BEATA HYŻY-CZOŁPIŃSKA

BEATA HYŻY-CZOŁPIŃSKA Reżyser filmów dokumentalnych, realizowanych głównie dla TVP S.A. od 1998 roku. Ukończyła Wydział Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi na kierunku: reżyseria, specjalność: scenariopisarstwo, a także ( na tej samej uczelni) Seminarium Producenckie o specjalności: redaktor producent. Reżyserowała filmy w Polsce, Kanadzie, USA, Szwajcarii, Francji, Belgii, Holandii, w Niemczech, Czechach, na Litwie, Białorusi i Norwegii. Wiele z nich zostało zakwalifikowanych do pokazów konkursowych na polskich i międzynarodowych festiwalach filmowych, m.in. w Chinach, Monte Carlo, Niemczech, Czechach, Brazylii, Danii, Hiszpanii, Szwajcarii, Szwecji, Grecji, Kanadzie, Francji, Izraelu i USA. Te o tematyce żydowskiej można oglądać w Instytucie Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Yad Vashem w Jerozolimie. Autorka felietonów w Wizji publicznej ( wydawnictwie Ośrodka Szkolenia i Akademii Telewizyjnej TVP S.A.). Wykładowca akademicki ( Wyższa Szkoła Administracji Publicznej w Białymstoku, Akademia Fotografii i Przedsiębiorczości), prowadząca szkolenia i warsztaty z reportażu i filmu dokumentalnego m.in. w Telewizji Polonijnej Polvision w Chicago, szkołach i uczelniach wyższych na terenie całego kraju, a także autorskie spotkania z widzami, połączone z pokazami filmów. Uwieczniona w monografii pt. Artyści Białegostoku XVIII-XX ( wydanej na zamówienie Prezydenta Miasta Białegostoku i Marszałka Województwa Podlaskiego), jako jedyna z TVP S.A. 1

W 2010 roku otrzymała stypendium Marszałka Województwa Podlaskiego w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury. W 2014 roku za wybitne zasługi na rzecz ukazywania najwartościowszych, często niedocenianych i nieznanych ludzi i miejsc tworzących kulturę regionu otrzymała Nagrodę Marszałka Województwa Podlaskiego w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury. WYBRANA FILMOGRAFIA I NAGRODY "Doktor z Hajnówki" ( 1999) Nagroda Prezydenta Miasta Białegostoku na XVI Międzynarodowym Katolickim Festiwalu Filmów i Multimediów, Niepokalanów 2001 Film o postaci niezwykłego lekarza z małego, podlaskiego miasteczka, o którym pamięć- pomimo upływu kilkudziesięciu lat, jest wciąż żywa. " Król Biebrzy" ( 2000 ) II nagroda na Ekoforum Film Festival ( I Międzynarodowym i Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Ekologicznych pod patronatem Prezydenta RP) Bohater filmu nad biebrzańskie bagna przyjechał z Warszawy. Sprzedał tam wszystko, opuścił rodzinę i żyje w spartańskich warunkach w miejscu, w którym się zakochał. "... taki poprzeczny człowiek" ( 2000 ) II nagroda na I Festiwalu Reportażu Telewizyjnego, Włocławek 2000, II nagroda na IV Przeglądzie i Konkursie Twórczości Dziennikarskiej Oddziałów Terenowych TVP S.A., Gdańsk 2000, Nominacja do ogólnopolskiej nagrody GRAND PRESS 2000 Oficjalna selekcja PRIX EUROPA 2001 Problem innego. Postępowa wieś kontra stary, ubogi jej mieszkaniec, który chce żyć po swojemu. W domu nie ma światła i wody. Jest za to sterta starych szmat i butelek, oblepione brudem garnki, zapadająca się kuchnia. I sufit spowity pajęczyną. Obok, przy drodze, zapadający się chlew. W chlewiecztery konie. Staruszek kocha je nad życie. Sam nie dojada, bo wszystkie pieniądze wydaje na swoje zwierzęta. Sąsiedzi uważają go za dziwaka. Nikt nie chce mu pomóc. Cykl filmów dokumentalnych pt. "Znane nieznane" ( 1997-2006) Nagroda Światowida za rok 2000 w kategorii: media Wyróżnienie honorowe w III edycji Ogólnopolskiego Konkursu im. Mieczysława Orłowicza, Warszawa 2005 Cykl ponad 80 reportaży, promujący dziedzictwo kulturowe Podlasia. " Sprawiedliwi wśród..." ( 2001 ) Wyróżnienie Międzynarodowego Stowarzyszenia Komunikacji Społecznej SIGNIS na XVII Międzynarodowym Katolickim Festiwalu Filmów i Multimediów "Niepokalanów 2002" O ludziach, którzy w czasie II wojny światowej, z narażeniem własnego życia ratowali swoich żydowskich sąsiadów przed zagładą. 2

" Maszer" ( 2001 ) Główna nagroda w Konkursie Dziennikarskim "Oczy otwarte" 2002 za najlepszy dokument telewizyjny, Nominacja do ogólnopolskiej nagrody GRAND PRESS 2002 Czy chłopiec z zespołem Downa może kierować psim zaprzęgiem i zostać maszerem? Film o marzeniach, zmaganiu się z własnymi słabościami i o sile w każdym z nas. " Proroczy żywot Eliasza" ( 2003 ) Nagroda Specjalna na VIII Przeglądzie i Konkursie Twórczości Dziennikarskiej Oddziałów Terenowych TVP S.A., Lublin 2004 Opowieść, osnuta na prawdziwej historii białoruskiego chłopa Eljasza Klimowicza, który w latach 30. XX wieku zbudował wioskę Wierszalin, uznał się za biblijnego proroka Ilję i nauczał zgodnie z interpretacją Apokalipsy św. Jana, że nastąpi wkrótce koniec świata i ocaleje tylko Wierszalin. "Rzeka" ( 2004 ) Wyróżnienie honorowe w konkursie o Nagrody Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Warszawa 2005 O ginącej, za sprawą sztucznego zalewu, rzece Narew. Zanieczyszczone wody sztucznego zalewu zatruwają rzekę Narew, zmieniając jej koryto w rów pozbawiony roślin, trują ryby i powodują choroby u kąpiących się osób. A wszystko to w majestacie prawa. " Dzwon przebaczenia" ( 2005) III Nagroda w kategorii: film dokumentalny na XXI Międzynarodowym Katolickim Festiwalu Filmów i Multimediów, Niepokalanów 2006 Ksiądz Józef Kaczyński 17 lipca 1943 roku stracił całą rodzinę. Razem z nią Niemcy wymordowali całą wieś. Ksiądz, kilka dni przed tragedią, ostrzeżony przez zaprzyjaźnionego Niemca, pojechał do wsi i namawiał jej mieszkańców, by uciekali. Robił zdjęcia swoim sąsiadom. Nikt go nie posłuchał W imieniu Rzeczypospolitej ( 2006) Wyróżnienie w kategorii: film dokumentalny na XXII Międzynarodowym Katolickim Festiwalu Filmów i Multimediów, Niepokalanów 2007 W latach 1944-56 w województwie białostockim wykonano ponad 300 wyroków kary śmierci- głównie na żołnierzach podziemia niepodległościowego. Biegnący Wilk (2007) Wyróżnienie na XIV Przeglądzie i Konkursie Twórczości Dziennikarskiej Oddziałów Terenowych TVP S.A., Gdańsk 2007 O niezwykłym maszerze, jego życiu, rodzinie, pasjach i dążeniach. " Mastersi" ( 2005 ) ERT 3 Award at Prix Circom Regional Denmark 2006 Jury Award at Brazil's 3 rd Disability Film Festival 2007 Film opowiada o trójce przyjaciół. Są to ludzie osiemdziesięcioletni, którzy heroicznym nieraz wysiłkiem woli realizują swoje cele. Być może ostatnie w ich życiu... 3

Wszystkiego było w życiu (2006) Wyróżnienie honorowe w kategorii: reportaż społeczny; The International Festival of TV reportage CAMERA OBSCURA 2007, Główna Nagroda w Konkursie Dziennikarskim "Oczy otwarte" 2007 za najlepszy program telewizyjny Włodzimierz Naumiuk, ludowy rzeźbiarz ze wsi Kaniuki nad Narwią, wraca wspomnieniami do krainy swego trudnego i biednego dzieciństwa. Bartek wspaniały (2007) Wyróżnienie w kategorii: program telewizyjny na XXIII Międzynarodowym Katolickim Festiwalu Filmów i Multimediów, Niepokalanów 2008 Bartek to maturzysta, który cały swój wolny czas poświęca na bezinteresowną pomoc innym. Cykl reportaży pt. POZYTYWNI ( 2006-2009) Wyróżnienie w kategorii: autor najlepszego programu edukacyjnego na XV Przeglądzie i Konkursie Twórczości Dziennikarskiej Oddziałów Terenowych TVP S.A., Olsztyn 2008 Spotkania z niezwykłymi mieszkańcami Podlasia, których bez przesady można nazwać osobowościami. To ci, którzy myślą i żyją inaczej niż zwykli zjadacze chleba. To ludzie kreatywni, dla których chcieć znaczy móc. Aktywni w różnych dziedzinach- sztuki, kultury, nauki, działalności społecznej i biznesu. Bohaterami cyklu byli m.in.: Wiktor Wołkow, Andrzej Strumiłło, Mirosław Worona, Jerzy Samusik, Ewa Wroczyńska, Jacek Nazarko, Mirosław Stepaniuk, ks. Aleksander Dobroński, Anna Kloza, Jerzy Truchanowicz, Anna Krakowska, Marcin Litwińczuk, Dariusz Morsztyn, Adam Radziszewski, Magdalena Godlewska, Elżbieta Kozłowska- Świątkowska, Agnieszka Tarasiuk, Włodzimierz Naumiuk, Katarzyna Niziołek. " Ambasador polskości" ( 2007 ) II Nagroda w kategorii filmów dokumentalnych na IV Międzynarodowym Festiwalu Multimedialnym Polskie Ojczyzny Częstochowa 2008 Zygmunt Stankiewicz, mieszkający od ponad 60-ciu lat w Szwajcarii, ma dziś 90 lat. Znany jest jako artysta rzeźbiarz, członek Związku Polskich Artystów Plastyków i Szwajcarskiego Związku Malarzy, Rzeźbiarzy i Architektów. To także ceniony w świecie filozof, autor teorii twórczej Wszechnatury, wygłaszający prelekcje na międzynarodowych sympozjach i kongresach estetyki, filozofii i sztuki. To także niestrudzony ambasador polskości i emigracyjny działacz społeczno-polityczny, utrzymujący do dziś żywe kontakty z elitami naukowymi i rządzącymi na całym świecie. To wreszcie założyciel prywatnego Polskiego Muzeum Historycznego w zamku Muri-Bern w Szwajcarii. To on ( również w zamku Muri, gdzie mieszka) stworzył Instytutu Badań Zagadnień Międzynarodowych. Instytut powstał jako forum dyskusyjne aktualnej polityki światowej. Jego celem jest analizowanie znaczenia twórczego dorobku społeczno-politycznego Narodu Polskiego na tle sytuacji międzynarodowej, by w ten sposób pomóc w budowie przyszłej wspólnoty narodów. 4

Cztery pory roku Wiktora Wołkowa ( 2007) Nagroda Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich za rok 2008, Wyróżnienie na International TV Awards Festival, Chicago 2009. Film został wybrany przez organizatorów URTI ( Międzynarodowy Uniwersytet Radiowo- Telewizyjny z siedzibą w Paryżu) i informacja o nim została umieszczona w Katalogu Międzynarodowej Wymiany Programowej URTI 2010 II nagroda na I Przeglądzie Filmów Przyrodniczych, Jeziorsko 2010 Rok pracy Wiktora Wołkowa- jednego z najwybitniejszych polskich fotografików pejzażu i przyrody, podglądany okiem kamery. Tam jest nasze życie ( 2007) W 1991roku do Polski przyjechał po raz pierwszy w życiu Andrzej Nagórny, urodzony w 1939 roku w Strasburgu. Przyjechał tu i zamieszkał, bo ojciec wychowywał go w przeświadczeniu, że: "jesteśmy we Francji tymczasowo i kiedyś trzeba będzie do Polski wrócić". Ojciec Andrzeja, Tadeusz Nagórny - syn znanego senatora, służył w wojsku Józefa Piłsudskiego, w 1928 roku został adiutantem przybocznym prezydenta Ignacego Mościckiego, a potem ostatnim, przedwojennym konsulem generalnym Polski w Brukseli i Strasburgu. Zachował się pamiętnik pisany przez niego dzień po dniu od momentu wstąpienia na służbę u prezydenta Mościckiego, będący niezwykle cennym świadectwem epoki, w której żył. Oprócz pamiętnika - tysiące fotografii dokumentujących życie najważniejszych osób w państwie - oficjalnych i prywatnych. I pamiątki rodzinne, a każda z nich wpleciona w historię Polski i świata. Ostatni Purim (2008) Wyróżnienie w kategorii: autor najlepszego cyklicznego programu telewizyjnego na XV Przeglądzie i Konkursie Twórczości Dziennikarskiej Oddziałów Terenowych TVP S.A., Olsztyn 2008 Filmowa opowieść o Ewie Wroczyńskiej, wieloletniej kierowniczce Muzeum w Tykocinie, organizatorce życia społecznego na rzecz środowiska tykocińskiego i wydarzeń kulturalnych, poświęconych kulturze żydowskiej. Ostatnia książka Ryszarda Kapuścińskiego ( 2008) III Nagroda w kategorii filmów dokumentalnych na V Międzynarodowym Festiwalu Multimedialnym Polskie Ojczyzny Częstochowa 2009, Nagroda Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich za rok 2009 Ryszard Kapuściński, jeden z najbardziej znanych i cenionych w świecie polskich pisarzy, od kilku lat wymieniany jako poważny kandydat do literackiej nagrody Nobla zmarł 23 stycznia 2007 roku. Nie zdążył zrealizować wszystkich swoich planów. Nie napisał książki, która miała być ostatnią w jego życiu, do której przez całe lata zbierał materiały. Film pisze ją obrazem Jedno słowo... ( 2008) I Nagroda w kategorii filmów dokumentalnych na V Międzynarodowym Festiwalu Multimedialnym Polskie Ojczyzny Częstochowa 2009, Wyróżnienie na II Festiwalu Filmów o Rodzinie FOR 2009, Łódź, Nagroda Jury na International Film, TV & Radio Festival Tabor 2009 w Czechach, 5

Nominacja do ogólnopolskiej nagrody GRAND PRESS 2009 W 1858 roku do Kanady przypłynęło statkami 16 rodzin z polskich Kaszub. Wygnani przez biedę z kraju, zakontraktowani zostali do wyrębu lasu na trasie Opeongo Road, by po wykarczowaniu sobie 2 akrów ziemi i zbudowaniu na niej prymitywnych chat- dostać te ziemie na własność. Po tych pierwszych osadnikach z Polski- przybyli kolejni. Tak zaczęła się polska historia w Kanadzie. Dekalog po dekalogu. Drugie ( 2008) Nagroda Fundacji Monumentum Judaicum Lodzense na XIX Festiwalu Mediów w Łodzi " Człowiek w zagrożeniu", Łódź 2009 Co czuje ponad 70-cio letni mężczyzna, kiedy dowiaduje się, że urodził się w rodzinie żydowskiej, o której nie ma najmniejszego śladu? Nie wie nic - nie zna nawet swojego imienia Film opowiada o poszukiwaniu własnej tożsamości, prowadzonej u schyłku życia. Przeżyć swoje życie ( 2009) Wyróżnienie w kategorii: ekran w IV edycji Konkursu dla Dziennikarzy Ludzka twarz EFS, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej O mieszkańcach Warszawy, którzy osiedlili się na Podlasiu, by tu realizować swoje cele. Dojechać do końca... ( 2010) II Nagroda na XVI Przeglądzie i Konkursie Dziennikarskim Oddziałów Terenowych TVP S.A. Poznań 2010 Nagroda Specjalna za zdjęcia na XVI Przeglądzie i Konkursie Dziennikarskim Oddziałów Terenowych TVP S.A. Poznań 2010 I nagroda w kategorii : sport i społeczeństwo na Х 'ATLANT' INTERNATIONAL SPORTSFILM FESTIVAL, Moskwa 2013 W marcu 2009 roku Dariusz Morsztyn, jako pierwszy i jedyny Polak, wziął udział w jednym z najtrudniejszych na świecie wyścigów psich zaprzęgów. Był to Finnmarkslopet w Laponii. Jego wyjątkowość polega na tym, że jest to najdłuższy wyścig psich zaprzęgów w Europie, rozgrywany w najbardziej na północ wysuniętym miejscu na świecie tj. najzimniejszej części Norwegii Finnmarku, gdzie temperatury spadają poniżej minus 40 stopni Celsjusza. Ze względu na swoje położenie, długość i niezwykle trudne warunki jest on uważany za trzeci wyścig w świecie pod względem trudności. Jego trasa prowadzi przez niezamieszkałą tundrę, a każdy maszer jedzie samotnie, posługując się jedynie mapą i kompasem. Był wśród nas ( 2011) I nagroda w kategorii ; autor najlepszego programu, budującego tożsamość lokalną na XVIII Przeglądzie i Konkursie Dziennikarskim Oddziałów Terenowych TVP S.A. 5 czerwca 1991 roku Ojciec Święty Jan Paweł II przybył do Białegostoku. Film pokazuje 24 godziny z życia miasta, a ściślej z życia ludzi, którzy tego dnia byli- w jakiś sposób- związani byli z tym historycznym wydarzeniem. Są to ludzie w różnym wieku i różnych profesji, znani i nieznani, ale historia każdego z nich jest wyjątkowa i niepowtarzalna. 6

Wielki człowiek małej grafiki ( 2011) Honorowe wyróżnienie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich za rok 2012 W Polsce, wszystkie banknoty od roku 1974 projektował wybitny artysta grafik, Andrzej Heidrich. Film o nim oparty został na wywiadzie- rzece, którą przeprowadziła z twórcą Teresa Torańska. Jest taka cierpienia granica ( 2012) I Nagroda w kategorii : autor najlepszego reportażu na XIX Przeglądzie i Konkursie Dziennikarskim Oddziałów Terenowych TVP S.A. Kraków 2012 II Nagroda na I Festiwalu Sztuki Faktu, Toruń 2013 Życie i śmierć. Dwie strony monety. Ale śmierć dziecka jest doświadczeniem, z którym trudno sobie poradzić. Co mogą zrobić rodzice? Co może zrobić lekarz, który jest po to, żeby leczyć, przywracać życiu, a prowadzi swoich małych pacjentów do śmierci? Jaką wartość ma życie z takiej perspektywy? Jaki jest sens cierpienia? Jaki jest sens przemijania? Film podejmuje te najtrudniejsze pytania. Jest to jednak film o życiu. O cudzie życia, o radości z codzienności. O tym, że każda chwila jest jedyna i niepowtarzalna, że nie warto jej marnować, że jest ona całym światem. Chwila uwagi, chwila uśmiechu, chwila przerwy w cierpieniu. Koło narodzin i śmierci. Koło życia. Radość i smutek... W ostatniej puszczy Europy ( 2012) Kiedyś las pierwotny porastał całą Europę. Był tam, gdzie dziś jest Paryż, Berlin, Londyn... Jedyną pozostałością po nim jest Puszcza Białowieska. W jej sercu- Białowieskim Parku Narodowym, przetrwały nie tylko ślady pierwotnej przyrody, ale także pracy ludzi sprzed setek lat - bartników Pamięć domu ( 2012) Podlasie jeszcze dziś cechuje niepowtarzalny krajobraz, wzbogacony niespotykaną w innych częściach Polski architekturą drewnianą. Niestety, zachodzą w nim, w coraz szybszym tempie, nieodwracalne zmiany. Na naszych oczach ginie to, co tworzone było przez pokolenia, wg ustalonych wzorców. Czy uda się zatrzymać ten proces? Śladami złotego ( 2013) Śladami złotego" to blisko godzinny film przygotowany przez Narodowy Bank Polski we współpracy z Telewizją Polską. Jest to pierwsza tego typu produkcja przedstawiająca najważniejsze wydarzenia z historii polskiej bankowości centralnej i dziejów pieniądza. Miejsce w raju ( 2014) Jest w Puszczy Białowieskiej, na terenie rezerwatu ścisłego Białowieskiego Parku Narodowego, miejsce wyjątkowe. To stara leśniczówka Dziedzinka, w której przez ponad 30 lat mieszkała Simona Kossak- biolog, profesor nauk leśnych, popularyzatorka nauki, znana z bezkompromisowych poglądów i działań na rzecz ochrony przyrody, a zwłaszcza Puszczy Białowieskiej. Simona była postacią wyjątkową, należącą do odchodzącego dziś świata kultury i żywą legendą, trafiającą do tysięcy ludzi swoimi audycjami radiowymi (na antenie ukazało się ponad 1800 audycji), a Radio Gdańsk za popularyzowanie wiedzy przyrodniczej na antenie radiowej przyznało jej 7

nagrodę "Osobowość Radiowa Roku 2003". Urodziła się w Krakowie w 1943 r., w znanej artystycznej rodzinie (była córką Jerzego Kossaka, siostrą Glorii Kossak, wnuczką Wojciecha Kossaka i prawnuczką Juliusza Kossaka malarzy, a także siostrzenicą Marii Pawlikowskiej Jasnorzewskiej oraz Magdaleny Samozwaniec. Film pokazuje ją z innej strony- prywatnej, osobistej, intymnej, na Dziedzińce właśnie w miejscu, gdzie mieszkała otoczona zwierzętami i wielkimi drzewami. To był prawdziwy raj- nic z klimatu miasta i miastowej cywilizacji. Brak prądu, a więc świece i lampa naftowa, wnętrze urządzone starymi meblami ustawionymi na drewnianej podłodze, w otoczeniu obrazów i artystycznych drobiazgów, tworzących klimat zagubionej w lesie leśniczówki, która latem tonęła w kwiatach. Tu powstało najważniejsze dzieło Simony: Saga Puszczy Białowieskiej, w którym pisała: Puszcza Białowieska umiera. Im więcej wysiłku wkładają w swą pracę leśnicy, tym szybciej puszcza umiera. Bezwzględny las zadbany, czysty, produkujący drewno i użytki uboczne nienawidzi puszczy, pożera więc miejsce po miejscu dziką i wolną przyrodę oraz Las gospodarczy tak się ma do Puszczy jak kundel do wilka, jak tombak do złota, jak krowa do żubra ( ) Uważam, że obowiązkiem Polaków jest natychmiastowe objęcie ochroną konserwatorską w postaci parku narodowego całej polskiej części Puszczy Białowieskiej. W przeciwnym razie znowu ktoś nam powie: Miałeś chamie złoty róg!. Zaginione wioski ( 2014) Wiek XX, a zwłaszcza okres po 1945 roku, obszedł się w sposób wyjątkowo okrutny z mieszkańcami Mazur. Kataklizm nie ominął nawet osad, ukrytych głęboko w Puszczy Piskiej. Gdy tylko okolica wyludniła się, opustoszałe wioski stały się cennym łupem i to, co w nich pozostało, było szybko grabione. Rozbierane były całe zagrody, a pozyskany materiał wykorzystano do budowy nowych domów, pieców czy po prostu do remontów. Wiele budynków podpalano dla odwrócenia uwagi i zatarcia śladów przestępstwa. Opuszczone i ograbione wioski były decyzjami nowych władz likwidowane i równane z ziemią. Jedynym świadectwem tego, że kiedyś w tej części Puszczy Piskiej żyli ludzie, są dziś zapadłe mogiły z zatartymi napisami i wrośnięte w ziemię fundamenty domów. Na pomysł, by ocalić od zapomnienia te zaginione wsie, wpadł kilka lat temu Krzysztof Worobiec, który przyjechał na Mazury z Dolnego Śląska i osiadł tu na stałe. Zbiera wszystkie materiały archiwalne na temat mazurskich osad, szuka ich śladów w puszczy, porządkuje zarośnięte cmentarze, naprawia krzyże, stawia tablice informacyjne. Nie wierzy w odrodzenie nieistniejących wsi, ale opiekuje się tym, co z nich pozostało i pokazuje to, jako wyraźne świadectwo ich istnienia, jako nasze wspólne dziedzictwo. Robi wszystko, by tych resztek strzegło prawo. Supraśl Zachertów ( 2014) Historia dowodzi, że wielokrotnie w rozwoju polskiej kultury i gospodarki, znaczącą rolę odegrały rodziny pochodzenia cudzoziemskiego. Na Podlasiu, pośród tych najbardziej zasłużonych, znajduje się protestancka rodzina Zachertów, związana z miejscowością Supraśl. To oddalone kilkanaście kilometrów od Białegostoku miasteczko, malowniczo położone wśród lasów Puszczy Knyszyńskiej, obchodzić będzie w 2014 roku 8

wyjątkowy jubileusz, o którym wiedzą jednak tylko nieliczni. 180 lat temu, przyjechał tu bowiem Wilhelm Fryderyk Zachert, wywodzący się z angielskiego rodu Sacket z Leeds, potentat przemysłu włókienniczego ze Zgierza. Dzięki niemu i innym, przybyłym po nim fabrykantom, Supraśl w XIX wieku stał się potęgą włókienniczą. 9