Publikowanie krytycznych opinii o lekarzu/zoz w internecie Dr Jarosław Greser
O czym będziemy mówić? 1. Czym jest dobre imię? 2. Jakie przepisy odnoszą się do ochrony dobrego imienia? 3. Czym są dobra osobiste? 4. Komu przysługują dobra osobiste? 5. Jakie są granice krytyki? 6. Jaki sankcje grożą za naruszenie dóbr osobistych? 7. Odpowiedzialność administratora portalu internetowego.
Czym jest dobre imię? Dobre imię inaczej cześć lub dobra sława. Ochrona czci przysługuje każdemu człowiekowi, także osobom publicznym, skazanym za przestępstwa, prowadzącym nieakceptowaną społecznie działalność (np. prostytutkom), jak również osobom, które ze względu na swój stan psychiczny nie są w stanie odczuć obrazy (dzieci, osoby niedorozwinięte umysłowo itd.).
Jakie przepisy odnoszą się do ochrony dobrego imienia? 1. Prawo cywilne przepisy o ochronie dóbr osobistych. Art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego. 2. Prawo karne zniesławienie i znieważenie art. 212 i 216 Kodeksu karnego. 3. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji o innym przedsiębiorcy art. 14 UZNK.
Czym są dobra osobiste? niemajątkowy charakter Cechy dóbr osobistych skuteczność erga omnes Chronią one inne niż ekonomiczne interesy posiadacza. W konsekwencji nie można ich na przykład sprzedać lub wynająć, ani nawet się ich zrzec. Mogą jednak pośrednio wpływać na czyjąś sytuacje ekonomiczną. Na przykład utraty pracy w wyniku nieprawdziwych oskarżeń. Mogę żądać od każdego aby nie zagrażał lub nie naruszał moich dóbr osobistych. Nie wymaga to umowy lub innego tytułu prawnego.
Czym są dobra osobiste? Kumulatywność Powołanie się na dobra osobiste nie wyklucza dochodzenia praw na innej podstawie. Bezprawność Dobra osobiste zakładają domniemanie bezprawności zachowania, które je naruszyło. To znaczy, że druga strona musi wykazać, że działała w ramach prawa. Na przykład lekarz musi udowodnić, działał w zgodzie z regułami sztuki, dlatego jego zachowanie nie jest błędem medycznym.
Komu przysługują dobra osobiste? W najszerszym zakresie przysługują osobom fizycznym czyli każdemu człowiekowi. Artykuł 43 Kodeksu cywilnego mówi, że przepisy o ochronie dóbr osobistych osób fizycznych stosuje się odpowiednio do osób prawnych. Artykuł 33 1 1 Kodeksu cywilnego mówi, że do takich podmiotów stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych. Zatem skoro osoby prawne mają dobra osobiste, mają je i jednostki organizacyjne w najszerszym możliwym zakresie.
Granice krytyki Co do zasady krytyka jest dozwolona Wygłaszanie sądów ujemnych czy wartościujących pozostaje pod ochroną prawa jako mieszcząca się w chronionej przez Konstytucje wolności słowa.
Granice krytyki Krytyka jest dozwolona gdy: 1. jeżeli zostaje podjęta w interesie społecznym, ogólnym, 2. jest rzeczowa i rzetelna, 3. nie przekracza granic potrzebnych do osiągnięcia społecznego celu krytyki, 4. w przypadku zbytniej ostrości sformułowań i argumentów, jeżeli jest to uzasadnione znaczeniem poruszonych problemów oraz zastosowaną formą literacką.
Granice krytyki Za przekroczenie prawa do uzasadnionej krytyki uznaje się: 1. krytykę, która ma na celu dokuczenie innej osobie i jej szykanowania, 2. insynuacje, 3. plotkowanie, nawet jeżeli rozgłasza się prawdziwe zarzuty, 4. podniesienie zarzutu który poniża lub naraża na utratę zaufania. E. Czarny-Drożdżejko, Bezprawność naruszenia dobrego imienia w ramach działalności prasowej na gruncie prawa cywilnego, [w:] W.Lis (red.), M. Bartnik, E. Czarny- Drożdżejko, M. Drożdż, E. Ferenc-Szydełko, K. Jaskuła, G. Jędrejek, I. C. Kamiński, B. Kosmus, J. Misztal-Konecka, A. Młynarska-Sobaczewska, P. Nowik, A. Ozimek, T. Sienkiewicz, J. Sobczak, L. Szot, K. Święcka, J. Taczkowska-Olszewska, G. Tylec, I. Zgoliński, Status prawny dziennikarza, WoltersKluwer 2014.
Granice krytyki Do naruszenia czci dojść może zarówno przez: 1. formułowanie twierdzeń wprost X jest złodziejem, 2. w formie hipotetycznej, podobno, wydaje mi się, słyszałem, na Pomorzu mówi się, że X jest złodziejem 3. pytającej czy nie jest może tak, że X okradał ludzi?, 4. Nie jest wykluczone zniesławienie nawet przez zaprzeczenie X oczywiście nie jest złodziejem. P. Księżak, Komentarz do art.23 Kodeksu cywilnego w: P. Księżak (red.), M. Pyziak-Szafnicka (red.), B. Giesen, W. J. Katner, B. Lewaszkiewicz-Petrykowska, R. Majda,
Granice krytyki W razie nieuzasadnionej krytyki sprostowaniu podlegają twierdzenia faktyczne, a nie oceniające krytyczne poglądy i wnioski. Bezprawne może być również udostępnienie linku na portalu społecznościowym prowadzącym do informacji naruszającej dobra osobiste, o ile ma to na celu zniesławienie tej osoby Wzajemność naruszeń dobra osobistego na przykład wzajemna obraza - nie pozbawia pokrzywdzonego prawa do ochrony naruszonego dobra.
Granice krytyki Ocena czy zostało naruszone dobro osobiste musi być oceniane nie według subiektywnej oceny poszkodowanego, a zgodnie z kryteriami obiektywnymi rozumianymi jako opinia występująca w społeczeństwie, a nie reakcja społeczna na konkretne zachowanie. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 1976 r., II CR 692/75; z dnia 11 marca 1997 r., III CKN 33/97; z dnia 25 kwietnia 1989 r., I CR 143/89. P. Księżak, Komentarz do art.23 Kodeksu cywilnego w: P. Księżak (red.), M. Pyziak-Szafnicka (red.), B. Giesen, W. J. Katner, B. Lewaszkiewicz-Petrykowska, R. Majda, E. Michniewicz-Broda, T. Pajor, U. Promińska, W. Robaczyński, M. Serwach, Z. Świderski, M. Wojewoda, Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, LEX, 2014
Granice krytyki Orzecznictwo sądowe wskazuje na odwołanie się do abstrakcyjnego wzorca odbiorcy, który tworzą miarodajne są przeciętne opinie ludzi rozsądnie i uczciwie myślących w środowisku, do którego należy osoba żądająca ochrony (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 18 maja 2015, VI ACa 612/15)
Jaki sankcje grożą za naruszenie dóbr osobistych? Podmiot, którego dobro osobiste jest zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. Podmiot, którego dobro osobiste zostało naruszone może: 1. żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków 2. domagać się zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny, 3. żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych, jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa.
Jaki sankcje grożą za naruszenie dóbr osobistych? Niezależnie od tych uprawnień, w przypadku gdy ochrona dóbr osobistych wynika z innych przepisów na przykład prawa prasowego - osobie poszkodowanej przysługują uprawnienia, wynikające z przepisów szczególnych. Mamy do czynienia z ochroną kumulatywną.
Jaki sankcje grożą za naruszenie dóbr osobistych? Aby udowodnić naruszenie dóbr osobistych koniecznie jest wskazanie jakie dobro zostało naruszone, faktu naruszenia oraz bezprawności działania osoby naruszającej. Pierwsze dwie przesłanki udowadnia podmiot, który powołuje się na ochronę dóbr. Natomiast w przypadku bezprawności domniemywa się, że zachowanie naruszające dobra osobiste jest bezprawne zatem fakt braku bezprawności spoczywa na naruszycielu.
Odpowiedzialność administratora portalu internetowego Podstawa to artykuł 14 ust. 1 ustawy z 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Zgodnie z nim nie ponosi odpowiedzialności za przechowywane dane ten, kto nie wie o bezprawnym charakterze danych lub związanej z nimi działalności, a w razie otrzymania urzędowego zawiadomienia lub uzyskania wiarygodnej wiadomości o bezprawnym charakterze danych lub związanej z nimi działalności niezwłocznie uniemożliwi dostęp do tych danych.
Odpowiedzialność administratora portalu internetowego Inaczej mówiąc osoba odpowiedzialna za stronę na przykład administrator serwisu, redaktor, właściciel, host, wydawca czy moderator forum odpowiada za wpisy tylko jak o nich wie i jeżeli dowiedział się o nich nie podjął żadnych działań.
Odpowiedzialność administratora portalu internetowego Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego to na stronie pozwanej (np. wydawcy portalu) spoczywa ciężar udowodnienia, że przed doręczeniem jej pozwu nie wiedziała o komentarzach internautów. Na poszkodowanym spoczywa obowiązek udowodnienia, że poinformował o treściach bezprawnych. Informacja ta może być przekazana mailowo na adres wskazany w regulaminie serwisu lub przy pomocy poczty tradycyjnej na adres podmiotu prowadzącego serwis. W wezwaniu należy wskazać które wpisy naruszają dobra osobiste i zażądać ich usunięcia
Dziękujemy za uwagę! Zapraszamy do współpracy.