Akceptuję: Wojewoda Zachodniopomorski PROGRAM WSPÓŁPRACY WOJEWODY ZACHODNIOPOMORSKIEGO Z PODMIOTAMI NIEPUBLICZNYMI DZIAŁAJĄCYMI W ZAKRESIE POMOCY SPOŁECZNEJ - 2014 ROK -
Wstęp W społeczeństwie demokratycznym organizacje pozarządowe oraz inne podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego stanowią znakomitą bazę dla rozwoju lokalnych społeczności, gdyż skupiają najaktywniejszych i najbardziej wrażliwych na sprawy społeczne obywateli danego środowiska. Tworząc się ze społecznej potrzeby i dla społeczeństwa podejmują cenne inicjatywy działając na rzecz dobra społeczności lokalnych. Ich podstawą jest wolontarystyczna działalność, a świadczone usługi są coraz bardziej profesjonalne i o wysokim standardzie. Dzięki temu postrzegane są jako cenny partner administracji publicznej. Zasady i formy współpracy organów administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi reguluje ustawa z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 234 poz. 1536 z późn. zm.). Realizując zadania pomocy społecznej organizacje pozarządowe, jak i inne podmioty niepubliczne, zwane dalej organizacjami, mogą ubiegać się o dotację z budżetu państwa, gdyż art. 22 pkt 14 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2013, poz. 182 z późn. zm.), zakłada finansowe wspieranie przez wojewodę zadań realizowanych przez te podmioty. Niniejszy program adresowany jest do organizacji, które prowadzą działalność w zakresie pomocy społecznej, podejmują nowe inicjatywy, a także wspierają działalność jednostek organizacyjnych pomocy społecznej. CEL GŁÓWNY PROGRAMU Celem głównym Programu jest stworzenie warunków do zwiększenia udziału podmiotów niepublicznych w realizacji ważnych celów społecznych oraz warunków dla powstawania inicjatyw obywatelskich i struktur funkcjonujących na rzecz społeczności lokalnych. CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU Celami szczegółowymi Programu są: 1. Wzmacnianie istniejących organizacji pozarządowych, poprawa jakości świadczonych przez nie usług oraz rozwój wolontariatu. 2. Stworzenie warunków do bezpośredniej pomocy, poradnictwa, informacji, oraz wspierania osób borykających się z problemami bezdomności, niepełnosprawności, poprzez nawiązanie współpracy z organizacjami pozarządowymi, które działają już w kierunku rozwiązywania przedstawionych powyżej problemów, bądź zamierzają rozszerzyć dotychczasową działalność o nowe formy pomocy. 3. Zapewnienie w województwie zachodniopomorskim odpowiedniej bazy pomocy dla osób potrzebujących w różnego typu placówkach. 1
ZASADY WSPÓŁPRACY Współpraca, o której mowa w Programie odbywa się na zasadach: pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji i jawności. 1. W myśl zasady pomocniczości uznaje się prawo podmiotów niepublicznych do samodzielnego definiowania i rozwiązywania problemów i w takim zakresie współpracuje się z tymi podmiotami, a także wspiera ich działalność oraz umożliwia realizację zadań publicznych na zasadach i w formie określonych w ustawie. 2. Zasada suwerenności stron przejawia się w poszanowaniu autonomii organizacji pozarządowych oraz wzajemnym nie ingerowaniu w sprawy wewnętrzne. 3. Zasada partnerstwa oznacza współpracę równoprawnych partnerów na warunkach określanych stosowną umową lub porozumieniem. 4. Zasada efektywności polega na dążeniu do osiągnięcia możliwie najlepszych efektów w realizacji zadań publicznych. 5. Zasada uczciwej konkurencji i jawności zakłada kształtowanie przejrzystych reguł współpracy opartych na równych, jawnych kryteriach wspierania organizacji pozarządowych. ZAKRES PRZEDMIOTOWY PROGRAMU Najwięcej organizacji działa w obszarze problemów socjalnych oraz w zakresie przeciwdziałania marginalizacji i wykluczeniu społecznemu środowisk szczególnie zagrożonych tymi zjawiskami. Organizacje te wykazują dużą elastyczność i wrażliwość na potrzeby ludzkie, co daje im możliwość podejmowania nowatorskich sposobów działania i tworzenia innowacyjnych dróg radzenia sobie z problemami społecznymi. Wojewoda Zachodniopomorski od szeregu lat współpracuje z organizacjami pozarządowymi, przekazując na podstawie zawartych umów środki finansowe z budżetu państwa na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej. Sektor pozarządowy posiada charakterystyczne cechy, które kwalifikują go do rozwiązywania problemów z zakresu pomocy społecznej, w tym głównie zdolność reagowania na potrzeby dzięki temu, że powstają na poziomie lokalnym, są w stanie skupić się na społecznościach, odpowiadać na lokalne potrzeby i postrzegać indywidualne problemy w kontekście całej wspólnoty. Analiza potrzeb środowiskowych dowodzi, że istotnymi problemami społecznymi, które powinny być rozwiązywane we współpracy z organizacjami pozarządowymi są od wielu lat bezdomność oraz utrzymująca się marginalizacja problemów środowiska osób niepełnosprawnych. 2
FORMY WSPÓŁPRACY Współpraca Wojewody Zachodniopomorskiego z podmiotami niepublicznymi w 2014 roku odbywać się będzie w formie zlecania organizacjom pozarządowym oraz podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie zadań publicznych wskazanych w Programie, na zasadach określonych w ustawie. Współpraca może również mieć formę: 1. Wzajemnego informowania się o planowanych kierunkach działalności. 2. Konsultowania z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 projektów aktów normatywnych w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji. 3. Konsultowania projektów aktów normatywnych dotyczących sfery zadań publicznych, o której mowa w art. 4, z radami działalności pożytku publicznego, w przypadku ich utworzenia przez właściwe jednostki samorządu terytorialnego. 4. Tworzenia wspólnych zespołów o charakterze doradczym i inicjatywnym, złożonych z przedstawicieli organizacji pozarządowych, podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 oraz przedstawicieli właściwych organów administracji publicznej. PRIORYTETOWE ZADANIA PUBLICZNE W 2014 roku współpraca dotyczyć będzie następujących obszarów: 1) wsparcie osób bezdomnych i przeciwdziałanie bezdomności, 2) przeciwdziałanie marginalizacji problemów środowiska osób niepełnosprawnych. Działania w zakresie obszaru pierwszego na rzecz osób bezdomnych. Dążąc do poprawy sytuacji socjalno bytowej osób bezdomnych, jak również usamodzielnienia się części z nich, niezbędne jest planowanie konkretnych działań oraz pilne podejmowanie ich realizacji, przygotowanie warunków do udzielania pomocy osobom bezdomnym z chwilą wystąpienia niekorzystnych warunków atmosferycznych, jak również stałą pomoc w ciągu całego roku prowadząc programy osłonowe. Nawiązana w tym zakresie współpraca może dotyczyć: - działań zmierzających do poprawy standardów w placówkach pobytu i noclegu osób bezdomnych, doposażenie, organizowanie prac adaptacyjnych i remontowych istniejącej bazy z udziałem osób bezdomnych, przebywających w tych placówkach, - działań zmierzających do zabezpieczenia noclegu, wyżywienia, środków higieny i odzieży, udzielanie doraźnej pomocy medycznej i sanitarnej, szczególnie w okresach jesienno-zimowych, Realizowane w ramach tego obszaru przedsięwzięcia powinny stanowić wsparcie dla programów rządowych. 3
Działania w zakresie obszaru drugiego na rzecz osób niepełnosprawnych Znaczenie problemu niepełnosprawności wynika z rozmiarów i powszechności jego występowania, a także z konsekwencji, jakie wywołuje w sensie indywidualnym i społecznym. Aktualna sytuacja społeczno-gospodarcza w sposób dotkliwy naraża osoby niepełnosprawne na marginalizację problemów tego środowiska oraz postępujące ubożenie. Należy również zwrócić uwagę, iż społeczeństwo polskie systematycznie się starzeje, wobec czego problem osób niepełnosprawnych będzie sukcesywnie wzrastał. Często osoby te żyją w poczuciu osamotnienia i braku społecznej akceptacji również ze strony swoich bliskich. Szczególnie istotnym zadaniem Programu są działania zmierzające do wyrównywania szans osób niepełnosprawnych, ich społecznej integracji oraz przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez: - umożliwienie osobom niepełnosprawnym dostępu do zajęć przystosowawczych do życia w środowisku rodzinnym i zawodowym, oraz dążenie do integracji środowiska osób niepełnosprawnych ze społeczeństwem, - tworzenie systemu oparcia społecznego dla osób niepełnosprawnych i ich rodzin poprzez rozwój usług, wsparcia informacyjnego i różnych form wsparcia dziennego w środowisku lokalnym. OKRES I SPOSÓB REALIZACJI PROGRAMU Program jest przedsięwzięciem, którego realizacja odbędzie się w 2014 roku. Formalne podstawy współpracy określają: - ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2013, poz. 182 z późn. zm.), ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536, z późn. zm.), wraz z przepisami wykonawczymi. Realizacja Programu odbywać się będzie poprzez: 1. Poinformowanie podmiotów niepublicznych o możliwości uzyskania dotacji z budżetu Wojewody Zachodniopomorskiego na realizację określonych w Programie zadań z zakresu pomocy społecznej (sposób przekazania informacji: Biuletyn Informacji Publicznej, strona internetowa Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego www.szczecin.uw.gov.pl, ogłoszenie w budynku Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego i w budynku delegatury Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Koszalinie). 2. Udostępnienie na stronie internetowej Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego www.szczecin.uw.gov.pl zainteresowanym organizacjom pozarządowym wzoru oferty. 3. Zlecenie w drodze umowy zadań z zakresu pomocy społecznej organizacjom pozarządowym realizującym te zadania, mającym wypracowane metody pracy i zapewniającym pomoc, na odpowiednim poziomie tym, którzy jej potrzebują. 4
4. Przekazanie środków na częściowe pokrycie kosztów związanych z realizacją działań określonych w ofertach. Realizatorami Programu będą podmioty niepubliczne, do których należą organizacje pozarządowe oraz osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz gwarancjach wolności sumienia i wyznania, których działalność statutowa obejmuje realizację działań w obszarach objętych Programem. W 2014 roku zaplanowano na ten cel 250.000 zł. SPOSÓB TWORZENIA PROGRAMU ORAZ PRZEBIEG KONSULTACJI 1. Projekt Programu przygotowuje Wydział Spraw Społecznych Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego. 2. Projekt Programu będzie podlegał konsultacjom z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie poprzez podanie treści projektu Programu do wiadomości publicznej na stronach internetowych Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego i określenie terminu zgłaszania opinii i uwag. 3. Po przeprowadzeniu konsultacji program zatwierdza Wojewoda Zachodniopomorski. TRYB POWOŁYWANIA I ZASADY DZIAŁANIA KOMISJI KONKURSOWYCH Do zaopiniowania ofert w otwartym konkursie ofert powołana zostanie przez Wojewodę komisja konkursowa, na zasadach określonych w dziale XII Regulaminu Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie. W skład komisji liczącej do 5 osób wchodzić będą przedstawiciele Wojewody oraz nie więcej niż 2 przedstawicieli organizacji pozarządowych lub podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyłączeniem osób reprezentujących organizacje pozarządowe lub podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 biorące udział w konkursie. Zadaniem Komisji będzie dokonanie oceny nadesłanych ofert pod względem formalnym i merytorycznym oraz przedstawienie Wojewodzie Zachodniopomorskiemu w formie rekomendacji propozycji podziału środków finansowych, przy zastosowaniu następujących kryteriów: 1) ocena możliwości realizacji zadania publicznego przez organizację pozarządową lub podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy, 2) ocena przedstawionej kalkulacji kosztów realizacji zadania publicznego, w tym w odniesieniu do zakresu rzeczowego zadania, 3) ocena proponowanej jakości wykonania zadania i kwalifikacji osób, przy udziale, których organizacja pozarządowa lub podmioty określone w art. 3 ust. 3 ustawy będą realizować zadanie publiczne, 5
4) planowany przez organizację pozarządową lub podmioty wymienione w art. 3 ust 3 ustawy udział środków finansowych własnych lub środków pochodzących z innych źródeł na realizację zadania publicznego, 5) planowany przez organizację pozarządową lub podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy, wkład rzeczowy, osobowy, w tym świadczenia wolontariuszy i pracę społeczną członków, 6) analiza i ocena realizacji zleconych zadań publicznych w przypadku organizacji pozarządowej lub podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy, które w latach poprzednich realizowały zlecone zadania publiczne, biorąc pod uwagę rzetelność i terminowość oraz sposób rozliczenia otrzymanych na ten cel środków, 7) ocena form i zasięgu pomocy oferowanej przez organizację pozarządową lub podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy, 8) ocena efektywności dotychczasowych działań podmiotu składającego ofertę. SPOSÓB OCENY REALIZACJI PROGRAMU Monitorowanie realizacji Programu odbywać się będzie systematycznie. Podmioty, które uzyskają dofinansowanie zobligowane będą do przedłożenia sprawozdania końcowego z wykonania zadania. Ponadto, pracownicy Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego przeprowadzą w wybranych organizacjach pozarządowych kontrole realizacji zadania. Sprawozdanie z realizacji programu zostanie ogłoszone w Biuletynie Informacji Publicznej w terminie do 30 kwietnia 2015 r. zgodnie, z art. 5b ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Szczecin, dnia 26 listopada 2013 r. 6