MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI

Warszawa, dnia 02 sierpnia 2017 MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI Znak sprawy:żw.zz.058.13.2017 Pan Marek Kuchciński Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marszałku W odpowiedzi na interpelację posła Jarosława Sachajko nr 13923 w sprawie afrykańskiego pomoru świń i bioasekuracji, uprzejmie informuję, co następuje. Ad. 1. Na działania prowadzone w ramach Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie", od początku występowania ASF na terytorium Polski, tj. od 17 lutego 2014 r. do końca maja 2017 r. poniesiono koszty w wysokości około 49 111 368 zł, w tym w poszczególnych latach odpowiednio: w 2014 r. - 8 928 079 zł, w2015r.-8 211 718 zł w 2016 r.-23 245 500 zł dodatkowo, w 2015 i 2016 r. wydatkowano środki w zakresie Programu bioasekuracji mającego na celu zapobieganie szerzeniu się afrykańskiego pomoru świń" na lata 2015-2018: w 2015 roku - 2 739 788 zł oraz w 2016 roku -1 156 286 zł, do końca maja 2017 roku, na działania związane z afrykańskim pomorem świń wydatkowano kwotę 4 829 997,29 zł. Szczegółowe dane w zakresie kosztów poniesionych w 2017 roku (za I półrocze) będą dostępne na koniec sierpnia br. Ad. 2 Na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt (w tym na ASF) corocznie wydziela się w ustawie budżetowej określone środki: w części 85 ustawy budżetowej są to środki przypisane bezpośrednio do budżetów wojewodów

oraz w części 83 ustawy budżetowej są to środki z rezerwy celowej w części 83 poz. 12. Zgodnie z przepisami ustawy budżetowej Inspekcja Weterynaryjna dysponowała z powyższych źródeł kwotami: w 2014 roku: część 83-254 600 tys. zł - w tym w rozdziale 01022 rezerwy celowej kwota przeznaczona na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt (wszystkie choroby, w tym ASF - 158 265 775 zł), część 85-27 376 tys. zł; w 2015 roku: część 83-265 631 tys. zł - w tym w rozdziale 01022 rezerwy celowej kwota przeznaczona na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt (wszystkie choroby, w tym ASF - 156 907 454 zł), część 85-27 077 tys. zł; w 2016 roku: część 83-272 344 tys. zł - w tym w rozdziale 01022 rezerwy celowej kwota przeznaczona na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt (wszystkie choroby, w tym ASF - 178 434 198 zł), część 85-26 927 tys. zł. Ponadto z uwagi na trudną sytuację epizootyczną, w 2016 r. zostały przeznaczone dodatkowe środki z przeznaczeniem na rozdział 01022 na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w wysokości 31 700 tys. zł z rezerwy celowej część 83 poz. 4. w 2017 roku: część 83-272 344 tys. zł - w tym w rozdziale 01022 rezerwy celowej kwota przeznaczona na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt (wszystkie choroby, w tym ASF - 253 568 019 zł), część 85-26 338 tys. zł. Ponadto w czerwcu br. Komisja Finansów Publicznych wydała pozytywna opinię w sprawie przekwalifikowania dodatkowych środków w wysokości 140 mln zł z rezerwy celowej poz. 35 z przeznaczeniem dla Inspekcji Weterynaryjnej. Ad. 3 Podstawowym wskaźnikiem skuteczności Programu bioasekuracji (...)", jest liczba ognisk ASF u świń w gospodarstwach, stwierdzonych w danym okresie na obszarze obowiązywania tego programu. Należy podkreślić, że w okresie od momentu wejścia w życie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 kwietnia 2015 r. w sprawie wprowadzenia Programu bioasekuracji mającego na celu zapobieganie szerzeniu się afrykańskiego pomoru świń" na lata 2015-2018 (Dz.U. z 2015 r. poz. 517 z póżn. zm.) tj. od dnia 29 kwietnia 2015 r. do dnia 15 lipca 2017 r. na obszarze obowiązywania przedmiotowego programu bioasekuracji stwierdzono 1 ognisko ASF u świń, w gospodarstwie liczącym 261 świń, które zostało wyznaczone w dniu 24 czerwca 2016 r. w powiecie hajnowskim. Ponadto, od dnia obowiązywania Programu bioasekruacji (...)", tj. od 29 kwietnia 2015 r. do 30 czerwca 2017 r., wygaszono chów lub hodowlę świń w 380 gospodarstwach, głównie drobnotowarowych, niespełniających wymagań wynikających z tego programu.

Jednocześnie, należy podkreślić, że spełnienie dodatkowych wymagań w zakresie bioasekuracji wynikających z przedmiotowego programu, stanowi istotny czynnik zabezpieczenia gospodarstw przed możliwością wprowadzenia wirusa ASF, a tym samym przyczynia się do podnoszenia świadomość hodowców, którzy chcą nadal utrzymywać świnie. Zasadność funkcjonowania Programu bioasekuracji potwierdza również fakt, że obecnie na mocy rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 lipca 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1378), objęto nim kolejne obszary, w tym gminy, na terenie których w 2017 r. były stwierdzone ogniska ASF. Ponadto, w terminie 29.06.2017 28.07.2017 przeprowadzono nabór wniosków na operacje typu Restrukturyzacja małych gospodarstw ujęte w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Nabór ten był skierowany do rolników, którzy zajmują się chowem lub hodowlą świń na obszarze wyznaczonym w związku z wystąpieniem ASF (tj. na obszarze wymienionym w załączniku do decyzji wykonawczej Komisji 2014/709/UE z dnia 9 października 2014 r. w sprawie środków kontroli w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń w niektórych państwach członkowskich i uchylającej decyzję wykonawczą 2014/178/UE) i zobowiążą się do restrukturyzacji swojego gospodarstwa w celu zaprzestania prowadzenia chowu i hodowli świń oraz rozwoju produkcji rolnej innego rodzaju. Pomoc w postaci premii w wysokości 60 tys. zł (płatna w 2 ratach: po spełnieniu warunków określonych w decyzji przyznającej pomoc oraz po zrealizowaniu biznesplanu dotyczącego restrukturyzacji gospodarstwa) jest dedykowana gospodarstwom o wielkości ekonomicznej nie przekraczającej 10 tys. euro (sytuacja wyjściowa). W przypadku pomocy na zaprzestanie prowadzenia chowu i hodowli świń, w wyliczeniu wielkości ekonomicznej gospodarstwa w sytuacji wyjściowej, nie uwzględnia się świń. Zgodnie z informacją zawierającą dane do dnia 23.07.2017 r., w ramach ww. naboru wpłynęło 35 wniosków o przyznanie pomocy. Ad 4. Od dnia obowiązywania Programu bioasekruacji (...)", tj. od 29 kwietnia 2015 r., realizacja przedmiotowego programu wyglądała następująco: w 2015 r.: posiadacze 254 gospodarstw utrzymujących świnie, złożyli oświadczenia w sprawie niespełnienia wymagań bioasekuracji; posiadacze 2480 gospodarstw nie złożyli oświadczeń w sprawie niespełnienia wymagań bioasekuracji; w wyniku przeprowadzonych przez Inspekcję Weterynaryjną kontroli stwierdzono 1168 gospodarstw, w których utrzymywano świnie, pozostałe 1312 gospodarstw to stada puste, liczba wydanych decyzji administracyjnych o likwidacji świń - 271, w tym 254 decyzje dla gospodarstw, które przystąpiły do programu bioasekuracji i złożyły oświadczenia; w 2016 r.: posiadacze 38 gospodarstw utrzymujących świnie, złożyli oświadczenia w sprawie niespełnienia wymagań bioasekuracji; posiadacze 886 gospodarstw nie złożyli oświadczeń w sprawie niespełnienia wymagań bioasekuracji; w wyniku przeprowadzonych przez Inspekcję Weterynaryjną kontroli

stwierdzono 778 gospodarstw, w których utrzymywano świnie, pozostałe 108 gospodarstw to stada puste, liczba wydanych decyzji administracyjnych o likwidacji świń - 103, w tym 38 decyzje dla gospodarstw, które przystąpiły do programu bioasekuracji i złożyły oświadczenia; w 2017 r.: program nie przewidywał składania oświadczeń, Inspekcja Weterynaryjna skontrolowała 3793, przy czym były to kontrole, które obejmowały wszystkie gospodarstwa w obszarach objętych restrykcjami w związku z ASF, tj. obszar zagrożenia, obszar ochronny i obszar objęty ograniczeniami, wydano 5 decyzji administracyjnych o likwidacji świń. Ad. 5. W związku ze zwalczaniem ASF w 2017 r. od dnia 7 czerwca, czyli od stwierdzenia pierwszego ogniska ASF u świń w 2017 r., zabito dotychczas 1590 świń pochodzących z gospodarstw innych niż te, w których wyznaczono ogniska ASF, tj-: 103 świnie w gospodarstwach kontaktowych, tzn. powiązanych z tymi gospodarstwami, w których wyznaczono ogniska ASF; 1487 świń z gospodarstw zlokalizowanych w pobliżu ognisk choroby, co miało miejsce w województwie lubelskim w powiecie bialskim, z uwagi na pojawianie się w krótkim okresie czasu kolejnych ognisk ASF oraz ze względu na niedostateczne spełnianie wymagań bioasekruacji w tych gospodarstwach, co stwarzało ryzyko niekontrolowanego rozprzestrzenienia się choroby u świń, a w związku z tym wyznaczenia kolejnych ognisk ASF. Ad. 6. W sytuacjach szczególnych przy likwidacji chorób zakaźnych zwierząt - wprowadzane działania muszą być skuteczne i prowadzić do szybkiej likwidacji choroby zakaźnej zwierząt podlegającej obowiązkowi zwalczania. Postępowanie w ognisku choroby oraz na obszarach wyznaczonych wokół ogniska w sposób szczegółowy regulują przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2014 r. poz. 1539, z późn. zm.) oraz rozporządzeń wydanych na jej podstawie, w tym w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń (Dz. U. poz. 754). Zgodnie z ww. przepisami prawnymi powiatowy lekarz weterynarii, w przypadku stwierdzenia w gospodarstwie afrykańskiego pomoru świń w ognisku choroby - nakazuje niezwłoczne zabicie, pod urzędowym nadzorem, wszystkich świń przebywających w gospodarstwie również tych, które nie wykazują objawów choroby oraz zniszczenie lub unieszkodliwienie zwłok świń, produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, materiału biologicznego oraz mięsa pozyskanego ze świń poddanych ubojowi w okresie od dnia prawdopodobnego wprowadzenia czynnika zakaźnego do gospodarstwa do dnia stwierdzenia choroby w tym gospodarstwie. Z podobna sytuacją mamy do czynienia w przypadku świń utrzymywanych np. w gospodarstwach kontaktowych, tj. w gospodarstwach, które mogły mieć związek epizootyczny z ogniskiem choroby albo z gospodarstwem, w którym podejrzewa się chorobę. Postepowanie takie w określonych sytuacjach jest tym bardziej uzasadnione ponieważ,

jak wynika z doniesień naukowych wirus afrykańskiego pomoru świń zachowuje właściwości zakaźne nawet do 6 miesięcy w tkankach, w tym w surowych, niedogotowanych produktach pochodzenia wieprzowego. Biorąc powyższe pod uwagę oraz mając na uwadze ograniczenie dróg szerzenia się afrykańskiego pomoru świń, utylizacja mięsa pochodzącego od świń nie wykazujących objawów choroby, w określonych sytuacjach, jest z punktu widzenia likwidacji choroby postepowaniem racjonalnym, mającym na celu przede wszystkim przerwanie szerzenia się tej choroby, a co za tym idzie ograniczenia strat ponoszonych przez producentów świń jak i ograniczenie środków wydatkowanych z budżet państwa na jej likwidację. Ad. 7. Decyzja o likwidacji konkretnego stada w ramach zwalczania choroby zakaźnej zwierząt podlegającej obowiązkowi zwalczania podejmowana jest przez powiatowego lekarza weterynarii, w zależności od sytuacji, np. na podstawie występujących u zwierząt objawów klinicznych choroby oraz wyników badań laboratoryjnych potwierdzających wystąpienie danej choroby zakaźnej zwierząt (ognisko choroby), dochodzenia epizootycznego w trakcie, którego ustalono gospodarstwa kontaktowe gospodarstwa, w których zwierzęta choć nie wykazują objawów klinicznych choroby są zwierzętami podejrzanymi o chorobę lub gdy w gospodarstwie są utrzymywane nieoznakowane zwierzęta gospodarskie zwierzęta o nieznanym statusie epizootycznym. Ad 8. Koszty likwidacji choroby w obszarze zapowietrzonym zależne są od wielu czynników powiązanych z rodzajem działań, jakie będą podejmowane w związku z wyznaczeniem obszaru zapowietrzonego. Likwidacja okręgu zapowietrzonego" nie jest tożsama z koniecznością wybicia wszystkich świń z tego obszaru. Zatem koszty te zależne są przede wszystkim od liczby świń utrzymywanych w poszczególnych gospodarstwach, co do których zajdzie konieczność zabicia, a następnie zutylizowania ich zwłok oraz zniszczenia pasz, ściółki, czy odchodów i wypłaty ewentualnych odszkodowań. W zależności od stanu liczbowego stad świń w obszarze zapowietrzonym, kształtują się również koszty czynności związanych z perlustracja gospodarstw, próbkobraniem i badaniami laboratoryjnymi. Ponadto, należy mieć na uwadze również konieczność ponoszenia kosztów związanych z obowiązkiem właściwego oznakowania obszaru zapowietrzonego i wyłożenia mat dezynfekcyjnych na drogach. W związku z powyższym, nie jest możliwe wskazanie konkretnej wysokości kosztów poniesionych działań podejmowanych w obszarze zapowietrzonym. Ad. 9. Obowiązujące przepisy prawa nie określają terminu, w jakim wypłacane są odszkodowania, rekompensaty, czy nagrody przy zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, w tym ASF. Są one wypłacane w miarę możliwości bez zbędnej zwłoki. Ad. 10. Rekompensaty wypłacane są producentom świń na podstawie: 1) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 lutego 2017 r. w sprawie realizacji przez Agencję Rynku Rolnego zadań związanych z ustanowieniem nadzwyczajnej pomocy dostosowawczej dla producentów mleka i rolników w innych sektorach hodowlanych. Rozporządzenie to wdraża postanowienia rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2016/1613, które wchodzi w skład pakietu pomocy dla rolnictwa zaproponowanego przez Komisję Europejską w lipcu 2016 r. w odpowiedzi na trudną sytuację na rynkach rolnych

(tzw. pakiet Hogana). Na podstawie złożonych wniosków, do dnia 19 lipca br. (ostateczny termin składania wniosków upływa 21 lipca 2017 r.) wydano 1 932 decyzje o przyznaniu pomocy na łączną kwotę 16,4 mln złotych. Do obsłużenia pozostały 273 wnioski. 2) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 czerwca 2017 r w sprawie realizacji przez Agencję Rynku Rolnego zadań związanych z ustanowieniem nadzwyczajnych środków wspierania rynku wieprzowiny w Polsce (Dz. U. 2017 poz. 1166), które wdrożyło rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2017/647 z dnia 5 kwietnia 2017 r. przyjmujące nadzwyczajne środki wspierania rynku wieprzowiny w Polsce w odniesieniu do niektórych loch i innych świń poddanych ubojowi w okresie od dnia 1 sierpnia do dnia 30 listopada 2016 r. (Dz. Urz. UE L 92 z 06.04.2017, str. 41). Wnioski o pomoc na podstawie tych przepisów można było składać do dnia 11 lipca 2017 r. Wg danych ARR na dzień 19 lipca 2017 r. złożono 203 wnioski o pomoc. Aktualnie podlegają one rozpatrzeniu. Ad. 11. W ramach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 lutego 2017 r. w sprawie realizacji przez Agencję Rynku Rolnego zadań związanych z ustanowieniem nadzwyczajnej pomocy dostosowawczej dla producentów mleka i rolników w innych sektorach hodowlanych (Dz. U. poz. 499 i 1328), dla producentów na obszarze objętym restrykcjami z tytułu ASF przewidziano możliwość pomocy w formie refundacji kosztów zakupu bydła hodowlanego mięsnego celem zmiany profilu produkcji. Ponadto, producenci świń (w całej Polsce) mogą także skorzystać z pomocy w formie refundacji kosztów zakupu jagniąt lub owiec (refundacja kosztów zakupu co najmniej 10 i nie więcej niż 100 jagniąt lub owiec, kwota pomocy 90 zł do jagnięcia oraz 150 zł do owcy). W tym ostatnim przypadku wnioski można składać do dnia 31 lipca 2017 r. Ad. 12. Nie ma całkowitego zakazu stosowania przez rolników materiałów paszowych i słomy pozyskanych z własnego gospodarstwa. Mając na uwadze, że wirus ASF wykazuje wyjątkową oporność na działanie czynników środowiskowych, co tym samym przejawia się zdolnością do długiego okresu przeżywalności wirusa w środowisku, wymagane jest poddanie zbóż czy słomy obróbce zapewniającej unieszkodliwienie wirusa, np. procesowi suszenia w wysokiej temperaturze, z tego względu, że wysoka temperatura przyczynia się do inaktywacji wirusa, lub składowanie w miejscu niedostępnym dla dzików przez odpowiedni okres czasu. Na podstawie strategii przekazanej przez Dyrekcję Generalną ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności (DG SANTE) szacuje się, że w wyniku naturalnych procesów wentylacji w środowisku o niskiej wilgotności przez 30 dni w przypadku zboża i 90 dni w przypadku słomy, może dojść do inaktywacji wirusa ASF. Ponadto, prawdopodobnym źródłem przeniesienia wirusa ASF w kilku ogniskach choroby w 2017 r., było stosowanie w żywieniu świń świeżych zielonek pozyskanych z terenów, gdzie stwierdzono ślady buchtowania dzików, w bliskiej lokalizacji od miejsc, w których potwierdzono przypadki ASF u dzików. Mając na względzie powyższe przesłanki, znowelizowane zostało rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń, poprzez wprowadzenie dodatkowych wymagań dla gospodarstw utrzymujących świnie, położonych w obszarze ochronnym, objętym ograniczeniami oraz obszarze zagrożenia, w tym m.in.:

zakaz karmienia świń zielonką lub ziarnem pochodzącymi z obszaru objętego ograniczeniami lub obszaru zagrożenia, jednakże jeżeli zielonka ta lub ziarno zostały poddane obróbce w celu unieszkodliwienia wirusa ASF lub były składowane w miejscu niedostępnym dla dzików co najmniej przez 30 dni, mogą być podawane świniom, zakaz wykorzystywania w pomieszczeniach, w których są utrzymywane świnie, słomy pochodzącej z obszaru objętego ograniczeniami lub obszaru zagrożenia, jednakże słoma ta może być stosowana, jeżeli została poddana obróbce w celu unieszkodliwienia wirusa ASF lub była składowana w miejscu niedostępnym dla dzików przez co najmniej 90 dni. Ad. 13. W przypadku, gdy pasza lub pasza lecznicza stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz dla środowiska zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach (Dz. U. z 2017 r. poz. 453). Ad. 14. Obowiązujące przepisy prawne nie zabraniają utrzymywania w gospodarstwie zwierząt domowych (np. kot, pies), a jedynie ograniczają ich dostęp do budynków, w których utrzymywane są świnie. Jak wynika z informacji przekazanych przez Państwowy Instytut Weterynaryjny Państwowy Instytut Badawczy oraz Głównego Lekarza Weterynarii zwierzęta domowe przede wszystkim psy i koty mogą być aktywnym biologicznym lub mechanicznym wektorem praktycznie wszystkich chorób zakaźnych zwierząt gospodarskich. Ze względów epizootycznych zwierzęta takie stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia zwierząt gospodarskich, ponieważ zwykle mogą one swobodnie przemieszczać się poza obszar gospodarstwa. Ad. 15. Na podstawie 13e rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. poz. 187 z późn. zm.) Agencja udziela pomocy finansowej producentom rolnym, którzy prowadzą gospodarstwo w rozumieniu art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, w którym są utrzymywane zwierzęta gospodarskie z gatunku świnia (sus scrofa), położone na obszarze określonym w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 kwietnia 2015 r. w sprawie wprowadzenia Programu bioasekuracji mającego na celu zapobieganie szerzeniu się afrykańskiego pomoru świń" na lata 2015-2018 (Dz.U. poz. 517 i z 2016 r. poz. 679 i 1153). Producenci rolni mogą ubiegać się w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o pomoc w formie refundacji 50% wydatków poniesionych na zakup mat dezynfekcyjnych, sprzętu niezbędnego do wykonania zabiegów dezynfekcyjnych, dezynsekcyjnych lub deratyzacyjnych oraz produktów lub środków niezbędnych do przeprowadzenia tych zabiegów, odzieży ochronnej i obuwia ochronnego oraz wydatków poniesionych na zabezpieczenie budynków, w których są utrzymywane świnie, przed dostępem zwierząt domowych. Termin składania wniosków w danym roku kalendarzowym, o ww. pomoc minister właściwy do spraw rolnictwa ogłasza na stronie internetowej urzędu obsługującego tego ministra, najpóźniej 14 dni przed dniem rozpoczęcia terminu składania tych wniosków. Na realizację ww. pomocy w planie finansowym ARiMR na 2017 r. przewidziane zostały środki

w wysokości 500 tys. zł. Ad. 16. Krajowe regulacje prawne w zakresie zwalczania ASF oparte są na przepisach prawodawstwa Unii Europejskiej. Natomiast wprowadzony rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Program bioasekuracji mający na celu zapobieganie szerzeniu się afrykańskiego pomoru świń" na lata 2015-2018, jest akceptowany przez Komisję Europejską. Ad. 17. Wkład finansowy Unii Europejskiej dotyczący lat 2014-2015 wyniósł 1 312 083,68. Za rok 2016 Polska ubiega się o unijne dofinansowanie w kwocie 1 830 234. Ad. 18. W dniu 4 listopada 2016 r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi skierował do Komisarza ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Phila Hogana wniosek o wsparcie w związku ze skutkami afrykańskiego pomoru świń (ASF), obejmujący 3 następujące mechanizmy: 1) rekompensaty dla producentów świń z tytułu niższych cen skupu żywca wieprzowego, utrzymujących produkcję w strefie objętej restrykcjami weterynaryjnymi (wnioskowana kwota pomocy 10,2 mln euro); 2) rekompensaty dla zakładów mięsnych z tytułu obniżenia wartości mięsa pochodzącego ze świń utrzymywanych w strefie objętej restrykcjami weterynaryjnymi oraz dodatkowych kosztów przetwarzania (wnioskowana kwota pomocy 9,2 mln euro); 3) rekompensaty dla producentów świń z tytułu zaprzestania chowu świń w wyniku niespełnienia wymogów bioasekuracji (wnioskowana kwota pomocy 67 mln euro). Realizując pierwszy postulat, Komisja Europejska przyjęła rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2017/647 z dnia 5 kwietnia 2017 r. przyjmujące nadzwyczajne środki wspierania rynku wieprzowiny w Polsce w odniesieniu do niektórych loch i innych świń poddanych ubojowi w okresie od dnia 1 sierpnia do dnia 30 listopada 2016 r., na mocy którego Polska otrzymała pomoc na rekompensaty z tytułu niższych cen sprzedanych świń i loch. Budżet tego mechanizmu nie jest określony kwotowo, ale w odniesieniu do maksymalnej liczby świń, do której może być udzielona pomoc jest to limit maksymalnie 50 tys. świń. Uwzględniając zróżnicowany poziom stawek oraz sposób ich konstrukcji, podanie dokładnej kwoty nie jest możliwe, można natomiast szacować, że całkowity budżet mechanizmu nie powinien wynieść więcej niż 1,7 mln euro, przy czym 50% z tej kwoty będzie pochodziło z budżetu UE, a 50% z budżetu państwa. Należy zwrócić uwagę, że w zakresie rekompensat z tytułu niższych cen, resort rolnictwa zabiegał o wsparcie finansowe na pokrycie strat w sektorze wieprzowiny z dwóch niezależnych działań wynikających z różnych podstaw prawnych i odrębnych części budżetu UE. Niezależnie od wniosku skierowanego w dniu 3 listopada 2016 r. do Komisji Europejskiej resort prowadził prace nad wdrożeniem pomocy dostosowawczej przewidzianej w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2016/1613 z dnia 8 września 2016 r. przewidującym nadzwyczajną pomoc dostosowawczą dla producentów mleka i rolników w innych sektorach hodowlanych. Rozporządzenie to wchodzi w skład pakietu pomocy dla rolnictwa zaproponowanego przez Komisję Europejską w lipcu 2016 r. Polska otrzymała w ramach tego pakietu kwotę 98 689 872,6 PLN, z której znaczna część została przeznaczona na wsparcie w sektorze wieprzowiny.

W związku z tym w trakcie procedowania ww. wniosku do Komisji Europejskiej Polska potwierdziła ostateczną liczbę świń, które po wdrożeniu pomocy dostosowawczej mogą być jeszcze objęte pomocą z tytułu poniesionych strat, co w konsekwencji wpłynęło na obniżenie kwoty środków finansowych w stosunku do kwoty wyjściowej. W prowadzonych pracach związanych ze wsparciem sektora wieprzowiny, Minister kierował się w szczególności racjonalnym wykorzystaniem środków finansowych, tj. w pierwszej kolejności wykorzystaniem środków z budżetu unijnego w ramach przyznanej Polsce pomocy dostosowawczej, w drugiej natomiast wykorzystaniem środków objętych wnioskiem do Komisji, które zgodnie z przepisami, na podstawie których te środki są uruchamiane mogą stanowić wyłącznie 50% wydatków ponoszonych na dane działanie pomocowe. Pozostałe 50% wydatków musi być finansowane z budżetu krajowego. W odniesieniu do postulatu drugiego, pismem z dnia 9 grudnia 2016 r. Komisja Europejska odmówiła udzielania wsparcia z tytułu obniżenia wartości mięsa pochodzącego ze świń utrzymywanych w strefie objętej restrykcjami weterynaryjnymi oraz dodatkowych kosztów przetwarzania, z uwagi na ryzyko podwójnego finansowania skoro przetwórcy obniżają ceny skupowanych świń, to rekompensują sobie tym samym niższe ceny mięsa i wyższe koszty przetwarzania. W zakresie postulatu trzeciego, na końcowym etapie są negocjacje dotyczące uruchomienia pomocy z tytułu zakazu utrzymywania świń w gospodarstwach niedostosowanych do podwyższonych wymagań bioasekuracji w strefach objętych restrykcjami weterynaryjnymi, w związku z powyższym na tym etapie nie można określić ostatecznej wielkości budżetu przeznaczonego na pomoc. Z poważaniem wz. Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Bogucki Sekretarz Stanu