ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH Emerytury i renty przyznane w 2016 r. Podstawowe dane: Liczba emerytów i rencistów: 314,8 tys. osób Średni wiek emerytów: Średni wiek rencistów z tytułu niezdolności do pracy: 61,9 lat 52,9 lat Średni staż rencistów z tytułu niezdolności do pracy: 28,4 lat *) Przeciętna wysokość emerytur i rent w momencie przyznania: emerytur: rent z tytułu niezdolności do pracy: rent rodzinnych: 2 028,64 zł 2 167,11 zł 1 600,89 zł 1 728,01 zł *) bez stażu hipotetycznego Warszawa, maj 2017 r.
Opracował: Piotr Kubalczak Gł. Specjalista w Wydziale Aktuarialnym Zatwierdziła: Hanna Zalewska Dyrektor Departamentu Statystyki i Prognoz Aktuarialnych
Uwagi wstępne 1. Dane w tablicach nie zawierają informacji o emeryturach i rentach realizowanych na mocy umów międzynarodowych oraz o emeryturach i rentach pobieranych łącznie ze świadczeniami rolniczymi, a także o emeryturach pomostowych i nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych. 2. 3. 4. W przypadku zbiegu uprawnień do emerytury i renty z tytułu niezdolności do pracy oraz wypłacania 1,5 świadczenia, np. pełnej renty z tytułu niezdolności do pracy inwalidy wojennego i połowy emerytury, w zestawieniach statystycznych świadczeniobiorca występuje tylko raz - jako rencista, z łączną kwotą pobieranych świadczeń. Przeciętna miesięczna wypłata emerytury i renty prezentowana jest łącznie z dodatkami pielęgnacyjnymi i dodatkami dla sierot zupełnych, od 2009 r. łącznie z kwotą okresowej emerytury kapitałowej. Dane zamieszczone w niniejszym opracowaniu dotyczą pełnej zbiorowości emerytów i rencistów, którym świadczenia wypłaca ZUS. Uwaga: Liczby względne (wskaźniki, odsetki) obliczono z reguły na podstawie danych bezwzględnych z większą dokładnością niż podano w tablicach. Objaśnienia znaków umownych Kreska ( - ) Zero ( 0 ) Kropka (. ) Znak iks ( x ) - zjawisko nie wystąpiło - zjawisko istniało, jednakże w ilościach mniejszych od liczb, które mogły być wyrażone uwidocznionymi w tablicy znakami cyfrowymi - zupełny brak informacji albo brak informacji wiarygodnych - wypełnienie pozycji, ze względu na układ tablicy, jest niemożliwe lub niecelowe
Liczba emerytów i rencistów Liczba emerytów i rencistów w 2016 r. Wyszczególnienie Emeryci i renciści ogółem ZUS Emeryci Osoby pobierające renty z tytułu niezdolności do pracy 1 2 3 4 Pobierający - w tys. *) 7 312,7 5 119,4 933,9 rok poprzedni = 100 100,5 101,9 95,1 Osoby pobierające renty rodzinne 5 1 259,4 99,6 Którzy po raz pierwszy podjęli wypłatę - w tys. 314,8 229,4 48,1 37,2 rok poprzedni = 100 100,9 102,2 97,6 97,4 *) przeciętna miesięczna 5
Liczba emerytów i rencistów Liczba emerytów i rencistów w 2016 r. Liczba osób w tys. 5 000 Emeryci 5 500 5 119,4 Pobierający renty z tytułu niezdolności do pracy Pobierający renty rodzinne 250 Liczba osób w tys. 229,4 4 500 200 4 000 3 500 3 000 150 2 500 2 000 100 1 500 1 000 933,9 1 259,4 50 48,1 37,2 500 0 Ogółem ZUS - przeciętna miesięczna 0 Osoby, które po raz pierwszy podjęły wypłatę 6
Wiek emerytów Struktura według wieku i przeciętny wiek emerytów pobierających świadczenie w 2016 r. Wiek w latach Emeryci ogółem ZUS w grudniu 2016 r. Emeryci *), którym przyznano świadczenie w 2016 r. Ogółem Mężczyźni Kobiety Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 54 i mniej 1,0 2,3 0,1 2,8 6,9 0,1 55-59 2,1 2,5 1,9 2,2 0,8 3,1 60-64 21,3 10,9 28,3 66,3 23,9 94,8 65-69 30,9 32,0 30,2 28,4 68,0 1,9 70 i więcej 44,7 52,3 39,5 0,3 0,4 0,1 w latach Przeciętny wiek: 70,7 71,7 70,1 61,9 63,3 61,0 *) wiek w momencie przyznania emerytury 7
% osób Wiek emerytów Struktura według wieku osób pobierających emerytury w 2016 r. Emeryci pobierający świadczenie ogółem ZUS - wiek w grudniu 2016 r. Emeryci, którym przyznano świadczenie w 2016 r. 70 60 50 40 30 20 10 0 wiek w latach 8
Wiek rencistów z tytułu niezdolności do pracy Struktura według wieku i przeciętny wiek osób pobierających renty z tytułu niezdolności do pracy w 2016 r. Wiek w latach Osoby pobierające renty z tytułu niezdolności do pracy ogółem ZUS w grudniu 2016 r. Osoby *), którym przyznano rentę z tytułu niezdolności do pracy w 2016 r. Ogółem Mężczyźni Kobiety Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 29 i mniej 0,4 0,4 0,3 2,4 2,6 2,2 30-34 1,0 1,0 1,0 3,6 3,4 3,9 35-39 2,6 2,4 3,0 5,6 4,6 7,4 40-44 4,6 4,1 5,5 7,2 5,6 10,2 45-49 7,0 6,1 8,6 10,0 7,7 14,4 50-54 12,0 10,3 15,4 17,6 14,5 23,3 55-59 24,9 21,4 31,9 31,9 30,6 34,3 60-64 25,4 32,3 11,8 20,3 29,0 4,3 65-69 8,4 10,6 4,1 1,4 2,0 0,0 70 i więcej 13,7 11,4 18,4 0,0 0,0 0,0 w latach Przeciętny wiek: 59,7 60,0 59,2 52,9 54,2 50,4 *) wiek w momencie przyznania renty 9
% osób Wiek rencistów z tytułu niezdolności do pracy Struktura według wieku osób pobierających renty z tytułu niezdolności do pracy w 2016 r. Pobierający renty z tytułu niezdolności do pracy ogółem ZUS - wiek w grudniu 2016 r. Pobierający renty z tytułu niezdolności do pracy, którym przyznano świadczenie w 2016 r. 35 30 25 20 15 10 5 0 wiek w latach 10
Lp. Wiek emerytów Wiek rencistów z tytułu niezdolności do pracy Województwa Przeciętny wiek emerytów w 2016 r. według województw Ogółem 70,7 62,6 1 Dolnośląskie 70,8 62,8 2 Kujawsko-Pomorskie 70,7 63,0 3 Lubelskie 70,7 63,0 4 Lubuskie 70,5 63,0 5 Łódzkie 71,2 62,9 6 Małopolskie 71,1 62,4 7 Mazowieckie 71,9 63,3 8 Opolskie 71,2 63,1 9 Podkarpackie 70,9 62,8 10 Podlaskie 71,4 63,2 11 Pomorskie 71,0 63,1 12 Śląskie 69,0 60,6 13 Świętokrzyskie 71,0 63,0 14 Warmińsko-Mazurskie 70,7 63,0 15 Wielkopolskie 70,5 62,9 16 Zachodniopomorskie 70,8 63,1 Lp. Województwo Przeciętny wiek osób pobierających renty z tytułu niezdolności do pracy w 2016 r. według województw Województwo Przeciętny wiek na koniec grudnia 2016 r. Ogółem ZUS Przeciętny wiek na koniec grudnia 2016 r. Ogółem ZUS w latach w latach Osoby, którym przyznano emerytury w 2016 r. Osoby, którym przyznano renty z tytułu niezdolności do pracy w 2016 r. Ogółem 59,7 53,6 1 Dolnośląskie 61,2 54,0 2 Kujawsko-Pomorskie 58,0 53,6 3 Lubelskie 60,4 53,4 4 Lubuskie 60,4 54,2 5 Łódzkie 58,5 53,6 6 Małopolskie 61,3 53,6 7 Mazowieckie 59,0 53,9 8 Opolskie 60,6 54,7 9 Podkarpackie 58,7 53,2 10 Podlaskie 59,7 53,2 11 Pomorskie 60,0 53,8 12 Śląskie 60,4 53,2 13 Świętokrzyskie 59,5 53,6 14 Warmińsko-Mazurskie 59,2 53,6 15 Wielkopolskie 58,9 53,4 16 Zachodniopomorskie 60,5 54,2 11
Województwa Wiek emerytów Wiek rencistów z tytułu niezdolności do pracy Przeciętny wiek osób, którym przyznano emeryturę według województw - stan w grudniu 2016 r. Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Zachodniopomorskie Podlaskie Kujawsko-Pomorskie Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie Wo2 Wiek w latach: P60 * 60,6 (1) 60,7-62,4 (1) 62,5-62,8 (2) 62,9-63,2 (11) 63,3 (1) Dolnośląskie Opolskie Łódzkie Śląskie Świętokrzyskie Małopolskie Lubelskie Podkarpackie Przeciętny wiek osób, którym przyznano renty z tytułu niezdolności do pracy według województw - stan w grudniu 2016 r. Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Zachodniopomorskie Podlaskie Kujawsko-Pomorskie Lubuskie Wielkopolskie Mazowieckie Wo2 P62 Wiek w latach: 53,2 (3) * 53,3-53,9 (9) 54,0-54,6 (3) 54,7 (1) Dolnośląskie Opolskie Łódzkie Śląskie Świętokrzyskie Małopolskie Lubelskie Podkarpackie * liczba województw 12
Ogółem Ogółem renty rodzinne wypłacane z ZUS w grudniu 2016 r. po ubezpieczonym po emerycie/ Ogółem renciście w odsetkach przyznane w 2016 r. po ubezpieczonym Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 z tego, do których jest uprawniona: 1 osoba 95,5 90,1 97,0 85,5 81,2 86,3 2 osoby 3,3 7,1 2,3 10,0 12,6 9,5 3 osoby 1,0 2,3 0,6 3,6 4,8 3,4 4 osoby 0,2 0,4 0,1 0,7 1,1 0,6 5 osób 0,0 0,1 0,0 0,2 0,3 0,2 6 i więcej osób 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1,1 1,1 1,0 1,2 1,3 1,2 Struktura według wieku osób uprawnionych do renty rodzinnej pobierających świadczenie w 2016 r. Wiek w latach Ogółem uprawnieni do renty rodzinnej z ZUS w grudniu 2016 r. Uprawnieni do renty rodzinnej Struktura rent rodzinnych w grudniu 2016 według liczby osób uprawnionych i statusu osoby, po której przyznano świadczenie Wyszczególnienie Średnia liczba osób na jedno świadczenie Renty rodzinne po emerycie/ renciście Osoby, którym przyznano renty rodzinne w 2016 r. Ogółem Mężczyźni Kobiety Ogółem Mężczyźni Kobiety Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 4 i mniej 0,2 1,0 0,1 3,0 5,8 1,9 5-9 1,0 4,5 0,6 5,3 9,5 3,8 10-14 2,0 9,0 1,1 7,1 13,5 4,7 15-19 3,9 17,4 2,2 10,8 20,0 7,5 20-24 5,2 19,7 3,4 7,9 12,1 6,3 25-29 0,5 1,9 0,3 0,7 0,9 0,6 30-34 0,6 2,4 0,4 1,2 1,7 1,1 35-39 0,9 3,1 0,6 1,6 1,6 1,6 40-44 1,0 3,4 0,7 1,8 1,8 1,8 45-49 0,9 2,8 0,6 2,0 1,4 2,2 50-54 2,5 3,7 2,4 11,5 5,5 13,7 55-59 6,6 7,6 6,4 17,6 10,9 20,1 60-64 9,2 10,8 9,0 9,6 12,0 8,6 65-69 10,5 5,8 11,1 4,7 2,0 5,7 70-74 11,0 2,3 12,1 4,2 0,4 5,6 75-79 14,6 1,9 16,2 4,9 0,3 6,7 80 i więcej 29,4 2,7 32,8 6,1 0,6 8,1 w latach Przeciętny wiek 66,2 36,7 70,0 45,2 30,6 50,5 13 w odsetkach
staż w latach Staż Przeciętny staż *) w latach - stan w grudniu 2016 r. Wyszczególnienie Renty ogółem w 2016 r. Ogółem Renty przyznane w 2016 r. Mężczyźni Kobiety Ogółem Mężczyźni Kobiety renty z tytułu niezdolności do pracy 23,2 24,2 21,2 28,4 30,2 25,2 renty rodzinne **) 32,2 x x 30,2 x x Przeciętny staż *) w latach według rodzaju świadczenia rentowego - stan w grudniu 2016 r Ogółem w 2016 r. Przyznane w 2016 r. 35 30 25 20 15 10 5 0 renty z tytułu niezdolności do pracy renty rodzinne **) *) **) bez stażu hipotetycznego dla rent rodzinnych staż osoby, po której przyznano rentę; dotyczy rent rodzinnych przyznanych wg dotychczasowych zasad 14
Struktura wg stażu *) osób pobierających renty z tytułu niezdolności do pracy - stan w grudniu 2016 r. Staż ubezpieczeniowy w latach Staż Osoby pobierające renty z tytułu niezdolności do pracy Osoby, którym przyznano ogółem w 2016 r. w 2016 r. rentę z tytułu niezdolności do pracy Ogółem Mężczyźni Kobiety Ogółem Mężczyźni Kobiety w odsetkach Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 4 i mniej 4,4 4,1 4,9 1,5 1,5 1,3 5-9 9,9 8,6 12,6 6,0 5,1 7,6 10-14 11,5 10,0 14,5 6,5 5,3 8,9 15-19 13,1 12,3 14,6 8,8 6,7 12,8 20-24 14,5 14,4 14,7 10,9 8,6 15,0 25-29 15,1 16,2 12,9 14,8 13,4 17,4 30-34 15,0 15,2 14,7 18,9 18,9 18,8 35-39 10,7 11,9 8,4 19,0 21,5 14,5 40 i więcej 5,8 7,3 2,7 13,6 19,0 3,7 w latach Średni staż 23,2 24,2 21,2 28,4 30,2 25,2 Struktura według stażu *) osób pobierających renty z tytułu niezdolności do pracy w 2016 r. Pobierający renty z tytułu niezdolności do pracy ogółem ZUS w grudniu 2016 r. Pobierający renty z tytułu niezdolności do pracy, którym przyznano świadczenie w 2016 r. % 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 4 i mniej 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40 i więcej staż w latach *) bez stażu hipotetycznego 15
Wysokość emerytur i rent i rent Struktura emerytów i rencistów, którym przyznano świadczenie w 2016 r. według wysokości świadczeń w grudniu 2016 r. Wysokość świadczenia *) w zł Ogółem Emeryci Osoby, którym Osoby, Osoby, którym przyznano renty przyznano którym renty z tytułu z tytułu przyznano renty niezdolności niezdolności pracy rodzinne renty do pracy rodzinne w odsetkach Ogółem 600,00 i mniej 600,01-700,00 700,01-800,00 800,01-900,00 900,01-1000,00 1000,01-1200,00 1200,01-1400,00 1400,01-1600,00 1600,01-1800,00 1800,01-2000,00 2000,01-2200,00 2200,01-2400,00 2400,01-2600,00 2600,01-2800,00 2800,01-3000,00 3000,01-3500,00 3500,01-4000,00 4000,01-4500,00 4500,01-5000,00 5000,01 i więcej 100,0 100,0 100,0 100,0 2,7 3,8 - - 2,2 2,0 4,7-2,1 2,4 2,1-4,3 2,7 8,0 9,3 3,3 2,6 5,8 4,1 7,9 6,2 13,5 11,3 8,8 7,2 13,0 13,3 9,3 8,3 11,4 13,1 9,1 8,5 9,9 11,4 8,1 7,9 7,9 9,5 6,8 6,9 6,1 6,7 5,8 6,2 4,6 5,0 5,0 5,6 3,4 3,4 4,3 5,0 2,5 2,7 3,7 4,4 1,8 2,2 6,6 7,7 2,7 4,2 3,6 4,3 1,4 2,3 2,2 2,7 0,6 1,0 1,5 2,0 0,3 0,3 2,7 3,6 0,3 0,2 *) wysokość świadczenia (bez wypłat wyrównawczych) wraz z dodatkami pielęgnacyjnymi dla świadczeniobiorcy i dodatkami dla sierot zupełnych 16
% osób % osób Wysokość emerytur i rent Struktura emerytów i rencistów, którym przyznano świadczenie Emeryci w 2016 i renciści, r. wg wysokości którym przyznano świadczeń świadczenie w grudniu 2016 r. w 2016 r. 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 wysokość w zł Struktura osób, którym przyznano emerytury i renty w 2016 r. wg wysokości i rodzajów świadczeń w grudniu 2016 r. Emeryci Osoby, którym przyznano renty z tytułu niezdolności do pracy Osoby, którym przyznano renty rodzinne 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 wysokość w zł 17