Zabytki wiosek Kotliny Kłodzkiej Folder turystyczny
Autorzy : 1. Jacek Nida - P i e t a w S z a l e j o w i e G ó r n y m 2. Weronika Żółtańska - Sanktuarium w Starym Wielisławiu 3. Wiktoria Mędzkiewicz - Pałac w Wolanach 4. Adam Leżdżej - Kuźnia w Szalejowie Górny 5. Bartosz Wójcik - Pałac w Szalejowie Dolnym
1. PIETA Z KOŚCIOŁA W SZALEJOWIE GÓRNYM Koło starego budynku, który jeszcze w czerwcu 2011 roku był moją szkołą stoi kolumna a na niej widnieje Pieta. Jeśli przyjrzymy się jej bliżej, zobaczymy na kapitelu wyryte: dzban, gwoździe, młotek i bicz, czyli narzędzia Męki Pańskiej. Na cokole umieszczono łaciński napis mówiący, że ta kolumna należy do Łaskawej, Boleściwej Matki i została przez wierzących czcicieli Maryi z powodu ślubowania wzniesiona, którzy uciekają się do niej i szukają u niej pomocy. Jest to kamienna kopia drewnianej piety znajdującej się w kościele, czyli figury Matki Boskiej Bolejącej z ciałem zmarłego Syna na kolanach. Powstała na początku XVIII wieku. Opracował: Jacek Nida klasa V
2. Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Starym Wielisławiu. Legenda mówi o bogatym chłopie o nazwisku Schneider, który we śnie usłyszał polecenie Maryi, nakazującej mu wyrzeźbić jej wizerunek. Figurę wielisławską przedstawiano z mieczem w sercu. Z tyłu wizerunku widnieją krzyż, gąbka na długim kiju i włócznia, czyli atrybuty Męki Pańskiej. Tak bowiem, jako Matka Boska Boleściwa, stojąca pod krzyżem, miała ukazać się Maryja Schneiderowi. Krzyż i atrybuty Męki Pańskiej widoczne są w tle figury w ołtarzu głównym wielisławskiego sanktuarium. Do tego miejsca uświęconego modlitwą wiernych przybywali Czesi, Polacy i Niemcy i inne narodowowości. Przechowuje się tutaj m.in. relikwie Krzyża Świętego, św. Katarzyny Aleksandryjskiej i gwóźdź wykuty na wzór tego, jakim przybito rękę Pana Jezusa do krzyża. Kościół w Starym Wielisławiu istniał już w X wieku. W drodze do Gniezna miał zawitać tutaj - według starych przekazów - św. Wojciech.. Szczególnie pamiętny okazał się rok 1300, gdy papież Bonifacy VIII wydał bullę, w której nazwał wielisławską świątynię Przybytkiem Niebieskim i ustanowił ją kościołem pielgrzymkowym. Pierwszy kościół w Starym Wielisławiu, spalony w 1428 roku przez husytów, zastąpiony został murowanym. Obecny wzniesiono w XV wieku i rozbudowano w wiekach XVI i XVIII. Wystrój wnętrza jest głównie barokowy i rokokowy. Kościół nosi wezwanie św. Katarzyny Aleksandryjskiej, której relikwie przywieziono tutaj w 1660 roku z Rzymu. Opracowała: Weronika Żółtańska klasa V
3. Zamek na Wolanach Dzieje tej miejscowości są niezwykle ciekawe. Ziemie te należały w przeszłości do znanych możnych rodów Ziemi Kłodzkiej a z tym wiąże się powstanie okazałych do posiadłości rezydencji. W XV w. część Wolan należała do augustianów z Kłodzka. Znaczący rozwój wsi datuje się od XVIII w. W1735 r. Wolany nabył feldmarszałek austriacki hr. Von Wallis, który wzniósł wspaniałą rezydencję, prawdopodobnie z 63 pokojami, galerią i oranżerią. Wieś otrzymała wówczas (w 1738 r.) nową nazwę od nazwiska właściciela Wallis-furth (pierwotna nazwa to Werners-dorf). Wnętrza pałacu imponowały przepięknymi parkietami w postaci mozaik O tym jak imponujący kiedyś musiał być widok dla przyjeżdżających do pałacu gości, świadczą pozostałości obelisków przy wjeździe na teren pałacu. Niegdyś wieńczyły je mosiężne żołędzie i piękna kuta brama. Legenda głosi, że małżonka jednego z właścicieli pałacu, kazała wybudować owe obeliski jako łuk triumfalny" dla swego wracającego z wojny małżonka. Dzisiaj, gdy zechcemy przespacerować się po tej wsi. O dawnych czasach przypomni nam tylko szum liści w koronach starych drzew. Opracowała: Wiktoria Mędzkiewicz klasa V
4 Stara kuźnia w Szalejowie Górnym Mało kto wie, że w naszej miejscowości znajduje się stara kuźnia pochodząca z roku 1819 roku. Obecnie kuźnia jest zamknięta, ale jeszcze kilka lat temu zamieszkujący ją kowal, który służył pomocą w domowych naprawach. Z lektury pana Marka Perzyńskiego dowiedzieliśmy się, że w budynku znajduje się nadal wiele ciekawych narzędzi kowalskich. Jeżeli będziesz miał szczęście i spotkasz starego kowala, to może, gdy go poprosisz, pokaże ci wszelakie narzędzia kowalskie, jak i opowie o ich zastosowaniu. Opracował: Adam Leżdżej klasa V
5. PAŁAC W SZALEJOWIE DOLNYM Prawie każdy z mieszkańców Ziemi Kłodzkiej oglądał lub słyszał o zamku w Szalejowie Dolnym Jest to budowla imponująca. Zamek położony jest w malowniczym miejscu i otoczony dużymi połaciami zieleni. Niewielu zna historię baronostwa Münchhausen, dawnych właścicieli budowli. Rodzina Münchhausen żyła w szalejowskim zamku 150 lat. Przejęła tę posiadłość od rodziny von Reden. W XIX wieku zamek został przebudowany, przez dobudowę spiczastych wieży i dużej sali balowej. Karl Friedrich Hieronymus Freiherr v. Münchhausen, który zasłynął w świecie jako gawędziarz. Choć niektórzy nazywają go Baronem Kłamcą, z czym nie zgadza się Jego rodzina, uważają Oni, że ich przodek nie kłamał, lecz swoje pełne napięcia i przygód historie fantazyjnie ubarwiał. Baron Himlar von Münchhausen, potomek sławnego gawędziarza, opowiedział, że kiedy przybył do zamku ze swoją matką i starszym bratem, rósł słuchając opowiadań swojego dziadka i ojca o życiu w Hrabstwie Kłodzkim. Opracował: Bartosz Wójcik klasa V