Prof. dr hab. Zbigniew Suchecki OFMConv. Rzym, 08-12-2014 Prof. UWM w Olsztynie Katedra Prawa Kanonicznego Visiting prof. Papieskiego Uniwersytetu Antonianum Katedra Prawa Karnego Via del Serafico 1 00142 Roma RECENZJA ROZPRAWY HABILITACYJNEJ ORAZ OSIĄGNIĘĆ NAUKOWYCH KS. DR MARKA STĘPNIA ADIUNKTA W KATEDRZE USTROJU KOŚCIOŁA I KANONICZNYCH FORM ŻYCIA KONSEKROWANEGO WYDZIAŁ PRAWA KANONICZNEGO UNIWERSYTETU KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W WARSZAWIE 1. ŻYCIORYS NAUKOWY Ks. dr Marek Stępień urodził się 27 sierpnia 1960 r. w Wysokiem Mazowieckiem, gdzie ukończył w 1975 r. szkołę podstawową, a w 1979 liceum ogólnokształcące. Przez rok studiował na Politechnice Białostockiej na Wydziale Budownictwa Lądowego. W 1980 r. wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Łomży. W dniu 31 maja 1986 r. otrzymał święcenia kapłańskie w Łomży i w tym samym roku został skierowany na studia z zakresu prawa kanonicznego na Papieski Uniwersytet Gregoriański w Rzymie, gdzie w 1988 r. uzyskał licencjat, a w 1991 r. obronił doktorat z oceną summa cum laude, przedstawiając pracę zatytułowaną: Gli organi di governo Ecclesiale nella Diocesi di Augustów, ossia di Sejny (1818-1925), która została wydana w Rzymie w 1991 r. Promotorem doktoratu był ks. prof. Peter Erdö, aktualny kardynał i prymas Węgier. Po powrocie z Rzymu do Polski pracował w Wyższym Seminarium Duchownym w Łomży jako prefekt studiów, a po upływie roku został z tej funkcji zwolniony i mianowany wykładowcą WSD. Był też delegatem biskupim w procesie kanonizacyjnym biskupa Michała Kozala i towarzyszy. Od września 1991 r. został mianowany referentem w Wydziale Personalno-Administracyjnym Kurii Diecezjalnej w Łomży, a od grudnia 1991 r. obrońcą węzła małżeńskiego w Sądzie Biskupim w Łomży. W dniu 1 września 1992 r. został mianowany notariuszem Łomżyńskiej Kurii Diecezjalnej. Z dniem 1 października 1993 r. zostałem zwolniony ze wszystkich funkcji w diecezji łomżyńskiej i skierowany do pracy w Sekretariacie Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie i zatrudniony na stanowisku kierownika Biura Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski.
Kongregacja Wychowania Katolickiego Stolicy Apostolskiej, na wniosek Konferencji Episkopatu Polski, dekretem z dnia 12 lipca 2001 r. mianowała ks. dr Marka Stępnia Rektorem Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie (Piazza Remuria 2A, 00153 Roma) na kadencję trwającą sześć lat (2001-2007). Ks. dr Marek Stępień pełnił urząd postulatora na etapie rzymskim w procesie beatyfikacyjnym i kanonizacyjnym Sługi Bożego Kard. Stefana Wyszyńskiego, z którego na własną prośbę został zwolniony przez arcybiskupa Kazimierza Nycza, metropolitę warszawskiego w lutym 2010 r. Po powrocie do Polski z dniem 1 października 2007 r. rozpoczął pracę na Wydziale Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego na stanowisku adiunkta, w wymiarze pełnego etatu. W tym samym roku został powołany przez senat w skład Komisji Wyborczej Uniwersytetu, a następnie wybrany jej przewodniczącym. Habilitant jest członkiem Wydziałowej Komisji do spraw Sprawozdań. Od końca 2007 r. został mianowany sędzią w Sądzie Biskupim w Łomży. 2. OSIĄGNIĘCIA NAUKOWO-BADAWCZE Dorobek naukowy ks. dr Marka Stępnia należy ocenić jako poważny i znaczący, obejmują 24 pozycje opublikowane w czasopismach recenzowanych i punktowanych. Jego głównym osiągnięciem naukowym po otrzymaniu stopnia doktora, zgodnie z art. 16 ust 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595) autor zalicza monografię będącą podstawą habilitacji Pozycja prawna Konferencji Episkopatu Polski. Studium prawno-historyczne, starannie wydaną w Łomży w 2014 r. Habilitant przeprowadził dogłębne badania oparte na materiałach źródłowych, dotyczących zagadnienia Pozycji prawnej Konferencji Episkopatu Polski. Studium prawno-historyczne w Kościele powszechnym, a w szczególności Konferencji Episkopatu Polski, dlatego publikacja stanowi cenny wkład w polskiej literaturze kanonistycznej oraz światowej. Jest to pierwsze, nowatorskie opracowanie monograficzne, w którym została ukazana pozycja prawna Konferencji Episkopatu Polski. Dorobek naukowy Habilitanta nie nasuwa merytorycznych wątpliwości lub zastrzeżeń ponieważ Autor od strony naukowej dociera do odpowiedzi na każde postawione przez siebie zagadnienie. Bogate i uzasadnione wnioski Autora mogą być dodatkowo przedmiotem dyskusji i dalszych, bardziej pogłębionych analiz, prowadzonych przez samego Autora w jego badaniach naukowych. 2
Krajowe konferencje biskupów nieformalnie funkcjonowały już od XIX w. Powoli zaczęto dostrzegać korzyści płynące z ich odbywania, gdyż umożliwiały wymianę doświadczeń. W czasie obrad Soboru Watykańskiego II dostrzeżono potrzebę, a nawet konieczność prawnego uregulowania oraz działania konferencji biskupów. Na specjalną uwagę zasługują opracowania i artykuły naukowe, w których Autor podejmuje aktualne badania o dużym walorze praktycznym w zakresie kościelnego prawa kanonicznego. Monografia Gli organi di governo Ecclesiale nella Diocesi di Augustów, ossia di Sejny (1818-1925), Roma 1991, opracowana na podstawie poprawionej i uzupełnionej pracy doktorskiej oraz artykuły: Biskupi diecezji augustowskiej czyli sejneńskiej (1818-1925) a Stolica Apostolska, Perspectiva 13 (2008) nr 2, s. 191-222; Kapituła katedralna w diecezji augustowskiej czyli sejneńskiej (1818-1925), Prawo Kanoniczne 52 (2009) nr 1-2, s. 321-351; Nominacje na urzędy kościelne dokonywane przez biskupów w diecezji augustowskiej czyli sejneńskiej (1818-1925), Perspectiva 15 (2009) nr 2, s. 186-214; L ufficio del decano nella diocesi di Augustów ossia di Sejny fino agli anni sessanta del XIX secolo, Studia Redemptorystowskie 11(2013), s. 410-424 świadczą o dojrzałości Habilitanta. Drugi nurt zainteresowań naukowych ks. dr Marka Stępnia dotyczy utworzenia Papieskiego Kolegium Polskiego. Pierwszym etapem tworzenia tej instytucji było powołanie Papieskiej Komisji do spraw utworzenia Kolegium Polskiego, a następnie wydanie dekretu erygującego i nominacja rektora oraz protektora Papieskiego Kolegium Polskiego. Analiza zebranego materiału źródłowego dotyczycąca początków funkcjonowania kolegium polskiego w Rzymie w XVI i XVII w. oraz utworzenia Papieskiego Kolegium Polskiego w 1866 r. wskazuje, że postawione cele naukowe zostały przez Autora poprawnie zrealizowane. Jego zainteresowania naukowe rozciągają się także na inne obszary badawcze, na szczególną uwagę zasługują bardzo wartościowe i dogłębne badania dotyczące Papieskiego Kolegium w Rzymie opublikowane w artykułach: Początki kolegium polskiego w Rzymie w XVI i XVII w. oraz działania zmierzające do jego utworzenia w XIX w., Prawo Kanoniczne 53 (2010) nr 1-2, s. 299-313; Erygowanie i początki funkcjonowania Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie w XIX w., Prawo Kanoniczne 53 (2010) nr 3-4, s. 245-259; Regulamin Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z 1866 r. (cel ustanowienia instytucji, zasady funkcjonowania, personel), Prawo Kanoniczne 54 (2011) nr 1-2, s. 321-337; Przepisy i Regulamin alumnów Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z przełomu XIX i XX w., Perspectiva 19 (2011) nr 2, s. 296-309; Regulamin stypendialny oraz Reguły życia i działania Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z drugiej połowy XX w., Łódzkie Studia Teologiczne 20 (2011), s. 303-311; Statut i Regulamin Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z 1960 roku, Perspectiva 20 (2012) nr 1, s. 156-164; Prawa i obowiązki alumnów w Regulaminie 3
Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z 1866 r., Prawo Kanoniczne 55 (2012) nr 1, s. 81-98; Prawa i obowiązki alumnów w Statucie i Regulaminie Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z 1960 r., Prawo Kanoniczne 55 (2012) nr 4, s. 175-190; Statut i Regulamin Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z 2002 r., Prawo Kanoniczne 56 (2013) nr 2, s.127-143; Działania Konferencji Episkopatu Polski podejmowane w związku z dekretem Rady Państwa PRL z dnia 9 lutego 1953 r. o obsadzaniu duchownych stanowisk kościelnych, Warszawskie Studia Pastoralne VIII 19 (2013) nr 2, s. 189-214. W artykułach naukowych Autor ukazał poszczególne regulaminy i statuty tej instytucji od jej powstania aż do aktualnie obowiązujących statutów i regulaminów z 2002 r. Habilitant zwraca uwagę na prawa i obowiązki alumnów do połowy XX w., a szczególnie na procedurę ich przyjmowania i usuwania z Kolegium, odbywania studiów z zakresu filozofii i teologii, wypełniania praktyk religijnych i przyjmowania święceń kapłańskich. Od początku lat sześćdziesiątych poprzedniego stulecia do Kolegium byli kierowani przez swych biskupów wyłącznie księża. Papieskie Kolegium Polskie w Rzymie, utworzone w 1866 r., otrzymało Regulamin, który regulował status prawny i funkcjonowanie tej instytucji. W 1894 r. wydano w języku polskim Przepisy Kolegium Polskiego, gdzie w zasadzie powtórzono normy z pierwszego regulaminu Kolegium. Bardziej szczegółowo opisano wymagania stawiane alumnom co do zachowania w czasie modlitw i posiłków. W Regulaminie z 1909 r. precyzyjnie określono procedurę przyjmowania alumnów do Kolegium, wprowadzono możliwość korzystania z darmowych stypendiów przez studentów ze wszystkich polskich diecezji oraz określono koszt roczny utrzymania studenta. Przez prawie sto lat w zasadniczy sposób nie zmieniono regulacji z 1866 r. Następnymi oficjalnymi dokumentami, które regulowały funkcjonowanie Papieskiego Kolegium Polskiego, były Statut i Regulamin, zatwierdzone przez Stolicę Apostolską w końcu 1960 r. Wówczas Kolegium uzyskało kościelną osobowość prawną, pozostając nadal pod zwierzchnictwem papieża, w którego imieniu władzę administracyjną sprawowała Kongregacja do spraw Seminariów i Studiów Uniwersyteckich. Statut przewidywał funkcję kardynała protektora i dwóch deputatów, którzy byli księżmi mianowanymi przez Kongregację na sześć lat. Aktualnie obowiązujący Statut i Regulamin został zaaprobowany przez Kongregację do spraw Wychowania Katolickiego w połowie 2002 r. Papieskie Kolegium Polskie jest rzymską instytucję kościelną, która pozostaje w szczególnej zależności od Stolicy Apostolskiej i jednocześnie jest poddana władzy oraz nadzorowi Konferencji Episkopatu Polski. Do instytucji tej przyjmowani są księża z Polski, którzy wcześniej ukończyli naukę i formację w seminariach duchownych, a następnie zostali skierowani przez swych biskupów do odbycia studiów specjalistycznych w kościelnych uczelniach rzymskich. 4
W porównaniu z poprzednimi uregulowaniami zlikwidowano funkcję kardynała protektora i, w miejsce dwóch tzw. deputatów, utworzono Komisję Nadzorczą, składającą się z czterech polskich kapłanów rezydujących w Rzymie. Prawnym reprezentantem Kolegium jest rektor, którego mianuje na sześcioletnią kadencję Kongregacja do spraw Wychowania Katolickiego, po uprzednim przedstawieniu kandydata przez Konferencję Episkopatu Polski. Miejsce w Kolegium przyznaje studentom przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski na wniosek zainteresowanego biskupa. W Statucie i Regulaminie Kolegium podkreślono znaczenie formacji duchowej i intelektualnej księży studentów. Pozostałe publikacje Habilitanta to recenzje: Carlo Fantappiè, Storia del diritto canonico e delle instituzioni della Chiesa, Bolognia 2011, ss. 369, w: Prawo Kanoniczne 55 (2012) nr 4, s. 236-241; Arcybiskup Józef Kowalczyk, Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską 1993/1998, Płock 2013, ss. 349, w: Warszawskie Studia Pastoralne VIII 19 (2013) nr 2, s. 332-338; oraz Sprawozdanie z Międzynarodowa Konferencja Naukowa Rozwiązanie małżeństwa w prawie kanonicznym. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Prawo Kanoniczne 56 (2013) nr 3, s. 185-200; Działania Konferencji Episkopatu Polski podejmowane w latach pięćdziesiątych w związku z dekretem Rady Państwa PRL z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych, Warszawskie Studia Pastoralne VIII 20 (2013) nr 3; Działania Konferencji Episkopatu Polski podejmowane w latach sześćdziesiątych w związku z dekretem Rady Państwa PRL z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych, Warszawskie Studia Pastoralne VIII 20 (2013) nr 3; recenzja: Ksiądz kardynał Zenon Grocholewski, Uniwersytety wobec współczesnych wyznań, Warszawa 2013, ss. 400, w: Warszawskie Studia Pastoralne VIII 20 (2013) nr 3; Działania Konferencji Episkopatu Polski podejmowane w latach siedemdziesiątych w związku z dekretem Rady Państwa PRL z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych, w: Warszawskie Studia Pastoralne IX 22 (2014) nr 1; Działania Konferencji Episkopatu Polski podejmowane w latach osiemdziesiątych w związku z dekretem Rady Państwa PRL z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych, w: Warszawskie Studia Pastoralne IX 22 (2014) nr 1. Pragnę zaakcentować także duże doświadczenie dydaktyczne Habilitanta, który w swojej pracy zawodowej jako adiunkt Uniwersytetu Kard. Stefana Wyszyńskiego prowadził wykłady oraz aktywnie współpracował z Sądem Diecezjalnym w Łomży. Badania naukowe oparte w większości na materiale źródłowym i najnowszej literaturze światowej w podejmowanych publikacjach Habilitanta świadczą o jego dojrzałości naukowej. Przedstawiony dorobek badawczo-naukowy ks. dr Marka Stępnia spełnia jedno z ważniejszych kryteriów stanowiących podstawę dopuszczenia do postępowania habilitacyjnego. 5
3. ROZPRAWA HABILITACYJNA Monografia Habilitanta Pozycja prawna Konferencji Episkopatu Polski. Studium prawnohistoryczne, liczy 490 stron i obejmuje pięć rozdziałów. Cenne opracowanie opiera się szczególnie na dokumentacji archiwalnej Konferencji Episkopatu Polski, co stanowi w pracy badawczej cenny owoc wieloletnich badań naukowych poprzez zastosowanie następujących metod: krytyki źródeł, prawno-dogmatycznej, historycznej z elementami analityczno-syntetycznymi. Publikacja została podzielona na pięć rozdziałów. W pierwszym z nich, zatytułowanym Konferencja biskupów polskich do Soboru Watykańskiego II, Habilitant ukazał nieformalne funkcjonowanie Konferencji biskupów polskich, najpierw od uzyskania niepodległości przez Polskę do wybuchu drugiej wojny światowej, a następnie do początku 1969 r., kiedy Stolica Apostolska zaakceptowała pierwszy Statut Konferencji Episkopatu Polski. Do wejścia w życie postanowień Soboru Watykańskiego II Konferencja Episkopatu Polski nie była podmiotem prawa kościelnego. Po uzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. biskupi zbierali się na nieformalnych konferencjach i zaaprobowali regulamin tych spotkań. W czasie obrad Polskiego Synodu Plenarnego w 1936 r. postanowiono, że biskupi wszystkich obrządków będą corocznie spotykać się na zebraniach zwyczajnych. Wówczas ustalono, że Konferencja Episkopatu Polski będzie kierować się własnymi przepisami, z możliwością powoływania komisji, określania ich składu i zakresu działania. Po drugiej wojnie światowej przed Konferencją Episkopatu Polski stanęły trudne zadania związane z różnorodnymi wrogimi działaniami władz komunistycznych wobec Kościoła katolickiego, w tym także z przymusowym narzucaniem Polakom światopoglądu materialistycznego, co powodowało potrzebę podjęcia działań przez Kościół w Polsce. Biskupi zaangażowali się w obronę praw wiernych oraz domagali się swobodnego prowadzenia działalności duszpasterskiej, charytatywnej i edukacyjnej. W realizowaniu tych zadań bardzo pomocne były systematycznie organizowane zebrania plenarne Episkopatu Polski. Na początku drugiego rozdziału, zatytułowanego Konferencja biskupów podmiotem władzy, Habilitant przedstawił okres nieformalnego funkcjonowania konferencji biskupów w Kościele powszechnym od XIX w. do Soboru Watykańskiego II. Uregulowania prawne dotyczące Konferencji biskupów spowodowały, że stała się ona podmiotem władzy w Kościele powszechnym. Ustawodawstwo kościelne jasno określa jej tworzenie i funkcjonowanie, a także zaistniałe zmiany na przestrzeni ostatnich 40 lat. 6
W procesie kształtowania pozycji prawnej konferencji biskupów w Kościele, szczególną rolę odegrała Konstytucja Sacrosanctum Concilium Soboru Watykańskiego II, która przyznała Konferencji biskupów władzę ustawodawczą w zakresie tworzenia i funkcjonowania liturgii, co sprawiło, że stała się ona podmiotem władzy w Kościele. Dekret Christus Dominus o pasterskich zadaniach biskupów w Kościele określa osoby przynależące do Konferencji biskupów a równocześnie przyznaje im władzę ustawodawczą, sprawowaną w określonych przypadkach. W Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r. jasno określono pojęcie konferencji biskupów, jej skład osobowy i wskazano, że jest to instytucja stała, która może wydawać dekrety ogólne na zasadach określonych przez prawo Kościoła powszechnego. Ważną rolę w sprecyzowaniu niektórych aspektów pozycji prawnej konferencji biskupów odegrało także ustawodawstwo pokodeksowe. W tym kontekście należy wymienić: List apostolski Jana Pawła II motu proprio Apostolos suos z dnia 21 maja 1998 r., Posynodalną adhortację apostolską Jana Pawła II Pastores gregis z dnia 16 października 2003 r. oraz Dyrektorium o pasterskiej posłudze biskupów Apostolorum successores Kongregacji do spraw Biskupów z dnia 22 lutego 2004 r. Habilitant poddaje analizie i ocenie w trzecim rozdziale publikacji zatytułowanym: Statuty i regulaminy Konferencji Episkopatu Polski, procedury ich tworzenia i wprowadzane zmiany. Autor dogłębnie analizuje procedury, jakie zastosowano przy tworzeniu statutów oraz regulaminów. Cenna analizy norm prawnych przedstawia wprowadzane zmiany. Pierwszy Statut Konferencji Episkopatu Polski biskupi uchwalili w dniu 13 lutego 1969 r., a po upływie prawie miesiąca, w dniu 15 marca, dokument ten uzyskał recognitio Stolicy Apostolskiej. Tym samym Konferencja Episkopatu Polski formalnie stała się podmiotem prawa Kościoła powszechnego. Statut Konferencji Episkopatu Polski z 1969 r. wyróżniał się spośród innych tego typu dokumentów w Europie i na świecie tym, że zastosowano w nim dwa wyjątkowe rozwiązania prawne. Prymas Polski, z mocy prawa, był przewodniczącym Konferencji Episkopatu i biskupi nie dokonywali wyboru na tę funkcję (podobny tryb wyłaniania przewodniczącego istniał wówczas także w Konferencji Episkopatu Węgier). W kolejnych Statutach Konferencji Episkopatu Polski odstąpiono od tej zasady. Drugim wyjątkowym unormowaniem było ustanowienie Komisji Wspólnej, do której wchodzili przedstawiciele rządu i Konferencji Episkopatu Polski. Zajmowała się ona relacjami między Kościołem w Polsce a państwem. Przyjęcie takiej formy kontaktów Konferencji Episkopatu Polski z władzami świeckimi wskazywało na dostrzeżenie przez biskupów potrzeby prowadzenia rozmów z władzami komunistycznymi w Polsce. Komisja Wspólna funkcjonuje bez przerwy do dziś, chociaż w Statucie Konferencji Episkopatu z 1986 r. przewidziano utworzenie Zespołu Kościelnego do 7
rozmów z władzami państwowymi, a w Statutach Konferencji Episkopatu z 1995 i 2009 r. Zespołu biskupów do rozmów z władzami państwowymi. Tworząc statuty i regulaminy Konferencji Episkopatu Polski, prowadzano wszechstronne konsultacje, w których uczestniczyli członkowie Konferencji Episkopatu. Drugi Statut Konferencji Episkopatu został przyjęty dopiero w 1986 r. i otrzymał recognitio od Stolicy Apostolskiej w 1987 r. W Statucie określono, że przewodniczący i wiceprzewodniczący Konferencji będą wybierani spośród biskupów diecezjalnych, oraz sformalizowano działanie Prezydium i rozszerzono kompetencje Rady Głównej. Na mocy następnego Statutu z 1995 r. utworzono stanowisko ekonoma i rzecznika Konferencji Episkopatu Polski. Ważnym uregulowaniem wprowadzonym przez Statut z 1986 r. była kadencyjność urzędów, a następny Statut, promulgowany w 1996 r., dodatkowo ograniczał czas pełnienia funkcji w Konferencji do dwóch następujących po sobie kadencji. W czasie przygotowywania nowelizacji Statutu Konferencji Episkopatu Polski, który został zaakceptowany w 1995 r., biskupi uznali za użyteczne zredagowanie i przyjęcie Regulaminu Konferencji Episkopatu Polski. Po raz pierwszy dokument ten został zaaprobowany przez biskupów w 1996 r. na okres jednego roku, a następnie przedłużono jego ważność do odwołania. Zmiany wprowadzone w drugim obecnie obowiązującym Regulaminie Konferencji Episkopatu Polski z 2010 r. dotyczyły kwestii dostosowania tego dokumentu do nowego Statutu Konferencji oraz potrzeby sprecyzowania bądź ulepszenia zapisów redakcyjnych. Po opublikowaniu przez Stolicę Apostolską, w latach: 1998, 2003 i 2004, dokumentów dotyczących konferencji biskupów, zaistniała potrzeba nowelizacji Statutu Konferencji Episkopatu Polski. W obecnie obowiązującym Statucie z 2009 r. sprecyzowano normy dotyczące wydawania przez Konferencję Episkopatu deklaracji doktrynalnych i dekretów ogólnych. W dwóch ostatnich rozdziałach, zatytułowanych: Organy główne Konferencji Episkopatu Polski i Komisje rady i zespoły Konferencji Episkopatu Polski Habilitant analizuje strukturę Konferencji Episkopatu Polski i jej główne organy. Przedstawia stosowane normy prawne przy ich tworzeniu i funkcjonowaniu oraz zmieniający się na przestrzeni lat skład osobowy. W rozdziale piątym zostały szczegółowo omówione przez Habilitanta procedury tworzenia komisji, rad i zespołów Konferencji Episkopatu oraz poddano analizie Komisję Wspólną przedstawicieli rządu i Konferencji Episkopatu Polski. Na przestrzeni lat ważną rolę w funkcjonowaniu Konferencji Episkopatu Polski odgrywały zebrania plenarne, podczas których biskupi członkowie Konferencji, podejmowali kluczowe decyzje dotyczące bieżących problemów duszpasterskich, ustalali metody ewangelizacji, a także dążyli do rozwiązania problemów społecznych związanych z misją Kościoła w Polsce. 8
Ocena monografii habilitacyjnej oraz dorobku naukowego Ks. dr Marka Stępnia jest bardzo pozytywna, zarówno sama rozprawa, jak i cały dorobek naukowy posiadają liczne i istotne walory naukowe i merytoryczne. Biorąc pod uwagę znaczący dorobek oraz wnikliwą analizę problematyki badawczej podejmowanej w opublikowanych monografiach oraz artykułach Habilitanta będących przedmiotem recenzowanej rozprawy, a także sumienność analiz naukowych i niezależność wniosków, należy zauważyć, że rozprawa habilitacyjna jak i cały dorobek naukowy Habilitanta stanowią znaczny wkład w rozwój nauki prawa kanonicznego. 4. OCENA KOŃCOWA Uwzględniając art. 16 Ustawy z dnia 14 marca 2003 roku o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. z 2003 r. Nr 65, poz. 595; z 2005 r. Nr 164, poz. 1365; z 2010 r. Nr 96, poz. 620. Nr 182. poz. 1228; z 2011 r. Nr 84, poz. 455) oraz Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 1 września 2011 r. w sprawie kryteriów oceny osiągnięć osób ubiegających się o nadanie stopnia doktora habilitowanego (Dz. U. Nr 196, poz. 1165), stwierdza, ks. dr Marek Stępień takie kryteria spełnia, co stanowi jego znaczący wkład w rozwój prawa kanonicznego oraz wykazuje jego aktywność naukową, a tym samym spełnia ustawowe kryteria. Wnoszę wniosek do Komisji Habilitacyjnej o kontynuowanie rozpoczętego przewodu habilitacyjnego. Rzym, 8 grudnia 2014 r. 9