Panteon Wielkich Łodzian zeszyt muzyczny Muzeum Miasta Łodzi 2016
2 dostepne.muzeum-lodz.pl
Panteon Wielkich Łodzian to tytuł wystawy, którą możesz obejrzeć w Muzeum Miasta Łodzi. Wystawa składa się z kilku pomieszczeń. W tych pomieszczeniach możesz zobaczyć pamiątki po ważnych dla miasta Łodzi osobach. Panteon Wielkich Łodzian to muzycy, artyści, pisarze, poeci i bohaterowie wojenni. W tej książeczce dowiesz się o nich kilku ciekawych rzeczy. Obejrzyj koniecznie wystawę, aby poznać ich jeszcze lepiej! 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Hol Gabinet Sala Lustrzana Saloniki artystyczne Sala Jadalna Pokój męski Saloniki Pani Domu Sypialnia Gotowalnia Mała jadalnia Pokój kominkowy Galeria Muzyki Artur Rubinstein 12 Galeria Muzyki Aleksander Tansman Gabinet Karla Dedeciusa 11 10 Gabinet Jerzego Kosińskiego 9 7 Gabinet Juliana Tuwima 8 Władysław Reymont i Ziemia Obiecana Malarstwo Samuela Hirszenberga 6 2 1 3 4 5 4 3
Galeria muzyki to wystawa o bardzo znanych muzykach. Muzyk to człowiek, który tworzy muzykę. Muzycy, o których jest wystawa mieszkali w Łodzi. Ci muzycy to Artur Rubinstein i Aleksander Tansman. 4 ARTUR Rubinstein 1887 1982 ALEKSANDER TANSMAN 1897 1986
Artur Rubinstein urodził się w Łodzi w roku 1887. Był żydem. Miał dużą rodzinę. ŻYD to wyznawca judaizmu, czyli osoba, która wierzy w jednego Boga oraz historie zawarte wyłącznie w pierwszych pięciu księgach Starego Testamentu. Dawniej w Łodzi mieszkało wielu żydów oraz osób o innych wyznaniach. 5
W Łodzi uczył się grać na fortepianie. Gdy miał dziesięć lat wyjechał do Berlina. Berlin to stolica Niemiec. Tam również uczył się grać na fortepianie. Potem już zawsze mieszkał za granicą. Często jednak wracał do Polski. Gdy przyjeżdżał do Polski dbał o jej kulturę muzyczną. Przyjrzyj się poniższym klawiaturom i zaznacz tę, która ma poprawnie ułożone klawisze. (Podpowiedź: poszukaj na wystawie zdjęcia Artura Rubinsteina przy fortepianie. Tam możesz zobaczyć poprawny układ klawiszy.) 6
Kiedyś Artur Rubinstein, gdy przyjechał do Polski, odwiedził dom, w którym mieszkał gdy był dzieckiem. Na podwórku tego domu tańczył z radości. Wtedy fotograf zrobił mu zdjęcie. To zdjęcie można zobaczyć w pierwszym pomieszczeniu wystawy. 7
Można znaleźć tutaj również inne pamiątki po Arturze Rubinsteinie. Na przykład jego listy i pamiętniki. Jego listy i pamiętniki były sprzedawane w księgarniach. Ludzie bardzo lubili czytać te listy i pamiętniki. W księgarniach sprzedano bardzo dużo listów i pamiętników Artura Rubinsteina. 8
Na wystawie jest też odlew rąk Artura Rubinsteina. Odlew to rzeźba, którą można zrobić w następujący sposób: 1. Najpierw trzeba dłonie lub inną część ciała dokładnie owinąć miękką masą, na przykład mokrym papierem. 2. Kiedy masa wyschnie i stwardnieje rozcina się ją na dwie połowy. Można wyciągnąć z niej ręce w ten sposób powstaje forma. 3. Potem formę znów się łączy, a do środka wlewa gips. 4. Kiedy gips stwardnieje zdejmuje się formę. 5. Mamy gotową rzeźbę, którą można jeszcze pomalować na dowolny kolor. 9
Na wystawie można obejrzeć też ubrania i okulary Artura Rubinsteina. Są też chusteczki ze wzorami. Te wzory nazywa się haftami. Hafty robi się igłą i kolorową nitką. Te hafty zrobiła żona i córka Artura Rubinsteina. 10
Na wystawie są też maskotki Artura Rubinsteina. Te maskotki Rubinstein nazywał talizmanami. Artur Rubinstein zabierał te maskotki na koncerty. TALIZMAN przedmiot, który ma przynosić szczęście. To może być kamyk, pierścionek, długopis lub dowolny przedmiot o ile jego właściciel uważa, że kiedy ma go przy sobie, to wszystko mu się udaje. Czy Ty masz jakiś swój talizman? Spróbuj go tutaj narysować. 11
W następnym pomieszczeniu widać, że Artur Rubinstein grał na wielu koncertach. W pomieszczeniu jest dużo zdjęć. Na zdjęciach widzimy sale koncertowe. Sala koncertowa to miejsce, w którym gra się muzykę dla wielu ludzi. Artur Rubinstein grał koncerty na całym świecie. 12
Na wystawie są też plakaty, które zapraszały na występy Artura Rubinsteina. Znajdziesz tutaj również zdjęcia Artura Rubinsteina w towarzystwie bardzo znanych ludzi. Był on przyjacielem wielu z nich. Artur Rubinstein był bardzo lubiany, bo często żartował i zawsze był miły dla innych. 13
Na wystawie jest złoty kwiat. Ten kwiat to tulipan. Najwięcej tulipanów rośnie w Holandii. Te tulipany hodują ogrodnicy. Ogrodnicy często tworzą nowe odmiany tulipanów, tak aby miały inny kolor albo kształt płatków. Ludzie mieszkający w Holandii bardzo lubili Artura Rubinsteina. Wymyślili więc nową odmianę tulipana. Ta odmiana tulipana nazywa się Artur Rubinstein. Złoty kwiat z wystawy ma taki sam kształt jak ten tulipan. 14 Złoty kwiat z wystawy ma taki sam kształt jak wymyślony przez ogrodników z Holandii tulipan. Prawdziwe tulipany nie mają jednak złotego koloru. Pomyśl, jaki tulipan Tobie by się najbardziej podobał i pokoloruj w ten sposób rysunek powyżej.
kula ziemska z konturami kontynentów i brylantem, który oznacza miejsce urodzenia Rubinsteina Łódź klucze wiolinowe połączone sercami symbol miłości Rubinsteina do muzyki tulipan przypomina o wyhodowanej w Holandii odmianie tulipana nazwanej imieniem i nazwiskiem pianisty 4 rubiny w kształcie serca symbol 4 krajów, z którymi związany był Rubinstein Polska, Francja, Stany Zjednoczone, Izrael Gwiazda Dawida ważny symbol dla Żydów W trzecim pomieszczeniu znajdziesz nagrody Artura Rubinsteina. Te nagrody to medale, dyplomy oraz odznaczenia. Dzięki swojemu talentowi i ciężkiej pracy Artur Rubinstein dostał dużo nagród. Szczególnym odznaczeniem jest szpada członka Francuskiej Akademii Sztuk Pięknych. 15
Druga wystawa w Galerii Muzyki opowiada o Aleksandrze Tansmanie. Aleksander Tansman również był muzykiem i urodził się w Łodzi. Aleksander Tansman był kompozytorem. Kompozytor to człowiek, który wymyśla muzykę. 16
Aleksander Tansman tworzył muzykę dla orkiestry. Często też dyrygował orkiestrą. Aleksander Tansman tworzył również muzykę na fortepian i gitarę. Zaznacz na rysunku orkiestry miejsce dla dyrygenta. Czy wiesz jak się nazywa pałeczka, która służy mu do dyrygowania? Dyrygent trzyma w ręku b ę. 17
Aleksander Tansman był młodszy od Artura Rubinsteina o 10 lat. Tak jak Artur Rubinstein był żydem i w Łodzi zaczął uczyć się muzyki. Aleksander Tansman w Łodzi zagrał swój pierwszy koncert. Jednak nie wszyscy lubili jego muzykę. To dlatego, że Aleksander Tansman tworzył muzykę, której wcześniej nie było. Aleksander Tansman tworzył muzykę, którą nazywamy neoklasyczną. muzyka neoklasyczna to muzyka, która naśladowała muzykę dawną. Dla muzyków neoklasycznych najważniejsza była poprawna kompozycja i przejrzysta melodia. Początkowo ludzie nie lubili muzyki neoklasycznej, bo byli przyzwyczajeni do muzyki pełnej emocji i uczuć. 18
Choć niektórym bardzo nie podobała się muzyka Aleksandra Tansmana, on nie porzucił swojej pracy. Dzięki swojej wytrwałości i pracowitości zdobył uznanie. Aleksander Tansman był bardzo znany zwłaszcza za granicą. Aleksander Tansman był muzykiem, dyrygentem i kompozytorem. Połącz nazwy tych zawodów z odpowiednim rysunkiem. DYRYGENT MUZYK KOMPOZYTOR 19
20 Aleksander Tansman nigdy jednak nie zapomniał o miejscu swojego urodzenia. W muzyce, którą komponował Aleksander Tansman można zatem usłyszeć trochę melodii polskich i żydowskich. Aleksander Tansman tworzył też muzykę dla dzieci i muzykę do filmów.
Na wystawie są też inne rzeczy Aleksandra Tansmana. Tutaj możesz zobaczyć na przykład pulpit biurko z pochylonym blatem. Na tym stoliku Aleksander Tansman komponował swoje utwory. Na wystawie widać też karty do gry. Te karty zrobiły córki Aleksandra Tansmana. Co powinno znaleźć się na pulpicie kompozytorskim? Zakreśl kółkiem właściwe przedmioty. 21
Dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Kultura Dostępna Partnerzy projektu: Patroni medialni: 22
Zeszyt muzyczny do wystawy Panteon Wielkich Łodzian towarzyszący projektowi samodzielni W KULTURZE Koncepcja i koordynacja projektu: Paulina Długosz Dostosowanie do formatu tekstu łatwego do czytania : Spółdzielnia Socjalna FADO Konsultacje merytoryczne: Amelia Kochelska Opracowanie graficzne: Mateusz Dziworski, Karolina Plac / Agencja Kreatywna Sweet Jesus! Zdjęcia:.ze zbiorów MMŁ (str. 4, 5, 6, 12, 16) Maciej Urlich (str. 8 po lewej, 9, 13) Bożena Szafrańska (str. 8 po prawej, 10, 11, 14) Radosław Sochala (str. 20) Stefan Brajter (str. 21) Teksty: zespół pracowników Muzeum Miasta Łodzi Współpraca przy realizacji projektu: Matylda Cygan Tomasz Kochelski Maja Jakóbczyk Anna Łagodzińska Joanna Rembowska Wydawca: Muzeum Miasta Łodzi Łódź, ul. Ogrodowa 15 www.muzeum-lodz.pl dostepne.muzeum-lodz.pl Druk: Drukarnia Arsa w Łodzi Wydanie I. Nakład 500 egz. Egzemplarz bezpłatny ISBN 978-83-65026-19-4 Łódź 2016 Wszystkie utwory (teksty, ilustracje, zdjęcia, filmy) powstałe w ramach projektu samodzielni W KULTURZE są dostępne na stronie www.dostepne.muzeum-lodz.pl i można z nich korzystać na zasadzie wolnej licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-użycie niekomercyjne-na tych samych warunkach 3.0. Polska (CC BY-NC-SA 3.0. PL). 23
24