Wykaz skrótów i bibliografia

1 Marek Janicki Zabytki przewidziane do digitalizacji i zamieszczenia w kolekcji Bitwa pod Grunwaldem w ramach Elektronicznego Archiwum Zabytków Piśmiennictwa Polskiego (do r. 1600) Wykaz skrótów i bibliografia - AGAD= Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie -- AZ= Archiwum Zamoyskich -- MK= Metryka Koronna - AJZ, I= Archiwum Jana Zamoyskiego, t. I, wyd. W. Sobieski, Warszawa 1904 - AKKK= Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej na Wawelu - ASP, I= Acten des Ständetage Preussens unter der Herrschaft des Deutschen Ordens, Bd. I: 1233-1435, hrsg von M. Toeppen, Leipzig 1878 - BAV= Biblioteca Apostolica Vaticana - BCz= Biblioteka xx. Czartoryskich w Krakowie - BG= Biblioteka Gdańska PAN - Biskup 1991= Marian Biskup, Pod Grunwaldem czy pod Grünfeldem? (O nazwi miejsca bitwy z 140 r.), Zapiski Historyczne, XCVIII, 1991, z. 3, s. 99-101 - BJ= Biblioteka Jagiellońska w Krakowie -- OZGiK= Oddział Zbiorów Graficznych i Kartograficznych BJ - BK= Biblioteka Kórnicka PAN - Błaziak 1996= Maria Błaziak, Miscellanea grunwaldzkie, [w:] Uniwersalizm i regionalizm w kronikarstwie Europy Środkowo-Wschodniej. Średniowiecze początek czasów nowoŝytnych, red. U. Borkowska, Lublin 1996, s. 216-232 - Błaziak 1997= Maria Błaziak, De magna strage kazaniem bernardyńskim czy uniwersyteckim?, Studia Źródłoznawcze, XXXVI, 1997, s. 65-71 - BN= Biblioteka Narodowa w Warszawie -- BOZ= Biblioteka Ordynacji Zamojskiej - BOK= dawna Biblioteka Ordynacji Krasińskich w Warszawie - Brückner 1892= Aleksander Brückner, Średniowieczna poezja łacińska w Polsce, cz. I, Rozprawy Akademii Umiejętności, Wydział Filologiczny, XVI, 1892, s. 335-338 (osobne odbicie pt: Średniowieczna poezya łacińska w Polsce, Kraków 1892 (z podwójną paginacją). - Budkowa 1960= Zofia Budkowa, Mowa mistrza Jana z Kluczborka na cześć króla Władysława Jagiełły, [w:] Mediaevalia. W 50. rocznicę pracy naukowej Jana Dąbrowskiego, Warszawa 1960, s. 159-176 - BUW= Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie - BUWr= Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu - CCMAeBJ, I= Catalogus codicum manuscriptorum medii aevi Latinorum, qui in Bibiotheca Jagellonica Cracoviae asservantur, vol. I numeros contnens inde ab 8 usque ad 331, composuerunt S. Włodek, G. Zathey, M. Zwiercan, Wratislaviae 1980

- CCMAeBJ, II= Catalogus codicum manuscriptorum medii aevi Latinorum qui in Bibiotheca Jagellonica Cracoviae asservantur, vol. II numeros contnens inde ab 332 usque ad 444, composuerunt M. Kowalczyk, M. Markowski, G. Zathey, M. Zwiercan, Wratislaviae 1982 - CDL= Codex diplomaticus Lithuaniae e codicibus manuscriptis, in Archivo Secreto Regiomontano asservatis, ed. E. Raczyński, Vratislaviae 1845 - CE= Codex epistolaris saeculi decimi quinti -- I/1= t. I, pars 1, wyd. A. Sokołowski, J. Szujski, Kraków 1876 -- II= t. II, wyd. A. Lewicki, Kraków 1891 -- III= t. III, wyd. A. Lewicki, Kraków 1894 - Chłopocka 2000= Helena Chłopocka, Nieznana kronika sporów polsko-krzyŝackich w latach 1308-1420, Zapiski Historyczne, t. 65, 2000, z. 2, s. 127-156 - Cronica conflictus 1911= Cronica conflictus Wladislai regis Poloniae cum cruciferis anno Christi 1410, wyd. Z. Celichowski, Poznań 1911 - Diariusz 1573= Diariusz poselstwa polskiego do Francji po Henryka Walezego w 1573 roku, opr. A. Przyboś, R. śelewski, Wrocław 1963 - Długosz, Annales, I-II= Ioannis Dlugossii Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae, Liber primus; Liber secundus, Varsaviae 1964 - Długosz, Annales, X-XI= Ioannis Dlugossi Annales seu Croniacae incliti Regni Poloniae, liber decimus et liber undecimus: 1406-1412, Varsaviae 1997 - Długosz, Annales, XI-XII=, Jan Długosz, Ioannis Dlugossii Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae, liber undecimus et duodecimus: 1431-1444, Varsaviae 2001 - Długosz, Banderia 1958= Jana Długosza Banderia Prutenorum, wyd. K. Górski, tł. G. Pianko, L. Winniczuk, Warszawa 1958 - Długosz, Banderia 2009=Banderia Prutenorum, wstęp K. Stopka, tł. A. Golik-Prus, A. Obrębski, Proszówki-Kraków 2009 - Długosz, LB, III= Joannis Długosz senioris canonici Cracoviensis Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis nunc primum e codice autographo editus, tomus III: Monasteria, Cracoviae MDCCCLXIV (= Opera omnia, t. IV) - Długosz, Opera, I= Joannis Dlugossi Opera omnia, t. I, ed. I. Polkowski, ś. Pauli, Cracoviae 1887 - Długosz, Roczniki, I-II= Jana Długosza Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, księga pierwsza, księga druga do 1038, tł. J. Mrukówna, Warszawa 1962 - Długosz, Roczniki, X-XI= Jana Długosza Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, księga dziesiąta i księga jedenasta: 1406-1412, tł. J. Mrukówna, Warszawa 1982 - Długosz, Roczniki, XI-XII= Jana Długosza Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, księga jedenasta i księga dwunasta: 1431-1444, tł. J. Mrukówna, Warszawa 2004 - Drelicharz 2003= Annalistyka małopolska XIII-XV wieku. Kierunki rozwoju wielich roczników kompilowanych, Kraków 2003 - Drelicharz 2008= Wojciech Drelicharz, Rękopis Biblioteki watykańskiej Chigi Q.II.51, [w:] Miasta, Ludzie, Instytucje, Znaki. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesor BoŜenie Wyrozumskiej w 75. rocznicę urodzin, red. Z. Piech, Kraków 2008, s. 567-588. - Dymmel 1992= Piotr Dymmel, Tradycja rękopiśmienna Roczników Jana Długosza. Studium annalistyczne ksiąg X-XII, Warszawa 1992 - Ehrlich, I= Ludwik Ehrlich, Pisma wybrane Pawła Włodkowica, t. I, Warszawa 1968 - Ehrlich, III= Ludwik Ehrlich, Pisma wybrane Pawła Włodkowica, t. III, Warszawa 1969 2

- Ekdahl 1976= Sven Ekdahl, Die Banderia Prutenorum des Jan Długosz - eine Quelle zur Schlacht bei Tannenberg 1410. Untersuchungen zu Afbau, Entstehung und Quellenwert der Handschrift. Mit einem Anhang: Fabrige Abbildungen der 56 Banner, Transcriprtion und Erläuterungen des Textes, Göttingen 1976 - Ekdahl 1982= Sven Ekdahl, Die Schlacht bei Tannenberg 1410. Qullenkritische Untersuchungen, Band I: Einführung und Quellenlage, Berlin 1982 - Ekdahl 2009= Sven Ekdahl, Aufmarsch und Aufstellung der Heere bei Tannenberg/Grunwald (1410). Eine kritische Analyse, [w:] Tradycje kulturowe i historyczne ziem pruskich. Krajobraz grunwaldzki w dziejach polsko-krzyŝackich i polsko-niemieckich na przestrzeni wieków. Wokół mitów i rzeczywistości, red. J. Gancewski, Olsztyn 2009, s. 31-103. - Estreicher, XXV= Karol Estreicher, Bibliografia polska, cz. III, t. XXV, wyd. S. Estreicher, Kraków 1913 - Gąsiorowski 1972= Antoni Gąsiorowski, Itinerarium króla Władysława Jagiełły 1386-1434, Warszawa 1972 - Grabowski 1840= AmbroŜy Grabowski, StaroŜytności historyczne polskie, t. I, Kraków 1840 - Grabowski 1845= AmbroŜy Grabowski, Ojczyste spominki, t. I, Kraków 1845 - Grzegorz z Sanoka 1961= Grzegorz z Sanoka, Epitafium Jagiełły, wyd. Cz. Ochał-PioroŜyńska, Eos, t. LI, 1961, z. 2, s. 327-345 - GSaPK= Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz, Berlin (Dahlem) - Grunau I= Simon Grunau s preussische Chronik, hrsg. von M. Perlbach, Bd. 1, Leipzig 1876 (Die preussischen Geschichtsschreiber des 16. und 17. Jahrhunderts, 1) - Günther 1907 = O. Günther, Die Aufzeichnungen des Thorner Pfarrers Hieronimus Waldau, Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins, t. 49, 1907, s. 221-251 - Hubatsch 1948= Regesta historico-diplomatica Ordinis Sanctae Mariae Theutonicorum 1198-1525, Pars I: Index Tabularii Ordinis S. Mariae Theutonicorum, Regesten zum Ordensbriearchiv, vol. 1: 1198-1454, bearbeitet unter Mitwirkung zahlreicher Anderer von Erich Joachim, hrsg von Walter Hubatsch, Göttngen 1948 - Hubert I= Pamiętniki historyczne, wyd. L. Hubert, t. I, Warszawa 1861 - Janicki 1966= Klemens Janicki, Carmina. Dzieła wszystkie, wydał i wstępem (I) poprzedził J. Krókowski, przeł. E. Jędrkiewicz, wstęp (II), komentarz, similia, appendices, słownik imion własnych i indeks opracowała J. Mosdorf, Wrocław 1966 - Jędrzejowska, Pelczarowa 1954= Helena Jędrzejowska, Maria Pelczarowa, Katalog inkunabułów Biblioteki Miejskiej w Gdańsku, Gdańsk 1954 - KDW= Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. V: 1400-1444, wyd. F. Piekosiński, Poznań 1908 - Kętrzyński, I-III= Wojciech Kętrzyński, Katalog rękopisów Biblioteki Zakładu Nar. im. Ossolińskich, T. 1 Lwów 1881 (sygn. 1-226), T. 2 Lwów 1886 (sygn. 227-561), T. 3 Lwów 1898 (sygn. 562-1504) - Kochanowski 1989= Jan Kochanowski, Dzieła polskie, opr. J. KrzyŜanowski, wyd. XII, Warszawa 1989 - Koczerska 1979= Maria Koczerska, Piętnastowieczne biografie Zbigniewa Oleśnickiego, Studia Źrdłoznawcze, XXIV, 1979, s. 5-82 - Kolektarz Wawelski= Kolektarz wawelski sprzed 1526 roku, świadek liturgii Kościoła krakowskiego w XV, XVI i XVII wieku, opr. i edycja x. Sz. Fedorowicz, Kraków 2007 (Monumenta Sacra Polonorum, III) - Kopczewski, Siuchniński 1960= Grunwald 550 lat chwały, opr. Jan. St. Kopczewski, Mateusz Siuchniński, Warszawa 1960 - Kowalczyk 1960= Maria Kowalczyk, Mowy i kazania uniwersyteckie Łukasza z Wielkiego Koźmina, Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej, R. XII, 1960, nr 2, s. 7-20 - Kowalczyk 1974= Jerzy Kowalczyk, Triumf i sława wojenna all antica w Polsce XVI w., [w:] Renesans. Sztuka i ideologia, red. T.S. Jaroszewski, Warszawa 1976, s. 293-348 (teksty źródłowe, s. 336-348) - Kowalczyk 1987= Maria Kowalczyk, Grunwald w tradycji kaznodziejsko-kronikarskiej z końca XV w., Analecta Cracoviensia, XIX, 1987, s. 255-275 3

- Kowalczyk 1996= Maria Kowalczyk, Mowa obediencyjna do antypapieŝa Jana XXIII, Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej, XLVI, 1996, s. 19-24 - Kromer 1857= Marcin Kromer, Kronika polska z łacińskiego przełoŝona przez Marcina z BłaŜowa BłaŜowskiego wydana w Krakowie w drukarni M. Loba r. 1611, obecne wydanie w języku polskim drugie, Sanok 1857 - Kromer 1982= Marin Kromer, Mowa na pogrzebie Zygmunta I oraz O pochodzeniu i dziejach Polaków księgi XXIX i XXX, wstęp, przekład i opr. J. Starnawski, Olsztyn 1982 - Kronika Konfliktu Władysława króla polskiego z KrzyŜakami w roku pańskim 1410, przeł. J. Danka, A. Nadolski, Olsztyn b.r.w. [1984] - Kutrzeba 1908= Stanisław Kutrzeba, Catalogus codicum manu scriptorum Musei Principum Czartoryski Cracoviensis, vol. II, Cracoviae 1908-1913 - Lalik 1981= Tadeusz Lalik, O patriotycznym święcie Rozesłania Apostołów w Małopolsce XV wieku, Studia Źródłoznawcze, XXVI, 1981, s. 23-32. - Liman 2004= Kazimierz Liman, Antologia poezji łacińskiej w Polsce. Średniowiecze, Poznań 2004 - Lubomirski, Plenkiewicz 1902= J.T. Lubomirski, R. Plenkiewcz, Przyczynek do stosunków polsko-krzyŝackich, Biblioteka Warszawska, R. 1902, t. II (246), s. 367-379 - Łempicki 1937= Stanisław Łempicki, Nieznane wydawnictwo grunwaldzkie i Staroświecka pieśń o bitwie pruskiej, Pamiętnik Literacki, XXXIV, 1937, s. 44-75 - Michael 1997= The Annals of Jan Długosz. Annales seu croniace incliti Regni Poloniae, An English Abridgment by Maurice Michael, with a Commentary by P. Smith, b.m. 1997 - MPH= Monumenta Poloniae Historica -- II= t. II, wyd. August Bielowski, Lwów 1872 -- III= t. III, opr. Lwowskie grono członków Akademii w Krakowie, Lwów 1878 - MPHsn= Monumenta Poloniae Historica, series nova -- MPHsn, II= t. II: Anonima tzw. Galla Kronika czyli dzieje ksiąŝąt i władców polskich, wyd. K. Maleczyński, Kraków 1952 -- MPHsn, V= t. V: Najdawniejsze roczniki krakowskie i kalendarz, wyd. Z. Kozłowska-Budkowa, Warszawa 1978 -- MPHsn, VI= t. VI: Roczniki wielkopolskie, wyd. B. Kürbis, przy współudziale G. Labudy, J. Lucińskiego i R. Walczaka, Warszawa 1962 -- MPHsn, XII= t. XII: Annales Sanctae Crucis, ed. A. Rutkowska-Płachcińska, Cracoviae 1996 -- MPHsn, XIV= t. XIV: Ioannes de Dąbrówka, Commentum in chronicam Polonorum magistri Vincentii dicti Kadłubek, ed. M. Zwiercan adiuvantibus A.S. Kozłowska, M. Rzepiela, Cracoviae 2008 - Nowacki 1958= Józef Nowacki, Zapiski historyczne z lat 1410-1530, Studia Źródłoznawcze, 3, 1958, s. 153-183 (Rocznik Paulina ze Stramnic, s. 176-177) - Nyberg 1974= Tore Nyberg, Pierwsze dokumenty Władysława Jagiełły dla polskiego klasztoru brygidek, Zapiski Historyczne, XXXIX, 1974, z. 4, s. 69-73 - Obertyński 1930= Zdzisław Obertyński, Pontyficale arcybiskupa lwowskiego Jana Rzeszowskiego w bibliotece kapitulnej w Gnieźnie, Lwów 1930 - Obertyński 1961= Zdzisław Obertyński, Pontyfikały krakowskie XV wwieku. Questiones selectae, Prawo Kanoniczne, 4, 1961, s. 335-419 - Ochałówna 1960= Czesława Ochałówna, Bitwa grunwaldzka w poezji polsko-łacińskiej XV wieku, Małopolskie Studia Historyczne, R. III, 1960, z. 1-2, s. 81-106. - Orzechowski 1972= Stanisław Orzechowski, Wybór pism, opr. J. Starnawski, Wrocław 1972 - Pelech 1987, II= Markian Pelech, W sprawie okupu za jeńców krzyŝackich z wielkiej wojny (1409-1411), część II, Zapiski Historyczne, LII, 1987, z. 2, s. 95-112 4

5 - RK 1471-1472, 1476-1478= Rachunki królewskie z lat 1471-1472 i 1476-1478, opr. S. Gawęda, Z. Perzanowski, A. Strzelecka, Wrocław-Kraków 1960 - Rocznik miechowski 1960= Zofia Budkowa Rocznik miechowski, Studia Źródłoznawcze, V, 1960, s. 119-135 (tekst rocznika, s. 123-135) - Roizius 1900/I= Petri Royzii Maurei Alcagnicensis Carmina, pars I, carmina maiora continens, ed. Br. Kruczkiewicz, Cracoviae 1900 (Corpus Antiquissimorum Poetarum Poloniae Latinorum usque ad Ioannem Cochanovium, vol. V) - Rzyszczewski 1843= L. Rzyszczewski, Szczegół do Ŝycia Zbigniewa Oleśnickiego, Biblioteka Warszawska, III, 1843, s. 364-374 - Schnippel 1935= E. Schnippel, Vom Streitplatz zum Tannenberge, Prussia, t 31, 1935, s. 5-67 - Spieralski 1974= Zdzisław Spieralski, O mieczach krzyŝackich spod Grunwaldu, Zapiski Historyczne, XXXIX, 1974, z. 2, s. 23-29 - SSRP= Scriptores Rerum Prussicarum -- III= t. III, hrsg von Th. Hirsch, M. Töppen, E. Strehlke, Leipzig 1866 - Szesnastowieczne epitalamia 1999= Szesnastowieczne epitalamia łacińskie w Polsce, przełoŝył i opatrzył komentarzem M. BroŜek, opr. i wstępem poprzedził J. Niedźwiedź, Kraków 1999 - ŚPŁ= Średniowieczna poezja łacińska w Polsce, opr. M. Włodarski, Wrocław 2007 - Wapowski 1847= Bernard Wapowski, Dzieje Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego od r. 1380 do 1535, wyd. M. Malinowski, t. I, Wilno 1847 - Wenta 1990= Jarosław Wenta, Dziejopisarstwo w klasztorze cysterskim w Oliwie na tle porównawczym, Gdańsk 1990 (Studia Gdańskie, t. VII, seria: Studia Olivensia, t. I) - Werminghoff 1911= Albert Werminghoff, Ein Brief an Dietrich von Nieheim über die Schlacht bei Tannenberg, Altpreussische Monatsschrif, 1911, Bd. 48, s. 233-250 - Wolny 1974= Jerzy Wolny, Kaznodziejstwo, [w:] Dzieje teologii katolickiej w Polsce, red. M. Rechowicz, t. I: Średniowiecze, Lublin 1974, s. 273-308 - Zathey 1963= Jerzy Zathey, Katalog rękopisów średniowiecznych Biblioteki Kórnickiej, Wrocław 1963 - ZDM= Zbiór dokumentów małopolskich, -- cz. 6: Dokumnety króla Władysława Jagiełły z lat 1386-1417, wyd. I. Sułkowska-Kuraś i S. Kuraś, Wrocław 1974 - Zonenberg 2009= Sławomir Zonenberg, Kronika Szymona Grunaua, Bydgoszcz 2009 - Źródłopisma 1861=Źródłopisma do dziejów unii Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego, wyd. T. Działyński, cz. I, oddz. 1, Poznań 1861