych wymiotów związanych z leczeniem rywastygminą należy dostosować właściwą dawkę, jak jest zalecane w punkcie 4.2. Niektóre przypadki nasilonych wymiotów były związane z pęknięciem przełyku (patrz punkt 4.8). Takie przypadki występowały zwłaszcza po zwiększeniu dawki lub po dużych dawkach rywastygminy. Rywastygmina może powodować bradykardię, która stanowi czynnik ryzyka wystąpienia częstoskurczu typu torsade de pointes, głównie u pacjentów z czynnikami ryzyka. Zaleca się zachowanie ostrożności u pacjentów z wyższym ryzykiem wystąpienia częstoskurczu typu torsade de pointes; na przykład u pacjentów z zaostrzeniem niewydolności serca, ostatnio przebytym zawałem mięśnia sercowego, bradyarytmiami, czynnikami predysponującymi do hipokaliemii lub hipomagnezemii bądź jednoczesnym stosowaniem produktów leczniczych, o których wiadomo, że wywołują wydłużenie odstępu QT i (lub) częstoskurcz typu torsade de pointes (patrz punkty4.5 i 4.8). Rywastygminę należy ostrożnie stosować u pacjentów z zespołem chorego węzła zatokowego lub z zaburzeniami przewodzenia (blok zatokowo-przedsionkowy, blok przedsionkowo-komorowy) (patrz punkt 4.8). Rywastygmina może powodować zwiększone wydzielanie soku żołądkowego. Produkt należy stosować ostrożnie u pacjentów z czynną chorobą wrzodową żołądka lub dwunastnicy, a także u pacjentów z predyspozycjami do tych chorób. Inhibitory cholinoesterazy należy stosować z zachowaniem ostrożności u pacjentów z astmą oskrzelową lub obturacyjną chorobą płuc w wywiadzie. Leki cholinomimetyczne mogą powodować lub nasilać niedrożność dróg moczowych i napady drgawkowe. Produkt należy stosować ostrożnie u pacjentów z predyspozycjami do tych chorób. Nie badano stosowania rywastygminy u pacjentów z ciężką postacią otępienia w chorobie Alzheimera lub w przebiegu choroby Parkinsona, innymi typami otępienia lub innymi typami zaburzenia pamięci (np. związane z wiekiem pogorszenie funkcji poznawczych), dlatego nie zaleca się stosowania rywastygminy w tych grupach pacjentów. Podobnie, jak inne leki cholinomimetyczne, rywastygmina może nasilać lub wywoływać objawy pozapiramidowe. U pacjentów z otępieniem związanym z chorobą Parkinsona obserwowano nasilenie choroby (w tym spowolnienie ruchowe, dyskinezy, zaburzenia chodu) oraz zwiększoną częstość występowania lub nasilenie drżenia (patrz punkt 4.8). W niektórych przypadkach omawiane zdarzenia doprowadziły do przerwania leczenia rywastygminą (np. przerwanie z powodu drżenia: 1,7% w grupie rywastygminy w porównaniu do 0% w grupie placebo). Zaleca się kontrolę kliniczną pacjentów pod kątem tych działań niepożądanych. Szczególne populacje U pacjentów z kliniczne istotnymi zaburzeniami czynności nerek lub wątroby może wystąpić więcej działań niepożądanych (patrz punkt 4.2 i 5.2). U tych pacjentów należy zachować szczególną ostrożność przy dostosowywaniu dawki. Nie przeprowadzono badań u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby. Jednak rywastygmina może być stosowana u tych pacjentów, ale
wymaga ścisłego monitorowania. U pacjentów o masie ciała poniżej 50 kg może wystąpić więcej działań niepożądanych i w związku z tym mogą być bardziej skłonni do zaprzestania terapii. 4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji Rywastygmina, jako inhibitor cholinoesterazy, może nasilać działanie środków zwiotczających mięśnie o działaniu analogicznym do sukcynylocholiny, stosowanych w trakcie znieczulenia ogólnego. Zaleca się ostrożność przy wyborze środków znieczulających. W razie potrzeby można rozważyć dostosowanie dawkowania lub tymczasowe przerwanie leczenia. Ze względu na działanie farmakodynamiczne i możliwe działanie addycyjne, rywastygminy nie należy stosować równocześnie z innymi lekami cholinomimetycznymi; rywastygmina może wpływać na działanie przeciwcholinergicznych produktów leczniczych (np. oksbutyniny, tolterodyny). Działania addycyjne prowadzące do bradykardii (co może prowadzić do omdleń) obserwowano w przypadku łącznego stosowania różnych beta-adrenolityków (w tym atenololu) oraz rywastygminy. Uważa się, że beta-blokery działające na układ sercowo-naczyniowy powodują najwieksze ryzyko, ale obserwowano zgłoszenia u pacjentów przyjmujących inne beta-adrenolityki. W związku z tym należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania rywastygminy z beta-blokerami, a także innymi substancjami wywołującymi bradykardię (np leki antyarytmiczne klasy III, antagoniści kanału wapniowego, glikozydy naparstnicy, pilokarpina). Ponieważ bradykardia stanowi czynnik ryzyka występowania zaburzeń rytmu typu torsade de pointes, dlatego stosowanie rywastygminy jednocześnie z produktami leczniczymi mogącymi wywoływać zaburzenia rytmu typu torsade de pointes, takimi jak środki przeciwpsychotyczne np. niektóre fenotiazyny (chlorpromazyna, lewomepromazyna), benzamidy (sulpiryd, sultopryd, amisulpryd, tiapryd, weralipryd), pimozyd, haloperydol, droperydol, cyzapryd, citalopram, difemanil, erytromycyna i.v., halofantryna, mizolastyna, metadon, pentamidyna i moksyfloksacyna, wymaga zachowania ostrożności, a monitorowanie kliniczne (EKG) może być również konieczne. W badaniach przeprowadzonych u zdrowych ochotników nie zaobserwowano interakcji farmakokinetycznych pomiędzy rywastygminą a digoksyną, warfaryną, diazepamem czy fluoksetyną. Podawanie rywastygminy nie wpływa na wydłużenie czasu protrombinowego przez warfarynę. W wyniku równoczesnego stosowania rywastygminy i digoksyny, nie obserwowano działań niepożądanych dotyczących przewodzenia w mięśniu sercowym. Biorąc pod uwagę metabolizm rywastygminy, nie należy spodziewać się interakcji metabolicznych z innymi produktami leczniczymi, chociaż rywastygmina może hamować metabolizm leków metabolizowanych przy udziale butyrylocholinoesterazy. 4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację Ciąża U zwierząt w ciąży rywastygmina i/lub jej metabolity przenikają przez łożysko. brak danych czy ma to miejsce u ludzi. Brak danych klinicznych dotyczących stosowania rywastygminy w czasie ciąży. W badaniach przed- i pourodzeniowych, przeprowadzonych na szczurach, zaobserwowano wydłużenie czasu trwania ciąży. Rywastygminy nie wolno stosować w okresie ciąży, jeśli nie jest to bezwzględnie konieczne. Karmienie piersią U zwierząt, rywastygmina jest wydzielana do mleka. Nie wiadomo, czy rywastygmina jest wydzielana do mleka kobiet karmiących piersią, w związku z tym pacjentki przyjmujące rywastygminę nie powinny karmić piersią.
Płodność Nie zaobserwowano działań niepożądanych rywastygminy mających wpływ na płodność ani zdolności rozrodcze u szczurów (patrz punkt 5.1). Wpływ rywastygminy na płodność u ludzi nie jest znany. 4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn Choroba Alzheimera może powodować stopniowe pogarszanie się zdolności kierowania pojazdami lub zaburzenie zdolności obsługi maszyn. Ponadto, rywastygmina może wywoływać zawroty głowy i senność, głównie w początkowym okresie leczenia lub w okresie zwiększania dawki. W konsekwencji rywastygmina wywiera niewielki lub umiarkowany wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. W związku z tym zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania skomplikowanych urządzeń mechanicznych u pacjentów z otępieniem leczonych rywastygminą, powinien rutynowo ocenić lekarz prowadzący. 4.8 Działania niepożądane Podsumowanie profilu bezpieczeństwa Do najczęściej występujących działań niepożądanych należą zaburzenia żołądkowo-jelitowe, w tym nudności (38%) i wymioty (23%), szczególnie w okresie ustalania dawki. W badaniach klinicznych kobiety były bardziej podatne od mężczyzn na wystąpienie zaburzeń żołądkowo-jelitowych oraz utratę masy ciała. Tabelaryczne zestawienie działań niepożądanych Działania niepożądane w Tabeli 1 oraz Tabeli 2 zostały wymienione według klasyfikacji układów i narządów MedDRA oraz częstości występowania. ść występowania zdefiniowano zgodnie z następującą konwencją: bardzo często ( 1/10), często ( 1/100 do <1/10), niezbyt często ( 1/1 000 do <1/100), rzadko ( 1/10 000 do <1/1 000), bardzo rzadko (<1/10 000), częstość nieznana (nie może być określona na podstawie dostępnych danych). Następujące działania niepożądane, wymienione poniżej w Tabeli 1, zostały zebrane u pacjentów z otępieniem typu alzheimerowskiego leczonych rywastygminą Tabela 1 Zakażenia i zarażenia pasożytnicze Bardzo rzadko Zakażenia układu moczowego Zaburzenia metabolizmu i odżywiania Bardzo często Jadłowstręt Zmniejszenie apetytu Nieznana Odwodnienie Zaburzenia psychiczne Koszmary senne Pobudzenie Dezorientacja Lęk
Niezbyt często Niezbyt często Bardzo rzadko Nieznana Zaburzenia układu nerwowego Bardzo często Niezbyt często Rzadko Bardzo rzadko Zaburzenia serca Rzadko Bardzo rzadko Nieznana Zaburzenia naczyniowe Bardzo rzadko Zaburzenia żołądka i jelit Bardzo często Bardzo często Bardzo często Rzadko Bardzo rzadko Bardzo rzadko Nieznana Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych Niezbyt często Nieznana Bezsenność Depresja Omamy Agresja, niepokój ruchowy Zawroty głowy Bóle głowy Senność Drżenie Omdlenie Drgawki Objawy pozapiramidowe (w tym pogorszenie stanu u pacjentów z chorobą Parkinsona) Dławica piersiowa (dusznica bolesna) Zaburzenia rytmu serca (np. bradykardia, blok przedsionkowokomorowy, migotanie przedsionków, tachykardia) Zespół chorego węzła zatokowego Nadciśnienie tętnicze Nudności Wymioty Biegunka Bóle brzucha i niestrawność Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy Krwawienie z przewodu pokarmowego Zapalenie trzustki Niektóre przypadki nasilonych wymiotów były związane z pęknięciem przełyku (patrz punkt 4.4). Zwiększenie wartości wyników badań czynności wątroby Zapalenie wątroby Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej Nadmierna potliwość Rzadko Wysypki Nieznana Świąd, alergiczne zapalenie skóry (rozsiane) Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania Uczucie zmęczenia i osłabienia Złe samopoczucie Niezbyt często Upadki Badania diagnostyczne Zmniejszenie masy ciała Dodatkowe objawy niepożądane opisywane podczas stosowania rywastygminy w postaci systemu transdermalnego: majaczenie, gorączka, zmniejszony apetyt, nietrzymanie moczu (często), nadaktywność psychoruchowa (niezbyt często), rumień, pokrzywka, pęcherze, alergiczne zapalenie skóry (częstość nieznana). W Tabeli 2. przedstawiono działania niepożądane opisywane podczas badań klinicznych u pacjentów z otępieniem związanym z chorobą Parkinsona leczonych rywastygminą w kapsułkach. Tabela 2
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania Zmniejszony apetyt Odwodnienie Zaburzenia psychiczne Bezsenność Lęk Niepokój ruchowy Halucynacje, omamy wzrokowe Depresja Nieznana Agresja Zaburzenia układu nerwowego Bardzo często Drżenie Zawroty głowy Senność Bóle głowy Pogorszenie stanu u pacjentów z chorobą Parkinsona Spowolnienie ruchowe Dyskineza Hipokineza Objaw koła zębatego Niezbyt często Dystonia Zaburzenia serca Bradykardia Niezbyt często Migotanie przedsionków Niezbyt często Blok przedsionkowo-komorowy Nieznana Zespół chorego węzła zatokowego Zaburzenia naczyniowe Nadciśnienie tętnicze Niezbyt często Niedociśnienie tętnicze Zaburzenia żołądka i jelit Bardzo często Nudności Bardzo często Wymioty Biegunka Bóle brzucha i niestrawność Nadmierne wydzielanie śliny Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych Nieznana Zapalenie wątroby Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej Zwiększona potliwość Nieznana Alergiczne zapalenie skóry (rozsiane) Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania Bardzo często Upadki Zmęczenie i osłabienie Nieprawidłowy chód Chód parkinsonowski Następujące dodatkowe działania niepożądane obserwowano w badaniu z udziałem pacjentów z otępieniem związanym z chorobą Parkinsona leczonych rywastygminą w postaci systemu transdermalnego: pobudzenie (często). W Tabeli 3. zestawiono liczbę i odsetek pacjentów z otępieniem związanym z chorobą Parkinsona ze zdefiniowanymi wcześniej zdarzeniami niepożądanymi mogącymi oznaczać nasilenie objawów parkinsonowskich uczestniczących w 24-tygodniowym badaniu klinicznym ze stosowaniem
rywastygminy. Tabela 3 Wcześniej zdefiniowane zdarzenia niepożądane, które mogą oznaczać nasilenie objawów choroby Parkinsona u chorych z otępieniem związanym z chorobą Parkinsona Wszyscy badani pacjenci Wszyscy pacjenci z wcześniej zdefiniowanym zdarzeniem niepożądanym Drżenie Upadek Choroba Parkinsona (nasilenie) Nadmierne wydzielanie śliny Dyskineza Parkinsonizm Hipokineza Zaburzenia ruchu Spowolnienie ruchowe Dystonia Zaburzenia chodu Sztywność mięśniowa Zaburzenia równowagi Sztywność mięśniowo-kostna Dreszcze Zaburzenia motoryczne Rywastygmina n (%) 362(100) 99 (27,3) 37 (10,2) 21 (5,8) 12 (3,3) 5 (1,4) 5 (1,4) 8 (2,2 1 (0,3) 1 (0,3) 9 (2,5) 3(0,8) 5 (1,4) 1 (0,3) 3 (0,8) 3 (0,8) 1 (0,3) 1 (0,3) Placebo n (%) 179 (100) 28 (15,6) 7 (3,9) 11 (6,1) 2 (1,1) 0 1 (0,6) 1 (0,6) 0 0 3 (1,7) 1 (0,6) 0 0 2 (1,10 0 0 0 Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem: Departament Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych Al. Jerozolimskie 181C 02-222 Warszawa Tel.: + 48 22 49 21 301 Faks: + 48 22 49 21 309 e-mail: ndl@urpl.gov.pl Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu. 4.9 Przedawkowanie Objawy W większości przypadków nie obserwowano żadnych klinicznie istotnych objawów podmiotowych ani przedmiotowych związanych z przypadkowym przedawkowaniem produktu i prawie u wszystkich z tych pacjentów kontynuowano leczenie rywastygminą po upływie 24 godzin po przedawkowaniu. Przy łagodnych zatruciach obserwowano toksyczność cholinergiczną z objawami muskarynowymi, takimi jak zwężenie źrenic, uderzenia gorąca, zaburzenia żołądkowo-jelitowe takie jak ból brzucha, nudności, wymioty i biegunkę, bradykardia, skurcz oskrzeli i zwiększenie ilości wydzieliny oskrzelowej, nadmierne pocenie się, mimowolne oddawanie moczu i/lub kału, łzawienie, niedociśnienie tętnicze i nadmierne wydzielanie śliny.
W cięższych przypadkach mogą rozwinąć się objawy wpływu na receptory nikotynowe, takie jak osłabienie mięśni, drżenie pęczkowe, drgawki i zatrzymanie oddechu z możliwym skutkiem śmiertelnym. Po wprowadzeniu produktu do obrotu, dodatkowo obserwowano przypadki zawrotów głowy, drżenia, bólu głowy, senności, splątania, nadciśnienia tętniczego, omamów i złego samopoczucia. Postępowanie Ze względu na okres półtrwania rywastygminy w osoczu, wynoszący około 1 godziny oraz trwające około dziewięciu godzin hamowanie acetylocholinoesterazy, zaleca się w przypadkach bezobjawowego przedawkowania przerwę w przyjmowaniu rywastygminy trwającą 24 godziny. Jeżeli przedawkowaniu towarzyszą silne nudności i wymioty, należy rozważyć podanie leków przeciwwymiotnych. W wypadku wystąpienia innych działań niepożądanych, w razie potrzeby należy zastosować leczenie objawowe. W wypadku ciężkiego przedawkowania, można podać atropinę. Jako dawkę początkową zaleca się podanie dożylne 0,03 mg/kg mc. siarczanu atropiny, kolejne dawki ustala się na podstawie odpowiedzi klinicznej. Nie zaleca się stosowania skopolaminy jako antidotum. 5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE 5.1 Właściwości farmakodynamiczne Grupa farmakoterapeutyczna: leki psychoanaleptyczne, inhibitory cholinoesterazy, kod ATC: N06D A03. Mechanizm działania Rywastygmina jest inhibitorem acetylo-i butyrylocholinoesterazy z grupy karbaminianów, usprawniającym cholinergiczne przekaźnictwo neurosynaptyczne przez spowalnianie procesu rozkładu acetylocholiny, uwalnianej przez czynnościowo sprawne neurony cholinergiczne. Tak więc rywastygmina może mieć pozytywny wpływ na objawy ubytkowe, dotyczące procesów poznawczych u pacjentów z otępieniem związanym z chorobą Alzheimera i chorobą Parkinsona. Działanie farmakodynamiczne Rywastygmina wywiera działanie hamujące w stosunku do cholinoesteraz, tworząc z nimi kompleks za pomocą wiązania kowalencyjnego, co powoduje ich czasową inaktywację. U zdrowych, młodych mężczyzn, produkt leczniczy podany doustnie w dawce 3 mg, powoduje zmniejszenie aktywności acetylocholinoesterazy (AChE) w płynie mózgowo-rdzeniowym o około 40% w ciągu pierwszej 1,5 godziny po podaniu. Aktywność enzymu wraca do wartości wyjściowej po około 9 godzinach od chwili osiągnięcia maksymalnego działania hamującego. U pacjentów z chorobą Alzheimera hamowanie przez rywastygminę aktywności acetylocholinoesterazy w płynie mózgowo-rdzeniowym było zależne od dawki w zakresie dawek do 6 mg dwa razy na dobę (największa badana dawka). Zahamowanie aktywności butyrylocholinoesterazy w płynie mózgowo-rdzeniowym u 14 pacjentów z chorobą Alzheimera leczonych rywastygminą było podobne do zahamowania aktywności AChE. Bezpieczeństwo i skuteczność kliniczna Badania kliniczne u pacjentów z otępieniem typu alzheimerowskiego Skuteczność działania rywastygminy wykazano stosując trzy niezależne, specyficzne narzędzia oceny, za pomocą których oceniano wyniki w regularnych odstępach czasu w trakcie 6-miesięcznego leczenia. Zastosowano: skalę ADAS-Cog (ang. Alzheimer's Disease Assessment Scale Cognitive subscale oceniającą zdolności poznawcze), skalę CIBIC-Plus (ang. Clinician Interview Based Impression of Change-Plus będącą ogólną całościową oceną pacjenta dokonaną przez lekarza przy uwzględnieniu informacji od opiekuna pacjenta) oraz skalę PDS (ang. Progressive Deterioration Scalae dokonywaną przez opiekuna oceną sprawności pacjenta w wykonywaniu codziennych
czynności, takich jak: higiena osobista, jedzenie, ubieranie się, udział w pracach domowych, np. w robieniu zakupów, orientowanie się w terenie, a także udział w czynnościach związanych z finansami, itp.). U analizowanych pacjentów wynik badania MMSE (ang. Mini-Mental State Examination) mieścił się w przedziale 10-24. Wyniki uzyskane u pacjentów z klinicznie istotną odpowiedzią, zebrane w dwóch (z trzech) wieloośrodkowych, 26-tygodniowych badaniach klinicznych z zastosowaniem zmiennych dawek, u pacjentów z łagodną do umiarkowanie ciężkiej postacią otępienia typu alzheimerowskiego przedstawiono poniżej w Tabeli 4. Istotną klinicznie poprawę stanu pacjenta zdefiniowano z założenia jako: co najmniej czteropunktową poprawę w skaliadas-cog, poprawę w skali CIBIC-Plus lub poprawę przynajmniej o 10% stanu klinicznego w skali PDS. Dodatkowo, w tej samej tabeli zamieszczono dane dotyczące retrospektywnie zdefiniowanej reakcji na leczenie. W przypadku wtórnej definicji reakcji na leczenie wymagana była poprawa stanu co najmniej czteropunktowa w skali ADAS-Cog, brak pogorszenia stanu klinicznego w skali CIBIC-Plus i brak pogorszenia stanu klinicznego w skali PDS. Średnia dawka dobowa, potrzebna do uzyskania odpowiedzi klinicznej wg tej definicji dla pacjentów w grupie otrzymującej dawkę 6-12 mg wynosiła 9,3 mg. Należy zaznaczyć, że skale stosowane w tym wskazaniu są różne i nie można bezpośrednio porównać wyników uzyskanych po zastosowaniu różnych produktów. Tabela 4 Kryterium oceny odpowiedzi Rywastygmina 6-12mg N=473 ADAS-cog: poprawa stanu klinicznego co najmniej o 4 punkty CIBIC-Plus: poprawa stanu klinicznego PDS: poprawa stanu klinicznego co najmniej o 10% Poprawa stanu klinicznego co najmniej o 4 punkty w skali ADAS-Cog przy braku pogorszenia w skali CIBIC- Plus i PDS p<0,05, ** p<0,01, *** p<0,001 Pacjenci z klinicznie istotną odpowiedzią na leczenie (%) Pacjenci włączeni do badania Pacjenci poddani ostatniej obserwacji Placebo Rywastygmina Placebo 6-12mg N=472 N=379 N=444 21*** 12 25*** 12 29*** 18 32*** 19 26*** 17 30*** 18 10* 6 12** 6 Badania kliniczne u pacjentów z otępieniem związanym z chorobą Parkinsona W 24-tygodniowym, wieloośrodkowym, podwójnie zaślepionym badaniu głównym kontrolowanym placebo oraz w jego otwartej fazie przedłużonej, trwającej 24 tygodnie, wykazano skuteczność rywastygminy u pacjentów z otępieniem związanym z chorobą Parkinsona. Pacjenci uczestniczący w tym badaniu uzyskali wynik badania MMSE w przedziale 10-24. Skuteczność rywastygminy oceniano za pomocą dwóch niezależnych skal, a oceny dokonywano w regularnych odstępach w 6-miesięcznym okresie leczenia. Wyniki przedstawiano w Tabeli 5 poniżej: skala ADAS-Cog, służąca do oceny zdolności poznawczych oraz skala oceny globalnej ADCS-CGIC (ang. Alzheimer's Disease Cooperative Study-Clinician's Global Impression of Change).
Tabela 5 Otępienie związane z chorobą Parkinsona ADAS-Cog rywastygmina ADAS-Cog Placebo ADCS-CGIC Rywastygmina ADCS-CGIC Placebo Populacja ITT + RDO (n=329) (n=161) (n=329) (n=165) Średnie wartości wyjściowe + SD Średnia zmiana w 24 tygodniu +SD 23,8 + 10,2 2,1 + 8,2 24,3 + 10,5-0,7 + 7,5 n/a 3,8 + 1,4 n/a 4,3 + 1,5 Różnica po uwzględnieniu różnic między grupami Wartość p w porównaniu z placebo 2,88 1 n/a <0,001 1 0,007 2 Populacja ITT LOCF (n=287) (n=154) (n=289) (n=158) Średnie wartości wyjściowe +SD Średnia zmiana w 24 tygodniu +SD 24,0 + 10,3 2,5 + 8,4 24,5 + 10,6-0,8 + 7,5 n/a 3,7 + 1,4 n/a 4,3 + 1,5 Różnica po uwzględnieniu różnic między grupami Wartość p w porównaniu z placebo 3,54 1 nd <0,001 1 <0,001 1 1 Na podstawie analizy ANCOVA z grupą terapii i krajem jako czynnikami oraz wartościami wyjściowymi ADAS-Cog jako współzmienną. Dodatnia zmiana wskazuje poprawę. 2 Dane średnie przedstawiono dla przejrzystości tekstu, analizę kategorialną przeprowadzono za pomocą testu van Elterena ITT (ang. Intent-To-Treat): wszyscy chorzy zakwalifikowani do leczenia; RDO (ang. Retrieved Drop Outs): pacjenci, którzy zakończyli badanie przedwcześnie, a co do których uzyskano dalsze dane; LOCF (ang. Last Observation Carried Forward): ostatnia obserwacja przeniesiona dalej. Chociaż skuteczność leczenia obserwowano w całej badanej populacji, dane sugerują, że lepsze działanie w porównaniu z placebo uzyskano w podgrupie pacjentów z umiarkowanym otępieniem związanym z chorobą Parkinsona. Podobnie, lepszy wynik leczenia obserwowano u pacjentów z omamami wzrokowymi (patrz Tabela 6). Tabela 6 Otępienie związane z chorobą Parkinsona Populacja ITT + RDO ADAS-Cog rywastygmina ADAS-Cog Placebo Pacjenci z omamami wzrokowymi (n=107) (n=60) ADAS-Cog rywastygmina ADAS- Cog Placebo Pacjenci bez omamów wzrokowych (n=220) (n=101) Średnie wartości wyjściowe + SD Średnia zmiana po 24 tygodniach + SD 25.4 ± 9.9 1.0 ± 9.2 27.4 ± 10.4-2.1 ± 8.3 23.1 ± 10.4 22.5 ± 10.1 0.1 ± 6.9
2.6 ± 7.6 Różnica po uwzględnieniu różnic między grupami Wartość p w porównaniu z placebo 4.27 1 1 2.09 0.002 1 0.015 1 Populacja ITT + RDO Pacjenci z umiarkowanym otępieniem (MMSE 10-17) (n=87) (n=44) Pacjenci z łagodnym otępieniem (MMSE 18-24) (n=237) (n=115) Średnie wartości wyjściowe + SD Średnia zmiana po 24 tygodniach + SD 32.6 ± 10.4 2.6 ± 9.4 33.7 ± 10.3-1.8 ± 7.2 20.6 ± 7.9 1.9 ± 7.7 20.7 ± 7.9-0.2 ± 7.5 Różnica po uwzględnieniu różnic między grupami Wartość p w porównaniu z placebo 4.73 1 1 2.14 0.002 1 0.010 1 1 Na podstawie analizy ANCOVA z grupą terapii i krajem jako czynnikami oraz wartościami wyjściowymi ADAS-Cog jako współzmienną. Dodatnia zmiana wskazuje poprawę. ITT: Intent-To-Treat (wszyscy pacjenci zakwalifikowani do leczenia); RDO: Retrieved Drop Outs (pacjenci, którzy zakończyli badanie przedwcześnie, a co do których uzyskano dalsze dane) Dzieci i młodzież Europejska Agencja Leków uchyla obowiązek dołączania wyników badań z użyciem rywastygminy we wszystkich podgrupach populacji pediatrycznej w leczeniu otępienia typu alzheimerowskiego oraz w leczeniu otępienia u pacjentów z idiopatyczną chorobą Parkinsona (patrz punkt 4.2 Dzieci i młodzież). 5.2 Właściwości farmakokinetyczne Wchłanianie Rywastygmina wchłania się szybko i całkowicie, osiągając maksymalne stężenie w osoczu po około 1 godzinie. Na skutek oddziaływania rywastygminy z jej enzymem docelowym, zwiększenie biodostępności jest około 1,5 razy większe, niż wynikałoby to ze zwiększenia dawki. Bezwzględna biodostępności po dawce 3 mg wynosi około 36%+13%. Podanie rywastygminy z pokarmem opóźnia wchłanianie produktu (t max) o 90 min, zmniejsza wartość C max i zwiększa wartość AUC o około 30%. Dystrybucja Rywastygmina wiąże się z białkami osocza w około 40%. Łatwo przenika przez barierę krew-mózg, a pozorna objętość dystrybucji wynosi 1,8-2,71/kg. Metabolizm Rywastygmina jest szybko i w dużym stopniu metabolizowana (okres półtrwania w osoczu wynosi około 1 godziny) głównie w reakcji hydrolizy, przy udziale cholinoesterazy, do dekarbamylowanego metabolitu. Powstały w ten sposób metabolit wykazuje in vitro jedynie niewielką aktywność hamującą w stosunku do acetylocholinoesterazy (<10%). Na podstawie wyników badań in vitro, nie są spodziewane interakcje farmakokinetyczne z lekami metabolizowanymi przez izoenzymy następujących cytochromów: CYP1A2, CYP2D6, CYP3A4/5,
CYP2E1, CYP2C9, CYP2C8, CYP2C19 lub CYP2B6. Na podstawie badań in vitro oraz badania na zwierzętach wykazały, że główne izoenzymy cytochromu P450 odgrywają jedynie niewielką rolę w procesie metabolizmu rywastygminy. Całkowity klirens osoczowy rywastygminy wynosił około 130 1/h po podaniu dożylnym dawki 0,2 mg i zmniejszył się do 70 l/h po podaniu dożylnym dawki 2,7 mg. Eliminacja W moczu nie stwierdzono niezmienionej rywastygminy. Wydalanie metabolitów z moczem jest główną drogą eliminacji. Po podaniu rywastygminy, znakowanej izotopem 14 C, wydalanie z moczem w ciągu 24 godzin jest szybkie i prawie całkowite (>90%). Z kałem wydala się mniej niż 1% podanej dawki. Nie stwierdzono, aby u pacjentów z chorobą Alzheimera dochodziło do kumulacji rywastygminy lub jej głównego metabolitu. Analiza farmakokinetyki w populacji wykazała, że stosowanie nikotyny zwiększa klirens stosowanej doustnej rywastygminy o 23% u pacjentów z chorobą Alzheimera (n = 75 palaczy i 549 osób niepalących) po podaniu doustnym rywastygminy w postaci kapsułek do maksymalnie 12 mg/dobę. Osoby w podeszłym wieku W badaniach u zdrowych ochotników, biodostępność rywastygminy była większa u osób w podeszłym wieku niż u osób młodych. Badania wykonane u pacjentów z chorobą Alzheimera, będących w wieku od 50 do 92 lat, nie wykazały związanych z wiekiem różnic w biodostępności. Zaburzenie czynności wątroby U osób z łagodnym do umiarkowanego zaburzeniem czynności wątroby, w porównaniu do zdrowych ochotników, stężenie C max rywastygminy było o około 60% większe, a wartość AUC rywastygminy była ponad dwukrotnie większa. Zaburzenie czynności nerek U osób z umiarkowanym zaburzeniem czynności nerek, w porównaniu do osób zdrowych, wartości C max i AUC rywastygminy były ponad dwukrotnie większe; jednakże wartości C max i AUC nie zmieniały się u osób z ciężkim zaburzeniem czynności nerek. 5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie Badania toksyczności po podaniu wielokrotnym, wykonane na szczurach, myszach i psach wykazały tylko efekt związany z nasilonym działaniem farmakologicznym. Nie zaobserwowano toksyczności dotyczącej konkretnego narządu. W badaniach na zwierzętach, ze względu na wrażliwość zastosowanego modelu, nie uzyskano żadnego marginesu bezpieczeństwa, który można byłoby odnieść do człowieka. Standardowe badania in vitro i in vivo nie wykazały mutagennego działania rywastygminy, z wyjątkiem testu aberracji chromosonalnych ludzkich limfocytów obwodowych, w którym stosowano 10 4 razy większe narażenie na produkt niż maksymalne narażenie klinicznie. Wyniki testu mikrojąderkowego in vivo były ujemne. Również głowny metabolit NAP226-90, nie wykazywał działania genotoksycznego. W badaniach przeprowadzonych na szczurach i myszach, z zastosowaniem maksymalnych dawek tolerowanych, nie wykazano działania rakotwórczego, chociaż ekspozycja na rywastygminę i jej metabolity była mniejsza niż u człowieka. Po uwzględnieniu różnic w powierzchni ciała badanych zwierząt i człowieka, narażenie na rywastygminę i jej metabolity było w przybliżeniu równe zalecanej u ludzi dawce 12 mg na dobę. Jednakże, u zwierząt uzyskano wielkość dawki ok. 6-krotnie większą, w porównaniu do maksymalnej dawki u ludzi. U zwierząt, rywastygmina przenika przez łożysko i do mleka. W badaniach, w których rywastygminę podawano doustnie ciężarnym samicom szczurów i królików, nie zaobserwowano działania teratogennego rywastygminy. W badaniach przy zastosowaniu doustnym z udziałem samców i samic
szczurów, nie obserwowano niepożądanego wpływu rywastygminy na płodność lub zdolności rozrodcze obu generacji, zarówno rodziców jak i ich potomstwa. W badaniu na królikach zaobserwowano możliwość łagodnego podrażnienia oczu i śluzówek. 6. DANE FARMACEUTYCZNE 6.1 Wykaz substancji pomocniczych Zawartość kapsułki: Celuloza mikrokrystaliczna Hypromeloza Magnezu stearynian Krzemionka koloidalna bezwodna Otoczka kapsułki Żelaza tlenek żółty (E172) Żelaza tlenek czerwony (E172) wyłącznie kapsułki 3 mg, 4,5 mg, 6 mg Tytanu dwutlenek (E171) Żelatyna Tusz do nadruku (czerwony) wyłącznie kapsułki 1,5 mg, 3 mg, 4,5 mg Żelaza tlenek czerwony (E172) Szelak Glikol propylenowy (E1520) Amoniak Wodorotlenek potasu Tusz do nadruku (biały) wyłącznie kapsułki 6 mg Szelak Tytanu dwutlenek (E171) Glikol propylenowy (E1520) 6.2 Niezgodności farmaceutyczne Nie dotyczy. 6.3 Okres ważności 3 lata 6.4 Specjalne środki ostrożności przy przechowywaniu Brak szczególnych środków ostrożności dotyczących przechowywania produktu leczniczego. 6.5 Rodzaj i zawartość opakowania Blistry z PVC/PVDC/Aluminium i butelki HDPE z nakrętką z polipropylenu w tekturowym pudełku po 10, 28, 30, 56, 60, 90, 112, 250, 500 kapsułek. Nie wszystkie rodzaje opakowań muszą znajdować się w obrocie. 6.6 Szczególne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego
do stosowania Wszelkie niewykorzystane resztki produktu leczniczego lub jego odpady należy usunąć zgodnie z lokalnymi przepisami. 7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU Mylan S.A.S. 117 Allée des Parcs 69800 Saint-Priest Francja 8. NUMER(-Y) POZWOLENIA(Ń) NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU Rivastigmine Mylan, 1,5 mg, kapsułki, twarde: 17513 Rivastigmine Mylan, 3 mg, kapsułki, twarde: 17514 Rivastigmine Mylan, 4,5 mg, kapsułki, twarde: 17515 Rivastigmine Mylan, 6 mg, kapsułki, twarde: 17516 9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU/DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 16/11/2010 Data przedłużenia pozwolenia: 14/05/2015 10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO 01/2016