Wykształcenie na zamówienie Wyniki kolejnej edycji konkursu na kierunki zamawiane Według szacunków ministerstwa, w roku 2013 w polskim przemyśle zabraknie ponad 46 tys. inżynierów, a w usługach ponad 22 tys. specjalistów (już brakuje specjalistów w budownictwie kolejowym i w melioracji). To problem nie tylko Polski, inne kraje Europy również poszukują sposobów, aby zachęcić młodych ludzi do kształcenia na kierunkach ścisłych. CEDEFOP (Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego) przewiduje, że do 2015 roku europejska gospodarka będzie potrzebowała około 15 mln profesjonalistów, do których zalicza inżynierów, specjalistów z zakresu nauk ścisłych oraz ochrony zdrowia i około 19 mln techników (w tych samych dziedzinach). Niedobór kadr o kwalifikacjach technicznych jest sygnalizowany również przez przedsiębiorstwa. W Polce udział absolwentów kierunków ścisłych i technicznych na 1000 osób z populacji 20-29 lat w 2005 roku wynosił 11,1 (średnia w UE-27 to 13,2). 1 Spośród 1,9 mln studentów w Polsce w roku akademickim 2007/2008, najwięcej osób kształciło się na kierunkach ekonomicznych i administracyjnych (23%), społecznych (13,9%) oraz pedagogicznych (12%), a najmniej na inżynieryjno-technicznych (6,8%). Proporcje takie dotyczyły także ponad 410 tys. absolwentów z lat 2006/2007. Wyniki rekrutacji 2010/2011 pozwalają Ministerstwu Nauki i Szkolnictwa Wyższego chwalić się sukcesem skuteczności promocji kierunków matematycznych, technicznych oraz przyrodniczych. Bezustannie zwiększa się zainteresowanie studiami inżynierskimi. W roku 2010 edukację w murach politechnik rozpoczęło prawie 100 tys. studentów. To aż trzykrotnie więcej niż na uczelniach ekonomicznych i prawie czterokrotnie więcej niż na uczelniach pedagogicznych. Wśród najpopularniejszych kierunków znalazły się także te z listy pożądanych kierunków technicznych i matematyczno-przyrodniczych. 2 W najnowszym badaniu 3 przedsiębiorcy skupieni w BUSINESSEUROPE (Konfederacja Europejskiego Biznesu) wymieniają brak pracowników o kwalifikacjach z zakresu nauk 1 Źródło: 2 Źródło: www.nauka.gov.pl 3 http:///artykul/692847.html Źródło: strony internetowe Strona 1
ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki jako jedną z największych przeszkód w rozwoju gospodarczym w najbliższej przyszłości. Co prawda w ostatniej dekadzie w krajach Unii Europejskiej liczba studentów i absolwentów takich kierunków studiów w ujęciu bezwzględnym wzrosła z 630 400 w 1999 roku do 916 100 w roku 2008, jednak w stosunku do całkowitej liczby absolwentów szkół wyższych spadła z 24,8 proc. w roku 1999 do 22,7 proc. w 2005 roku. Działaniem mającym zapobiegać takiej sytuacji jest rządowy program kierunków zamawianych realizowany od 2008 roku. Ma on na celu zwiększenie liczby studentów na kierunkach matematycznych, technicznych i przyrodniczych czyli tych, które zostały uznane przez ekspertów jako strategiczne dla rozwoju polskiej gospodarki. Do 2013 roku na program ten przewidziano łącznie ponad 1 mld zł. Pieniądze na ten cel pochodzą z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata 2007-2013 priorytet IV Szkolnictwo Wyższe i Nauka poddziałanie 4.1.2 Zwiększenie liczby absolwentów kierunków o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy. Kierunkami promowanymi do wsparcia w tegorocznej edycji konkursu były: 4 1. 2. 3. Budownictwo 4. Chemia 5. 6. Fizyka/fizyka techniczna 7. 8. Inżynieria materiałowa 9. Inżynieria środowiska 10. 11. 12. Mechatronika 13. 14. wzornictwo 4 Kierunki z listy kierunków zapisanych w Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 13 czerwca 2006 r. w sprawie nazw kierunków studiów (Dz.U. Nr 121, poz. 838 z późn, zm.). Źródło: strony internetowe Strona 2
Wyłonione w konkursie uczelnie, które chcą kształcić studentów kierunków zamawianych otrzymały środki na m.in.: zwiększenie naboru na kierunkach kluczowych dla gospodarki, zorganizowanie kursów wyrównawczych dla studentów pierwszych lat z matematyki i fizyki, unowocześnienie programów studiów, zajęcia dydaktyczne prowadzone przez wybitnych specjalistów, kursy i staże dające dodatkowe kwalifikacje i uprawnienia zawodowe, wyjazdy studyjne do przedsiębiorstw oferujących zatrudnienie absolwentom, udział studentów w konferencjach naukowo-technicznych, motywacyjne stypendia dla najlepszych studentów (nawet 1000 zł miesięcznie). Wykaz uczelni i realizowanych kierunków, które uzyskały dofinansowanie w 2011 r.: Uczelnia Akademia Pomorska w Słupsku Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku Białej Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży Politechnika Białostocka Kierunek Fizyka Budownictwo Politechnika Częstochowska Mechatronika Źródło: strony internetowe Strona 3
Politechnika Gdańska Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki Politechnika Łódzka Chemia w j. angielskim Technologia ochrony środowiska Budownictwo Inżynieria środowiska Politechnika Poznańska Politechnika Radomska im. Kazimierza Pułaskiego Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza Politechnika Śląska Inżynieria materiałowa Mechatronika Elektronika i telekomunikacja stosowana z komputerową nauką o materiałach Nanotechnologia Technologie procesów materiałowych Źródło: strony internetowe Strona 4
Politechnika Świętokrzyska Społeczna Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie Wydział zamiejscowy w Poznaniu Uniwersytet Humanistyczno- Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Budownictwo Inżynieria środowiska Wzornictwo w j. angielskim Wzornictwo Uniwersytet Jagielloński Uniwersytet Łódzki Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Uniwersytet Rzeszowski Studia matematyczno-przyrodnicze Zaawansowane materiały i nanotechnologia Analityka gospodarcza Inżynieria i gospodarka wodna Źródło: strony internetowe Strona 5
Uniwersytet Śląski w Katowicach Inżynieria materiałowa Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy im. J. i J. Śniadeckich w Bydgoszczy Uniwersytet Warszawski Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy Inżynieria materiałowa Inżynieria środowiska i chemia jądrowa Fizyka Opracowano w Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Tarnowie r. Źródło: strony internetowe Strona 6