1. Akty prawne 2. Informacje ogólne 3. Dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu obowiązujące w roku 4. Wykresy 5. Komentarz 1. akty prawne W ramach Państwowego Monitoringu Środowiska, Państwowej Inspekcji Sanitarnej zgodnie z jej wieloletnim doświadczeniem zostały przydzielone pomiary manualne zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego. Są to pomiary zanieczyszczeń pyłowych i zawartych w nich substancji szkodliwych oraz pomiary manualne zanieczyszczeń gazowych. Poniżej wyszczególniono podstawowe polskie i unijne akty prawne w oparciu o które działa Państwowa Inspekcja Sanitarna w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego. Unijne akty Prawne 96/62/WE 99/30/WE 92/72/EWG Dyrektywa ramowa w sprawie jakości powietrza Dyrektywa w sprawie stężenia dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i tlenków azotu, pyłu oraz ołowiu w powietrzu atmosferycznym Dyrektywa w sprawie zanieczyszczenia powietrza ozonem COM 2000/613 Projekt dotyczący jakości pow. atm. w odniesieniu do ozonu 2000/69/WE 97/101/WE 2003/4/EC Dyrektywa w sprawie zanieczyszczenia powietrza benzenem i tlenkiem węgla Decyzja Rady ustalająca wzajemną wymianę informacji i danych pochodzących z poszczególnych stacji bądź sieci stacji mierzących poziom zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego na terenie państw członkowskich Dyrektywa w sprawie informacji ludności o ochronie środowiska Polskie akty prawne Dz.Ust. Nr 87 z dn. 06.06.2002. poz. 796 w sprawie dop. poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszcz. poziomów niektórych subst. Dz.Ust. Nr 87 z dn. 06.06.2002. poz. 798 w sprawie dolnych i górnych progów oszacowania, liczby punktów pomiarowych, metodyk referencyjnych oznaczania niektórych substancji w powietrzu oraz wymagania jakie mają spełniać wyniki modelowania i obiektywne metody szacowania. 1
Dz.Ust. Nr 115 z dn. 24.07.2002. poz. 1003 w sprawie opracowywania programów poprawy zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego Dz.Ust. Nr 176 z dn. 23.10.2002. poz. 1453 w sprawie udostępniania informacji o środowisku Dz.Ust. Nr 204 z dn. 09.12.2002. poz. 1727 w sprawie informowania ludności o zanieczyszczeniu powietrza atmosferycznego Dz.Ust. Nr 1 z dn. 05.12.2002. poz. 12 w sprawie odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu i referencyjnych metodyk modelowania zan. pow. 2. Informacje ogólne Państwowa Inspekcja Sanitarna zobowiązana jest do współpracy z wieloma instytucjami do których przesyła wyniki swoich pomiarów. Dane te gromadzone są w centralnej bazie danych JPOAT mieszczącej się w Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska. 2
Łódzka Inspekcja Sanitarna manualne średniodobowe pomiary dwutlenku siarki i pyłu zawieszonego oznaczanego metodą reflektometryczną (BS) prowadzi nieprzerwanie od lat 60-tych ubiegłego wieku. W niektórych przypadkach są to najdłuższe serie pomiarowe nie tylko w Polsce ale i w Europie. Omawianą sytuację przedstawia rysunek długości działania stacji pomiarowych na terenie Łodzi zarówno aktualnie pracujących (słupki czerwone) jak i historycznych(słupki niebieskie). Minerska 1/3 Kopcińskiego 54 Dąbrowskiego 225 Legionów 112 Żeligowskiego 3 Tomaszowska 85 Popiełuszki 13a Brus 1 Maja 83 Krzywickiego/Zelwer. Piotrkowska 194 Smugowa 4 Wacława 9 Giewont 28 Narutowicza 136 Strazacka 2 Zgierska 254 Limanowskiego 87 Narutowicza 60 Wodna 40 Rudzka 60 Wici 3 Deczyńskiego 24 Rokicińska 144 Wileńska 20 Astronautów 17 Zachodnia 81 Przybyszewskiego 10 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 W latach 70-tych i 80-tych na terenie aglomeracji łódzkiej obejmującej swoim zasięgiem oprócz Łodzi także Zgierz, Aleksandrów, Pabianice i Konstantynów Łódzki działało ponad 20 stacji pomiarowych mierzących stężenia dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, formaldechydu, ozonu, pyłu zawieszonego oznaczanego metodą reflektometryczną i wagową. Z pyłu ogółem oznaczanego metodą wagową były oznaczane metale oraz benzo-a-piren. Obecnie na terenie aglomeracji łódzkiej znajduje się 15 stacji pomiarowych mierzących różne zanieczyszczenia zarówno gazowe jak i pyłowe. Podstawowe wiadomości o nich umieszczono w poniższej tabeli a lokalizację przestrzenną na mapce: 3
Lp. Miejscowość Adres Mierzone zanieczyszczenia 1 Zgierz pl. Stary Rynek 1 SO 2, NO 2, Form., pył BS, pył PM10 2 Aleksandrów Łódz. ul. Skłodowskiej Curie 1 SO 2, pył BS 3 Pabianice ul. Nowa 1 SO 2, pył BS 4 Pabianice ul. Piłsudskiego 5 pył PM10 5 Łódź ul. Wici 3 SO 2, NO 2, Form., pył BS 6 Łódź ul. Deczyńskiego 24 SO 2, NO 2, Form., pył BS 7 Łódź ul. Wileńska 25 SO 2, Form., pył BS 8 Łódź ul. Wodna 40 SO 2, NO 2, Form., pył BS, pył PM10 9 Łódź ul. Czernika 3 pył PM10 10 Łódź ul. Zachodnia 81 SO 2, NO 2, pył BS 11 Łódź ul. Legionów 1 pył PM10, pył PM2,5 12 Łódź ul. Przybyszewskiego 10 SO 2, NO 2, Form., pył BS 13 Łódź ul. Astronautów 17 SO 2, pył BS 14 Łódź al. Rubinsteina 2 SO 2, NO 2, pył BS 15 Łódź ul. Rudzka 60 SO 2, NO 2, Form., pył BS, pył PM10 Czerwone kółka oznaczają pomiary PM10 a niebieskie pomiary zanieczyszczeń gazowych i pyłu BS 4
Na terenie województwa łącznie aglomeracją w 17 powiatach działa 33 stacji pomiarowych których wykaz adresów mierzonych i substancji umieszczono w tabeli poniżej a lokalizację przestrzenną na mapce: Lp. Miejscowość Adres Mierzone zanieczyszczenia 1 Bełchatów ul. Okrzei 49 SO 2, NO 2, pył BS 2 Brzeziny ul. Reformacka 3 SO 2, NO 2, pył BS 3 Kutno ul. Grunwaldzka 2 SO 2, NO 2, pył BS 4 Łask ul. Warszawska 38 SO 2, NO 2, pył BS 5 Łowicz ul. Floriana 3 SO 2, NO 2, pył BS 6 Opoczno pl. Kościuszki 9 SO 2, NO 2, pył BS 7 Ozorków ul. Wigury 1 SO 2, NO 2, pył BS 8 Pajęczno ul. Żeromskiego 7 SO 2, pył BS 9 Piotrków Tryb. ul. 3-go Maja 3 SO 2, NO 2, pył BS 10 Radomsko ul. Komuny Paryskiej 5 SO 2, NO 2, pył BS 11 Radomsko ul. Żeromskiego 15 pył PM10 12 Sieradz ul.pow 52 SO 2, NO 2, pył BS 13 Sieradz ul.grunwaldzka 8 pył PM10 14 Skierniewice ul. Kopernika 5 SO 2, NO 2, pył BS 15 Skierniewice ul. Reymonta 33 pył PM10 16 Tomaszów Maz. ul. Św. Antoniego 24 SO 2, NO 2, pył BS 17 Wieluń ul. POW 14 SO 2, NO 2, pył BS 18 Zduńska Wola ul.dąbrowskiego 2 SO 2, NO 2, pył BS 5
3. Dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu obowiązujące w roku Lp. Nazwa substancji Okres Uśredniania wyników pomiarów Dopuszczalny poziom substancji w powietrzu w [µg/m 3 ] 1 Dwutlenek azotu jedna godzina 200 18 razy rok kalendarzowy 50 nie dotyczy jedna godzina 350 24 razy 2 Dwutlenek siarki 24 godziny 125 3 razy rok kalendarzowy 20 nie dotyczy 3 Ołów rok kalendarzowy 0,5 nie dotyczy 4 Pył zawieszony PM10 24 godziny 50 35 razy rok kalendarzowy 40 nie dotyczy Dopuszczalna liczba przekraczania dopuszczalnego poziomu w roku kalendarzowym 4.Wykresy przykłady stężeń z punktów pomiarowych mieszczących się w Łodzi, Kutnie, Zduńskiej Woli i Piotrkowie Trybunalskim 30 Średniomiesięczne i średnioroczne stężenia SO 2 w Łodzi na ul. Wodnej 40 w latach - 25 20 15 10 5 0 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Ś redniomiesię czne i ś rednioroczne stęże nia NO 2 w Łodzi na ul. W odnej 40 w latach - s ty c z luty marz kw ie maj c z er lipi s ier w rz e paź d lis t grud rok 6
18,0 16,0 14,0 12,0 1 8,0 6,0 4,0 2,0 Średniomiesię czne i ś rednioroczne stężenia formaldehydu w Łodzi na ul. W odnej 40 w latach - stycz luty marz kw ie maj czer lipi sier w rze paź d list grud rok 14 Ś redniom iesię czne i ś rednioroczne stęże nia pyłu zaw ieszonego BS w Łodzi na ul. W odnej 40 w latach - 12 10 8 6 4 2 s ty c z lu ty ma rz kw ie ma j c z e r lip i s ie r w rz e p a ź d lis t g ru d ro k 16,0 Średniomiesięczne i średnioroczne stężenia SO 2 w Kutnie w latach - 14,0 12,0 1 8,0 6,0 4,0 2,0 7
6 Średniomiesięczne i średnioroczne stężenia NO 2 w Kutnie w latach - 5 4 3 2 1 8 7 6 5 4 3 2 1 Średniomiesięczne i średnioroczne stężenia pyłu zawieszonego BS Kutnie w latach - 35,0 3 Średniomiesięczne i średnioroczne stężenia SO 2 w Zduńskiej Woli w latach - 25,0 2 15,0 1 5,0 8
45,0 4 35,0 3 25,0 2 15,0 1 5,0 Średniomiesięczne i średnioroczne stężenia NO 2 w Zduńskiej Woli w latach - 12 10 8 6 4 2 Średniomiesięczne i średnioroczne stężenia pyłu zawieszonego BS Zduńskiej Woli w latach - 35,0 3 25,0 2 15,0 1 5,0 Średniomiesięczne i średnioroczne stężenia SO 2 w Piotrkowie Tryb. w latach - 9
4 35,0 3 25,0 2 15,0 1 5,0 Średniomiesięczne i średnioroczne stężenia NO 2 w Piotrkowie Tryb. w latach - 14 12 10 8 6 4 2 Średniomiesięczne i średnioroczne stężenia pyłu zawieszonego BS w Piotrkowie Tryb. w latach - 14 Średniomiesięczne i średnioroczne stężenia pyłu PM10 w Radomsku na ul. Żeromskiego 15 w latach - 12 10 8 6 4 2 10
140 120 100 80 60 40 20 0 Średniomiesięczne i średnioroczne stężenia pyłu PM10 w Łodzi na ul. Legionów 1 w latach - 12 Średniomiesięczne i średnioroczne stężenia pyłu PM10 w Sieradzu na ul. Grunwaldzkiej 8 w latach - 10 8 6 4 2 12 Średniomiesięczne i średnioroczne stężenia pyłu PM10 w Skierniewicach na ul. Reymonta 33 w latach - 10 8 6 4 2 11
5. Komentarz W miesiącu kwietniu nie było przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń średniodobowych dwutlenku siarki i dwutlenku azotu. Wystąpiły natomiast przekroczenia pyłu zawieszonego BS i PM10. Na terenie aglomeracji łódzkiej, wystąpiły 22 przekroczenia pyłu BS, a na pozostałych stanowiskach województwa 17 przekroczeń i odpowiednio 13 przekroczeń pyłu PM10 na terenie aglomeracji i 8 na pozostałych stanowiskach województwa. Prawie 60% przekroczeń zarówno pyłu BS jak i PM10 wystąpiło w dniach 1 i 2 kwietnia. Stężenia zanieczyszczeń w tych dniach były średnio od ok. 3 do 5 razy wyższe od wartości średniej miesięcznej. W poniższej tabeli przedstawiono trzy przykładowe stacje z wartościami obrazującymi omawianą sytuację: Poziomy zanieczyszczeń powietrza pyłem BS w μg/m 3 w wybranych dniach kwietnia w stacjach pomiarowych na terenie województwa łódzkiego Adres Łódź ul. Deczyńskiego 24 Kutno ul. Grunwaldzka 2 Piotrków Tryb. al. 3-go Maja 8 dzień miesiąca 1 2 śr. 1 2 śr. 1 2 śr. stężenia pyłu w 50 30 10,4-52 8,8 70 111 18,8 12