I N F O R M A C J A Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Złotowie z działalności w roku 2014 i zamierzeń na rok 2015. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Złotowie funkcjonuje jako gminna jednostka organizacyjna pomocy społecznej, która na poziomie lokalnym realizuje zadania skierowane na wsparcie i poprawę warunków życia osób najbardziej potrzebujących. Podstawowym aktem prawnym regulującym działalność Ośrodka jest ustawa o pomocy społecznej. Ponadto MOPS realizuje również zadania wynikające z innych aktów prawnych, w szczególności: - ustawy o pomocy społecznej, - ustawy o świadczeniach rodzinnych, - ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, - ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, - ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, - ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, - ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, - ustawy o Karcie Dużej Rodziny, - ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania i innych przepisów prawa. I. Pomoc społeczna Pomoc społeczna polega w szczególności na: - przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń, - świadczeniu pracy socjalnej, - prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej, - analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej, - realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych, - rozwijanie nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.
2
Pomoc społeczna ma na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać, wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia. Podstawowymi przesłankami udzielenia wsparcia osobom i rodzinom, w ramach pomocy społecznej jest znalezienie się w trudnej sytuacji życiowej i niemożność jej pokonania mimo uprzedniego wykorzystania własnych środków, możliwości i uprawnień. Trudna sytuacja życiowa to zaistnienie przynajmniej jednej z okoliczności takich jak : sieroctwo, bezdomność, bezrobocie, niepełnosprawność, potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, długotrwałej choroby, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych, alkoholizmu lub narkomanii,trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego, klęski żywiołowej lub ekologicznej oraz przemocy w rodzinie. Dodatkowo osoba lub rodzina musi spełniać kryterium dochodowe, które w roku ubiegłym nie uległo zmianie i wynosiło: - dla osoby samotnie gospodarującej, gdy miesięczny dochód nie przekracza 542 zł, - dla rodziny, gdy dochód miesięczny na 1 osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 456 zł. Przez własne środki, możliwości i uprawnienia należy rozumieć nie tylko sytuację materialną, ale także właściwości psychofizyczne, kwalifikacje zawodowe, aktywność w rozwiązywaniu własnych i rodzinnych problemów oraz gotowość współdziałania w tym celu z innymi. Brak współdziałania może stanowić podstawę do odmowy przyznania lub wstrzymania świadczeń z pomocy społecznej. Naczelną zasadą pomocy społecznej jest zasada pomocniczości, zgodnie z którą państwo może jedynie wspierać, a nie wyręczać obywateli w zaspakajaniu ich potrzeb życiowych. W 2014 roku z pomocy Ośrodka łącznie skorzystało 1851 osób w 822 rodzinach, liczba korzystających z pomocy społecznej w porównaniu do roku 2013 obniżyła się o ok.15%, powodem tego jest m.in.: - bardzo niskie kryterium dochodowe uprawniające do korzystania z pomocy, - wyjazdy za granicę, - podejmowanie pracy. Nadal jednak odsetek mieszkańców Złotowa korzystających z pomocy przekracza 10%. Pomoc przyznawana była przede wszystkim z powodu: ubóstwa - 429 rodzin bezdomność - 57 3
potrzeba ochrony macierzyństwa - 108 bezrobocie - 422 niepełnosprawność - 222 długotrwała lub ciężka choroba - 482 bezradność w sprawach opiekuńczo wych. - 138 i prowadzenia gospodarstwa domowego przemoc w rodzinie - 8 alkoholizm - 97 narkomania - 4 trudności w przystosowaniu do życia po - 8 opuszczeniu zakładu karnego zdarzenie losowe /śmierć dziecka,kradzież/ - 2 Z powyższego zestawienia wynika,że nadal największymi problemami powodującymi konieczność korzystania z pomocy społecznej są: ubóstwo, długotrwała choroba, niepełnosprawność, bezrobocie,a także problemy wynikające z bezradności w sprawach rodzicielskich i prowadzenia gospodarstwa domowego oraz problemy wynikające z nadużywania alkoholu. Bardzo często problemy te kumulują się w rodzinach, co dodatkowo utrudnia skuteczne udzielanie pomocy. Szczególnie kosztownym powodem udzielania pomocy jest długotrwała choroba i niepełnosprawność. Struktura rodzin przedstawiała się następująco: - gospodarstwa domowe jednoosobowe - 387 - rodziny z dziećmi ogółem - 288 w tym o liczbie dzieci: - 1-114 - 2-101 - 3-49 - 4-16 - 5-5 - 6 i więcej - 3 - rodziny niepełne - 97 - rodziny emerytów i rencistów - 231 Jak widać z powyższego z pomocy społecznej na terenie Złotowa najwięcej korzysta gospodarstw jednoosobowych oraz rodzin z 1 bądź z 2 dzieci. Na świadczenia z pomocy społecznej w roku 2014 wydano łącznie kwotę 2.560.216 zł /bez utrzymania Ośrodka / w tym: 4
I. Zadania zlecone 101.585 zł Rozdział 85228 /specjalistyczne usługi opiekuńcze/ 101.585 zł II. Zadania własne 2.458.631zł w tym: 1. Rozdział 85202 / odpłatność za pobyt w DPS/ 466.289 zł 2. Rozdział 85213 /składki na ubezpieczenie zdrowotne od zasiłków stałych 37.948 zł 3. Rozdział 85214 /zasiłki i pomoc w naturze/ 725.750 zł w tym: zasiłki okresowe w tym: dofinansowanie budżetu państwa 387.252 zł 381.721 zł koszty opłacania za pobyt w schroniskach 12.705 zł zasiłki celowe specjalne 126.946zł zasiłki celowe w formie biletu kredytowanego 336 zł zasiłki celowe na pokrycie wydatków powstałych w wyniku 1000 zł zdarzenia losowego zasiłki celowe pozostałe 320.833zł sprawienie pogrzebu 3.624 zł 4. Zasiłki stałe 467.543 zł 5. Rozdział 85228 /usługi opiekuńcze/ 318.710 zł 6. Rozdział 85295 /Program dożywiania/ 358.703 zł w tym dofinansowanie budżetu państwa 207.900zł - posiłki 232.353zł - zasiłki na zakup żywności 126.350zł 7. Rozdział 85295 /utrzymanie Noclegowni dla bezdomnych/ 83.688 zł Mimo zmniejszenia ogólnej liczby osób korzystających z pomocy, zwiększyła się liczba osób,którym przyznano zasiłki stałe /o 9 %/ i zasiłki okresowe /o 12%/, świadczy to, że osoby korzystające z pomocy społecznej częściej niż do tej pory są zmuszone korzystać w zwiększonym zakresie. Pomoc w formie zasiłków celowych i specjalnych zasiłków celowych udzielana była przede wszystkim na zakup żywności oraz między innymi na zakup odzieży,obuwia, leków, przyborów i podręczników szkolnych, realizacji opłat za energię elektryczną, zakup opału. W roku ubiegłym nadal utrzymywała się tendencja wzrostowa w zakresie usług opiekuńczych, nastąpił wzrost liczby osób wymagających tej formy pomocy o 11%.W ramach zadań własnych takie usługi przyznano 100 osobom, łącznie 5
zrealizowano 26318 godzin. Odpłatność za przyznane usługi regulowana była zgodnie z uchwałą Rady Miasta Złotowa z roku 2008. Ośrodek realizował również w ramach zadań zleconych specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Usługi te były realizowane dla 10 osób, łącznie zrealizowano 7638 godzin. Jedną z najbardziej kosztownych form pomocy społecznej jest opłacanie pobytu skierowanych osób do domów pomocy społecznej. Kierowane są osoby wymagające całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności nie mogące samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu. Takich osób w roku ubiegłym było 20, osoby te przebywały w następujących domach pomocy społecznej: DPS Chodzież - 6 osób DPS Trzcianka - 3 DPS Wieleń 1-2 DPS Wieleń 2-1 DPS Chojnice - 1 DPS Piła - 1 DPS Kamień Krajeński - 1 DPS Chlebno - 1 DPS Tonowo - 1 DPS Falmierowo - 1 DPS Piotrowice - 1 DPS Gorzów Wlkp. - 1 W chwili obecnej 1 osoba oczekuje na umieszczenie w domu pomocy społecznej. Średni koszt utrzymania osoby w domu pomocy społecznej wyniósł w roku ubiegłym 2320 zł miesięcznie. Pełny koszt utrzymania w domach pomocy społecznej oscylował od kwoty 2435 zł do 3333 zł miesięcznie. W roku ubiegłym prowadzono 20 postępowań dotyczących udzielenia prawa do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych dla osób nieubezpieczonych, we wszystkich przypadkach wydano decyzje pozytywne udzielając tego prawa na okres 90 dni. Od 2014 roku wprowadzono uchwałą Rady Ministrów nowy program wieloletni wspierania gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata 2014-2020. Kryterium dochodowe uprawniające do skorzystania tej formy pomocy wynosiło: - 813 zł miesięcznie dla gospodarstwa jednoosobowego, - 684 zł na 1 osobę w rodzinie. Do końca roku 2013 obowiązywała na terenie Złotowa uchwała Rady Miejskiej,gdzie kryterium wynosiło 821 zł dla dzieci i młodzieży. Na mocy nowych 6
przepisów takiej uchwały nie można było wprowadzić. Spowodowało to ograniczenie pomocy z uwagi na przekroczone kryterium dochodowe. Z pomocy w formie dożywiania w ramach programu skorzystało łącznie 950 osób, w tym z posiłków 410: - w przedszkolach - 115 - w szkołach - 207 - w innych obiektach - 88 Łącznie zakupiono 42944 posiłków /o 16277 mniej niż w roku 2013/, przyznano również dla 289 rodzin zasiłki celowe na zakup żywności, na łączną kwotę 126350 zł. W okresie Świąt Bożego Narodzenia przygotowano paczki świąteczne dla 270 dzieci oraz zorganizowano spotkanie wigilijne dla 75 osób bezdomnych i samotnych, którzy również po spotkaniu otrzymali paczki z żywnością. Z pomocy w formie schronienia w Noclegowni skorzystało w ubiegłym roku 30 osób, ponadto dla 3 osób opłacano pobyt w schroniskach poza Złotowem. Oprócz wyżej wymienionych form pomocy klienci są również objęci stałym wsparciem w postaci pracy socjalnej, która jest podstawowym zadaniem pomocy społecznej, w jej ramach udzielane są różnego rodzaju porady, skierowania do specjalistów, podejmowane są działania motywujące do zmiany dotychczasowego życia; szczególnie dotyczy to rodzin mocno dysfunkcjonalnych, gdzie występuje problem alkoholowy, długotrwałe bezrobocie, przemoc oraz niezaradność. W rozwiązywaniu problemów tych rodzin pracownicy socjalni Ośrodka na bieżąco współpracują z przedstawicielami służby zdrowia, Sądem, Policją, Miejską Komisją ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, szkołami, Powiatowym Urzędem Pracy, Powiatowym Zespołem ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Ośrodek pomocy społecznej zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie zajmuje się również obsługą administracyjno-techniczną Zespołu Interdyscyplinarnego ds. przemocy w rodzinie, informacja z jego działalności jest zawarta w odrębnym sprawozdaniu. Koszty związane z realizacją zadań wynikających z ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej wyniosły w roku ubiegłym 6951 zł na dofinansowanie pobytu dzieci z terenu Złotowa w rodzinach zastępczych. W ubiegłym roku zatrudniono jedną osobę na stanowisko asystenta rodziny, który sprawował asystenturę w 2 rodzinach wymagających takiej formy pomocy. Od połowy ubiegłego roku Ośrodek realizował nowe zadanie tj. program Karta Dużej Rodziny. Prawo do posiadania Karty Dużej Rodziny mają rodzice,którzy posiadają na utrzymaniu co najmniej 3 dzieci, do ukończenia 18 roku życia, bądź do 25 roku w przypadku,gdy dziecko się uczy lub bez ograniczeń wiekowych,jeśli dziecko posiada umiarkowany bądź znaczny stopień niepełnosprawności. 7
Dzięki Kartom rodziny wielodzietne mają prawo do szeregu ulg i zwolnień, m.in. na przejazdy koleją, w opłatach za wydanie paszportu, pobyt w ośrodkach sportowych, kulturalnych, muzeach, lokalach gastronomicznych, sklepach itp. Do końca roku 2014 wydano 405 kart w 76 rodzinach. Koszty utrzymania Ośrodka / bez sekcji świadczeń rodzinnych i asystenta rodziny/ w roku 2014 wyniosły łącznie: 741.105 zł w tym 142.784 zł dofinansowanie z budżetu Wojewody, poszczególne kategorie wydatków kształtowały się następująco: - wynagrodzenia osobowe,składki społeczne, fundusz pracy, dodatkowe wynagrodzenie roczne, zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, nagrody jubileuszowe, - 623.654 zł - koszty delegacji służbowych i szkoleń pracowniczych - 7.519 zł badania lekarskie, świadczenia związane z BHP - zakup energii elektrycznej, wody, zużycie - 10.452 zł ciepła, ubezpieczenie sprzętu, - zapłata za rozmowy telefoniczne, opłata internetowa - 4.864 zł - zakup usług pozostałych /opłaty bankowe, obsługa prawna, - 49.035 zł usługi informatyczne, telefony,monitoring obiektu i inne /. - koszty związane z zagospodarowaniem Ośrodka po - 45.581 zł po zmianie siedziby Dochody - w ramach prowadzonej działalności uzyskano dochody do budżetu miasta z następujących tytułów: z tytułu odpłatności za usługi opiekuńcze z tytułu odpłatności za pobyt w noclegowni odsetki bankowe z tytułu odpłatności za dom pomocy społecznej z tytułu uzyskanych wpłat od dłużników alimentacyjnych - 109.694 zł - 20.760 zł - 18.974 zł - 19.919 zł - 60.550 zł Natomiast dochody do budżetu Wojewody uzyskano na łączną kwotę 188.709 zł. 8
II.Świadczenia rodzinne i fundusz alimentacyjny REALIZACJA ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH 2013/2014 System świadczeń rodzinnych został wprowadzony w dniu 01 maja 2004 r. Podstawę prawną systemu stanowi ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r. poz. 114). Obok posiadania dziecka na utrzymaniu, głównym kryterium uprawniającym do świadczeń rodzinnych jest przeciętny miesięczny dochód, w przeliczeniu na osobę w rodzinie. Kryterium dochodowe dotyczy dochodu netto, tj. po odliczeniu podatku dochodowego i składek na ubezpieczenie społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne. Z dniem 01 listopada 2014 r. zostało podniesione kryterium dochodowe z kwoty 539,00 zł na kwotę 574,00 zł na osobę w rodzinie, zaś w przypadku wychowywania dziecka niepełnosprawnego z kwoty 639,00 na kwotę 664,00 zł. Wysokość zasiłków rodzinnych od 01 listopada 2012 roku wynosi: - 77 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia; - 106 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia; - 115 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia. Świadczenia rodzinne przyznawane są na roczne okresy zasiłkowe od 01 listopada do 31 października następnego roku kalendarzowego. Liczba osób pobierających zasiłki rodzinne wraz z dodatkami w 2013 roku wyniosła 623, zaś w 2014 roku 584. Główną przyczyną spadku ilości świadczeniobiorców jest przekroczone kryterium dochodowe (niskie kryterium dochodowe). Ponadto: - aby otrzymać świadczenia, trzeba złożyć plik dokumentów, co zniechęca świadczeniobiorców i rezygnują ze złożenia wniosku, - dużo osób wyjechało poza granice kraju, gdzie w krajach Unii Europejskich, Europejskiego Obszaru Gospodarczego mogą ubiegać się o przyznanie świadczeń rodzinnych, które są znacznie wyższe. Innym świadczeniem uzależnionym od dochodu rodziny (od dnia 01 stycznia 2013 r.) jest jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka, tzw. becikowe. Aby otrzymać świadczenie dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie 9
może przekroczyć kwoty 1922,00 zł netto. Świadczenie jest wypłacane jednorazowo w wysokości 1 000,00 zł. Poza zasiłkami rodzinnymi i przysługującymi do nich dodatkami, w ramach świadczeń rodzinnych realizowane są świadczenia opiekuńcze: - zasiłek pielęgnacyjny (153 zł miesięcznie). Świadczenie przysługuje niezależnie od dochodu rodziny i osoby, dlatego przyznawane jest nie na okres zasiłkowy, lecz na okres ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności. Przeznaczone jest dla niepełnosprawnych dzieci i osób dorosłych niepełnosprawnych w stopniu znacznym (w niektórych przypadkach również w stopniu umiarkowanym) oraz dla osób, które ukończyły 75 lat. Do zasiłku pielęgnacyjnego nie mają prawa osoby, pobierające dodatek pielęgnacyjny wypłacany przy emeryturze lub rencie z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jednakże nieznacznie zmieniła się liczba osób pobierających zasiłki pielęgnacyjne (w 2013 roku liczba osób pobierających wynosiła 1089, zaś w 2014: 1048). - świadczenie pielęgnacyjne (do 30 czerwca 2013 roku: 520,00 zł, od 01 lipca 2013 roku: 620,00 zł miesięcznie, od 01 maja 2014 roku: 800,00 zł plus 200 zł z programu rządowego do 31 grudnia 2014 roku, od 1 stycznia 2015 roku: 1200,00 zł, od 01 stycznia 2016 roku: 1300,00 zł, a od 2017 roku przewidziana jest coroczna waloryzacja). Świadczenie pielęgnacyjne przyznawane jest osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny, a także opiekunowi faktycznemu dziecka (osoba, która opiekując się dzieckiem wystąpiła do sądu o przysposobienie tego dziecka), który rezygnuje lub nie podejmuje pracy zawodowej, by opiekować się dzieckiem niepełnosprawnym wymagającym szczególnej opieki lub w związku z opieką nad dorosłą osobą niepełnoprawną w stopniu znacznym, wobec której opiekun rezygnujący z pracy jest zobowiązany do alimentacji. Liczba świadczeniobiorców uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego, które przysługuje osobie z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki w roku 2013 wyniosła 128, zaś w 2014: 74. Jednakże spowodowane było to tym, iż w 2013 roku świadczenie było wypłacane zarówno na dzieci (77 dzieci) jak i na osoby dorosłe (51 osób dorosłych) z czego: - 39 osób na rodzica, - 3 na rodzeństwo, - 8 na babcię/dziadka i - 1 na męża. W 2014 roku świadczenie pielęgnacyjne wypłacono na 73 dzieci i 1 na rodzeństwo. 10
W związku ze zmianą ustawy o świadczeniach rodzinnych, która weszła w życie z dniem 01 stycznia 2013 roku osoby, które do dnia 31 grudnia 2012 roku pobierały świadczenie pielęgnacyjne na osobę dorosłą utraciły prawo do tego świadczenia od dnia 01 lipca 2013 roku. W zamian wprowadzono dla tych osób specjalny zasiłek opiekuńczy, gdzie podstawowymi dwoma kryteriami jakie trzeba było wówczas spełniać było zrezygnowanie z zatrudnienia, a także spełnienie kryterium dochodowego rodziny osoby sprawującej opiekę jak również rodziny osoby wymagającej opieki, gdzie łączny dochód dwóch rodzin nie może przekroczyć kwoty 623,00 zł na osobę, zaś od 01 listopada 2014 roku 664,00 zł. Do końca czerwca 2013 roku liczba osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne na osobę dorosłą wynosiła 51, zaś od dnia 01 lipca 2013 roku na nowych zasadach wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego złożyło 29 osób, z czego żadna z tych osób nie otrzymała prawa do tego świadczenia z uwagi na niespełnione przesłanki ustawowe, głównie nie było rezygnacji z zatrudnienia. Przepis ten został uznany za niekonstytucyjny wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 05 grudnia 2013 roku sygn. akt K 27/13 wyrok ten realizowany jest od 15 maja 2014 roku ustawą z dnia 04 maja 2014 roku o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów. Od dnia 01 stycznia 2015 roku wszedł w życie art. 16a ust. 1 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, który pozwala na pobieranie specjalnego zasiłku opiekuńczego osobom, na których zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli: 1) nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub 2) rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej - w celu sprawowania stałej opieki. W związku z powyższym dla osób, które utraciły prawo do świadczenia pielęgnacyjnego z dniem 01 lipca 2013 roku w związku z wygaśnięciem z mocy prawa decyzji o świadczeniu pielęgnacyjnym wprowadzono nowe świadczenie: zasiłek dla opiekuna. Zasiłek ten przysługuje: - za okresy od dnia 01 lipca 2013 r. do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie ustawy, w których osoba spełniała warunki do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego określone w ustawie o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 2012 r. - od dnia wejścia w życie ustawy, jeżeli osoba spełnia warunki do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego określone w ustawie o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 2012 r. Zasiłek dla opiekuna wypłacany jest w wysokości 520 zł miesięcznie (tj. w takiej samej wysokości, jak świadczenie pielęgnacyjne wypłacane do czasu jego 11
wygaśnięcia). Zasiłek dla opiekunów przysługuje z wyrównaniem, wraz z odsetkami ustawowymi za okres od 01 lipca 2013 roku do dnia wejścia w życie ustawy. Liczba osób, którym wygasła z mocy prawa decyzja o przyznaniu świadczenia pielęgnacyjnego wyniosła 47, zaś ilość osób które złożyły wniosek o ustalenie prawa do zasiłku opiekuńczego to 44. Zasiłek dla opiekuna przysługuje na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. W miesiącu czerwcu 2014 roku zostały wypłacone pierwsze wyrównania powyższych świadczeń od dnia 01 lipca 2013 roku wraz z ustawowymi odsetkami. W roku 2014 ilość świadczeniobiorców wyniosła 42, z czego: - 34 osobom wypłacano na rodzica, - 3 osobom na rodzeństwo, - 4 na babcię/dziadka, - 1 osobie na męża. Za osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy oraz zasiłek dla opiekunów opłacane są składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz zdrowotne, niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia z innego tytułu. Poniższe zestawienie przedstawia ilość osób pobierających świadczenia rodzinne w poszczególnych latach od początku realizowania ustawy o świadczeniach rodzinnych przez MOPS Złotów: Lp. Rok zasiłki rodzinne z dodatka mi zasiłki pielęgnacy jne Świadczeni a pielęgnacy jne Specjalny zasiłek opiekuńc zy Zasiłek dla opiekun a liczba osób pobierających świadczenia 866 174 38 x x 1. od V 2004 2. 2005 1316 561 37 x x 3. 2006 1408 723 41 x x 4. 2007 1317 816 42 x x 5. 2008 1110 849 41 x x 6. 2009 917 899 45 x x 7. 2010 797 994 76 x x 8. 2011 714 1008 114 x x 9. 2012 669 1062 136 x x 12
10. 2013 623 1089 128 0 0 11. 2014 584 1048 74 1 42 W latach 2011, 2012, 2013 i 2014 były realizowane programy rządowego programu wspierania osób pobierających świadczenia pielęgnacyjne. Oznacza to, iż osoby, które pobierają świadczenia pielęgnacyjne na osobę wymagającą stałej i bezpośredniej opieki (w tym przypadku dotyczy to tylko dzieci niepełnoprawnych), na podstawie uchwały Rady Ministrów do świadczenia pielęgnacyjnego dodatkowo była przyznawana pomoc finansowa: - od 01 listopada 2011 roku do 30 czerwca 2013 roku w kwocie 100,00 zł miesięcznie, - od 01 lipca 2013 roku do 31 grudnia 2014 roku w kwocie 200,00 zł miesięcznie. Ilość przyjętych wniosków na świadczenia rodzinne w 2014 roku (czyli: zasiłków rodzinnych z dodatkami, zasiłków pielęgnacyjnych, świadczeń pielęgnacyjnych, specjalnych zasiłków opiekuńczych oraz zasiłków dla opiekuna) wyniosła 1 247. Ilość wydanych decyzji w 2014 roku (przyznających, zmieniających, uchylających, odmownych, uznających za nienależnie pobrane oraz nakazujących zwrotu) wyniosła 1 578. 13
ŚWIADCZENIA RODZINNE 2014 Lp. Świadczenie Liczba Liczba Kwota osób świadczeń świadczenia 1. Zasiłki rodzinne, z tego na dziecko w 11 126 1 089 268,00 1.1. wieku: do ukończenia 5 roku życia 584 3305 254 431,00 1.2. od 5 r. ż. do 18 r. ż. 7142 756 752,00 1.3. od 18 r. ż. do 21 r. ż. 625 71 875,00 1.4. od 21 r. ż. do 24 r. ż. 54 6 210,00 2. Dodatki do zasiłków rodzinnych, w 825 5 541 640 914,00 tym z tytułu: 2.1. urodzenia dziecka 65 65 65 000,00 2.2. opieki nad dzieckiem w okresie 36 295 114 614,00 korzystania z urlopu wychowawczego 2.3. z tyt. samotnego wychow. dziecka i 0 0 0,00 utraty prawa do zas. dla bezrobotnych 2.4. z tyt. samotnego wychow. dziecka, z 414 79 980,00 tego wypłacone gdyż: 2.4.1. drugi z rodziców dziecka nie żyje (art. 183 33 830,00 11a ust. 1 pkt 1) 2.4.2. ojciec dziecka jest nieznany (art. 11a ust. 35 207 40 150,00 1 pkt 2) 2.4.3. powództwo o ustalenie św. alimnet. od 24 6 000,00 drugiego z rodziców zostało oddalone (art. 11a ust. 1 pkt 3) 2.4.4. dla osoby uczącej się, jeżeli oboje 0 0,00 rodzice nie żyją (art. 11a ust. 2) 2.5. z tyt. kształcenia i rehabilitacji dziecka 1889 142 840,00 niepełnosprawnego, w tym: 2.5.1 - do 5 roku życia 146 414 24 840,00 2.5.2 - powyżej 5 roku życia 1475 118 000,00 2.6. z tyt. rozpoczęcia roku szkolnego 370 664 66 400,00 2.7. z tyt. podjęcia przez dziecko nauki 44 316 20 240,00 poza miejscem zamieszkania, w tym: 2.7.1 - zamieszkiwanie 12 111 9 990,00 2.7.2 - dojazdy 32 205 10 250,00 2.8. z tyt. wychow. dz. w rodzinie wielodzietnej 129 1898 151 840,00 14
3. Zasiłki rodzinne z dodatkami (Razem 1+2) 1409 16 667 1 730 182,00 4. Zasiłki pielęgnacyjne 8 950 1 369 350,00 4.1. niepełnospr. dziecku (art.16 ust. 2 pkt 1) 3895 595 935,00 4.2. powyżej 16r.ż.legit. się znaczn. st. (art.16 1048 3378 516 834,00 ust. 2 pkt 2) 4.3. orzecz.o umiark.st., jeżeli niepeł. 1582 242 046,00 powst.przed 21 r. ż. (art.16 ust. 3) 4.4. osobie, która ukończyła 75 lat (art.16 ust. 95 14 535,00 2 pkt 3) 5. Świadczenia pielęgnacyjne, z tego 794 584 036,20 5.1. wypłacane dla: matki, ojca (art. 17 ust. 1 pkt 1) 785 577 016,20 5.2. opiekuna faktycznego dziecka (art. 17 74 0 0,00 ust. 1 pkt 2) 5.3. rodzinie zastępczej (art. 17 ust. 1 pkt 3) 0 0,00 5.4. innym osobom, na których ciąży 9 7 020,00 obowiązek alimentacyjny (art. 17 ust. 1 pkt 4) 6. Dodatek do świadczenia 1 3 300,00 pielęgnacyjnego (I-VI 2013) 7. Specjalny zasiłek opiekuńczy 1 2 1 040,00 8. Świadczenia opiekuńcze (Razem 1124 9749 1 954 726,20 4+5+6+7) 9. Razem: (3 + 8) 2533 26 416 3 684 908,20 10. jednorazowa zapomoga z tyt. 145 152 152 000,00 urodzenia dziecka 11. Razem: (9+10) 2678 26 568 3 836 908,20 ZASIŁEK DLA OPIEKUNA I-XII 2014 r. Lp. Świadczenie Liczba osób Liczba świadc zeń Kwota świadczenia 1. zasiłek dla opiekuna 42 630 323 839,10 2. odsetki od wypłaconego zasiłku dla 42 42 10 981,85 opiekuna 15
Fundusz alimentacyjny: System ustalania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego reguluje Ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów z dnia 07 września 2007 roku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1228 z późn. zm.) oraz Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego (Dz. U. z 2010 r. Nr 123, poz. 836; Dz. U. z 2011 r. nr 298, poz. 1770). Jednym z podstawowych warunków uprawniających do pobierania świadczenia jest spełnienie kryterium dochodowego, które odkąd weszła w/w Ustawa, czyli od 2008 roku wynosi 725,00 zł na osobę w rodzinie. Świadczenie z funduszu alimentacyjnego oprócz osób samotnie wychowujących dzieci mogą również pobierać osoby pozostające w związku małżeńskim, a wysokość świadczenia ustala się w wysokości zasądzonych alimentów nie więcej jednak niż 500,00 zł miesięcznie na 1 osobę uprawnioną. Następnym z warunków jest bezskuteczność egzekucji świadczeń alimentacyjnych, co oznacza egzekucję, w wyniku, której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych; za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z powodu: a) braku podstawy prawnej do pojęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika, b) braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą Zaświadczenia o bezskuteczności egzekucji wystawia Organ prowadzący postępowanie egzekucyjne tj. Komornik Sądowy. W sprawach o roszczenia alimentacyjne, gdzie dłużnik przebywa poza granicami kraju prowadzą Sądy które prowadzą postępowanie o uznanie i stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu polskiego (w Złotowie występuje 6 takich spraw, pozostałe prowadzą Komornicy). Osoby, które w wyniku przekroczenia kryterium dochodowego nie mogą pobierać świadczeń mają możliwość wniesienia do Organu właściwego wierzyciela wniosku o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego (w Złotowie zarejestrowano do tej pory 5 takich spraw 3 na okres 16
świadczeniowy 2012/2013, 1 na okres świadczeniowy 2013/2014 i 1 na okres świadczeniowy 2014/2015). Działania podejmowane wobec dłużników alimentacyjnych: Wobec dłużników alimentacyjnych podejmowane są działania wynikające z ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów tj. zobowiązuje się dłużnika do zarejestrowania jako bezrobotny lub poszukujący pracy, zwraca się do starosty o podjęcie działań zmierzających do aktywizacji zawodowej dłużnika lub występuje z wnioskiem o skierowanie dłużnika alimentacyjnego do robót publicznych lub prac organizowanych na zasadach robót publicznych, przeprowadza się wywiad alimentacyjny oraz korzysta z danych zgromadzonych przez pracowników socjalnych (w przypadkach kiedy dłużnik jest klientem pomocy społecznej). Wobec dłużników, którzy uniemożliwiają przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówili złożenia oświadczenia majątkowego, odmówili zarejestrowania w Urzędzie Pracy lub odmówili przyjęcia propozycji zatrudnienia wszczyna się postępowanie dotyczące uznania dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych, kieruje wniosek o zatrzymanie prawa jazdy oraz składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.). W przypadku, kiedy dłużnik alimentacyjny nie zamieszkuje na trenie miasta Złotowa tut. Ośrodek kieruje wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika do Organu właściwego dłużnika. Do dłużników alimentacyjnych zostały wysłane upomnienia o uregulowanie należności, a w 2013 wystawiono tytuły egzekucyjne do właściwych Urzędów Skarbowych. Egzekucje wobec dłużników alimentacyjnych prowadzą Komornicy Sądowi i Urzędy Skarbowe, a wpłaty (z Kancelarii Komorniczych, bezpośrednio od dłużników lub z Urzędów Skarbowych) dokonywane na konto tut. Ośrodka są rozliczane zgodnie z ustawą o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. FUNDUSZ ALIMENTACYJNY W ROKU 2014 Lp. Wyszczególnienie Wykonanie w 2014 roku 1. Kwota wypłaconych świadczeń w 2014 roku (od stycznia do 886.256,67 grudnia) 2. Liczba wydanych decyzji 408 3. Liczba wniosków o świadczenia z funduszu 185 alimentacyjnego 4. Liczba osób pobierających świadczenia z funduszu alimentacyjnego na koniec roku 188 17
FUNDUSZ ALIMENTACYJNY W ROKU 2013 Lp. Wyszczególnienie Wykonanie w 2013 roku 1. Kwota wypłaconych świadczeń w 2013 roku (od stycznia 784.041,68 do grudnia) 2. Liczba wydanych decyzji 388 3. Liczba wniosków o świadczenia z funduszu 174 alimentacyjnego 4. Liczba osób pobierających świadczenia z funduszu alimentacyjnego na koniec roku 180 Łączne koszty obsługi świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego /3 etaty/wyniosły 162.197 zł / całość z budżetu państwa/. W roku 2014 Ośrodek zmienił siedzibę, co zdecydowanie poprawiło jakość obsługi interesantów, szczególnie dotyczy to pracowników socjalnych,gdzie w chwili obecnej zgłaszające się osoby o pomoc mają zapewnione odpowiednie warunki. Również to,że sekcja świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego znalazła się w jednym miejscu z pozostałą częścią Ośrodka /do tej pory Ośrodek mieścił się w 2 odrębnych częściach budynku/ zdecydowanie poprawiło organizację pracy. Niestety nie udało się w roku ubiegłym dostosować standardów zatrudnienia pracowników socjalnych, mimo zwiększenia o 1 etat, nadal do spełnienia standardów ustawy o pomocy społecznej, potrzeba jeszcze przynajmniej 2 pracowników /powinien 1 pracownik przypadać na 2000 mieszkańców/. To z całą pewnością będzie ograniczało efektywność działań w 2015 roku, choć pracownicy Ośrodka starają się czynić wszystko aby zaspokoić podstawowe potrzeby w zakresie pomocy społecznej mieszkańców miasta Złotowa. Standard zatrudnienia pracowników socjalnych jest również istotny z powodu wykonywania czynności dla innych organów bądź instytucji, jak również ze względu na zapewnienie bezpieczeństwa pracownikom. Z doświadczeń dotychczasowych wynika również konieczność zatrudnienia w Ośrodku psychologa, zarówno dla potrzeb Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie jak i w celu skuteczniejszej pomocy dla osób korzystających z pozostałych form pomocy, gdyż takie potrzeby w ostatnich latach bardzo się nasiliły. Zwiększono już zakres pracy asystenta rodziny do 4 rodzin i planuje się zakres ten w dalszym ciągu zwiększać. 18
Gmina Miasto Złotów przystąpiła do programu Wielkopolska Karta Dużej Rodziny, gdzie w połączeniu z kartą ogólnopolską i lokalną umożliwi się większą pomoc dla rodzin wielodzietnych. W roku bieżącym planuje się odnowić w podstawowym zakresie pomieszczenia Noclegowni dla bezdomnych, być może również zajdzie konieczność wymiany pieca gazowego, co będzie wiązało się ze zwiększonymi wydatkami w tym dziale. Mając na uwadze prognozy demograficzne oraz własne spostrzeżenia można założyć, ze bieżący rok będzie wymagał nadal zwiększonych potrzeb w zakresie szeroko pojętej pomocy dla seniorów, w szczególności usług opiekuńczych i opłacania za pobyt w domach pomocy społecznej. Złotów, 10 marca 2015 r. Kierownik Ośrodka / Piotr Brewka / 19