KOMENDA GŁÓWNA POLICJI BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ ul. Puławska 148/150, 02-514 Warszawa; tel. (22) 60 150 73; fax (22) 60 150 81 Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) w dniach 16 21 lutego 2007 roku przeprowadziło badanie na reprezentatywnej, losowej próbie dorosłych Polaków (1006 respondentów). Celem badania była ocena pracy Policji, ze szczególnym uwzględnieniem służby dzielnicowych. W porównaniu do wyników badań z 2002 i 2004 roku, wzrósł o 8 punktów procentowych, (do 42 %) odsetek Polaków, którzy deklarują znajomość swojego dzielnicowego. Wciąż jednak osoby, które nie wiedzą, kto nim jest, stanowią większość (58%)(Wykres nr 1). Swoich dzielnicowych nie znają przede wszystkim najstarsi Polacy w wieku 60 lat i więcej (65%) oraz mieszkańcy dużych (101 500 tys.) i bardzo dużych (501 tys. i więcej) miast: nie zna dzielnicowego odpowiednio 64% i 63% osób z tych miast. Natomiast najmniej osób, które przyznają się do braku znajomości swojego dzielnicowego, jest w grupie wiekowej od 40 do 49 lat (53% - nie zna) oraz wśród mieszkańców najmniejszych miast do 20 tys. (5) (Wykresy nr 2 i 3). Należy podkreślić, że na pytanie Czy chciał(a)by Pan(i), aby Pana(i) dzielnicowy spotkał się z Panem(ią) indywidualnie? większość respondentów (58%) odpowiedziało nie, a taką potrzebę wyraziła blisko 1/3 (30 %) badanych (Wykres nr 4). Ze swoim dzielnicowym nie chcą się spotykać indywidualnie, przede wszystkim dwudziestolatkowie - osób w wieku 20-29 lat oraz osoby najstarsze 60 lat i więcej 61% z nich nie chce takich spotkań. Natomiast najwięcej Polaków, którzy optują za indywidualnymi spotkaniami z dzielnicowymi jest wśród czterdziestolatków 41% osób w wieku 40-49 lat przyznaje, że chce takich spotkań (Wykres nr 5). Warto podkreślić, że jest to grupa wiekowa, która deklaruje też najlepszą znajomość swoich dzielnicowych (Wykres nr 2). BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 1
Wykres nr 1. Znajomość dzielnicowego (X 2002, XI 2004 i II 2007) II 2007 42% 58% XI 2004 34% X 2002 34% 4 5 6 nie zna swojego dzielnicowego zna swojego dzielnicowego Źródło: TNS OBOP, 12-14.12.2002 r. oraz 18-25.11.2004 r., CBOS, 16 21.02.2007 r., (N = 1006) Wykres nr 2. Znajomość dzielnicowego osoby, które nie znają swojego dzielnicowego (II 2007) zmienna - wiek nie znam swojego dzielnicowego 65% 6 58% 57% 58% 57% 53% 57% 5 4 Ogółem 15-19 lat 20-29 lat 30-39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60 lat i więcej Źródło: CBOS, 16 21 lutego 2007 r., N = 1006 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 2
Wykres nr 3. Znajomość dzielnicowego osoby, które nie znają swojego dzielnicowego (II 2007) zmienna miejsce zamieszkania nie znam swojego dzielnicowego 6 5 58% 57% 5 59% 64% 63% 4 Ogółem Wieś Miasto do 20 tys. 20-100 tys. 101-500 tys. 501 tys.i więcej mieszk. Źródło: CBOS, 16 21 lutego 2007 r., N = 1006 Wykres nr 4. Czy chciał(a)by Pan(i), aby Pana(i) dzielnicowy spotkał się z Panem(ią) indywidualnie? (II 2007) 13% 58% Źródło: CBOS, 16 21.02.2007 r., N = 1006 tak nie trudno powiedzieć BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 3
Wykres nr 5. Czy chciał(a)by Pan(i), aby Pana(i) dzielnicowy spotkał się z Panem(ią) indywidualnie? (II 2007) zmienna wiek 60 lat i więcej 50-59 40-49 30-39 20-29 15-19 lat Ogółem 16% 14% 18% 9% 9% 13% 24% 31% 29% 25% 31% 41% 61% 55% 49% 53% 6 58% 4 5 6 Źródło: CBOS, 16 21.02.2007 r., N = 1006 tak nie trudno powiedzieć Do badanych, którzy wyrazili potrzebę indywidualnego spotkania ze swoimi dzielnicowymi, skierowano następujące pytanie: Gdzie i z czyjej inicjatywy powinno odbyć się takie spotkanie - jaka sytuacja odpowiadałaby Panu(i) najbardziej? Opinie respondentów w tej kwestii są podzielone, przy czym większość oddaje inicjatywę spotkania dzielnicowym. Najczęściej ankietowani wskazywali odpowiedź, że spotkanie powinno wynikać z inicjatywy dzielnicowego, a miejsce tego spotkania nie powinno być miejscem ich zamieszkania (36%). Kolejna grupa badanych (28 %) była zdania, że spotkanie takie może odbyć się u nich w domu, jednak powinno być zainicjowane przez policjanta dzielnicowego. O tym, że spotkanie powinno odbyć się w miejscu zamieszkania obywateli i wynikać z ich inicjatywy, przeświadczonych jest 15% badanych, a 10 % pozostawiło inicjatywę spotkań sobie, ale poza swoim mieszkaniem/domem (Wykres nr 6). BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 4
Wykres nr 6. Gdzie i z czyjej inicjatywy powinno odbyć się takie spotkanie - jaka sytuacja odpowiadałaby Panu(i) najbardziej? (II 2007) 11% 15% 36% 28% w Pana(i) mieszkaniu/domu z Pana(i) inicjatywy w Pana(i) mieszkaniu/domu z inicjatywy dzielnicowego poza Pana(i) mieszkaniem/domem z Pana(i) inicjatywy poza Pana(i) mieszkaniem/domem z inicjatywy dzielnicowego Trudno powiedzieć / brak preferencji Źródło: CBOS, 16 21.02.2007 r., N = 299 Osoby, które zadeklarowały, że znają swojego dzielnicowego (N=420) poproszono, aby ocenili jego pracę. Dobrze pracę swoich dzielnicowych oceniło z nich, źle - 11%. W porównaniu do wyników badania z 2004 roku odnotowano spadek ocen pozytywnych o 6 punktów procentowych, przy jednoczesnym, równym 4 punktom wzroście ocen negatywnych. Należy również podkreślić, że niemal co piąty badany (19%), który przyznał, że zna swojego dzielnicowego, nie potrafił ocenić jego pracy (Wykres nr 7). Najgorzej pracę swoich dzielnicowych oceniają najmłodsi Polacy w wieku 15 19 lat. Ta grupa wiekowa podzieliła się w swoich opiniach na połowę: 5 ocenia swoich dzielnicowych dobrze i tyle samo (5) - źle. Natomiast najmniej niezadowolonych z pracy swoich dzielnicowych (2%) jest wśród czterdziestolatków (od 40 49 roku). Przy czym należy podkreślić, że blisko 1/3 (29%) osób z tej grupy wiekowej, pomimo, że zadeklarowała znajomość swojego dzielnicowego, miała trudności z oceną jego pracy (Wykres nr 8). Poziom oceny policjantów dzielnicowych zależy nie tylko od wieku Polaków, ale również, w znacznym stopniu, od ich wykształcenia i miejsca zamieszkania. I tak, najwięcej pozytywnych ocen dzielnicowi otrzymali od osób z wykształceniem średnim i zasadniczym zawodowym (po 74% wskazań dobrze ) oraz od mieszkańców wsi i średniej wielkości (od 20 do 100 tys.) miast (odpowiednio po 74% i 73%). Natomiast najmniej zadowolonych BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 5
z pracy swoich dzielnicowych jest wśród Polaków legitymujących się wyższym wykształceniem (57%) oraz mieszkających w dużych (od 101 do 500 tys.) miastach (59% pozytywnych wskazań). Należy jednak podkreślić, że niski odsetek ocen pozytywnych w grupie osób z wykształceniem wyższym może wynikać z faktu, że prawie 1/3 (28%) z tej grupy wskazała na odpowiedź trudno powiedzieć (Wykresy nr 9 i 10). Uczestników badania poproszono również o ocenę pracy Policji ogólnie, aby poznać ocenę pracy dzielnicowych na tle całej formacji. Z zestawienia odpowiedzi na obydwa pytania wynika, że Polacy lepiej oceniają pracę dzielnicowych, których znają niż pracę Policji ogółem (Wykresy nr 7 i 11). Ponadto, z analizy opinii Polaków na temat pracy Policji ogólnie wynika, że w porównaniu do badania z sierpnia 2006 roku, kiedy ostatnio zadano to pytanie, nastąpił nieznaczny o 3 punkty procentowe, spadek ocen pozytywnych, przy jednoczesnym trzypunktowym spadku ocen negatywnych. Zmniejszyła się więc zarówno liczba osób mających o Policji dobre zdanie, jak i tych którzy oceniają ją źle. Natomiast liczba Polaków mających trudności z wyrażeniem jednoznacznych opinii na ten temat zwiększyła się z 7% do 14% (Wykres nr 11). Wykres nr 7. Jak - ogólnie rzecz biorąc - ocenia Pan(i) pracę swojego dzielnicowego? (oceny w XI 2004 oraz w II 2007) 10 9 8 6 5 4 17% 19% 7% 11% 76% XI 2004 II 2007 dobrze źle trudno powiedzieć Źródło: TNS OBOP, 18-25.11.2004 r., CBOS, 16 21.02.2007 r., N = 420 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 6
Wykres nr 8. Jak - ogólnie rzecz biorąc - ocenia Pan(i) pracę swojego dzielnicowego? (oceny w II 2007) zmienna wiek 60 i więcej 16% 14% 71% 50-59 lat 13% 21% 40-49 lat 2% 29% 69% 30-39 lat 9% 18% 73% 20-29 lat 24% 15-19 lat 5 5 Ogółem 11% 19% 4 5 6 8 Źródło: CBOS, 16 21.02.2007 r., N = 420 dobrze źle trudno powiedzieć Wykres nr 9. Jak - ogólnie rzecz biorąc - ocenia Pan(i) pracę swojego dzielnicowego? (oceny w II 2007) zmienna wykształcenie Wyższe 15% 28% 57% Średnie 9% 18% 74% Zasadnicze zawodowe 17% 74% Podstawowe 18% 18% 64% Ogółem 11% 19% 4 5 6 8 Źródło: CBOS, 16 21.02.2007 r., N = 420 dobrze źle trudno powiedzieć BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 7
Wykres nr 10. Jak - ogólnie rzecz biorąc - ocenia Pan(i) pracę swojego dzielnicowego? (oceny w II 2007) zmienna miejsce zamieszkania 14% 501 tys.i więcej mieszk. 101-500 tys. 19% 23% 59% 20-100 tys. 7% 73% 24% Miasto do 20 tys. 8% 67% 16% Wieś 74% 19% Ogółem 11% 4 5 6 8 dobrze źle trudno powiedzieć Źródło: CBOS, 16 21.02.2007 r., N = 420 Wykres nr 11. Proszę powiedzieć, jak Pan(i) ocenia pracę Policji? (oceny od X 2002 do II 2007) 8 68% 67% 63% 62% 67% 63% 6 5 4 25% 26% 27% 31% 27% 26% 27% 24% 7% 8% 6% 6% 7% 8% 7% 7% 14% X 2002 V 2003 XI/XII 2003 VI 2004 XI 2004 XI 2005 III 2006 VIII 2006 II 2007 DOBRZE ŹLE Trudno powiedzieć Źródło: TNS OBOP 2002 2006 r., CBOS, 16 21.02.2007 r., N = 1006 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 8
Respondentów, którzy przyznali, że znają swojego dzielnicowego, w kolejnych pytaniach poproszono, aby wskazali źródła, na których opierają swoją ocenę. I tak, większość z tych osób (mając możliwość wskazania więcej niż jednego źródła) swoją ocenę pracy dzielnicowego opiera głównie na własnych obserwacjach jego pracy (65% wskazań na dane źródło), w dalszej kolejności - na własnych doświadczeniach w kontaktach z dzielnicowymi (49%) oraz opiniach członków rodziny, sąsiadów lub znajomych (47% ) (Wykres nr 12). Własne obserwacje pracy Policji są też najczęściej wskazywanym przez respondentów źródłem oceny pracy Policji ogółem - wskazało na nie 64% badanych. Znaczenie pozostałych źródeł zmienia się natomiast przy ocenie Policji ogółem. Kolejnym ważnym dla Polaków źródłem oceny Policji, są bowiem informacje z mediów (54% wskazań), następnie opinie członków rodziny, sąsiadów, znajomych (4), a w dalszej kolejności własne doświadczenia z kontaktów z Policją (37%) (Wykres nr 13). Ankietowanych poproszono również, aby spośród wszystkich źródeł wskazali najważniejsze dla nich, na którym przede wszystkim, opierają swoją ocenę pracy dzielnicowych oraz pracy Policji ogółem. Najważniejszym źródłem oceny, w obu przypadkach, są dla Polaków własne obserwacje pracy zarówno dzielnicowych (42% respondentów uznało je za najważniejsze źródło), jak i Policji (38% wskazań). Warto podkreślić, że w przypadku źródeł, na których Polacy opierają ocenę pracy Policji, nastąpił, w porównaniu do wyników badania z 2004 roku, znaczny spadek (o 10 punktów procentowych) wskazań na najważniejsze z nich, czyli własne obserwacje pracy Policji. Natomiast większego znaczenia nabrały pozostałe źródła, przede wszystkim, własne doświadczenia w kontaktach z Policją (Wykresy nr 14 i 15). BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 9
Wykres nr 12. Swoją ocenę pracy dzielnicowego opiera Pan(i) przede wszystkim na: wskazane źródła* (II 2007) własnych obserwacjach pracy dzielnicowego 65% własnych doświadczeniach w kontaktach z dzielnicowym 49% opiniach członków rodziny, sąsiadów, znajomych 47% informacjach z lokalnych mediów 17% innych źródłach 2% 4 5 6 Źródło: CBOS, 16 21 lutego 2007 r., N = 343 *Odpowiedzi w kategorii wskazane źródła nie sumują się do 10, ponieważ respondenci mogli wskazać więcej niż jedną odpowiedź. Wykres nr 13. Swoją ocenę pracy Policji opiera Pan(i) przede wszystkim na: wskazane źródła* (odpowiedzi w IV 2004 oraz w II 2007) własnych obserwacjach pracy policji 64% informacjach z prasy, radia, telewizji 48% 54% opiniach członków rodziny, sąsiadów, znajomych własnych doświadczeniach w kontaktach z policją 31% 39% 37% 4 4 5 6 8 wskazane źródła 2004 wskazane źródła 2007 Źródło: TNS OBOP, 3-8.06.2004 r., CBOS, 16 21.02.2007 r., N = 868 *Odpowiedzi w kategorii wskazane źródła nie sumują się do 10, ponieważ respondenci mogli wskazać więcej niż jedną odpowiedź. BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 10
Wykres nr 14. Swoją ocenę pracy dzielnicowego opiera Pan(i) przede wszystkim na: źródło wskazane jako najważniejsze (II 2007) własnych obserwacjach pracy dzielnicowego 42% własnych doświadczeniach w kontaktach z dzielnicowym 37% opiniach członków rodziny, sąsiadów, znajomych 18% informacjach z lokalnych mediów 4% innych źródłach 5% 15% 25% 35% 4 45% Źródło: CBOS, 16 21 lutego 2007 r., N = 343 Wykres nr 15. Swoją ocenę pracy Policji opiera Pan(i) przede wszystkim na: źródło wskazane jako najważniejsze (odpowiedzi w IV 2004 oraz w II 2007) własnych obserwacjach pracy policji 38% 48% własnych doświadczeniach w kontaktach z policją 21% 26% informacjach z prasy, radia, telewizji 19% 23% opiniach członków rodziny, sąsiadów, znajomych 13% 12% 4 5 6 źródło wskazane jako najważniejsze 2004 źródło wskazane jako najważniejsze 2007 Źródło: TNS OBOP, 3-8.06.2004 r., CBOS, 16 21.02.2007 r., N = 868 BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 11
Z analizy odpowiedzi na pytanie: Czy wiedział(a)by Pan(i), gdzie można znaleźć informacje o tym, jak skontaktować się z Pana(i) dzielnicowym?, wynika, że ponad 1/3 (34%) badanych nie wie, jak dotrzeć do tego rodzaju informacji. W porównaniu do wyników badania z 2004 roku, gdzie odsetek badanych, którzy nie wiedzieli, gdzie znaleźć informacje wynosił 35%, nie zaszły w tym obszarze znaczne zmiany (Wykres nr 16). Nie wiedzą, gdzie znaleźć informacje o tym, jak skontaktować się ze swoim dzielnicowym, przede wszystkim najstarsi (60 lat i więcej) i najmłodsi Polacy w wieku 15 19 lat (odpowiednio 48% i 36% z nich nie ma takiej wiedzy) oraz mieszkańcy wsi (37% nie wie), osoby z dużych (101-500 tys.) i bardzo dużych (501 tys. i więcej) miast (nie wie odpowiednio 35% i 36% mieszkańców tych miast) (Wykresy nr 17 i 18) Natomiast najwięcej Polaków (48%), którzy wiedzą, gdzie są informacje o kontakcie z dzielnicowym, przyznaje, że znalazłoby je w najbliższym komisariacie Policji. Większego znaczenia nabierają również tablice ogłoszeń np. na klatkach schodowych. W analizowanym badaniu wskazało na nie, jako miejsce, gdzie można znaleźć informacje o kontakcie z dzielnicowym, respondentów, czyli o 7 punktów procentowych więcej niż w badaniu z roku 2004 (Wykres nr 16). Wykres nr 16. Czy wiedział(a)by Pan(i), gdzie można znaleźć informacje o tym, jak skontaktować się z Pana(i) dzielnicowym?* 1 (odpowiedzi w XI 2004 oraz w II 2007). tak, informacje mogę uzyskać w najbliższym komisariacie policji tak - informacje znajdują się na tablicy ogłoszeń np. na klatce schodowej, w tak, informacje są dostępne w jeszcze innych miejscach tak - informacje znajdują się w prasie lokalnej 4% 5% 4% 3% 13% 48% 46% tak - dostałem(am) ulotkę informacyjną 3% 4% tak - informacje przekazuje telewizja lokalna 3% 2% nie wiem gdzie są dostępne takie informacje 34% 35% Źródło: TNS OBOP, 18-25.11.2004 r., CBOS, 16 21.02.2007 r., N = 1003 4 5 6 XI 2004 II 2007 1 Inne wskazywane przez respondentów miejsca, które nie są wyszczególnione na wykresie nr 16 to: administracja, wspólnota mieszkaniowa, urząd gminy, sołtys tablice informacyjne poza miejscem zamieszkania, internet. BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 12
*Odpowiedzi nie sumują się do 10, ponieważ respondenci mogli wskazać więcej niż jedną odpowiedź. Wykres nr 17. Czy wiedział(a)by Pan(i), gdzie można znaleźć informacje o tym, jak skontaktować się z Pana(i) dzielnicowym? - Osoby, które nie wiedzą gdzie są dostępne takie informacje (II 2007) zmienna wiek nie wiem gdzie są dostępne informacje o tym, jak skontaktować się z dzielnicowym 6 5 48% 4 34% 36% 28% 31% 27% Ogółem 15-19 lat 20-29 30-39 40-49 50-59 60 lat i więcej Źródło: CBOS, 16 21.02.2007 r., N = 1003 Wykres nr 18. Czy wiedział(a)by Pan(i), gdzie można znaleźć informacje o tym, jak skontaktować się z Pana(i) dzielnicowym? - Osoby, które nie wiedzą gdzie są dostępne takie informacje (II 2007) zmienna miejsce zamieszkania nie wiem gdzie są dostępne informacje o tym, jak skontaktować się z dzielnicowym 4 35% 34% 37% 31% 29% 35% 36% 25% 15% 5% Ogółem Wieś Miasto do 20 tys. 20-100 tys. 101-500 tys. 501 tys.i więcej mieszk. Źródło: CBOS, 16 21.02.2007 r., N = 1003 Opracowano w Wydziale Analizy Ocen Społecznych BKS KGP kom. Jadwiga Kubik podkom. Artur Kowalczyk Maciej Fuhrmann BIURO KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 13