dr Iwona Michniewicz Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego w Kaliszu Andrzej Tomicki Rejonowe WOPR w Piotrkowie Trybunalskim dr Romuald Michniewicz Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego w Kaliszu PLEONAZMY I INNE BŁĘDY W TERMINACH UŻYWANYCH W RATOWNICTWIE WODNYM PLEONASMS AND OTHER MISTAKES IN TERMINOLOGY USED IN WATER RESCUE Abstract While analyzing regulations concerning issues essential for water rescue, one may face various statements, terms or even established definitions that are incoherent, synonymic, illogical or simply obsolate. The article constitutes an attempt to point to those mistakes together with original wording of proposals of selected terms: swimming pool basin, swimming pool (swimming pool basin, pool plant, sports pool, swimming pool) swimming, bath, practicing sport and recreation, swimming area and swimming pool basin. Key words Swimming pool, basin, swimming pool, water rescue, bath Streszczenie Analizując przepisy dotyczące istotnych kwestii dla ratownictwa wodnego, napotkać można wiele sformułowań, określeń czy wręcz ustanowionych definicji, które są niespójne, synonimiczne, nielogiczne lub po prostu przestarzałe. Artykuł stanowi próbę wykazania części tych błędów wraz z autorskimi propozycjami brzmienia wybranych pojęć. Omówione zostały następujące terminy: niecka, basen (niecka basenowa, basen kąpielowy, sportowy, pływacki), pływanie, kąpiel, uprawianie sportu i rekreacji, kąpielisko a niecka basenowa. Słowa kluczowe Basen, niecka, pływalnia, ratownictwo wodne, kąpiel 18
Wprowadzenie Brak precyzyjnych określeń w obowiązujących przepisach, przysparza wielu osobom (ratownikom, zarządzającym, szkoleniowcom itp.) problemów w rozumieniu, interpretacji i wdrażaniu w życie niektórych zaleceń wynikających z norm prawnych. Autorzy już wielokrotnie podejmowali się własnego opracowania definicji dla różnych terminów [1,2,3], stosowanych powszechnie a nie posiadających oficjalnych oznaczeń. Niecka basenowa jest kolejnym tego rodzaju sformułowaniem. W tym prozaicznie brzmiącym pojęciu kryje się jednak wiele znaczeń, mogących istotnie wpływać na wykonanie zaleceń wynikających np. z przepisów. Niecka basenowa jest typowym pleonazmem. Błędnie także w ratownictwie wodnym wykorzystuje się określenia sport, pływanie, kąpiel i wiele innych. Niecka i basen definicje W słownikowym [4] znaczeniu niecka to: 1. drewniane, podłużne naczynie półkoliste wydrążone w jednym kawałku drewna, używane na wsi; niecułka; 2. naczynie z blachy lub drewna, w kształcie koryta z bocznymi uchwytami, stosowane w kopalniach do przenoszenia urobku; 3. ilość produktu mieszcząca się w takich naczyniach; dawna miara pojemności; 4. podłużne obniżenie terenu. W innym źródle [5], nieckę określa się jako: 1. łagodne zagłębienie płaszczyzny, terenu 2. podłużne obniżenie terenu odznaczające się łagodnym profilem 3. podłużne naczynie wydrążone w jednym kawałku drewna, używane dawniej na wsi. Można więc przyjąć, że w przypadku niecki mamy do czynienia ze swego rodzaju naczyniem (zbiornikiem), sztucznym lub naturalnym w postaci obniżonego terenu lub zagłębienia. Z drugiej strony, skoro słowo basen pochodzi z języka francuskiego (bassin) i oznacza miskę, miednicę to połączenie obu tych wyrazów (niecka + basenowa) wydaje się zawierać treści tzw. nadmiarowe, tworząc pleonazm, podobnie jak akwen wodny. Jeśli zbiornik ten (niecka, basen) będzie wypełniony wodą i wykorzystywany przez ludzi do wszelkiej aktywności fizycznej w środowisku wodnym stanie się niecką lub basenem, np. do uprawiania sportu w wodzie. Pojęcie basen występuje jako pojęcie geograficzne i geologiczne: 1. basen oceaniczny, wielkie obniżenia w skorupie ziemskiej, poniżej szelfu i stoków kontynentalnych 2. basen rodzaj zbiornika antropogenicznego 3. basen (zlewisko) zbiór dorzeczy 4. basen artezyjski, 19
oraz jako pojęcie dotyczące budowli i konstrukcji: 1. basen portowy akwen na terenie portu (morskiego lub rzecznego) przeznaczony do manewrowania i cumowania statków, 2. basen pływacki niewielki zbiornik wodny przeznaczony dla ludzi, do kąpieli i pływania, 3. basen sportowy odmiana basenu kąpielowego, 4. basen (skateboarding) konstrukcja przeznaczona do uprawiania skateboardingu [6]. Basen istnieje w użyciu także jako medyczne określenie naczynia, wykorzystywanego do załatwiania potrzeb fizjologicznych osób obłożnie chorych, bez konieczności wstawania z łóżka. W potocznym słownictwie nazwa basen, często utożsamiane jest także z całym obiektem, w którym znajduje się zbiornik / zbiorniki (sztuczne konstrukcje o trwałych brzegach i dnach), wypełnione wodą, przeznaczone do uprawiania aktywności fizycznej (sportu). W ratownictwie wodnym z pewnością mamy do czynienia z basenem jako rodzajem zbiornika antropogenicznego, który jest najczęściej niewielkim akwenem o misie betonowej bądź ukształtowanej z innych materiałów sztucznych. Zwykle posiada płaskie lub prawie płaskie dno oraz strome lub pionowe ściany, co przekłada się na wartości wskaźnika głębokościowego zbliżone do jedności. Jest wykorzystywany do celów przemysłowych (np. osadniki wód chłodniczych), sportowo-rekreacyjnych (np. baseny pływackie), komunalnych (np. zbiorniki wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi), retencyjnych (np. zbiorniki wód opadowych) i innych [7]. Basenem pływackim [8] zwykło się określać sztuczny, obudowany zbiornik wody, w kształcie prostokąta; zazwyczaj o znormalizowanych wymiarach, przeznaczony do: 1. pływania rekreacyjnego, 2. rozgrywania sportowych konkurencji pływackich, 3. rozgrywania sportowych konkurencji skoków do wody, 4. uprawiania waterpolo. Już w tak krótkim ujęciu mamy do czynienia z wieloma, nie do końca wyjaśnionymi i jednoznacznymi terminami. Mowa jest o basenach: 1. kąpielowych, 2. pływackich, 3. sportowych. Ustawa o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych [9] w żadnym miejscu nie określa czym jest basen. Można mniemać, że termin ten został wkomponowany w pojęcie pływalni. Ustawa prawo wodne [9] zawiera twierdzenie, że ( ) kąpieliskiem nie jest basen pływacki. Na potrzeby niniejszego opracowania, przyjmuje się, że: Basen to rodzaj sztucznego zbiornika wodnego, wykorzystywany do uprawiania aktywności fizycznej, zazwyczaj będący niewielkim akwenem o niecce (misie) betonowej bądź ukształtowanej z innych trwałych materiałów. 20
Szczególnym rodzajem basenu jest basen pływacki. Basen pływacki to basen w kształcie prostokąta, zazwyczaj o znormalizowanych wymiarach. Zwykle posiada płaskie lub prawie płaskie dno oraz strome lub pionowe ściany. Przeznaczony jest głównie do pływania, w tym pływania synchronicznego, skoków do wody, gier zespołowych i innych dyscyplin wymagających odpowiedniej głębokości wody i kształtu niecki basenowej. Występowanie sformułowania niecka basenowa / niecki basenowe w obowiązującym prawie Ustawa o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych [10], zawiera następujące zapisy: Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o: 1) obszarze wodnym rozumie się przez to wody śródlądowe oraz wody przybrzeżne w rozumieniu art. 5 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.) a także kąpielisko, miejsce wykorzystywane do kąpieli, pływalnię oraz inne obiekty dysponujące nieckami basenowymi o łącznej powierzchni powyżej 100 m2 i głębokości ponad 0,4 m w najgłębszym miejscu lub głębokości powyżej 1,2 m; 2) wyznaczonym obszarze wodnym rozumie się przez to kąpielisko, miejsce wykorzystywane do kąpieli, pływalnię oraz inne obiekty dysponujące nieckami basenowymi o łącznej powierzchni powyżej 100 m2 i głębokości ponad 0,4 m w najgłębszym miejscu lub głębokości powyżej 1,2 m; 8) pływalni rozumie się przez to obiekt kryty lub odkryty, z wodą przepływową, przeznaczony do pływania lub kąpieli, posiadający co najmniej jedną nieckę basenową, z trwałym brzegiem i dnem, wyposażony w urządzenia sanitarne, szatnie i natryski. Art. 5.2. Do obowiązków zarządzającego wyznaczonym obszarem wodnym należy: 1) w przypadku kąpieliska, pływalni oraz innych obiektów dysponujących nieckami basenowymi o łącznej powierzchni powyżej 100 m2 i głębokości ponad 0,4 m w najgłębszym miejscu lub głębokości powyżej 1,2 m: a) wytyczanie strefy dla umiejących i nieumiejących pływać, b) wydzielanie brodzika dla dzieci; Art. 21. 1. Organizowanie i finansowanie działań ratowniczych na wyznaczonym obszarze wodnym należy do zarządzającego tym obszarem. 2. Przepis ust. 1 nie dotyczy osób fizycznych dysponujących nieckami basenowymi wyłącznie do celów prywatnych. W Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie minimalnych wymagań dotyczących liczby ratowników wodnych zapewniających stałą kontrolę wyznaczonego obszaru wodnego [11], znajdujemy takie informacje: 2. Ustala się minimalne wymagania dotyczące liczby ratowników wodnych zapewniających stałą kontrolę wyznaczonego obszaru wodnego: 2) w miejscach przeznaczonych do kąpieli dwóch ratowników wodnych; 3) w przypadku pływalni: 21
a) dysponującej nieckami basenowymi o długości do 25 m jeden ratownik wodny, b) dysponującej nieckami basenowymi o długości 25 50 m dwóch ratowników wodnych, c) dysponującej nieckami basenowymi o długości powyżej 50 m trzech ratowników wodnych; 4) w przypadku innych obiektów dysponujących nieckami basenowymi o łącznej powierzchni powyżej 100 m2 i głębokości ponad 0,4 m w najgłębszym miejscu lub głębokości powyżej 1,2 m co najmniej jeden ratownik wodny. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 27 lutego 2012 r. w sprawie wymagań dotyczących wyposażenia wyznaczonych obszarów wodnych w sprzęt ratunkowy i pomocniczy, urządzenia sygnalizacyjne i ostrzegawcze oraz sprzęt medyczny, leki i artykuły sanitarne [12], zawiera zapisy: 2.3. Pływalnię wyposaża się w: 1) koła ratunkowe z linką lub pasy ratownicze dwa na pływalniach o długości niecki do 50 m i cztery na pływalniach o długości powyżej 50 m; 2) żerdzie o długości co najmniej 4 m dwie na pływalniach o długości niecki do 50 m oraz cztery na pływalniach o długości powyżej 50 m; 4. Inne obiekty dysponujące nieckami basenowymi o łącznej powierzchni powyżej 100 m2 i głębokości ponad 0,4 m w najgłębszym miejscu lub głębokości powyżej 1,2 m wyposaża się w: 1) koła ratunkowe z linką lub pasy ratownicze cztery na każde 300 m2 powierzchni łącznej niecek i kolejne dwa na każde kolejne 300 m2 powierzchni łącznej niecek; 2) żerdzie o długości co najmniej 4 m cztery na każde 300 m2 powierzchni łącznej niecek i kolejne dwie na każde kolejne 300 m2 powierzchni łącznej niecek; Kolejne Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 6 marca 2012 r. w sprawie sposobu oznakowania i zabezpieczania obszarów wodnych oraz wzorów znaków zakazu, nakazu oraz znaków informacyjnych i flag [13], także odnosi się do niecek basenowych: 2.3. W kąpieliskach, miejscach wykorzystywanych do kąpieli, pływalniach oraz innych obiektach dysponujących nieckami basenowymi o łącznej powierzchni powyżej 100 m2 i głębokości ponad 0,4 m w najgłębszym miejscu lub głębokości powyżej 1,2 m należy oznaczyć głębokość wody poprzez: 1) umieszczenie napisów informujących o głębokości na ścianach lub dnie niecek basenowych w pływalniach oraz innych obiektach dysponujących nieckami basenowymi o łącznej powierzchni powyżej 100 m2 i głębokości ponad 0,4 m w najgłębszym miejscu lub głębokości powyżej 1,2 m; Kąpielisko a niecki basenowe W Ustawie prawo wodne [9], zawarta jest definicja kąpieliska i miejsca wykorzystywanego do kąpieli, która określa różne rodzaje obiektów nie używając ani razu określenia niecka basenowa. 22
W myśl tego zapisu, kąpielisko to: wyznaczony uchwałą rady gminy, wydzielony i oznakowany fragment wód powierzchniowych, wykorzystywany przez dużą liczbę osób kąpiących się, określoną w uchwale rady gminy w sprawie wykazu kąpielisk, pod warunkiem że w stosunku do tego kąpieliska nie wydano stałego zakazu kąpieli; kąpieliskiem nie jest: basen pływacki, basen uzdrowiskowy, zamknięty zbiornik wodny podlegający oczyszczaniu lub wykorzystywaniu w celach terapeutycznych, sztuczny, zamknięty zbiornik wodny, oddzielony od wód powierzchniowych i wód podziemnych. Miejscem wykorzystywanym do kąpieli jest: wydzielony i oznakowany fragment wód powierzchniowych, niebędący kąpieliskiem i wykorzystywany do kąpieli. Zatem czy określenie niecka basenowa może być stosowane wobec kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli? Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy wyjaśnić, czym są wody powierzchniowe, których fragment może być wydzielony i oznakowany na potrzeby kąpieliska czy miejsca wykorzystywanego do kąpieli. Art. 5. Ustawy prawo wodne [9] określa: 1. Wody dzielą się na powierzchniowe i podziemne. 2. Wody, z wyjątkiem wód morza terytorialnego i morskich wód wewnętrznych, są wodami śródlądowymi. 3. Śródlądowe wody powierzchniowe dzielą się na: 1) płynące, do których zalicza się wody: a) w ciekach naturalnych, kanałach oraz w źródłach, z których cieki biorą początek, b) znajdujące się w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych o ciągłym bądź okresowym naturalnym dopływie lub odpływie wód powierzchniowych, c) znajdujące się w sztucznych zbiornikach wodnych usytuowanych na wodach płynących; 2) stojące, do których zalicza się wody znajdujące się w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych niezwiązanych bezpośrednio, w sposób naturalny, z powierzchniowymi wodami płynącymi. 4. Przepisy o wodach stojących stosuje się odpowiednio do wód znajdujących się w zagłębieniach terenu powstałych w wyniku działalności człowieka, niebędących stawami. 5. Dla potrzeb gospodarowania wodami wody dzieli się na: 1) jednolite części wód powierzchniowych, z wyodrębnieniem jednolitych części: a) wód przejściowych lub przybrzeżnych, b) wód sztucznych lub silnie zmienionych; 2) jednolite części wód podziemnych. 5a. Wody przejściowe oznaczają wody powierzchniowe znajdujące się w ujściach rzek lub w pobliżu ujść rzek, które z uwagi na bliskość wód słonych 23
wykazują częściowe zasolenie, pozostając w zasięgu znaczących wpływów wód słodkich, oraz morskie wody wewnętrzne Zatoki Gdańskiej. 5b. Wody przybrzeżne obejmują pas wód morskich o szerokości jednej mili morskiej liczonej od linii podstawowej morza terytorialnego, z wyłączeniem morskich wód wewnętrznych Zatoki Gdańskiej oraz przyległych do nich wód morza terytorialnego. W przypadku gdy zasięg wód przejściowych jest większy niż jedna mila morska, zewnętrzna granica tego zasięgu stanowi zewnętrzną granicę wód przybrzeżnych. Definicyjnie kąpielisko i miejsce wykorzystywane do kąpieli zostało określone w ustawie prawo wodne, a ustawa o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych [10] przeniosła je do art. 2 w następujący sposób: Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o: 1) obszarze wodnym rozumie się przez to wody śródlądowe oraz wody przybrzeżne w rozumieniu art. 5 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.), a także kąpielisko, miejsce wykorzystywane do kąpieli, pływalnię oraz inne obiekty dysponujące nieckami basenowymi o łącznej powierzchni powyżej 100 m2 i głębokości ponad 0,4 m w najgłębszym miejscu lub głębokości powyżej 1,2 m; 2) wyznaczonym obszarze wodnym rozumie się przez to kąpielisko, miejsce wykorzystywane do kąpieli, pływalnię oraz inne obiekty dysponujące nieckami basenowymi o łącznej powierzchni powyżej 100 m2 i głębokości ponad 0,4 m w najgłębszym miejscu lub głębokości powyżej 1,2 m; oraz 6) miejscu wykorzystywanym do kąpieli rozumie się przez to miejsce, o którym mowa w art. 9 ust. 1 pkt 5c ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne; 7) kąpielisku rozumie się przez to kąpielisko w rozumieniu art. 9 ust. 1 pkt 5a ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne; Zatem w pojęciu kąpieliska muszą znaleźć się następujące elementy, wynikające z przepisów: 1. wyznaczony uchwałą rady gminy, 2. wydzielony i oznakowany fragment wód powierzchniowych, a) na wodach płynących, b) na wodach śródlądowych, c) na wodach przybrzeżnych morskich, d) na zbiornikach naturalnych lub sztucznych. 3. wykorzystywany przez dużą liczbę osób kąpiących się, określoną w uchwale rady gminy w sprawie wykazu kąpielisk, 4. bez wydanego stałego zakazu kąpieli, 5. nie będące basenem pływackim, basenem uzdrowiskowym, zamkniętym zbiornikiem wodnym podlegającym oczyszczaniu lub wykorzystywaniu w celach terapeutycznych, sztucznym, zamkniętym 24
zbiornikiem wodnym, oddzielonym od wód powierzchniowych i wód podziemnych. W świetle powyższego, nie można uznać, że każdy obiekt można nazwać kąpieliskiem. Taka sytuacja ma np. miejsce w Gliwicach, gdzie jeden z obiektów został zaewidencjonowany w urzędzie miasta, jako Kąpielisko Leśne. Zarówno miejsce, forma jak i sposób zaopatrywania w wodę, nie pozwalają na taką jego klasyfikację. Obiekt ten bowiem stanowi zespół wielu odrębnych niecek basenowych, o trwałych brzegach i dnie (wykonanych z betonu), jest oddzielonym od wód powierzchniowych zbiornikiem, przeznaczonym do pływania i kąpieli, posiadającym szatnie, natryski i zaplecze sanitarne, z wodą dopływającą z naturalnego cieku, poddawaną oczyszczaniu / uzdatnianiu. Poniższa rycina prezentuje omawiany obiekt, zwany kąpieliskiem. Ryc. 1. Kąpielisko Leśne w Gliwicach Pływanie i kąpiel Oba te terminy należy krótko wyjaśnić, gdyż stanowią istotę prawie każdego (poza innymi obiektami), wyznaczonego obszaru wodnego, tj. kąpieliska, miejsca wykorzystywanego do kąpieli i pływalni. Wszystkie one zawierają zapis związany z przeznaczeniem. Ustawa prawo wodne [9] określa tę funkcję jako: 1. w kąpielisku: wykorzystywanie przez dużą liczbę osób kąpiących się, 2. w miejscach wykorzystywanych do kąpieli: wykorzystywanie do kąpieli. Dla pływalni, zastosowanie określa Ustawa o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych [10], jako przeznaczenie do pływania lub kąpieli. Inne obiekty nie mają w przepisach wskazania na cel wykorzystania basenowej niecki (niecek). Należy zatem określić, czym jest pływanie a czym kąpiel. Już w pierwszym artykule ustawy o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych, znajduje się zapis dotyczący określenia regulacji, które są przedmiotem 25
tego przepisu. Prawodawca stwierdza, że ustawa określa warunki bezpieczeństwa osób pływających, kąpiących się lub uprawiających sport lub rekreację na obszarach wodnych. Można zatem (czytając literalnie przywołane normy prawne), dojść do wniosku, że: 1. na kąpielisku i w miejscu wykorzystywanym do kąpieli, osoby z nich korzystające kąpią się, 2. na pływalniach użytkownicy pływają lub kąpią się. W tym miejscu należy nawiązać do Ustawy o sporcie [14], gdyż przepis ten określa czym jest sport, wspomniany w art. 1. ustawy o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych. Art. 2. ustawy o sporcie brzmi: Sportem są wszelkie formy aktywności fizycznej, które przez uczestnictwo doraźne lub zorganizowane wpływają na wypracowanie lub poprawienie kondycji fizycznej i psychicznej, rozwój stosunków społecznych lub osiągnięcie wyników sportowych na wszelkich poziomach. Sport wraz z wychowaniem fizycznym i rehabilitacją ruchową składają się na kulturę fizyczną. Widać pewną rozbieżność pojęciową pomiędzy omawianymi ustawami. Sportem w myśl ustawy o sporcie jest wszelka aktywność fizyczna, bez podziału na sportową i rekreacyjną. W związku z tym błędnie wskazuje się na odrębność tych terminów w ustawie o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych. Każdy bowiem użytkownik wyznaczonego obszaru wodnego, poprawiając swoją kondycję fizyczną lub psychiczną bądź rozwijając stosunki społeczne, poprzez tę aktywność uprawia sport. Jaka jest różnica pomiędzy pływaniem a kąpielą? Jeśli przyjąć znaczenie bezokolicznika kąpać się [15] (odnoszącego się tu do "kąpieli") opisanego jako - "zanurzać się, moczyć się, pluskać się w wodzie w celu umycia się albo leczenia, lub dla przyjemności i sportu", to pływanie, skoki do wody, waterpolo, pływanie synchroniczne (a może jeszcze inne) uprawiane zarówno dla przyjemności (rekreacyjnie) jak i sportowo, jest "zanurzaniem się w wodzie, moczeniem", czyli specyficznym rodzajem kąpieli (kąpania się) lub sportem (zgodnie z wcześniej przytoczoną ustawową definicją). Tym samym jeśli mowa o kąpaniu się (osobach kapiących się) lub pływaniu lub uprawianiu sportu / rekreacji, można przyjąć, że wszystkie te określenia mieszczą się w jednym tj. uprawianiu sportu. Stąd też propozycja swego rodzaju konsolidacji pojęciowej różnych przepisów, w ustawie o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych, jako najpóźniejszej (w zestawieniu z ustawą prawo wodne i ustawą o sporcie), w następujący sposób: 26
Tabela 1. Propozycje zmian w zapisach ustawy Jest Powinno być Art. 1. Ustawa określa 1) warunki bezpieczeństwa osób pływających, 1) warunki bezpieczeństwa osób kąpiących się lub uprawiających sport lub uprawiających sport na obszarach rekreację na obszarach wodnych; wodnych; 2) podmioty uprawnione do wykonywania 2) bez zmian ratownictwa wodnego, zakres ich obowiązków i uprawnień, oraz zasady finansowania ich działalności; 3) podmioty odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeństwa osobom pływającym, kąpiącym się lub uprawiającym sport lub rekreację na obszarach wodnych; 4) nadzór i kontrolę nad ratownictwem wodnym; 5) zasady i tryb usuwania, przechowywania, wydawania oraz orzekania przepadku statku lub innego obiektu pływającego przeznaczonego lub używanego do uprawiania sportu lub rekreacji, zwanego dalej innym obiektem pływającym. 3) podmioty odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeństwa osobom uprawiającym sport na obszarach wodnych; 4) bez zmian 5) zasady i tryb usuwania, przechowywania, wydawania oraz orzekania przepadku statku lub innego obiektu pływającego przeznaczonego lub używanego do uprawiania sportu zwanego dalej innym obiektem pływającym. Podsumowanie Brak jednoznacznych, spójnych określeń w odniesieniu do omawianych w niniejszym materiale pojęć, tj. niecka / niecka basenowa, kąpiel, pływanie, uprawianie sportu, basen kąpielowy / pływacki / sportowy, daje przestrzeń do wielu dywagacji, pozwalając na różną interpretację obowiązujących przepisów. Stosowanie pojęcia niecka basenowa uznać można za pleonazm (z gr. πλεονασμός pleonasmos nadmiar ). Wyrażenie to bowiem zawiera te same treści, które występują w obu jej częściach (tzw. treści nadmiarowe). Taka konstrukcja słowna zdaje się być błędem logiczno-językowym, podobnym do akwenu wodnego. W związku z tym zasadnym byłoby używanie rozdzielnie wyrażenia basen lub niecka w odniesieniu do zbiornika wypełnionego wodą, przeznaczonego do uprawiania aktywności fizycznej. Nie ma logicznego powiązania w przepisach (ustawie o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych, ustawie o sporcie i ustawie prawo wodne), w odniesieniu do pojęć: sport, rekreacja, pływanie, kąpiel, rekreacja. Słabość ta przekłada się w dalszej kolejności na akty wykonawcze np. na rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawach: minimalnych wymagań dotyczących liczby ratowników wodnych zapewniających stałą kontrolę wyznaczonego obszaru wodnego [11] czy wymagań dotyczących wyposażenia wyznaczonych obszarów wodnych w sprzęt ratunkowy i pomocniczy, urządzenia sygnalizacyjne i ostrzegawcze oraz sprzęt medyczny, leki i artykuły sanitarne [12]. Określenie niecka / basen może być zgodnie z obecnie obowiązującymi definicjami, stosowane wyłącznie wobec pływalni, miejsc wykorzystywanych do kąpieli i innych obiektów. 27
Bibliografia 1. Michniewicz I., Michniewicz R., Interpretacja i dyskusja w obrębie różnych pojęć lub teorii, funkcjonujących w ratownictwie wodnym, Life and Movement nr 1-2(8)/2016, s.25-25 2. Michniewicz I. Michniewicz R., Pojęcia bez formalnych definicji, powszechnie stosowane w ratownictwie wodnym, Logistyka nr 4/2015, s. 7985-7990 3. Michniewicz I, Michniewicz R., (2015), Obserwacja w ratownictwie wodnym, PWSZ Kalisz 4. http://sjp.pl/niecka [dostęp z dnia 10.10.2016] 5. http://sjp.pwn.pl/sjp/niecka;2488457 [dostęp z dnia 10.10.2016] 6. https://pl.wikipedia.org/wiki/basen [dostęp z dnia 10.10.2016] 7. https://pl.wikipedia.org/wiki/basen_%28zbiornik_antropogeniczny%29 [dostęp z dnia 10.10.2016] 8. https://pl.wikipedia.org/wiki/basen_p%c5%82ywacki [dostęp z dnia 10.10.2016] 9. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne. (Dz.U. 2001 nr 115 poz. 1229) 10. Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (Dz.U. 2011 nr 208 poz. 1240) 11. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 23 stycznia 2012 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących liczby ratowników wodnych zapewniających stałą kontrolę wyznaczonego obszaru wodnego (Dz.U. 2012 poz. 108) 12. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 27 lutego 2012 r. w sprawie wymagań dotyczących wyposażenia wyznaczonych obszarów wodnych w sprzęt ratunkowy i pomocniczy, urządzenia sygnalizacyjne i ostrzegawcze oraz sprzęt medyczny, leki i artykuły sanitarne (Dz.U. 2012 poz. 261) 13. Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 6 marca 2012 r. w sprawie sposobu oznakowania i zabezpieczania obszarów wodnych oraz wzorów znaków zakazu, nakazu oraz znaków informacyjnych i flag (Dz.U. 2012.286) 14. Ustawa z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz.U. 2010 nr 127 poz. 857) 15. Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 1978 28