32 Mazury. Przewodnik dla żeglarzy

Część północna Od Węgorzewa do Giżycka W tym rozdziale przestawiono obszar od Węgorzewa do granicy miasta Giżycko, który obejmuje następujące akweny: część północną, na którą składają się Mamry właściwe (o powierzchni 104 km 2 drugie co do wielkości jezioro w Polsce) i jezioro Święcajty, oraz część południową złożoną z jezior Dargin, małego Łabap i objętego ochroną Jeziora Dobskiego, jeziora Kisajno oraz jeziora Tajty na granicy Giżycka. Północna część Mazur jest łagodnie, a w niektórych miejscach nawet dość silnie 33 pagórkowata. Przeważnie czyste jeziora otacza zdrowy i gęsty las mieszany; gleba jest tu bardzo urodzajna. Silnie rozczłonkowane brzegi sprawiają, ze akwen ten składa się z sześciu jezior, które pierwotnie były połączone tylko wąskimi rynnami. Poza tym niektóre zatoki tych jezior również noszą odrębne nazwy i nazywane są jeziorami. Wraz z budową zamku w Węgorzewie powstała w XVI w. tama i poziom wody podniósł się o 3 m. Dzięki temu utworzył się dzisiejszy zamknięty akwen. W przejściach z jednego jeziora na drugie głębokość jest niewielka, więc należy tu płynąć bardzo ostrożnie. Znajdujące się na tym

34 Mazury. Przewodnik dla żeglarzy obszarze pola kamieni przeważnie nie są oznakowane, lecz zaznaczone na mapach żeglarskich. Akwen jeziora Mamry obejmuje właściwe jezioro Mamry i jezioro Święcajty. Po przepłynięciu pod mostem drogowym w Kirsajtach, który stanowi dla żeglarzy jedyną przeszkodę na drodze między Węgorzewem a Giżyckiem, wpływamy na jeziora Dargin i Łabap oraz Jezioro Dobskie i jezioro Kisajno. Cały ten akwen ma około 25 km długości i do 15 km szerokości. Na tym rozległym akwenie leży ponad 30 wysp o łącznej powierzchni koło 240 ha. Większość z nich to rezerwaty ze względu na miejsca ptasich lęgów. Przy silniejszych wiatrach stanowią one doskonałą osłonę dla żeglarzy. Można do nich tylko przybijać, lecz nie wolno rozbijać tu namiotów ani palić ognisk. Oczywiście nie zostawiamy również śmieci. Dla dobra wodnych i błotnych ptaków najlepiej w ogóle nie wchodzić na te wyspy. Najbardziej znaną spośród nich jest Wysoki Ostrów na Jeziorze Dobskim, zwana również Wyspą Kormoranów. Oprócz tych ptaków gniazdują tu również czaple siwe. Wielu żeglarzy robi dodatkową rundkę po jeziorze, żeby przyjrzeć się dużej ptasiej kolonii. W rezerwacie Jezioro Siedmiu Wysp na północny zachód od Węgorzewa miłośnicy przyrody mogą przejść się po bagnach i lasach liściastych, obserwując żurawie, czarne bociany i perkozy dwuczube. Na tym chronionym obszarze żyją również żółwie błotne, norki i tarpany. Silne rozczłonkowanie strefy brzegowej, gęste zalesienie, urozmaicony pagórkowaty krajobraz i równomierne dzięki dużej powierzchni jeziora wiatry sprawiają, że jezioro Mamry należy do najpiękniejszych zamkniętych akwenów żeglarskich Mazur. Woda jest czysta i często umożliwia widoczność do 3 4 m w głąb. Windsurferzy i żeglarze wykorzystują świeżą bryzę, narciarze wodni wykonują skoki, a zbiornik wodny jest tak rozległy, że nikt sobie nie wchodzi w paradę, łącznie ze statkami białej floty, przewożącymi turystów z Giżycka do Węgorzewa i z powrotem. Odległość z Węgorzewa do Giżycka, mierzona wzdłuż oznakowanego pławami szlaku żeglownego, wynosi 29 km. Na rejs po całym akwenie powinniśmy przeznaczyć tydzień. Poniższy opis jezior rozpoczyna się na północy, w Węgorzewie, i kończy tuż przed Giżyckiem. Część północna z właściwym jeziorem Mamry i jeziorem Święcajty Właściwe jezioro Mamry również dzieli się na pięć części, określanych mianem jezior lub zatok. Są to jeziora: Mamry, Bodma, Kirsajty, Mamry Małe (Mamerki) i Przystań. Na wschodzie znajduje się jezioro Święcajty, połączone z jeziorem Mamry i oferujące żeglarzom liczne miejsca postojowe w przepięknym otoczeniu. Jezioro Mamry stanowi bardzo atrakcyjny akwen żeglarski. Z Węgorzewa do Giżycka prowadzi oznakowany pławami szlak żeglowny. Żeglarze nie znający akwenu powinni, zwłaszcza w południowej części jeziora Mamry, trzymać się tego toru aż do mostu na jeziorze Kirsajty, gdyż mielizny i pola kamieni utrudniają nawigację. Dalej przedstawiono opisy portów i miejscowości położonych wokół tych jezior.

Część północna 35

36 Mazury. Przewodnik dla żeglarzy Węgorzewo 54 o 12,62 N 021 o 44,14 E Węgorapą i Kanałem Węgorzewskim docieramy z jeziora Mamry do Węgorzewa. To najbardziej na północ wysunięte miasto Wielkich Jezior Mazurskich leży w odległości około 3 km od jeziora. Ze względu na liczne zakręty Węgorapą, podobnie jak na kanale, nie wolno płynąć pod żaglami. Płynąc w kierunku miasta, wybieramy zawsze jej prawe, wschodnie odgałęzienie. Szczególną ostrożność należy zachować przy spotkaniach ze statkami białej floty. W wąskich zakrętach rzeki, na wąskim szlaku żeglownym może dochodzić do niebezpiecznych sytuacji. Należy zawsze ustępować miejsca statkom wycieczkowym, które w miesiącach letnich przepływają odcinek kanału między 12.30 a 13.10, między 14.30 a 15.10 i około 17.30. Aktualny rozkład rejsów można sprawdzić na stronie www.zeglugamazurska.com. Kładzenie masztu na rzece i kanale nie jest konieczne, chyba że chcemy koniecznie przycumować w starym porcie miejskim blisko zamku. Ze względu na dobre możliwości czarterowe Węgorzewo polecamy jako port, w którym warto rozpocząć rejs po Mazurach. Atrakcje turystyczne Węgorzewo jest miastem liczącym 12 000 mieszkańców, które sprawia wrażenie wesołego i otwartego. Mieszkańcy Królewca nazywali je niegdyś Bramą do Mazur, gdyż właśnie tu rozpoczyna się rozległy krajobraz mazurskich jezior. Również dziś krajobraz wokół miasta ma wiele uroku. Historia Węgorzewa liczy Węgorzewo: zamek przy starym porcie miejskim.

38 Mazury. Przewodnik dla żeglarzy 675 lat, lecz wskutek wielkich pożarów podczas II wojny światowej większość zabytków architektonicznych uległa zniszczeniu. Wielokrotnie przebudowywany zamek po odbudowie w latach 70. XX wieku sprawia wrażenie raczej większej kamienicy czynszowej niż średniowiecznej twierdzy zakonu krzyżackiego. Dziś mieści instytucje publiczne, więc można go oglądać tylko z zewnątrz. Najbardziej wartościowym zabytkiem architektury jest późnogotycki kościół Świętych Piotra i Pawła z barokowym ołtarzem z 1652 roku. Przy odrobinie szczęścia może uda nam się akurat trafić na moment, w którym rozbrzmiewają najstarsze organy na Mazurach. Przy kiepskiej pogodzie warto zwiedzić Muzeum Kultury Ludowej przy ul. Portowej 1. Można tam rzucić okiem na stare rękodzieło lub przyjrzeć się rzemieślnikom przy pracy: wyrabianiu koronek klockowych, rzeźbieniu lub wyplataniu koszyków. Dni otwarcia: pon. piąt. 10.00 18.00, w weekendy do 15.00. Godzinny spacer prowadzi z Węgorzewa na wzniesienie, na którym znajduje się stary cmentarz żołnierzy poległych w I wojnie światowej. Spoczywa tu 344 niemieckich i 234 rosyjskich żołnierzy. Napisy na nagrobkach są jeszcze przeważnie czytelne. Wzniesienie leży na północnym brzegu jeziora Święcajty; rozciąga się z niego zapierający dech w piersiach widok na akwen jeziora Mamry. Miejsca postojowe w obrębie miasta Mamry Yacht Charter (1) 54 o 12,70 N 021 o 43,92 E Pierwsza okazja do cumowania nadarza się po rozgałęzieniu kanału w prawo, w kierunku miasta, na jego lewym brzegu. Znajduje się tu przestronny port należący do firmy Mamry Yacht Charter z dalbami cumowniczymi i urządzeniami sanitarnymi na terenie. Nie nadaje się on specjalnie jako baza do zwiedzania miasta, ponieważ jest położony dalej od centrum niż pozostałe przystanie. Jest jednak bardzo dobrze wyposażony, więc można go wykorzystać jako port startowy do rejsu po Mazurach. Do dyspozycji żeglarzy jest duży dźwig. Można tu też czarterować jachty od 6 do 9,3 m długości. Kontakt: Mamry Yacht Charter, tel. (87) 427 31 85, www.mamry-jacht.pl Port jachtowy Węgorzewo 54 o 12,62 N 021 o 44,14 E Większość żeglarzy szuka miejsca w popularnym porcie jachtowym w Węgorzewie, w którym dwie firmy oferują komfortowe miejsca postojowe. Główny plac w Węgorzewie. Port Mamry (2) Pierwsze pomosty po prawej stronie basenu portowego należą do portu Mamry. Aby przycumować, wpływamy wygodnie