KODEKS postępowania karnego

KODEKS postępowania karnego TEKSTY USTAW 8. WYDANIE

KODEKS postępowania karnego TEKSTY USTAW Zamów książkę w księgarni internetowej 8. WYDANIE

Stan prawny na 7 września 2017 r. Wydawca Małgorzata Stańczak Redaktor prowadzący, opracowanie redakcyjne Mariusz Kurzyński Tytuły do artykulików opracowała Dobrosława Szumiło-Kulczycka Łamanie Mercurius Copyright by Wolters Kluwer Polska SA, 2017 ISBN: 978-83-8124-034-5 8. wydanie Dział Praw Autorskich 01-208 Warszawa, ul. Przyokopowa 33 tel. 22 535 82 19 e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl www.wolterskluwer.pl księgarnia internetowa www.profinfo.pl

SPIS TREŚCI KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 1749 ze zm.) Dział I. Przepisy wstępne (art. 1 23b)............................ 9 Dział II. Sąd (art. 24 44)...................................... 18 Rozdział 1. Właściwość i skład sądu (art. 24 39)...................... 18 Rozdział 2. Wyłączenie sędziego (art. 40 44)......................... 23 Dział III. Strony, obrońcy, pełnomocnicy, przedstawiciel społeczny, podmiot zobowiązany, właściciel przedsiębiorstwa zagrożonego przepadkiem (art. 45 91b).............................. 25 Rozdział 3. Oskarżyciel publiczny (art. 45 48)........................ 25 Rozdział 4. Pokrzywdzony (art. 49 52).............................. 27 Rozdział 5. Oskarżyciel posiłkowy (art. 53 58)....................... 29 Rozdział 6. Oskarżyciel prywatny (art. 59 61)........................ 31 Rozdział 7. Powód cywilny (art. 62 70).............................. 33 Rozdział 8. Oskarżony (art. 71 81a)................................ 33 Rozdział 9. Obrońcy i pełnomocnicy (art. 82 89)...................... 39 Rozdział 10. Przedstawiciel społeczny (art. 90 91)...................... 42 Rozdział 10a. Podmiot zobowiązany (art. 91a).......................... 43 Rozdział 10b. Właściciel przedsiębiorstwa zagrożonego przepadkiem (art. 91b)............................................ 44 Dział IV. Czynności procesowe (art. 92 166)....................... 44 Rozdział 11. Orzeczenia, zarządzenia i polecenia (art. 92 107)............ 44 Rozdział 12. Narada i głosowanie (art. 108 115)....................... 50 Rozdział 13. Porządek czynności procesowych (art. 116 121)............. 52 Rozdział 14. Terminy (art. 122 127c)................................ 54 Rozdział 15. Doręczenia (art. 128 142)............................... 56 Rozdział 16. Protokoły (art. 143 155)................................ 61 Rozdział 17. Przeglądanie akt i sporządzanie odpisów (art. 156 159)....... 68 Rozdział 18. Odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt (art. 160 166)... 71 Dział V. Dowody (art. 167 242)................................. 73 Rozdział 19. Przepisy ogólne (art. 167 174)........................... 73 K.P.K. 3

Spis treści Rozdział 20. Wyjaśnienia oskarżonego (art. 175 176)................... 76 Rozdział 21. Świadkowie (art. 177 192a)............................. 77 Rozdział 22. Biegli, tłumacze, specjaliści (art. 193 206)................. 87 Rozdział 23. Oględziny. Otwarcie zwłok. Eksperyment procesowy (art. 207 212)........................................ 92 Rozdział 24. Wywiad środowiskowy i badanie osoby oskarżonego (art. 213 216)........................................ 94 Rozdział 25. Zatrzymanie rzeczy. Przeszukanie (art. 217 236a)........... 97 Rozdział 26. Kontrola i utrwalanie rozmów (art. 237 242)................ 106 Dział VI. Środki przymusu (art. 243 296).......................... 112 Rozdział 27. Zatrzymanie (art. 243 248)............................. 112 Rozdział 28. Środki zapobiegawcze (art. 249 277)...................... 116 Rozdział 29. Poszukiwanie oskarżonego i list gończy (art. 278 280)........ 132 Rozdział 30. List żelazny (art. 281 284).............................. 133 Rozdział 31. Kary porządkowe (art. 285 290)......................... 135 Rozdział 32. Zabezpieczenie majątkowe (art. 291 296).................. 137 Dział VII. Postępowanie przygotowawcze (art. 297 336)............... 143 Rozdział 33. Przepisy ogólne (art. 297 302)........................... 143 Rozdział 34. Wszczęcie śledztwa (art. 303 308)........................ 146 Rozdział 35. Przebieg śledztwa (art. 309 320)......................... 151 Rozdział 36. Zamknięcie śledztwa (art. 321 325)....................... 155 Rozdział 36a. Dochodzenie (art. 325a 325i)............................ 157 Rozdział 37. Nadzór prokuratora nad postępowaniem przygotowawczym (art. 326 328)........................................ 161 Rozdział 38. Czynności sądowe w postępowaniu przygotowawczym (art. 329 330)........................................ 163 Rozdział 39. Akt oskarżenia (art. 331 336)............................ 164 Dział VIII. Postępowanie przed sądem pierwszej instancji (art. 337 424)... 168 Rozdział 40. Wstępna kontrola oskarżenia (art. 337 347)................ 168 Rozdział 41. Przygotowanie do rozprawy głównej (art. 348 354a)......... 176 Rozdział 42. Jawność rozprawy głównej (art. 355 364).................. 181 Rozdział 43. Przepisy ogólne o rozprawie głównej (art. 365 380).......... 184 Rozdział 44. Rozpoczęcie rozprawy głównej (art. 381 384)............... 189 Rozdział 45. Przewód sądowy (art. 385 405).......................... 190 Rozdział 46. Głosy końcowe (art. 406 407)........................... 198 Rozdział 47. Wyrokowanie (art. 408 424)............................ 199 Dział IX. Postępowanie odwoławcze (art. 425 467).................. 205 Rozdział 48. Przepisy ogólne (art. 425 443)........................... 205 Rozdział 49. Apelacja (art. 444 458)................................ 213 Rozdział 50. Zażalenie i sprzeciw (art. 459 467)....................... 218 4 K.P.K.

Spis treści Dział X. Postępowania szczególne (art. 468 517j)................... 221 Rozdział 51. Postępowanie uproszczone (art. 468 484)................... 221 Rozdział 52. Postępowanie w sprawach z oskarżenia prywatnego (art. 485 499)........................................ 221 Rozdział 53. Postępowanie nakazowe (art. 500 507).................... 224 Rozdział 54. Postępowanie w sprawach o wykroczenia (art. 508 517)........ 227 Rozdział 54a. Postępowanie przyspieszone (art. 517a 517j)................ 227 Dział XI. Nadzwyczajne środki zaskarżenia (art. 518 548)............ 235 Rozdział 55. Kasacja (art. 518 539).................................. 235 Rozdział 55a. Skarga na wyrok sądu odwoławczego (art. 539a 539f)........ 242 Rozdział 56. Wznowienie postępowania (art. 540 548).................. 243 Dział XII. Postępowanie po uprawomocnieniu się orzeczenia (art. 549 577)........................................ 248 Rozdział 57. Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego (art. 549 551)........................................ 248 Rozdział 58. Odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie (art. 552 559)............... 249 Rozdział 59. Ułaskawienie (art. 560 568)............................. 252 Rozdział 60. Orzekanie kary łącznej (art. 568a 577).................... 255 Dział XIII. Postępowanie w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych (art. 578 615)........................ 257 Rozdział 61. Immunitety osób należących do przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych (art. 578 584)........................................ 257 Rozdział 62. Pomoc prawna i doręczenia w sprawach karnych (art. 585 589f)....................................... 259 Rozdział 62a. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie postanowienia o zatrzymaniu dowodów lub mającego na celu zabezpieczenie mienia (art. 589g 589k)... 265 Rozdział 62b. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia o zatrzymaniu dowodów lub mającego na celu zabezpieczenie mienia (art. 589l 589u).............. 267 Rozdział 63. Przejęcie i przekazanie ścigania karnego (art. 590 592f)...... 272 Rozdział 64. Wystąpienie o wydanie lub przewóz osób ściganych lub skazanych przebywających za granicą oraz o wydanie przedmiotów (art. 593 601)............................. 277 Rozdział 65. Wydanie oraz przewóz osób ściganych albo skazanych lub wydanie przedmiotów na wniosek państw obcych (art. 602 607)........................................ 279 Rozdział 65a. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o przekazanie osoby ściganej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania (art. 607a 607j)........................... 284 K.P.K. 5

Spis treści Rozdział 65b. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o przekazanie osoby ściganej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania (art. 607k 607zc)........................... 289 Rozdział 65c. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie środka zapobiegawczego (art. 607zd 607zg)..... 300 Rozdział 65d. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia wydanego w celu zapewnienia prawidłowego toku postępowania (art. 607zh 607zn)......... 302 Rozdział 66. Przejęcie i przekazanie orzeczeń do wykonania (art. 608 611f)........................................ 307 Rozdział 66a. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia dotyczącego grzywny, nawiązki, świadczenia pieniężnego lub orzeczenia zasądzającego od sprawcy koszty procesu (art. 611fa 611fe)................ 312 Rozdział 66b. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia o karach o charakterze pieniężnym (art. 611ff 611fm)..................................... 315 Rozdział 66c. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia przepadku (art. 611fn 611ft)......... 319 Rozdział 66d. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia przepadku (art. 611fu 611fze)....... 322 Rozdział 66e. Współpraca z Międzynarodowym Trybunałem Karnym (art. 611g 611s)....................................... 327 Rozdział 66f. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie kary pozbawienia wolności (art. 611t 611tf)..... 331 Rozdział 66g. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie kary pozbawienia wolności (art. 611tg 611ts)..... 336 Rozdział 66h. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia skazującego na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, karę ograniczenia wolności, samoistnie orzeczony środek karny, a także orzeczenia o warunkowym zwolnieniu oraz warunkowym umorzeniu postępowania karnego (art. 611u 611uc)...................................... 342 Rozdział 66i. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia karnego związanego z poddaniem sprawcy próbie (art. 611ud 611uj)........................ 345 Rozdział 66j. Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie europejskiego nakazu ochrony (art. 611w 611wc)... 351 Rozdział 66k. Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie europejskiego nakazu ochrony (art. 611wd 611wj) 352 Rozdział 67. Przepisy końcowe (art. 612 615)......................... 356 6 K.P.K.

Spis treści Dział XIV. Koszty procesu (art. 616 645)........................... 358 Rozdział 68. Przepisy ogólne (art. 616 622)........................... 358 Rozdział 69. Zwolnienie od kosztów sądowych (art. 623 625)............. 366 Rozdział 70. Zasądzenie kosztów procesu (art. 626 641)................. 367 Rozdział 71. Koszty procesu związane z powództwem cywilnym i zasądzeniem odszkodowania z urzędu (art. 642 645).................... 371 Dział XV. Postępowanie karne w sprawach podlegających orzecznictwu sądów wojskowych (art. 646 682)........................ 371 Rozdział 72. Przepisy ogólne (art. 646 662)........................... 371 Rozdział 73. Środki przymusu i postępowanie przygotowawcze (art. 663 668)........................................ 379 Rozdział 74. Postępowanie przed sądem (art. 669 673).................. 380 Rozdział 75. Postępowanie w sprawach o wykroczenia (art. 674 682)........ 382 * * * Wykaz aktów zmieniających Kodeks postępowania karnego.............. 383 Wykaz aktów wykonujących Kodeks postępowania karnego.............. 390 * * * Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. (Dz.U. Nr 89, poz. 556 ze zm.)......... 397 * * * Ustawa z dnia 24 października 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 225, poz. 1485) (wyciąg)....................... 403 Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 234, poz. 1571) (wyciąg).................................................... 404 Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 237, poz. 1651) (wyciąg).................................................... 406 Ustawa z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1247 ze zm.) (wyciąg).................................................... 408 Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 396) (wyciąg).............. 416 Ustawa z dnia 11 marca 2016 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 437 ze zm.) (wyciąg)... 424 Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. poz. 1070 ze zm.) (wyciąg).................................................... 427 K.P.K. 7

Spis treści Ustawa z dnia 30 listopada 2016 r. o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2103) (wyciąg)..................................... 429 * * * Skorowidz przedmiotowy do Kodeksu postępowania karnego............. 430 8 K.P.K.

USTAWA z dnia 6 czerwca 1997 r. KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO (tekst pierwotny Dz.U. z 4 sierpnia 1997 r. Nr 89, poz. 555; tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 1749; zm.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1948, poz. 2138, poz. 2261; z 2017 r. poz. 244, poz. 768, poz. 773, poz. 966, poz. 1452) Dział I Przepisy wstępne Podsądność Art. 1. Postępowanie karne w sprawach należących do właściwości sądów toczy się według przepisów niniejszego kodeksu. Cele kodeksu Art. 2. 1. Przepisy niniejszego kodeksu mają na celu takie ukształtowanie postępowania karnego, aby: 1) 1) sprawca przestępstwa został wykryty i pociągnięty do odpowiedzialności karnej, a osoba niewinna nie poniosła tej odpowiedzialności; 2) przez trafne zastosowanie środków przewidzianych w prawie karnym oraz ujawnienie okoliczności sprzyjających popełnieniu przestępstwa osiągnięte zostały zadania postępowania karnego nie tylko w zwalczaniu przestępstw, lecz również w zapobieganiu im oraz w umacnianiu poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego; 1) W brzmieniu ustalonym przez ustawę z 11 marca 2016 r. (Dz.U. poz. 437 ze zm.); zmiana weszła w życie 15 kwietnia 2016 r. K.P.K. 9

Art. 3 7 Kodeks postępowania karnego 3) 2) zostały uwzględnione prawnie chronione interesy pokrzywdzonego przy jednoczesnym poszanowaniu jego godności; 4) rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło w rozsądnym terminie. 2. Podstawę wszelkich rozstrzygnięć powinny stanowić prawdziwe ustalenia faktyczne. Czynnik społeczny w postępowaniu karnym Art. 3. W granicach określonych w ustawie postępowanie karne odbywa się z udziałem czynnika społecznego. Zasada obiektywizmu Art. 4. Organy prowadzące postępowanie karne są obowiązane badać oraz uwzględniać okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Zasada domniemania niewinności, in dubio pro reo Art. 5. 1. 3) Oskarżonego uważa się za niewinnego, dopóki wina jego nie zostanie udowodniona i stwierdzona prawomocnym wyrokiem. 2. 4) Niedające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego. Zasada prawa do obrony Art. 6. Oskarżonemu przysługuje prawo do obrony, w tym prawo do korzystania z pomocy obrońcy, o czym należy go pouczyć. Zasada swobodnej oceny dowodów Art. 7. Organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. 2) W brzmieniu ustalonym przez ustawę z 28 listopada 2014 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 21); zmiana weszła w życie 8 kwietnia 2015 r. 3) W brzmieniu ustalonym przez ustawę z 10 stycznia 2003 r. (Dz.U. Nr 17, poz. 155 ze zm.); zmiana weszła w życie 1 lipca 2003 r. 4) W brzmieniu ustalonym przez ustawę z 11 marca 2016 r. (Dz.U. poz. 437 ze zm.); zmiana weszła w życie 15 kwietnia 2016 r. 10 K.P.K.

Przepisy wstępne Art. 8 11 Zasada samodzielności jurysdykcyjnej sądów Art. 8. 1. Sąd karny rozstrzyga samodzielnie zagadnienia faktyczne i prawne oraz nie jest związany rozstrzygnięciem innego sądu lub organu. 2. Prawomocne rozstrzygnięcia sądu kształtujące prawo lub stosunek prawny są jednak wiążące. Zasada działania z urzędu Art. 9. 1. Organy procesowe prowadzą postępowanie i dokonują czynności z urzędu, chyba że ustawa uzależnia je od wniosku określonej osoby, instytucji lub organu albo od zezwolenia władzy. 2. Strony i inne osoby bezpośrednio zainteresowane mogą składać wnioski o dokonanie również tych czynności, które organ może lub ma obowiązek podejmować z urzędu. Zasada legalizmu Art. 10. 1. Organ powołany do ścigania przestępstw jest obowiązany do wszczęcia i przeprowadzenia postępowania przygotowawczego, a oskarżyciel publiczny także do wniesienia i popierania oskarżenia o czyn ścigany z urzędu. 2. Z wyjątkiem wypadków określonych w ustawie lub w prawie międzynarodowym nikt nie może być zwolniony od odpowiedzialności za popełnione przestępstwo. Umorzenie absorpcyjne, przesłanki, tryb, wznowienie Art. 11. 1. Postępowanie w sprawie o występek, zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 5, można umorzyć, jeżeli orzeczenie wobec oskarżonego kary byłoby oczywiście niecelowe ze względu na rodzaj i wysokość kary prawomocnie orzeczonej za inne przestępstwo, a interes pokrzywdzonego temu się nie sprzeciwia. 2. Jeżeli kara za inne przestępstwo nie została prawomocnie orzeczona, postępowanie można zawiesić. Zawieszone postępowanie należy umorzyć albo podjąć przed upływem 3 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia w sprawie o inne przestępstwo, o którym mowa w 1. 3. 5) Postępowanie umorzone na podstawie 1 można wznowić w wypadku uchylenia lub istotnej zmiany treści prawomocnego wyroku, z powodu którego zostało ono umorzone. 5) Dodany przez ustawę z 10 stycznia 2003 r. (Dz.U. Nr 17, poz. 155 ze zm.); zmiana weszła w życie 1 lipca 2003 r. K.P.K. 11

Publikacja zawiera tekst ustawy Kodeks postępowania karnego oraz przepisami ją wprowadzającymi. Zamieszczono również najistotniejsze przepisy przejściowe z ustaw zmieniających oraz wykazy aktów zmieniających i wykonujących tę ustawę. Uwzględniono najnowszą zmianę wprowadzoną ustawą z 12 lipca 2017 r. o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1452). Artykuły Kodeksu zostały opatrzone tytułami objaśniającymi ich sens zaakcentowano je kolorowym tłem. W książce zamieszczono także skorowidz przedmiotowy ułatwiający odnalezienie poszcze gól nych insty tucji. Publikacja ta jest skierowana do prawników praktyków, a także do osób przygotowujących się do wszelkiego rodzaju egzaminów prawniczych. W celu ułatwienia Czytelnikowi zapoznania się z nowymi przepisami zmiany, które weszły w życie między 5 maja 2017 r. a 7 września 2017 r., oznaczono tekstem pogrubionym, natomiast wszystkie zmiany, które wejdą w życie po 7 wrzesnia 2017 r., oznaczono tekstem pogrubionym i mniejszym stopniem pisma. Stan prawny na 7 września 2017 roku. zamówienia: infolinia 801 04 45 45, fax 22 535 80 01 zamowienia@wolterskluwer.pl www.profinfo.pl CENA 19,90 ZŁ (W TYM 5% VAT)