OCENA POZIOMU SPORTOWEGO ZAWODNIKÓW RATOWNICTWA WODNEGO W POLSCE The assessment of the sports water lifeguards level in Poland

Podobne dokumenty
Monitoring wyników krajowych i światowych, badanie relacji pomiędzy nimi, jest ważnym zadaniem szkoleniowców.

KOMUNIKAT ORGANIZACYJNY 51. LETNICH MISTRZOSTW POLSKI W RATOWNICTWIE WODNYM WROCŁAW

KOMUNIKAT ORGANIZACYJNY VI ZIMOWYCH MISTRZOSTW POLSKI W RATOWNICTWIE WODNYM NOWA RUDA

VII ZIMOWE MISTRZOSTWA POLSKI W RATOWNICTWIE WODNYM PŁOCK

ruchowej. 4 dr R. Firak Rozwój sportów indywidualnych i

Uczniowski Klub Sportowy GIM 92 Ursynów

XXI Otwarte Mistrzostwa Warszawy Masters. 3-4 grudnia 2016, Park Wodny Warszawianka

I Powoływanie i zatwierdzanie zawodników do kadry narodowej seniorów, młodych jeźdźców, juniorów, jeźdźców na kucach i dzieci.

Kryteria kwalifikacji do reprezentacji Polski na zawody międzynarodowe w 2016r.

REGULAMIN POWOŁYWANIA PAR ZAWODNIK / KOŃ do KADRY NARODOWEJ w DYSCYPLINIE UJEŻDŻENIE Obowiązuje od: 28/12/2017

MISTRZOSTWA POLSKI. w pływaniu długodystansowym w płetwach pod patronatem. Burmistrza Miasta Chodzieży Jacka Gursza. Chodzież, r.

Zakład Teorii Sportu, Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie

Regulaminy Narciarskiego Biegu na Orientację

OTWARTE MISTRZOSTWA MIASTA TCZEWA W RATOWNICTWIE WODNYM POD PATRONATEM PREZYDENTA MIASTA TCZEWA ORAZ STAROSTY POWIATU TCZEWSKIEGO

LETNIE MISTRZOSTWA POLSKI JUNIORÓW I SENIORÓW W PŁYWANIU W PŁETWACH

Pływanie - opis przedmiotu

REGULAMIN ZAWODÓW ARENA GRAND PRIX PUCHAR POLSKI W PŁYWANIU EDYCJA

KOMUNIKAT ORGANIZACYJNY ZIMOWYCH MISTRZOSTW POLSKI W PŁYWANIU JUNIORÓW MŁODSZYCH- 15 LAT

Teoria i metodyka pływania - opis przedmiotu

Osiągnięcia sportowe uczniów. Zespołu Szkół z Oddziałami Sportowymi nr 1 w Poznaniu. w latach

MISTRZOSTWA POLSKI. SENIORÓW i JUNIORÓW gr. B i C

MISTRZOSTWA POLSKI. SENIORÓW i JUNIORÓW gr. B i C

PIOTR BIANKOWSKI WINTER SWIMMER.

Katedra: Teorii i Metodyki Sportów Wodnych

Pływanie na szczycie Published on Kalisz (

MISTRZOSTWA POLSKI. SENIORÓW i JUNIORÓW gr. B i C

WYKAZ ZMIAN i POPRAWEK zatwierdzonych przez Zarząd PZSS wprowadzonych do

PROJEKT REGULAMIN KADRY NARODOWEJ DYSCYPLINY UJEŻDŻENIA

SENIORÓW i JUNIORÓW gr. B i C. w pływaniu w płetwach

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 404 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR

AEROKLUB POLSKI V. REGULAMIN LISTY RANKINGOWEJ PILOTÓW SZYBOWCOWYCH

struktur organizacyjnych, sędziów, trenerów, infrastruktury i sukcesów polskiej siatkówki.

ZAPRASZAMY NA KURS INSTRUKTORA SPORTU W SPECJALNOŚCI KAJAKARSTWO

Kompetencje społeczne

I. Regulamin Grand Prix WWKS Toruń w dyscyplinie spinningowej rozgrywanych w formule z łodzi teamy na rok 2019

ROZPRAWY NAUKOWE Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

Zawody zostały rozegrane zgodnie z regulainem Międzynarodowej Federacji FISAF. Celem zawodów jest popularyzacja dyscypliny wśród studentów.

Problematyka prac magisterskich realizowanych na Wydziale Wychowania Fizycznego

Nominacje w kategorii Dzieci i Młodzicy 2013

System zasad funkcjonowania kadry narodowej i reprezentacji Polski w modelarstwie lotniczym i kosmicznym.

UCHWAŁA Zarządu Polskiego Związku Zapaśniczego z dnia 14 grudnia 2014 roku

WORLD TAEKWONDO FEDERATION PRZEPISY WYKONAWCZE RANKINGU ŚWIATOWEGO

Regulaminy Rowerowej Jazdy na Orientację

AEROKLUB POLSKI V. REGULAMIN LISTY RANKINGOWEJ PILOTÓW SZYBOWCOWYCH

REGULAMIN ARENA GRAND PRIX POLSKI W PŁYWANIU EDYCJA

Regulaminy sportowe narciarskiego biegu na orientację Polskiego Związku Orientacji Sportowej. Opracowanie i redakcja Jan Cegiełka Stefan Niczyporuk

ŁYŻWIARSTWO SZYBKIE TOR KRÓTKI System kwalifikacji PZŁS na sezon

Karlskoga, r. Informacja prasowa 02. Paweł Szkopek zwycięzcą motocyklowego Pucharu Europy!

POLSKIE TOWARZYSTWO TANECZNE

WYTYCZNE SPORTOWE BIATHLON LETNI SEZON 2018

Pływanie Sukces rodzi się z zaangażowania i systematycznej pracy

POLSKIE TOWARZYSTWO TANECZNE

Sport Wyczynowy 2007, nr 1-3:

Streszczenie projektu badawczego

WYTYCZNE SPORTOWE BIATHLON LETNI SEZON 2017

Katedra: Metodyki i Teorii Sportów Wodnych

WYTYCZNE SPORTOWE BIATHLON LETNI SEZON 2019

REGULAMIN ZIMOWYCH MISTRZOSTW POLSKI JUNIORÓW W PŁYWANIU OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Pod patronatem Prezydenta Miasta Gdyni Wojciecha Szczurka

Regulamin Polskiego Związku Zapaśniczego imprez sportowych w grapplingu

I. Założenia programowe:

RAPORT Z SUPLEMENTACJI W OKRESIE 1 wrzesień luty 2011

POLSKIE TOWARZYSTWO TANECZNE

GRAND PRIX TOMASZÓW LUBELSKI W BIEGACH NARCIARSKICH sezon 2010/11.

UCHWAŁA NR XVI/290/11 RADY MIASTA BYDGOSZCZY. z dnia 26 października 2011 r.

Marcin Siewierski Zakład Teorii Sportu, Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie

NARIE OPEN WATER O PUCHAR BURMISTRZA MORĄGA

stypendiów sportowych dla

GRAND PRIX PIASECZNA KOMUNIKAT ORGANIZACYJNY. w pływaniu 2019 MIEJSCE: PŁYWALNIA GOSiR Piaseczno, ul.gen.wł.sikorskiego 20, Piaseczno TERMIN:

Przepisy proponowane przez Asystenta TKN ds. F1E Marka Łysakowskiego. Przepisy AP - aktualnie obowiązujące

PRACA MAGISTERSKA. Nazwisko i imię

WYTYCZNE SPORTOWE Biathlon letni sezon 2014

Zespół Szkoleniowy do spraw 5-boju (młodzieżowiec, senior): - Janusz Peciak ( imprezy rangi seniorów)

Nazywam się Daniela Kamińska, urodziłam się 21 czerwca 1993 roku. W wieku siedmiu lat rozpoczęłam moją przygodę sportową. Z początku trenowałam tylko

O PUCHAR BURMISTRZA. przeprowadzonych według nw. warunków. - upowszechnianie znajomości zasad bezpiecznego przebywania nad wodą i w wodzie

XXIII Otwarte Mistrzostwa Warszawy w Pływaniu Masters

POLSKIE TOWARZYSTWO TANECZNE

Regulamin sportowy MISTRZOSTWA POLSKI NA ERGOMETRZE WIOŚLARSKIM

Stacjonarne: ćwiczenia 30 godzin kontaktowych w tym 4 godziny e-learning, 3 godziny konsultacji Język wykładowy Forma(y)/ typ(y) zajęć

Szybowcowe Mistrzostw Świata Mistrzostwa Świata w Akrobacji Szybowcowej Mikrolotowe Mistrzostwa Świata

Kamila Lićwinko w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podlaskiego

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

Wzorzec struktury gry reprezentacji Polski mistrza Europy w siatkówce kobiet

Ogólne zasady przyznawania stypendium sportowego

I RUNDĘ Puchar Pomorza w Biathlonie Letnim I Ty możesz zostać olimpijczykiem"

REGULAMIN POWOŁYWANIA ZAWODNIKÓW DO REPREZENTACJI NARODOWEJ SENIORÓW na r.

Lublin, dnia 13 listopada 2012 r. Poz UCHWAŁA NR XXV/168/2012 RADY MIASTA KRAŚNIK. z dnia 25 października 2012 r.

Wiadomości. Nagrody dla najlepszych sportowców

Pod patronatem Prezydenta Miasta Gdyni Wojciecha Szczurka

Marcin Siewierski Zakład Teorii Sportu, Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie

CZĘŚĆ D PRZEPISY PRAWNE D.VII REGULAMIN POWOŁYWANIA KADRY NARODOWEJ

Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego

Wiktoria z medalem MP Published on Kalisz (

Rozdział 1 Postanowienia ogólne

r. pływalnia Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach

RYNEK WYBRANYCH NARZĘDZI I MASZYN ROLNICZYCH DO PRODUKCJI ROŚLINNEJ W POLSCE W LATACH

SZCZECIN 8-9 GRUDNIA 2018 R.

Analiza rozwoju poziomu sportowego. dr hab. Arkadiusz Stanula, prof. nadzw. Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach

PRZEPISY PŁYWANIA MASTERS FINA

Zasady kwalifikacji do imprez głównych w 2016 w orientacji sportowej

Transkrypt:

OCENA POZIOMU SPORTOWEGO ZAWODNIKÓW RATOWNICTWA WODNEGO W POLSCE The assessment of the sports water lifeguards level in Poland Wojciech Sadowski 1, Arkadiusz Kula 1, Jakub Karpiński 2, Arkadiusz Stanula 3 1 Student studiów doktoranckich Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach 2 Katedra Sportów Indywidualnych, Zakład Pływania i Ratownictwa Wodnego, Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach 3 Katedra Teorii i Praktyki Sportu, Zakład Metodologii, Statystyki i Informatyki, Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach Liczba znaków: 28827 (ze streszczeniami i grafikami) Number of characters: 28827 (with abstracts and graphics). Słowa kluczowe: sport ratowniczy, poziom sportowy, wiek Key words: sport rescue, athletic performance, age Streszczenie Celem niniejszej pracy jest analiza poziomu sportowego oraz wieku najlepszych zawodników startujących w Mistrzostwach Polski w Ratownictwie Wodnym. Materiał badawczy stanowiły dane dotyczące rezultatów sportowych oraz wieku badanych w latach 20092013. Dokonano analizy porównawczej rezultatów uzyskanych przez zawodników oraz ich wieku, w trzech grupach: zwycięzców, medalistów (13) oraz finalistów (18). Analizą objęto wszystkie konkurencje indywidualne aktualnie rozgrywane na Mistrzostwach Polski, tj. 50 m holowanie manekina, 100 m ratowanie manekina w płetwach, 100 m ratownik, 100 m ratowanie kombinowane, 200 m super ratownik. Wyniki analiz pozwoliły na sformułowanie wniosków, że wiek, a pośrednio staż ratowniczy istotnie mają wpływ na osiągane rezultaty w konkurencjach wymagających opanowania specyficznych technik ratowniczych, a największą progresję wyników w badanym okresie odnotowano w konkurencji 200 m super ratownik. Summary The purpose of this work is to analyse age and athletic performance of the best participants of Polish Lifesaving Championships. The research data was collected based on participants results and their age in years 20092013. Differential analysis of the data was divided onto three groups: winners, medalists (13) and finalists (18). All the individual disciplines of Polish Lifesaving Championships were considered: 50 m Manikin Carry, 100 m Manikin Carry with Fins, 100 m Manikin Tow with Fins, 100 m Rescue Medley, 200 m Super Lifesaver. This scientific analysis reveals that the age and indirectly professional experience of participants influence strictly technical disciplines, and the most progression within researched period was noted in the 200 m Super Lifesaver event. 182

Wstęp W ostatnich latach możemy zaobserwować zmiany w Wodnym Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym (WOPR) dotyczące wielu aspektów funkcjonowania tej organizacji. Podyktowane są one zarówno czynnikami zewnętrznymi, czyli dostosowaniem się do standardów Międzynarodowej Organizacji Ratowniczej (ILS), jak również wewnętrznymi, takimi jak zmniejszająca się liczba ratowników na polskich kąpieliskach oraz osób przystępujących do kursów na stopień młodszego ratownika (Napierała, Skaliy, Plewiński 2011). Reformy w WOPR mają również wpływ na sport ratowniczy w Polsce, w którym od 2005 roku zachodzą ciągłe zmiany. Wtedy właśnie na mocy Uchwały Prezydium Zarządu Głównego WOPR powołana została Komisja Sportu WOPR, której jednymi z głównych zadań są organizacja zawodów sportowych oraz opracowywanie regulaminów zawodów sportowych. Efektem jej działań były Mistrzostwa Polski (MP) w 2007 roku, rozegrane pierwszy raz od wielu lat na 50-cio metrowej pływali w Poznaniu, na których zawodnicy mieli okazję rywalizować w takich samych konkurencjach jak na Mistrzostwach Świata czy Europy. W kolejnym roku MP rozgrywane były jeszcze na 25-cio metrowym obiekcie w Bydgoszczy, jednak od roku 2009 są one organizowane wyłącznie na pływalniach 50-cio metrowych. Ogólnopolskie współzawodnictwo na pływalniach 25-cio metrowych organizowane jest w formie zawodów Grand Prix Polski (od 2008 roku) oraz Zimowych Mistrzostw Polski (od 2009 roku) (Piotrowicz, Konieczny 2011; Tabaczek-Bejster 2011). W sportowym ratownictwie wodnym, podobnie jak w innych wymiernych dyscyplinach sportu miarą poziomu reprezentowanego przez zawodnika jest uzyskany wynik podczas zawodów najwyższej rangi (Stanula, Cholewa, Skóra 2004). Bez wątpienia w naszym kraju są to Mistrzostwa Polski rozgrywane co roku pod koniec czerwca. Uczestnicy walczą nie tylko o medale i zwycięstwo w klasyfikacji generalnej, ale również o miejsce w wąskim gronie kadry narodowej reprezentującej nasz kraj w imprezach rangi międzynarodowej, zarówno w kategorii seniorów jak i juniorów (Kaca, Kucia-Czyszczoń, Dybińska 2011; Karpiński, Opyrchał, Karpiński 2012). Specyfika sportowego ratownictwa wodnego, oprócz środowiska wodnego oraz braku interakcji między zawodnikami polega na tym, że używany jest różnorodny sprzęt tj. płetwy, pasy ratownicze oraz manekiny. Ratownicy podobnie jak zawodnicy innych dyscyplin sportu nieustannie poszukują nowych 183

rozwiązań technicznych związanych z pokonywaniem danych konkurencji. Konkurencje ratownicze charakteryzują się bardzo dużą ilością elementów technicznych, od których wykonania często zależy końcowy wynik. W zależności od rodzaju wyścigu mogą być one wykonywane w różny sposób, a jako że ratownicy są swego rodzaju wieloboistami muszą opanować je wszystkie. Ratownictwo w swojej obecnej postaci jest dość młodą dyscypliną sportu, która oferuje zawodnikom duże pole do poszukiwań oraz wprowadzania alternatywnych technik (Kaca, Kucia-Czyszczoń, Dybińska 2011; Stallman, Hindmarch 2012). Zmienia się również sprzęt używany podczas zawodów ratowniczych. Podobnie jak w pływaniu, poliuretanowe stroje zakrywające większą część ciała są w ratownictwie zakazane od początku 2010 roku, jednak zawodnicy podczas zawodów aż w 3 z 5 konkurencji indywidualnych rozgrywanych na MP stosują płetwy. Maksymalne rozmiary są określone w przepisach, jednak zawodnicy mają możliwość doboru odpowiedniej dla siebie szerokości oraz twardości płetw. Producenci sprzętu również wprowadzają nowe modele płetw, dzięki którym zawodnicy mogą pracować nogami z większą efektywnością. Jeszcze kilka lat temu MP były dla większości zawodników jedynymi zawodami w ciągu roku. Obecnie wprowadzone zawody Grand Prix Polski (GP) oraz Zimowe Mistrzostwa Polski (ZMP), nie mówiąc o różnego rodzaju zawodach regionalnych, dają zawodnikom więcej możliwości sprawdzania swoich umiejętności w warunkach rywalizacji sportowej, a trenerom kontroli postępów oraz nowych rozwiązań technicznych. Interesującym zagadnieniem jest również wiek osiągania najlepszych wyników, ponieważ zawodnicy w ratownictwie wodnym często są byłymi pływakami, nierzadko wysokiej klasy (Kosiński, Przybylski 2011), mającymi wiele lat doświadczenia zawodniczego, a dobre opanowanie technik ratowniczych również wymaga poświęcenia dużej ilości czasu. Z pięciu konkurencji indywidualnych rozgrywanych obecnie na MP większość to konkurencje sprinterskie, aż 3 to dystanse 100 m, jedna konkurencja to 50 m oraz jedna 200 m. Prace wielu autorów (Karpiński, Opyrchał, Karpiński 2012; Płatek i wsp. 2012) dotyczące pływania potwierdzają, iż najstarszymi zawodnikami na najważniejszych imprezach na świecie są sprinterzy stylu dowolnego, których średnia wieku medalistów nierzadko przekracza 25 lat. Ponieważ ratownictwo jest dość blisko spokrewnione z pływaniem, można zadać sobie pytanie czy wiek zawodników osiągających najlepsze rezultaty w 184

ratownictwie będzie podobny? Dlatego też celem pracy jest analiza poziomu sportowego oraz wieku najlepszych zawodników startujących w Mistrzostwach Polski w Ratownictwie Wodnym w latach 20092013, we wszystkich konkurencjach indywidualnych. Materiał i metody badań Materiał badawczy stanowiły dane dotyczące rezultatów sportowych oraz wieku zawodników Mistrzostw Polski w Ratownictwie Wodnym w latach 20092013, uzyskane ze stron internetowych publikujących oficjalne wyniki (www.omegatiming.pl, www.lifesaving.pl, www. swimart.pl). Zebrany materiał poddano procedurom statystycznym: w oparciu o wyliczone wartości średnie (m) oraz wielkości różnic w wartościach bezwzględnych (d[s]) oraz względnych (d[%]), dokonano analizy porównawczej rezultatów uzyskanych przez zawodników oraz ich wieku, w trzech grupach: zwycięzców, medalistów (13) oraz finalistów (18). Objęto wszystkie konkurencje indywidualne obecnie rozgrywane na Mistrzostwach Polski tj. 50 m holowanie manekina, 100 m ratowanie manekina w płetwach, 100 m ratownik, 100 m ratowanie kombinowane, 200 m super ratownik. Analizując zebrane dane posłużono się miarami statystyki opisowej oraz obliczonymi wielkościami różnic w zakresie uzyskiwanych rezultatów przez grupy zawodników zajmujących różne miejsca w poszczególnych konkurencjach wieloboju ratowniczego. Wyniki W konkurencji 50 m holowanie manekina w roku 2010 zaobserwowano spadek poziomu zwycięzcy aż o 5,93% w stosunku do roku poprzedniego. Zjawisko to w nieco mniejszym stopniu dotyczy medalistów (o 3,85%) oraz zwycięzców (o 2,18%), jednak różnice są znaczne. Rok 2011 charakteryzował się znacznym wzrostem poziomu zarówno zwycięzcy, medalistów oraz finalistów. W roku 2012 poziom finalistów był najwyższy w badanym okresie (m=33,76) i wyższy niż w roku poprzednim o 1,29%, mimo, iż zarówno zwycięzca (0,73%) jak i medaliści (0,37%) osiągali wyniki nieco słabsze niż w roku 2011, co może świadczyć o wyrównanym poziomie zawodników. Rok 2013 to ponowny regres wyników zarówno zwycięzców, medalistów jak i finalistów. W latach 20092012 medaliści konkurencji 100 m ratowanie manekina w płetwach charakteryzowali się ciągłym wzrostem poziomu wyników o 3,39%. W roku 2012 średnie wyników finalistów (m=53,65) 185

jak i medalistów (m=51,92) były najwyższe w analizowanym okresie. Wzrost w tych kategoriach w stosunku do roku poprzedniego wyniósł odpowiednio 3,56% oraz 0,52%, pomimo słabszego o 1,39% wyniku zwycięzcy tej konkurencji. Rok 2013 to regres wyników finalistów (o 3,97%) i medalistów (o 2,03%) w porównaniu nie tylko z rokiem 2012, ale również z rokiem 2011 (odpowiednio o 0,55% i o 1,51%). Wyniki konkurencji 100 m ratownik w latach 20092011 charakteryzowały się znacznym spadkiem poziomu złotych medalistów jak i średnich wyników medalistów. Można jednak zaobserwować wyrównywanie się poziomu o czym mogą świadczyć średnie wyniki zawodników zajmujących pozycję 18 w okresie od 2009 do 2012 roku. Od 2011 roku, po wcześniejszym regresie wyników, nastąpiła ich poprawa wśród zwycięzców i medalistów. W 2013 roku wynik zwycięzcy był lepszy o 2,04% od uzyskanego w roku poprzednim. Podobnie jak w dwóch wcześniej opisywanych konkurencjach 2012 rok charakteryzuje się najbardziej wyrównanym poziomem, a wyniki finalistów były w tym roku lepsze niż w poprzednim o 1,58%. Konkurencja 100 m ratowanie kombinowane charakteryzowała się tym, iż jeśli w danym roku występował spadek lub wzrost poziomu wyników dotyczył on wszystkich analizowanych kategorii. W 2010 roku zawodnicy prezentowali niższy poziom niż w roku poprzednim oraz najsłabszy w badanym okresie. Od tego czasu nastąpił ciągły progres wyników, który trwał do MP w roku 2012, kiedy to zawodnicy osiągnęli najlepsze rezultaty. Największy wzrost poziomu zaobserwowano w grupie finalistów, który wyniósł 1,42%w porównaniu z rokiem 2011 oraz 4,13% w stosunku do roku 2010. Rok 2013 to znaczny spadek poziomu sportowego w stosunku do dwóch wcześniejszych MP. Konkurencja 200 m super ratownik jest najmłodszą spośród wszystkich analizowanych wcześniej, rozegrana pierwszy raz na MP w 2007 roku. W latach 20092013 zaobserwowano ciągły wzrost poziomu wyników złotych medalistów, poza rokiem 2012, kiedy wynik zwycięzcy był o 0,31% słabszy niż w roku poprzednim. Największy postęp wyników w stosunku do roku wcześniejszego wyniósł 3,44% i dotyczył złotego medalisty w 2013 roku. Wtedy też odnotowano najwyższy poziom w kategorii medalistów jak i finalistów w całym analizowanym okresie. Analizując wiek zawodników można zaobserwować, iż prawie we wszystkich konkurencjach w badanym okresie średni wiek medalistów jest wyższy niż średni wiek finalistów. Wyjątkami są jedynie 186

konkurencje 50 m holowanie manekina i 100 m ratowanie kombinowane w 2013 roku oraz 100 m ratownik w roku 2012. Kolejnym wnioskiem jaki nasuwa się jest obniżenie wieku zawodników w roku 2013 w porównaniu z latami wcześniejszymi. Wyjątek stanowią jedynie medaliści konkurencji 100 m ratownik, których średnia wieku była w tym roku najwyższa w analizowanym okresie. Najstarszymi medalistami w analizowanym okresie byli zawodnicy konkurencji 100 m ratowanie manekina w płetwach (m=27,1 lat), którzy jedynie w 2011 roku byli młodsi od medalistów konkurencji 200 m super ratownik. Średnio najmłodsi byli medaliści konkurencji 100 m ratownik (m=23,3 lat). Wyjątkiem był rok 2013 kiedy średni wiek medalistów był najwyższy, razem z zawodnikami konkurencji 100 m ratowanie manekina w płetwach. Dyskusja Podsumowując wyniki MP w Ratownictwie Wodnym w latach 2009-2013 można ogólnie stwierdzić wzrost poziomu finalistów wszystkich konkurencji. Zauważalne jest też zjawisko wyrównywania się poziomu konkurencji ratowniczych o czym może świadczyć zmniejszanie się różnic pomiędzy czasami zwycięzców a średnimi czasami finalistów w badanym okresie. Bez wątpienia najwyższy poziom zawodnicy prezentowali podczas MP w 2012 roku, za wyjątkiem konkurencji 200 m super ratownik, kiedy w grupie finalistów uzyskiwali najlepsze średnie czasów, a we wszystkich konkurencjach 100 metrowych także w grupie medalistów. Konkurencja 50 metrów holowanie manekina charakteryzowała się największymi wahaniami średnich wyników w badanym okresie. Jest to konkurencja najszybsza ze wszystkich, w której każdy nawet najmniejszy błąd podczas podebrania manekina powoduje duże straty czasowe, ciężkie do odrobienia podczas holowania Znaczny regres wyników w roku 2010 mógł być spowodowany zmianą regulacji dotyczących strojów startowych, ponieważ w kolejnych latach średnie wyniki były już bardziej porównywalne. Z kolei konkurencja 100 metrów ratownik jest stosunkowo nową konkurencją rozgrywaną na MP od 2005 roku, w której coraz więcej zawodników pokonuje magiczną barierę jednej minuty. W roku 2009 Daniel Bugdol pokazał jak szybko można ukończyć tę konkurencję deklasując rywali, pokonując srebrnego medalistę o prawie 3 sekundy i ustanawiając rekord Polski. W kolejnym roku nie osiągnął on już tak dobrego rezultatu, a po MP zakończył karierę sportową. Od tamtego czasu poziom tej konkurencji stale rośnie, a także wyrównuje się o czym 187

świadczą średnie wyniki finalistów oraz zmniejszające się różnice między medalistami a zawodnikami zajmującymi dalsze pozycje. Od 2011 roku prym w tej konkurencji wiedzie Paweł Szkudlarek, który w 2012 roku wywalczył srebrny medal Mistrzostw Świata, ustanawiając przy tym rekord Polski. Wydaje się, iż zmiana strojów startowych miała mniejszy wpływ na konkurencje z użyciem płetw w tym na 100 metrów ratowanie manekina w płetwach. Wynikać to może z większych prędkości osiąganych przez ratowników, a co za tym idzie większych oporów, szczególnie podczas holowania manekina na drugiej części dystansu, ponieważ pierwsze 50 metrów najlepsi zawodnicy pokonują pod powierzchnią wody. W konkurencji tej zauważalny jest stały wzrost poziomu sportowego, a także staje się on coraz bardziej wyrównany. W 2013 roku nastąpił regres wyników w tej konkurencji na co niewątpliwie miało wpływ zakończenie kariery przez kilku czołowych zawodników w kraju, między innymi Jarosława Mazurka (4-krotny Mistrz Polski i medalista Mistrzostw Świata z 2008 roku) oraz Marcina Pyrzyńskiego (3-krotny Mistrz Polski). Zawodnicy w konkurencji 100 metrów ratowanie kombinowane, podobnie jak na 50 metrów holowanie manekina, najbardziej odczuli zmianę przepisów dotyczących strojów startowych o czym mogą świadczyć słabsze średnie czasy zawodników we wszystkich analizowanych kategoriach w 2010 roku. Od tamtego czasu zaobserwowano ciągłą progresję wyników, aż do roku 2013 co z pewnością było spowodowane absencją wszystkich medalistów tej konkurencji z roku poprzedniego. Konkurencja 200 metrów super ratownik jest najbardziej wymagającą ze wszystkich w programie Mistrzostw Polski, zarówno pod względem wytrzymałościowym jak i technicznym. Zawodnicy nie mają okazji zbyt częstego pływania tego dystansu na zawodach z powodów organizacyjnych (duża ilość manekinów, długi czas rozgrywania i przygotowania kolejnej serii), mimo to poziom w analizowanym okresie wzrastał, co szczególnie dotyczyło zwycięzców tej konkurencji. Na uwagę zasługuje wynik Adama Dubiela z 2013 roku, który poprawił rekord Polski i jako pierwszy pokonał granicę 2:20,0. Zawodnik ten to wielokrotny medalista MP w pływaniu w stylu grzbietowym, zmiennym i dowolnym, jak można się domyślać świetnie przygotowany wytrzymałościowo. Analiza wieku zwycięzców oraz medalistów we wszystkich konkurencjach wykazała, że najstarsi zawodnicy (m zw. =29,2 lat, 188

m med. =27,1 lat) osiągali sukcesy w konkurencji 100 metrów ratowanie manekina w płetwach, natomiast najmłodsi (m zw. =23,8 lat, m med. =23,3 lat) w konkurencji 100 metrów ratownik. Pomimo, iż obie są rozgrywane w płetwach różnią się znacznie ilością opanowania elementów technicznych oraz sposobem pokonywania dystansu. W konkurencji 100 metrów ratownik zawodnicy pokonują większość dystansu kraulem, a jedynym elementem technicznym jest zabezpieczenie manekina w pas ratowniczy. Konkurencja 100 metrów ratowanie manekina w płetwach to pływanie pod wodą, podbieranie manekina oraz holowanie. Wyniki zaobserwowane w innych konkurencjach wydają się potwierdzać wyższy wiek zawodników zdobywających medale w konkurencjach bardziej wymagających technicznie (100 metrów ratowanie kombinowane oraz 200 metrów super ratownik). Wnioski Analiz wyników MP w Ratownictwie Wodnym w latach 20092013 oraz wieku zawodników osiągających najlepsze rezultaty pozwoliła na sformułowanie następujących wniosków: 1. Wiek zawodników, a więc pośrednio staż treningowy oraz zawodniczy mają wpływ na osiągane wyniki w konkurencjach bardziej skomplikowanych technicznie. 2. Obniżenie poziomu wyników w 2013 roku miało związek z zachodzącą w ostatnich latach zmianą pokoleniową. 3. Największy postęp wyników dokonał się w konkurencji 200 metrów super ratownik, która jest najmłodszą konkurencją rozgrywaną na MP. Piśmiennictwo Kaca M., Kucia-Czyszczoń K., Dybińska E. (2011) Wybrane determinanty morfologiczne sprawności specjalnej w sporcie ratowniczym. [w:] Stan, perspektywy i rozwój ratownictwa, kultury fizycznej i sportu w XXI wieku. Napierała M., Skaliy A., Żukow W. (red.), Bydgoszcz, s. 7192. Karpiński R., Opyrchał Cz., Karpiński J. (2012) Współczesne tendencje w pływaniu światowym na podstawie Igrzysk Olimpijskich w Pekinie. AWF Katowice, Zeszyty Metodyczno- Naukowe 32, s. 109121. Kosiński M., Przybylski S. (2011) Czy mogę być mistrzem w sportowym ratownictwie wodnym? [w:] Stan, perspektywy i rozwój ratownictwa, kultury fizycznej i sportu w XXI wieku. Napierała M., Skaliy A., Żukow W. (red.), Bydgoszcz, s. 6370. 189

Napierała M., Skaliy A., Plewiński R. (2011) Zmiany zachodzące w ostatnich latach w Wodnym Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym. [w:] Stan, perspektywy i rozwój ratownictwa, kultury fizycznej i sportu w XXI wieku. Napierała M., Skaliy A., Żukow W. (red.), Bydgoszcz, s. 3361. Piotrowicz K., Konieczny G. (2011) Sport w ratownictwie wodnym. Sporty wodne i ratownictwo, Radom, vol. 4/2010, 1/2011. Płatek Ł., Stachura A., Karpiński R., Rejdych W. (2012) Wiek uzyskiwania rekordowych wyników w pływaniu na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney, Atenach i Pekinie, AWF Katowice, Zeszyty Metodyczno-Naukowe, 32, s. 131140. Stallman R. K., Hindmarch T. (2012) Lifesaving Competition: Speed vs Safety. Conflict Of Interest?, International Lifesaving Congress 2012, FESSGA, s. 114. Stanula A., Cholewa J., Skóra M. (2004) Analiza poziomu sportowego ratowników na podstawie wyników Mistrzostw Polski w ratownictwie wodnym. Medycyna Sportowa, 20(1), s. 196199. Tabaczek-Bejster I. (2011) Ogólnopolskie zawody w ratownictwie wodnym w latach 19672010, Sporty wodne i ratownictwo, Radom, vol. 3/2011. Strony internetowe:www.omegatiming.pl, www.lifesaving.pl, www.swimart.pl Ryc. 1. Dynamika zmian poziomu sportowego w konkurencji 50 metrów holowanie manekina w latach 20092013. 190

Ryc. 2. Dynamika zmian poziomu sportowego w konkurencji 100 metrów ratowanie manekina w płetwach w latach 20092013. Ryc. 3. Dynamika zmian poziomu sportowego w konkurencji 100 metrów ratownik w latach 20092013. Ryc. 4. Dynamika zmian poziomu sportowego w konkurencji 100 metrów ratowanie kombinowane w latach 20092013. 191

Ryc. 5. Dynamika zmian poziomu sportowego w konkurencji 200 metrów super ratownik w latach 20092013. Ryc. 6. Średni wiek medalistów i finalistów Mistrzostw Polski w Ratownictwie w latach 20092013. 192

Tabela 1 Poziom sportowy konkurencji ratowniczych Mistrzostw Polski w Ratownictwie Wodnym w latach 20092013 Konkurencja 50 holowanie manekina 100 m ratowanie manekina w płetwach 100 m ratownik 100 m ratowanie kombinowan e 200 m super ratownik K 2009 2010 2011 2012 2013 m [min.] m [min.] 1 0:32,21 0:34,24 M 0:33,23 0:34,56 F 0:34,41 0:35,17 d [s] 2,03 1,33 0,77 d [%] m [min.] d [s] d [%] m [min.] 5,93 0:32,67 1,57 4,81 0:32,91 3,85 0:33,11 1,45 4,39 0:33,23 d [s] 0,24 0,12 d [%] m [min.] 0,73 0:33,50 0,37 0:33,90 2,18 0:34,19 0,98 2,87 0:33,76 0,44 1,29 0:34,66 1 0:52,52 0:52,22 0,30 0,57 0:51,09 1,13 2,21 0:51,81 0,72 M 0:53,68 0:53,19 0,49 0,91 0:52,19 1,01 1,93 0:51,92 0,27 0,52 0:52,99 F 0:55,31 0:56,16 1 0:55,09 0:56,99 M 0:57,36 0:57,71 0,85 1,90 0,35 d [s] 0,59 0,67 0,91 d [%] 1,76 1,98 2,61 1,39 0:51,40 0,41 0,80 1,51 0:55,56 0,60 1,09 0:53,65 1,91 3,56 0:55,87 3,33 0:57,79 0,60 0:58,66 F 0:59,82 0:59,51 0,32 0,53 0:59,52 1 1:08,61 1:09,71 M 1:10,51 1:10,75 F 1:12,16 1:13,11 1,10 0,24 0,95 0,80 0,95 0,01 1,08 2,22 2,03 3,97 1,38 0:56,92 0,87 1,53 0:55,78 1,14 2,04 1,62 0:57,64 1,01 1,76 0:57,53 0,11 0,19 0,02 0:58,59 0,93 1,58 0:59,17 1,58 1:07,52 2,19 3,24 1:07,50 0,02 0,03 1:08,43 0,34 1:08,85 1,91 2,77 1:07,97 0,88 1,29 1:09,97 1,29 1:11,20 1,90 2,67 1:10,21 1,00 1,42 1:11,79 1 2:27,07 2:25,01 2,06 1,42 2:24,19 0,82 0,57 2:24,64 M 2:29,98 2:26,48 3,50 2,39 2:27,56 1,08 0,73 2:29,17 F 2:35,78 2:32,94 2,84 1,86 2:32,64 0,30 0,20 2:34,06 0,45 1,61 Tabela 2 Wiek medalistów i finalistów Mistrzostw Polski w Ratownictwie Wodnym w latach 20092013 Konkurencja 50 m holowanie manekina 100 m ratowanie manekina w płetwach 100 m ratownik K M F M F M F 100 m M ratowanie kombinowane F 200 m super ratownik M F 1,42 0,58 0,93 2,00 1,58 0,98 1,36 2,86 2,21 0,31 2:19,83 4,81 3,44 1,08 2:25,38 3,79 2,60 0,92 2:31,20 2,85 1,89 2009 2010 2011 2012 2013 m zakres m zakres m zakres m zakres m zakres 24,3 2030 26,7 2231 26,0 2132 27,3 2233 19,7 1920 22,5 1730 23,9 1831 25,0 1832 24,6 1933 20,3 1827 26,3 2330 27,0 2431 28,0 2532 28,7 2633 25,3 2029 24,8 2030 22,6 1731 23,9 1732 24,0 1833 21,0 1629 23,7 2027 21,0 1824 25,0 2327 21,3 1926 25,3 2029 22,3 1727 20,6 1728 23,3 1832 23,9 1833 21,5 1729 26,3 2330 26,0 1931 26,0 2132 27,3 2233 19,7 1920 22,4 1730 23,3 1630 23,5 1732 23,0 1833 20,3 1827 25,3 1930 26,3 2031 28,7 2532 24,3 1933 22,3 2027 23,5 1830 21,9 1631 23,0 1732 23,1 1733 19,8 1727 193