Encyklopedia najmłodszych Koty
Encyklopedia najmłodszych Koty Obszerny przewodnik po rasach kotów
Copyright: North Parade Publishing Copyright for Polish edition by Wydawnictwo SBM Sp. z o.o., 2012 Zdjęcia: Fotolia.com: Buffy1982 (126-127), Shutterstock.com: Dmitry Kovtun (128) Tytuł oryginału: Encyclopedia of Cats Tłumaczenie: Małgorzata Biełowicz Redakcja: Elżbieta Wójcik Korekta: Natalia Kawałko Skład, okładka i przygotowanie do druku: Daniel Potęga Wydanie I Wydrukowano w Polsce Wydawnictwo SBM Sp. z o.o. ul. Sułkowskiego 2/2 01-602 Warszawa www.wydawnictwo-sbm.pl Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część publikacji nie może być wykorzystywana ani przechowywana w żadnym systemie gromadzenia danych, fotokopii czy jakiejkolwiek innej bez uprzedniej zgody właściciela praw. 4
Spis treści Wprowadzenie 6-7 Wielka kocia rodzina 8-9 Koty domowe 10-11 Kocia anatomia 12-13 Szósty zmysł 14-15 Zachowanie 16-17 Rozmnażanie 18-19 Wybrane kocie rasy 20-21 Rodzaje futra 22-23 Kolory futra 24-25 Wzory futra 26-27 Gdzie mieszkają koty? 28-29 Kocie jedzenie 30-31 Jakiego wybrać kota? 32-33 Pielęgnacja 34-35 Dumny opiekun! 36-37 Rasy kotów 38-119 Słowniczek 120-121 Indeks 122-125 5
Wprowadzenie Pierwsze koty Pierwsze zwierzęta podobne do kotów pojawiły się niemal 65 mln lat temu, wraz z wieloma innymi zwierzętami. Najstarsze znalezione skamieniałości tych stworzeń pochodzą sprzed co najmniej 20 mln lat i przypominają dzisiejsze koty. Historia kotów jest bardzo złożona w wielu miejscach były czczone, tak jak w Egipcie czy na Dalekim Wschodzie, w Europie zaś podchodzono do nich z niechęcią, szczególnie we wczesnym okresie chrześcijaństwa. Udomowione i dzikie Wszystkie koty domowe pochodzą od dzikich kotów żyjących na wolności. Koty, których właścicielami są ludzie, nazywamy kotami udomowionymi. Zaś żyjący na wolności potomkowie kotów, które kiedyś były udomowione, to koty powtórnie zdziczałe. Boją się one ludzi. Są też koty półzdziczałe, dokarmiane przez wiele osób, jednak nieposiadające jednego właściciela. 6
Koty rasowe i nierasowe Koty domowe dzielą się na rasowe i nierasowe. Nierasowe to te, które nie zostały uznane przez żadne stowarzyszenie felinologiczne, np. Stowarzyszenie Miłośników Kotów (ang. Cat Fanciers Association), Międzynarodowe Towarzystwo Kotów (ang. The International Cat Association) lub Polski Związek Felinologiczny. Znane są one jako mieszańce czy dachowce. Koty rasowe to takie, które zostały uznane przez wyżej wspomniane stowarzyszenia. Koty rasowe mogą powstać w wyniku hodowli krzyżowej (kojarzenie osobników dwóch różnych ras) lub hodowli, w której kojarzone są osobniki tej samej rasy. 7
Wielka kocia rodzina Rodzina kotów jest bardzo duża. Obejmuje nie tylko koty domowe, ale także wielkie koty, takie jak lwy, tygrysy, lamparty, jaguary, gepardy i wiele innych. Wszystkie koty, z wyjątkiem lwów, wolą żyć samotnie. Kocie futro zwykle posiada jakiś wzór, dzięki któremu łatwiej się tym zwierzętom kamuflować. Kolor i rysunek futra zależy w głównej mierze od środowiska ich życia. Tygrys wielki drapieżnik Największym spośród 4 wielkich kotów tygrysa, lwa, jaguara i lamparta jest tygrys. Tygrys to mięsożerny drapieżnik, który widzi w ciemności. Osiąga długość niemal 3 m, samce ważą od 180 do 230 kg, zaś samice do 180 kg. Tygrys syberyjski natomiast może ważyć nawet 320 kg! Lew jedyny kot żyjący w stadzie Koty to samotnicy. Lubią żyć w pojedynkę. Lwy są jednak inne żyją one w stadach. Polują także stadnie. Ciekawostką jest, że samce zwykle nie uczestniczą w polowaniach. To lwice zajmują się wyszukiwaniem zwierzyny, upolowaniem jej i nakarmieniem samca! 8
Gepard najszybszy ssak Gepardy, najbardziej wyspecjalizowane koty, to najszybsze ssaki lądowe na świecie. Potrafią one biec z prędkością 90 km/h! Gepardy często mylone są z lampartami, bo rysunki na ich futrze są podobne. Jednak geparda można poznać po charakterystycznych liniach, jakby śladach łez, biegnących po obu stronach nosa. Udomowienie kotów Wszystkie koty domowe to potomkowie dzikich kotów. Setki lat temu niektóre dzikie koty przeniosły się na obszary zasiedlone przez ludzi i zamieszkały w ich domach. Nigdy nie wróciły do dzikiego życia i w ten sposób urodziły się pierwsze w pełni domowe koty. Ocelot nocny myśliwy Oceloty są dwukrotnie większe niż normalne koty domowe, ale bardzo do nich podobne. Zwykle spotykane są w naturalnym środowisku. Jednak wiele z nich żyje w pobliżu ludzkich osiedli. Oceloty to nocni drapieżcy. Podczas polowań polegają na swym zmyśle wzroku i słuchu. 9
Koty domowe Koty, o których zwykle mówimy w naszym codziennym życiu, to koty domowe. Jednak nie zawsze tak było. Uważa się, że tysiące lat temu niektóre osobniki porzuciły swe naturalne środowisko i zamieszkały w ludzkich osadach. W końcu zaczęły podróżować z ludźmi i w ten sposób rozprzestrzeniły się niemal na cały świat. Najstarsze świadectwa dotyczące udomowienia kotów pochodzą z Egiptu sprzed około 8 tys. lat! Pierwszy kot! Pierwsze podobne do kotów zwierzęta, zwane Miacidae, przemierzały Ziemię prawie 65 mln lat temu. Skamieniałości tych stworzeń wskazują na to, że były one bardzo podobne do dzisiejszych kotów. Obecnie znane koty to wynik ewolucji, która nastąpiła na przestrzeni milionów lat. Niezwykłe zdolności Koty posiadają przedziwne cechy. Zostały skonstruowane tak, by móc wykręcać się, obracać, skakać i poruszać jak żadne inne zwierzęta. Stosunek ich siły do wielkości ciała jest znacznie większy niż u ludzi. Nie tylko mechanika kociego ciała jest niezwykła. Badacze zaobserwowali, że zwierzęta te posiadają zdolność rozumowania. 10
Utrzymanie równowagi Ciało kota ma taki kształt, by umożliwić mu skręcanie się, obracanie, skakanie, a także wszystkie inne kocie sztuczki, które dobrze znamy. Ciało tego zwierzęcia, chronione warstwą sierści, jest bardzo miękkie i gibkie, potrafi zamortyzować wszelkie wstrząsy. To dlatego koty nigdy nie robią sobie krzywdy, spadając. Ogon działa podczas skoku jak wahadło i pozwala zwierzęciu utrzymać równowagę. ucho futro ogon wibrysy szyja Kocie wąsy Kocie wąsy są niezwykle czułe! W przeciwieństwie do ludzi, koty używają swych wąsów (wibrysów) do lokalizowania przeszkód i wszelkich zmian otoczenia. Koty zwykle mają 24 wąsy, 12 po każdej stronie nosa. Wibrysy są dwa razy grubsze od normalnych włosów i pełne zakończeń nerwowych, dzięki czemu są niezwykle czułe. Kocie pazury Koty używają swych pazurów do wielu celów. Umieszczone w miękkiej części palców pazury służą do czepiania się drzew i gałęzi i utrzymywania równowagi. Służą one kotom także do drapania drzew i innych obiektów w celu zaznaczenia swego terytorium. A przede wszystkim pomagają w polowaniu. Są używane podczas ataku, a następnie do przytrzymywania ofiary. pazur opuszka palca opuszka śródręczna 11
Kocia anatomia Koty to zdumiewające stworzenia, których układ szkieletowy nie różni się bardzo od naszego. I tak w ich drobnym ciele znajduje się aż 260 kości, podczas gdy człowiek ma ich tylko 206. Koty mają 16 żeber, podczas gdy ludzie jedynie 12. Bardzo ciekawe jest to, że koty posiadają kręgi szyjne, ale w przeciwieństwie do kręgów szyjnych człowieka nie są one złączone z innymi kośćmi. Koty posiadają także bardzo silne mięśnie, dzięki czemu są niezwykle zwinnymi myśliwymi. Giętki kręgosłup Koty przybierają różne najdziwniejsze pozycje zwijają się w kłębek, układają się w kształt litery u, prostują się jak struna itp. To ich kręgosłup sprawia, że są tak giętkie! Między każdym kręgiem znajdują się dyski zbudowane z tkanki chrzęstnej włóknistej, która jest bardzo wytrzymała, ale elastyczna. W dodatku dzięki temu, że kręgi szyjne połączone są z mięśniami, a nie kośćmi, koty są bardziej giętkie od wielu innych zwierząt. Koci ogon Anatomiczne cudo ogon służy dwóm celom: nie tylko pełni funkcje komunikacyjne, ale również umożliwia kotu utrzymanie równowagi ciała. Ogon pomaga także w orientowaniu się w przestrzeni, szczególnie podczas nagłych zakrętów przy szybkim biegu. Ogon kota jest więc bardzo ważny! 12