ABC samorządowej gospodarki odpadami - praktyki i doświadczenia związków komunalnych na przykładzie KZG Dolina Redy i Chylonki Tadeusz Wiśniewski 1
KZG Dolina Redy i Chylonki Związek powstał w 1991 r. Zrzesza: m. Gdynię m. Sopot, m. Wejherowo m. Rumię m. Redę gm. Kosakowo, gm. Szemud gm. Wejherowo Ludność ok. 446 000 Mk 2
Zakres działania Gospodarka odpadami komunalnymi Ciepłownictwo zasilane centralnie Zbiorowe usuwanie i oczyszczanie ścieków Zbiorowe zaopatrzenie w wodę Edukacja ekologiczna Ochrona wód 3
Jak gospodarujemy? Gospodarujemy poprzez: spółki prawa handlowego z udziałem Związku i gmin Związku: EKO-DOLINA w Łężycach PEWIK w Gdyni OPEC w Gdyni 4
Związek jest: Rola Związku miejscem tworzenia projektów, strategii, spójnych systemów, forum dyskusji, platformą porozumień. 5
Dotychczasowa realizacja systemu gospodarki odpadami: organizacja powstania ZZO i współuczestnictwo z gminami w charakterze współwłaściciela w nadzorze właścicielskim nad jej działalnością, tworzenie wzorcowych zapisów regulaminów ucp, decyzji w sprawie udzielania zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych, samodzielna realizacja zbiórki odpadów niebezpiecznych oraz na zlecenie gmin organizacja tzw. wystawki odpadów wielkogabarytowych, prowadzenie ewidencji umów na wywóz nieczystości dla wszystkich gmin Związku, prowadzenie działań informacyjnych i edukacyjnych. 6
Związek odpowiada za spójną i przemyślaną organizację systemu, która zapewnia mieszkańcom korzystanie z wysokiego poziomu usług komunalnych przy zachowaniu zasady zanieczyszczający płaci 7
Po nowelizacji ustawy ucp KZG będzie wykonywał zadania w zakresie utrzymania czystości i porządku w gminach, obejmujące: prowadzenie ewidencji umów zawartych na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz zbiorników bezodpływowych, prowadzenie rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów od właścicieli nieruchomości, sprawozdawczość, przedstawienie gminom-członkom KZG rekomendacji dotyczących zapisów w gminnych regulaminach ucp, zapewnienie utrzymania i eksploatacji regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, tworzenie punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych dostępnych dla mieszkańców. 8
Odpowiedzialność gmin Do 2020 r. gminy będą odpowiedzialne za zorganizowanie i funkcjonowanie systemu tak, aby przygotować do ponownego wykorzystania i recyklingu co najmniej 50% frakcji odpadów surowcowych i 70% odpadów budowlanych. Gminy są zobowiązane ograniczyć masę odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania. Tylko organizacja przetargów na odbiór (nie na odbiór i zagospodarowanie) odpadów w ramach organizowanego przez gminę przetargu pozwoli na osiągnięcie wymaganych poziomów odzysku i recyklingu określonych w ustawie frakcji odpadów. Jedynie ta forma pozwala na zachowanie kontroli gmin nad strumieniem odpadów surowcowych i zapewni racjonalne działanie oraz osiągnięcie efektu ekologicznego przez RIPOK. 9
Z doświadczeń Związku wynika że: Mieszkańcy akceptują konieczność segregacji odpadów u źródła pod warunkiem łatwego dostępu do specjalnych pojemników lub worków na odpady segregowane oraz ich regularnego opróżniania i wywożenia osobnym transportem. Zbiórka odpadów wielkogabarytowych powinna odbywać się regularnie, z większą częstotliwością niż raz na pół roku, a odpady powinny być wystawiane do krawężnika przed posesję. Za zebrane i dostarczone do instalacji przetwarzania odpadów surowce, przedsiębiorcy odbierający odpady powinni otrzymywać dodatkowe wynagrodzenie, aby zachęcić ich do maksymalizacji odzysku surowców. 10
Rekomendacje dot. zapisów w gminnych regulaminach ucp Prowadzenie selektywnego zbierania odpadów surowcowych u źródła w systemie: pojemnikowym w zabudowie wielorodzinnej workowym w zabudowie jednorodzinnej. 11
Sposób prowadzenia selektywnej zbiórki Powstające na terenie nieruchomości odpady należy poddać segregacji na następujące frakcje: zmieszane, szkło, papier i opakowania wielomateriałowe, tworzywa sztuczne i metale, odpady zielone (liście, trawa, gałęzie), wielkogabarytowe. Odbiór ww. przez przedsiębiorcę wybranego w drodze przetargu w ramach opłaty za gospodarowanie odpadami 12
Sposób prowadzenia selektywnej zbiórki ZSEE, niebezpieczne (m.in. farby, leki, baterie, oleje), powyższe przekazywane do PZON, placówek posiadających pojemniki na leki i baterie, w trakcie OZON budowlane i rozbiórkowe odbierane na indywidualne zlecenie przez uprawnionego przedsiębiorcę na warunkach określonych w umowie między nim a właścicielem nieruchomości??? 13
Odpady niebezpieczne i ZSEE Dwa systemy zbiórki realizowane przez KZG: objazdowy, tzw. OZON stacjonarny realizowany poprzez: - kontenerowe Punkty Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (tzw. PZON), - pojemniki na przeterminowane lekarstwa i zużyte baterie 14
System objazdowy Zbiórka obejmuje wszystkie gminy Związku. Prowadzona jest samodzielnie przez Związek. Składa się z dwóch elementów: - zbiórki odpadów niebezpiecznych z placówek oświatowych, - zbiórki bezpośrednio od mieszkańców. 15
System stacjonarny Punkty Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych, tzw. PZON. Na terenie gmin Związku funkcjonuje 10 PZON ów. 16
System stacjonarny c.d. System pojemnikowy: a) pojemniki na przeterminowane lekarstwa Pojemniki ustawione są w aptekach, ośrodkach zdrowia i PZON ach. b) pojemniki na baterie Ustawione są w placówkach oświatowych, handlowych, w urzędach miast i gmin Związku, pensjonatach, bibliotekach, administracjach i spółdzielniach mieszkaniowych oraz PZON. 17
Edukacja ekologiczna Niezbędnym warunkiem nowoczesnej gospodarki odpadami jest edukacja ekologiczna, szczegółowa informacja i skuteczna promocja adresowana do mieszkańców - wytwórców odpadów. 18
Edukacja ekologiczna Związek prowadzi wiele własnych projektów informacyjno- promocyjnych, wspomaga edukację ekologiczną w placówkach oświatowych, współpracuje z mediami. 19
Warunek konieczny skutecznego wdrożenia kompleksowej gospodarki jednolite nią zarządzanie, jednolite standardy, odpadami, to: segregacja odpadów w ramach jednej opłaty za odbiór odpadów komunalnych, zasady postępowania z odpadami: jasne, proste, możliwe do powszechnego zastosowania i wyegzekwowania (niezależnie od typu zabudowy). 20
Ważne będzie przekonanie mieszkańców, że: dzięki stworzonemu przez gminę systemowi będzie czysto i porządnie, a śmieci staną się pożądanym i cennym surowcem przetwarzanym w specjalistach instalacjach w sposób bezpieczny dla zdrowia i środowiska; za ustaloną opłatę będą rozwiązane problemy wszystkich odpadów powstających w gospodarstwie domowym, a ich wysiłek poniesiony w segregację odpadów nie pójdzie na marne. 21
Wdrażanie skutecznego systemu podstawowe problemy Jak wprowadzić obowiązek dostarczenia pojemników i worków na odpady segregowane w ramach jednej opłaty za odbiór odpadów, co zagwarantuje, że każda nieruchomość będzie miejscem selektywnej zbiórki? Jak prowadzić odbiór odpadów budowlanych i rozbiórkowych? Sposób naliczania opłaty. 22
Jedynie zorganizowana, komplementarna współpraca poszczególnych organów samorządu, RIPOK i firm komunalnych może zagwarantować skuteczny, działający system gospodarki odpadami i efektywność działań informacyjno edukacyjnych w tym zakresie. 23
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ! 24
Komunalny Związek Gmin Dolina Redy i Chylonki ul. Konwaliowa 1 81-651 Gdynia www.kzg.pl 25