+ Analiza cen wybranych pakietów usług wiązanych double play i triple play Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej Warszawa, 2011 r.
1. Przedmiot analizy... 3 2. Rynek usług wiązanych... 3 2.1. Pakiety double play... 4 2.2. Pakiety triple play... 4 3. Ceny pakietów double play i triple play... 5 3.1. Metodologia kalkulacji kosztów... 5 3.2. Struktura kosztów pakietów... 9 3.3. Ceny pakietów double play... 10 3.4. Ceny pakietów triple play... 12 4. Wnioski z analizy... 15 5. Spis cenników... 19 6. Spis wykresów... 19 2
1. Przedmiot analizy Analizie poddano najczęściej wybierane przez konsumentów warianty ofert wiązanych. Łączą one w sobie kilka usług telekomunikacyjnych, rozliczanych po jednej cenie i w ramach jednego rachunku, których atrakcyjność wynika przede wszystkim z niŝszych kosztów korzystania z całego pakietu niŝ przy zakupie poszczególnych usług osobno. W zaleŝności od operatora uŝytkownik ma moŝliwość łącznego zakupu dostępu do Internetu, dostępu do programów TV, telefonii stacjonarnej oraz telefonii ruchomej. Ze względu na liczbę usług wyróŝnić moŝna pakiety double play, triple play oraz quadruple play. Przedmiotem opracowania są ceny wybranych ofert łączących dwie oraz trzy usługi telekomunikacyjne: dostęp do Internetu, telewizję kablową oraz telefon stacjonarny. Opcja quadruple play z telefonem komórkowym cieszy się niewielkim zainteresowaniem uŝytkowników (0,4% korzystających z pakietów w 2010 roku) i podobnie jak w zeszłym roku, usługę tę świadczy jedynie dwóch operatorów. Z tego teŝ względu nie została ona objęta poniŝszą analizą. 2. Rynek usług wiązanych Pakietyzacja usług jest jednym z głównych trendów charakteryzujących rynek telekomunikacyjny. W 2010 roku z oferty wiązanej skorzystało około 2,1 mln uŝytkowników, generując przychody dla operatorów na poziomie 3,8 mld zł. Z badań konsumenckich przeprowadzonych w grudniu ubiegłego roku przez PBS DGA oraz CBM Indicator wynika, Ŝe ponad 18% klientów indywidualnych zakupiło dwie lub więcej usług w pakiecie (Wykres 1). Wykres 1. Korzystanie z usług wiązanych w 2010 roku Źródło: UKE na podstawie Rynek telekomunikacyjny w Polsce w 2010 roku. Klienci indywidualni raport z badania konsumenckiego przeprowadzonego dla UKE przez PBS DGA Sp. z o.o. oraz CBM Indicator Sp. z o.o., Sopot, grudzień 2010 r. Uwaga: Próba n=1600. W 2010 roku najbardziej popularne były pakiety double play 81,3% abonentów spośród korzystających z pakietów zdecydowało się na taką opcję. Ponad 18% konsumentów wybrało wariant triple play. Z pakietu czterech usług korzystało zaledwie 0,4% uŝytkowników, co związane było z niewielką liczbą ofert quadruple play oraz korzystniejszymi niŝ w pakietach warunkami świadczenia usług telefonii komórkowej przez operatorów sieci ruchomych. 3
2.1. Pakiety double play Wśród pakietów obejmujących dwie usługi, największą popularnością cieszyła się opcja łącząca Internet oraz telewizję kablową (Wykres 2). Jednocześnie była to najczęściej wybierana oferta spośród wszystkich usług wiązanych; w 2010 roku zdecydowało się na nią blisko 54% ogółu abonentów. Wykres 2. Udziały poszczególnych pakietów double play pod względem liczby abonentów w 2010 roku Głównymi podmiotami, które w 2010 roku świadczyły usługi w formie pakietów double play, były TP oraz trzej operatorzy TVK UPC, Vectra oraz Aster (Wykres 3). Wykres 3. Udziały operatorów oferujących pakiety double play pod względem liczby abonentów w 2010 roku 2.2. Pakiety triple play Pakiety triple play cieszyły się znacznie mniejszą popularnością niŝ double play. W 2010 roku skorzystało z nich 18,4% ogółu abonentów usług wiązanych, blisko 92% z nich wybrało ofertę łączącą telefonię stacjonarną, dostęp do Internetu oraz telewizję kablową (Wykres 4). 4
Wykres 4. Udziały poszczególnych pakietów triple play pod względem liczby abonentów w 2010 roku Głównymi podmiotami, które w 2010 roku świadczyły usługi w formie pakietów triple play, byli trzej operatorzy TVK UPC, Vectra, Aster oraz Telefonia Dialog (Wykres 5). Wykres 5. Udziały operatorów oferujących pakiety triple play pod względem liczby abonentów w 2010 roku 3. Ceny pakietów double play i triple play 3.1. Metodologia kalkulacji kosztów W analizie porównano oferty siedmiu operatorów posiadających największe, pod względem liczby uŝytkowników w danej kategorii, udziały: Aster Sp. z o.o. Multimedia Polska S.A. Netia S.A. Telefonia Dialog S.A. Telekomunikacja Polska S.A. UPC Polska Sp. z o.o. Vectra S.A. 5
Uwzględniono łącznie 56 zestawów, z czego 33 stanowiły double play, a 23 triple play. Podstawowym kryterium rozróŝnienia była prędkość łącza internetowego. Dla pozostałych elementów pakietu wyznacznikiem doboru, o ile istniała taka moŝliwość, był najmniejszy koszt usługi (telewizja) oraz najniŝsze ceny połączeń (telefon stacjonarny) (Tabela 1). Zestawienie obejmuje pakiety w umowie na czas określony 12 oraz 24 miesiące. W przypadku braku takiej opcji, wybierano ofertę najbardziej zbliŝoną do załoŝeń 14 miesięcy (Aster) oraz wariant rezygnacji po 12 i 24 miesiącach przy zobowiązaniu na czas nieokreślony (Netia). Tabela 1. Zestawienie wybranych ofert double play i triple play Pakiety double play Operator Prędkość łącza internetowego Pakiet telewizyjny Aster TwójNetPlus 2 Mb/s Pakiet Basic TwójŚwiat 10 Mb/s Pakiet Basic (ATV) + Basic Plus (DTV) Telefonia Dialog DialNet Mega 2/4/10/20/50 Mb/s Pakiet Domowy Telekomunikacja Polska 0,5/1/2/6/10/20 Mb/s Pakiet podstawowy tp UPC Vectra Operator Aster Fiber Power 10/25 Mb/s Telewizja Select SD Fiber Power 50/100 Mb/s Telewizja Max HD 8 Mb/s Pakiet Złoty ATV 8 Mb/s Pakiet Złoty DTV 24 Mb/s Platyna HD 64 Mb/s VIP HD Pakiety triple play Prędkość łącza internetowego TwójNetPlus 2 Mb/s TwójŚwiat 10 Mb/s Pakiet telewizyjny Pakiet Basic Pakiet Basic (ATV) + Basic Plus (DTV) Plan taryfowy telefonu stacjonarnego Pakiet TwójKomfort Pakiet TwójKomfort 2 Mb/s Pakiet Basic Multimedia 6 Mb/s Pakiet Komfort Plan Optymalny Polska Pakiet Komfort + 20 Mb/s PVR Netia Szybki Internet MAX 1 Pakiet Na Start Non Stop Świat DialNet Mega Pakiet Domowy Profil 100 minut Telefonia Dialog 2/4/10/20/50 Mb/s UPC Fiber Power 10 Mb/s Fiber Power 25 Mb/s Telewizja Select SD Minuty do wszystkich 60 Telewizja Max HD Minuty do wszystkich 240 1 Maksymalna osiągalna prędkość łącza uzaleŝniona od technologii. Dla łączy VDSL prędkość odbierania danych do 50 Mbit/s (źródło: Cennik usług. Usługa stałego dostępu do Internetu: Szybki Internet). 6
Fiber Power 50/100 Mb/s Telewizja Select HD Minuty do wszystkich 240 Vectra 8 Mb/s Pakiet Złoty ATV Rozmowy bez limitu W kalkulacji uwzględniono rabaty za korzystanie z faktury elektronicznej, dostępne promocje oraz pozostałe opłaty cennikowe, według stanu na 5 września 2011 roku. Średni miesięczny koszt korzystania z usługi obliczono według przedstawionych poniŝej schematów. Schemat 1. Kalkulacja oferty pakietu double play opłata instalacyjna opłata aktywacyjna opłata za modem/ dekoder + + + suma opłat jednorazowych średni miesięczny koszt korzystania z pakietu = liczba cykli rozliczeniowych w umowie / suma opłat za abonament suma opłat za utrzymanie łącza i/lub dekodera + = koszt korzystania z pakietu przez okres zobowiązania 30 lub 31 365 lub 730 oś dni 7
Schemat 2. Kalkulacja oferty pakietu triple play opłata instalacyjna opłata aktywacyjna + suma opłat jednorazowych średni miesięczny koszt korzystania z pakietu = opłata za modem/ dekoder + + liczba cykli rozliczeniowych w umowie / suma opłat za abonament suma opłat za utrzymanie łącza i/lub dekodera koszty połączeń + + = koszt korzystania z pakietu przez okres zobowiązania 30 lub 31 365 lub 730 oś dni 8
3.2. Struktura kosztów pakietów Strukturę kosztów pakietów double play i triple play ze względu na rodzaj opłaty przedstawiono na poniŝszych wykresach. Wykres 6. Struktura kosztów pakietu double play pod względem rodzaju opłaty Wykres 7. Struktura kosztów pakietu triple play pod względem rodzaju opłaty Uwaga: Koszty połączeń w całym okresie trwania umowy. Roczny koszyk obejmuje 1509 minut, z czego na połączenia: strefowe - 1024, międzystrefowe - 315, do sieci ruchomych - 142 i międzynarodowe - 28. 9
3.3. Ceny pakietów double play PoniŜej przedstawiono średnie miesięczne koszty korzystania z pakietu dwóch usług telewizji i Internetu. Wykres 8. Średni miesięczny koszt korzystania z pakietu w umowie na 12 miesięcy przy przepustowości poniŝej 10 Mb/s Uwaga: Czas obowiązywania umowy w ofercie Aster 14 miesięcy. 10
Wykres 9. Średni miesięczny koszt korzystania z pakietu w umowie na 12 miesięcy przy przepustowości łącza 10 Mb/s i więcej Wykres 10. Średni miesięczny koszt korzystania z pakietu w umowie na 24 miesiące przy przepustowości poniŝej 10 Mb/s Uwaga: Oferta Vectry z telewizją analogową (ATV) oraz cyfrową (DTV). 11
Wykres 11. Średni miesięczny koszt korzystania z pakietu w umowie na 24 miesiące przy przepustowości łącza 10 Mb/s i więcej Wykres 12. Minimalne, średnie oraz maksymalne miesięczne koszty korzystania z pakietu double play 3.4. Ceny pakietów triple play PoniŜej przedstawiono średnie miesięczne koszty korzystania z pakietu trzech usług telefonu stacjonarnego, telewizji i Internetu, a takŝe ceny połączeń w uwzględnionych w analizie planach taryfowych. 12
Wykres 13. Średni miesięczny koszt korzystania z pakietu w umowie na 12 miesięcy Wykres 14. Średni miesięczny koszt korzystania z pakietu w umowie na 24 miesiące 13
Wykres 15. Minimalne, średnie oraz maksymalne miesięczne koszty korzystania z pakietu triple play 14
Wykres 16. Ceny za połączenia 4. Wnioski z analizy Popularność usług wiązanych znajduje odzwierciedlenie w rosnącej z roku na rok liczbie ich abonentów oraz generowanych przez nich przychodach dla operatorów. Konsumenci najczęściej korzystają z opcji double play łączącej dostęp do Internetu oraz telewizję. W strukturze kosztów przewaŝa abonament (Wykres 6, Wykres 7). Opłaty związane z instalacją i aktywacją w niewielkim stopniu wpływają na cenę pakietu, dla umów rocznych ich udział nie przekracza 7%, natomiast w przypadku zobowiązań na 24 miesiące wskaźnik ten utrzymuje się poniŝej poziomu 3%. Wyjątek stanowi oferta Netii, w której opłaty jednorazowe naliczane są z dołu, a ich wartość pomniejszana jest po kaŝdym miesiącu o stałą kwotę. Dopiero w 25 okresie rozliczeniowym ich wysokość redukuje się do 0,01 zł. W wariancie triple play dodatkowo dochodzi koszt uŝytkowania telefonu stacjonarnego. Najmniej korzystnie pod tym względem 15
przedstawia się usługa świadczona przez Aster, w której koszty połączeń stanowią ponad 19% udziału. Wynika to przede wszystkich z wysokich cen za wykonywane rozmowy minuta połączenia międzystrefowego, międzynarodowego oraz do sieci ruchomych była najdroŝsza spośród wszystkich zestawionych ofert (Wykres 16). Średnie miesięczne koszty pakietów dwóch usług wahają się od 81,1 zł (Telefonia Dialog) do 197,5 zł (Vectra) (Wykres 12). Czynnikiem wpływającym na cenę jest czas trwania zobowiązania zawarcie umowy na 24 miesiące powoduje spadek kosztów średnio o ponad 12%. WyŜszy rachunek dla odbiorcy wiąŝe się równieŝ z prędkością łącza internetowego w ramach ofert jednego operatora większa przepływność skutkuje wzrostem ceny o blisko 11,4%. Usługi double play w umowie na 12 miesięcy świadczą jedynie Telekomunikacja Polska oraz Telefonia Dialog, przy czym drugi z wymienionych operatorów dla kaŝdej przepływności posiada atrakcyjniejszą cenowo propozycję (Wykres 8, Wykres 9). Średni miesięczny koszt z Internetem 50 Mb/s jest nawet niŝszy niŝ z łączem 20 Mb/s w TP. W przypadku dwuletniego okresu zobowiązania pakiety Telefonii Dialog są równieŝ najtańsze. Korzystne warunki proponuje takŝe Vectra dla prędkości 8 i 24 Mb/s (Wykres 10, Wykres 11). Jednocześnie operator ten posiada najdroŝszą ofertę przy najwyŝszych prędkościach łącza internetowego, na co wpływa przede wszystkim rozbudowana, ale droga usługa telewizyjna VIP HD. Średnie miesięczne koszty pakietów triple play wahają się w granicach od 91,1 zł (Multimedia Polska) do 171,1 zł (Telefonia Dialog) (Wykres 15). Oferty z umową na 24 miesiące są o około 12,9% tańsze niŝ przy zobowiązaniach rocznych. Wybór wyŝszej prędkości łącza wiąŝe się ze wzrostem ceny o około 8,9%. Najtańsze usługi triple play przy przepływności łącza poniŝej 10 Mb/s proponuje Multimedia Polska (Wykres 13). Za opcję z Internetem 6 Mb/s i umową na 12 miesięcy konsument zapłaci średnio 109,4 zł miesięcznie, a więc znacznie mniej niŝ przy niŝszych prędkościach i dłuŝszych okresach zobowiązania u innych operatorów. Konkurencyjna jest równieŝ oferta Netii niskie koszty połączeń telefonicznych oraz opłat jednorazowych (przy dwuletnim korzystaniu z usługi) wpływają na atrakcyjną cenę pakietu, nawet jeśli warunki techniczne w miejscu zamieszkania konsumenta pozwalałyby na osiągnięcie przepływności tylko 2 Mb/s (Wykres 14). Dla klientów szczególnie zainteresowanych szybkim Internetem korzystna jest propozycja UPC. Za średnio 140 zł miesięcznie abonent ma do dyspozycji usługę Fiber Power 100 Mb/s (najszybsze łącze spośród dostępnych w ofercie operatorów) i po niŝszej cenie niŝ 50 Mb/s Telefonii Dialog, 2 i 10 Mb/s Aster oraz 8 Mb/s w przypadku Vectry. Wspomniane wcześniej badanie konsumenckie z grudnia 2010 roku pokazało, Ŝe ponad połowa konsumentów płaciła za korzystanie z usług wiązanych ponad 100 zł (Wykres 17). Średnia wysokość rachunków oscylowała na poziomie 113 zł. 16
Wykres 17. wiązanych Średnia miesięczna wysokość rachunków za korzystanie z usług Źródło: UKE na podstawie Rynek telekomunikacyjny w Polsce w 2010 roku. Klienci indywidualni raport z badania konsumenckiego przeprowadzonego dla UKE przez PBS DGA Sp. z o.o. oraz CBM Indicator Sp. z o.o., Sopot, grudzień 2010 r. Uwaga: Próba n=297. Porównując wyniki badania do przeanalizowanych w opracowaniu ofert, widać, Ŝe spośród zestawionych 33 pakietów double play koszt 23 z nich nie przekroczył wspomnianej kwoty, zaś wśród 23 ofert triple play jedynie 2. Analizowane w opracowaniu usługi świadczone są głównie we własnej sieci danego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, stąd teŝ ich dostępność jest ograniczona. W przypadku jednak ofert łączących Internet oraz telefon stacjonarny moŝliwe jest korzystanie przez operatorów alternatywnych z infrastruktury Telekomunikacji Polskiej i tym samym dotarcie do szerszego grona odbiorców. Z moŝliwości tej korzysta obecnie między innymi Netia i Telefonia Dialog proponując klientom pakiet telefon stacjonarny + Internet na linii TP. MoŜe on stanowić atrakcyjną alternatywę dla uŝytkowników, szczególnie, Ŝe operator zasiedziały nie posiada analogicznej usługi double play w swojej ofercie. Z uwagi jednak na brak danych dotyczących liczby osób korzystających z pakietu na infrastrukturze własnej OA oraz na liniach TP, trudno jednoznacznie wskazać na moŝliwości dalszego rozwoju tej usługi. Atrakcyjność cenowa ofert wiązanych powoduje, Ŝe decyduje się na nie coraz więcej konsumentów. Niesłabnącą popularnością będzie cieszyła się opcja double play z Internetem i telewizją. Trend spadkowy obserwowany od lat w segmencie telefonii stacjonarnej moŝe wpłynąć na mniejsze zainteresowanie pakietem zawierającym telefon stacjonarny. Warto jednak zaznaczyć, Ŝe jako element oferty double/triple/quadruple play stanowić moŝe dobrą strategię dla odwrócenia niekorzystnych tendencji na rynku. Przykład Francji pokazuje, Ŝe pakietyzacja 17
telefonii stacjonarnej z VoIP oraz usługami niegłosowymi przynosi pozytywne zmiany w segmencie, szczególnie w zakresie wielkości wolumenu ruchu. 2 Istotnym trendem na rynku jest wzrost znaczenia mobilnego dostępu do Internetu, co będzie miało bezpośrednie przełoŝenie na popyt na tę usługę w pakiecie. Obecnie jest ona juŝ udostępniana nie tylko przez operatorów sieci ruchomych, lecz takŝe pozostałych przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Wychodząc naprzeciw obowiązującym trendom i oczekiwaniom konsumentów, będą oni zapewne rozbudowywać ofertę w tym zakresie. 2 Bailey Hilary, Fixed mobile substitution is predominantly price driven in Europe, Analysys Mason, July 2011. 18
5. Spis cenników W analizie uwzględnione zostały ceny detaliczne z następujących cenników, ofert promocji, regulaminów: Aster Brak ogólnodostępnego cennika usług w pakiecie, analiza oparta na zestawieniu ofert przesłanych przez operatora Multimedia Polska Netia Regulamin promocji 2011/563 Internet+ z CATV i DTV, Telefon 2011 ef Regulamin promocji 2011/531 Cyfrowy Pakiet HD 4w1 2011 Regulamin promocji 2011/564 Internet+ - CATV i DTV PVR Telefon 2011 ef Cennik usługi telefonicznej Multimedia Polska S.A. Cennik usług. Usługa stałego dostępu do Internetu: Szybki Internet Szczegółowe Warunki Promocji Optymalny na start Cennik Non Stop Świat Telefonia Dialog Regulamin promocji Ocean moŝliwości Taryfa Telekomunikacyjna. Oferta indywidualna Telekomunikacja Polska UPC Cennik usługi neostrada + usługa tv Regulamin promocji Internet z MEGA Telewizją Regulamin promocji W UPC 2 x szybciej za 0 zł Cennik usługi telefonicznej upc dla klientów indywidualnych Vectra Brak ogólnodostępnego cennika usług w pakiecie, analiza oparta na zestawieniu ofert przesłanych przez operatora 6. Spis wykresów Wykres 1. Korzystanie z usług wiązanych w 2010 roku... 3 Wykres 2. Udziały poszczególnych pakietów double play pod względem liczby abonentów w 2010 roku... 4 Wykres 3. Udziały operatorów oferujących pakiety double play pod względem liczby abonentów w 2010 roku... 4 Wykres 4. Udziały poszczególnych pakietów triple play pod względem liczby abonentów w 2010 roku... 5 Wykres 5. Udziały operatorów oferujących pakiety triple play pod względem liczby abonentów w 2010 roku... 5 Wykres 6. Struktura kosztów pakietu double play pod względem rodzaju opłaty... 9 19
Wykres 7. Struktura kosztów pakietu triple play pod względem rodzaju opłaty... 9 Wykres 8. Średni miesięczny koszt korzystania z pakietu w umowie na 12 miesięcy przy przepustowości poniŝej 10 Mb/s... 10 Wykres 9. Średni miesięczny koszt korzystania z pakietu w umowie na 12 miesięcy przy przepustowości łącza 10 Mb/s i więcej... 11 Wykres 10. Średni miesięczny koszt korzystania z pakietu w umowie na 24 miesiące przy przepustowości poniŝej 10 Mb/s... 11 Wykres 11. Średni miesięczny koszt korzystania z pakietu w umowie na 24 miesiące przy przepustowości łącza 10 Mb/s i więcej... 12 Wykres 12. Minimalne, średnie oraz maksymalne miesięczne koszty korzystania z pakietu double play... 12 Wykres 13. Średni miesięczny koszt korzystania z pakietu w umowie na 12 miesięcy... 13 Wykres 14. Średni miesięczny koszt korzystania z pakietu w umowie na 24 miesiące... 13 Wykres 15. Minimalne, średnie oraz maksymalne miesięczne koszty korzystania z pakietu triple play... 14 Wykres 16. Ceny za połączenia... 15 Wykres 17. Średnia miesięczna wysokość rachunków za korzystanie z usług wiązanych... 17 OPRACOWANIE Agnieszka Szulakowska Specjalista Wydział Analiz Detalicznych Departament Analiz Rynku Telekomunikacyjnego a.szulakowska@uke.gov.pl 20