Prof. UAM, dr hab. Danuta Minta-Tworzowska Tel. +48 (0-61) 829 47 97 E-mail: danminta@amu.edu.pl Życiorys naukowy Studia w zakresie archeologii odbyłam na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu w latach 1972-1977. Magisterium uzyskałam na podstawie pracy Systematyka ceramiki kultury przeworskiej z Kruszy Zamkowej, stan. 3. Pracuję w Instytucie Prahistorii UAM od 1 lipca 1977 r. Stopień dr n. humanistycznych w zakresie archeologii uzyskałam w dniu 2 listopada 1983 r. na podstawie pracy doktorskiej napisanej pod kierunkiem prof. dra hab. Jana Żaka, pt. Elementy metodologii prahistorii w historiozofii P. Teilharda de Chardin; stopień dr habilitowanego n. humanistycznych w zakresie archeologii w dniu 16 maja 1994 r. na podstawie pracy pt. Klasyfikacja w archeologii jako sposób wyrażania wyników badań, hipotez i teorii archeologicznych. Stanowisko prof. UAM - od 1997 r. Zainteresowania badawcze Moje prace badawcze mieszczą się w nurcie studiów i zainteresowań teorią, metodologią i historią refleksji w archeologii (historią literatury archeologicznej). Poświęcone są takim problemom jak: kwestia postępu poznawczego w archeologii, prahistoria pozytywistyczna, procesualna i postprocesualna. Ważnym nurtem zainteresowań jest refleksja na źródłem archeologicznym. Zasadniczo jednak skupiłam się na procedurze badawczej archeologii. To wokół klasyfikacji swoistej osi archeologii starałam się zbudować metodologię, wyrażającą ideę nowoczesnej archeologii, odwołującej się do kategorii kultury, działań ludzkich, określonych konstruktów teoretycznych. Moje zainteresowania w ostatnim czasie dotyczą teorii społecznej w archeologii, problematyki tożsamości społeczeństw pradziejowych, kategorii czasu i przestrzeni w archeologii oraz symboliki i sztuki pradziejowej. Prace te obejmują swym zasadniczym zakresem archeologię oraz w takim stopniu jak to jest niezbędne zagadnienia z antropologii kulturowej, metodologii nauk, metodologii historii, a także z zakresu logiki i statystyki. Dlatego również problematyka interdyscyplinarności badań archeologicznych znajduje się w horyzoncie moich zainteresowań.
Działalność dydaktyczna Wypromowałam około 50 magistrów. Cztery osoby napisały pod moim kierunkiem prace doktorskie, a 9 kolejnych doktorantów jest w trakcie realizacji swoich prac. Wypromowani doktorzy: * Dr Adriana Ciesieska, Elementy teorii społecznej w archeologii koncepcje grup, instytucji i struktur społecznych, data uzyskania stopnia- 13.11.2000 r.; recenzenci: prof. dr hab. B. Gediga, prof. dr hab. P. Urbańczyk. * Dr Przemysław Krajewski, Analiza przestrzenna osadnictwa Wyspy Wolin i prawego brzegu Dziwny od środkowego okresu epoki brązu do wczesnej epoki żelaza, data uzyskania stopnia 05.03.2004 r., prof. dr hab. S. Kadrow. * Dr Michał Pawleta, Koncepcja dziecka i dzieciństwa w perspektywie badań archeologicznych neolitu środkowoeuropejskiego, recenzenci: prof. UKW, dr hab. Jacek Woźny; prof. UAM, dr hab. W. Rączkowski, data uzyskania stopnia 17.10.2005 r. * Dr Rafał Zapłata, Archeologiczne studia nad przestrzenią. Zastosowanie Systemów Informacji Geograficznej w badaniach nad wczesnośredniowiecznym osadnictwem grodowym na Pomorzu, recenzenci: prof. UKW J. Woźny, prof. UAM dr hab. W. Rączkowski, data uzyskania stopnia: 13.02.2006 r. Otwarte przewody doktorskie: * Mgr Magda Chrapek, Archeologia kobiecego ciała w przestrzeni średniowiecznego miast w Polsce, 26.06.2006 r. *Mgr Tomasz Burda, Społeczne konteksty funkcjonowania archeologii w perspektywie przemian w teorii nauki, 10.06.2002 r. *Mgr Agnieszka Dolatowska Strategie społeczne w perspektywie archeologii śmierci, 10.06.2002 r. *Mgr Katarzyna Jasiewicz, Obszary bagienne w kulturze człowieka pradziejowego. Waloryzacja przestrzeni w Epoce Brązu i wczesnej epoce Żelaza na terenie Europy, 23.06.2003 r. *Mgr Igor Kołoszuk, problemy zmiany kulturowej w perspektywie badań archeologicznych, 12.06. 2005 r. *Mgr Łukasz Olędzki, Pogranicze kulturowe w badaniach zachowań performatywnych. Kulturowe strategie kreowania postaw światopoglądowych na podstawie analizy cmentarzysk Północnego Nadczarnomorza (Wczesna Epoka Żelaza), 17.05.2004 r.
*Mgr Agnieszka Tokarczuk-Różańska, problematyka ciała w archeologii. Studia nad sposobami konstruowania /definiowania cielesności przez społeczności zamieszkujące ziemie polskie w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza. 23.06.2003 r. *Mgr Joanna Przygocka, Popularyzacja idei ochrony zabytków. Próba oceny stanu i perspektywy rozwoju, 26.06.2006 r. * Mgr Michał Sołtysiak, Podstawy ekonomiczne powstawania średniowiecznych ośrodków miejskich na Pomorzu w świetle badań archeologicznych. Obecnie (na lata 2008-210) otrzymałam grant promotorski na temat: Podstawy ekonomiczne powstawania średniowiecznych ośrodków miejskich na Pomorzu w świetle badań archeologicznych, którego realizatorem będzie mgr Michał Sołtysiak. Działalność organizacyjna W zakresie organizacyjnym najważniejsze działania, jakie podjęłam na rzecz organizacji nauki to: współorganizacja międzynarodowej konferencji Archaeologies East - Archaeologies West oraz kilku sesji krajowych; Współorganizacja sesji naukowych w ramach Komisji Dziejów i Metodologii Archeologii przy PAN w Warszawie, a obecnie Teorii i Metod Archeologii PAN. Odbyłam staże naukowe w Kilonii, Lyonie, Strasburgu, Brnie. Otrzymałam nagrody naukowe, a także za działalność organizacyjną na rzecz nauki, w tym III Stopnia Ministra Szkolnictwa Wyższego za pracę habilitacyjną oraz nagrody Rektorskie, ostatnie (w 2002 r., 2003 r., 2004 r., 2005 r., 2006 r., 2007 r. ) w tym Nagrody Rektorskie I Stopnia. Należę również do towarzystw i organizacji naukowych m.in. od 1992 r. jestem członkiem Komisji Dziejów i Metodologii Badań Archeologicznych (obecna nazwa Komisja Metod i Teorii Badań Archeologicznych) przy Komitecie Nauk Pra- i Protohistorycznych w Warszawie - od 1999 r. jestem wice-przewodniczącą Komisji (również na nową kadencję 2008-2010); od 1995 r. jestem członkiem European Association of Archaeologists, z kolei od 1996 r.- członkiem Komisji Archeologicznej PAN, a od 2005 r - członkiem PTPN. W ramach działań organizacyjnych Na Wydziale Historycznym i w Instytucie Prahistorii UAM: od 1997 r. jestem kierownikiem Zakładu Historii i Metodologii Prahistorii IP, w latach 1996-2002 r. byłam prodziekanem ds. studenckich na Wydziale Historycznym, a od 2002 r. do dziś pełnię funkcję dziekana Wydziału
Historycznego. W ramach działań organizacyjnych, które inicjowałam w ramach Wydziału Historycznego lub wdrażałam z ramach działań zespołowych w ostatnich latach za najistotniejsze uznałabym wprowadzenie systemu ECTS w programach studiów, głownie po to by studenci, doktoranci oraz nauczyciele akademiccy mogli uczestniczyć w programie Erasmus-Sokrates, a także by przygotować grunt do wdrażanego obecnie systemu bolońskiego, zmierzającego do porównywalności systemów kształcenia w całej Europie. Rozwijałam program Socrates-Erasmus, którego jestem koordynatorem W ramach Wydziału Historycznego (obecnie wyjeżdża ok. 90 studentów z Wydziału rocznie), a także program Most. W ostatnim czasie uczestniczyłam w pracach dotyczących studiów doktoranckich nowych zasad ich prowadzenia oraz programów na Wydziale. Uczestniczyłam również w 4 przewodach habilitacyjnych (dr hab. J. Woźnego, dr hab. W. Rączkowskiego, dr hab. A. Mierzwińskiego, dr hab. A. Marciniaka), oraz w przewodach doktorskich. Otrzymałam Medal Komisji Edukacji Narodowej oraz Srebrny Krzyż Zasługi. Wykaz ważniejszych publikacji: a) monografie: 1984 - Elementy metodologii prahistorii w historiozofii P. Teilharda de Chardin, Poznań. 1994 - Klasyfikacja w archeologii jako sposób wyrażania wyników badań, hipotez i teorii archeologicznych, Poznań. 2001 - (z W. Rączkowski), Archeologia-Paradygmat-Pamięć, Poznań. 2006 - (z Ł. Olędzki), Komu potrzebna jest przeszłość, Poznań. b) artykuły: 1980 - O metodzie systematyki wytworów kulturowych (na podstawie ceramiki naczyniowej z Kruszy Zamkowej, stan.3), Fontes Archaeologici Posnanienses, t. 31. 1985 - Pradziejowe i wczesnośredniowieczne osadnictwo w rejonie Lwówka, Fontes Archaeologici Posnanienses, t. 34, s. 94-133. 1986 - Model prahistorii inspirowany przez historiozofię, Archeologia Polski, t.31(2), s. 397-425.
1987 - Kwestia postępu poznawczego w archeologii i prahistorii, Folia Praehistorica Posnaniensia, t.2, s. 5-12. 1987 - Prehistorical Sources In Józef Kostrzewski s view, Folia Praehistorica Posnaniensia, t.3, s. 189-196. 1991 - Ujęcie nauki w historiozofii P. Teilharda de Chardin, Studia Metodologiczne, t.26, s.221-236. 1991 - (z J. Żak), Problematyka prahistorii pozytywistycznej, Folia Praehistorica Posnaniensia, t.4, s. 9-25. 1991 pamięci Profesora Doktora Jana Żak (1923-1990) współtwórcy współczesnej prahistorii polskiej, Archeologia Polski, t. 36, s. 323-336. 1993 - Classification et les moyens d`interpretation dans l`archeologie, Actes du XII Congres de USPP, Bratislava. 1994 - Sposoby formułowania hipotez w archeologii i prahistorii, Folia Praehistorica Posnaniensia, t.6, s.225-255. 1996 - (z W. Rączkowski), Theoretical Traditions in Contemporary Polish Archaeology, Word Archaeological Congres, t. 8, s. 196-209. 1997 - Culture and Society in Traditional and Procesual archaeology, Archaeologia Polona, 1997, t.34, s.59-81. 1997 - Francuska szkoła logicystyczna jako program badań w archeologii, (w: ) Archeologia i starożytnicy, Łódź 1997. 1998 - Continuity and change of classification in archaeology, (w: ) Theory and practice of archaeological research: Dialogue with the data: The archaeology of complex societies and its context in the 90, t. III, Warszawa 1998, s.191-223.
1998 - Jerzego Topolskiego koncepcja źródła historycznego a ujęcia źródeł archeologicznych, (w: ) Świat historii, Poznañ, 1998, s. 329-340. 2000 - Postmodernizm, myśl postrukturalistyczna a archeologia (Zarys problematyki), (w: ) Archeologia w teorii i w praktyce, A. Buko & P. Urbañczyk, red., Warszawa 2000, s. 87-97. 2000 - Kwestia przełomu metodologicznego w archeologii i prahistorii polskiej (w: ) Archeologia i prahistoria polska w ostatnim półwieczu, Poznań 2000, s. 527-537. 2000 - Symbole i symbolika w perspektywie badań archeologicznych, (w: ) Kultura symboliczna w kręgu pól popielnicowych epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Europie Środkowej, B. Gediga, D. Piotrowska (red.), Warszawa-Wrocław-Biskupin, s. 45-54. 2000 - Rekonstrukcje świata pradziejowego wobec krytyki postmodernistycznej, (w: ) Kultury pradziejowe a rzeczywistość, S. Tabaczyński (red.), Warszawa, s. 185-195. 2000 - Rola i znaczenie doświadczenia w archeologii, Przegląd Archeologiczny, t. 48, s. 5-18. 2000 - Świat archeologii w świetle źródeł archeologicznych, Acta historica et museologica Universitatis Silesianae Opaviensis, t.5, Opava, s. 49-59. 2001 - (z W. Rączkowski), Archeologia Paradygmat Pamięć. W dziesiątą rocznicę śmierci Profesora Jana Żaka, [w:] Archeologia. Paradygmat. Pamięć, (red.) D. Minta- Tworzowska, W. Rączkowski. Poznań,. s. 7-15. 2002 - Between a community of inspiration and the separateness of archaeological traditions,(w: ) Archaologien Europas/ Archaeologies of Europe. Geschichte, Methoden und Theorien/ History, Methods and Theories, Munster, Tubinger Archaeologische
Taschenbucher, P. Biehl, A. Gramsch, A. Marcinak, red., New York, Munchen, Berlin, s. 53 64. 2002 - Debates contemporancos na Arqueologia: o examplo da classificacio, parte 2, Revista de Historia da Arte e Arqueologia, t. 4. 2003 - Zakończenie- kilka refleksji na temat refleksji o przeszłości, (w) Wiara pamięć archeologia, Ł. Olędzki (red.), Poznań, s. 255-262. 2003 - Archeologies West- Archaeologies Oest, sprawozdanie z międzynarodowej konferencji w Poznaniu, Folia Praehistorica Posnaniensia, t. X/XI, 2003, s.373-383. 2004 - Zamiast zakończenia, (w) Horyzonty archeologii, K. Jasiewicz & M. Rozwadowski (red.), Poznań 2004, s. 117-120. 2003 - Archeologia- Paradygmat-Pamięć. W dziesiątą rocznicę śmierci Profesora Jana Żaka, Folia Praehistorica Posnaniensia, t.x/xi, s. 383-394. 2004 - Les heros dans l histoire- resume, [w:] Les heros dans l histoire- Colloque Poznań, M.Kujawska, B. Jewsiewicki (red.), Laval, s.7-11. 2005 - (z W. Rączkowski), Overcoming the barriers: Jan Żak s involvement in bulding contacts with German archaeology, Archaeologia Polona, vol. 42, s.128-143. 2006 - Archeolog i inni kulturolodzy wobec pytania o potrzebę przeszłości, (w ) Komu potrzebna jest przeszłość, D. Minta-Tworzowska & Ł. Olędzki (red.), Poznań, s.25-33. 2006 - (z Ł. Olędzkim), Słowo wstępne, czyli komu potrzebna jest przeszłość, (w) Komu potrzebna jest przeszłość, D. Minta-Tworzowska & Ł. Olędzki (red.), Poznań, s. 5-25.
2006 - Interdyscyplinarność badań naukowych a archeologia, (w) Studia i materiały do dziejów Pałuk, t.vi - XXV lat badań archeologiczno-architektonicznych w Lekneńskim kompleksie osadniczym, A. Wyrwa (red.), Poznań 2006, s.17-27. 2006 - Interdisciplinary research and archaeology, Archaeologia Polona, 2006, vol. 44, s.227-237. 2007 - (z W. Rączkowski), Standardy teoretyczne we współczesnej polskiej archeologii, (w :)Pół wieku z dziejów archeologii polskiej, J. Lech (red.), Warszawa, s..219-247. Prace popularno-naukowe: 2006 - Wydział Historyczny jego wczoraj, dziś i jutro, (w) 30.rocz:nica utworzenia Wydziału Historycznego Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, 2006, s. 7-13. 2006 - (z K. Jasiewicz) Instytut Prahistorii UAM, (w) 30.rocznica utworzenia Wydziału Historycznego Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, 2006 s.42-51.