Poznań,. PS-II.431.4.2.2013.11.14 Pani Wioleta Milewska Kierownik Środowiskowego Domu Samopomocy w Wągrowcu Na podstawie art. 22 pkt 9 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013, poz. 182 ze zm.) w dniach 23-24 maja i 3 czerwca 2013 r., została przeprowadzona kontrola kompleksowa Środowiskowego Domu Samopomocy w Wągrowcu prowadzonego przez Wielkopolskie Stowarzyszenie Na Rzecz Chorych, Niepełnosprawnych i Ich Rodzin Rehabilitacja im. Karola Marcinkowskiego, w zakresie realizacji zadania zleconego gminie, jakim jest prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowego domu samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Kontrola dotyczyła okresu od stycznia 2012 r. do dnia kontroli. Zakres kontroli obejmował w szczególności: organizację pracy oraz standard świadczonych usług przez dom, a także zgodność zatrudnienia pracowników środowiskowego domu samopomocy z wymaganymi kwalifikacjami, realizację zadań wynikających z ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2011 Nr 231, poz. 1375 ze zm.), dokumentację uczestników. Ustalenia kontroli opisano szczegółowo w protokole kontroli, który został przez Panią podpisany w dniu 1 lipca 2013 roku bez zastrzeżeń. W związku z powyższą kontrolą przekazuję Pani niniejsze zalecenia pokontrolne. W wyniku kontroli ustalono, co następuje: Środowiskowy Dom Samopomocy w Wągrowcu jest Placówką prowadzoną przez Wielkopolskie Stowarzyszenie Na Rzecz Chorych, Niepełnosprawnych i Ich Rodzin Rehabilitacja im. K. Marcinkowskiego w Wągrowcu na zlecenie Burmistrza Miasta Wągrowca. Jest to ośrodek wsparcia powołany w celu świadczenia pomocy osobom z zaburzeniami psychicznymi i ich rodzinom. Dom przeznaczony jest dla 30 osób typ ABC. Siedzibą Środowiskowego Domu Samopomocy w Wągrowcu jest lokal, przy ul. Piaskowej w Wągrowcu, mieszczący się w przyziemiu i na piętrze. Środowiskowy Dom Samopomocy w Wągrowcu funkcjonuje w oparciu o Statut oraz Regulamin Organizacyjny. W Statucie Środowiskowego Domu Samopomocy zawarto następujące nieprawidłowe zapisy: - w części I Postanowienia ogólne w 1 ust 3 pkt 1 Statutu przywołano nieaktualny w trakcie kontroli adres publikacyjny ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, oraz w 1 ust 3 pkt 2 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego. al. Niepodległości 16/ 18, 61-713 Poznań, tel. 61-851-55-66, fax 61-854-11-50 www.poznan.uw.gov.pl, e-mail: wojewoda.wielkopolski@poznan.uw.gov.pl
2 Statut został przyjęty uchwałą na posiedzeniu zarządu Wielkopolskiego Stowarzyszenia Na Rzecz Chorych i Ich Rodzin REHABILITACJA im. K. Marcinkowskiego w dniu 20 listopada 2012 r. Drugim dokumentem, który określa działalność Domu jest Regulamin Organizacyjny Środowiskowego Domu Samopomocy w Wągrowcu. - części I Postanowienia ogólne w 1 ust 3 pkt 1 Regulaminu Organizacyjnego zapisano nieaktualny w trakcie kontroli adres publikacyjny ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, oraz w 1 ust 3 pkt 2 ustawy z dnia 9 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego. Dokumenty: Regulamin organizacyjny, program działalności i plan pracy Domu na 2012 r. i 2013 r. zostały opracowane w uzgodnieniu z wojewodą, program działalności i plan pracy na 2012 r. nie zostały zatwierdzone przez jednostkę zlecającą tj. Burmistrza Miasta Wągrowca. Dom dysponuje 30 miejscami pobytu dziennego. W trakcie kontroli skierowanych do ŚDS decyzją administracyjną było 31 osób. Decyzje kierujące uczestników do ŚDS i ustalające odpłatność wydawane są z upoważnienia Burmistrza Miasta Wągrowiec przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Wągrowcu. Oględziny wykazały, iż wszystkie pomieszczenia ŚDS pod względem architektonicznym, zostały dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych, jednakże budynek ŚDS nie dysponuje klatką schodową ze schodami pomiędzy przyziemiem a piętrem. Platforma jest jedyną formą komunikacji między kondygnacjami wewnątrz budynku. Do dyspozycji 30 uczestników w ŚDS przygotowano 3 toalety, w tym 1 dla kobiet, 1 dla mężczyzn oraz dla osób niepełnosprawnych co jest zgodne z zapisami 18 pkt 5 lit g rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586). Dom posiada łazienkę wyposażoną w miejsce do kąpieli, co jest zgodne z wymogiem 18 pkt 5 lit f rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586). Powierzchnia użytkowa przypadająca na jednego uczestnika wynosi nie mniej niż 8 m 2, co jest zgodne z 18 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586). Dom posiada pomieszczenie pełniące funkcje jadalni oraz jednocześnie sali klubowej, zgodnie z 18 pkt 5 lit e rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586). Pozostałe pomieszczenia przeznaczone do terapii wyposażone są w meble, sprzęt i artykuły niezbędne do prowadzenia zajęć, co jest zgodne z 18 pkt 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586). Środowiskowy Dom Samopomocy w Wągrowcu czynny jest przez 5 dni w tygodniu od poniedziałku do piątku. Placówka czynna jest w godzinach od 7: 30 do 15:30. Zajęcia trwają nie krócej niż 6 godzin dziennie, co jest zgodne z 6 ust 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. W zakresie ewidencji Placówka odnotowuje obecność uczestników w indywidualnych listach obecności, w których uczestnicy samodzielnie potwierdzają swoją obecność na
3 zajęciach. Indywidualne listy obecności prowadzone są osobno w każdej pracowni i zawierają wykaz osób tylko tych którzy mają zajęcia w danej pracowni. Ponadto, zaprowadzono miesięczne listy obecności, które są zbiorem list indywidualnych i zawierają wszystkich uczestników. W ŚDS w Wągrowcu zostały upoważnione przez Kierownika Domu trzy osoby, które mogą potwierdzać obecność uczestnika w danym dniu na zajęciach. Analiza list obecności wykazała, iż średnia liczba uczestników dziennie w 2012 i 2013 roku wynosi 26 osób co stanowi około 87 % ogólnej liczby uczestników. W czasie kontroli w ŚDS na umowę o pracę zatrudnionych było 9 osób w wymiarze 7.88 etatów, na umowę zlecenie 5 osób Kwalifikacje Kierownika Domu są zgodne z 9 rozporządzenia Ministra Pracy samopomocy (Dz. U. Nr 238, poz. 1586) oraz art. 122 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.). Kwalifikacje pozostałych pracowników Domu są zgodne z ww. rozporządzeniem. Dom prowadzi szkolenia dla pracowników nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy, w zakresie tematycznym wynikającym ze zgłoszonych potrzeb związanych z funkcjonowaniem domu, co jest zgodne z 23 rozporządzenia Ministra Pracy samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586). Pracownicy prowadzący treningi umiejętności społecznych Domu posiadają przeszkolenie w tym zakresie, zgodnie z 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586). Dom zapewnia, usługi o których mowa w 14 rozporządzenia Ministra Pracy samopomocy (Dz. U. Nr 238, poz. 1586). W zakresie rehabilitacji społecznej ośrodek prowadzi m.in.: zajęcia kulinarne, terapeutyczno-edukacyjne, komputerowe, rehabilitacyjne, muzyczne oraz treningi i integrację społeczną. Ponadto, świadczy opiekę logopedy oraz pielęgniarską, psychologiczną i psychiatryczną. Poszczególne zajęcia terapeutyczne dostosowane są do potrzeb osób biorących w nich udział, zgodnie z 14 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Dom zapewnia uczestnikom opiekę psychologiczną, zgodnie z ww. rozporządzeniem. Uczestnicy zajęć biorą udział w wycieczkach, zabawach, wyjściach do kina wystawach oraz imprezach sportowych i plenerowych, zgodnie z ww. rozporządzeniem. Podczas zajęć w pracowni kulinarnej przygotowywane są gorące posiłki, w ramach treningu kulinarnego co jest zgodne z 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. W celu integracji społecznej uczestników Dom współpracuje z osobami i podmiotami działającymi na rzecz integracji, co reguluje 21 rozporządzenia Ministra Pracy samopomocy. Ośrodek wsparcia pracuje w oparciu o roczny plan pracy. Roczny plan pracy jest spójny z dokumentacją terapeutyczną (dziennikami terapeutów), która odzwierciedla zaplanowane działania na dany rok.
4 Dokumentację terapeutyczną stanowią dzienniki zajęć prowadzone przez psychologa, pielęgniarkę oraz logopedę. Terapeuci nie prowadzą dzienników zajęć w poszczególnych pracowniach, jednakże codziennie wpisują czynności wykonywane przez uczestników w Kartach indywidualnych uczestnika ŚDS. W ŚDS funkcjonuje zespół wspierająco-aktywizujący w skład którego wchodzą wszyscy pracownicy merytoryczni. Zespół opracowuje indywidualne plany postępowania wspierająco-aktywizującego na podstawie, których przebiega praca z osobą kierowaną. Podsumowaniem prowadzonej terapii są oceny uczestników, sporządzane co pół roku. Z IPPWA wynika jakie są efekty prowadzonej terapii, które zaznaczone są w postaci ocen, porażek i sukcesów uczestnika, zgodnie z ww. rozporządzeniem. IPPWA jest realizowany w porozumieniu z uczestnikiem lub jego opiekunem, co jest zgodne z 13 ust 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Spotkania zespołu w sprawie IPPWA odbywają się raz na pół roku i są protokołowane. Z treści protokołów jednoznacznie można było stwierdzić jakie wyciągnięto wnioski oraz jakie osiągnięto rezultaty. Protokoły były podpisane przez osoby uczestniczące w spotkaniu oceniającym. Wskaźnik zatrudnienia zespołu wspierająco aktywizującego wynosi nie mniej niż 1 etat na 7 uczestników typ AC i nie mniej niż 1 etat na 5 uczestników- typ B, co jest zgodne z 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Z analizy dokumentacji indywidualnej poddanej kontroli wynika, iż czas określony w indywidualnych planach postępowania wspierająco - aktywizującego dla danego uczestnika, niezbędny do jego realizacji w większości nie jest zgodny z okresem na jaki została wydana decyzja kierująca do ŚDS. Analiza dokumentacji indywidualnej wykazała, iż nie wszystkie dokumenty zawierały daty oraz podpisy osób je sporządzających. Biorąc powyższe pod uwagę wnoszę o: 1. Zmianę zapisów Statutu oraz Regulaminu Organizacyjnego Środowiskowego Domu Samopomocy w Wągrowcu poprzez powołanie w ich treści aktualnie obowiązujących aktów prawnych, na podstawie których Dom prowadzi działalność wraz z podaniem ich prawidłowego adresu publikacyjnego. 2. Podjęcie działań w celu podniesienia standardu usług poprzez utworzenie dodatkowego ciągu komunikacyjnego pomiędzy kondygnacjami wewnątrz budynku. 3. Dokumenty: plan pracy i program działalności Domu, które zostały opracowane w uzgodnieniu z wojewodą, przedkładać do zatwierdzenia jednostce zlecającej tj. Burmistrzowi Miasta Wągrowca 4. Zaprowadzenie dzienników zajęć przez wszystkie osoby prowadzące terapię z uczestnikami.
5 5. Występowanie do Ośrodka Pomocy Społecznej o wydanie decyzji kierującej do domu na czas określony w indywidualnym planie postępowania wspierającoaktywizującego, który jest niezbędny do jego realizacji, zgodnie z 7 ust 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 w sprawie środowiskowych domów samopomocy. 6. Zamieszczanie dat w dokumentacji indywidualnej uczestników oraz podpisów osób sporządzających. Jednocześnie informuję, że zgodnie z art. 128 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ma Pani prawo w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszych zaleceń pokontrolnych zgłosić do nich zastrzeżenia. Ponadto, dodać należy, że zgodnie z art. 130 ust. 1 cytowanej ustawy, kto nie realizuje zaleceń pokontrolnych podlega karze pieniężnej w wysokości od 200 do 6.000 zł. Pisemnej informacji o realizacji zaleceń pokontrolnych oczekuję w terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia. Do wiadomości: 1. Pan Stanisław Wilczyński Burmistrz Miasta Wągrowca ul. Kościuszki 15 a 62-100 Wągrowiec