P O W I A T O W Y U R ZĄD PRACY

Nie moŝna wyświetlić obrazu. Na komputerze moŝe brakować pamięci do otwarcia obrazu lub obraz moŝe być uszkodzony. Uruchom ponownie komputer, a następnie otwórz plik ponownie. Jeśli czerwony znak x nadal będzie wyświetlany, konieczne moŝe być usunięcie obrazu, a następnie ponowne wstawienie go. P O W I A T O W Y U R ZĄD PRACY ul. Rzeźnicza 12, 41-200 Sosnowiec, tel. 266 33 24, 266 36 35, 266 13 87 ; fax wew.420, 508 Sosnowiec, Marzec 2009r. 1

1. WSTĘP Bezrobocie stanowi jeden z najbardziej dotkliwych problemów społeczno -gospodarczych. W dłuŝszej perspektywie czasowej szczególnie bolesne wydają się być skutki społeczne, które są przez nie wywoływane. Z tego powodu ograniczenie skali bezrobocia stanowi jeden z głównych celów i priorytetów polityki państwa, określonych w obowiązujących planach strategicznych. Dla podejmowania skutecznych działań słuŝących ich realizacji oraz efektywnej promocji zatrudnienia, niezbędnym jest obserwacja procesów zachodzących na lokalnym rynku pracy. Niniejsze opracowanie zawiera analizę rynku pracy pod kątem kształtowania się popytu i podaŝy siły roboczej w przekroju zawodowym. Opracowanie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych naleŝy takŝe do zadań samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy według art. 9 ust. 1 pkt ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. 2004, Nr 99, poz. 1001 ze zm.). Zadanie to zostało ponadto umieszczone w Krajowym Planie Działań na Rzecz Zatrudnienia na 2005 rok w wytycznej nr 3: Dostosowanie do zmian oraz promocja zdolności przystosowawczych i mobilności na rynku pracy. Jego celem ma być koordynacja kierunków kształcenia i szkolenia bezrobotnych i osób poszukujących pracy z potrzebami rynku pracy. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝkowych to proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaŝy zasobów pracy w przekroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów: szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Zawód deficytowy to zawód, na który na rynku pracy występuje wyŝsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawód nadwyŝkowy to zawód, na który na rynku pracy występuje mniejsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. 2

PoniŜsze informacje o sytuacji na rynku pracy, posłuŝą jako źródło informacji dla: określenia kierunków szkoleń osób bezrobotnych, adekwatnych do zapotrzebowania na rynku pracy, prowadzenia racjonalnej gospodarki środkami Funduszu Pracy, będącymi w dyspozycji Urzędu Pracy na róŝne aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu, szczególnie na aktywizację młodzieŝy, podnoszenia efektywności pośrednictwa pracy poprzez uzyskiwanie bieŝących informacji o planach zatrudnienia w zakładach pracy, ścisłej współpracy z poradnictwem zawodowym poprzez wskazywanie doradcom zawodowym zawodów poszukiwanych przez lokalnych pracodawców, oraz takich na które maleje zapotrzebowanie. 3

2. ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) Poziom bezrobocia na koniec 2008 roku. Wyszczególnienie Liczba bezrobotnych Stan na 31.12.2007 I kwartał II kwartał 2008 rok III kwartał IV kwartał 9.854 9.160 7.547 6.913 7.400 Napływ bezrobotnych 4.994 1.263 1.326 1.695 1.598 Odpływ bezrobotnych 5.353 2.056 1.692 1.864 1.044 Dynamika ( % ) 100 92,9 76,6 70,1 75,1 Stopa bezrobocia (%) 12,4 11,5 9,7 8,6 9,2 Liczba bezrobotnych Bezrobotni Napływ Odpływ 9854 5353 9160 7547 6913 7400 4994 2056 1692 1864 1598 1263 1326 1695 1044 IV kwartał 2007r. I kwartał 2008r. II kwartał 2008r. III kwartał 2008r. IV kwartał 2008r. 4

Liczba bezrobotnych zarejestrowanych na koniec 2008 roku była równa 7.400 osób i była mniejsza o 2.454 osoby od liczby zarejestrowanych na koniec grudnia 2007 roku. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Sosnowcu w końcu grudnia 2008r. wyniosła 7400 osób i w porównaniu do sytuacji \ końca III kwartału była wyŝsza o 487 osób tzn. o 6,6%. Wzrost bezrobocia spowodowany był: zakończeniem prac sezonowych w budownictwie, drogownictwie oraz zakończeniem zatrudnienia dotowanego, światowym kryzysem gospodarczym, który dotknął głównie branŝę metalurgiczną i motoryzacyjną, poszukiwaniem zatrudnienia przez osoby powracające z zagranicy. W analizowanym okresie obserwuje się spadek stopy bezrobocia w Sosnowcu, w grudniu 2008 roku jest mniejsza o 3,2% w porównaniu ze stopą bezrobocia w grudniu 2007 roku. 5

Stopa bezrobocia 12,4 11,5 11,4 9,3 11,1 8,7 9,7 9,6 8,9 8,6 9,5 9,2 7,4 6,7 6,9 IV kwartał 2007r. I kwartał 2008r. II kwartał 2008r. III kwartał 2008r. IV kwartał 2008r. Sosnowiec Śląśk Kraj Licznie reprezentowaną, grupą bezrobotnych zarejestrowanych w tutejszym Urzędzie są osoby, które nie posiadają Ŝadnego zawodu (wyuczonego lub wykonywanego). Napływ osób z tej grupy stanowi 25,3% napływu wszystkich bezrobotnych w 2008 roku, natomiast na koniec okresu grupa ta stanowiła 20,7% ogółu osób zarejestrowanych. Lp. Stan na koniec 30.06.2008r. (% ogółu zarejestr.) Napływ na koniec 30.06.2008r. (% ogółu zarejestr.) Bezrobotni zarejestrowani nie posiadający Ŝadnego zawodu Ogółem 1531 (20,7%) 4443 (25,3%) Kobiety 964 (23,3%) 2438 (28%) W tym Zarejestrowani powyŝej 12 Absolwenci miesięcy Ogółem Kobiety Ogółem Kobiety 98 (39,5%) 552 (38,2%) 62 (40,5%) 366 (40%) 69 (6,1%) 36 (5,3%) - - 6

Analizując strukturę bezrobotnych według zawodów na koniec 2008 roku moŝna wyszczególnić najliczniej zarejestrowanych w zawodach: Sprzedawca - 460 osób Ślusarz - 244 osoby Asystent ekonomiczny (Zawód szkolny: Technik ekonomista) - 211 osób Pracownik biurowy (Zawód szkolny: Technik prac biurowych) - 164 osoby Krawiec - 154 osoby Technik mechanik - 150 osób Górnik eksploatacji podziemnej - 119 osób Kucharz - 116 osób Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - 108 osób Sprzątaczka - 105 osób Murarz - 98 osób Analizując strukturę bezrobotnych kobiet według zawodów na koniec 2008 roku moŝna wyszczególnić najliczniej zarejestrowane w zawodzie: Sprzedawca - 427 osób Asystent ekonomiczny (Zawód szkolny: Technik ekonomista) - 193 osoby Krawiec - 151 osób Pracownik biurowy (Zawód szkolny: Technik prac biurowych) - 144 osoby Sprzątaczka - 105 osób Kucharz - 93 osoby Szwaczka - 62 osoby Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - 58 osób Ekonomista - 58 osób Kelner - 54 osoby Pedagog - 48 osób 7

Struktura bezrobotnych wg zawodów w 2008r. % 6,2 3,3 2,85 2,2 2,1 2 1,6 1,5 1,45 1,4 1,3 Sprzedawca Ślusarz Technik ekonomista Technik prac biurowych Krawiec Technik mechanik Górnik eksploatacji podziemnej Kucharz Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Sprzątaczka Murarz 8

Struktura bezrobotnych kobiet wg zawodów w 2008r. % 10,7 4,7 3,5 3,6 2,2 1,4 2,5 1,5 1,4 1,3 1,1 Sprzedawca Technik ekonomista Technik prac biurowych Krawiec Kucharz Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Sprzątaczka Szwaczka Ekonomista Kelner Pedagog 9

3. ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) W w okresie od stycznia do grudnia 2008r. w powiecie miasta Sosnowiec zostało zgłoszonych 15624 oferty pracy. Analizując strukturę ofert pracy wg grup zawodowych moŝna stiwerdzić, Ŝe zdecydowanie najwięcej ofert wpłynęło dla: robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń - 22,9% górnicy i robotnicy budowlani - 13,3% robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie - 10,8% pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach - 10,4% pracownicy obsługi biurowej - 7,9% kierowcy i operatorzy pojazdów - 6,2% sprzedawcy i demonstratorzy - 4,8% pracownicy usług osobistych i ochrony - 4,7% operatorzy i monterzy maszyn - 4,6% pracownicy obrotu pienięŝnego i obsługi klientów - 2,8% Natomiast najwięcej ofert wpłynęło dla następujących zawodów: robotnicy przygotowujący i wznoszący konstrukcje metalowe 7,5% gospodarze budynków 6,5% robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym 5,7% spawacze i pokrewni 5,5% sprzedawcy i demonstratorzy 4,8% monterzy maszyn i urządzeń mechanicznych 3,8% ślusarze i pokrewni 2,9% murarze i pokrewni 2,6% magazynierzy i pokrewni 2,6% MoŜna takŝe wyróŝnić zawody oraz grupy zawodowe dla których nie było Ŝadnych zgłoszonych ofert pracy w okresie od stycznia do grudnia 2008r. Są to: Technicy technologii chemicznej, Specjaliści administracji publicznej, Kontrolerzy i inspektorzy administracji publicznej, Filozofowie, historycy i politolodzy, Bibliotekoznawcy i specjaliści informacji naukowej, Archiwiści i muzealnicy, 10

Nauczyciele szkół specjalnych, Nauczyciele szkół wyŝszych, PołoŜne, Specjaliści technologii Ŝywności i Ŝywienia człowieka, Biochemicy, biofizycy, Biotechnolodzy, InŜynierowie chemicy, Architekci, urbaniści, Matematycy, Fizycy i astronomowie, Kierownicy małych przedsiębiorstw obsługi biznesu. 4. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH Analizując sporządzony raport moŝna zauwaŝyć, iŝ spora grupa zawodów to zawody deficytowe. Z badań wynika, iŝ zawody deficytowe to te, w których w minionym roku zgłoszono oferty pracy, natomiast w ewidencji bezrobotnych nie odnotowano osób posiadających wymieniony zawód lub stanowiły one niewielką liczbę. PoniŜsza tabela przedstawia liczbę osób zarejestrowanych w stosunku do liczby ofert pracy. Lp. Zawody deficytowe W > 1,1 Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w 2008 roku Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w 2008 roku Średnia miesięczna nadwyŝka (deficyt) podaŝy siły roboczej w 2008 roku Wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodów -W- 1 Monter rurociągów okrętowych 29,1667 0,0833-29,0833 350 2 Robotnik magazynowy 29,6667 0,25-29,4167 118,6667 3 Spawacz ręczny łukiem elektrycznym 47,75 1,1667-46,5833 40,9286 4 StraŜnik miejski 3,3333 0,0833-3,25 40 5 Robotnik gospodarczy 84,75 4,0833-80,6667 20,7551 6 Robotnik leśny 5,5833 0,3333-5,25 16,75 7 Elektromonter instalacji elektrycznych 24,75 1,5-23,25 16,5 11

8 Operator koparek i zwałowarek 5 0,3333-4,6667 15 9 Operator agregatów do obróbki cieplnej 1,25 0,0833-1,1667 15 10 Telemarketer 6,5 0,5-6 13 11 Kierowca ciągnika rolniczego 1,0833 0,0833-1 13 12 Pakowacz 20,4167 1,5833-18,8333 12,8947 13 Operator sprzętu do robót ziemnych 5,25 0,4167-4,8333 12,6 14 Zbrojarz 10,25 0,8333-9,4167 12,3 15 Kierowca operator wózków jezdniowych 18,4167 1,5-16,9167 12,2778 16 Grafik komputerowy 1 0,0833-0,9167 12 17 Ratownik wodny 1,75 0,1667-1,5833 10,5 18 Animator kultury 0,8333 0,0833-0,75 10 19 Ogrodnik uprawa warzyw polowych 0,8333 0,0833-0,75 10 20 Kasjer handlowy 30,8333 3,25-27,5833 9,4872 21 Blacharz budowlany 3,0833 0,3333-2,75 9,25 22 Monter podzespołów i zespołów elektronicznych 4,5833 0,5-4,0833 9,1667 23 Mechanik autobusów 0,75 0,0833-0,6667 9 24 Brukarz 11,75 1,3333-10,4167 8,8125 25 Monter konstrukcji stalowych 10,25 1,1667-9,0833 8,7857 26 Glazurnik 1,9167 0,25-1,6667 7,6667 27 Policjant słuŝby prewencji 2,4167 0,3333-2,0833 7,25 28 Operator suwnic [suwnicowy] 18,75 2,6667-16,0833 7,0312 29 Konserwator budynków 0,5833 0,0833-0,5 7 30 Operator Ŝurawia wieŝowego 0,5833 0,0833-0,5 7 31 Technik geodeta 3,25 0,5-2,75 6,5 32 Tynkarz 2,1667 0,3333-1,8333 6,5 33 Szlifierz metali 2,1667 0,3333-1,8333 6,5 34 Spawacz ręczny gazowy 22,6667 3,5-19,1667 6,4762 35 Kierownik małego przedsiębiorstwa w budownictwie 1 0,1667-0,8333 6 36 Ekspedient w punkcie usługowym 1 0,1667-0,8333 6 37 Elektromonter urządzeń dźwignicowych [konserwator] 0,5 0,0833-0,4167 6 38 Pomoc domowa 0,5 0,0833-0,4167 6 39 Konserwator części 3,5 0,5833-2,9167 6 40 Monter sieci telekomunikacyjnych 0,9167 0,1667-0,75 5,5 41 Ustawiacz 0,9167 0,1667-0,75 5,5 42 Oczyszczacz konstrukcji stalowych 0,4167 0,0833-0,3333 5 43 Krajacz materiałów budowlanych 0,8333 0,1667-0,6667 5 44 Operator urządzeń do produkcji wyrobów cukierniczych 0,4167 0,0833-0,3333 5 45 Sortowacz 3,0833 0,6667-2,4167 4,625 46 Monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych 1,8333 0,4167-1,4167 4,4 47 Rewident taboru kolejowego 1,0833 0,25-0,8333 4,3333 48 Dekarz 8,1667 1,9167-6,25 4,2609 49 Administrator sieci informatycznej 0,6667 0,1667-0,5 4 50 Drwal 0,6667 0,1667-0,5 4 51 Toromistrz 0,6667 0,1667-0,5 4 52 Robotnik budowlany 74,5833 18,75-55,8333 3,9778 53 Cieśla 14,5833 3,75-10,8333 3,8889 54 Monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 10,8333 2,8333-8 3,8235 55 Monter konstrukcji budowlanych 0,9167 0,25-0,6667 3,6667 56 Kierowca autobusu 4 1,1667-2,8333 3,4286 57 Posadzkarz 7,9167 2,3333-5,5833 3,3929 58 Robotnik torowy 4,5 1,3333-3,1667 3,375 59 Pomoc kuchenna 5,8333 1,8333-4 3,1818 12

60 Administrator baz danych 0,25 0,0833-0,1667 3 61 Operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej 1,25 0,4167-0,8333 3 62 Rzeźnik wędliniarz 6,4167 2,1667-4,25 2,9615 63 Operator automatycznej linii obróbki skrawaniem 0,9167 0,3333-0,5833 2,75 64 Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] 65,3333 24,1667-41,1667 2,7034 65 Monter nawierzchni kolejowej 1,75 0,6667-1,0833 2,625 66 Malarz konstrukcji i wyrobów metalowych 1,0833 0,4167-0,6667 2,6 67 InŜynier mechanik maszyny i urządzenia do obróbki metali 0,4167 0,1667-0,25 2,5 68 Agent ubezpieczeniowy 0,4167 0,1667-0,25 2,5 69 Pomoc farmaceutyczna 0,4167 0,1667-0,25 2,5 70 Prasowaczka [ręczna] 1,4167 0,5833-0,8333 2,4286 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS. Zaistniała sytuacja jest wynikiem konieczności zdobycia odpowiednich kwalifikacji, które muszą być zazwyczaj wysokie lub specyficzne dla danego zawodu, ponadto wymagana jest specjalistyczna wiedza zdobyta w trakcie pracy na w/w stanowiskach. Oprócz zawodów deficytowych i nadwyŝkowych występują równieŝ zawody będące w równowadze. Przez zawód w równowadze naleŝy rozumieć zawód, na który występuje na danym rynku pracy takie samo zapotrzebowanie jak liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie co obrazuje tabela. Lp. Zawody w równowadze 0,9 W 1,1 Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w 2008 roku Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w 2008 roku Średnia miesięczna nadwyŝka (deficyt) podaŝy siły roboczej w 2008 roku Wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodów 1 Specjalista do spraw marketingu i handlu [sprzedaŝy] 4,8333 4,4167-0,4167 1,0943 2 Pokojowa [w hotelu] 1,0833 1-0,0833 1,0833 3 Malarz budowlany 10,6667 10,3333-0,3333 1,0323 4 Pozostali zastępcy dyrektorów generalnych i prezesów 0,1667 0,1667 0 1 5 Kierownik wewnętrznej jednostki organizacyjnej gdzie indziej niesklasyfikowany 0,0833 0,0833 0 1 6 Programista 0,3333 0,3333 0 1 7 InŜynier mechanik mechanika precyzyjna 0,0833 0,0833 0 1 8 Inspektor dozoru technicznego 0,0833 0,0833 0 1 13

9 InŜynier włókiennik 0,0833 0,0833 0 1 10 Specjalista bezpieczeństwa i higieny pracy 0,4167 0,4167 0 1 11 Doradca personalny 0,0833 0,0833 0 1 12 Zarządca nieruchomości 0,0833 0,0833 0 1 13 Pozostali specjaliści do spraw społecznych 0,0833 0,0833 0 1 14 Projektant wzornictwa przemysłowego 0,0833 0,0833 0 1 15 Ratownik medyczny 0,3333 0,3333 0 1 16 Sekretarka medyczna 0,0833 0,0833 0 1 17 Trener sportowy 0,0833 0,0833 0 1 18 Bibliotekarz 0,0833 0,0833 0 1 19 Rejestratorka medyczna 1 1 0 1 20 Hostessa 0,0833 0,0833 0 1 21 Pozostali pracownicy usług osobistych gdzie indziej niesklasyfikowani 0,0833 0,0833 0 1 22 Monter sieci wodnych i kanalizacyjnych 0,25 0,25 0 1 23 Ślusarz narzędziowy 0,9167 0,9167 0 1 24 Ustawiacz maszyn do obróbki skrawaniem 0,0833 0,0833 0 1 25 Odlewnik wyrobów ceramicznych 0,25 0,25 0 1 26 Galwanizer 0,25 0,25 0 1 27 Operator maszyny rozlewniczej 0,0833 0,0833 0 1 28 Wytapiacz stali, surówki i Ŝelazostopów 0,0833 0,0833 0 1 29 Tłoczarz w metalu 0,3333 0,3333 0 1 30 Palacz kotłów c.o. gazowych 0,1667 0,1667 0 1 31 Operator [maszynista] stacji pomp 0,0833 0,0833 0 1 32 Operator kserokopiarek 0,1667 0,1667 0 1 33 Monter aparatury rozdzielczej i kontrolnej energii elektrycznej 0,0833 0,0833 0 1 34 Księgowy [samodzielny] 3,5 3,5833 0,0833 0,9767 35 Robotnik drogowy 2,5833 2,6667 0,0833 0,9688 36 Opiekunka dziecięca 2 2,0833 0,0833 0,96 37 Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] 9,5833 10,25 0,6667 0,935 38 Bufetowy [barman] 2,6667 2,9167 0,25 0,9143 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS. PoniŜsza tabela przedstawia zawody nadwyŝkowe tzn. zawody dla których średnia miesięczna liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w danym zawodzie przewyŝsza średnią miesięczną liczbę ofert pracy. Wśród zawodów nadwyŝkowych wybrano grupę zawodów najliczniej reprezentowanych w tutejszym Urzędzie. 14

Zawody nadwyŝkowe W < 0,9. Lp. Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w 2008 roku Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w 2008 roku Średnia miesięczna nadwyŝka (deficyt) podaŝy siły roboczej w 2008 roku Wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodów 1 Sprzedawca 61,5 88,5833 27,0833 0,6943 2 Technik mechanik 2,4167 34,0833 31,6667 0,0709 3 Krawiec 5,6667 25,5833 19,9167 0,2215 4 Górnik eksploatacji podziemnej 16,75 25,4167 8,6667 0,659 5 Kucharz 8,5833 24,4167 15,8333 0,3515 6 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 1,5833 19,9167 18,3333 0,0795 7 Technik elektronik 1,25 16,3333 15,0833 0,0765 8 Technik elektryk 1,1667 15,1667 14 0,0769 9 Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 1,4167 11,5833 10,1667 0,1223 10 Ekonomista 0,5 10,9167 10,4167 0,0458 11 Kelner 6,6667 10,75 4,0833 0,6202 12 Cukiernik 1,5 10,25 8,75 0,1463 13 Technik budownictwa 2,75 10,1667 7,4167 0,2705 14 Pedagog 0,0833 9,5 9,4167 0,0088 15 Szwaczka 4,25 9,3333 5,0833 0,4554 16 Mechanik samochodów osobowych 2,0833 9,1667 7,0833 0,2273 17 Tokarz 7,75 9,0833 1,3333 0,8532 18 Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] 6,5833 8,1667 1,5833 0,8061 19 Dozorca 5 8,0833 3,0833 0,6186 20 Technik informatyk 1,6667 7 5,3333 0,2381 21 Technik ochrony środowiska 0,4167 6,4167 6 0,0649 22 Pozostali mechanicy monterzy maszyn i urządzeń 1,25 6,3333 5,0833 0,1974 23 Piekarz 3 6,1667 3,1667 0,4865 24 Pielęgniarka 2,8333 4,9167 2,0833 0,5763 25 Elektromechanik elektrycznych przyrządów pomiarowych 1 4,3333 3,3333 0,2308 26 Salowa 0,4167 3,8333 3,4167 0,1087 27 Elektromonter maszyn i urządzeń górnictwa podziemnego 1,6667 3,6667 2 0,4545 28 Mechanik pojazdów samochodowych 2 3,6667 1,6667 0,5455 29 Lakiernik samochodowy 1,75 3,5833 1,8333 0,4884 30 Stolarz budowlany 0,1667 3,5833 3,4167 0,0465 31 Sekretarka 1,9167 3,5 1,5833 0,5476 32 Socjolog 0,25 3,5 3,25 0,0714 33 Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych 0,25 3,3333 3,0833 0,075 34 Pozostali elektromechanicy 0,25 3,25 3 0,0769 35 Filolog filologia obcojęzyczna 0,0833 3,25 3,1667 0,0256 36 Stolarz 1,25 2,9167 1,6667 0,4286 37 Blacharz samochodowy 1,5833 2,8333 1,25 0,5588 15

38 Malarz tapeciarz 0,1667 2,8333 2,6667 0,0588 39 Specjalista do spraw finansów [analityk finansowy] 0,1667 2,5 2,3333 0,0667 40 Fizjoterapeuta 1 2,3333 1,3333 0,4286 41 Formierz odlewnik 0,4167 2,1667 1,75 0,1923 42 Plastyk 0,0833 2,1667 2,0833 0,0385 43 Nauczyciel języka obcego 0,25 2,1667 1,9167 0,1154 44 Pracownik socjalny 0,0833 2 1,9167 0,0417 Technolog robót wykończeniowych w 45 budownictwie 0,0833 1,9167 1,8333 0,0435 46 Kucharz małej gastronomii 0,4167 1,8333 1,4167 0,2273 47 Asystent rachunkowości [zawód szkolny: Technik rachunkowości] 0,0833 1,8333 1,75 0,0455 48 Technik farmaceutyczny 0,8333 1,8333 1 0,4545 49 Chemik 0,0833 1,8333 1,75 0,0455 Monter instalacji i urządzeń 50 telekomunikacyjnych [telemonter] 0,1667 1,75 1,5833 0,0952 51 InŜynier elektryk 0,6667 1,75 1,0833 0,381 52 Geolog 0,4167 1,6667 1,25 0,25 53 Palacz pieców zwykłych 0,6667 1,5833 0,9167 0,4211 54 Stolarz meblowy 0,5833 1,5833 1 0,3684 55 Pozostali lakiernicy 0,1667 1,5833 1,4167 0,1053 56 Ogrodnik terenów zieleni 0,0833 1,5833 1,5 0,0526 57 Specjalista ochrony środowiska 0,0833 1,5833 1,5 0,0526 58 InŜynier inŝynierii materiałowej 0,0833 1,5833 1,5 0,0526 59 InŜynier mechanik maszyny i urządzenia przemysłowe 0,1667 1,5 1,3333 0,1111 60 Nauczyciel nauczania początkowego 0,0833 1,4167 1,3333 0,0588 61 Technik elektroradiolog 0,0833 1,25 1,1667 0,0667 62 Terapeuta zajęciowy 0,0833 1,0833 1 0,0769 63 Mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych 0,0833 1 0,9167 0,0833 64 Operator maszyn do obróbki skrawaniem 0,4167 0,9167 0,5 0,4545 65 Biolog 0,25 0,6667 0,4167 0,375 66 Kasjer bankowy 0,1667 0,5833 0,4167 0,2857 67 Forysta 0,0833 0,1667 0,0833 0,5 68 Elektromechanik pojazdów samochodowych 2,6667 3 0,3333 0,8889 69 Lekarz zdrowie publiczne 0,3333 0,5 0,1667 0,6667 70 Bez zawodu 0 370,25 370,25 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS. Wśród zawodów nadwyŝkowych dominują zawody wymagające wykształcenia zawodowego. Najczęściej pracę na wymienionych stanowiskach podejmują głównie męŝczyźni. 16

Mimo, Ŝe róŝnica wartości średnich miesięcznych liczby zarejestrowanych bezrobotnych i liczby ofert pracy nie jest największa, to na uwagę zasługują zawody: Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich], Technik informatyk, Technik farmaceutyczny, Sprzedawca, poniewaŝ, wskaźnik intensywności nadwyŝki siły roboczej do ofert pracy jest znaczny. 5. WNIOSKI Ranking grup zawodowych nadwyŝkowych na koniec 2008 roku. Lp. kod grupy zawodów nazwa grupy zawodów wskaźnik długotrwałego bezrobocia 1 "63" leśnicy i rybacy 0 2 "62" ogrodnicy 0 3 "01" siły zbrojne 0 4 "92" robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni 0 5 "24" pozostali specjaliści 0,0839 6 "32" średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia 0,094 7 "13" kierownicy małych przedsiębiorstw 0,25 8 "64" rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 0,2727 9 "81" operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 0,2771 10 "91" pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 0,2862 11 "41" pracownicy obsługi biurowej 0,292 12 "61" rolnicy 0,6 13 "33" nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy 0,75 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS. W przypadku współczynnika intensywności nadwyŝki równego 0, mamy do czynienia z brakiem ofert pracy dla określonej grupy zawodów. 17

Ranking grup zawodowych deficytowych na koniec 2008 roku. Lp Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodów 1 52 sprzedawcy i demonstratorzy, modelki, 0,641 2 "13" kierownicy małych przedsiębiorstw 0,7895 3 "81" operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 0,8435 4 "51" pracownicy usług osobistych i ochrony 0,949 5 "72" robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 1,8052 6 "71" górnicy i robotnicy budowlani 1,8227 7 "41" pracownicy obsługi biurowej 1,8238 8 "82" operatorzy i monterzy maszyn 2,6815 9 "93" robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 2,6948 10 "91" pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 3,0093 11 "42" pracownicy obrotu pienięŝnego i obsługi klientów 3,5 12 "33" nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy 3,5 13 "83" kierowcy i operatorzy pojazdów 3,5421 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS. W rankingu zawodów generujących długotrwałe bezrobocie, największymi grupami zawodowymi są: Rolnicy (wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosi 0,60), Pracownicy obsługi biurowej (wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosi 0,29), Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach (wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosi 0,28), Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych (wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosi 0,27). Najmniejsze to: Siły zbrojne (wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosi 0), Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni (wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosi 0), Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych (wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosi 0,10). 18

Analizując strukturę bezrobotnych według rodzaju działalności, ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy na koniec 2008r., moŝna zauwaŝyć, Ŝe najwięcej bezrobotnych generują sekcje /wg działalności PKD/: Handel hurtowy i detaliczny (13,1%), Działalność usługowa, komunalna, społeczna, indywidualna, pozostała (36,5%), Górnictwo (2,7%), Wytwarzanie i zaopatrywanie w energie elektryczną, gaz, wodę (1,2%). Według rankingu zawodów zgłoszonych w ofertach pracy na koniec 2008r. ze względu na wskaźnik uzyskania oferty najtrudniej jest znaleźć zatrudnienie osobom z grupy zawodów: Matematycy i pokrewni, Technicy technologii Ŝywienia (zawód szkolny: Technik technologii Ŝywienia obejmuje grupę elementarną 3213), Technicy technologii chemicznej i pokrewni, Łatwiej jest znaleźć ofertę pracy osobom z grupy zawodów: Robotnicy przygotowujący i wznoszący konstrukcje metalowe, Funkcjonariusze ochrony państwa, Ładowacze nieczystości, Betoniarze, Kierowcy samochodów cięŝarowych, Policjanci, Spawacze i pokrewni, Operatorzy wózków podnośnikowych. Wnioski wypływające z analizy pozwalają stwierdzić, Ŝe rynek pracy charakteryzuje się brakiem stabilności. Nadmiar pracowników występuje w większości zawodów i specjalności. Z kolei niedosyt występuje w ofertach zgłaszanych przez pracodawców. 19

Obecna sytuacja na rynku pracy powoduje, Ŝe wysoki poziom wykształcenia nie gwarantuje otrzymania pracy, ale daje większe moŝliwości w zwiększeniu szans na zdobycie zatrudnienia, co pozwoli zobrazować wykres ilustrujący % udział wpływających ofert pracy wg poziomu wykształcenia: Oferty pracy wg wykształcenia w grudniu 2008r. gimnazjelne i ponizej 31,6% wyższe 2,4% średnie 15,4% zasadnicze zawodowe 50,6% Odnosząc się do młodych ludzi konieczne jest zapewnienie im szerokoprofilowego nauczania co daje moŝliwości zdobywania umiejętności praktycznych i wiedzy teoretycznej, czyli zdolności do wykonywania zróŝnicowanych jakościowo zadań pracy. Dlatego tak teŝ często poruszany temat poszerzania i zdobywania nowych kwalifikacji dostosowanych odpowiednio do jeszcze szybciej zmieniających się warunków rynku pracy, nie powinien być lekcewaŝony w odnawianiu, poszerzaniu i zdobywaniu nowych kwalifikacji powinna słuŝyć dobrze rozwinięta edukacja, otwarta na zmieniający się rynek pracy. W istniejącejj rzeczywistości na terenie Polski niestety nie ma sprzyjających warunków do realizacji edukacji permanentnej. Ranking opracowała Agnieszka Pierzchała 20