KURS SPECJALISTYCZNY TERAPII MANUALNEJ HOLISTYCZNEJ PROGRAM KURSU Moduł II WERSJA 08.2014
Spis treści Istotne dla czynności statycznych elementy zdjęć rtg przeglądowych. Zadania diagnostyki radiologicznej w medycynie manualnej holistycznej...3 Miednica czynności statyczne, czynności dynamiczne w ocenie radiologicznej...4 Kręgosłup lędźwiowy czynności statyczne, czynności dynamiczne w ocenie radiologicznej...4 Kręgosłup piersiowy czynności statyczne, czynności dynamiczne w ocenie radiologicznej...5 Kręgosłup szyjny w odcinku C2 - C7 czynności statyczne, czynności dynamiczne w ocenie radiologicznej...5 Połączenie głowowo-szyjne (Cs) czynności statyczne, czynności dynamiczne w ocenie radiologicznej...6 Kręgosłup szyjny - techniki badawcze oraz techniki zabiegowe...6 Techniki badawcze...6 Techniki zabiegowe...7 Klinika... 8 Zespoły czynnościowego przejścia szyjno-piersiowego...8 Badanie struktur czynnościowego przejścia szyjno-piersiowego...10 Terapia CZST anatomicznych struktur czynnościowego przejścia C/Th zespołów odkorzeniowych...11 Terapia edukacyjna... 11 Autoterapia... 12 Cel... 12 Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 2
Diagnostyka radiologiczna kręgosłupa. Zespoły czynościowego przejścia szyjno-piersiowego. Stawy kończyny górnej i obręczy barkowej. 4 dni - 48 godzin dydaktycznych Terapii Manualnej Holistycznej, w tym: 33 godziny terapii manualnej 9 godzin autoterapii 6 godzin terapii edukacyjnej Istotne dla czynności statycznych elementy zdjęć rtg przeglądowych. Zadania diagnostyki radiologicznej w medycynie manualnej holistycznej. 1. Diagnostyka strukturalna artrozy stawów kończyn, kręgosłupa, stawu skroniowo-żuchwowego anomalie wrodzone, rozwojowe, nabyte kręgozmyk uszkodzenia śróddyskowe i zewnątrzdyskowe przeciwwskazania do stosowania technik biomechanicznych. 2. Ocena czynności statycznych miednicy kręgosłupa lędźwiowego kręgosłupa piersiowego kręgosłupa szyjnego połączenia głowowo-szyjnego. 3. Diagnostyka czynnościowa kręgosłupa kręgosłup w płaszczyźnie strzałkowej (projekcja boczna) cechy równowagi statycznej krzywizny naturalne kręgosłupa. kręgosłup w płaszczyźnie czołowej (projekcja a - p) Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 3
4. Koksalgia i koksartroza a równowaga statyczna. 5. Cechy równowagi w płaszczyźnie czołowej. 6. Skoliozy czynnościowe fizjologiczne paradoksalne. 7. Skłony do boków a rotacje w L, Th, C - prawa Lovett`a. 8. Zgodności i niezgodności wyników badania ręcznego z wynikami badania rtg. Miednica czynności statyczne, czynności dynamiczne w ocenie radiologicznej 1. Typy miednicy i ich charakterystyka pod względem czynności statycznych miednica pośrednia miednica wysoko zasymilowana miednica przeciążeniowa (koksartrotyczna). 2. Stawy krzyżowo-biodrowe czynności statyczne, czynności dynamiczne w ocenie radiologicznej budowa skb ocena strukturalna skb cechy ruchomości fizjologicznej skb ustawienie kości krzyżowej cechy skręcenia miednicy widoczne na rtg. trudności interpretacyjne rtg w odniesieniu do stawów krzyżowobiodrowych. Kręgosłup lędźwiowy czynności statyczne, czynności dynamiczne w ocenie radiologicznej 1. Ocena czynności statycznych kręgosłupa lędźwiowego w projekcji a - p w projekcji bocznej. 2. Ocena czynności dynamicznych w projekcji a - p Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 4
w projekcji bocznej. 3. Kręgozmyk rzekomy i kręgozmyk rzeczywisty diagnostyka różnicująca obydwa rodzaje ześlizgów przeciwwskazania do mobilizacji biernych z impulsem. Kręgosłup piersiowy czynności statyczne, czynności dynamiczne w ocenie radiologicznej 1. Interpretacja strukturalna i czynnościowa. 2. Czynności statyczne w interpretacji rtg, w obu projekcjach. 3. Żebra. 4. Ocena zaburzeń czynnościowych. 5. Przeciwwskazania do mobilizacji biernych z impulsem. Kręgosłup szyjny w odcinku C2 - C7 czynności statyczne, czynności dynamiczne w ocenie radiologicznej 1. Anatomia i biomechanika odcinka szyjnego kręgosłupa. 2. Cechy anatomiczne wyrostki haczykowate stawy unkowertebralne dysk stawy międzywyrostkowe otwory tętnic kręgowych 3. Ocena czynności statycznych w projekcji a - p w projekcji bocznej. 4. Ocena czynności dynamicznych badanie skłonu w przód i w tył C - projekcja boczna badanie skłonów do boków w projekcji a - p. 5. Przeciwwskazania do mobilizacji biernych z impulsem. Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 5
Połączenie głowowo-szyjne (Cs) czynności statyczne, czynności dynamiczne w ocenie radiologicznej 1. Anatomia i biomechanika połączenia głowo-szyjnego 2. Cechy wgłobienia podstawnego linia Chamberlain`a linia Fischgold`a. 3. Cechy nadruchomości i ograniczonej ruchomości w poszczególnych segmentach ruchowych kręgosłupa szyjnego. 4. Radiologiczna ocena czynności statycznych struktur połączenia głowowoszyjnego płaszczyzny: otworu potylicznego wielkiego atlasu obrotnika. 5. Ocena czynności statycznych w rtg segmentów ruchowych C2 C6 kształt i kongruencje naturalnych krzywizn C podwójne szpary stawów międzywyrostkowych C. 6. Ocena czynności dynamicznych ssrk C oraz Cs radiologiczne cechy biomechaniki skłonu w przód radiologiczne cechy biomechaniki skłonu w tył radiologiczne cechy skłonów dobocznych. 7. Anomalie strukturalne wrodzone i nabyte. 8. Przeciwwskazania do mobilizacji biernych z impulsem widziane w rtg. 9. Podsumowanie. Kręgosłup szyjny - techniki badawcze oraz techniki zabiegowe. Techniki badawcze 1. Testy bezpieczeństwa dla zabiegów w odcinku szyjnym kręgosłupa: Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 6
testy położenia głowy (testy postawy) wg Maigne`a test tętnicy kręgowej de Klejn`a test błędnika test Hautant`a. 2. Celowane techniki badawcze przez prowokowanie dla srk C2 C6 (powtórka) badanie przez wyrostki kolczyste badanie przez punkty swoiste dla dysfunkcji srk 3. Celowane techniki badawcze dla przejścia głowowo-szyjnego (powtórka) badanie przez psd z kresy karkowej palpacyjne badanie ruchomości atlasu i obrotnika. 4. Najczęściej spotykane testy kontrolne. Techniki zabiegowe 1. Trakcje wibracyjne jako przygotowanie i zakończenie zabiegu manualnego w pozycji siedząc w pozycji leżąc na plecach. 2. Celowane mobilizacje z impulsem w leżeniu na plecach dla odcinka C2 C6 (wprowadzenie) ryglowanie budowanie bariery zasady wykonywania impulsu bezpieczeństwo skuteczność. 3. Mobilizacje z impulsem w leżeniu na plecach. 4. Mobilizacje z impulsem w pozycji siedzącej. 5. Chwyt czekoladowy. 6. Techniki mobilizacji uruchamiających specyficzne elementy gry stawowej stawów kończyny górnej i obręczy barkowej stawów ręki stawów nadgarstka stawów przedramienia Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 7
Klinika stawu łokciowego stawu ramiennego stawów obręczy barkowej. Zespoły czynnościowego przejścia szyjno-piersiowego 1. Struktury czynnościowego przejścia szyjno-piersiowego (C5 Th4). 2. Patogeneza pierwotnych dysfunkcji czynnościowego przejścia szyjnopiersiowego zniekształcenia naturalnych krzywizn kręgosłupa szyjnego zespół hiperlordozy szyjnej przeciążenia statyczne antygrawitacyjne przeciążenia statyczne psychogenne zawieszenie emocji w ciele typu wieszak zawieszenie emocji w ciele typu hak na mięso. 3. Objawy chorobowe generowane przez struktury czynnościowego przejścia szyjno-piersiowego zespoły szyjne dolne cierpnięcia, mrowienia, obrzęki, osłabienie chwytu rąk bóle i zniekształcenia stawów międzypaliczkowych rąk zaburzenia ruchomości czynnej kończyn górnych zaburzenia koordynacji rąk bóle kkg inne zespoły bólowe okolicy stawu ramiennego, ramienia, obręczy barkowej, łopatki rwa ramienna zespoły bólowe stawów łokcia i przedramienia zespoły bólowe i dolegliwości w rejonie nadgarstka objawy pps torebki stawowej stawu barkowo-obojczykowego Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 8
bóle stawu ramiennego bóle karku w rzucie linii wyrostków poprzecznych bóle ucha, przeduszne, zauszne inne objawy pps okostnej wyrostka kruczego łopatki bóle ramienia w rzucie m. dwugłowego ramienia bóle stawu ramiennego inne objawy pps przyczepów m. biodrowo-żebrowego na kątach 4 6 żebra i okolicznej okostnej bóle międzyłopatkowe bóle nadgrzebieniowe łopatki bóle podstawy czaszki inne objawy pps stawu mostkowo-obojczykowego i okolicznej okostnej bóle w dole pachowym bóle gruczołu piersiowego bóle mostka inne objawy pps przyczepu końcowego m. dźwigacza łopatki bóle głowy potyliczno-ciemieniowo-skroniowe bóle nadgrzebieniowe łopatki bóle stawu ramiennego inne objawy pozorujące choroby narządów wewnętrznych klatki piersiowej bóle przedniej ściany klatki piersiowej bóle przeszywające klatkę piersiową zaburzenia oddychania zaburzenia akcji serca depresyjność, lękowość Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 9
inne. 4. Konflikt dyskowo-korzeniowy w odcinku szyjnym kręgosłupa rwa barkowa rwa ramienna zespoły bolesnego łokcia i przedramienia zespoły bolesnego nadgarstka i ręki inne. 5. Zespoły bólowe po urazach z bicza. 6. Objawy generowane przez mięśnie karku, m. piersiowy większy, m. biodrowożebrowy. 7. Objawy generowane przez struktury górnego otworu klatki piersiowej. Badanie struktur czynnościowego przejścia szyjno-piersiowego 1. Wywiad 2. Analiza dokumentacji z dotychczasowego leczenia 3. Interpretacja zdjęć rtg, tk i mr 4. Badanie manualne ssrk c/th 5. Testy kontrolne 6. Interakcje w zespołach szyjnych dolnych 7. Badanie mięśni czynnościowego przejścia c/th 8. Badanie typów zawieszeń emocji w ciele i źródeł innych przeciążeń statycznych 9. Analiza i ocena zmian strukturalnych nabytych i wrodzonych 10.Badanie stawów żeber 1 4 wraz z mięśniami pochyłymi szyi 11.Badanie struktur związanych z bólem i zaburzeniami czynności stawu ramiennego 12.Badanie struktur związanych z bólem oraz zaburzeniami czynności stawu łokciowego i stawów przedramienia 13.Badanie struktur związanych z bólem i zaburzeniami czynności stawów nadgarstka 14.Analiza interakcji struktur czynnościowego przejścia szyjno-piersiowego. Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 10
Terapia CZST anatomicznych struktur czynnościowego przejścia C/Th zespołów odkorzeniowych 1. Terapia CZST segmentów ruchowych kręgosłupa C/Th w zespołach szyjnych dolnych 2. Terapia zespołów bolesnego barku 3. Terapia zespołów bolesnego łokcia 4. Terapia zespołów bólowych nadgarstka 5. Terapia CZST mięśni znamionowych dla czynnościowego przejścia C/Th 6. Terapia przeciążeń statycznych psychogennych i antygrawitacyjnych 7. Terapia dysfunkcji stawów żeber 8. Terapia struktur pozostających w indywidualnych interakcjach z czynnościowym przejściem C/Th. 9. Podsumowanie. Terapia edukacyjna 1. Elementy porozumiewania się zewnętrznego: nadawca odbiorca komunikat zakłócenia oddźwięk - przepływy powielanie zrozumienie. 2. Zasady porozumiewania się zewnętrznego. 3. Analiza transakcyjna model funkcjonalny stanów Ja wg Erica Berne`a: stan ja Rodzic stan ja Dorosły stan ja Dziecko 4. Stadia żałoby: niedowierzanie Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 11
zaprzeczanie gniew bezradność tęsknota 5. Postępowanie w poszczególnych stadiach żałoby. Autoterapia Cel 1. Indywidualna edukacja chorego w zakresie: jego osobistego udziału w generowaniu dolegliwości (negatywne stymulowanie) rejonu C/Th zaprzestania negatywnego stymulowania wspomagania bieżącego procesu terapii poprawiania swojego stanu i podtrzymywania zdrowia po zakończeniu terapii. 2. Przyczyny zniekształceń naturalnych krzywizn kręgosłupa szyjnego: przeciążenia antygrawitacyjne mięśniowe zniekształcenia naturalnej krzywizny kręgosłupa szyjnego przeciążenia psychogenne typy zawieszenia emocji w mięśniach karku wg Lowen a. 3. Przyczyny zaburzeń funkcji klatki piersiowej (oddychania). 4. Charakterystyka objawowa czynnościowej zmiany stanu tkanek mięśni: czworobocznego dźwigacza łopatki pochyłych piersiowego większego prostownika grzbietu w odcinku piersiowym i szyjnym biodrowo-żebrowego w odcinku piersiowym dwugłowego i trójgłowego ramienia zginaczy dłoniowych i grzbietowych nadgarstka. Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 12
5. Praktyczny trening technik stosowanych w autoterapii zaburzeń czynności kręgosłupa szyjnego i piersiowego: poizometryczna relaksacja ww. mięśni mobilizacje uciskowe punktów maksymalnie bolesny i/lub punktów spustowych struktur biorących udział w zespołach szyjnych dolnych łączenie technik rozciągających mięśnie z mobilizacjami uciskowymi na przykładzie m. piersiowego większego relaksacja przepony z osobą pomagającą i samodzielnie mobilizacja skóry i tkanki podskórnej z zaopatrzenia grzbietowego relaksacja powięzi przedniej ściany klatki piersiowej, powięzi szyi deficyty bliskości z rodzicami w dzieciństwie a związek z poziomem napięcia spoczynkowego mięśni klatki piersiowej. 6. Trening relaksacyjny niedyrektywny, sposoby wykonywania technik oddechowych: trening oddechowy otwierający klatkę piersiową z pomocą podkładki techniki ułatwiające kontakt z własnym oddechem doświadczanie własnego rytmu oddechu medytacja oddechem. Program opracowali: dr n. wf. Andrzej Rakowski dr n. med. Janina Słobodzian-Rakowska Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 13