Ewidencja odpadów w pigułce 2013 Praktyczny poradnik dla przedsiębiorców w zakresie ewidencji odpadów Data publikacji: 01.01.2011 Ostatnia data modyfikacji: 23.01.2013 Opracowanie: Zespół merytoryczny eko-soft.pl Niniejszy poradnik nie stanowi źródła prawa. Jest jedynie materiałem informacyjnym i pomocniczym.
Czym jest ewidencja odpadów? Ewidencja odpadów to ustawowy obowiązek dokumentowania ilości oraz sposobów gospodarowania odpadami. Ewidencje można podzielić zasadniczo na: Bieżącą ewidencje odpadów dotyczącą: Wytwarzania odpadów. Przekazywania odpadów. Transportu i zbierania odpadów. Poddawania odpadów: odzyskowi lub unieszkodliwianiu. Coroczną sprawozdawczość sporządzaną na podstawie bieżącej ewidencji przekazywaną do Urzędu Marszałkowskiego. Art. 180 Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 o odpadach Kto wbrew obowiązkowi nie prowadzi ewidencji odpadów albo prowadzi tę ewidencję w sposób nieterminowy lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym podlega karze grzywny Art. 200 Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 o odpadach 1. Jeżeli podmiot, wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 76, nie składa sprawozdania, podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości 500 zł. 2. Administracyjną karę pieniężną wymierza, w drodze decyzji, wojewódzki inspektor ochrony środowiska[ ] 3. W decyzji o wymierzeniu administracyjnej kary pieniężnej wojewódzki inspektor ochrony środowiska określa termin przekazania sprawozdania, nie krótszy niż 14 dni, chyba że podmiot złożył sprawozdanie przed dniem wydania decyzji. 4. W przypadku nieprzekazania sprawozdania w terminie określonym w decyzji wydanej na podstawie ust. 3 podmiot podlega administracyjnej karze pieniężnej w wysokości 2000 zł. 5. Administracyjna kara pieniężna, o której mowa w ust. 4, może być wymierzana wielokrotnie, z tym że łączna wysokość kar, o których mowa w ust. 1 i 4, za dany rok kalendarzowy nie może przekroczyć 8500 zł. 1
Kto podlega obowiązkowi ewidencji? Ustawa od odpadach nakłada obowiązek ewidencji na każdego kto wytwarza odpady lub gospodaruje nimi. W praktyce obowiązek ten dotyczy większości firm. Ustawa również reguluje przypadki w których obowiązek ewidencji jest zniesiony. Z prowadzenia ewidencji zwolnieni są: wytwórcy odpadów komunalnych: prywatne osoby, przedsiębiorcy (tylko w zakresie odpadów o charakterze typowych odpadów z gospodarstw domowych z wyłączeniem odpadów niebezpiecznych np. stare monitory, puszki bo środkach niebezpiecznych, świetlówki rtęciowe, opakowania z magazynu); wytwórcy pojazdów wycofanych z eksploatacji, jeżeli pojazdy te zostały przekazane do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów; osoby fizyczne i jednostki organizacyjne nie będące przedsiębiorcami które wykorzystują odpady na własne potrzeby. Lista odpadów jakie kwalifikują się do tego zwolnienia ujęte są w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym niebędącym przedsiębiorcami, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku (Dz.U. Nr 75, poz. 527); podmiot prowadzący działalność inną niż działalność gospodarcza w zakresie gospodarowania odpadami, który zbiera odpady opakowaniowe i odpady w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych, w tym zbieranie leków i opakowań po lekach przez apteki, przyjmowanie zużytych artykułów konsumpcyjnych w sklepach, systemy zbierania odpadów w szkołach, placówkach oświatowo-wychowawczych, urzędach i instytucjach (nieprofesjonalna działalność w zakresie zbierania odpadów); wytwórcy wybranych rodzajów odpadów w ilościach ujętych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie rodzajów odpadów lub ich ilości, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, oraz kategorii małych i średnich przedsiębiorstw, które mogą prowadzić uproszczona ewidencję odpadów (Dz.U. Nr 152, poz. 1735). 2
Uproszczona ewidencja odpadów Uproszczona ewidencja odpadów polega na archiwizowaniu kart przekazania odpadu bez konieczności zakładania kart ewidencji odpadu. Jest określona w art. 71 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 o odpadach (Dz.U.2013 Nr 0, poz. 21) Uproszczoną ewidencję odpadów prowadzą: podmioty, które wytwarzają odpady niebezpieczne w ilości do 100 kg rocznie oraz odpady inne niż niebezpieczne, niebędące odpadami komunalnymi, w ilości do 5 ton rocznie. prowadzący działalność tylko w zakresie transportu odpadów władający powierzchnią ziemi, na której komunalne osady ściekowe są stosowane: w rolnictwie, rozumianym jako uprawa wszystkich płodów rolnych wprowadzanych do obrotu handlowego, włączając w to uprawy przeznaczane do produkcji pasz, do uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia i do produkcji pasz. Ważne! Należy pamiętać, że uproszczona ewidencja odpadów nie zwalnia z obowiązku złożenia rocznego sprawozdania zbiorczego do Urzędu Marszałkowskiego. 3
Dokumenty do ewidencji odpadów Uwaga! Przepisy przejściowe Zgodnie z art. 236 ust. 1 nowej ustawy z dnia 14 grudnia 2012 o odpadach do dnia 31 grudnia 2014 r. do ewidencji odpadów stosuje się przepisy dotychczasowe. Do tego czasu obowiązują dotychczasowe wzory. Wzory dokumentów stosowanych na potrzeby bieżącej ewidencji odpadów można znaleźć w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz.U. 2010 nr 249, poz. 1673) Powyższe wzory obowiązują od 1 stycznia 2011 roku do 31 grudnia 2014 Uwaga! Rozporządzenie zawiera pięć formularzy: Karta ewidencji odpadów. Służy do prowadzenia bieżącej ewidencji odpadów w zakresie np. ilości wytwarzanych odpadów, poddawanych odzyskowi lub unieszkodliwianiu oraz przekazywanych lub przyjętych od innych podmiotów. Karta przekazania odpadu. Wykorzystywana przy przekazywaniu odpadów innym podmiotom. Zasadniczo dzieli się na 3 kolumny, każda wypełniana osobno przez przekazującego odpad, transportującego odpad oraz przyjmującego odpad. Karta ewidencji komunalnych osadów ściekowych. Służy do prowadzenia bieżącej ewidencji komunalnych osadów ściekowych. Stosowane tylko w oczyszczalniach ścieków. Karta ewidencji zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Służy do prowadzenia bieżącej ewidencji odpadów zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Stosują ją tylko zakłady przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Karta ewidencji pojazdów wycofanych z eksploatacji. Przeznaczona jest do ewidencji pojazdów wycofanych z eksploatacji. Dotyczy tylko stacji demontażu oraz prowadzących punkty zbierania pojazdów. W nowej ustawie o odpadach wprowadzono obowiązek dokonania wpisów do kart ewidencji odpadów, niezwłocznie po zakończeniu miesiąca, którego dotyczą. Zastąpiono tym zapisem stwierdzenie występujące w poprzedniej ustawie o prowadzeniu ewidencji na bieżąco. 4
Zestawienia zbiorcze Uwaga! Przepisy przejściowe Zgodnie z art. 237 nowej ustawy z dnia 14 grudnia 2012 o odpadach za lata 2012-2014 w zakresie sprawozdawczości stosuje się przepisy dotychczasowe. Za ten okres obowiązuje dotychczasowy wzór. Zestawienie zbiorcze za poprzedni rok kalendarzowy wypełnia się na formularzu do sporządzania i przekazywania zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilościach odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Wzory formularza do służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych określa rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych o odpadach (Dz.U. 2010 nr 249, poz. 1674). Jest to sprawozdanie, które należy składać za lata do Urzędu Marszałkowskiego za ewidencję odpadów prowadzoną w latach 2008-2014. Uwaga! Przed wypełnieniem wymienionych dokumentów warto zapoznać się z umieszczonymi pod nimi objaśnieniami. W przypadku zestawienia zbiorczego należy zwrócić uwagę na konieczność podania imienia i nazwiska, e-maila lub numeru telefon osoby sporządzającej zestawienie oraz złożenia podpisu na ostatniej stronie przez posiadacza odpadów wraz z datą. Od roku 2011 zbiorcze zestawienie o odpadach należy przekazać właściwemu marszałkowi województwa do dnia 15 marca za poprzedni rok kalendarzowy 5
Kody odpadów W przypadku prowadzenia ewidencji odpadów zasadnicze znaczenie ma przypisywanie odpadom odpowiednich kodów, zgodnych z katalogiem odpadów zawartym w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. Nr 112, poz. 1206). Kod odpadu składa się z 6 cyfr np. 15 01 02 gdzie: Pierwsze dwie cyfry oznaczają grupę odpadów, np. 15 - Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach. Środkowe dwie cyfry oznaczają podgrupę odpadów, np. 15 01 - Odpady opakowaniowe (włącznie z selektywnie gromadzonymi komunalnymi odpadami opakowaniowymi). Ostatnie dwie cyfry określają rodzaj odpadów, np. 15 01 02 Opakowania z tworzyw sztucznych. Kody odpadów w katalogu przy których znajduje się * oznacza ze odpad ma charakter niebezpieczny. Katalog podzielony jest na 20 grup odpadów Procedura klasyfikowania: 1. Odpady klasyfikuje się według źródła powstawania w grupach 01 do 12 lub 17 do 20, przypisując im odpowiedni kod sześciocyfrowy określający rodzaj odpadu (wyłączając kody kończące się na 99), 2. W przypadku nieodnalezienia odpowiedniej pozycji w grupach 01 do 12 lub 17 do 20, odpady klasyfikuje się w grupach 13, 14 i 15. 3. W przypadku nieodnalezienia odpowiedniej pozycji w ww. grupach, odpady klasyfikuje się w grupie 16, zawierającej odpady nieujęte w innych grupach. 4. W przypadku nieodnalezienia odpowiedniej pozycji w grupie 16, odpady klasyfikuje się w grupie według źródła powstawania, przypisując im kod kończący się na 99 (inne niewymienione odpady). Odpady komunalne sklasyfikowane są w katalogu w grupie 20. Odpady opakowaniowe będące odpadami komunalnymi, jeśli są zbierane selektywnie lub występują jako zmieszane odpady opakowaniowe, klasyfikuje się jako odpady komunalne w podgrupie 20 01. 6
Przykłady popularnych kodów odpadów Odpady opakowaniowe (bez względu na branże) Kod odpadu Rodzaj odpadu Przykład 15 01 01 Opakowania z papieru i tektury Opakowania kartonowe po towarze z magazynu. 15 01 02 Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania z tworzywa sztucznego po towarze z magazynu. 15 01 03 Opakowania z drewna Zepsute palety 15 01 04 Opakowania z metali Puszki metalowe, taśmy spinające 15 01 05 Opakowania wielomateriałowe tetra paki 15 01 07 Opakowania ze szkła Butelki po napojach 15 01 09 Opakowania z tekstyliów Worki jutowe Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (np. środkami Butelki po 15 01 10* ochrony roślin I i II klasy toksyczności - bardzo toksyczne i rozpuszczalnikach toksyczne) 15 02 02* 15 02 03 Sorbenty, materiały filtracyjne (w tym filtry olejowe nieujęte w innych grupach), tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (np. PCB) Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne inne niż wymienione w 15 02 02 Sorbenty, rękawice, odzież ochronna z stacji paliw, warsztatów, lakierni itp. Sorbenty, rękawice, odzież ochronna z cukierni, piekarni itp. Biura Kod odpadu Rodzaj odpadu Przykład Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne Drukarki, komputery 16 02 13* niż wymienione w 16 02 09 do 16 02 12 świetlówki itp. Komputery, drukarki, 16 02 14 Zużyte urządzenia inne niż wymienione w 16 02 09 do 16 02 aparatura kontrolno 13 pomiarowa 16 06 04 Baterie alkaliczne (z wyłączeniem 16 06 03) Baterie alkaliczne z urządzeń elektrycznych 16 80 01 Magnetyczne i optyczne nośniki informacji Płyty CD oraz DVD Niebezpieczne elementy lub części składowe usunięte z 16 02 15* zużytych urządzeń Zużyte cartridge z drukrek 7
Firmy remontowo-budowlane Kod odpadu Rodzaj odpadu Przykład Odpady farb i lakierów zawierających rozpuszczalniki 08 01 11* organiczne lub inne substancje niebezpieczne 08 01 12 Odpady farb i lakierów inne niż wymienione w 08 01 11 Odpady z usuwania farb i lakierów zawierające 08 01 17* rozpuszczalniki organiczne lub inne substancje niebezpieczne 08 01 18 Odpady z usuwania farb i lakierów inne niż wymienione w 08 01 17 08 01 21* Zmywacz farb lub lakierów Odpadowe kleje i szczeliwa zawierające rozpuszczalniki 08 04 09* organiczne lub inne substancje niebezpieczne 08 04 10 Odpadowe kleje i szczeliwa inne niż wymienione w 08 04 09 17 01 01 Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów 17 01 02 Gruz ceglany 17 01 03 Odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia Zmieszane lub wysegregowane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i 17 01 06* elementów wyposażenia zawierające substancje niebezpieczne Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych 17 01 07 materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia inne niż wymienione w 17 01 06 17 01 80 Usunięte tynki, tapety, okleiny itp. 17 01 81 Odpady z remontów i przebudowy dróg 17 03 80 Odpadowa papa 17 04 01 Miedź, brąz, mosiądz Rury 17 04 02 Aluminium Profile 17 04 03 Ołów 17 04 04 Cynk 17 04 05 Żelazo i stal Elementy konstrukcji, rury Gleba i ziemia, w tym kamienie, zawierające substancje 17 05 03* niebezpieczne (np. PCB) 17 05 04 Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż wymienione w 17 05 03 Urobek z pogłębiania zawierający lub zanieczyszczony 17 05 05* substancjami niebezpiecznymi 17 05 06 Urobek z pogłębiania inny niż wymieniony w 17 05 05 Materiały konstrukcyjne zawierające gips zanieczyszczone 17 08 01* substancjami niebezpiecznymi 17 08 02 Materiały konstrukcyjne zawierające gips inne niż wymienione w 17 08 01 17 09 04 Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w 17 09 01, 17 09 02 i 17 09 03 8
Sorbenty, odzież ochronna (bez względu na branże) Kod odpadu 15 02 02* 15 02 03 Rodzaj odpadu Sorbenty, materiały filtracyjne (w tym filtry olejowe nieujęte w innych grupach), tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (np. PCB) Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne inne niż wymienione w 15 02 02 Przykład Sorbenty (granulat, textylia), rękawice, kombinezony robocze Sorbenty (granulat, textylia), rękawice, kombinezony robocze Warsztaty samochodowe Kod odpadu 13 01 10* Rodzaj odpadu Mineralne oleje hydrauliczne niezawierające związków chlorowcoorganicznych 13 01 11* Syntetyczne oleje hydrauliczne Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe 13 02 05* niezawierające związków chlorowcoorganicznych 13 02 06* Syntetyczne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe 13 02 08* Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe 13 07 01* Olej opałowy i olej napędowy 13 07 02* Benzyna 14 06 03* Inne rozpuszczalniki i mieszaniny rozpuszczalników 16 01 03 Zużyte opony 16 01 04* Zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy 16 01 07* Filtry olejowe 16 01 13* Płyny hamulcowe 16 08 01 Zużyte katalizatory zawierające złoto, srebro, ren, rod, pallad, iryd lub platynę (z wyłączeniem 16 08 07) Przykład 9