Wielki Piątek: nie tylko Dzień Krzyża

.pl Wielki Piątek: nie tylko Dzień Krzyża Autor: Małgorzata Wróblewska-Borek Data: 25 marca 2016 Drugi dzień Triduum Sacrum Wielki Piątek. To nie tylko Dzień Krzyża i niepowtarzalna Liturgia Męki Pańskiej, ale też niezwykłe bogactwo ludowych zwyczajów. Wielki Piątek to dzień męki i śmierci Pana Jezusa na krzyżu, dzień modlitewnej ciszy. Jednak nie żałoby podkreśla ks. Eugeniusz Sikorski, proboszcz parafii pw. Św. Rodziny w Pankach bo misja Chrystusa nie skończyła się śmiercią a zmartwychwstaniem. Śmierć była wpisana w to dzieło. Przeżycie liturgii Wielkiego Piątku wyciska na naszej duszy znamię ucznia chrystusowego i umacnia miłość ku naszemu Zbawicielowi. 1 / 9

.pl Adoracja krzyża. (Foto: Archiwum parafii pw. Świętej Rodziny w Pankach) Liturgia wielkopiątkowa jest niepowtarzalna. Składają się na nią: procesja, leżenie kapłana krzyżem przed obnażonym ołtarzem, liturgia słowa, modlitwa powszechna. Centralne wydarzenie Liturgii Wielkiego Piątku stanowi uroczysta adoracja krzyża podkreśla duszpasterz rolników archidiecezji częstochowskiej. Krzyż mówi nam o niezmierzonej miłości Boga do człowieka, zarówno tego dobrego, jak i słabego grzesznego. Po komunii, na zakończenie liturgii kapłan uroczyście przenosi Najświętszy Sakrament do Grobu Pańskiego. W wielu kościołach przez całą noc trwa dodatkowo adoracja. 2 / 9

.pl Ciemnica. (Foto: Archiwum parafii pw. Świętej Rodziny w Pankach) Misteria Męki Pańskiej W Wielki Piątek odprawiane są nabożeństwa drogi krzyżowej, często o godz. 15:00 zgodnie z ewangelicznym przekazem w godzinie śmierci Pana Jezusa. Niektóre parafie przygotowują też misteria Męki Pańskiej tak jest również w naszej parafii pw. Świętej Rodziny w Pankach mówi ks. proboszcz. Warto w tym miejscu wspomnieć, że najsłynniejsze widowiska pasyjne odbywają się w Kalwarii Zebrzydowskiej. Dość powszechnym zwyczajem nadal kultywowanym jest również czuwanie przy bożym grobie; najczęściej (podobnie jak przed laty) straż pełnią ministranci, strażacy, żołnierze lub harcerze. Do najciekawszych i najbarwniejszych wart należą tzw. turki wielkanocne. Można je oglądać m.in. w okolicach Przeworska, Łańcuta czy Leżajska. 3 / 9

.pl Droga krzyżowa. (Foto: Archiwum parafii pw. Świętej Rodziny w Pankach) 4 / 9

.pl Droga krzyżowa. (Foto: Archiwum parafii pw. Świętej Rodziny w Pankach) Post ścisły, ale nie tylko W Wielki Piątek wszyscy wierzący mają obowiązek zachować wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a dorosłych obowiązuje post ścisły, który polega na tym, że możemy zjeść raz do syta oraz dwa mniejsze posiłki przypomina ks. Sikorski. Wielu ludzi podejmuje też dodatkowe umartwienia, jak choćby całodzienną rezygnację z picia, bo Chrystus cierpiał pragnienie. W wielu domach nie słucha się też muzyki rozrywkowej, nie ogląda telewizji. 7 / 9

.pl Część wiernych w trakcie ścisłego postu wstrzymuje się również od picia wody, bo Chrystus cierpiał również pragnienie. Dawniej mieszkańcy wsi dodatkowo zatrzymywali zegary i zasłaniali lustra, a także mówili przyciszonym głosem, by nie naruszyć ciszy i powagi Wielkiego Piątku. Tradycja ludowa Tak jak w tradycji chrześcijańskiej centrum Wielkiego Piątku stanowi Krzyż, tak tradycja ludowa w tym dniu również często związana jest z krzyżem. W związku z tym m.in. w pole zanoszono krzyżyki z poświęconych w Niedzielę Palmową palm. W Wielki Piątek wszyscy wierzący mają obowiązek zachować wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a dorosłych obowiązuje post ścisły. ks. Eugeniusz Sikorski Miało to uchronić obejście i plony przed szkodnikami i gradobiciem wyjaśnia Andżelika Bilska, etnolog z Muzeum Częstochowskiego. Uważano też, że w Wielki Piątek szczególnych właściwości nabiera drewno (bo Jezus umarł na drewnianym krzyżu) jest najtwardsze i najmocniejsze. Dlatego gospodarze i rzemieślnicy starali się w tym dniu nagromadzić zapas drewna potrzebnego do wyrobu różnych narzędzi gospodarskich. Natomiast narysowane kredą na drzwiach w Wielki Piątek 3 krzyżyki miały chronić gospodarstwo od zmory i złych ludzi. 8 / 9

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org).pl Uważano, że w Wielki Piątek szczególnych właściwości nabiera drewno jest najtwardsze i najmocniejsze. Dlatego gospodarze i rzemieślnicy starali się w tym dniu nagromadzić zapas drewna potrzebnego do wyrobu różnych narzędzi gospodarskich. Andżelika Bilska, etnolog z Muzeum Częstochowskiego Do innych powszechnych praktyk związanych w Wielkim Piątkiem należało zachowanie ścisłego postu przez cały dzień miało ono zapewnić zdrowie przez cały rok dodaje etnolog. Podobnie poranne obmywanie się w rzekach i strumieniach oraz picie wody święconej. Kiedyś bardzo rygorystycznie przestrzegany był również zakaz wykonywania w Wielki Piątek wszelkich prac polowych, a także innych hałaśliwych obrządków, takich jak rąbanie drewna, piłowanie, czy mielenie na żarnach. W Wielki Piątek można było też stawić horoskopy pogodowe: grzmot lub deszcz oznaczał urodzaj, który zapowiadała też poranna rosa na szybach lub drzewach. Grób Pański. (Foto: Archiwum parafii pw. Świętej Rodziny w Pankach) Dar wiary trzeba umacniać, także pod krzyżem Wierzący, mieszkańcy wsi, gospodarze, rolnicy zawsze zwracali się do Boga zaznacza duszpasterz rolników archidiecezji częstochowskiej. Udział w Liturgii Wielkopiątkowej to przeproszenie za grzechy, ale także prośba o błogosławieństwo, o dobrą pogodę, sprzyjające warunki. Otrzymany od rodziców, przodków dar wiary trzeba umacniać. Wierzę, więc staję w pokorze przed Bogiem przypomina kapłan. Jeżeli Bóg jest na pierwszym miejscu, to wszystko inne ma sens, jest na miejscach właściwych. 9 / 9