Listopad 2011 Nowoczesne stadiony obiekty wielu moŝliwości
Wprowadzenie EFEKTYWNOŚĆ FINANSOWA INWESTYCJI W STADIONY A KORZYŚCI SPOŁECZNE Nowoczesne stadiony są inwestycjami wymagającymi wysokich nakładów inwestycyjnych. Nakłady finansowe ponoszone na stadiony budowane na EURO 2012 wahały się od 700 1 500 mln PLN. Wyniki finansowe operatorów stadionów prawdopodobnie nie wystarczą na osiągnięcie zwrotu poniesionych nakładów. W związku z powyŝszym trudno traktować budowę stadionów w Polsce jako inwestycje nastawione na osiągnięcie zysków. Brak korzyści finansowych moŝe być rekompensowany przez generowanie szeroko pojętych korzyści społecznych społecznej wartości dodanej. Pytanie: Czy moŝliwości oferowane przez konstrukcję nowoczesnych stadionów oraz korzyści z ich powstania dają szansę na uzasadnienie wysokich kosztów ponoszonych na ich budowę? Strona 2
Wprowadzenie Kategoryzacja moŝliwości oferowanych przez nowoczesne stadiony PODZIAŁ MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTWANIA STADIONU PRZYJĘTY W NINIEJSZEJ PREZENTACJI Mecze piłkarskie Otoczenie stadionu i usługi komplementarne Imprezy i wydarzenia pozapiłkarskie Strona 3
1. Mecze piłkarskie Efekt nowego stadionu KORZYŚCI Z BUDOWY STADIONÓW DLA ROZGRYWEK PIŁKARSKICH W POLSCE Frekwencja na meczach wybranych klubów [tys. widzów] 0 5 000 10 000 15 000 20 000 25 000 Lech Poznań Legia Warszawa Wisła Kraków Cracovia Kraków Frekwencja 09/10 Arka Gdynia Frekwencja 10/11 Powstawanie nowoczesnych stadionów przyczynia się do zwiększania frekwencji na meczach piłkarskich. Głównymi czynnikami katalizującymi wzrost frekwencji jest podnoszenie komfortu oglądania widowisk sportowych oraz zwiększanie poziomu bezpieczeństwa. Efekt nowego stadionu obserwowany jest zarówno w ligach o ustalonej renomie (np. Bundesliga po modernizacji stadionów w związku z organizacją MŚ2006), jak równieŝ w rozgrywkach budujących swoją pozycję, tak jak np. Ekstraklasa. Strona 4
2. Imprezy pozapiłkarskie na stadionie (1/3) DĄŻENIE DO ZWIĘKSZENIA LICZBY IMPREZ I WYDARZEŃ NA STADIONIE Zwiększanie liczby imprez organizowanych na stadionie stanowi źródło wzrostu przychodów generowanych przez stadiony oraz ich rentowności. Istotny w tym względzie jest fakt, Ŝe stadiony konstruowane są przede wszystkim dla celów imprez sportowych. Wszelkie plany dotyczące organizacji imprez pozasportowych muszą brać pod uwagę fakt, Ŝe stadion musi być gotowy na organizację meczów piłkarskich druŝyny występującej na nim na co dzień. Nowoczesne stadiony konstruowane są z myślą o elastyczności ich wykorzystywania i umoŝliwienia organizacji na nich róŝnych imprez. W szczególności dotyczy to konstruowania strefy hospitality w sposób umoŝliwiający wykorzystywanie jej poza dniami meczowymi do organizacji imprez biznesowych (spotkań, kongresów, wystaw, imprez korporacyjnych). Organizacja koncertów i większych imprez na murawie wymaga odpowiedniego jej przygotowania. W związku z tym liczba imprez pozapiłkarskich organizowanych na całym stadionie nie jest tak wysoka. Najczęściej na stadionach organizowanych jest kilka imprez tego typu. Strona 5
2. Imprezy pozapiłkarskie na stadionie (2/3) Przykłady wykorzystywania stadionów do imprez pozapiłkarskich Imprezy duŝe Koncerty Show dla dzieci i rodzin (np. Disney on Ice) DuŜe wydarzenia kulturalne (np. opery) DuŜe wydarzenia telewizyjne (finały show telewizyjnych) Imprezy sportowe (walki bokserskie, wyścigi samochodowe i motocyklowe, ceremonie otwarcia) Imprezy średnie Otwarte treningi piłkarzy Prezentacje nowych zawodników Amatorskie turnieje piłkarskie Ceremonie rozdania nagród Imprezy małe Konferencje, bankiety Wystawy, pokazy Prezentacje, imprezy korporacyjne, szkolenia Przyjęcia ślubne, sesje zdjęć ślubnych Imprezy urodzinowe Konferencje prasowe Strona 6
2. Imprezy pozapiłkarskie na stadionie (3/3) Przykłady Allianz Arena PowyŜej 1000 uczestników Od 500 do 1000 uczestników Od 300 do 500 uczestników PoniŜej 300 uczestników 2 imprezy 9 imprez 52 imprezy 421 imprez W przypadku stadionu Allianz Arena wart zauwaŝenia jest fakt, iŝ organizowanych jest na nim mało duŝych imprez. Związane to jest z faktem, Ŝe w Monachium duŝe imprezy organizowane są na Olimpiastadion. Strona 7
3. Działania komplementarne, rozwój otoczenia (1/6) Wprowadzenie Usługi lokalizowane na samym stadionie Restauracje / puby / bary Kluby fitness Muzea Sklepy dla fanów Kluby muzyczne Obiekty lokalizowane w otoczeniu stadionu Centra handlowe Hale sportowe Centra rozrywki kasyna, kina Hotele Oprócz wykorzystywania stadionu piłkarskiego i jego powierzchni, dodatkowe korzyści związane z jego powstaniem moŝliwe są do wygenerowania w jego otoczeniu. Odpowiednio wprowadzone do przestrzeni miejskiej stadiony mogą się stać nowym ośrodkiem Ŝycia miejskiego i rekreacji. Wygenerowanie tego typu efektów uwarunkowane jest odpowiednim umiejscowieniem stadionu i jego integracją z infrastrukturą miasta, w tym z transportem miejskim oraz przestrzenią na rozwój otoczenia oraz miejsc parkingowych. Strona 8
3. Działania komplementarne, rozwój otoczenia (2/6) Amsterdam Boulevard Strona 9
3. Działania komplementarne, rozwój otoczenia (3/6) Amsterdam Boulevard Klub: Ajax Amsterdam Miasto: Amsterdam (ok. 760 tys. mieszkańców) Koszt budowy: ok. 140 mln euro Pojemność: 52 342 Okres budowy: 1993 1996 Otwarcie: sierpień 1996 Lokalizacja stadionu Amsterdam ArenA związana była w części z planem rewitalizacji dzielnicy Bijlmermeer. Stadion stał się magnesem przyciągającym inwestycje, których kumulacja nastąpiła po zakończeniu jego budowy w 1996 roku. Centralną osią inwestycji wokół stadionu jest ArenA Boulevard. ArenA Boulevard z załoŝenia ma dysponować wszystkimi składnikami niezbędnymi do pracy, codziennego Ŝycia oraz rozrywki. Zlokalizowane są tam m.in.: Sklepy i centra handlowe: Megastore Mediamarkt, Megastore Perrysport, Megastore Prenatal, Megastore Decathlon i Woonmall Villa ArenA Restaruacje i kawiarnie: Grolsch CineCafe, Grolsch MusicCafe, Jinso, Amstel Corner, Grand Cafe Brasserie Het Vervolg, Febo, Villa Don i Bakerstreet Oferta rozrywkowa: kino Pathe ArenA oraz Heineken Music Hall. DuŜym atutem tej lokalizacji jest dostępność komunikacyjna, tj. łatwość dojazdu samochodem i środkami komunikacji miejskiej, dostępność miejsc parkingowych. Strona 10
3. Działania komplementarne, rozwój otoczenia (4/6) NeckarPark Strona 11
3. Działania komplementarne, rozwój otoczenia (5/6) NeckarPark Klub: VfB Stuttgart Miasto: Stuttgart (ok. 619 tys. mieszkańców) Koszt budowy: ok. 58 mln euro (2006), 63,5 mln euro (2009-2010) Pojemność: 60 441 W ostatnich latach przeprowadzano dwukrotną rekonstrukcję stadionu. Wokół stadionu zlokalizowane są tereny i obiekty mające wspierać aktywny i radosny wypoczynek. Oferta dotyczy zarówno atrakcji sportowych jak równieŝ kulturalnych czy rozrywkowych, gdyŝ przy stadionie zlokalizowane są takie obiekty, jak: hala im. Hansa Martina Schleyera, hala Porsche Arena Stuttgart, Carl Benz Center, Olympiastützpunkt Stuttgart, SpOrt Stuttgart, Mercedes-Benz-Welt. Strona 12
3. Działania komplementarne, rozwój otoczenia (6/6) Inne przykłady Euroborg (Groningen) Koszt konstrukcji w wysokości 160 mln euro obejmował budowę stadionu wraz z przylegającym kompleksem obiektów. Trybuny stadionu są w pełni zintegrowane z kasynem oraz kinem. Ponadto, w obrębie stadionu znajduje się szkoła, centrum fitness i sklep wielkopowierzchniowy oraz 1 000 miejsc parkingowych. W kolejnych etapach inwestycji przewiduje się budowę dwóch biurowców oraz hotelu. Strona 13
Podsumowanie KORZYŚCI ZWIĄZANE Z MNOŻENIEM SPOSOBÓW WYKORZYSTANIA STADIONU I JEGO OTOCZENIA Efekty mnoŝnikowe 4 1 Budowanie marki stadionu poprzez zapewnianie Ŝycia na nim przez 365 dni w roku 3 2 Korzyści finansowe Wplatanie stadionu w Ŝycie lokalnych społeczności Strona 14
Dziękuję za uwagę