Ogólne informacje dla osób ubiegających się o uzyskanie uprawnień budowlanych (Książka praktyki zawodowej DOIIB wydanie V) I.

Ogólne informacje dla osób ubiegających się o uzyskanie uprawnień budowlanych (Książka praktyki zawodowej DOIIB wydanie V) I. Wprowadzenie Podstawowym aktem prawnym (obowiązującym od 1 stycznia 1995r.) normującym działalność obejmującą sprawy projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych oraz określającym zasady działania organów administracji publicznej w tych dziedzinach, jest ustawa z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (jednolity tekst: Dz.U. z 2006r. Nr 156, poz. 1118, z późn. zm.) (Pb). W rozdziale 2 ustawa ta wprowadza pojęcia i reguluje problematykę dotyczącą samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. 1. Zgodnie z art. 12 ust. 1 tejże ustawy: Za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się działalność związaną z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, a w szczególności działalność obejmującą: 1) projektowanie, sprawdzanie projektów architektonicznobudowlanych i sprawowanie nadzoru autorskiego; 2) kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi, 3) kierowanie wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz nadzór i kontrolę techniczną wytwarzania tych elementów; 4) wykonywanie nadzoru inwestorskiego, 5) sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych; 6) punkt skreślony (utracił ważność 25.01.2001r. - Dz.U. z 2001r. Nr 5, poz. 42,) 7) rzeczoznawstwo budowlane. 2. Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, określone wyżej (Pb art. 12 ust. 1 pkt 1-5) mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę zawodową, dostosowane do rodzaju, stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań związanych z wykonywaną funkcją, stwierdzone decyzją, zwaną dalej "uprawnieniami budowlanymi", wydaną przez organ samorządu zawodowego (Pb art. 12 ust. 2). 3. Warunkiem uzyskania uprawnień budowlanych jest zdanie egzaminu ze znajomości procesu budowlanego oraz umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy technicznej (Pb art. 12 ust. 3). 4. Egzamin składa się przed komisją egzaminacyjną powoływaną przez organ samorządu zawodowego albo inny upoważniony organ (Pb art. 12 ust. 4). W szczególności są to Okręgowe Komisje Kwalifikacyjne (OKK) Okręgowych Izb Inżynierów Budownictwa właściwe według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o uprawnienia budowlane. 5. Podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie stanowi wpis osoby posiadającej uprawnienia budowlane, w drodze decyzji, do centralnego rejestru, o którym mowa w art. 88a ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy-prawo budowlane (wymóg dotyczy osób, które uprawnienia budowlane uzyskały po dniu 1 stycznia 1995r.), oraz zgodnie z odrębnymi przepisami wpis na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego, potwierdzony aktualnym zaświadczeniem wydanym przez tę izbę z określonym w nim terminem ważności (Pb art. 12 ust. 7). 6. Centralny rejestr osób posiadających uprawnienia budowlane prowadzi Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego (GINB) (Pb art. 88a ust 1pkt 3 lit.a). Wpisów do centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane dokonuje się na podstawie ostatecznych decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych. Do wniosku o wpis dołącza się ostateczną decyzję o nadaniu uprawnień budowlanych (wnioski do GINB składa OKK). Problematykę związaną z prowadzeniem centralnych rejestrów szczegółowo reguluje rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11.02.2009r. w sprawie wzorów i sposobu prowadzenia w formie elektronicznej centralnych rejestrów osób posiadających uprawnienia budowlane, rzeczoznawców budowlanych oraz ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie (Dz.U. z 2009r. Nr 23, poz. 136). 7. Odrębnym przepisem o którym mowa wyżej w pkt 5 określającym organizację i zadania samorządów zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów, a także prawa i obowiązki członków tych samorządów, jest obowiązująca od 25.01.2002r. ustawa

z dnia 15 grudnia 2000r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz.U. z 2001 r. Nr 5, poz.42, zm.: Dz.U. z 2002 r. Nr 23, poz.221, Nr 153, poz. 1271 art. 69, Nr 240, poz. 2052 art. 87 i Dz.U. z 2003r. Nr 124, poz.1152 art.154 i Nr 190, poz.1864 art.5, Dz.U. z 2004r., Nr 141, poz. 1492 art. 7, Dz.U.z 2005r. Nr 150, poz.1247, Dz.U. z 2005r. Nr 210, poz. 1321) (uosz). Nadawanie i pozbawianie uprawnień budowlanych w specjalnościach określonych w ustawie Prawo budowlane w art. 14 ust. 1 pkt 1-5 należy do zadań samorządów zawodowych w budownictwie (uosz-art.8 pkt 4). Zgodnie z ustawą o samorządach zawodowych prawo wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie w specjalnościach, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 1-5 ustawy Prawo budowlane przysługuje wyłącznie osobom posiadającym odpowiednie uprawnienia budowlane, wpisanym na listę członków okręgowej izby samorządu zawodowego, właściwej według miejsca zamieszkania (Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa lub Okręgowa Izba Architektów) (uosz-art.6 ust.1). 8. Uprawnienia budowlane mogą być udzielane do: 1) projektowania (Pb-art.13 ust.1 pkt 1) 2) kierowania robotami budowlanymi (Pb-art.13 ust.1 pkt 2) bez ograniczeń lub w ograniczonym zakresie. Uprawnienia budowlane bez ograniczeń mogą uzyskać osoby posiadające ukończone studia magisterskie, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym, na kierunku odpowiednim dla danej specjalności. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie mogą uzyskać osoby posiadające ukończone wyższe studia zawodowe, w rozumieniu przepisów o wyższych szkołach zawodowych (tytuł inżyniera), na kierunku odpowiednim dla danej specjalności lub ukończone studia magisterskie, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym, na kierunku pokrewnym dla danej specjalności. W uprawnieniach budowlanych określa się specjalność i ewentualną specjalizację techniczno-budowlaną oraz zakres prac projektowych lub robót budowlanych objętych danym uprawnieniem (Pb-art.13 ust.2). 9. Okręgowe izby inżynierów budownictwa (Okręgowe Komisje Kwalifikacyjne) udzielają uprawnień budowlanych w specjalnościach: 1) architektonicznej (art. 14 ust. 1 pkt 1 w zakresie określonym w art. 14 ust. 3 pkt 2-4) z wyłączeniem uprawnień do projektowania bez ograniczeń (art.14 ust.3 pkt 1), nadawanie których należy do kompetencji okręgowych izb architektów, 2) konstrukcyjno-budowlanej (art. 14 ust 1 pkt 2), 3) drogowej (art. 14 ust 1 pkt 2a), 4) mostowej (art. 14 ust 1 pkt 2b), 5) kolejowej (art. 14 ust 1 pkt 2c), 6) wyburzeniowej (art. 14 ust 1 pkt 2d), 7) telekomunikacyjnej (art. 14 ust 1 pkt 2e), 8) instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych (art. 14 ust 1 pkt 4), 9) instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych (art. 14 ust 1 pkt 5), W specjalnościach wymienionych wyżej w pkt 2-9 okręgowe izby inżynierów budownictwa (okręgowe komisje kwalifikacyjne) nadają uprawnienia budowlane w zakresie określonym w art.14 ust.3 pkt 1-4 (wszystkie zakresy uprawnień), a w specjalności architektonicznej wymienionej w pkt 1 do projektowania w ograniczonym zakresie oraz do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń i w ograniczonym zakresie. 10. W związku ze zmianami wprowadzonymi do ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane ustawą z dnia 28 lipca 2005r. o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2005r. Nr 163, poz. 1364), Minister Transportu i Budownictwa, realizując delegację ustawową zawartą w art. 16 ust. 1 i 1a ustawy, wydał rozporządzenie z dnia 28 kwietnia 2006r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (weszło w życie z dniem 31 maja 2006r. obowiązujące poprzednio rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2005r. utraciło moc z dniem 30.05.2006r.) w którym między innymi określił: 1) rodzaje i zakres przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, 2) sposób stwierdzania posiadania tego przygotowania, 3) ograniczenia zakresu uprawnień budowlanych, 4) wykaz kierunków wykształcenia odpowiedniego i pokrewnego dla danej specjalności, 5) wykaz specjalizacji wyodrębnionych w ramach poszczególnych specjalności, 6) sposób prowadzenia i zakres egzaminu, 7) zasady odpłatności za postępowanie kwalifikacyjne.

Wykaz wykształcenia odpowiedniego i pokrewnego dla poszczególnych specjalności uprawnień budowlanych został określony w załączniku nr 1 do w/w rozporządzenia (jest zamieszczony na końcu niniejszej informacji). W ramach specjalności mogą być wyodrębnione specjalizacje techniczno-budowlane (Pb-art.13 ust.2) Wykaz specjalizacji techniczno-budowlanych wyodrębnionych w specjalnościach budowlanych zawarty jest w załączniku nr 2 do rozporządzenia (specjalizacje wyszczególniono w cz. IV niniejszej informacji). 11. Uzyskanie uprawnień budowlanych jest uwarunkowane posiadaniem odpowiedniego wykształcenia technicznego i praktyki zawodowej oraz zdaniem egzaminu. 12. Egzamin na uprawnienia budowlane składa się z części pisemnej, przeprowadzonej w formie testu, oraz części ustnej i obejmuje sprawdzenie: 1) znajomości procesu budowlanego, 2) umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy technicznej. 13. W zależności od posiadanego wykształcenia i zakresu odbytej praktyki zawodowej egzamin jest przeprowadzany: 1) na uprawnienia budowlane do projektowania w danej specjalności; 2) na uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi w danej specjalności; 3) na uprawnienia budowlane do projektowania i kierowania robotami budowlanymi w danej specjalności. 14. Prowadzenie postępowania kwalifikacyjnego w sprawach nadawania uprawnień budowlanych, przeprowadzanie egzaminów w sprawach nadawania uprawnień budowlanych oraz wydawanie decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych należy do kompetencji Okręgowej Komisji Kwalifikacyjnej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa (lub Okręgowej Izby Architektów), właściwej według miejsca zamieszkania osoby ubiegające się o uprawnienia. II. Praktyka zawodowa 1. Wymogi dotyczące praktyki zawodowej określa art. 14 ustawy Prawo budowlane oraz rozdział 2 znowelizowanego rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz.U. z 2006r. Nr poz. 578, zm: Dz.U. z 2007r. Nr 210, poz. 1528). Kierunek wymaganego wykształcenia technicznego oraz czasokres i zakres niezbędnej praktyki zawodowej, upoważniających do ubiegania się o uprawnienia budowlane, określają: art.14 ust. 3 ustawy Prawo budowlane (Pb) oraz załącznik nr 1 do rozporządzenia. Uzyskanie uprawnień budowlanych w specjalnościach wymienionych wyżej w części I w ust. 9 wymaga: 1) do projektowania bez ograniczeń i sprawdzania projektów architektoniczno-budowlanych: a) ukończenia studiów magisterskich, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym, na kierunku odpowiednim dla danej specjalności, b) odbycia dwuletniej praktyki przy sporządzaniu projektów, c) odbycia rocznej praktyki na budowie. 2) do projektowania w ograniczonym zakresie: a) ukończenia wyższych studiów zawodowych, w rozumieniu przepisów o wyższych szkołach zawodowych, na kierunku odpowiednim dla danej specjalności lub ukończenia studiów magisterskich, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym, na kierunku pokrewnym dla danej specjalności, b) odbycia dwuletniej praktyki przy sporządzaniu projektów, c) odbycia rocznej praktyki na budowie. 3) do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń: a) ukończenia studiów magisterskich, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym, na kierunku odpowiednim dla danej specjalności, b) odbycia dwuletniej praktyki na budowie. 4) do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie. a) ukończenia wyższych studiów zawodowych, w rozumieniu przepisów o wyższych szkołach zawodowych, na kierunku odpowiednim dla danej specjalności lub ukończenia studiów magisterskich, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym, na kierunku pokrewnym dla danej specjalności, b) odbycia trzyletniej praktyki na budowie. 2. Warunkiem zaliczenia praktyki zawodowej jest praca polegająca na bezpośrednim uczestnictwie w pracach projektowych albo na pełnieniu funkcji technicznej na budowie pod kierownictwem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane, a w przypadku odbywania praktyki za granicą pod kierunkiem

osoby posiadającej uprawnienia odpowiednie w danym kraju (art.14 ust.4 ustawy Pb) Uznanie praktyki zawodowej nie jest uzależnione od zaszeregowania i stanowiska danej osoby, lecz od charakteru czynności wykonywanych faktycznie w czasie odbywania praktyki. Zaliczeniu jako praktyka zawodowa wymagana do uzyskania uprawnień budowlanych podlegają wyłącznie okresy pracy objęte specjalnością techniczno-budowlaną lub specjalizacją zawodową, w której ma być wykonywana samodzielna funkcja techniczna. Do okresu wymaganej praktyki zawodowej zalicza się wyłącznie prace obejmujące czynności techniczne. 3. Wymagania i warunki szczególne: 1) praktyka zawodowa powinna być odbyta po uzyskaniu dyplomu wyższej uczelni pod kierownictwem osoby posiadającej uprawnienia budowlane bez ograniczeń we właściwej specjalności i będącej w całym okresie kierowania praktyką czynnym członkiem samorządu zawodowego, 2) do praktyki zawodowej może zostać zaliczona praktyka odbyta po ukończeniu trzeciego roku studiów wyższych, z wyłączeniem praktyki objętej programem studiów, 3) cały okres praktyki zawodowej powinien być zgodny ze specjalnością uprawnień budowlanych; 4) jeżeli praktykę zawodową odbywa się w niepełnym wymiarze czasu pracy okres praktyki zawodowej podlega odpowiedniemu wydłużeniu, wynikającemu z różnicy czasu w stosunku do jego pełnego wymiaru, 5) okresu urlopu lub choroby nie wlicza się do czasu praktyki zawodowej, 6) praktykę zawodową odbytą przy projektowaniu lub budowie obiektów budowlanych usytuowanych na terenach zamkniętych w jednostce organizacyjnej podległej Ministrowi Obrony Narodowej albo ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych potwierdza się w formie zaświadczenia; do wniosku, zamiast książki praktyki zawodowej, należy dołączyć zaświadczenie właściwego według miejsca odbywania praktyki wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, z wyszczególnieniem w nim okresu praktyki zawodowej wraz z ogólną oceną z teoretycznej i praktycznej wiedzy z zakresu danej specjalności, 7) do praktyki zawodowej na budowie zalicza się wykonywanie czynności inspekcyjno-kontrolnych w organach nadzoru budowlanego; dwa lata pracy przy wykonywaniu czynności inspekcyjno-kontrolnych uznaje się za rok pracy na budowie. Warunkiem zaliczenia takiej praktyki jest odbycie jej pod kierunkiem osoby zatrudnionej w Państwowym Nadzorze Budowlanym posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń (lub im odpowiadające), będącej czynnym członkiem odpowiedniej izby inżynierów budownictwa (w całym okresie kierowania praktyką). Zakres dokonywanych czynności inspekcyjno-kontrolnych winien być zgodny z zakresem czynności określonym dla pracownika przez pracodawcę. Praktykę taką należy dokumentować w zarejestrowanej Książce praktyki zawodowej, zgodnie z ogólnie obowiązującymi zasadami, 8) do praktyki na budowie zalicza się pracę w organach administracji rządowej albo jednostek samorządu terytorialnego realizujących zadania zarządcy drogi publicznej, polegającą na wykonywaniu czynności na terenie budowy i obejmującą konieczność fachowej oceny zjawisk lub samodzielnego rozwiązywania zagadnień architektonicznych oraz techniczno-organizacyjnych w wymiarze stanowiącym nie więcej niż połowę wymaganego okresu. Do organów administracji rządowej albo jednostek samorządu terytorialnego realizujących zadania zarządcy drogi publicznej zalicza się Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, zarząd województwa, zarząd powiatu albo wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Praktykę zawodową w w/w organach zalicza się, jeżeli jest ona pracą polegającą na wykonywaniu czynności i prac na terenie budowy, związaną z koniecznością fachowej oceny zjawisk lub samodzielnego rozwiązywania zagadnień architektonicznych oraz technicznoorganizacyjnych potwierdzonych na piśmie przez pracodawcę w zakresie czynności dla danego pracownika. Praktyka taka powinna być odbyta pod kierownictwem osoby posiadającej uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności (drogowej lub mostowej albo im odpowiadającej) będącej (w całym okresie kierowania praktyką) czynnym członkiem izby inżynierów budownictwa, nadto praktyka ta powinna być potwierdzona przez kierownika budowy na terenie której była odbywana. Praktykę taką należy dokumentować w zarejestrowanej Książce praktyki zawodowej, zgodnie z ogólnie obowiązującymi zasadami.

Nie zalicza się do okresu praktyki pracy wykonywanej w spółce drogowej specjalnego przeznaczenia, ponieważ nie jest ona organem administracji rządowej albo jednostką samorządu terytorialnego, 9) za równoważną może być uznana praktyka bezrobotnego absolwenta odbyta na podstawie umowy zawartej (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 24 sierpnia 2004r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu oraz przygotowania zawodowego Dz.U. Nr 185, poz. 1912, z późn. zm.) przez starostę z pracodawcą w formie stażu na stanowisku pracy w zawodzie. Praktykę taką bezrobotny absolwent dokumentuje w zarejestrowanej Książce praktyki zawodowej. Zapisy w Książce winny być zgodne z Kartą stażu, którą absolwentowi wydaje powiatowy urząd pracy. Okres odbywania stażu nie może być krótszy niż 3 miesiące oraz nie może przekraczać 12 miesięcy. Wpisy w Książce praktyki zawodowej, dokonywane na zasadach ogólnych, winny być potwierdzone przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane. Odbycie stażu potwierdza powiatowy urząd pracy (stroną umowy jest starosta). Za równoważne można uznać zaświadczenie o odbyciu stażu. 10) za praktykę zawodową może również być uznane świadczenie wykonywane przez wolontariusza odpowiadające świadczeniu pracy, o ile jest wykonywane przez okres dłuższy niż 30 dni, na podstawie porozumienia sporządzonego na piśmie przed rozpoczęciem świadczenia i spełnia wymogi ustawy z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2003r. nr 96, poz. 873, z późn. zm.); porozumienie takie należy dołączyć do wniosku o nadanie uprawnień budowlanych; o zakresie czynności wykonywanych w ramach wolontariatu należy dokonać odpowiednich zapisów w Książce praktyki zawodowej wg ogólnych zasad, 11) zaliczenie praktyki odbywanej w ramach umowy o dzieło lub umowy zlecania równocześnie z pracą na etacie może mieć miejsce tylko w przypadku gdy obie praktyki mają inny zakres (projektowanie i wykonawstwo) lub dotyczą innych (różnych) specjalności. Jeżeli umowa o pracę dotyczy pełnego etatu, to pracę na podstawie umowy o dzieło lub zlecenia można równolegle zaliczyć maksymalnie w wymiarze 4 godzin. Prace wykonywane na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, których pracochłonność w umowach jest wyrażona w godzinach, przelicza się na miesiąc stosując przelicznik: 176 h = 1 miesiąc, 12) jeżeli praca jest wykonywana wyłącznie na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, to pracę taką można zaliczyć maksymalnie w wymiarze 8 godzin dziennie; w zawartych umowach (o których mowa w pkt 11 i 12) należy określić pracochłonność w godzinach, 13) nie mogą być zaliczone do praktyki zawodowej prace w zakładach pracy na stanowiskach technicznych w komórkach (działach) administracyjnych, technicznych lub eksploatacyjnych, w których do wykonywania pracy nie jest wymagane posiadanie uprawnień budowlanych, 14) nie wchodzą w merytoryczny zakres praktyki zawodowej do uprawnień budowlanych prace takie jak: inwentaryzacja, elektryczne pomiary eksploatacyjne, obmiary, kosztorysy, rozliczenia budowy, kreślarskie, koncepcje projektowe, analizy ekonomiczno-techniczne, itp.; czasokresu wykonywania takich prac nie zalicza się do czasu wymaganej praktyki zawodowej, 15) zaliczeniu nie podlegają okresy pracy na stanowiskach kierowniczych w jednostkach projektowania, wykonawstwa budowlanego oraz eksploatacji obiektów budowlanych polegające na pełnieniu pośrednio nadzoru, jak np.: dyrektora, zastępcy dyrektora, naczelnego inżyniera, kierownika lub szefa produkcji i ich zastępców, 16) prac wykonywanych pod kierunkiem inspektora nadzoru inwestorskiego, inżyniera projektu lub inżyniera kontraktu nie zalicza się w poczet praktyki zawodowej do uprawnień budowlanych, 17) nie zalicza się praktyki przy wykonywaniu budowy lub robót budowlanych dla których zgodnie z ustawą Prawo budowlane nie jest wymagane ustanowienie kierownika budowy (lub kierownika robót) lub udziału przy pracach projektowych, których wykonywanie nie wymaga posiadanie uprawnień projektowych (opracowaniach nie będących częścią projektu budowlanego w rozumieniu ustawy),

18) do okresu praktyki zawodowej nie zalicza się prac wykonywanych w ramach nadzoru autorskiego. 4. Za równoważną może być uznana praktyka zawodowa odbyta za granicą pod kierunkiem osoby posiadającej uprawnienia odpowiednie w danym kraju (Pb art. 14 ust. 4). Do praktyki zawodowej odbywanej za granicą nie stosuje się przepisów 4 rozporządzenia, czyli dokumentowania jej przebiegu w Książce praktyki zawodowej. Odbycie praktyki zawodowej za granicą ( 5 ust. 2 rozporządzenia) powinno być potwierdzone zaświadczeniem wydanym przez kierownika jednostki, w której odbywała się praktyka zawodowa, z poświadczeniem osoby nadzorującej, posiadającej uprawnienia odpowiednie w danym kraju; zaświadczenie (wzór nr 4, str. 111) powinno zawierać: 1) wyszczególnienie robót budowlanych i obiektów budowlanych, przy których projektowaniu bezpośrednio uczestniczyła lub pełniła funkcję techniczną na budowie osoba odbywająca praktykę zawodową, z określeniem: rodzaju, przeznaczenia, konstrukcji oraz, odpowiednio do wnioskowanej specjalności uprawnień budowlanych, inne charakterystyczne parametry techniczne lub użytkowe, a także lokalizację i nazwę inwestora, 2) potwierdzenie czasu trwania praktyki zawodowej z podaniem dat rozpoczęcia i ukończenia praktyki przy projektowaniu lub budowie obiektów budowlanych, o których mowa w pkt 1, z określeniem charakteru wykonywanych czynności, 3) ogólną ocenę teoretycznej i praktycznej wiedzy z zakresu wnioskowanej specjalności, dokonaną przez osobę, pod nadzorem której odbywana była praktyka (posiadającą uprawnienia odpowiednie w danym kraju uwierzytelnioną kserokopię dokumentu uprawniającego tę osobę należy dołączyć do zaświadczenia). UWAGA: Przez cały okres odbywania praktyki zawodowej do uprawnień budowlanych, pomiędzy osobą odbywającą praktykę zawodową a osobą, pod której kierownictwem odbywana jest praktyka, musi występować formalna zależność służbowa (uczeń-mistrz, podwładnyprzełożony), niezależnie od charakteru umowy łączącej te osoby, potwierdzona na piśmie przed rozpoczęciem odbywania praktyki. III. Dokumentowanie praktyki 1. Osoba odbywająca praktykę zawodową dokumentuje przebieg praktyki zawodowej w Książce praktyki zawodowej zarejestrowanej w Okręgowej Izbie Inżynierów Budownictwa właściwej według miejsca zamieszkania. 2. Stronę tytułową książki należy odpowiednio wypełnić. 3. W Książce praktyki zawodowej należy: 1) wyszczególnić roboty budowlane i obiekty budowlane, przy projektowaniu których bezpośrednio uczestniczyła lub pełniła funkcję techniczną na budowie osoba odbywająca praktykę zawodową, z określeniem: rodzaju, przeznaczenia, konstrukcji oraz, odpowiednio do wnioskowanej specjalności uprawnień budowlanych, inne charakterystyczne parametry techniczne lub użytkowe, jak np. powierzchnia, kubatura, długość i szerokość oraz klasa drogi, światło mostu, długość i średnica rurociągu, napięcie w kv przewodów, linii i sieci itp, a także lokalizację obiektu i nazwę inwestora, 2) określić czynności wykonywane w każdym tygodniu odbywanej praktyki zawodowej, z potwierdzeniem i zaopiniowaniem co najmniej raz w miesiącu przez osobę (posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane), pod kierownictwem której odbywana jest praktyka, 3) praktyka zawodowa od 3 lipca 2005r. może odbywać się wyłącznie pod kierownictwem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane bez ograniczeń i aktualny w okresie odbywania praktyki (odbywanej po 01.01.2003r.) wpis na listę członków samorządu zawodowego w budownictwie (Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa lub Okręgowa Izba Architektów wydają stosowne zaświadczenia z podaniem terminu ważności). Osoba kierująca praktyką potwierdzając praktykę zawodową obok pieczęci imiennej, obowiązana jest podać swój numer rejestracyjny wpisu na listę członków samorządu zawodowego w budownictwie. 4. Praktyka zawodowa powinna być odbyta pod kierownictwem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane bez ograniczeń w specjalności, o jaką ubiega się zainteresowany. 5. Po zakończeniu praktyki zawodowej w wymiarze wymaganym do uzyskania uprawnień budowlanych lub przy zmianie jednostki,

w której odbywała się praktyka zawodowa, osoba, pod której kierownictwem odbywała się praktyka, wpisuje własnoręcznie w książce praktyki zawodowej ogólną ocenę z teoretycznej i praktycznej wiedzy z zakresu specjalności, w jakiej dana osoba ubiega się o uprawnienia budowlane, datę dokonania wpisu i podpis. Osoba kierująca praktyką podaje swoją funkcję techniczną pełnioną (w projektowaniu lub na budowie) w okresie jej odbywania. Wskazane jest załączenie kserokopii uprawnień osoby nadzorującej praktykę wraz z zaświadczeniami o przynależności do izby w okresie kierowania praktyką. 6. Praktykę zawodową odbytą przed dniem 1 stycznia 1995r. dokumentuje się według zasad określonych w poprzednio obowiązujących przepisach tj. na podstawie odpowiednich zaświadczeń ( 28 ust. 2 rozporządzenia). Odbycie tej praktyki powinno być potwierdzone zaświadczeniem wydanym przez kierownika jednostki, w której odbywała się praktyka zawodowa (patrz przykładowy wzór nr 3), zawierającym: 1) wyszczególnienie obiektów budowlanych, przy których projektowaniu lub budowie brała udział osoba odbywająca praktykę zawodową, określając: ich rodzaj, przeznaczenie, lokalizacje i konstrukcję oraz, odpowiednio do specjalności uzyskiwanych uprawnień budowlanych, inne charakterystyczne parametry techniczne, z podaniem osoby, pod której kierunkiem odbywała się praktyka; 2) potwierdzenie czasu trwania praktyki zawodowej z podaniem dat rozpoczęcia i ukończenia praktyki przy projektowaniu lub budowie obiektów budowlanych, z określeniem charakteru wykonywanych czynności; 3) ogólną ocenę teoretycznej i praktycznej wiedzy z zakresu specjalności, w jakiej dana osoba ubiega się o uprawnienia budowlane, dokonaną przez osobę, pod której kierownictwem odbywana była praktyka. Zaświadczenie o odbyciu praktyki zawodowej przed dniem 1 stycznia 1995 r. podpisują: a) osoba nadzorująca praktykę w czasie jej odbywania, z podaniem funkcji na budowie lub w projektowaniu (posiadająca odpowiednie wówczas uprawnienia budowlane); wskazane jest załączenie kserokopii uprawnień osoby nadzorującej praktykę, b) kierownik jednostki, w której odbywała się praktyka pełniący te obowiązki w momencie potwierdzania praktyki zaświadczeniem (w dacie wydawania zaświadczenia). 7. Praktyka zawodowa odbywana od dnia 14 lutego 1995 r. może być dokumentowana wyłącznie w zarejestrowanej Książce praktyki zawodowej, przy czym uznana (zaliczona) może być tylko praktyka wpisana do książki, odbyta po dacie jej zarejestrowania. 8. Wymogu dotyczącego dokumentowania praktyki zawodowej od dnia 14 lutego 1995r. wyłącznie w zarejestrowanej Książce praktyki zawodowej, nie stosuje się (nie odnosi się) do praktyki zawodowej odbytej w: a) specjalności kolejowej do dnia 29 stycznia 1997r., b) specjalności wyburzeniowej do dnia 18 września 2001r., c) specjalności telekomunikacyjnej do dnia 3 lipca 2005r. 9. W przypadku odbywania równolegle praktyki projektowej i wykonawczej, część książki przeznaczoną na zapisy szczegółowe (strony 22-108) należy podzielić na części i oddzielnie dokumentować praktykę przy sporządzaniu projektów oraz oddzielnie praktykę na budowie; zapisy w każdej części należy prowadzić dwustronnie, chronologicznie, w sposób ciągły. W przypadku odbywania praktyki równolegle u różnych pracodawców, każdą z tych praktyk należy dokumentować na wydzielonych w tym celu oddzielnych stronach Książki. 10. W przypadku wykorzystania w książce wszystkich stron przeznaczonych na zapisy szczegółowe, należy zarejestrować w okręgowej izbie samorządu zawodowego drugi egzemplarz książki i kontynuować w nim dalsze zapisy. 11. Na stronach 14-22 Książki praktyki zawodowej należy dokonać zbiorczego zestawienia praktyki zawodowej z podziałem na praktykę projektową i wykonawczą (ewentualnie dodatkowo oddzielnie na specjalności i specjalizacje). Zestawienie winno być zgodne z zapisami Szczegółowego przebiegu praktyki zawodowej. Numeracja obiektów w zestawieniu zbiorczym (Lp.) winna być zgodna z numeracją na stronach zapisów szczegółowych (strony 23-108). 12. Osoby, które do dnia 26 grudnia 2002 r. swoje Książki praktyki zawodowej zarejestrowały w Urzędach Wojewódzkich, odbywanie praktyki zawodowej dokumentują dalej w tych książkach.

W książce takiej należy dokonać zbiorczego zestawienia praktyki zawodowej według obiektów, z podziałem na praktykę przy sporządzaniu projektów i praktykę na budowie (według zasad jak w pkt 11). UWAGI: 1. Książkę należy prowadzić na bieżąco. Wskazane jest załączenie do wniosku odpisów (ksero) stron Dziennika budowy, na których wpisane są osoby pełniące samodzielne funkcje techniczne na budowie (kierownik budowy lub kierownik robót) pod kierownictwem których odbywana była praktyka na budowie. 2. Zapisy dotyczące czynności wykonywanych w każdym tygodniu odbywanej praktyki dokonywane przez osobę odbywającą praktykę zawodową oraz zapisy comiesięczne dokonywane przez osobę, pod której kierownictwem odbywana jest praktyka (potwierdzenia i opinie z podpisem i datą dokonania wpisu), muszą być dokonywane własnoręcznie na oryginalnych stronach Książki praktyki zawodowej. Niedopuszczalne jest dokonywanie wpisów maszynowo lub wklejanie dodatkowych kartek. 3. Izba może żądać od organu administracji architektonicznobudowlanej lub nadzoru budowlanego albo od autora projektu lub inwestora przedstawienia prac projektowych wykonanych w ramach praktyki zawodowej lub potwierdzenia zakresu robót budowlanych, w których uczestniczyła osoba ubiegająca się o uprawnienia budowlane ( 7 ust. 5 rozporządzenia). 4. Izba wydaje decyzje o odmowie nadania uprawnień budowlanych bez przeprowadzenia egzaminu, po stwierdzeniu podania nieprawdziwych lub fałszywych danych w książce praktyki zawodowej lub w zaświadczeniu potwierdzającym odbycie praktyki za granicą ( 7 ust. 6 pkt 3 rozporządzenia). 5. Zgodnie z art. 233 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.) kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. IV. Specjalizacja techniczno-budowlana 1. O nadanie specjalizacji techniczno-budowlanej może ubiegać się wyłącznie osoba posiadająca uprawnienia budowlane bez ograniczeń w specjalności, w której wyodrębniono tę specjalizację. 2. W załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz.U. Nr 86, poz. 578, zm. 07.210.1528), które weszło w życie 31 maja 2006r. specjalizacje techniczno-budowlane wyodrębniono jedynie w czterech poniższych specjalnościach budowlanych: 1) specjalność konstrukcyjno-budowlana: geotechnika obiekty budowlane budownictwa ogólnego obiekty budowlane budownictwa przemysłowego budowle wysokościowe budowle hydrotechniczne obiekty budowlane melioracji wodnych rusztowania i deskowania wielofunkcyjne 2) specjalność mostowa: drogowe obiekty inżynierskie kolejowe obiekty inżynierskie 3) specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych: sieci, instalacje i urządzenia cieplne i wentylacyjne sieci, instalacje i urządzenia gazowe sieci, instalacje i urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne 4) specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych: sieci, instalacje i urządzenia elektryczne i elektroenergetyczne powyżej 45 kv sieci, instalacje i urządzenia elektryczne i elektroenergetyczne w elektrowniach jądrowych trakcje elektryczne. W pozostałych specjalnościach nie wyodrębniono specjalizacji techniczno-budowlanych. 3. Nadanie specjalizacji techniczno-budowlanej wymaga odbycia, po uzyskaniu uprawnień budowlanych, pięcioletniej praktyki

we właściwej specjalności, w zakresie specjalizacji, przy sporządzaniu projektów, w przypadku specjalizacji do projektowania, lub na budowie, w przypadku specjalizacji do kierowania robotami budowlanymi. 4. Szczegółowe informacje o warunkach, jakie musi spełnić osoba ubiegająca się o nadanie specjalizacji techniczno-budowlanej zawarte są w rozdziale 5 ww. rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006r. V. Wniosek o nadanie uprawnień budowlanych UWAGI: NINIEJSZA INFORMACJA ZOSTAŁA OPRACOWANA WG STANU PRAWNEGO NA 1 KWIETNIA 2009r. PRAKTYKĘ NALEŻY DOKUMENTOWAĆ COTYGODNIOWO ZGODNIE Z PRZEPISAMI OBIOWIĄZUJĄCYMI W CZASIE JEJ ODBYWANIA (należy śledzić na bieżąco zmiany przepisów). KANDYDATÓW SKŁADAJĄCYCH WNIOSKI O NADANIE UPRAWNIEŃ BUDOWLANYCH (po odbyciu praktyki zawodowej) BĘDĄ DOTYCZYŁY PRZEPISY OBOWIAZUJĄCE W DNIU ZŁOŻENIA WNIOSKU. 1. Wniosek o nadanie uprawnień budowlanych składa się do Okręgowej Komisji Kwalifikacyjnej okręgowej izby samorządu zawodowego właściwej według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o uprawnienia budowlane. 2. Do wniosku (wzór nr 1, str.109) należy dołączyć: 1) odpis dyplomu ukończenia studiów magisterskich albo dyplomu ukończenia wyższych studiów zawodowych, w rozumieniu przepisów o wyższych szkołach zawodowych (art. 14 ust. 3 ustawy Prawo budowlane), 2) książkę praktyki zawodowej lub zaświadczenia potwierdzające odbycie praktyki zawodowej za granicą wzór nr 4 str. 111 ( 5 ust. 2 rozporządzenia) albo praktyki odbytej przed wprowadzeniem obowiązku dokumentowania praktyki w książce praktyki zawodowej wzór nr 3 str. 110, 3) życiorys zawodowy, 4) dowód (kserokopię) uiszczenia opłaty z tytułu kwalifikowania wykształcenia i praktyki zawodowej ( 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia), 5) kartę osobową (wzór nr 2, str. 109). Nadto zalecane jest dołączenie: 6) kserokopii posiadanych uprawnień (o ile kandydat takie posiada), 7) kserokopii uprawnień osób kierujących praktyką oraz zaświadczenia o przynależności tych osób do izby w okresie odbywania przez kandydata praktyki.

WYKAZ WYKSZTAŁCENIA ODPOWIEDNIEGO I POKREWNEGO DLA POSZCZEGÓLNYCH SPECJALNOŚCI UPRAWNIEŃ BUDOWLANYCH (według załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz.U. Nr 83, poz. 578) Specjalność architektoniczna 1. Uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku architektura i urbanistyka (O). 2. Uprawnienia budowlane do projektowania w ograniczonym zakresie - ukończone wyższe studia zawodowe na kierunku architektura i urbanistyka (O) lub ukończone studia magisterskie na kierunku budownictwo (P). Specjalność konstrukcyjno-budowlana 1. Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku budownictwo (O). 2. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie - ukończone studia zawodowe na kierunku budownictwo (O) lub ukończone studia magisterskie na kierunku: 1) architektura i urbanistyka (P); 2) inżynieria środowiska (P). Specjalność drogowa 1. Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku budownictwo (O). 2. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie - ukończone studia zawodowe na kierunku budownictwo (O). Specjalność mostowa 1. Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku budownictwo (O). 2. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie - ukończone studia zawodowe na kierunku budownictwo (O). Specjalność kolejowa 1. Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku budownictwo w specjalnościach drogi kolejowe lub drogi żelazne (O). 2. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie - ukończone studia zawodowe na kierunku budownictwo w specjalności drogi kolejowe lub drogi żelazne (O). Specjalność wyburzeniowa Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku: 1) budownictwo (O); 2) górnictwo i geologia w specjalności eksploatacja złóż (O); 3) inżynieria wojskowa (O).

Specjalność telekomunikacyjna 1. Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku: 1) elektronika i telekomunikacja w specjalności z zakresu telekomunikacji (O); 2) elektrotechnika w specjalności z zakresu telekomunikacji (O). 2. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie - ukończone studia zawodowe na kierunku: 1) elektronika i telekomunikacja w specjalności z zakresu telekomunikacji (O); 2) elektrotechnika w specjalności z zakresu telekomunikacji (O). Specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych 1. Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku 1) inżynieria środowiska (O); 2) wiertnictwa, nafty i gazu w specjalności z zakresu inżynierii gazowniczej (O). 2. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie - ukończone studia zawodowe na kierunku inżynieria środowiska (O) lub wykształcenie wyższe na kierunku: 1) budownictwo (P); 2) energetyka (P). Specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych 1. Uprawnienia budowlane bez ograniczeń - ukończone studia magisterskie na kierunku elektrotechnika (O). 2. Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie - ukończone studia zawodowe na kierunku elektrotechnika (O) lub transport w specjalności sterowanie ruchem w transporcie lub sterowanie ruchem lub zabezpieczenie ruchu pociągów lub automatyka i robotyka (P). Objaśnienia: (O) - wykształcenie odpowiednie, (P) - wykształcenie pokrewne.